›
›

Đề cương Quản trị nguồn nhân lực - Nguyễn Thanh Hội

pdf 111 trang phuongnguyen 4220
Download
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Đề cương Quản trị nguồn nhân lực - Nguyễn Thanh Hội", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

  • pdfde_cuong_quan_tri_nguon_nhan_luc_nguyen_thanh_hoi.pdf

Nội dung text: Đề cương Quản trị nguồn nhân lực - Nguyễn Thanh Hội

  1. Nguyeãn Thanh Hoäi, PhD. QUẢN TRỊ NGUỒN NHÂN LỰC Ngay töø khi con ngöôøi baét ñaàu hình thaønh caùc nhoùm ñeå thöïc hieän caùc muïctieâu maø hoï khoâng theå ñaït ñöôïc vôùi tö caùch caù nhaân rieâng leû, thì caùch quaûn trò ñaõlaø moät yeáu toá caàn thieát ñeå baûo ñaûm phoái hôïp nhöõng noã löïc caù nhaân. Vì quaûn trò ngaøy caøng döïa vaøo noã löïc chung vaø vì nhieàu nhoùm coù toå chöùc trôû neân roäng lôùnhôn, cho neân nhieäm vuï cuûa caùc nhaø quaûn trò ngaøy caøng quan troïng Vaán ñeà quaûn trò nguoàn nhaânlöïc ngaøy caøng ñöôïc caùc nhaø quaûn trò quan taâm nghieân cöùu vaø phaân tích, xemñaây laø moät trong nhöõng chöùc naêng quaûn trò coát loõi vaø quan troïng nhaát cuûa tieántrình quaûn trò.
  2. ÑEÀ CÖÔNG : QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC Nguyeãn Thanh Hoäi PhD.Khoa QTKD TRÖÔØNG ÑHKT. Tröôûng Khoa QTKD CD NGUYEÃN TAÁT THAØNH. Coá vaán Taäp ñoaøn" GRURP CÖÔØNG " Caø Mau Tel : 08 .8954220 Mobil: 0903667981 Fax : 08.9404759 LÔØI MÔÛ ÑAÀU Ngay töø khi con ngöôøi baét ñaàu hình thaønh caùc nhoùm ñeå thöïc hieän caùc muïc tieâu maø hoï khoâng theå ñaït ñöôïc vôùi tö caùch caù nhaân rieâng leû, thì caùch quaûn trò ñaõ laø moät yeáu toá caàn thieát ñeå baûo ñaûm phoái hôïp nhöõng noã löïc caù nhaân. Vì quaûn trò ngaøy caøng döïa vaøo noã löïc chung vaø vì nhieàu nhoùm coù toå chöùc trôû neân roäng lôùn hôn, cho neân nhieäm vuï cuûa caùc nhaø quaûn trò ngaøy caøng quan troïng. Tuy nhieân, coù leõ khoâng coù lónh vöïc hoaït ñoäng naøo trong coâng vieäc quaûn trò laïi quan troïng hôn hoaït ñoäng cuûa con ngöôøi, bôûi vì moïi nhaø quaûn trò ôû moïi caáp ñoä vaø trong moïi cô sôû ñeàu coù nhieäm vuï cô baûn laø thieát keá vaø duy trì moät moâi tröôøng maø trong ñoù caùc caù nhaân laøm vieäc vôùi nhau trong caùc nhoùm, coù theå hoaøn thaønh ñöôïc caùc nhieäm vuï vaø muïc tieâu ñaõ ñònh. Baát cöù moät xí nghieäp hay moät toå chöùc naøo, duø chuùng coù taàm voùc lôùn ñeán ñaâu, hoaït ñoäng trong lónh vöïc naøo, taàm quan troïng cuûa yeáu toá con ngöôøi laø moät thöïc teá hieån nhieân khoâng ai phuû nhaän ñöôïc. Vì theá, vaán ñeà quaûn trò nguoàn nhaân löïc ngaøy caøng ñöôïc caùc nhaø quaûn trò quan taâm nghieân cöùu vaø phaân tích, xem ñaây laø moät trong nhöõng chöùc naêng quaûn trò coát loõi vaø quan troïng nhaát cuûa tieán trình quaûn trò. Theo moät caùch rieâng