Thương mại Việt Nam

Nội dung text: Thương mại Việt Nam

1. INCOTERMS 2000 LỜI NĨI ĐẦU của Ơng Maria Livanos Cattaui, Tổng Thư Ký Phịng Thương mại Quốc Tế Nền kinh tế tồn cầu mở ra cơ hội to lớn hơn bao giờ hết để doanh nghiệp tiếp cận tới các thị trường phắp nơi trên thế giới. Hàng hố được bán ra ỏ nhiều nước hơn, với số lượng ngày càng lớn và chủng loại đa dạng hơn. Giao dịch mua bán quốc tế ngày càng nhiều và phức tạp, do vậy, nếu hợp đồng mua bán hàng hố khơng được soạn thảo một cách kỹ lưỡng sẽ cĩ nhiều khả năng dẫn đến sự hiểu nhầm và những vụ tranh chấp tốn kém tiền bạc. Incoterms, quy tắc chính thức của Phịng Thương Mại Quốc tế về giải thích các điều kiện thương mại, tạo điều kiện cho giao dịch thương mại quốc tế diễn ra một cách trơi chảy. Việc dẫn chiếu đến Incoterms 2000 trong một hợp đồng mua bán hàng hố sẽ phân định rõ ràng nghĩa vụ tương ứng của các bên và làm giảm nguy cơ rắc rối về mặt pháp lý. Kể từ khi Incoterms được Phịng Thương mại Quốc tế soạn thảo năm 1936, chuẩn mực về hợp đồng mang tính tồn cầu này thương xuyên được cập nhật để bắt kịp với nhịp độ phát triển của thương mại quốc tế. Incoterms 2000 cĩ cân nhắc tới sự xuất hiện nhiều khu vực miễn thủ tục hải quan trong thời gian và qua, việc sử dụng thơng tin liên lạc điện tử ngày càng thơng dụng, về cả những thay đổi về tập quán vận tải. Incoterms 2000 đã sửa đổi và thể hiện nội dung của 13 điều kiện thương mại một cách đơn giản hơn và rõ ràng hơn. Kiến thức uyên thâm của Ban nghiên cứu Tập quán Thương mại Quốc tế thuộc ICC bao gồm các thành viên từ nhiều nước trên thế giới và thuộc tất cả các lĩnh vực thương mại đảm bảo Incoterms 2000 sẽ đáp ứng được nhu cầu của doanh nghiệp khắp nơi. Phịng Thương mại Quốc tế xin bày tỏ lịng biết ơn đối với các thành viên của Ban nghiên cứu Tập quán Thương mại Quốc tế do giáo sư Fabio Bortolotti (Italia) làm Chủ tịch. Nhĩm cơng tác về "Điều kiện Thương mại" do giáo sư Jan Ramberg (Thụy Điển) làm Chủ tịch, và nhĩm soạn thảo bao gồm Chủ tịch là giáo sư Charles Debattista (Anh), cùng các ơng Robert De Roy (Bỉ), Philippe Rapatout (Pháp), Jen Brredow (Đức) và Frank Reynolds (Mỹ). NỘI DUNG CHÍNH CỦA INCOTERMS 2000 Phần dẫn giải Phương thức vận tải và điều kiện tương ứng của Incoterms 2000 EXW: Giao tại xưởng FCA: Giao cho người chuyên chở FAS: Giao dọc mạn tàu FOB: Giao lên tàu CFR: Tiền hàng và cước CIF: Tiền hàng, bảo hiểm và cước CPT: Cước phí trả lời CIP: Cước phí và bảo hiểm trả lời DAF: Giao tại biên giới DES: Giao tại tàu DEQ: Giao tại cầu cảng DDU: Giao chưa nộp thuế DDP:Giaođãnộpthuế Thương mại Việt Nam 1
2. INCOTERMS PHẦN DẪN GIẢI 1.Mục đích và phạm vi áp dụng Incoterms Mục đích của Incoterms là cung cấp một bộ quy tắc quốc tế để giải thích những điều kiện thương mại thơng dụng nhất trong ngoại thương. Từ đĩ cĩ thể tránh được, hoặc ít nhất là giảm được đáng kể, sự khơng chắc chắn do cách giải thích khác nhau về những điều kiện đĩ tại các nước khác nhau. Nhiều khi các bên ký kết hợp đồng khơng biết rõ những tập quán thương mại của nước bên kia. Việc đĩ cĩ thể gây ra những sự hiểu lầm, những vụ tranh chấp và kiện tụng gây ra sự lãng phí thì giờ và tiền bạc. Để giải quyết vấn đề này, Phịng Thương mại Quốc tế đã xuất bản lần đầu tiên năm 1936 một bộ quy tắc quốc tế để giải thích các điều kiện thương mại. Những quy tắc đĩ được mang tên Incoterms 1936. Việc sửa đổi và bổ sung những quy tắc đĩ vào các năm 1953,1967,1976,1980,1990 và nay là 2000, nhằm làm cho chúng phù hợp với những thực tiễn thương mại quốc tế hiện hành. Cần nhấn mạnh rằng phạm vi áp dụng của Incoterms chỉ giới hạn trong những vấn đề cĩ liên quan tới quyền và nghĩa vụ của các bên trong hợp đồng mua bán hàng đối với việc giao hàng hố được bán ( với nghĩa " Hàng hố vật chất hữu hình ", khơng gồm những " hàng hố vơ hình " như phần mềm máy tính chẳng hạn). Thường cĩ hai sự hiểu nhầm về Incoterms. Thứ nhất, Incoterms nhiều khi được hiểu là áp dụng cho hợp đồng vận tải hơn là hợp đồng mua bán hàng. Thứ hai, đơi khi người ta hiểu sai các điều kiện này quy định tất cả các nghĩa vụ mà các bên muốn đưa vào trong một hợp đồng mua bán hàng. Như ICC đã luơn lưu ý, Incoterms chỉ quy định về quan hệ giữa những người bán và người mua thuộc hợp đồng mua bán hàng, và hơn nữa, chỉ quy định về một số khía cạnh rất cụ thể mà thơi. Một điều thiết yếu đối với các nhà xuất khẩu và các nhà nhập khẩu là phải xem xét mối liên quan thực tế giữa nhiều hợp đồng khác nhau cần thiết để thực hiện một vụ giao dịch mua bán hàng quốc tế trong đĩ khơng chỉ cần cĩ hợp đồng mua bán hàng,mà cả hợp đồng vận tải, bảo hiểm và tài chính – trong khi đĩ, Incoterms chỉ liên quan duy nhất tới một trong số các hợp đồng này, đĩ là hợp đồng mua bán hàng. Tuy vậy, việc các bên thoả thuận sử dụng một điều kiện cụ thể của Incoterms sẽ mang một số ngụ ý cĩ quan hệ mật thiết với các hợp đồng khác. Xin nêu một số ví dụ, một người bán đã đồng ý hợp đồng với điều kiện CFR hoặc CIF thì khơng thể thực hiện hợp đồng đĩ bằng phương thức vận tải nào khác ngồi chuyên chở bằng đường biển, bởi vì theo các điều kiện CFR hoặc CIF người bán phải xuất trình một vận đơn đường biển hoặc chứng từ hàng hải khác cho người mua, điều này khơng thể thực hiện được nếu sử dụng phương thức vận tải khác. Hơn nữa, chứng từ mà khoản tín dụng chứng từ địi hỏi sẽ phụ thuộc vào phương tiện vận tải được dự định sử dụng. Thứ hai, Incoterms quy định một số nghĩa vụ được xác định cụ thể đối với các bên – như nghĩa vụ của người bán phải đặt hàng hố dưới quyền định đoạt của người mua hoặc chuyển giao hàng cho người chuyên chở hoặc giao hàng tới địa điểm quy định- và cùng với các nghĩa vụ là sự phân chia rủi ro giữa các bên trong từng trường hợp. 2 Thương mại Việt Nam
3. Hơn nữa, các điều kiện của Incoterms quy định nghĩa vụ làm các thủ tục thơng quan cho hànghố xuất khẩu và nhập khẩu, bao bì đĩng gĩi hàng hố, nghĩa vụ của người mua về chấp nhận việc giao hàng cũng như nghĩa vụ cung cấp bằng chứng chứng tỏ rằng các nghĩa vụ tương ứng của bên kia đã được thực hiện đầy đủ. Mặc dù Incoterms cực kỳ quan trọng cho việc thực hiện các hợp đồng mua bán hàng, song cịn nhiều vấn đề cĩ thể xảy ra trong hợp đồng đĩ khơng được Incoterms điều chỉnh, như việc chuyển giao quyền sở hữu và các quyền về tài sản khác, sự vi phạm hợp đồng và các hậu quả của sự vi phạm hợp đồng cũng như những miễn trừ về nghĩa vụ trong những hồn cảnh nhất định. Cần nhấn mạnh rằng Incoterms khơng cĩ ý định thay thế các điều khoản và điều kiện cần phải cĩ đối với một hợp đồng mua bán hàng hồn chỉnh bằng việc đưa vào các điều kiện chuẩn hoặc các điều kiện được thoả thuận riêng biệt. Nhìn chung, Incoterms khơng điều chỉnh hậu quả của sự vi phạm hợp đồng và bất kỳ sự miễn trừ nghĩa vụ nào do nhiều trở ngại gây ra. Các vấn đề này phải được giải quyết bằng những quy định khác trong hợp đồng mua bán hàng và luật điều chỉnh hợp đồng đĩ. Incoterms luơn luơn và chủ yếu được sử dụng khi hàng hố được bán và giao qua biên giới quốc gia: do vậy Incoterms là các điều kiện thương mại quốc tế. Tuy nhiên, trong thực tế cũng cĩ khi Incoterms được đưa vào hợp đồng mua bán hàng trong thị trường nội địa thuần tuý. Trong trường hợp Incoterms được sử dụng như vậy, các điều kiện A2 và B2 và các quy định khác trong các điều khoản về xuất nhập khẩu trở nên thừa. 2. Tại sao phải sửa đổi Incoterms? Lý do chính của việc liên tục sửa đổi Incoterms là nhu cầu làm cho chúng phù hợp với tập quán thương mại hiện hành. Do vậy, trong lần sửa đổi năm 1980 điều kiện " Giao cho người chuyên chở " ( nay là FCA) đã được đưa vào để thích ứng với trường hợp hay xảy ra là điểm tiếp nhận trong thương mại hàng hải khơng cịn là điểm FOB truyền thống (qua lan can tàu) nữa mà là một điểm trên đất liền, trước khi bốc hàng lên tàu, và hàng đã được xếp trong con-te-nơ để sau đĩ được vận chuyển bằng đường biển hoặc bằng cách kết hợp các phương tiện vận tải khác nhau ( được gọi là vận tải liên hợp hoặc đa phương thức ). Hơn nữa, trong lần sửa đổi Incoterms năm 1990, các điều khoản quy định nghĩa vụ của người bán cung cấp bằng chứng về việc giao hàng cho phép thay thế chứng từ trên giấy bằng thơng điệp điện tử ( EDI ) với điều kiện các bên đồng ý trao đổi thơng tin bằng điện tử. Một điều rõ ràng là luơn cĩ những nỗ lực để cải tiến việc soạn thảo và trình bày Incoterms nhằm tạo điều kiện cho việc thực hiện các điều kiện đĩ trên thực tế. 3. Incoterms 2000 Trong quá trình sửa đổi, kéo dài khoảng hai năm, Phịng Thương mại Quốc tế đã cĩ cố gắng tối đa để lấy ý kiến đánh giá và nhận xét gĩp ý về các bản thảo Incoterms của các thương nhân trên thế giới thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau-những lĩnh vực mà Phịng Thương mại Quốc tế cĩ hoạt động thơng qua Uỷ ban quốc gia. Một điều đáng hài lịng là quá trình sửa đổi lần này đã nhận được sự hưởng ứng to lớn hơn nhiều so với các lần sửa đổi trước đây từ phía những người sử dụng Incoterms. Kết quả của cuộc trao đổi đối thoại này là Incoterms 2000, một bản sửa đổi mà nếu so với Incoterms 1990 sẽ thấy ít cĩ sự thay đổi. Tuy nhiên, một điều rõ ràng là Incoterms ngày nay đã được tồn thế giới cơng nhận, và do vậy Phịng Thương mại Quốc tế đã quyết định ủng hộ sự cơng nhận này và tránh những thay đổi chỉ để phục vụ lợi ích của riêng mình. Mặt khác, Phịng Thương mại Quốc tế cũng thực sự cố gắng để đảm bảo từ ngữ sử dụng trong Thương mại Việt Nam 3
4. Incoterms 2000 phản ánh rõ ràng và đầy đủ tập quán thương mại. Cụ thể hai lĩnh vực sau đây cĩ sự thay đổi lớn: ƒ các nghĩa vụ thơng quan và nộp thuế thuộc điều kiện FAS và DEQ; và ƒ các nghĩa vụ bốc hàng và dỡ hàng thuộc điều kiện FCA. Tất cả những thay đổi, dù là về nội dung hay hình thức, đều được tiến hành dựa trên cơ sở nghiên cứu và thăm dị kỹ lưỡng những người sử dụng Incoterms và đặc biệt là căn cứ vào những câu hỏi và thắc mắc mà Ban Chuyên gia Incoterms- ban cung cấp dịch vụ cho người sử dụng Incoterms- đã nhận được kể từ năm 1990. 4. Dẫn chiếu Incoterms vào hợp đồng mua bán hàng Do những sự sửa đổi với Incoterms trong từng thời kỳ khác nhau, nên một điều quan trọng cần lưu ý là khi các bên muốn đưa Incoterms vào hợp đồng mua bán hàng cuả họ cần phải cĩ sự dẫn chiếu rõ ràng về Incoterms nào. Điều này dễ bị bỏ qua trong nhiều trường hợp, ví dụ, các nhà kinh doanh sử dụng mẫu hợp đồng tiêu chuẩn cũ hoặc mẫu đơn hàng trong đĩ đã dẫn chiếu tới Incoterms cũ trước đây. Việc khơng dẫn chiếu tới bản Incoterms hiện hành cĩ thể dẫn đến sự tranh chấp về ý định của các bên là lấy bản Incoterms hiện hành hay lấy bản Incoterms trước đây làm một bộ phận cấu thành hợp đồng của mình. Do vậy, các thương nhân muốn sử dụng Incoterms 2000 phải nêu rõ ràng và cụ thể rằng hợp đồng của họ được điều chỉnh bởi " Incoterms 2000 ". 5.Cách sắp xếp Incoterms Năm 1990, để dễ hiểu, các điều kiện được tập hợp vào trong 4 nhĩm khác nhau về cơ bản, cụ thể, thứ nhất là nhĩm "E" theo đĩ người bán đặt hàng hố dưới quyền định đoạt của người mua ngay tại xưởng của người bán ( Điều kiện "E " giao tại xưởng); thứ hai là nhĩm "F " mà theo đĩ người bán được yêu cầu giao hàng hố cho một người chuyên chở do người mua chỉ định ( nhĩm điều kiện "F " FCA, FAS và FOB ), tiếp theo là nhĩm " C ", theo đĩ người bán phải ký hợp đồng vận tải, nhưng khơng chịu rủi ro về mất mát hoặc hư hại đối với hàng hố hoặc các phí tổn phát sinh thêm do các tình huống xảy ra sau khi đã gửi hàng và bốc hàng lên tàu ( CFR, CIF, CPT và CIP ); và cuối cùng là nhĩm "D ", theo đĩ người bán phải chịu mọi phí tổn và rủi ro cần thiết để đưa hàng hố tới nơi đến ( DAF, DES, DEQ, DDU, và DDP ). Bảng dưới đây cho thấy các điều kiện phân nhĩm thương mại INCOTERMS 2000 Nhĩm E Nơi đi EXW Giao tại xưởng ( địa điểm quy định ) Nhĩm F Tiền vận chuyển chưa trả FCA Giao cho người chuyên chở ( địa điểm quy định) FAS Giao dọc mạn tàu ( cảng bốc hàng quy định ) FOB Giao lên tàu ( cảng bốc hàng quy định ) Nhĩm C Tiền vận chuyển đã trả CFR Tiền hàng và cước ( cảng đến quy định ) CIF Tiền hàng bảo hiểm và cước ( cảng đến quy định ) CPT Cước phí trả tới ( nơi đến quy định ) CIP Cước phí và bảo hiểm trả tới ( nơi đến quy định ) Nhĩm D Nơi đến DAF Giao tại biên giới ( địa điểm quy định ) 4 Thương mại Việt Nam
