Luận văn Áp dụng phương pháp dạy học theo định hướng tích cực hóa người học để nâng cao kỹ năng nói Tiếng Anh cho học sinh lớp 12 tại trường THPT TT Quốc Văn Cần Thơ (Phần 1)

Nội dung text: Luận văn Áp dụng phương pháp dạy học theo định hướng tích cực hóa người học để nâng cao kỹ năng nói Tiếng Anh cho học sinh lớp 12 tại trường THPT TT Quốc Văn Cần Thơ (Phần 1)

1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ LÊ HỒNG UYÊN THẢO ÁP DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC THEO ĐỊNH HƯỚNG TÍCH CỰC HÓA NGƯỜI HỌC ĐỂ NÂNG CAO KỸ NĂNG NÓI TIẾNG ANH CHO HỌC SINH LỚP 12 TẠI TRƯỜNG THPT TT QUỐC VĂN CẦN ThƠ NGÀNH: GIÁO DỤC HỌC - 601401 S K C0 0 4 4 7 0 Tp. Hồ Chí Minh, tháng 10/2014
2. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ LÊ HỒNG UYÊN THẢO ÁP DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC THEO ĐỊNH HƯỚNG TÍCH CỰC HÓA NGƯỜI HỌC ĐỂ NÂNG CAO KỸ NĂNG NÓITIẾNG ANH CHO HỌC SINH LỚP 12 TẠI TRƯỜNG THPT TTQUỐC VĂN CẦN THƠ NGÀNH: GIÁO DỤC HỌC - 601401 Tp. Hồ Chí Minh, tháng 10/2014
3. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ LÊ HỒNG UYÊN THẢO ÁP DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC THEO ĐỊNH HƯỚNG TÍCH CỰC HÓA NGƯỜI HỌC ĐỂ NÂNG CAO KỸ NĂNG NÓITIẾNG ANH CHO HỌC SINH LỚP 12 TẠI TRƯỜNG THPT TTQUỐC VĂN CẦN THƠ NGÀNH: GIÁO DỤC HỌC - 601401 Hướng dẫn khoa học: TS. ĐOÀN THỊ HUỆ DUNG Tp. Hồ Chí Minh, tháng 10/2014
4. i QUYẾT ĐỊNH GIAO ĐỀ TÀI
5. ii LÝ LỊCH KHOA HỌC I. LÝ LỊCH SƠ LƯỢC: Họ & tên: Lê Hồng Uyên Thảo Giới tính: Nữ Ngày, tháng, năm sinh: 10 - 02 - 1979 Nơi sinh: Long An Quê quán: Long An Dân tộc: Kinh Chỗ ở riêng hoặc địa chỉ liên lạc: 8B2 Khu dân cư Hưng Phú I, phường Hưng Phú, Quận Cái Răng, Tp. Cần Thơ. Điện thoại cơ quan: 07102224073 Điện thoại nhà riêng: Fax: E-mail:uyenthao79@gmail.com II. QUÁ TRÌNH ĐÀO TẠO: Đại học: Hệ đào tạo: Tại chức Thời gian đào tạo từ năm 1996 đến năm 1999. Nơi học (trường, thành phố): Trường Đại học Khoa Học Xã Hội và Nhân Văn Thành phố Hồ Chí Minh Ngành học: Ngữ Văn Anh III. QUÁ TRÌNH CÔNG TÁC CHUYÊN MÔN KỂ TỪ KHI TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC: Thời gian Nơi công tác Công việc đảm nhiệm Trường THPT TT Nguyễn Bỉnh Khiêm, Giảng dạy và làm công 2011 - 2009 Cần Thơ. tác công đoàn. 2008 - 2013 TTNN Đại Học Cần Thơ Giảng dạy 2011 - 2013 Trường THPT TT Quốc Văn Cần Thơ Giảng dạy
6. iii LỜI CAM ĐOAN Tôi cam đoan đây là công trình nghiên cứu của tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Tp. Hồ Chí Minh, ngày 18 tháng 10 năm 2014 Lê Hồng Uyên Thảo