bieät, chöông trình cuûa chuùng toâi nhaèm ñaùp öùng yeâu caàu cuûa hoïc vieân cao hoïc thuoäc caùc Tröôøng Ñaïi hoïc vaø caùc Doanh nghieäp. Chuùng toâi bieân soaïn treân cô sôû choïn loïc nhöõng lyù luaän vaø thöïc tieãn quaûn trò nguoàn nhaân löïc cuûa caùc taùc giaû trong vaø ngoaøi nöôùc, coäng vôùi kinh nghieäm thöïc tieãn quaûn trò nguoàn nhaân löïc cuûa caùc Doanh nghieäp vaø kinh nghieäm giaûng daïy ñeå bieân soaïn giaùo trình naøy.  Muïc tieâu cuûa khoùa hoïc : Chöông trình ñöôïc thieát keá nhaèm trang bò cho cuûa hoïc vieân cao hoïc thuoäc caùc Tröôøng Ñaïi hoïc vaø caùc Doanh nghieäp caùc quaûn trò vieân nhöõng kieán thöùc vaø kyõ naêng quaûn trò nguoàn nhaân löïc thieát thöïc nhaát trong hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp. Cuï theå : QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC -1- –TS-NGUYEÃN THANH HOÄI Sưu tầm bởi: www.daihoc.com.vn
  3. Chöông trình chuù troïng ñeán vieäc höôùng daãn hoïc vieân caùch thöùc xaây döïng chieán löôïc quaûn trò nguoàn nhaân löïc trong moái quan heä vôùi caùc chieán löôïc caïnh tranh cuûa doanh nghieäp. Ñoàng thôøi, chöông trình seõ chuù troïng reøn luyeän kyõ naêng thöïc haønh cho hoïc vieân trong caùc vaán ñeà: Hoaïch ñònh nguoàn nhaân löïc vaø phaân tích coâng vieäc Tuyeån choïn, Giaûi quyeát caùc vaán ñeà nhaân söï, Traû coâng lao ñoäng, Tìm hieåu taâm lyù, Ñoäng vieân khuyeán khích nhaân vieân trong doanh nghieäp. Giaûi quyeát maâu thuaån vaø tranh chaáp veà lao ñoäng Chieán löôïc ñaøo taïo vaø phaùt trieån nguoàn nhaân löïc Vv  Phöông phaùp giaûng daïy vaø hoïc taäp : Hoïc vieân seõ ñöôïc giôùi thieäu khaùi quaùt veà caùc vaán ñeà lyù thuyeát vaø ñöôïc höôùng daãn thöïc haønh, thaûo luaän treân cô sôû phaân tích caùc tình huoáng, caùc baøi taäp cuï theå theo nhoùm. Hoïc vieân seõ ñöôïc cung caáp taøi lieäu ñoïc theâm vaø baøi giaûng toùm taét ñeå coù theå theo doõi baøi giaûng theo phim ñeøn chieáu thuaän tieän, deã nhôù vaø coù chaát löôïng hoïc taäp toát hôn . Khoùa ñaøo taïo chuù troïng vieäc öùng duïng caùc kieán thöùc vaø kyõ naêng vaøo thöïc tieãn, nhaán maïnh söï tham gia tích cöïc cuûa hoïc vieân trong qua trình hoïc. Phöông phaùp ñaøo taïo seõ laø söï keát hôïp giöõa vieäc giôùi thieäu caùc khaùi nieäm, kyõ naêng, vaø vieäc thaûo luaän nhoùm, baøi taäp tình huoáng vaø troø chôi.  Noäi dung nghieân cöùu thöïc haønh : 1- Giôùi thieäu veà quaûn trò nguoàn nhaân löïc: moâ hình quaûn trò nguoàn nhaân löïc cuûa Myõ vaø Nhaät Baûn. 2- Höôùng daãn moät soá kyõ naêng tuyeån duïng nhaân vieân (nghieân cöùu vaø choïn loïc caùc hoà sô xin vieäc; ñaùnh giaù chaát löôïng vaø trình baøy moät baøi quaûng caùo tuyeån nhaân vieân; phoûng vaán vaø thöïc haønh caùc kyõ naêng ñaët caâu hoûi vaø ra quyeát ñònh trong phoûng vaán tuyeån choïn nhaân vieân). 