5. DES Giao tại tàu ( cảng đến quy định ) DEQ Giao tại cầu cảng ( cảng đến quy định ) DDU Giao chưa nộp thuế ( Nơi đến quy định ) DDP Giao đã nộp thuế ( Nơi đến quy định ) Ngồi ra trong tất cả các điều kiện, giống như trình bày ở Incoterms 1990, nghĩa vụ tương ứng của các bên được tập hợp dưới 10 tiêu đề, mỗi tiêu đề đều nêu nghĩa vụ của người bán và nghĩa vụ tương ứng của người mua 6. Thuật ngữ Trong quá trình soạn thảo Incoterms 2000, đã cĩ nhiều cố gắng trong việc thống nhất tới mức tối đa về các thuật ngữ sử dụng trong 13 điều kiện, và tránh sử dụng các cụm từ khác nhau để truyền đạt cùng một ý nghĩa. Trong trường hợp cĩ thể, những cụm từ tương đương của Cơng ước của Liên Hợp Quốc về Hợp đồng Mua bán Quốc tế Hàng hố ( CISG ) cũng được sử dụng. " người gửi hàng " ( " shipper " ) Trong một số trường hợp, việc sử dụng cùng một thuật ngữ để diễn đạt hai nghĩa khác nhau là cần thiết, đơn giản là vì khơng cĩ một từ thay thế phù hợp. Các thương nhân sẽ quen với sự rắc rối này trong cả hai trường hợp của hợp đồng mua bán hàng và hợp đồng vận tải. Ví dụ, từ " người gửi hàng " ( "shipper" ) vừa mang nghĩa là người gửi hàng vừa mang nghĩa là người ký hợp đồng vận tải với người chuyên chở. Tuy nhiên, đây lại cĩ thể là hai người khác nhau, như trong hợp đồng ký theo điều kiện FOB thì người bán là người gửi hàng cịn người mua là người ký hợp đồng vận tải. " giao hàng " (" delivery " ) Cần đặc biệt lưu ý rằng thuật ngữ " giao hàng " ( " delivery " ) được sử dụng với hai nghĩa khác nhau trong Incoterms. Thứ nhất, nĩ được sử dụng để quy định thời hạn mà người bán phải hồn thành nghĩa vụ giao hàng được nêu trong điều A4 ở tất cả các điều kiện của Incoterms. Thứ hai, thuật ngữ " giao hàng " ( " delivery " ) cũng được sử dụng để nĩi lên nghĩa vụ của người mua về chấp nhận việc giao hàng- nghĩa vụ được nêu trong điều B4 ở tất cả các điều kiện của Incoterms. Trong ngữ cảnh thứ hai này, từ " giao hàng " ( " delivery " ) cĩ nghĩa thứ nhất là người mua " chấp nhận " chính bản chất của nhĩm điều kiện " C ", đĩ là người bán hồn thành nghĩa vụ giao hàng của mình; và thứ hai là người mua cĩ nghĩa vụ nhận hàng. Nghĩa vụ thứ hai rất quan trọng bởi lẽ nĩ tránh được những chi phí khơng bắt buộc phải cĩ đối với việc bảo quản, lưu kho hàng hố cho đến khi người mua tiếp nhận hàng. Vì vậy, trong các hợp đồng ký theo điều kiện CFR và CIF, người mua buộc phải chấp nhận giao hàng và nhận hàng từ người chuyên chở, và nếu người mua khơng thực hiện đúng như vậy, thì họ cĩ thể phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại cho người bán khi người bán là người đứng ra ký hợp đồng vận tải với người chuyên chở, hoặc trong trường hợp người ký hợp đồng vận tải là người mua thì người mua cĩ thể phải trả tiền phạt bốc dỡ chậm để người chuyên chở cho nhận hàng. Trong ngữ cảnh này, khi ta nĩi người mua phải "chấp nhận giao hàng " thì điều này khơng cĩ nghĩa là người mua chấp nhận hàng hố theo quy định trong hợp đồng mua bán, mà chỉ cĩ nghĩa là người mua chấp nhận người bán thực hiện nghĩa vụ của mình là giao hàng để chuyên chở theo quy định của hợp đồng vận tải mà người bán phải thực hiện theo quy định tại khoản A3 (a) của nhĩm điều kiện " C ". Vì vậy nếu người mua khi nhận hàng ở nơi đến phát hiện rằng hàng hố mà người mua nhận khơng phù hợp với những quy định trong hợp đồng mua bán, thì người mua cĩ thể dùng bất kỳ biện pháp nào mà hợp đồng mua bán và luật điều chỉnh hợp đồng đĩ cho phép áp dụng với người bán, bất kể biện pháp đĩ là gì thì cũng nằm ngồi phạm vi điều chỉnh của Incoterms. Thương mại Việt Nam 5
6. Ở những chỗ thích hợp, Incoterms 2000 sử dụng cụm từ " đặt hàng hố dưới quyền định đoạt của " người mua khi hàng hố đã sẵn sàng được giao cho người mua tại một địa điểm quy định nào đĩ. Incoterms cĩ ý định sử dụng cụm từ này với nghĩa giống cụm từ " chuyển giao hàng hố " được sử dụng trong Cơng ước năm 1980 của Liên Hợp Quốc về Hợp đồng Mua bán Quốc tế Hàng hố. "thơng thường " ( " usual " ) Từ " thơng thường " ( "usual" ) xuất hiện trong một số điều kiện, ví dụ trong EXW để đề cập tới thời điểm giao hàng (A4) và trong nhĩm điều kiện "C " để đề cập tới những chứng từ mà người bán cĩ nghĩa vụ cung cấp và hợp đồng vận tải mà người bán phải ký kết ( A8,A3 ). Tất nhiên, khĩ cĩ thể nĩi chính xác rằng nghĩa của từ " thơng thường " ( "usual ") là gì, tuy nhiên, trong nhiều trường hợp lại cĩ thể nhận ra người nào trong giao dịch thường phải làm gì, và thực tiễn đĩ sẽ đĩng vai trị làm kim chỉ nam cho hành động. Theo nghĩa này thì từ " thơng thường " ( "usual " ) lại tỏ ra hữu hiệu hơn từ " hợp lý " ( Tiếng Anh " reasonable " ) vì từ " hợp lý " khơng địi hỏi sự so sánh liên hệ tới tập quán mà chỉ mang ý nghĩa liên quan tới những nguyên tắc về thiện chí và giao dịch hữu hảo. Trong vài trường hợp, tốt nhất phải quyết định xem như thế nào là " hợp lý"( " reasonable " ). Với những lý do trên, trong Incoterms thì từ " thơng thường "( " usual " )nhìn chung lại được mọi người thích dùng hơn là từ " hợp lý " ( " reasonable " ). "Lệ phí " ( " charges " ) Cĩ một điều quan trọng khi nĩi tới nghĩa vụ thơng quan cho hàng nhập khẩu đĩ là các " lệ phí " phải nộp để nhập khẩu hàng hố phải được hiểu là gì. Trong Incoterms 1990, cụm từ " những lệ phí chính thức phải trả cho việc xuất khẩu và nhập khẩu hàng hố " được sử dụng trong điều kiện DDP điều A6. Trong điều kiện DDP điều A6 của Incoterms 2000 thì từ "chính thức " đã được xố bỏ, với lý do từ này gây ra sự khơng rõ ràng khi xác định xem lệ phí đĩ cĩ phải là " chính thức " hay khơng. Việc loại bỏ từ này khơng hàm ý một sự thay đổi lớn về nghĩa vốn cĩ. Những " lệ phí " phải trả chỉ là những loại phí cần phải nộp để nhập khẩu hàng hố theo quy định áp dụng đối với việc nhập khẩu. Bất kỳ một khoản phụ phí nào do tổ chức tư nhân thu, tuy cĩ liên quan đến việc nhập khẩu nhưng sẽ khơng được tính vào những lệ phí này, ví dụ như các chi phí bảo quản lưu kho hàng hố mà khơng liên quan đến nghĩa vụ thơng quan. Tuy nhiên việc thực hiện nghĩa vụ này cĩ thể làm phát sinh thêm những khoản chi phí phải trả cho người kê khai thuê hải quan hoặc người giao nhận nếu bên cĩ nghĩa vụ thơng quan cho hàng hố khơng tự mình làm. " cảng ", "nơi- địa điểm ", " điểm", và "cơ sở "( " ports ", " places ", " points " và " premises ") Cĩ nhiều cụm từ khác nhau được sử dụng để nĩi tới nơi mà hàng hố được giao với ý nghĩa khác nhau của Incoterms. Những cụm từ như " cảng gửi hàng " và " cảng đến " được sử dụng trong những điều kiện chỉ áp dụng cho vận tải biển, đĩ là FAS, FOB, CFR, CIF, DES,và DEQ. Trong tất cả các điều kiện khác thì cụm từ " nơi hoặc địa điểm " được sử dụng. Trong một số trường hợp phải sử dụng từ "điểm " tại cảng hoặc địa điểm quy định. Điều này cĩ thể quan trọng vì người bán khơng chỉ cần phải biết nơi phải giao hàng, ví dụ là một thành phố, mà cịn cả khu vực cụ thể mà tại đĩ hàng sẽ được đặt dưới quyền định đoạt của người mua. Các hợp đồng mua bán thường thiếu những thơng tin quy định về điều này, do đĩ Incoterms quy định trong trường hợp chưa cĩ một điểm giao hàng rõ ràng tại một nơi đã được chỉ định, và trong trường hợp cĩ nhiều điểm cĩ thể giao hàng thì người bán cĩ thể lựa chọn điểm phù hợp nhất cho cơng việc của mình (ví dụ như trong điều kiện FCA ), điểm giao hàng là địa điểm của người bán thì cụm từ " cơ sở của người bán " được sử dụng. 6 Thương mại Việt Nam
7. " tàu " và " tàu biển " ( " ship " và " vessel " ) Trong các điều kiện áp dụng cho vận tải biển, thì từ " tàu " và " tàu biển " (" ship " và " vessel " ) được dùng như hai từ đồng nghĩa. Chúng ta biết rằng từ " tàu " ( " ship " ) sẽ được sử dụng khi nĩ là một bộ phận trong tên của điều kiện thương mại như " giao dọc mạn tàu "[" free along side ship " (FAS)] và " giao tại tàu " [( " delivery ex ship " ( DES )]. Và trong cụm từ truyền thống " qua lan can tàu " (" passed ship’s rail ") của điều kiện FOB, thì từ " tàu " ( " ship " ) cũng đã được sử dụng. " kiểm tra " và " giám định"("checking " and " inspection" ) Trong các điều A9 và B9 của incoterms, tiêu đề " kiểm tra - bao bì đĩng gĩi và ký mã hiệu "("checking - packaging and marking" ) và " giám định " hàng hố " ( " inspection of the goods " ) lần lượt được sử dụng. Mặc dù từ " kiểm tra " ("checking " ) và " giám định " ( " inspection " ) là hai từ đồng nghĩa, nhưng sẽ là phù hợp khi dùng từ " kiểm tra " ("checking " ) cho nghĩa vụ giao hàng của người bán trong điều A4 và dành từ " giám định " ( " inspection " ) cho trường hợp đặc biệt khi tiến hành việc "giám định " trước khi giao hàng, vì việc kiểm tra như thế thường chỉ phải làm khi người mua hoặc cơ quan chức năng của nước xuất ( nhập) khẩu muốn đảm bảo rằng hàng hố phù hợp với những quy định của hợp đồng hoặc của cơ quan quản lý trước khi được gửi đi. 7. Nghĩa vụ giao hàng của người bán Incoterms chú trọng vào nghĩa vụ giao hàng của người bán. Việc phân chia một cách rõ ràng và chính xác các trách nhiệm và phí tổn liên quan đến việc giao hàng của người bán thơng thường sẽ khơng khĩ khăn trong trường hợp các bên cĩ mối quan hệ thương mại thường xuyên. Khi đĩ các bên sẽ xây dựng một tập quán giữa hai bên với nhau (" chu trình giao dịch" ) mà hai bên sẽ áp dụng trong các vụ giao dịch tiếp theo với cách thức tương tự như đã từng tiến hành trước đĩ. Tuy nhiên, đối với mối quan hệ thương mại mới được thiết lập hoặc nếu hợp đồng được lập thơng qua người mơi giới trung gian - như thường xảy ra trong các vụ giao dịch mua bán hàng hố - các bên cần phải sử dụng các quy định của hợp đồng mua bán hàng và, trong trường hợp Incoterms 2000 đã được dẫn chiếu đưa vào hợp đồng đĩ, thì phải áp dụng sự phân chia trách nhiệm, phí tổn và rủi ro theo Incoterms 2000. Lẽ tất nhiên, mọi người đều mong muốn Incoterms nêu một cách cụ thể và chi tiết tối đa nghĩa vụ của các bên đối với việc giao hàng. So với Incoterms 1990, Incoterms 2000 đã cĩ nhiều nỗ lực hơn theo hướng này trong một số trường hợp cụ thể ( xem điều kiện FCA A4 ). Nhưng vẫn khơng tránh khỏi việc phải tham chiếu tới một số thơng lệ thương mại trong điều kiện FAS và FOB điều A4 ( " theo tập quán thơng thường tại cảng ") với lý do là trong mua bán hàng hố, tại các cảng biển khác nhau lại cĩ những cách thức khác nhau về việc chuyển giao hàng cho người chuyên chở theo điều kiện FAS và FOB. 8. Chuyển rủi ro và phân chia phí tổn liên quan đến hàng hố. Những rủi ro về mất mát hoặc hư hại đối với hàng hố, cũng như nghĩa vụ phải chịu các phí tổn liên quan tới hàng hố, chuyển từ người bán sang người mua khi người bán hồn thành nghĩa vụ giao hàng. Do người mua khơng thể trì hỗn việc chuyển giao rủi ro và phí tổn, mọi điều kiện đều quy định rõ rằng việc chuyển giao rủi ro và chi phí cĩ thể xảy ra trước khi diễn ra việc giao hàng, nếu người mua khơng chấp nhận việc giao hàng như đã được quy định hoặc khơng thơng báo những hướng dẫn( về thời gian gửi hàng và/ hoặc địa điểm giao hàng ) mà người bán cĩ thể yêu cầu để thực hiện nghĩa vụ giao hàng của mình. Trong trường hợp đĩ, việc chuyển giao rủi ro và chi phí khi hàng hố đã được đặc định hố dành cho người mua hoặc, như được quy định trong các Thương mại Việt Nam 7
8. điều kiện của Incoterms là được để dành riêng cho người mua ( cá biệt hố- appropriation ). Việc chuyển giao cĩ tính chất trước hạn định như vậy đặc biệt quan trọng trong điều kiện EXW, vì theo tất cả các điều kiện khác của Incoterms hàng hố được xác định là dành cho người mua khi các biện pháp gửi hàng ( theo các điều kiện nhĩm " F " và nhĩm " C ") hoặc việc giao hàng tại nơi đến (theo các điều kiện nhĩm"D") đã được thực hiện. Tuy nhiên vẫn cĩ trường hợp ngoại lệ, khi người bán gửi hàng rời cho nhiều người mua cùng một lúc song khơng xác định số lượng cụ thể đối với từng người mua, nếu như vậy, việc chuyển giao rủi ro và chi phí khơng thể xảy ra khi hàng được dành riêng như vừa nêu ( xem điều 69.3 của Cơng ước năm 1980 của Liên Hợp Quốc về Hợp đồng Mua bán Quốc tế Hàng hố ). 9. Các điều kiện 9.1 Điều kiện "E" là điều kiện mà theo đĩ người bán cĩ nghĩa vụ tối thiểu: người bán khơng phải làm gì thêm ngồi việc đặt hàng hố dưới quyền định đoạt của người mua tại địa điểm quy định – thơng thường là tại cơ sở của người bán. Thế nhưng trong thực tế, người bán thường giúp đỡ người mua trong việc bốc hàng lên phương tiện tiếp nhận của người mua. Mặc dù điều kiện EXW cĩ thể thể hiện điều này rõ ràng hơn nếu quy định thêm việc bốc hàng vào phần nghĩa vụ của người bán, song người ta vẫn muốn giữ nguyên tắc truyền thống của EXW là quy định trách nhiệm của người bán ở mức tối thiểu theo điều kiện EXW để cĩ thể sử dụng trong trường hợp người bán khơng muốn đảm nhận bất kỳ nghĩa vụ nào về việc bốc hàng. Nếu người mua muốn người bán đảm nhận thêm nghĩa vụ khác thì phải nêu rõ trong hợp đồng mua bán hàng. 9.2 Các điều kiện "F" địi hỏi người bán giao hàng cho người chuyên chở do người mua chỉ định. Quy định về "điểm" mà tại đĩ các bên cĩ ý định tiến hành việc giao hàng theo điều kiện FCA trước đây đã gây một số khĩ khăn vì cĩ rất nhiều tình huống cĩ thể xảy ra đối với hợp đồng áp dụng điều kiện này. Do vậy, hàng hố cĩ thể được bốc lên phương tiện tiếp nhận do người mua đưa tới để nhận hàng tại cơ sở cuả người bán; hoặc hàng háng cĩ thể cần phải được dỡ xuống từ một phương tiện do người bán đưa tới để giao hàng tại một bến do người mua quy định. Incoterms 2000 đã cân nhắc về các khả năng này và quy định rằng, trong trường hợp địa điểm giao hàng được quy định trong hợp đồng là xưởng của người bán thì việc giao hàng hồn thành khi hàng được bốc lên phương tiện tiếp nhận do người mua đưa tới, và trong các trường hợp khác thì việc giao hàng hồn thành sau khi hàng được đặt dưới quyền định đoạt của người mua và chưa dỡ khỏi phương tiện của người bán. Những quy định đối với các phương thức vận tải khác nhau nêu trong điều A4 của FCA Incoterms 1990 khơng được nhắc lại trong Incoterms 2000. Điểm giao hàng theo điều kiện FOB, giống như điểm giao hàng theo điều kiện CFR và CIF, trong Incoterms 2000 vẫn giữ nguyên khơng thay đổi mặc dù cĩ sự tranh luận đáng kể. Quy định "giao hàng qua lan can tàu" theo điều kiện FOB ngày nay tỏ ra khơng phù hợp trong nhiều trường hợp, tuy vậy, các thương nhân hiểu điều này và khi áp dụng quy định này đã suy xét tới hàng hố và phương tiện bốc hàng thực tế. Mọi người cảm thấy rằng việc thay đổi điểm giao hàng của điều kiện FOB cĩ thể sẽ gây sự rắc rối khơng cần thiết đặc biệt là đối với việc bán các hàng hố chuyên chở bằng đường biển và nhất là theo các hợp đồng thuê tàu. Rất đáng tiếc, một số thương nhân lại sử dụng từ "FOB" để chỉ bất cứ điểm giao hàng nào – như "FOB nhà máy", "FOB xí nghiệp" "FOB tại xưởng của người bán" hoặc các địa điểm khác trên đất liền – mà khơng để ý rằng từ viết tắt này cĩ ý nghĩa "giao lên 8 Thương mại Việt Nam