7. iv LỜI CẢM ƠN Trước tiên, tôi xin được gởi lời biết ơn chân thành của mình đến Cô hướng dẫn luận văn, TS. Đoàn Thị Huệ Dung đã tận tình chỉ bảo và định hướng cho đề tài của tôi suốt quá trình nghiên cứu cho đến khi hoàn thành luận văn này. Tiếp đến, xin chân thành cảm ơn PGS.TS. Võ Thị Xuân đã giảng dạy và định hướng cho tôi nghiên cứu đề tài. Xin chân thành cảm ơn Ban Giám Hiệu, Phòng Đào tạo sau Đại học, trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP.HCM và quí thầy cô Viện Sư phạm Kỹ thuật, thầy cô đã tham gia giảng dạy lớp Giáo dục học khóa 2012-2014(B) Xin chân thành cảm ơn PGS.TS.Trần Sơn, hiệu trưởng Trường THPT TT Quốc Văn Cần Thơ và TS. Lưu Nguyễn Quốc Hưng, Giám đốc TTNN ĐHCT đã tận tình giúp đỡ và động viên tôi trong quá trình học tập và nghiên cứu. Chân thành cảm ơn Ban Giám Hiệu Trường THPT TT Quốc Văn Cần Thơ, các bạn đồng nghiệp, các bạn học cùng khóa 2012B và gia đình đã động viên giúp đỡ tôi hoàn thành khóa học. TP.HCM, ngày 18 tháng 10 năm 2014 Người nghiên cứu Lê Hồng Uyên Thảo
8. v TÓM TẮT Giảng dạy với phương pháp làm cho người học tích cực, chủ động được xem là phù hợp với nền giáo dục hiện đại. Xu hướng của xã hội hiện nay là hội nhập quốc tế, vì thế nhu cầu sử dụng ngoại ngữ trong giao tiếp là hết sức cần thiết. Tuy nhiên, HS Việt Nam còn nhiều hạn chế về kỹ năng nói tiếng Anh, đây chính là rào cản trong việc học hỏi và lĩnh hội kiến thức mới của thế giới. Nhận thấy sự cần thiết phải đổi mới hình thức dạy học kỹ năng nói cho học sinh THPT, người nghiên cứu đã thực hiện đề tài: “Áp dụng phương pháp dạy học theo định hướng tích cực hóa người học để nâng cao kỹ năng nói Tiếng Anh cho học sinh lớp 12 tại trường THPT TT Quốc Văn Cần Thơ”. Luận văn nghiên cứu việc áp dụng các PPDH theo hướng tích cực hóa người học (PP đóng vai, PP thảo luận nhóm, PP nêu và giải quyết vấn đề, PP trò chơi và Kỹ thuật công não) vào dạy kỹ năng nói tiếng Anh cho học sinh lớp 12 tại trường THPT TT Quốc Văn Cần Thơ. Thời gian nghiên cứu thực tế từ giữa đến cuối HK2 bằng PP thực nghiệm sư phạm. Kết quả nghiên cứu cho thấy việc áp dụng các PPDH theo hướng tích cực hóa người học đã mang lại hiệu quả trong việc giảng dạy kỹ năng nói tiếng Anh. Nội dung đề tài này được chia làm ba phần: Phần 1: Mở đầu Phần 2: Nội dung Chương I: Cơ sở lý luận Chương II: Thực trạng dạy học kỹ năng nói tiếng Anh của HS lớp 12 tại trường THPT TT Quốc Văn Cần Thơ. Chương III: Thực nghiệm dạy học kỹ năng nói tiếng Anh lớp 12 theo hướng tích cực hóa người học tại trường THPT TT Quốc Văn Cần Thơ. Phần 3: Kết luận và kiến nghị
9. vi ABSTRACT Teaching with the goal of activating and voluteering learners is considered to be suitable for modern education. The trend of modern society is international integration, so the need of using communicative English is essential. However, Vietnamese students are very weak of speaking English, so they can’t learn and get new knowledge from the world. Recognizing the necessary of renovating the teaching methods for Speaking skill to high school students, the researcher would like to do a research on :” Applying teaching methods of positive- oriented learners to improve speaking skill for students in grade 12 at Quốc Văn Cần Thơ Private Highschool.” This thesis studies the application of teaching methods in the trend of positive oriented learners (Role-play, group dicussion, problem-solving, game and brainstorming technique) in teaching Speaking skill for students in grade 12 at Quốc Văn Cần Thơ Private Highschool. The actual study period from mid to the end of the second term by experimental pedagogy. Survey result of the feasibility showed that these methods are able to do, and they are able to inspire students in the process of learning and in accordance with the actual conditions at Quốc Văn Cần Thơ Private Highschool. The research result showed that the application of teaching methods of positive oriented learners becomes effective in teaching Speaking skill. This thesis is devided into three sections: The first section: Introduction The second section: Chapter 1: Rationale for teaching in the positive-oriented learners. Chapter 2: The reality of teaching and learning English speaking skills for students in grade 12 at Quốc Văn Cần Thơ Private Highschool. Chapter 3: Experimental teaching English speaking skill in positive- oriented learners for students in grade 12 at Quốc Văn Cần Thơ Private Highschool. The third section: Conclusion
10. vii MỤC LỤC QUYẾT ĐỊNH GIAO ĐỀ TÀI i LÝ LỊCH KHOA HỌC ii LỜI CAM ĐOAN iii LỜI CẢM ƠN iv TÓM TẮT v ABSTRACT vi MỤC LỤC vii DANH SÁCH CHỮ VIẾT TẮT xii DANH SÁCH CÁC HÌNH xiii DANH SÁCH CÁC BẢNG xiv DANH SÁCH CÁC BIỂU ĐỒ xv MỞ ĐẦU 1 1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI 1 2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU 4 3. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU 4 4. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU 4 5. KHÁCH THỂ NGHIÊN CỨU 5 6. GIẢ THUYẾT NGHIÊN CỨU 5 7. PHẠM VI NGHIÊN CỨU 5 8. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 6 8.1. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU TÀI LIỆU 6 8.2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU THỰC TIỄN 6 8.2.1. Phương pháp quan sát 6 8.2.2. Phương pháp phỏng vấn 7 8.2.3. Phương pháp khảo sát điều tra 7 8.2.4. Phương pháp chuyên gia 7 8.2.5. Phương pháp thực nghiệm 7
11. viii 8.2.6. Phương pháp thống kê toán học 8 9. CẤU TRÚC LUẬN VĂN 8 10. KẾ HOẠCH THỰC HIỆN 9 CHƯƠNG 1 10 CƠ SỞ LÝ LUẬN 10 1.1. SƠ LƯỢC VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU TRÊN THẾ GIỚI VÀ VIỆT NAM10 1.1.1. Trên thế giới 10 1.1.2. Trong nước 12 1.2. CÁC KHÁI NIỆM 15 1.2.1. Định nghĩa dạy học 15 1.2.2. Tích cực hóa 15 1.2.3. Phương pháp dạy học theo hướng tích cực hóa người học 15 1.2.4. Kỹ năng nói Tiếng Anh lớp 12 16 1.3. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ DẠY HỌC THEO HƯỚNG TÍCH CỰC HÓA .16 1.3.1. Thuyết Hành vi (Behaviorism) 17 1.3.2. Thuyết nhận thức (Cognitivism) 18 1.3.3. Thuyết kiến tạo (Constructivism): 19 1.4. DẠY HỌC THEO HƯỚNG TÍCH CỰC HÓA 21 1.4.1. Định nghĩa 21 1.4.2. Vai trò của người dạy và người học trong dạy học theo hướng tích cực hóa 21 1.4.3. Quy trình dạy học theo hướng tích cực hóa 22 1.4.4. Đặc trưng của PPDH theo hướng tích cực hóa người học 26 1.4.5. Dạy học kỹ năng nói tiếng Anh lớp 12 theo hướng tích cực hóa người học 27 1.5. SO SÁNH PPDH THEO HƯỚNG TÍCH CỰC VÀ PPDH TRUYỀN THỐNG 28