3 - Höôùng daãn caùch thöùc ñoäng vieân khuyeán khích nhaân vieân trong doanh nghieäp vaø xaây döïng chieán löôïc nguoàn nhaân löïc theo caùc chieán löôïc caïnh tranh cuûa doanh nghieäp. 4 - Ñaùnh giaù cuoái khoùa : 40% ñieåm ñaùnh giaù theo phaàn tham döï, trình baøy, thaûo luaän cuûa hoïc vieân treân lôùp . QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC -2- –TS-NGUYEÃN THANH HOÄI Sưu tầm bởi: www.daihoc.com.vn
  4. 60% ñieåm ñaùnh giaù theo tieåu luaän.  Nhöõng ngöôøi neân tham gia khoùa hoïc Khoùa hoïc naøy ñöôïc thieát keá cho caùc hoïc vieân cao hoïc vaø caùc nhaø quaûn trò cuûa coâng ty. Nhöõng ngöôøi sau ñaây neân tham gia khoùa hoïc: Hoïc vieân sau ñaïi hoïc Giaùm ñoác vaø phoù giaùm ñoác Tröôûng phoøng vaø phoù phoøng trong coâng ty Tröôûng phoù caùc boä phaän trong coâng ty Nhaân vieân phoøng nhaân söï  Ñeà taøi tieåu luaän : Xaây döïng chieán löôïc tuyeån duïng trong doanh nghieäp; Xaây döïng chieán löôïc traû coâng lao ñoäng trong doanh nghieäp; Xaây döïng chieán löôïc nguoàn nhaân söï trong doanh nghieäp; Caùc bieän phaùp kích thích, ñoäng vieân nhaân vieân trong doanh nghieäp;  Saùch tham khaûo : 1. TS. Nguyeãn Thanh Hoäi- Quaûn trò nhaân söï - Nxb Thoáng keâ - HN – 2002 (Taùi baûn laàn thöù 4) 2. TS. Nguyeãn Thanh Hoäi- Quaûn trò hoïc - Nxb Thoáng keâ - HN – 2002 (Taùi baûn laàn thöù 2) 3. TS. Nguyeãn Thanh Hoäi- Ngheä thuaät laõnh ñaïo-Vieän quaûn trò doanh nghieäp. 4. TS. Nguyeãn Thanh Hoäi - Giao tieáp kinh doanh- Vieän quaûn trò doanh nghieäp 5. TS. Nguyeãn Thanh Hoäi- Quaûn lyù hieäu quaû -Phoøng thöông maïivaø coâng nghieäp Vieät-Nam QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC -3- –TS-NGUYEÃN THANH HOÄI Sưu tầm bởi: www.daihoc.com.vn
  5. TOÅNG QUAN VEÀ QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC I. QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC LAØ GÌ ? 1.Khaùi nieäm Ngaøy nay ngöôøi ta baét ñaàu noùi nhieàu veà quaûn trò nguoàn nhaân löïc. Khi ngöôøi ta noùi ñeán moät Coâng ty, moät Giaùm ñoác laøm aên thua loã, khoâng phaûi vì thieáu voán, thieáu trang thieát bò, thieáu maët baèng, v.v Maø ngöôøi ta nghó ngay ñeán ngöôøi ñoù khoâng ñuû naêng löïc ñieàu haønh coâng vieäc vaø thieáu ñöïôc trang bò veà kieán thöùc quaûn trò nguoàn nhaân löïc hoaëc thieáu kinh nghieäm trong chieán löôïc con ngöôøi. Söï phaân tích veà nhöõng thaønh coâng cuûa neàn kinh teá Nhaät Baûn qua nhieàu naêm ñaõ cho thaáy raèng, sôû dó ñöa laïi “Söï thaàn kyø kinh teá Nhaät Baûn” nguyeân nhaân coù nhieàu nhöng noåi baät nhaát laø chieán löôïc con ngöôøi vaø chính saùch nguoàn nhaân löïc cuûa hoï. Nhöng quaûn trò nguoàn nhaân löïc laø gì ? Ñeå hoaït ñoäng, noùi chung, thì moïi