9. tàu" (tàu biển) (tiếng Anh "Free On Board"). Cần tránh việc sử dụng từ "FOB" như vậy vì sẽ gây hiểu nhầm. Cĩ một thay đổi quan trọng trong điều kiện FAS liên quan tới nghĩa vụ làm thủ tục thơng quan xuất khẩu cho hàng hố, cĩ lẽ tập quán thơng dụng nhất là để nghĩa vụ này thuộc phía người bán hơn là phía người mua. Để lưu ý về sự thay đổi này, nghĩa vụ làm thủ tục thơng quan xuất khẩu đã được in bằng chữ hoa trong phần mở đầu của điều kiện FAS. 9.3 Các điều kiện "C" địi hỏi người bán ký hợp đồng vận tải theo các điều kiện thơng thường và chịu chi phí về việc chuyên chở đĩ. Do vậy, cần phải nêu rõ địa điểm mà người bán phải chịu phí tổn chuyên chở tới đĩ ngay sau điều kiện "C" được chọn. Theo điều kiện CIF và CIP, người bán cịn phải mua bảo hiểm và chịu chi phí về bảo hiểm. Do điểm phân chia phí tổn hại ở tại nước hàng đến, người ta thường tưởng lầm rằng các điều kiện "C" là những hợp đồng mua bán hàng đến đích, theo đĩ người bán phải chịu mọi rủi ro và phí tổn cho đến khi hàng hố thực sự tới nơi quy định. Nhưng cần nhấn mạnh rằng tính chất của các điều kiện "C" cũng giống như tính chất của các điều kiện "F" ở chỗ là người bán đã làm xong nghĩa vụ của mình tại nơi gửi hàng. Như vậy, những hợp đồng mua bán hàng theo điều kiện "C" cũng như những hợp đồng mua bán hàng theo điều kiện "F" đều thuộc loại hợp đồng gửi hàng đi. Bản chất của các hợp đồng gửi hàng đi là người bán cĩ nghĩa vụ phải chịu chi phí vận tải thơng thường cho việc chuyên chở hàng hố theo tuyến đường thơng thường tới địa điểm quy định, song tất cả rủi ro về mất mát hoặc hư hại đối với hàng hố cũng như các chi phí phát sinh do các tình huống xảy ra sau khi hàng được giao cho người chuyên chở đều thuộc về người mua. Vì vậy, các điều kiện "C" khác so với tất cả các điều kiện cịn lại ở chỗ các điều kiện "C" bao gồm hai "điểm phân định", một điểm chỉ giới hạn mà người bán phải thu xếp và chịu phí tổn của một hợp đồng vận tải tới đĩ, và một điểm phân chia rủi ro. Chính vì lý do đĩ, cần hết sức thận trọng khi thêm vào điều kiện "C" ở các nghĩa vụ khác của người bán nhằm quy định thêm trách nhiệm của người bán trong giai đoạn sau điểm phân định rủi ro nêu trên. Điều căn bản của những điều kiện "C" là người bán được miễn trách về những rủi ro và chi phí phát sinh sau khi người bán đã hồn thành hợp đồng của mình bằng việc ký hợp đồng vận tải và chuyển giao hàng cho người chuyên chở, và mua bảo hiểm theo các điều kiện CIF và CIP. Một điều căn bản nữa là do các điều kiện "C" là các điều kiện của loại hợp đồng gửi hàng đi, nên phương thức thanh tốn hay được sử dụng trong các điều kiện này là tín dụng chứng từ. Khi đã được các bên thống nhất và quy định trong hợp đồng mua bán hàng rằng người bán sẽ được thanh tốn khi xuất trình các chứng từ giao hàng quy định với một ngân hàng theo một phương thức tín dụng chứng từ, thì việc người bán phải chịu rủi ro và chi phí sau thời điểm đã được trả tiền theo các phương thức tín dụng chứng từ hoặc phương thức tương tự khác sau khi đã gửi hàng đi là hồn tồn trái với mục đích tín dụng chứng từ. Tuy nhiên, người bán phải chịu chi phí vận chuyển cho dù đĩ là cước trả khi gửi hàng hoặc cước trả khi hàng tới nơi đến (cước trả sau), cịn các chi phí phát sinh thêm do các tình huống xảy ra sau khi đã gửi hàng đi do người mua phải chịu. Nếu người bán phải cung cấp một hợp đồng vận tải trong đĩ bao gồm cả việc phải trả thuế hải quan, các loại thuế và phí khác, thì những chi phí này sẽ do người bán chịu với điều kiện trong hợp đồng vận tải cĩ quy định như vậy. Điều này được nêu cụ thể trong điều A6 của tất cả các điều kiện "C". Nếu phải ký nhiều hợp đồng vận tải địi hỏi cĩ sự chuyển tải hàng hố ở những nơi trung gian trước khi tới nơi đến cuối cùng, người bán phải chịu những chi phí đĩ kể Thương mại Việt Nam 9
10. cả những chi phí dỡ hàng và bốc hàng từ phương tiện vận tải này sang phương tiện vận tải khác. Tuy nhiên nếu người chuyên chở sử dụng quyền của mình theo một điều khoản về chuyển tải hoặc một điều khoản tương tự để tránh những trở ngại khơng thể lường trước (như nước đĩng băng, ách tắc giao thơng, biến động trong giới lao động, lệnh của chính phủ, chiến tranh hoặc các hành vi chiến tranh) thì những chi phí phát sinh từ các sự việc đĩ sẽ do người mua phải chịu, vì nghĩa vụ của người bán chỉ giới hạn trong việc ký hợp đồng vận tải thơng thường. Nhiều khi các bên của hợp đồng mua bán hàng lại muốn quy định rõ rằng người bán phải cung cấp một hợp đồng vận tải bao gồm cả chi phí dỡ hàng. Thơng thường chi phí này nằm trong cước phí khi hàng hố được vận tải bằng các hãng vận tải tàu chợ, hợp đồng mua bán hàng thường quy định rõ hàng hố phải được chuyên chở theo "điều kiện tàu chợ" (tiếng Anh "liner terms"). Cịn trong những trường hợp khác, người ta thêm chữ "dỡ lên bờ" ("landed") vào sau các từ CFR hoặc CIF. Tuy nhiên khơng nên thêm các chữ viết tắt vào sau các điều kiện "C", trừ khi nghĩa của các từ đĩ đã được các bên trong hợp đồng hiểu rõ và chấp nhận, hoặc phù hợp với luật áp dụng cho hợp đồng đĩ và phù hợp với tập quán của chuyên ngành thương mại đĩ. Nĩi riêng, người bán khơng nên-và thực tế là khơng thể, nếu như khơng thay đổi bản chất của các điều kiện "C" - đảm nhận bất cứ nghĩa vụ gì về việc hàng đi tới đích, vì mọi rủi ro về việc chậm trễ trong quá trình chuyên chở đều do người mua chịu. Tất cả các nghĩa vụ về thời hạn cần phải gắn với nơi gửi hàng, ví dụ "gửi hàng chậm nhất ngày ". Nếu như hai bên cĩ thoả thuận rằng "CFR Hamburg chậm nhất ngày " thì đĩ là một sai lầm và nĩ cĩ thể dẫn đến nhiều cách suy diễn khác nhau. Đối với một thoả thuận như vậy, cĩ thể cho rằng các bên muốn hàng hố phải đến Hamburg vào ngày nêu cụ thể đĩ, mà như vậy hợp đồng đĩ sẽ khơng cịn là một hợp đồng nơi gửi hàng đi mà là hợp đồng nơi hàng đến; nhưng cũng cĩ thể hiểu rằng người bán phải gửi hàng vào một thời điểm trước đĩ sao cho hàng cĩ thể tới Hamburg trước ngày đĩ trừ khi việc vận chuyển bị chậm trễ do những tình huống khơng lường trước được. Trong mua bán hàng hố, cĩ thể xảy ra trường hợp hàng được bán trong khi đang trên đường vận chuyển bằng đường biển, khi đĩ người ta viết thêm chữ "hàng nổi" ("afloat") vào sau điều kiện thương mại. Vì theo các điều kiện CFR và CIF, rủi ro về mất mát và hư hại đối với hàng hố đã chuyển từ người bán sang người mua, nên cĩ thể nảy sinh những khĩ khăn về việc suy diễn. Một khả năng là vẫn giữ nghĩa thơng thường của các điều kiện CFR và CIF về việc phân chia rủi ro giữa người bán và người mua, như vậy cĩ nghĩa rằng người mua cĩ thể phải chịu hậu quả của những sự kiện đã xảy ra trước khi hợp đồng mua bán hàng đĩ cĩ hiệu lực. Một khả năng khác là thời điểm chuyển rủi ro là thời điểm ký kết hợp đồng. Khả năng thứ nhất thực tế hơn vì thơng thường khơng thể tiến hành kiểm tra và xác định tình trạng hàng hố đang trên đường vận chuyển. Vì vậy Cơng ước năm 1980 của Liên Hiệp Quốc về Hợp đồng Mua Bán Quốc tế Hàng hố đã quy định trong điều 68 rằng "nếu hồn cảnh cho thấy như vậy, thì người mua chịu rủi ro kể từ khi hàng hố được giao cho người chuyên chở, là người đã ký phát những chứng từ thể hiện hợp đồng vận rải". Tuy nhiên cĩ một ngoại lệ đối với quy tắc này khi "người bán đã biết hoặc đáng lẽ phải biết rằng hàng hố đã bị mất hay hư hại và khơng thơng báo việc này cho người mua". Do vậy, ý nghĩa và nội dung của điều kiện CFR và CIF cĩ thêm từ "hàng nổi" ("afloat") cịn phụ thuộc vào luật áp dụng đối với hợp đồng. Các bên cần phải nắm được luật điều chỉnh hợp đồng và các giải pháp áp dụng của luật đĩ. Trong trường hợp cịn nghi vấn, các bên cần làm rõ vấn đề trong hợp đồng. Trong thực tế, các bên vẫn thường tiếp tục sử dụng các cách thể hiện C&F (hoặc "C and F", "C + F") truyền thống trước đây. Nếu viết như vậy, trong hầu hết các trường 10 Thương mại Việt Nam
11. hợp cĩ thể hiểu là họ cho rằng các cách thể hiện này tương đương với CFR. Để tránh những khĩ khăn trong việc xác định điều kiện và điều khoản hợp đồng của họ, các bên nên sử dụng điều kiện chính xác của incoterms là CFR – từ viết tắt chuẩn mực duy nhất được tồn thế giới cơng nhận cho điều kiện "Tiền hàng và Cước ( cảng đến quy định)" [tiếng Anh "Cost and Freight ( named port of destination")]. Điều A8 của CFR và CIF trong Incoterms 1990 quy định nghĩa vụ của người bán phải cung cấp một bản sao của hợp đồng thuê tàu trong trường hợp chứng từ vận tải (thường là vận đơn đường biển) cĩ dẫn chiếu tới Hợp đồng thuê tàu, ví dụ: thường cĩ lời ghi chú "mọi điều khoản và điều kiện khác như hợp đồng thuê tàu". Mặc dù, khi ký kết hợp đồng các bên của hợp đồng đương nhiên phải hiểu rõ tất cả mọi điều khoản và điều kiện của hợp đồng mình ký. Tập quán phải cung cấp hợp đồng thuê tàu như nêu trên lại tỏ ra gây khĩ khăn cho các vụ giao dịch theo phương thức tín dụng chứng từ. Incoterms 2000 đã xố bỏ nghĩa vụ của người bán phải cung cấp một bản sao hợp đồng thuê tàu cùng với các chứng từ vận tải khác trong điều kiện CFR và CIF. Mặc dù điều A8 trong Incoterms nhằm đảm bảo rằng người bán phải cung cấp cho người mua "bằng chứng về việc giao hàng", cần nhấn mạnh rằng người bán hồn thành yêu cầu này khi cung cấp được "bằng chứng thơng thường". Bằng chứng thơng thường này theo điều kiện CPT và CIP là "chứng từ vận tải thơng thường" và theo điều kiện CFR và CIF là một vận đơn đường biển. Các chứng từ vận tải phải là chứng từ "hồn hảo" (hay "sạch") tức là khơng cĩ những nhận xét hoặc ghi chú nĩi về tình trạng khiếm khuyết của hàng hố và/ hoặc của bao bì. Nếu trong chứng từ cĩ những ghi chú hoặc nhận xét như vậy, chúng bị coi là "khơng hồn hảo" (hay "khơng sạch") và sẽ khơng được ngân hàng chấp nhận trong phương thức thanh tốn tín dụng chứng từ. Tuy nhiên, cũng cần lưu ý rằng, một chứng từ vận tải dù khơng cĩ những nhận xét hoặc ghi chú như vậy vẫn khơng cung cấp cho người mua bằng chứng rõ ràng để ràng buộc người chuyên chở rằng hàng hố đã được gửi phù hợp với quy định của hợp đồng. Thơng thường, người chuyên chở, trong nội dung tiêu chuẩn hoặc tại trang đầu của chứng từ vận tải, từ chối trách nhiệm về các thơng tin của hàng hố bằng cách nêu ra rằng các chi tiết được điền trong chứng từ vận tải là lời khai của người gửi hàng và do vậy các thơng tin đĩ "được thơng báo là" như đã khai trong chứng từ. Trong hầu hết các luật và các nguyên tắc được áp dụng, người chuyên chở ít nhất phải sử dụng các phương tiện hợp lý để kiểm tra tính chính xác của các thơng tin và nếu khơng làm như vậy người chuyên chở phải chịu trách nhiệm trước người nhận hàng. Tuy nhiên trong thương mại sử dụng con-te-nơ, khơng cĩ các loại phương tiện để người chuyên chở kiểm tra những thứ đĩng trong con-te-nơ, trừ khi chính người chuyên chở cĩ trách nhiệm chất hàng vào con-te-nơ. Cĩ hai điều kiện liên quan tới bảo hiểm đĩ là CIF và CIP. Theo các điều kiện này, người bán cĩ nghĩa vụ mua bảo hiểm vì lợi ích của người mua. Cịn trong các trường hợp khác các bên tự quyết định về việc cĩ mua bảo hiểm hay khơng và bảo hiểm tới mức độ nào. Người bán cĩ nghĩa vụ mua bảo hiểm cho người mua hưởng, song lại khơng rõ yêu cầu chính xác của người mua về việc này. Căn cứ theo các Điều khoản bảo hiểm hàng hố (Institute Cargo Clauses) do Hiệp hội những người bảo hiểm Luân đơn soạn thảo, bảo hiểm được tiến hành ở "phạm vi tối thiểu" thuộc Điều khoản C, bảo hiểm "phạm vi trung bình" thuộc Điều khoản B và bảo hiểm "phạm vi tối đa" thuộc Điều khoản A. Do việc bán hàng theo điều kiện CIF, người mua cĩ thể bán số hàng đang trong quá trình vận chuyển đĩ cho một người mua khác – và người mua này lại cĩ thể muốn bán tiếp số hàng đĩ đi – nên khơng hề biết phải mua bảo hiểm như thế nào để phù hợp với những người mua tiếp sau, do vậy việc mua bảo hiểm theo điều kiện CIF từ trước tới nay là ở phạm vi tối thiểu song người mua vẫn cĩ quyền yêu cầu người bán Thương mại Việt Nam 11