12. ix 1.6. CÁC PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TÍCH CỰC NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DẠY HỌC KỸ NĂNG NÓI TIẾNG ANH CHO HỌC SINH LỚP 12 TẠI TRƯỜNG THPT TT QUỐC VĂN CẦN THƠ 30 1.6.1. Phương pháp đóng vai trong dạy học kỹ năng nói Tiếng Anh 30 1.6.2. Phương pháp thảo luận nhóm trong dạy học kỹ năng nói Tiếng Anh31 1.6.3. Phương pháp học giải quyết vấn đề trong dạy học kỹ năng nói Tiếng Anh 32 1.6.4. Phương pháp trò chơi trong dạy học kỹ năng nói Tiếng Anh 33 1.6.5. Kỹ thuật công não trong dạy học kỹ năng nói Tiếng Anh 33 KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 35 CHƯƠNG 2 36 THỰC TRẠNG DẠY HỌC KỸ NĂNG NÓI TIẾNG ANH TẠI TRƯỜNG THPT TT QUỐC VĂN 36 CẦN THƠ 36 2.1. GIỚI THIỆU SƠ LƯỢC VỀ TRƯỜNG THPT TT QUỐC VĂN CẦN THƠ 36 2.1.1. Quá trình thành lập trường THPT Tư Thục Quốc Văn Cần Thơ 36 2.1.2. Cơ cấu tổ chức hoạt động của trường 38 2.1.3. Giới thiệu tổ Anh văn của trường 38 2.1.4. Cơ sở vật chất của trường 39 2.2. GIỚI THIỆU CHƯƠNG TRÌNH MÔN TIẾNG ANH 12 39 2.3. THỰC TRẠNG DẠY HỌC KỸ NĂNG NÓI TIẾNG ANH LỚP 12 TẠI TRƯỜNG THPT TT QUỐC VĂN CẦN THƠ 42 2.3.1. Khảo sát thực trạng hoạt động học kỹ năng nói tiếng Anh của trường THPT TT Quốc Văn Cần Thơ 42 2.3.2. Khảo sát thực trạng hoạt động dạy kỹ năng nói của GV tại trường THPT TT Quốc Văn Cần Thơ. 50 2.3.3. Các nguyên nhân dẫn đến thực trạng 58 KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 61
13. x CHƯƠNG 3 62 ÁP DỤNG CÁC PHƯƠNG PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DẠY HỌC KỸ NĂNG NÓI TIẾNG ANH LỚP 12 THEO ĐỊNH HƯỚNG TÍCH CỰC HÓA NGƯỜI HỌC TẠI TRƯỜNG THPT TƯ THỤC QUỐC VĂN CẦN THƠ 62 3.1. CƠ SỞ ĐỀ XUẤT CÁC PHƯƠNG PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DẠY HỌC KỸ NĂNG NÓI TIẾNG ANH LỚP 12 THEO ĐỊNH HƯỚNG TÍCH CỰC HÓA NGƯỜI HỌC TẠI TRƯỜNG THPT TT QUỐC VĂN CẦN THƠ 62 3.2. KHẢO SÁT Ý KIẾN GIÁO VIÊN VỀ TÍNH KHẢ THI CỦA CÁC PP DẠY HỌC THEO HƯỚNG TÍCH CỰC HÓA NGƯỜI HỌC KỸ NĂNG NÓI TIẾNG ANH LỚP 12 TẠI TRƯỜNG THPT TT QUỐC VĂN CẦN THƠ 63 3.2.1. Đánh giá sự phù hợp của các PP đối với nội dung bài học về kỹ năng nói tiếng Anh của HS lớp 12 tại trường THPT TT Quốc Văn Cần Thơ 63 3.2.2 Đánh giá sự phù hợp của các PP đối với đặc điểm lứa tuổi HS tại trường THPT TT Quốc Văn Cần Thơ 64 3.2.3. Đánh giá khả năng thực hiện được của các PP trong việc dạy học kỹ năng nói tiếng Anh 12 tại trường THPT TT Quốc Văn Cần Thơ 65 3.2.4. Đánh giá mức độ gây hứng thú của các PP trong việc dạy học kỹ năng nói tiếng Anh 12 tại trường THPT TT Quốc Văn Cần Thơ 66 3.3. THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM KHÔNG CÓ ĐỐI CHỨNG 67 3.3.1. Mục đích thực nghiệm 68 3.3.2. Đối tượng thực nghiệm 68 3.3.3. Nội dung thực nghiệm 69 3.3.4. Cách tổ chức thực hiện 69 3.3.5. Xử lí kết quả thực nghiệm 70 3.4. ĐỀ XUẤT CÁC PHƯƠNG PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DẠY HỌC KỸ NĂNG NÓI TIẾNG ANH CHO HỌC SINH LỚP 12 TẠI TRƯỜNG THPT TT QUỐC VĂN CẦN THƠ 84