doanh nghieäp ñeàu caàn phaûi coù caùc yeáu toá: (Man)con ngöôøi (Money) tieàn baïc (Material) nguyeân vaät lieäu (Method) kyõ thuaät, coâng ngheä (Management) khoa hoïc vaø ngheä thuaät quaûn trò Trong caùc nguoàn löïc ñaàu vaøo ñoù, thì nguoàn nhaân löïc – taát caû moïi ngöôøi trong doanh nghieäp, laø quan troïng nhaát, coù tính quyeát ñònh ñoái vôùi keát quaû kinh doanh cuûa doanh nghieäp. Maëc duø nhaø maùy, trang thieát bò vaø taøi saûn taøi chính, laø nhöõng nguoàn taøi nguyeân maø caùc toå chöùc ñeàu caàn coù, theá nhöng nguoàn nhaân löïc ñaûm baûo nguoàn saùng taïo trong moïi toå chöùc. Con ngöôøi thieát keá vaø saûn xuaát ra haøng hoùa vaø dòch vuï, kieåm tra chaát löôïng, ñöa saûn phaåm ra baùn treân thò tröôøng, phaân boå nguoàn taøi chính, xaùc ñònh nhöõng chieán löôïc chung vaø caùc muïc tieâu cho toå chöùc ñoù. Khoâng coù con ngöôøi laøm vieäc hieäu quaû thì moïi toå chöùc ñeàu khoâng theå ñaït tôùi muïc tieâu cuûa mình. Giaùo sö Martin Hilb cho raèng so vôùi caùc ngaønh quaûn trò khaùc thì quaûn trò nhaân söï ñang coøn ôû giai ñoaïn raát sô khai. Caùc moâ thöùc quaûn trò nhaân söï ñöôïc oâng phaân loaïi theo 4 baäc vaø treân thöïc teá, hieám khi möùc ñoä phaùt trieån cuûa ngaønh QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC -4- –TS-NGUYEÃN THANH HOÄI Sưu tầm bởi: www.daihoc.com.vn
  6. quaûn trò nhaân söï vöôït quaù ñöôïc möùc ñoä phaùt trieån baäc 3, theå hieän theo sô ñoà sau: Thôøi Hình 1: Nhöõng baäc phaùt trieån cuûa quaûn trò nhaân söï: gian Baäc 2: Hoïat ñoäng nhaân söï laø nhieäm vuï Baäc 4: Quaûn trò nhaân söï vaø ñònh höôùng vieãn tham möu caûnh Daøi Daøi haïn Giai ñoïan caùc nhaân vieân ñoàng laøm chuû Giai ñoïan theå cheá hoùa Baäc 1: Hoïat ñoäng nhaân söï laø nhieäm vuï Baäc 3: Hoïat ñoäng nhaân söï coù nhieäm vuï tö haønh chính vaán cho caùc caáp phuï traùch boä phaän chöùc naêng Ngaénhaïn Giai ñoïan haønh chính quan lieâu Giai ñoïan ñoái phoù Thuï ñoäng Chuû ñoäng Möùc ñoä hoïat ñoäng Nhaân löïc noùi moät caùch noâm na, ñöïôc hieåu laø moät nguoàn löïc cuûa moãi moät con ngöôøi, goàm coù theå löïc vaø trí löïc. Veà maët theå löïc, noù phuï thuoäc vaøo tình traïng söùc khoûe cuûa con ngöôøi, möùc soáng, thu nhaäp, cheá ñoä aên uoáng, cheá ñoä laøm vieäc, nghæ ngôi, cheá ñoä y teá, tuoåi taùc, thôøi gian coâng taùc, giôùi tính, v.v Trong saûn xuaát kinh doanh truyeàn thoáng laâu nay vieäc taän duïng caùc tieàm naêng veà theå löïc chuùng ta coù chuù yù vaø khoâng bao giôø laõng queân, vaø coù theå noùi gaàn nhö ñaõ tôùi möùc caïn kieät; coøn veà maët trí löïc cuûa con ngöôøi bao goàm taøi naêng, naêng khieáu cuõng nhö quan ñieåm, loøng tin, nhaân caùch v.v Coøn ôû möùc môùi meû chöa bao giôø caïn kieät, vì ñaây laø kho taøng coøn nhieàu