12. mua thêm các loại bảo hiểm khác. Việc mua bảo hiểm ở phạm vi tối thiểu khơng phù hợp với việc bán hàng cơng nghiệp chế tạo do các rủi ro về mất cắp, mất trộm chi tiết hoặc bốc dỡ khơng đúng hoặc yêu cầu canh giữ các mặt hàng này địi phải được bảo hiểm ở phạm vi rộng hơn so với phạm vi quy định của điều khoản C. Do cĩ sự khác biệt với điều kiện CIF, nên điều kiện CIP khơng được sử dụng trong mua bán hàng hố (nguyên liệu) và lẽ ra nên quy định mua bảo hiểm phạm vi tối đa theo theo điều kiện CIP chứ khơng phải bảo hiểm phạm vi tối thiểu. Song nếu hai điều kiện CIF và CIP lại cĩ sự khác nhau về trách nhiệm mua bảo hiểm của người bán thì dễ dẫn đến sự nhầm lẫn và do vậy cả hai điều kiện này đều quy định nghĩa vụ của người bán là mua bảo hiểm phạm vi tối thiểu. Nếu người mua theo điều kiện CIP thấy đặc biệt cần thiết phải quan tâm tới vấn đề này, và việc bảo hiểm thêm là cần thiết, thì người mua phải quy định với người bán rằng người bán phải mua bảo hiểm thêm hoặc tự bản thân người mua phải thu xếp mua bảo hiểm thêm. Cũng cĩ những trường hợp đặc biệt người mua cĩ thể muốn được bảo hiểm ở phạm vi rộng hơn phạm vi quy định trong điều khoản A, ví dụ bảo hiểm đối với trường hợp xảy ra chiến tranh, bạo động, dân biến, đình cơng hoặc các biến động khác trong giới lao động. Nếu người mua muốn người bán thu xếp các loại bảo hiểm đĩ thì phải thơng báo cho người bán biết và trong trường hợp đĩ người bán sẽ phải mua các loại bảo hiểm đĩ nếu pháp luật nước sở tại quy định mua được. 9.4 Các điều kiện "D" khác về bản chất so với các điều kiện "C", vì theo các điều kiện "D" người bán cĩ trách nhiệm đưa hàng tới địa điểm quy định hoặc một điểm đến nằm tại biên giới hoặc trong lãnh thổ nước nhập khẩu. Người bán phải chịu mọi rủi ro và chi phí về việc đưa hàng tới địa điểm quy định đĩ. Do vậy các điều kiện "D" chỉ hợp đồng về nơi hàng đến, cịn các điều kiện "C" chỉ các hợp đồng về nơi gửi hàng đi. Theo các điều kiện D", trừ điều kiện DDP, người bán khơng hải giao hàng đã làm xong thu tục thơng quan nhập khẩu tại nước đến. Trước đây, thơng thường người bán cĩ nghĩa vụ làm thủ tục thơng quan nhập khẩu cho hàng hố theo điều kiện DEQ, vì hàng phải được dỡ lên cầu cảng tức là đã được đưa vào nước nhập khẩu. Song do những thay đổi về thủ tục thơng quan ở hầu hết các nước, nên giờ đây để bên thường trú tại nước hữu quan đảm nhận việc thơng quan và nộp thuế hải quan cũng như các loại chi phí khác thì hợp lý hơn. Chính vì lý do đĩ, điều kiện DEQ đã được sửa đổi tương tự như sự sửa đổi trong điều kiện FAS đã nêu ở phần trên. Sự thay đổi này được thể hiện tồn bộ bằng chữ in hoa trong phần mở đầu của điều kiện DEQ. Tại nhiều nước, người ta cĩ sử dụng các điều kiện thương mại khơng cĩ trong Incoterms đặc biệt là trong ngành đường sắt ["franco biên giới" (tiếng Anh "franco border"), "fanco frontiere", "Freight Grenze"]. Tuy vậy, các điều kiện này khơng cĩ ý định thể hiện việc người bán phải chịu rủi ro về mất mát hoặc hư hại đối với hàng hố trong quá trình vận chuyển tới biên giới. Trong các trường hợp như vừa nêu, nên sử dụng điều kiện CPT và nêu rõ địa điểm ở biên giới. Mặc khác, nếu các bên cĩ ý định để người bán chịu rủi ro trong quá trình vận chuyển thì nên sử dụng điều kiện DAF và nêu rõ biên giới là phù hợp. Điều kiện DDU được bổ sung vào Incoterms 1990. Điều kiện này thích hợp trong trường hợp người bán sẵn sàng giao hàng tại nước đến mà khơng cĩ nghĩa vụ làm thủ tục thơng quan nhập khẩu cho hàng hố và khơng cĩ nghĩa vụ nộp thuế hải quan. Tại những nước mà việc làm thủ tục nhập khẩu cĩ thể khĩ khăn và mất nhiều thời gian thì người bán cĩ thể gặp rủi ro nếu đảm nhận nghĩa vụ giao hàng tại một địa điểm mà chỉ cĩ thể đưa hàng tới đĩ được sau khi đã làm xong thủ tục thơng quan. Theo điều B5 và B6 của điều kiện DDU, cho dù người mua phải chịu các chi phí và rủi ro phát sinh thêm 12 Thương mại Việt Nam
13. do việc người mua khơng hồn thành nghĩa vụ làm thủ tục thơng quan nhập khẩu cho hàng hố, thì người bán vẫn khơng nên sử dụng điều khoản DDU ở những nước mà việc làm thủ tục nhập khẩu cĩ thể gặp khĩ khăn 10. Cụm từ "khơng cĩ nghĩa vụ" Khi dùng cụm từ "người bán phải" và "người mua phải", Incoterm chỉ liên quan tới các nghĩa vụ của các bên đối với nhau. Do vậy nhĩm từ "khơng cĩ nghĩa vụ" được đưa vào khi một bên khơng phải thực hiện một nghĩa vụ cụ thể nào đĩ đối với bên kia. Ví dụ theo điều A3 của một điều kiện nào đĩ mà người bán phải ký hợp đồng và trả tiền chuyên chở ta cĩ thể thấy nhĩm từ "khơng cĩ nghĩa vụ" trong điều "hợp đồng vận tải" của khoản B3(a) bên phần nghĩa vụ của người mua. Nếu trường hợp khơng bên nào cĩ nghĩa vụ đối với bên kia về một số vấn đề nào đĩ, nhĩm từ "khơng cĩ nghĩa vụ" sẽ xuất hiện ở cả hai bên ví dụ như về bảo hiểm hàng hố. Trong cả hai trường hợp, một điều kiện quan trọng cần nĩi rõ là một bên cĩ thể "khơng cĩ nghĩa vụ" đối với bên kia về việc thực hiện một nhiệm vụ nào đĩ, song điều này khơng cĩ nghĩa rằng bên đĩ khơng cần thực hiện nhiệm vụ nào để phục vụ lợi ích của mình. Ví dụ, theo điều kiện CFR người mua khơng cĩ nghĩa vụ đối với người bán về việc mua bảo hiểm (Điều B6) nhưng rõ ràng là vì chính lợi ích của mình người mua phải ký hợp đồng bảo hiểm, vì theo như Điều A4 người bán khơng cĩ nghĩa vụ mua bảo hiểm. 11. Những biến dạng của Incoterms Trong thực tiễn, thường xảy ra hiện tượng các bên thường tự ý thêm một số từ vào Incoterm để đạt được độ chính xác hơn những quy định của điều kiện đĩ. Cần nhấn mạnh một điều rằng Incoterms khơng hề cĩ hướng dẫn nào về việc thêm từ ngữ như thế. Do vậy, nếu các bên khơng thể dựa vào một thơng lệ thương mại đã hình thành mà giải thích các từ đưa thêm vào thì dễ gặp phải khĩ khăn rắc rối nghiêm trọng khi khơng cĩ được sự thơng hiểu và giải thích thống nhất về các từ thêm đĩ. Ví dụ cách sử dụng một số cụm từ như "FOB đã xếp" (tiếng Anh "FOB stowed" hoặc "EXW đã bốc" (tiếng Anh "EXW loaded") khơng thể nào cĩ được một sự thơng hiểu và giải thích thống nhất tồn thế giới rằng nghĩa vụ của người bán khơng chỉ phải chịu chi phí cho tới khi hàng được bốc lên tàu hoặc phương tiện chuyên chở mà cịn phải chịu cả rủi ro về tổn thất ngẫu nhiên và hư hại đối với hàng hố trong quá trình bốc hàng và xếp hàng. Vì những lý do như vậy, các bên nhất thiết phải nêu rõ các điều kiện này chỉ cĩ ý nghĩa rằng người bán chỉ cĩ nhiệm vụ và chịu chi phí về việc bốc và xếp hàng hay cịn phải chịu rủi ro cho đến khi hồn thành việc bốc xếp hàng trên thực tế. Incoterms khơng đưa ra giải đáp cho các vấn đề này, do vậy nếu hợp đồng khơng nêu được một cách cụ thể và rõ ràng ý định của các bên thì các bên sẽ dễ gặp phải phiền phức và tốn kém về sau. Mặc dù Incoterms 2000 khơng đưa ra nhiều biến dạng của Incoterms thường hay được sử dụng, phần mở đầu của tất cả các điều kiện đều nhắc nhở các bên về việc cần phải cĩ các điều khoản hợp đồng cụ thể nếu muốn áp dụng thêm các điều khoản nằm ngồi quy định của Incoterms . EXW Nghĩa vụ của người bán được thêm vào là bốc hàng lên phương tiện tiếp nhận của người mua. CIF/CIP Người mua cần phải mua bảo hiểm thêm. DEQ Nghĩa vụ của người bán được thêm vào là chịu các chi phí sau khi dỡ hàng. Thương mại Việt Nam 13
14. Trong một số trường hợp, người bán và người mua dẫn chiếu tới tập quán vận tải tàu chợ và tàu chuyến. Trong các trường hợp như vậy cần phải phân biệt rõ nghĩa vụ các bên thuộc hợp đồng vận tải với nghĩa vụ của các bên thuộc hợp đồng mua bán. Rất tiếc là khơng cĩ bất kỳ định nghĩa chính thức nào về các cụm từ "điều kiện tàu chợ" và "phí dịch chuyển tại bến" (tiếng Anh "terminal handling charges" – THC). Phân chia phí tổn theo các điều kiện như vậy cĩ thể khác nhau tại các địa điểm khác nhau và thay đổi theo thời gian. Các bên cần phải nêu rõ về việc phân chia các phí tổn đĩ trong hợp đồng mua bán. Một số cụm từ hay dùng trong hợp đồng thuê tàu chuyến như "FOB đã xếp" (tiếng Anh "FOB stowed"), "FOB san trải" (tiếng Anh "FOB stowed and strimmed") đơi khi được sử dụng trong hợp đồng mua bán để làm rõ nghĩa vụ của người bán phải xếp hàng và san trải theo điều kiện FOB. Một khi các từ này được đưa thêm vào các điều kiện của Incoterms, các bên cần phải làm rõ trong hợp đồng mua bán hàng hố là các nghĩa vụ được đưa thêm vào chỉ liên quan tới chi phí hay liên quan cả tới chi phí và rủi ro. Như đã đề cập ở các phần trên, Phịng Thương mại Quốc tế đã nỗ lực hết sức để Incoterms thể hiện được tập quán thương mại thơng dụng nhất. Tuy vậy, trong một số trường hợp, đặc biệt là ở những chỗ mà Incoterms 2000 khác với Incoterms1990, các bên của hợp đồng cĩ thể muốn làm khác đi. Trong phần mở đầu của các điều kiện của Incoterms cĩ lưu ý về việc này bằng câu mở đầu với từ "Tuy nhiên" 12. Tập quán của một cảng hoặc một ngành buơn bán riêng Vì Incoterms đưa ra một số tập hợp các điều kiện để sử dụng ở tất cả các ngành buơn bán và khu vực, nên khơng thể quy định một cách chính xác tất cả nghĩa vụ của các bên. Do vậy trong một chừng mực nhất định, cần phải dẫn chiếu đến tập quán của một cảng, một ngành buơn bán cụ thể hoặc phải dẫn chiếu tới các tập quán mà các bên đã tự thiết lập trong quá trình giao dịch trước đây (tham khảo điều 9, Cơng ước năm 1980 của Liên Hiệp Quốc về Mua bán Quốc tế Hàng hố). Khi đàm phán hợp đồng, các bên cần phải hiểu biết đầy đủ về các tập quán đĩ và nếu như khơng chắc chắn các bên cần phải dựa vào hợp đồng mua bán các điều khoản thích hợp để làm rõ quan điểm của mình về mặt pháp lý. Các điều khoản đặc biệt như vậy trong từng hợp đồng cụ thể sẽ cĩ giá trị hơn hoặc làm biến đổi quy tắc giải thích trong nhiều điều kiện của Incoterms 13. Quyền lực chọn của người mua về nơi gửi hàng Trong một số trường hợp, vào thời điểm ký kết hợp đồng khơng thể nêu một cách chính xác điểm hoặc nơi cụ thể mà tại đĩ người bán phải giao hàng cho người chuyên chở. Ví dụ, lúc đĩ chỉ cĩ thể nêu một dãy hoặc một địa điểm tương đối rộng như cảng bến, thậm chí chỉ nêu rằng sau này người mua cĩ quyền hoặc cĩ nghĩa vụ chỉ định một điểm cụ thể trong dãy hoặc trong địa điểm đĩ. Nếu người mua cĩ nghĩa vụ phải chỉ định địa điểm cụ thể song lại khơng thực hiện thì người mua sẽ phải chịu rủi ro và các chi phí phát sinh do thiếu sĩt của mình (điều B5/B7 trong tất cả các điều kiện). Ngồi ra, nếu người mua khơng sử dụng quyền chỉ định điểm giao hàng thì người bán sẽ cĩ quyền lựa chọn địa điểm thích hợp nhất với mình. 14. Thơng quan Thuật ngữ "thơng quan" đã từng gây sự hiểu lầm. Do vậy, khi cĩ sự dẫn chiếu về nghĩa vụ của người bán hoặc người mua phải đảm nhận các nghĩa vụ liên quan tới việc làm các thủ tục và nghĩa vụ để hàng hố đi qua hải quan tại nước xuất khẩu hoặc nước nhập khẩu thì nghĩa vụ này khơng chỉ là việc nộp thuế quan và các lệ phí khác mà cịn bao gồm cả việc làm và chịu các chi phí về các thủ tục hành chính liên quan tới việc đưa hàng hố đi qua hải quan vào thơng báo cho các cơ quan hữu quan. Ngồi ra, việc sử 14 Thương mại Việt Nam