14. xi KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 85 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 86 1. KẾT LUẬN: 86 1.1. TÓM TẮT ĐỀ TÀI 86 1.2. ĐÓNG GÓP CỦA ĐỀ TÀI 87 1.2.1. Lý luận 87 1.2.2. Thực tiễn 87 1.2.3. Tự đánh giá tính mới của đề tài 87 1.3. HƯỚNG PHÁT TRIỂN CỦA ĐỀ TÀI 88 2. KIẾN NGHỊ 88 TÀI LIỆU THAM KHẢO 90
15. xii DANH SÁCH CHỮ VIẾT TẮT STT Nội dung viết tắt Ký hiệu chữ viết tắt 1 Phương pháp PP 2 Phương pháp dạy học PPDH 3 Trung học phổ thông tư thục Quốc Văn Cần Thơ THPT TT QVCT 4 Tiến sĩ TS 5 Giáo viên GV 6 Học sinh HS 7 Thực nghiệm TN 6 Công nghệ thông tin CNTT 7 Tích cực hóa TCH
16. xiii DANH SÁCH CÁC HÌNH Chương 1 Hình 1.1: Sơ đồ ứng dụng thuyết hành vi 17 Hình 1.2: Sơ đồ ứng dụng thuyết nhận thức 19 Hình 1.3: Sơ đồ ứng dụng thuyết kiến tạo 20 Hình 1.4: Quy trình tổ chức dạy học theo hướng tích cực hóa người học 25 Chương 2 Trang Hình 2.1: Trường THPT TT Quốc Văn Cần Thơ 36 Hình 2.2: Nguyên Phó Chủ tịch nước, Chủ tịch Quỹ học bổng Vừ A Dính, bà Trương Mỹ Hoa đến thăm và tặng quà lưu niệm cho trường THPT TT Quốc Văn Cần Thơ 37 Hình 2.3: Cơ cấu tổ chức 38
17. xiv DANH SÁCH CÁC BẢNG Chương 1 Trang Bảng 1.1: Vai trò GV trong PPDH truyền thống và PPDH tích cực 21 Bảng 1.2: Vai trò HS trong PPDH truyền thống và PPDH tích cực 22 Bảng 1.3: So sánh PPDH truyền thống và PPDH tích cực 29 Chương 2 Trang Bảng 2.1: Nội dung chương trình môn tiếng Anh 12 40 Chương 3 Trang Bảng 3.1: Đánh giá mức độ phù hợp của các PP với nội dung bài học 64 Bảng 3.2: Giáo viên đánh giá khả năng thực hiện được của các PP trong việc dạy học kỹ năng nói tiếng Anh 12 66 Bảng 3.3: Ưu điểm của PPDH GV đã sử dụng 71 Bảng 3.4: Hạn chế của PPDH GV đã sử dụng 73 Bảng 3.5: Thống kê điểm trung bình kiểm tra của học sinh 80 Bảng 3.6: Phân phối tần suất bài kiểm tra của học sinh 81 Bảng 3.7: Xếp loại thứ hạng qua bài kiểm tra 82
18. xv DANH SÁCH CÁC BIỂU ĐỒ Chương 2 Trang Biểu đồ 2.1: Kết quả khảo sát về nội dung tài liệu sử dụng trong giờ nói tiếng Anh lớp 12 44 Biểu đồ 2.2: Kết quả khảo sát việc sử dụng tài liệu của học sinh 44 Biểu đồ 2.3: Mức độ hứng thú của HS đối với tài liệu sử dụng trong giờ nói Tiếng Anh 45 Biểu đồ 2.4: Mức độ chuẩn bị bài khi học môn Anh văn 46 Biểu đồ 2.5: Mức độ các hoạt động GV thường sử dụng trong giờ học 46 Biểu đồ 2.6: Đánh giá của HS về mức độ sử dụng các PPDH của GV trong việc giảng dạy kỹ năng nói Tiếng Anh 12 (trước thực nghiệm) 47 Biểu đồ 2.7: Mức độ GV sử dụng các PTDH khi dạy kỹ năng nói Tiếng Anh 12 48 Biểu đồ 2.8: Đánh giá của học sinh về tài liệu học tập, 48 Biểu đồ 2.9: Mức độ ứng dụng CNTT của GV trong giờ dạy kỹ năng nói 49 Biểu đồ 2.10: Thái độ của HS trước mỗi giờ học môn Tiếng Anh 50 Biểu đồ 2.11: Đánh giá PPDH của trường THPT TT Quốc Văn hiện