bí aån trong moãi con ngöôøi. Töø nhöõng phaân tích ôû treân, coù theå khaùi quaùt raèng, quaûn trò nguoàn nhaân löïc laø moät khoa hoïc vaø ngheä thuaät trong vieäc ñöa ra caùc quyeát ñònh toång hôïp thu huùt vaø söû duïng toái öu voán con ngöôøi cho toå chöùc, hình thaønh neân nhöõng moái quan heä veà vieäc laøm; chaát löôïng cuûa nhöõng quyeát ñònh ñoù goùp phaàn tröïc tieáp vaøo khaû naêng cuûa toå chöùc vaø cuûa caùc coâng nhaân vieân ñaït ñöôïc nhöõng muïc tieâu cuûa mình. - Quaûn trò nguoàn nhaân löïc laø moät boä phaän quan troïng trong quaûn lyù Doanh nghieäp. Nhieäm vuï chuû yeáu cuûa noù laø baûo ñaûm coù ñuùng ngöôøi vôùi kyõ naêng vaø trình ñoä phuø hôïp ñeå thöïc hieän muïc tieâu cuûa Coâng ty. Moïi nhaø quaûn trò ñeàu phuï traùch quaûn lyù nguoàn nhaân löïc. Baûng 1-SÖÏ KHAÙC BIEÄT GIÖÕA QUAÛN TRÒ NHAÂN SÖ VAØ QUAÛN TRÒ QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC -5- –TS-NGUYEÃN THANH HOÄI Sưu tầm bởi: www.daihoc.com.vn
  7. NGUOÀN NHAÂN LÖÏC QUAÛN TRÒ TIEÂU CHÍ QUAÛN TRÒ NHAÂN SÖÏ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC 1. Quan ñieåm . . chung 2. Muïc tieâu ñaøo . . taïo 3. Vieãn caûnh . 4. Lôïi theá caïnh . . tranh 5. Cô sôû cuûa . . naêng suaát vaø chaát löôïng 6. Caùc yeáu toá . . ñoäng vieân 7. Thaùi ñoä ñoái . . vôùi söï thay ñoåi 2. Quaûn trò nguoàn nhaân löïc laø moät khoa hoïc vaø laø moät ngheä thuaät 2.1. Tính khoa hoïc - Khoa hoïc theo ñònh nghóa laø heä thoáng nhöõng kieán thöùc veà tính quy luaät cuûa söï phaùt trieån töï nhieân, xaõ hoäi vaø tö duy noùi chung cuõng nhö nhöõng kieán thöùc veà moät lónh vöïc rieâng bieät naøo ñoù (khoa hoïc töï nhieân, khoa hoïc xaõ hoäi, khoa hoïc kinh teá, khoa hoïc kyõ thuaät v.v ) Hoaëc nhöõng caùi gì ñeå khuyeân raên, daïy baûo, cho kinh nghieäm, laøm baøi hoïc, ñeàu ñöôïc coi laø khoa hoïc. Quaûn trò nguoàn nhaân löïc cuõng coù moät quaù trình phaùt trieån traûi qua nhieàu theá kyû, ñöôïc nhieàu nhaø quaûn lyù, nhaø khoa hoïc nghieân cöùu, tìm hieåu ñuùc keát thaønh nhieàu tröôøng phaùi, ñöôïc thöïc tieãn chaáp nhaän, aùp duïng vaø ngaøy nay ngöôøi ta vieát thaønh saùch giaùo khoa ñeå giaûng daïy, ñeå tuyeân truyeàn, phoå bieán trong thöïc teá saûn xuaát cuõng nhö nhieàu lónh vöïc khaùc. 2.2. Tính ngheä thuaät - Coøn ngheä thuaät laø söï phaûn aùnh saùng taïo, söï taùi hieän thöïc teá baèng caùc hình töôïng laø moät trong nhöõng hình thöùc cuûa nhaän thöùc hieän thöïc nhöng mang tính chaát kyõ naêng, kyõ xaûo, töùc chöùa ñöïng söï saùng taïo. QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC -6- –TS-NGUYEÃN THANH HOÄI Sưu tầm bởi: www.daihoc.com.vn