15. dụng thuật ngữ về việc làm thủ tục cho hàng hố đi qua hải quan ở một số khu vực như Liên minh châu Âu hay một số khu vực mậu dịch tự do xem ra khơng cịn phù hợp, dù điều này chưa hẳn thật chính xác, vì tại đĩ khơng cịn nghĩa vụ nộp thuế hải quan và khơng cịn các hạn chế về xuất nhập khẩu. Để làm rõ vấn đề này, cụm từ "nếu cĩ quy định" đã được đưa thêm vào các điều A2, B2, A6, B6 trong một số điều kiện của Incoterm để những điều kiện này vẫn cĩ thể được sử dụng trong trường hợp khơng cần làm thủ tục hải quan. Thơng thường, việc thơng quan diễn ra tại nước nào thì do bên cư trú tại nước đĩ hoặc người đại diện của bên đĩ sẽ thu xếp. Do vậy, người xuất khẩu thường làm các thủ tục thơng quan về xuất khẩu và người nhập khẩu thường làm các thủ tục thơng quan về nhập khẩu. Incoterms 1990 khơng đề cập đến điều kiện EXW và FAS (nghĩa vụ thơng quan xuất khẩu là của người mua) và DEQ (nghĩa vụ thơng quan nhập khẩu là của người bán), nhưng trong Incoterms 2000 điều kiện FAS và DEQ quy định nhiệm vụ thơng quan xuất khẩu là của người bán và thơng quan nhập khẩu là của người mua, cịn điều kiện EXW – là điều kiện trong đĩ người bán cĩ nghĩa vụ tối thiểu – vẫn để giữ nguyên khơng thay đổi (người mua cĩ nghĩa vụ thơng quan xuất khẩu). Theo điều kiện DDP người bán chấp nhận thực hiện các nghĩa vụ trên của điều kiện đã nêu – Giao nộp thuế (tiếng Anh "Delivered Duty Paid") – tức là thơng quan nhập khẩu cho hàng hố và nộp các loại thuế liên quan. 15. Bao bì và đĩng gĩi Trong hầu hết các trường hợp, các bên phải biết trước cần phải dùng loại bao bì gì và đĩng gĩi như thế nào để đảm bảo vận chuyển hàng hố an tồn đến nơi đến. Tuy nhiên, vì nghĩa vụ của người bán phải cung cấp bao bì và đĩng gĩi hàng hố cĩ thể thay đổi nhiều tuỳ theo phương thức và thời gian vận chuyển, nên cần nêu rõ nghĩa vụ của người bán phải cung cấp bao bì và đĩng gĩi hàng hố theo yêu cầu của việc vận chuyển, nhưng chỉ trong chừng mực mà người bán được biết trước khi ký kết hợp đồng về các trường hợp hàng hố được vận chuyển như thế nào (xem các điều 35.1 và 35.2.b của Cơng ước năm 1980 của Liên Hợp Quốc về Hợp đồng Mua bán Quốc tế Hàng hố trong đĩ cĩ quy định rằng hàng hố, bao gồm cả bao bì và đĩng gĩi phải "thích hợp với mục đích sử dụng mà người bán được thơng báo một cách rõ ràng hoặc được thể hiện một cách ngụ ý khi ký kết hợp đồng, trừ trường hợp cĩ chứng cớ nĩi rằng người mua khơng tin tưởng hoặc khơng cĩ lý do để người mua tin tưởng vào kỹ năng và khả năng đánh giá của người bán") 16. Kiểm tra hàng hố Trong nhiều trường hợp, người mua được thơng báo để thu xếp kiểm tra hàng trước hoặc vào lúc người bán giao hàng cho người chuyên chở (kiểm tra trước khi gửi hàng, viết tắt theo tiếng Anh là PSI). Trừ trường hợp trong hợp đồng cĩ quy định khác, người mua phải chịu chi phí về việc kiểm tra này, vì nĩ phục vụ lợi ích của người mua. Nhưng nếu việc kiểm tra được tiến hành để người bán thực hiện được đầy đủ các quy tắc bắt buộc trong nước đối với việc xuất khẩu hàng hố thì người bán phải chịu các chi phí về việc kiểm tra đĩ, trừ trường hợp sử dụng điều kiện EXW trong đĩ chi phí về việc kiểm tra này do người mua phải chịu. 18. Gợi ý về sử dụng Incoterms Phần mở đầu của một số điều kiện cĩ khuyến nghị nên hoặc khơng nên sử dụng một điều kiện cụ thể nào đĩ. Điều này đặc biệt quan trọng khi cần lựa chọn giữa điều kiện FCA và FOB. Rất đáng tiếc là nhiều thương nhân vẫn tiếp tục sử dụng điều kiện FOB trong hồn cảnh khơng thích hợp làm cho người bán phải gánh chịu những rủi ro Thương mại Việt Nam 15
16. do phải chuyển giao hàng hố cho người chuyên chở do người mua chỉ định. FOB chỉ thích hợp khi các bên cĩ ý định giao hàng hố "qua lan can tàu" hoặc trong mọi trường hợp giao hàng trực tiếp lên tàu chứ khơng phải là chuyển giao hàng lên phương tiện chuyên chở để sau đĩ lên tàu, ví dụ hàng được xếp vào con-te-nơ hoặc xếp lên xe tải hoặc toa hàng như được gọi là phương tiện vận tải lăn vào – lăn ra (tiếng Anh "roll on – roll off"). Do vậy một điều quan trọng được khuyến cáo trong phần mở đầu của điều kiện FOB là khơng nên sử dụng điều kiện này khi các bên khơng cĩ ý định giao hàng qua lan can tàu. Cĩ trường hợp các bên sử dụng nhầm điều kiện chỉ giành cho vận tải đường biển vào phương thức vận tải khác. Điều này cĩ thể đẩy người bán vào tình thế khĩ khăn là khơng thể thực hiện được nghĩa vụ của mình về việc cung cấp cho người mua các chứng từ phù hợp (như vận đơn đường biển, giấy gửi hàng đường biển hoặc thơng điệp điện tử tương đương). Sơ đồ nêu lên trong điều 17 chỉ rõ các điều kiện của Incoterms 2000 và phương thức vận tải thích hợp tương ứng. Ngồi ra, phần mở đầu của mỗi điều kiện đều nĩi rõ điều kiện đĩ thích hợp với mọi phương thức vận tải hay chỉ vận tải đường biển mà thơi. 19. Vận đơn và thương mại điện tử Từ trước tới nay, vận đơn đường biển đã giao hàng lên tàu là chứng từ duy nhất được chấp nhận mà người bán phải xuất trình theo điều kiện CFR và CIF. Vận đơn cĩ 3 chức năng quan trọng: + Nĩ là bằng chứng của việc đã giao hàng lên tàu + Nĩ là bằng chứng của hợp đồng vận tải, và + Nĩ là một cơng cụ để chuyển các quyền đối với hàng hố đang trên đường vận chuyển cho một người khác bằng cách chuyển giao chứng từ này cho người đĩ. Các chứng từ vận tải khác với vận đơn cũng thực hiện 2 chức năng đầu của vận đơn, song các chứng từ đĩ khơng kiểm sốt được việc giao hàng tại nơi đến hoặc cho phép người mua bán lại số hàng đang được vận chuyển bằng cách chuyển giao chứng từ cho người mua của mình. Thay vào đĩ, các chứng từ vận tải khác lại chỉ định rõ người được phép nhận hàng tại nơi đến. Thực tế, chỉ người nào cĩ vận đơn mới được nhận hàng tại nơi đến từ người chuyên chở, cho nên rất khĩ cĩ thể thay thế vận đơn bằng một thơng điệp điện tử. Hơn nữa, theo tập quán, vận đơn được ký phát thành nhiều bản chính. Do vậy, người mua hoặc ngân hàng thay mặt cho người mua khi trả tiền phải kiểm tra xem người bán đã nộp tất cả các bản chính chưa (gọi là bộ vận đơn đầy đủ). Đây là điều mà Qui tắc của Phịng Thương mại Quốc tế về tín dụng chứng từ địi hỏi (Quy tắc và thực hành thống nhất của ICC về tín dụng chứng từ "UCP". Bản quy tắc đang được lưu hành vào thời điểm xuất bản Incoterms 2000 là bản UCP 500 của Phịng Thương mại Quốc tế). Chứng từ vận tải khơng chỉ chứng minh rằng hàng đã được giao cho người chuyên chở mà cịn chứng minh rằng hàng được giao đúng và trong tình trạng tốt và được người chuyên chở xác nhận điều này. Mọi ghi chú trên chứng từ vận tải nĩi lên tình trạng hàng hố khơng ở trong tình trạng như vậy sẽ làm cho chứng từ mất tính "hồn hảo" và khơng được chấp nhận theo UCP. Mặc dù vận đơn cĩ tính đặc thù về mặt pháp lý như vậy, người ta vẫn hy vọng nĩ sẽ được thay thế bởi các phương tiện điện tử trong một tương lai gần. Incoterms 1990 cũng đã suy xét tới vấn đề này. Theo điều A8 các chứng từ (trên giấy) cĩ thể được thay thế bằng thơng điệp điện tử với điều kiện các bên đồng ý giao dịch bằng điện tử. Các 16 Thương mại Việt Nam
17. thơng điệp điện tử này cĩ thể được truyền trực tiếp tới bên kia hoặc thơng qua một bên thứ 3 là bên cung ứng dịch vụ và thu phí dịch vụ. Một trong số dịch vụ được bên thứ 3 cung cấp này là đăng ký những người kế tiếp nắm giữ vận đơn. Hệ thống cung cấp các dịch vụ đĩ, cịn gọi là dịch vụ BOLERO, cĩ lẽ cần được sự hỗ trợ của các quy định và nguyên tắc pháp lý như được thể hiện trong Quy tắc về vận đơn điện tử CMI 1990 và điều 16-17 của Luật mẫu về Thương mại điện tử UNCITRAL năm 1996. 20. Thay thế vận đơn bằng các chứng từ vận tải khơng thể giao dịch được. Những năm gần đây, các tập quán về chứng từ đã được đơn giản hố đi nhiều. Vận đơn thường được thay thế bằng các chứng từ khơng thể giao dịch được tương tự như các chứng từ cĩ trong các phương thức vận tải khơng phải bằng đường biển. Các chứng từ này được gọi là "giấy gửi hàng bằng đường biển" (tiếng Anh "seaway bill"), "giấy gửi hàng tàu chợ (tiếng anh "liner waybills"), "biên lai nhận hàng gửi" (tiếng Anh "freight receipts") hoặc những biến dạng của các tên đĩ. Những chứng từ khơng thể giao dịch đĩ cĩ thể sử dụng một cách thuận lợi trừ trường hợp người mua muốn bán lại hàng trong khi hàng đang trên đường vận chuyển bằng cách chuyển giao chứng từ cho người mua mới. Muốn làm được việc đĩ, người bán vẫn phải cung cấp một vận đơn đường biển theo các điều kiện CFR và CIF như đã quy định trước đây. Nhưng nếu các bên ký kết biết rằng người mua khơng cĩ ý định bán lại hàng trên đường vận chuyển, họ cĩ thể đồng ý khơng bắt buộc người bán phải cung cấp vận đơn đường biển, hoặc họ cĩ thể sử dụng các điều kiện CPT và CIP vì các điều kiện này khơng địi hỏi người bán phải cung cấp một vận đơn. 21. Quyền chỉ thị cho người chuyên chở Một người mua khi trả tiền mua hàng theo một điều kiện "C" phải được đảm bảo rằng người bán, khi đã được trả tiền giao hàng, khơng được bán số hàng hố đĩ đi bằng cách đưa ra chỉ thị mới cho người chuyên chở. Một số chứng từ vận tải dùng cho các phương thức vận tải cụ thể (đường khơng, đường bộ hoặc đường sắt) tạo điều kiện cho các bên cĩ thể ngăn chặn để người bán khơng thể đưa ra những chỉ thị mới cho người chuyển chở bằng cách phải cung cấp một bản gốc đặc biệt hoặc bản sao của giấy gửi hàng. Thế nhưng, những chứng từ được sử dụng thay thế vận đơn đường biển thơng thường khơng cĩ chức năng ngăn chặn như vậy. Hội đồng Hàng hải Quốc tế đã khắc phục thiếu sĩt này của các chứng từ vận tải thay thế trên bằng cách phát hành cuốn Quy tắc thống nhất về giấy gửi hàng đường biển năm 1990 cho phép các bên điền thêm điều khoản "khơng thể sử dụng" (tiếng Anh "No disposal") khi người bán từ bỏ quyền định đoạt về hàng hố bằng việc đưa ra chỉ thị mới cho người chuyên chở để giao hàng cho người khác hoặc tới địa điểm khác so với quy định của giấy gửi hàng. 22. Trọng tài của Phịng Thương mại Quốc tế Các bên ký kết hợp đồng nếu muốn sử dụng trọng tài của Phịng Thương mại Quốc tế trong trường hợp xảy ra tranh chấp thì phải thống nhất một cách cụ thể và rõ ràng về việc sử dụng trọng tài của Phịng Thương mại Quốc tế trong hợp đồng hoặc nếu khơng cĩ văn bản hợp đồng thì phải nêu trong các thư tín được trao đổi giữa các bên tạo thành thoả thuận giữa họ. Việc dẫn chiếu một hoặc nhiều điều kiện Incoterms vào hợp đồng hoặc các thư tín liên quan khơng phải là thoả thuận về việc sử dụng trọng tài của Phịng Thương mại Quốc tế. Phịng Thương mại Quốc tế khuyên các bên nên sử dụng điều khoản trọng tài tiêu chuẩn sau đây: Mọi tranh chấp phát sinh từ hoặc cĩ liên quan tới hợp đồng này sẽ được giải quyết theo Quy tắc về Trọng tài của Phịng Thương mại Quốc tế bởi một hoặc nhiều trọng tài viên được chỉ định theo Quy tắc đĩ Thương mại Việt Nam 17
18. PHƯƠNG THỨC VẬN TẢI VÀ CÁC ĐIỀU KIỆN TƯƠNG ỨNG CỦA INCOTERMS 2000 Thích hợp cho mọi Phương thức vận tải Nhĩm E EXW Giao tại xưởng ( địa điểm quy định) Nhĩm F FCA Giao cho người chuyên chở ( địa điểm quy định) Nhĩm C CPT Cước phí trả tới ( nơi đến quy định) CIP Cước phí và bảo hiểm trả tới ( nơi đến quy định) Nhĩm D DAF Giao tại biên giới ( địa điểm quy định) DDU Giao chưa nộp thuế ( nơi đến quy định) DDP Giao đã nộp thuế ( nơi đến quy định) Chỉ thích hợp cho vận chuyển đường biển và đường thuỷ nội địa Nhĩm F FAS Giao dọc mạn tàu ( cảng bốc hàng quy định) FOB Giao lên tàu ( cảng bốc hàng quy định) Nhĩm C CFR Tiền hàng và cước ( cảng đến quy định) CIF Tiền hàng, bảo hiểm và cước ( cảng đến quy định) Nhĩm D DES Giao tại tàu ( cảng đến quy định) DEQ Giao tại cầu cảng ( cảng đến quy định) EXW GIAO TẠI XƯỞNG ( địa điểm quy định) Điều kiện EXW (viết tắt của thuật ngữ tiếng Anh "Ex Works" dịch ra tiếng Việt là "Giao tại xưởng" cĩ nghĩa là người bán giao hàng khi đặt hàng hố dưới quyền định đoạt của người mua tại cơ sở của người bán hoặc tại một địa điểm quy định (ví dụ xưởng, nhà máy, kho tàng, v.v ), hàng hố chưa được làm thủ tục thơng quan xuất khẩu và chưa được bốc lên phương tiện tiếp nhận. Điều kiện này, thể hiện nghĩa vụ của người bán ở phạm vi tối thiểu, và người mua phải chịu mọi phí tổn và rủi ro từ khi nhận hàng tại cơ sở của người bán. Tuy nhiên nếu các bên muốn người bán chịu trách nhiệm bốc hàng lên phương tiện chuyên chở tại điểm đi và chịu rủi ro và các phí tổn về việc bốc hàng đĩ, thì điều 18 Thương mại Việt Nam
19. này phải được quy định rõ ràng bằng cách bổ sung thêm từ ngữ cụ thể trong hợp đồng mua bán. Khơng nên sử dụng điều kiện này khi người mua khơng thể trực tiếp hoặc gián tiếp làm các thủ tục xuất khẩu. Trong trường hợp như vậy, nên sử dụng điều kiện FCA, với điều kiện người bán đồng ý sẽ bốc hàng và chịu chi phí và rủi ro về việc bốc hàng đĩ. A NGHĨA VỤ CỦA NGƯỜI BÁN A1 Cung cấp hàng theo đúng hợp đồng Người bán phải cung cấp hàng hố và hố đơn thương mại, hoặc thơng điệp điện tử tương đương, theo đúng hợp đồng mua bán và cung cấp mọi bằng chứng về việc đĩ nếu hợp đồng yêu cầu. A2 Giấy phép, cho phép và thủ tục Người bán phải, theo yêu cầu của người mua và do người mua chịu chi phí và rủi ro, giúp đỡ người mua lấy giấy phép xuất khẩu hoặc sự cho phép chính thức khác, nếu cĩ quy định, bắt buộc phải cĩ đối với việc xuất khẩu hàng hố A3 Hợp đồng vận tải và hợp đồng bảo hiểm a)Hợp đồng vận tải Khơng cĩ nghĩa vụ. b)Hợp đồng bảo hiểm Khơng cĩ nghĩa vụ. A4 Giao hàng Người bán phải đặt hàng hố dưới quyền định đoạt của người mua tại địa điểm giao hàng qui định, chưa bốc lên phương tiện tiếp nhận, vào ngày hoặc trong thời hạn quy định hoặc nếu như khơng cĩ quy định về thời gian như vậy, vào thời điểm thơng thường cho việc giao số hàng đĩ. Nếu khơng cĩ quy định về điểm giao hàng cụ thể, và nếu tại địa điểm quy định cĩ một số điểm cĩ thể giao hàng, thì người bán cĩ thể chọn điểm giao hàng phù hợp nhất cho mình. A5 Chuyển rủi ro Người bán phải, theo quy định ở điều B5, chịu mọi rủi ro về mất mát hoặc hư hại đối với hàng hố cho đến thời điểm hàng đã được giao như quy định ở điều A4. A6 Phân chia phí tổn Người bán phải, theo quy định ở điều B6, trả mọi chi phí liên quan tới hàng hố cho đến thời điểm hàng hố được giao như quy định ở điều A4. A7 Thơng báo cho người mua Người bán phải thơng báo đầy đủ cho người mua về thời gian và địa điểm mà hàng hố sẽ được đặt dưới quyền định đoạt của người mua. A8 Bằng chứng của việc giao hàng, chứng từ vận tải hoặc thơng điệp điện tử tương đương Khơng cĩ nghĩa vụ. A9 Kiểm tra - bao bì đĩng gĩi - ký mã hiệu Người bán phải trả phí tổn cho các hoạt động kiểm tra (như kiểm tra chất lượng, đo lường, cân đong, tính, đếm) bắt buộc phải cĩ đối với việc đặt hàng hố dưới quyền định đoạt của người mua. Người bán hàng phải, bằng chi phí của mình, đĩng gĩi hàng hố (trừ khi theo thơng lệ của ngành hàng thương mại cụ thể là để hàng hố khơng cần bao gĩi) bắt buộc phải cĩ đối với việc vận chuyển hàng hố, trong phạm vi các tình huống liên quan tới Thương mại Việt Nam 19