nay 51 Biểu đồ 2.12: Mức độ cần thiết của việc đổi mới PPDH 52 Biểu đồ 2.13: Lý do cần nâng cao chất lượng dạy học kỹ năng nói Tiếng Anh theo hướng tích cực 53 Biểu đồ 2.14: Những khó khăn HS thường gặp ở kỹ năng nói 54 Biểu đồ 2.15: Vai trò, nhiệm vụ của GV trong lớp học 54 Biểu đồ 2.16: Cách thức GV hướng dẫn HS tự học 55 Biểu đồ 2.17: Mức độ sử dụng các PPDH của GV khi dạy kỹ năng nói 56 Biểu đồ 2.18: Các biện pháp giúp HS tích cực tham gia hoạt động trên lớp 56 Biểu đồ 2.19: Giáo viên đánh gía năng lực của học sinh 57 Biểu đồ 2.20: Đánh giá của GV về phương tiện dạy họ 57
19. xvi Chương 3 Trang Biểu đồ 3.1: Giáo viên đánh giá về sự phù hợp của các PP trong dạy học kỹ năng nói tiếng Anh với đặc điểm tâm lí lứa tuổi học sinh tại trường THPT TT Quốc Văn Cần Thơ 65 Biểu đồ 3.2: Giáo viên đánh giá mức độ tạo hứng thú học tập của các PP đã đề xuất trong dạy học kỹ năng nói tiếng Anh tại trường THPT TT Quốc Văn Cần Thơ 67 Biểu đồ 3.3: Đánh giá thái độ của HS trong giờ học kỹ năng nói tiếng Anh 71 Biểu đồ 3.4: Đánh giá của HS về ưu điểm của PPDH mà GV đã sử dụng 72 Biểu đồ 3.5: Sự phù hợp của tiến trình dạy học GV đã sử dụng 74 Biểu đồ 3.6: Đánh giá mức độ hứng thú của HS trong giờ học kỹ năng nói Tiếng Anh 75 Biểu đồ 3.7: Đánh giá mức độ tự tin của HS khi học kỹ năng nói 75 Biểu đồ 3.8: Thái độ HS khi thực hành kỹ năng nói 76 Biểu đồ 3.9: Thái độ học tập của HS 77 Biểu đồ 3.10: Các hoạt động học tập của HS 78 Biểu đồ 3.11: Đánh giá về PP học tập của học sinh 78 Biểu đồ 3.12: Biểu đồ đường tần suất bài kiểm tra 81 Biểu đồ 3.13: Tỷ lệ % xếp loại kết quả bài kiểm tra 82
20. 1 MỞ ĐẦU 1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI Đất nước ta hiện nay theo hướng công nghiệp hóa - hiện đại hóa và đang trên đà hội nhập với các nước trên thế giới. Để đáp ứng nhu cầu hội nhập quốc tế đòi hỏi nguồn nhân lực phải thông thạo ngoại ngữ để giao lưu, học hỏi và lĩnh hội những kiến thức mới. Do đó, ngoại ngữ có vai trò và vị trí quan trọng trong sự nghiệp giáo dục đào tạo cũng như trong sự phát triển của đất nước. Khi đã thông thạo ngoại ngữ, con người có thể hiểu biết sâu sắc hơn nữa về nền văn minh thế giới, mở rộng quan hệ hợp tác, giao lưu và phát triển tiềm năng của chính mình. Trong số các ngôn ngữ được sử dụng trên thế giới thì tiếng Anh được xem là ngôn ngữ chính để giao tiếp giữa các quốc gia, các nền văn hóa, các tổ chức quốc tế và các cộng đồng. Do đó, vai trò của tiếng Anh là vô cùng quan trọng. Điều đó đòi hỏi nguồn nhân lực phải thật sự thành thạo nó chứ không phải hiểu biết sơ sài, chủ yếu chỉ nhằm ứng phó, lấy điểm trung bình để vượt qua các kỳ thi như trình độ của đa phần của HS ở nước ta. Một thực tế hiện nay là rất nhiều HS có thể rất giỏi về ngữ pháp và viết nhưng không thể giao tiếp cơ bản. Lý do là họ không được giao tiếp bằng tiếng Anh thường xuyên, họ rất lo ngại và lúng túng khi phải nói tiếng Anh. Điều này phản ánh việc giảng dạy ngoại ngữ ở nước