20. việc vận chuyển (ví dụ phương thức, nơi đến) đã được người bán biết trước khi ký kết hợp đồng mua bán hàng. Bì đĩng hàng phải được ghi ký mã hiệu phù hợp. A10 Nghĩa vụ khác Người bán phải, theo yêu cầu của người mua và do người mua chịu rủi ro và chi phí, giúp đỡ người mua lấy các chứng từ hoặc các thơng điệp điện tử tương đương được ký phát hoặc truyền đi ở nước gửi hàng và/hoặc nước xuất xứ mà người mua cần cĩ để xuất khẩu và/hoặc nhập khẩu hàng hố và, nếu cần thiết, quá cảnh sang nước khác. Người bán phải cung cấp cho người mua, theo yêu cầu của người mua, các thơng tin cần thiết để mua bảo hiểm cho hàng hố. B NGHĨA VỤ CỦA NGƯỜI MUA B1 Trả tiền hàng Người mua phải trả tiền hàng như quy định trong hợp đồng mua bán. B2 Giấy phép, cho phép và thủ tục Người mua phải tự chịu rủi ro và chi phí để lấy được giấy phép xuất khẩu và nhập khẩu hoặc sự cho phép chính thức khác và thực hiện, nếu cĩ qui định, mọi thủ tục hải quan đối với việc xuất khẩu hàng hố. B3 Hợp đồng vận tải và hợp đồng bảo hiểm. a)Hợp đồng vận tải Khơng cĩ nghĩa vụ. b)Hợp đồng bảo hiểm Khơng cĩ nghĩa vụ. B4 Nhận hàng Người mua phải nhận hàng khi hàng hố đã được giao như quy định ở điều A4 và A7/B7. B5 Chuyển rủi ro Người mua phải chịu mọi rủi ro về mất mát hoặc hư hại đối với hàng hố • Từ thời điểm hàng đã được giao như quy định ở điều A4; và • Từ ngày quy định hoặc ngày cuối cùng của thời hạn quy định cho việc nhận hàng, trường hợp này xảy ra khi người mua khơng thơng báo như quy định của điều B7, tuy nhiên với điều kiện là hàng hố đã được cá biệt hố rõ ràng là thuộc hợp đồng, tức là được tách riêng ra hoặc được xác định bằng cách khác là hàng hố của hợp đồng. B6 Phân chia phí tổn Người mua phải trả • Mọi chi phí liên quan tới hàng hố kể từ thời điểm hàng đã được giao như quy định ở điều A4, và • Mọi chi phí phát sinh thêm do việc người mua khơng nhận hàng khi hàng hố đã được đặt dưới quyền định đoạt của người mua, hoặc do khơng thơng báo thích hợp như quy định ở điều B7, tuy nhiên với điều kiện là hàng hố đã được cá biệt hố rõ ràng là thuộc hợp đồng, tức là được tách riêng ra hoặc được xác định bằng cách khác là hàng của hợp đồng. • Nếu cĩ quy định, tất cả những loại thuế quan, thuế và lệ phí khác cũng như các chi phí làm thủ tục hải quan phải nộp khi xuất khẩu. 20 Thương mại Việt Nam
21. Người mua phải hồn trả cho người bán mọi chi phí và lệ phí mà người bán phải gánh chịu trong việc giúp đỡ người mua như quy định ở điều A2. B7 Thơng báo cho người bán Người mua phải, trong trường hợp người mua cĩ quyền quyết định thời điểm trong thời hạn quy định và/hoặc địa điểm nhận hàng, thơng báo cho người bán đầy đủ về các chi tiết đĩ. B8 Bằng chứng của việc giao hàng, chứng từ vận tải hoặc thơng điệp điện tử tương đương Người mua phải cung cấp cho người bán bằng chứng thích hợp về việc đã chấp nhận việc giao hàng. B9 Giám định hàng hố Người mua phải trả phí tổn cho việc giám định trước khi gửi hàng kể cả việc kiểm tra được tiến hành theo lệnh của các cơ quan cĩ thẩm quyền của nước xuất khẩu. B10 Nghĩa vụ khác Người mua phải trả mọi phí tổn và lệ phí phát sinh để lấy các chứng từ hoặc thơng điệp điện tử tương đương như nêu trong điều A10 và hồn trả cho người bán những phí tổn mà người bán phải gánh chịu trong việc giúp đỡ người mua như quy định ở điều A10. FCA GIAO CHO NGƯỜI CHUYÊN CHỞ ( địa điểm quy định) Điều kiện FCA (viết tắt của thuật ngữ tiếng Anh: "Free Carrier" dịch ra tiếng Việt là "giao cho người chuyên chở") cĩ nghĩa là người bán, sau khi làm xong các thủ tục thơng quan xuất khẩu, giao hàng cho người chuyên chở do người mua chỉ định, tại địa điểm quy định. Cần lưu ý rằng địa điểm được chọn để giao hàng cĩ ảnh hưởng tới nghĩa vụ bốc và dỡ hàng ở địa điểm đĩ. Nếu việc giao hàng diễn ra tại cơ sở của người bán, người bán cĩ nghĩa vụ bốc hàng. Nếu việc giao hàng diễn ra tại địa điểm khơng phải là cơ sở của người bán, người bán khơng cĩ trách nhiệm dỡ hàng. Điều kiện này cĩ thể được sử dụng cho mọi phưong thức vận tải kể cả vận tải đa phương thức. "Người chuyên chở" là bất kỳ người nào, mà theo một hợp đồng vận tải, cam kết tự mình thực hiện hoặc đứng ra đảm trách việc chuyên chở bằng đường sắt, đường bộ, đường hàng khơng, đường biển, đường thuỷ nội địa hoặc kết hợp các phương thức vận tải đĩ. Nếu người mua chỉ định một người nào đĩ, khơng phải là người chuyên chở, tiến hành nhận hàng thì người bán được coi như đã làm xong nghĩa vụ giao hàng khi hàng đã được giao cho người được chỉ định đĩ. A NGHĨA VỤ CỦA NGƯỜI BÁN 1 Cung cấp hàng theo đúng hợp đồng Người bán phải cung cấp hàng hố và hố đơn thương mại, hoặc thơng điệp điện tử tương đương,theo đúng hợp đồng mua bán và cung cấp mọi bằng chứng về việc đĩ nếu hợp đồng yêu cầu. A2 Giấy phép, cho phép và thủ tục Thương mại Việt Nam 21
22. Người bán phải tự chịu rủi ro và chi phí để lấy giấy phép xuất khẩu hoặc sự cho phép chính thức khác và thực hiện, nếu cĩ quy định, mọi thủ tục hải quan bắt buộc phải cĩ đối với việc xuất khẩu hàng hố. A3 Hợp đồng vận tải và hợp đồng bảo hiểm a)Hợp đồng vận tải Khơng cĩ nghĩa vụ. Tuy nhiên, nếu người mua cĩ yêu cầu hoặc nếu đĩ là tập quán thương mại và người mua khơng cĩ chỉ thị ngược lại trong thời hạn hợp lý, thì người bán cĩ thể ký hợp đồng vận tải theo điều kiện thơng thường với chi phí và rủi ro do người mua chịu. Dù trong trường hợp nào thì người bán vẫn cĩ thể từ chối việc ký hợp đồng vận tải, và nếu từ chối, người bán phải thơng báo kịp thời cho người mua biết b)Hợp đồng bảo hiểm Khơng cĩ nghĩa vụ. A4 Giao hàng Người bán phải giao hàng cho người chuyên chở hoặc một người khác do người mua chỉ định hoặc được người bán lựa chọn như quy định ở khoản A3 a), tại địa điểm quy định vào ngày hoặc trong thời hạn quy định cho việc giao hàng. Việc giao hàng hồn thành: a)Nếu như địa điểm giao hàng là cơ sở của người bán, thì việc giao hàng hồn thành khi hàng đã được bốc lên phương tiện vận tải do người chuyên chở được người mua chỉ định hoặc một người khác thay mặt người mua đưa tới. b)Nếu địa điểm quy định là các địa điểm khác với khoản a) trên thì việc giao hàng hồn thành khi hàng được đặt dưới quyền định đoạt của người chuyên chở hoặc một người khác do người mua chỉ định hoặc một người chuyên chở do người bán lựa chọn như quy định ở khoản A3 a) khi hàng hố vẫn chưa được dỡ khỏi phương tiện chuyên chở của người bán. Nếu khơng cĩ quy định về điểm giao hàng cụ thể và nếu tại địa điểm quy định cĩ một số điểm cĩ thể giao hàng, thì người bán cĩ thể chọn điểm giao hàng phù hợp nhất cho mình. Nếu người mua khơng cĩ chỉ dẫn chính xác, thì người bán cĩ thể giao hàng cho người chuyên chở theo cách mà phương thức vận tải và/hoặc tính chất của hàng hố địi hỏi. A5 Chuyển rủi ro Người bán phải, theo quy định ở điều B5, chịu mọi rủi ro về mất mát hoặc hư hại đối với hàng hố cho đến thời điểm hàng hố đã được giao như quy định ở điều A4 A6 Phân chia phí tổn Người bán phải theo quy định ở điều B6, trả • mọi chi phí liên quan tới hàng hố cho đến thời điểm hàng hố đã được giao như quy định ở điều A4; và • nếu cĩ quy định, chi phí về các thủ tục hải quan cũng như thuế quan, thuế và các lệ phí khác phải nộp khi xuất khẩu A7 Thơng báo cho người mua Người bán phải thơng báo đầy đủ cho người mua biết hàng hố đã được giao như quy định ở điều A4. Nếu người vận tải khơng nhận hàng theo như quy định ở điều A4 vào thời điểm quy định người bán phải thơng báo điều này cho người mua. 22 Thương mại Việt Nam
23. A8 Bằng chứng của việc giao hàng, chứng từ vận tải hoặc thơng điệp điện tử tương đương Người bán phải, bằng chi phí của mình, cung cấp cho người mua bằng chứng thơng thường về việc giao hàng như quy định ở điều A4. Trừ khi bằng chứng nêu trên là chứng từ vận tải, người bán phải theo yêu cầu của người mua và do người mua chịu rủi ro và chi phí, giúp đỡ người mua để lấy một chứng từ về hợp đồng vận tải (ví dụ một vận đơn cĩ thể chuyển nhượng, một giấy gửi hàng đường biển khơng thể chuyển nhượng, một chứng từ vận tải đường thuỷ nội địa, giấy gửi hàng đường khơng, một giấy gửi hàng đường sắt, một giấy gửi hàng đường bộ hoặc một chứng từ vận chuyển đa phương thức). Nếu người bán và người mua thoả thuận trao đổi thơng tin bằng điện tử, chứng từ nĩi trên cĩ thể được thay thế bằng một thơng điệp điện tử EDI) tương đương. A9 Kiểm tra – bao bì đĩng gĩi – kỹ mã hiệu Người bán phải trả phí tổn cho các hoạt động kiểm tra (như kiểm tra chất lượng, đo lường, cân đong, tính, đếm) bắt buộc phải cĩ đối với việc giao hàng như quy định ở điều A4. Người bán phải, bằng chi phí của mình, đĩng gĩi hàng hố (trừ khi theo thơng lệ của ngành hàng thương mại cụ thể hàng hố được gửi đi khơng cần bao gĩi) bắt buộc phải cĩ đối với việc vận chuyển hàng hố trong phạm vi các tình huống liên quan tới việc vận chuyển (ví dụ phương thức, nơi đến) đã được người bán biết trước khi ký kết hợp đồng mua bán hàng. Bì đĩng hàng phải được ghi ký mã hiệu phù hợp. A10 Nghĩa vụ khác Người bán phải, theo yêu cầu của người mua và do người mua chịu rủi ro và chi phí, giúp đỡ người mua để lấy các chứng từ hoặc thơng điệp điện tử tương đương (ngồi những chứng từ nêu ở điều A8) được ký phát hoặc truyền đi tại nước gửi hàng và/hoặc nước xuất xứ mà người mua cần cĩ để nhập khẩu hàng hố, và nếu cần thiết, để quá cảnh qua nước khác. Người bán phải cung cấp cho người mua, theo yêu cầu của người mua, các thơng tin cần thiết để mua bảo hiểm cho hàng hố. B NGHĨA VỤ CỦA NGƯỜI MUA B1 Trả tiền hàng Người mua phải trả tiền hàng như quy định trong hợp đồng mua bán B2 Giấy phép, cho phép và thủ tục Người mua phải tự chịu rủi ro và chi phí để lấy giấy phép nhập khẩu hoặc sự cho phép chính thức khác và thực hiện, nếu cĩ quy định, mọi thủ tục hải quan đối với việc việc nhập khẩu hàng hố và quá cảnh qua nước khác. B3 Hợp đồng vận tải và hợp đồng bảo hiểm a)Hợp đồng vận tải Người mua phải ký hợp đồng vận tải và chịu chi phí vận chuyển hàng hố từ địa điểm quy định, trừ trường hợp người bán ký hợp đồng vận tải như quy định ở khoản A3 b)Hợp đồng bảo hiểm Khơng cĩ nghĩa vụ. B4 Nhận hàng Người mua phải nhận hàng khi hàng hố đã được giao như quy định ở điều A4 B5 Chuyển rủi ro Thương mại Việt Nam 23
24. Người mua phải chịu mọi rủi ro về mất mát hoặc hư hại đối với hàng hố. • từ thời điểm hàng đã được giao như quy định ở điều A4; và • từ ngày quy định hoặc ngày cuối cùng của thời hạn quy định cho việc nhận hàng; trường hợp này xảy ra khi người mua khơng chỉ định người chuyên chở hoặc một người khác nhận hàng theo quy định ở điều A4, hoặc do người chuyên chở hay người được người mua chỉ định khơng thực hiện trách nhiệm nhận hàng vào thời điểm quy định, hoặc do người mua khơng thơng báo một cách thích hợp như quy định ở điều B7, tuy nhiên với điều kiện là hàng hố đã được cá biệt hố rõ ràng là thuộc hợp đồng, tức là được tách riêng ra hoặc được xác định bằng cách khác là hàng của hợp đồng. B6 Phân chia phí tổn Người mua phải trả • mọi chi phí liên quan tới hàng hố kể từ thời điểm hàng đã được giao như quy định ở điều A4; và • mọi chi phí phát sinh thêm do việc người mua khơng chỉ định người chuyên chở hoặc một người khác nhận hàng theo quy định ở điều A4, hoặc do người chuyên chở hay người được người mua chỉ định khơng thực hiện trách nhiệm nhận hàng vào thời điểm quy định, hoặc do người mua khơng thơng báo một cách thích hợp như quy định ở điều B7, tuy nhiên với điều kiện là hàng hố đã được cá biệt hố rõ ràng là thuộc hợp đồng, tức là được tách riêng ra hoặc được xác định bằng cách khác là hàng của hợp đồng. • Nếu cĩ quy định, tất cả những loại thuế quan, thuế và lệ phí khác cũng như các chi phí làm thủ tục hải quan phải nộp khi nhập khẩu hàng hố và quá cảnh qua nước khác B7 Thơng báo cho người bán Người mua phải thơng báo đầy đủ cho người bán về tên của bên được chỉ định nêu trong điều A4 và, nếu cần thiết, về phương thức vận tải, cũng như ngày hoặc thời hạn giao hàng cho người được chỉ định đĩ, và tuỳ trường hợp, điểm cụ thể tại địa điểm quy định mà người bán phải giao hàng cho bên được chỉ định đĩ. B8 Bằng chứng của việc giao hàng, chứng từ vận tải hoặc thơng điệp điện tử tương đương Người mua phải chấp nhận các bằng chứng về việc giao hàng như quy định ở điều A8 B9 Giám định hàng hố Người mua phải trả phí tổn cho mọi giám định trước khi gửi hàng, trừ khi việc giám định đĩ được tiến hành theo lệnh của các cơ quan cĩ thẩm quyền của nước xuất khẩu. B10 Nghĩa vụ khác Người mua phải trả mọi phí tổn và lệ phí phát sinh để lấy các chứng từ hoặc thơng điệp điện tử tương đương như nêu trong điều A10 và hồn trả cho người bán những phí tổn mà người bán phải gánh chịu trong việc giúp đỡ người mua như quy định ở điều A10. Người mua phải cĩ sự chỉ dẫn thích hợp cho người bán trong trường hợp cần người bán giúp đỡ ký hợp đồng vận tải như quy định ở khoản A3 a 24 Thương mại Việt Nam
25. FOB GIAO LÊN TÀU ( cảng bốc hàng quy định) Ðiều kiện FOB (viết tắt của thuật ngữ tiếng Anh "Free On Board" dịch ra tiếng Việt là "Giao lên tàu") cĩ nghĩa là người bán giao hàng khi hàng hố đã qua lan can tàu tại cảng bốc hàng quy định . Ðiều này cĩ nghĩa rằng người mua phải chịu tất cả chi phí và rủi ro về mất mát hoặc hư hại đối với hàng hố kể từ sau điểm ranh giới đĩ. Ðiều kiện FOB địi hỏi người bán làm thủ tục thơng quan xuất khẩu cho hàng hố. Ðiều kiện này chỉ sử dụng cho vận tải đường biển hay đường thuỷ nội địa. Nếu các bên khơng cĩ ý định giao hàng qua lan can tàu, thì nên sử dụng điều kiện FCA. A NGHĨA VỤ CỦA NGƯỜI BÁN A1 Cung cấp hàng theo đúng hợp đồng Người bán phải cung cấp hàng hố và hố đơn thương mại hoặc thơng điệp điện tử tương đương, theo đúng hợp đồng mua bán và cung cấp mọi bằng chứng về việc đĩ nếu hợp đồng yêu cầu. A2 Giấy phép, cho phép và thủ tục Người bán phải tự chịu rủi ro và chi phí để lấy giấy phép xuất khẩu hoặc sự cho phép chính thức khác và thực hiện, nếu cĩ quy định , mọi thủ tục hải quan bắt buộc phải cĩ đối với việc xuất khẩu hàng hố . A3 Hợp đồng vận tải và hợp đồng bảo hiểm a) Hợp đồng vận tải Khơng cĩ nghĩa vụ b) Hợp đồng bảo hiểm Khơng cĩ nghĩa vụ A4 Giao hàng Người bán phải giao hàng lên chiếc tàu mà người mua chỉ định tại cảng bốc hàng quy định, theo tập quán thơng thường của cảng, vào ngày hoặc trong thời hạn quy định. A5 Chuyển rủi ro Người bán phải, theo quy định ở điều B5, chịu mọi rủi ro về mất mát hoặc hư hại đối với hàng hố cho đến thời điểm hàng hố qua lan can tàu tại cảng bốc hàng quy định. A6 Phân chia phí tổn Người bán phải, theo quy định ở điều B6, trả • mọi chi phí liên quan tới hàng hố cho đến khi hàng hố qua lan can tàu tại cảng bốc hàng quy định; và • nếu cĩ quy định, chi phí về các thủ tục hải quan bắt buộc phải cĩ đối với việc xuất khẩu cũng như thuế quan, thuế và các lệ phí khác phải nộp khi xuất khẩu. A7 Thơng báo cho người mua Người bán phải thơng báo đầy đủ cho người mua biết hàng hố đã được giao như quy định ở điều A4 A8 Bằng chứng của việc giao hàng, chứng từ vận tải hoặc thơng điệp điện tử tương đương Thương mại Việt Nam 25
26. Người bán phải, bằng chi phí của mình, cung cấp cho người mua bằng chứng thơng thường về việc giao hàng như quy định ở điều A4 Trừ khi bằng chứng nêu trên là chứng từ vận tải, người bán phải, theo yêu cầu của người mua và do người mua chịu rủi ro và chi phí, giúp đỡ người mua để lấy một chứng từ về hợp đồng vận tải (ví dụ một vận đơn cĩ thể chuyển nhượng, một giấy gửi hàng đường biển khơng thể chuyển nhượng, một chứng từ vận tải đường thuỷ nội địa hoặc một chứng từ vận tải đa phương thức). Nếu người bán và người mua thoả thuận trao đổi thơng tin bằng điện tử, chứng từ nĩi trên cĩ thể được thay thế bằng một thơng điệp điện tử tương đương (EDI). A9 Kiểm tra – bao bì đĩng gĩi – ký mã hiệu Người bán phải trả phí tổn cho các hoạt động kiểm tra (như kiểm tra chất lượng, đo lường, cân đong, tính, đếm) bắt buộc phải cĩ đối với việc giao hàng như quy định ở điều A4. Người bán phải, bằng chi phí của mình, đĩng gĩi hàng hố (trừ khi theo thơng lệ của ngành hàng thương mại cụ thể hàng hố được gửi đi khơng cần bao gĩi) bắt buộc phải cĩ đối với việc vận chuyển hàng hố trong phạm vi các tình huống liên quan tới việc vận chuyển (ví dụ phương thức, nơi đến) đã được người bán biết trước khi ký kết hợp đồng mua bán hàng. Bì đĩng hàng phải được ghi ký mã hiệu phù hợp. A10 Nghĩa vụ khác Người bán phải, theo yêu cầu của người mua và do người mua chịu rủi ro và chi phí, giúp đỡ người mua để lấy các chứng từ hoặc thơng điệp điện tử tương đương (ngồi những chứng từ nêu ở điều A8) được ký phát hoặc truyền đi tại nước gửi hàng và/hoặc nước xuất xứ mà người mua cần cĩ để nhập khẩu hàng hố, và nếu cần thiết, để quá cảnh qua nước khác. Người bán phải cung cấp cho người mua, theo yêu cầu của người mua, các thơng tin cần thiết để mua bảo hiểm cho hàng hố. B NGHĨA VỤ CỦA NGƯỜI MUA B1 Trả tiền hàng Người mua phải trả tiền hàng như quy định trong hợp đồng mua bán. B2 Giấy phép, cho phép và thủ tục Người mua phải tự chịu rủi ro và chi phí để lấy giấy phép nhập khẩu hoặc sự cho phép chính thức khác và thực hiện, nếu cĩ quy định , mọi thủ tục hải quan bắt buộc phải cĩ đối với việc nhập khẩu hàng hố và quá cảnh qua nước khác. B3 Hợp đồng vận tải và hợp đồng bảo hiểm a) Hợp đồng vận tải Người mua phải ký hợp đồng vận tải và chịu chi phí vận chuyển hàng hố từ cảng bốc hàng quy định. b) Hợp đồng bảo hiểm Khơng cĩ nghĩa vụ B4 Nhận hàng Người mua phải nhận hàng khi hàng hố đã được giao như quy định ở điều A4 B5 Chuyển rủi ro Người mua phải chịu mọi rủi ro về mất mát hoặc hư hại đối với hàng hố. • từ thời điểm hàng qua lan can tàu tại cảng bốc hàng quy định; và 26 Thương mại Việt Nam
27. • từ ngày quy định hoặc ngày cuối cùng của thời hạn quy định cho việc nhận hàng; trường hợp này xảy ra khi người mua khơng thơng báo như quy định ở điều B7, hoặc do tàu của người mua chỉ định khơng đến đúng thời hạn hoặc khơng thể nhận hàng hoặc đình chỉ xếp hàng trước thời hạn được thơng báo theo như quy định ở điều B7, tuy nhiên với điều kiện là hàng hố đã được cá biệt hố rõ ràng là thuộc hợp đồng, tức là được tách riêng ra hoặc được xác định bằng cách khác là hàng của hợp đồng. B6 Phân chia phí tổn Người mua phải trả • mọi chi phí liên quan tới hàng hố kể từ thời điểm hàng qua lan can tàu tại cảng bốc hàng quy định; và • mọi chi phí phát sinh thêm do tàu của người mua chỉ định khơng đến đúng thời hạn hoặc khơng thể nhận hàng hoặc đình chỉ xếp hàng trước thời hạn được thơng báo theo như quy định ở điều B7, hoặc người mua khơng thơng báo như quy định ở điều B7, tuy nhiên với điều kiện là hàng hố đã được cá biệt hố rõ ràng là thuộc hợp đồng , tức là được tách riêng ra hoặc được xác định bằng cách khác là hàng của hợp đồng; và • nếu cĩ quy định, tất cả những loại thuế quan, thuế và lệ phí khác cũng như các chi phí làm thủ tục hải quan phải nộp khi nhập khẩu hàng hố và quá cảnh qua nước khác B7 Thơng báo cho người bán Người mua phải thơng báo đầy đủ cho người bán về tên tàu, điểm bốc hàng và thời gian giao hàng mà người mua yêu cầu. B8 Bằng chứng của việc giao hàng, chứng từ vận tải hoặc thơng điệp điện tử tương đương Người mua phải chấp nhận các bằng chứng về việc giao hàng như quy định ở điều A8 B9 Giám định hàng hố Người mua phải trả phí tổn cho mọi giám định trước khi gửi hàng, trừ khi việc giám định đĩ được tiến hành theo lệnh của các cơ quan cĩ thẩm quyền của nước xuất khẩu. B10 Nghĩa vụ khác Người mua phải trả mọi phí tổn và lệ phí phát sinh để lấy các chứng từ hoặc thơng điệp điện tử tương đương như nêu trong điều A10 và hồn trả cho người bán những phí tổn mà người bán phải gánh chịu trong việc giúp đỡ người mua như quy định ở điều A10. CFR TIỀN HÀNG VÀ CƯỚC ( cảng đến quy định) Điều kiện CFR (viết tắt của thuật ngữ tiếng Anh "Cost and Freight" dịch ra tiếng Việt là "Tiền hàng và cước") cĩ nghĩa là người bán giao hàng khi hàng hố đã qua lan can tàu tại cảng gửi hàng. Người bán phải trả các phí tổn và cước vận tải cần thiết để đưa hàng tới cảng đến quy định NHƯNG rủi ro về mất mát và hư hại đối với hàng hố cũng như mọi chi phí phát sinh thêm do các tình huống xảy ra sau thời điểm giao hàng được chuyển từ người bán sang người mua khi hàng qua lan can tàu tại cảng gửi hàng. Thương mại Việt Nam 27
28. Điều kiện CFR địi hỏi người bán phải thơng quan xuất khẩu cho hàng hố . Điều kiện này chỉ sử dụng cho vận tải đường biển và đường thuỷ nội địa. Nếu các bên khơng cĩ ý định giao hàng qua lan can tàu thì nên sử dụng điều kiện CPT. A NGHĨA VỤ CỦA NGƯỜI BÁN A1 Cung cấp hàng theo đúng hợp đồng Người bán phải cung cấp hàng hố và hố đơn thương mại hoặc thơng điệp điện tử tương đương, theo đúng hợp đồng mua bán và cung cấp mọi bằng chứng về việc đĩ nếu hợp đồng yêu cầu. A2 Giấy phép, cho phép và thủ tục Người bán phải tự chịu rủi ro và chi phí để lấy giấy phép xuất khẩu hoặc sự cho phép chính thức khác và thực hiện, nếu cĩ quy định , mọi thủ tục hải quan bắt buộc phải cĩ đối với việc xuất khẩu hàng hố . A3 Hợp đồng vận tải và hợp đồng bảo hiểm a)Hợp đồng vận tải Người bán phải, bằng chi phí của mình, ký hợp đồng vận tải với điều kiện thơng thường để chuyên chở hàng hố tới cảng đến quy định theo tuyến đường thơng thường bằng một chiếc tàu đi biển ( hoặc bằng tàu chạy đường thuỷ nội địa, tuỳ trường hợp) loại thường dùng để chuyên chở hàng hố của hợp đồng . b)Hợp đồng bảo hiểm Khơng cĩ nghĩa vụ A4 Giao hàng Người bán phải giao hàng lên tàu tại cảng gửi hàng vào ngày hoặc trong thời hạn quy định. A5 Chuyển rủi ro Người bán phải, theo quy định ở điều B5, chịu mọi rủi ro về mất mát hoặc hư hại đối với hàng hố cho đến thời điểm hàng hố qua lan can tàu tại cảng gửi hàng. A6 Phân chia phí tổn Người bán phải, theo quy định ở điều B6, trả • mọi chi phí liên quan tới hàng hố cho đến thời điểm hàng hố đã được giao như quy định ở điều A4; và • cước phí và các chi phí khác phát sinh theo quy định ở khoản A3 a), kể cả chi phí bốc hàng lên tàu và các chi phí dỡ hàng tại cảng đến quy định mà người bán phải trả theo hợp đồng vận tải; và • nếu cĩ quy định, chi phí về các thủ tục hải quan bắt buộc phải cĩ đối với việc xuất khẩu, cũng như thuế quan, thuế và các lệ phí khác phải nộp khi xuất khẩu và qúa cảnh qua nước khác, nếu những chi phí này là do người bán phải trả theo hợp đồng vận tải. A7 Thơng báo cho người mua Người bán phải thơng báo đầy đủ cho người mua biết hàng hố đã được giao như quy định ở điều A4, cũng như mọi thơng tin khác, khi được yêu cầu, để tạo điều kiện cho người mua tiến hành các biện pháp cần thiết để nhận hàng A8 Bằng chứng của việc giao hàng, chứng từ vận tải hoặc thơng điệp điện tử tương đương 28 Thương mại Việt Nam
29. Người bán phải, bằng chi phí của mình, cung cấp cho người mua chứng từ vận tải thơng dụng cho cảng đến quy định Chứng từ này (ví dụ một vận đơn cĩ thể chuyển nhượng, một giấy gửi hàng đường biển khơng thể chuyển nhượng, một chứng từ vận tải đường thuỷ nội địa) phải bao hàm hàng hố của hợp đồng, cĩ ghi ngày trong thời hạn quy định cho việc gửi hàng, để giúp người mua nhận được hàng hố từ người vận tải ở cảng đến và, trừ khi cĩ thoả thuận khác, để người mua cĩ thể bán được hàng hố đang trong quá trình vận chuyển bằng cách chuyển giao chứng từ vận tải cho một người mua tiếp theo (vận đơn cĩ thể chuyển nhượng được) hoặc bằng cách thơng báo cho người chuyên chở. Khi một chứng từ vận tải như vậy được ký phát với nhiều bản gốc, người bán phải xuất trình một bộ bản gốc đầy đủ cho người mua. Nếu người bán và người mua thoả thuận trao đổi thơng tin bằng điện tử, chứng từ nĩi trên cĩ thể được thay thế bằng một thơng điệp điện tử (EDI) tương đương. A9 Kiểm tra – bao bì đĩng gĩi – ký mã hiệu Người bán phải trả phí tổn cho các hoạt động kiểm tra (như kiểm tra chất lượng, đo lường, cân đong, tính, đếm) bắt buộc phải cĩ đối với việc giao hàng như quy định ở điều A4. Người bán phải, bằng chi phí của mình, đĩng gĩi hàng hố (trừ khi theo thơng lệ của ngành hàng thương mại cụ thể hàng hố được gửi đi khơng cần bao gĩi) bắt buộc phải cĩ đối với việc vận chuyển hàng hố do mình thu xếp. Bì đĩng hàng phải được ghi ký mã hiệu phù hợp. A10 Nghĩa vụ khác Người bán phải, theo yêu cầu của người mua và do người mua chịu rủi ro và chi phí, giúp đỡ người mua để lấy các chứng từ hoặc thơng điệp điện tử tương đương (ngồi những chứng từ nêu ở điều A8) được ký phát hoặc truyền đi tại nước gửi hàng và/hoặc nước xuất xứ mà người mua cần cĩ để nhập khẩu hàng hố, và nếu cần thiết, để quá cảnh qua nước khác. Người bán phải cung cấp cho người mua, theo yêu cầu của người mua, các thơng tin cần thiết để mua bảo hiểm cho hàng hố. B NGHĨA VỤ CỦA NGƯỜI MUA B1 Trả tiền hàng Người mua phải trả tiền hàng như quy định trong hợp đồng mua bán. B2 Giấy phép, cho phép và thủ tục Người mua phải tự chịu rủi ro và chi phí để lấy giấy phép nhập khẩu hoặc sự cho phép chính thức khác và thực hiện, nếu cĩ quy định , mọi thủ tục hải quan bắt buộc phải cĩ đối với việc nhập khẩu hàng hố và quá cảnh qua nước khác. B3 Hợp đồng vận tải và hợp đồng bảo hiểm a)Hợp đồng vận tải Khơng cĩ nghĩa vụ b)Hợp đồng bảo hiểm Khơng cĩ nghĩa vụ B4 Nhận hàng Người mua phải chấp nhận việc giao hàng khi hàng hố đã được giao như quy định ở điều A4 và nhận hàng từ người chuyên chở tại cảng đến quy định . B5 Chuyển rủi ro Thương mại Việt Nam 29