ta, đặc biệt là việc giảng dạy kỹ năng nói tiếng Anh hiện nay vẫn còn nhiều bất cập, hạn chế nên chưa phát huy được tính chủ động, tích cực của học sinh trong học tập. Theo dự thảo “Chiến lược phát triển giáo dục Việt Nam” ngày 28-12-2008 về mục tiêu chiến lược giáo dục 2008-2020, Đảng và Nhà nước ta đã xác định: “Xây dựng một nền giáo dục Việt Nam hiện đại, khoa học, dân tộc, làm nền tảng cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa, phát triển bền vững đất nước, thích ứng với nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, hướng tới một xã hội học tập, có khả năng hội nhập quốc tế; nền giáo dục này phải đào tạo được những con người Việt Nam có năng lực tư duy độc lập và sáng tạo, có khả
21. 2 năng thích ứng, hợp tác và năng lực giải quyết vấn đề, có kiến thức và kỹ năng nghề nghiệp, có thể lực tốt, có bản lĩnh, trung thực, ý thức làm chủ và tinh thần trách nhiệm công dân, gắn bó với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội”. Theo luật Giáo dục năm 2005 (điều 7 khoản 3) quy định về việc dạy ngoại ngữ ở các trường THPT: “Ngoại ngữ quy định trong chương trình giáo dục là ngôn ngữ được sử dụng phổ biến trong giao dịch quốc tế. Việc tổ chức dạy ngoại ngữ trong nhà trường và cơ sở giáo dục khác cần bảo đảm để người học được học liên tục và có hiệu quả”. Việc tổ chức dạy ngoại ngữ bao gồm cả về PP, cách thức giảng dạy sao cho đạt hiệu quả cao nhất. Theo Điều 5, Khoản 2 của Luật giáo dục nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2005: “Phương pháp giáo dục phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, tư duy sáng tạo của người học; bồi dưỡng cho người học năng lực tự học, khả năng thực hành, lòng say mê học tập và ý chí vươn lên.” Thực tế đã cho thấy, phương pháp giảng dạy hợp lý là một trong những nhân tố có tính quyết định về chất lượng đến quá trình dạy học. Phương pháp dạy học phải được kết hợp hài hòa giữa các khâu có hệ thống, phải sinh động, phù hợp với đối tượng. Chẳng hạn, một bài giảng môn nói tiếng Anh luôn luôn phải có sự kết hợp với thực hành mới có hiệu quả. Đây là quá trình không những người dạy thao tác theo một logic nhất định đối với người học, mà quan trọng hơn là người dạy phải biết kết hợp nhuần nhuyễn các kỹ năng sao cho qui trình giảng dạy luôn luôn hoạt động nhịp nhàng, từ đó người dạy tạo được động lực cho người học, làm cho hoạt động học nối tiếp hoạt động dạy, đan xen với hoạt động dạy. Để thực hiện được điều này, yêu cầu người dạy phải sử dụng phương pháp mới chuyển tải nội dung, và phương pháp có phù hợp với đối tượng thì việc dạy và học sẽ đạt hiệu quả khả quan. Quan trọng hơn là người dạy cần hướng dẫn cho người học nhận thức được việc học ngoại ngữ là một nhu cầu cần thiết, một cơ hội nắm bắt tri thức và từ đó người học phải xây dựng cho mình một thói quen tự học, và học thông qua hành. Vì vậy, PPDH được xem là rất quan trọng trong sự thành công của nền giáo dục.
22. S K L 0 0 2 1 5 4