30. Người mua phải chịu mọi rủi ro về mất mát hoặc hư hại đối với hàng hố kể từ thời điểm hàng qua lan can tàu tại cảng gửi hàng. Người mua phải, nếu người mua khơng thơng báo theo như quy định ở điều B7, chịu mọi rủi ro về mất mát hoặc hư hại đối với hàng hố kể từ ngày quy định hoặc ngày cuối cùng của thời hạn quy định cho việc gửi hàng; tuy nhiên với điều kiện là hàng hố đã được cá biệt hố rõ ràng là thuộc hợp đồng, tức là được tách riêng ra hoặc được xác định bằng cách khác là hàng của hợp đồng. B6 Phân chia phí tổn Người mua phải, theo quy định ở khoản A3 a), trả • mọi chi phí liên quan tới hàng hố kể từ thời điểm hàng đã được giao như quy định ở điều A4; và • mọi chi phí và lệ phí liên quan tới hàng hố trong quá trình chuyên chở cho đến khi hàng tới cảng đến, trừ khi các chi phí và lệ phí đĩ là do người bán phải trả theo hợp đồng vận tải. • các chi phí phát sinh thêm do việc người mua khơng thơng báo cho người bán như quy định ở điều B7, về hàng hố kể từ ngày quy định hoặc ngày hết hạn thời hạn quy định cho việc gửi hàng, tuy nhiên với điều kiện là hàng hố đã được cá biệt hố rõ ràng là thuộc hợp đồng , tức là được tách riêng ra hoặc được xác định bằng cách khác là hàng của hợp đồng; và • Nếu cĩ quy định, tất cả những loại thuế quan, thuế và lệ phí khác cũng như các chi phí làm thủ tục hải quan phải nộp khi nhập khẩu hàng hố và nếu cần, quá cảnh qua nước khác trừ khi đã được tính vào cước phí của hợp đồng vận tải. B7 Thơng báo cho người bán Người mua phải, trong trường hợp người mua cĩ quyền quyết định về thời gian gửi hàng và/hoặc cảng đến, thơng báo cho người bán đầy đủ về các chi tiết đĩ. B8 Bằng chứng của việc giao hàng, chứng từ vận tải hoặc thơng điệp điện tử tương đương Người mua phải chấp nhận các bằng chứng về việc giao hàng như quy định ở điều A8 nếu chứng từ đĩ phù hợp với hợp đồng. B9 Giám định hàng hố Người mua phải trả phí tổn cho mọi giám định trước khi gửi hàng, trừ khi việc giám định đĩ được tiến hành theo lệnh của các cơ quan cĩ thẩm quyền của nước xuất khẩu. B10 Nghĩa vụ khác Người mua phải trả mọi phí tổn và lệ phí phát sinh để lấy các chứng từ hoặc thơng điệp điện tử tương đương như nêu trong điều A10 và hồn trả cho người bán những phí tổn mà người bán phải gánh chịu trong việc giúp đỡ người mua như quy định ở điều A10. 30 Thương mại Việt Nam
31. CIF TIỀN HÀNG, BẢO HIỂM VÀ CƯỚC ( cảng đến quy định) Điều kiện CIF (viết tắt của thuật ngữ tiếng Anh "Cost, Insurance and Freight" dịch ra tiếng Việt là "Tiền hàng, bảo hiểm và cước") được hiểu là người bán giao hàng khi hàng hố đã qua lan can tàu tại cảng gửi hàng. Người bán phải trả các phí tổn và cước vận tải cần thiết để đưa hàng tới cảng đến quy định NHƯNG rủi ro về mất mát và hư hại đối với hàng hố cũng như mọi chi phí phát sinh thêm do các tình huống xảy ra sau thời điểm giao hàng được chuyển từ người bán sang người mua. Tuy nhiên theo điều kiện CIF người bán cịn phải mua bảo hiểm hàng hải để bảo vệ cho người mua trước những rủi ro về mất mát hoặc hư hại đối với hàng hố trong quá trình chuyên chở. Do vậy, người bán sẽ ký hợp đồng bảo hiểm và trả phí bảo hiểm. Người mua cần lưu ý rằng theo điều kiện CIF người bán chỉ phải mua bảo hiểm với phạm vi tối thiểu, người mua cần thoả thuận với người bán hoặc tự mình mua bảo hiểm thêm. Điều kiện CIF địi hỏi người bán phải thơng quan xuất khẩu cho hàng hố . Điều kiện này chỉ sử dụng cho vận tải đường biển và đường thuỷ nội địa. Nếu các bên khơng cĩ ý định giao hàng qua lan can tàu thì nên sử dụng điều kiện CIP. A NGHĨA VỤ CỦA NGƯỜI BÁN A1 Cung cấp hàng theo đúng hợp đồng Người bán phải cung cấp hàng hố và hố đơn thương mại hoặc thơng điệp điện tử tương đương, theo đúng hợp đồng mua bán và cung cấp mọi bằng chứng về việc đĩ nếu hợp đồng yêu cầu. A2 Giấy phép, cho phép và thủ tục Người bán phải tự chịu rủi ro và chi phí để lấy giấy phép xuất khẩu hoặc sự cho phép chính thức khác và thực hiện, nếu cĩ quy định, mọi thủ tục hải quan bắt buộc phải cĩ đối với việc xuất khẩu hàng hố . A3 Hợp đồng vận tải và hợp đồng bảo hiểm a)Hợp đồng vận tải Người bán phải, bằng chi phí của mình, ký hợp đồng vận tải với điều kiện thơng thường để chuyên chở hàng hố tới cảng đến quy định theo tuyến đường thơng thường bằng một chiếc tàu đi biển ( hoặc bằng tàu chạy đường thuỷ nội địa, tuỳ trường hợp) loại thường dùng để chuyên chở hàng hố của hợp đồng . b)Hợp đồng bảo hiểm Người bán phải tự chịu chi phí mua loại bảo hiểm hàng hố như thoả thuận trong hợp đồng để người mua, hoặc bất kỳ người nào khác cĩ lợi ích từ hàng hố được bảo hiểm, cĩ quyền kiện địi bồi thường trực tiếp từ người bảo hiểm, và cung cấp cho người mua hợp đồng bảo hiểm hoặc bằng chứng khác về việc mua bảo hiểm. Bảo hiểm phải được mua ở người bảo hiểm hoặc một cơng ty bảo hiểm cĩ uy tín và, trừ khi cĩ quy định khác, với mức bảo hiểm tối thiểu theo Các điều khoản bảo hiểm hàng hố của Hiệp hội những người bảo hiểm Luân đơn hoặc bất kỳ nhĩm điều khoản nào tương tự. Thời hạn bảo hiểm phải phù hợp với điều B5 và B4. Khi được người mua yêu cầu, người bán phải, với chi phí do người mua chịu, mua bảo hiểm đối với rủi ro về chiến tranh, đình cơng, bạo động và dân biến, nếu cĩ thể mua được. Mức bảo hiểm tối Thương mại Việt Nam 31
32. thiểu phải bao gồm tiền hàng quy định rong hợp đồng cộng với 10% (nghĩa là 110%) và phải được mua bằng đồng tiền dùng trong hợp đồng mua bán. A4 Giao hàng Người bán phải giao hàng lên tàu tại cảng gửi hàng vào ngày hoặc trong thời hạn quy định. A5 Chuyển rủi ro Người bán phải, theo quy định ở điều B5, chịu mọi rủi ro về mất mát hoặc hư hại đối với hàng hố cho đến thời điểm hàng hố qua lan can tàu tại cảng gửi hàng. A6 Phân chia phí tổn Người bán phải, theo quy định ở điều B6, trả • mọi chi phí liên quan tới hàng hố cho đến thời điểm hàng hố đã được giao như quy định ở điều A4; và • cước phí và các chi phí khác phát sinh theo quy định ở khoản A3 a) bao gồm chi phí bốc hàng lên tàu; và • chi phí về bảo hiểm phát sinh từ khoản A3 b); và • bất kỳ khoản lệ phí nào để dỡ hàng ở cảng dỡ hàng quy định mà người bán phải trả theo hợp đồng vận tải; và • nếu cĩ quy định, chi phí về các thủ tục hải quan bắt buộc phải cĩ đối với việc xuất khẩu, cũng như thuế quan, thuế và các lệ phí khác phải nộp khi xuất khẩu và qúa cảnh qua nước khác, nếu những chi phí này là do người bán phải trả theo hợp đồng vận tải. A7 Thơng báo cho người mua Người bán phải thơng báo đầy đủ cho người mua biết hàng hố đã được giao như quy định ở điều A4, cũng như mọi thơng tin khác, khi được yêu cầu, để tạo điều kiện cho người mua tiến hành các biện pháp cần thiết để nhận hàng A8 Bằng chứng của việc giao hàng, chứng từ vận tải hoặc thơng điệp điện tử tương đương Người bán phải, bằng chi phí của mình, cung cấp cho người mua chứng từ vận tải thơng dụng cho cảng đến quy định Chứng từ này (ví dụ một vận đơn cĩ thể chuyển nhượng, một giấy gửi hàng đường biển khơng thể chuyển nhượng, một chứng từ vận tải đường thuỷ nội địa) phải bao hàm hàng hố của hợp đồng, cĩ ghi ngày trong thời hạn quy định cho việc gửi hàng, để giúp người mua nhận được hàng hố từ người chuyên chở ở cảng đến và, trừ khi cĩ thoả thuận khác, để người mua cĩ thể bán được hàng hố đang trong quá trình vận chuyển bằng cách chuyển giao chứng từ vận tải cho một người mua tiếp theo (vận đơn cĩ thể chuyển nhượng được) hoặc ằng cách thơng báo cho người chuyên chở. Khi một chứng từ vận tải như vậy được ký phát với nhiều bản gốc, người bán phải xuất trình một bộ bản gốc đầy đủ cho người mua. Nếu người bán và người mua thoả thuận trao đổi thơng tin bằng điện tử, chứng từ nĩi trên cĩ thể được thay thế bằng một thơng điệp điện tử (EDI) tương đương. A9 Kiểm tra – bao bì – mã hiệu Người bán phải trả phí tổn cho các hoạt động kiểm tra (như kiểm tra chất lượng, đo lường, cân đong, tính, đếm) bắt buộc phải cĩ đối với việc giao hàng như quy định ở điều A4. 32 Thương mại Việt Nam
33. Người bán phải, bằng chi phí của mình, đĩng gĩi hàng hố (trừ khi theo thơng lệ của ngành hàng thương mại cụ thể hàng hố được gửi đi khơng cần bao gĩi) bắt buộc phải cĩ đối với việc vận chuyển hàng hố do mình thu xếp. Bì đĩng hàng phải được ghi ký mã hiệu phù hợp. A10 Nghĩa vụ khác Người bán phải, theo yêu cầu của người mua và do người mua chịu rủi ro và chi phí, giúp đỡ người mua để lấy các chứng từ hoặc thơng điệp điện tử tương đương (ngồi những chứng từ nêu ở điều A8) được ký phát hoặc truyền đi tại nước gửi hàng và/hoặc nước xuất xứ mà người mua cần cĩ để nhập khẩu hàng hố, và nếu cần thiết, để quá cảnh qua nước khác. Người bán phải cung cấp cho người mua, theo yêu cầu của người mua, các thơng tin cần thiết để mua bảo hiểm cho hàng hố. B NGHĨA VỤ CỦA NGƯỜI MUA B1 Trả tiền hàng Người mua phải trả tiền hàng như quy định trong hợp đồng mua bán. B2 Giấy phép, cho phép và thủ tục Người mua phải tự chịu rủi ro và chi phí để lấy giấy phép nhập khẩu hoặc sự cho phép chính thức khác và thực hiện, nếu cĩ quy định, mọi thủ tục hải quan bắt buộc phải cĩ đối với việc nhập khẩu hàng hố và quá cảnh qua nước khác. B3 Hợp đồng vận tải và hợp đồng bảo hiểm a)Hợp đồng vận tải Khơng cĩ nghĩa vụ b)Hợp đồng bảo hiểm Khơng cĩ nghĩa vụ B4 Nhận hàng Người mua phải chấp nhận việc giao hàng khi hàng hố đã được giao như quy định ở điều A4 và nhận hàng từ người chuyên chở tại cảng đến quy định . B5 Chuyển rủi ro Người mua phải chịu mọi rủi ro về mất mát hoặc hư hại đối với hàng hố kể từ thời điểm hàng qua lan can tàu tại cảng gửi hàng. Người mua phải, nếu người mua khơng thơng báo theo như quy định ở điều B7, chịu mọi rủi ro về mất mát hoặc hư hại đối với hàng hố kể từ ngày quy định hoặc ngày cuối cùng của thời hạn quy định cho việc gửi hàng; tuy nhiên với điều kiện là hàng hố đã được cá biệt hố rõ ràng là thuộc hợp đồng, tức là được tách riêng ra hoặc được xác định bằng cách khác là hàng của hợp đồng. B6 Phân chia phí tổn Người mua phải, theo quy định ở khoản A3 a), trả • mọi chi phí liên quan tới hàng hố kể từ thời điểm hàng đã được giao như quy định ở điều A4; và • mọi chi phí và lệ phí liên quan tới hàng hố trong quá trình chuyên chở cho đến khi hàng tới cảng đến, trừ khi các chi phí và lệ phí đĩ là do người bán phải trả theo hợp đồng vận tải; và • các chi phí phát sinh thêm do việc người mua khơng thơng báo cho người bán như quy định ở điều B7, về hàng hố kể từ ngày quy định hoặc ngày hết hạn thời hạn quy định cho việc gửi hàng, tuy nhiên với điều kiện là hàng hố đã được cá biệt hố Thương mại Việt Nam 33
34. rõ ràng là thuộc hợp đồng , tức là được tách riêng ra hoặc được xác định bằng cách khác là hàng của hợp đồng; và • nếu cĩ quy định, tất cả những loại thuế quan, thuế và lệ phí khác cũng như các chi phí làm thủ tục hải quan phải nộp khi nhập khẩu hàng hố và nếu cần, quá cảnh qua nước khác trừ khi đã được tính vào cước phí của hợp đồng vận tải. B7 Thơng báo cho người bán Người mua phải, trong trường hợp người mua cĩ quyền quyết định về thời gian gửi hàng và/hoặc cảng đến, thơng báo cho người bán đầy đủ về các chi tiết đĩ. B8 Bằng chứng của việc giao hàng, chứng từ vận tải hoặc thơng điệp điện tử tương đương Người mua phải chấp nhận các bằng chứng về việc giao hàng như quy định ở điều A8 nếu chứng từ đĩ phù hợp với hợp đồng. B9 Giám định hàng hố Người mua phải trả phí tổn cho mọi giám định trước khi gửi hàng, trừ khi việc giám định đĩ được tiến hành theo lệnh của các cơ quan cĩ thẩm quyền của nước xuất khẩu. B10 Nghĩa vụ khác Người mua phải trả mọi phí tổn và lệ phí phát sinh để lấy các chứng từ hoặc thơng điệp điện tử tương đương như nêu trong điều A10 và hồn trả cho người bán những phí tổn mà người bán phải gánh chịu trong việc giúp đỡ người mua như quy định ở điều A10. Người mua phải cung cấp cho người bán khi được yêu cầu các thơng tin cần thiết để mua bảo hiểm. CPT CƯỚC PHÍ TRẢ TỚI ( nơi đến quy định) Điều kiện CPT (viết tắt của thuật ngữ tiếng Anh "Carriage Paid To" dịch ra tiếng Việt là "Cước phí trả tới") được hiểu là người bán giao hàng cho người chuyên chở do chính người bán chỉ định nhưng ngồi ra người bán phải trả chi phí vận tải cần thiết để đưa hàng hố tới nơi đến quy định . Điều này cĩ nghĩa là người mua phải tự chịu mọi rủi ro và các phí tổn phát sinh sau khi hàng đã được giao như trên Người chuyên chở là bất kỳ người nào, mà theo một hợp đồng vận tải, cam kết tự mình thực hiện hoặc đứng ra đảm trách việc chuyên chở bằng đường sắt, đường bộ, hàng khơng, đường biển, đường thuỷ nội địa hoặc kết hợp các phương thức vận tải đĩ. Nếu cĩ những người chuyên chở kế tiếp được sử dụng để vận chuyển hàng hố tới nơi đến quy định, thì rủi ro chuyển giao khi hàng hố đã được giao cho người chuyên chở đầu tiên. Điều kiện CPT bắt buộc người bán phải thơng quan xuất khẩu cho hàng hố. Điều kiện này cĩ thể được sử dụng cho mọi phương thức vận tải, kể cả vận tải đa phương thức. A NGHĨA VỤ CỦA NGƯỜI BÁN A1 Cung cấp hàng theo đúng hợp đồng 34 Thương mại Việt Nam