  8. II.VAI TROØ CUÛA GIAÙM ÑOÁC NHAÂN SÖÏ VAØ QUAÙ TRÌNH PHAÙT TRIEÅN NGUOÀN NHAÂN LÖÏC 1. Taàm quan troïng cuûa quaûn trò nguoàn nhaân löïc vaø vai troø cuûa giaùm ñoác nhaân söï Moät nhaø quaûn trò coù theå laäp keá hoaïch hoaøn chænh, xaây döïng sô ñoà toå chöùc roõ raøng, coù heä thoáng kieåm tra hieän ñaïi, chính xaùc Nhöng vaãn coù theå bò thaát baïi neáu khoâng bieát tuyeån ñuùng ngöôøi vaøo ñuùng vieäc hoaëc khoâng bieát ñoäng vieân, khuyeán khích nhaân vieân laøm vieäc. Vôùi vieäc xem nhaân löïc laø moät taøi saûn quyù baùu cuûa doanh nghieäp; vai troø cuûa quaûn trò nguoàn nhaân löïc trong giai ñoaïn naøy ñöôïc theå hieän qua caùc muïc tieâu chính sau ñaây:  Quaûn trò nguoàn nhaân löïc giöõ vai troø ñaëc bieät quan troïng vaø ngaøy caøng ñöôïc caùc nhaø quaûn trò nghieân cöùu vaø phaân tích, xem ñaây laø moät chöùc naêng coát loõi (Essential management function) vaø quan troïng nhaát cuûa tieán trình quaûn trò.  Vai troø cuûa giaùm ñoác nhaân söï Giaùm ñoác nhaân söï moät maët caàn phaûi ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu cuûa coâng ty,maët khaùc caàn phaûi ñaùp öùng ñöôïc nhöõng mong muoán cuûa nhaân vieân. Traùch nhieäm quan troïng nhaát cuûa hoï laø baûo ñaûm cho coâng ty coù ñuû nguoàn nhaân löïc caøn thieát ñeå ñaït ñöôïc caùc muïc tieâu kinh doanh. Giaùm ñoác nhaân söï laø ngöôøi trôï giuùp cho caû nhaân vieân vaø ban laõnh ñaïo . Coâng vieäc cuûa hoï laø cung caáp caùc giaûi phaùp khaùc nhau ñeå taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho coâng ty hoaït ñoäng troâi chaûy. Nhöõng giaù Vieãn caûnh Keá hoaïch trò cô baûn doanh ngieäp doanh ngieäp cuûa doanh Lónh vöïc tröïc giaùc Lónh vöïc lyù trí Giaùm ñoác nhaân söï coäng taùc vôùi ban laõnh ñaïo QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC -7- –TS-NGUYEÃN THANH HOÄI Sưu tầm bởi: www.daihoc.com.vn
  9. Naâng cao söùc caïnh tranh cuûa coâng ty baèng caùch xaây döïng moät chieán löôïc roõ raøng cho caùc vaán ñeà veà löïc löôïng lao ñoäng. Xaây döïng vaø ñöa caùc muïc tieâu veà nguoàn nhaân löïc vaøo keá hoaïch kinh doanh toång theå. Baûo ñaûm raèng nhaân vieân trong tøoaøn coâng ty coù theå tieáp thu vaø coù yù kieán veà toaøn boä thoâng tin töø caùc caáp quaûn lyù. Giôùi thieäu caùc phöông phaùp môùi veà quaûn lyù nguoàn nhaân löïc nhaèm mang laïi ích lôïi tieàm naêng cho coâng ty. Giaùm ñoác nhaân söï hoå trôï caùc tröôûng phoøng baèng caùch Laøm cho caùc tröôûng phoøng nhaän thöùc ñöôïc traùch nhieäm cuûa mình trong quaûn lyù nhaân vieân Xaùc ñònh caùc vaán ñeà quaûn lyù coù theå ñöôïc giaûi quyeát thoâng qua vieäc naâng cao hieäu quaû trong quaûn lyù nguoàn nhaân löïc. Laøm vieäc vôùi caù tröôûng phoøng ñeå xaây döïng caùc bieän phaùp höõu hieäu coù theå ñöôïc aùp duïng nhaát quaùn. Hoå trôï chuyeân moân cho caùc tröûng phoøng veà tuyeån choïn vaø tuyeån duïng , thaêng tieán, ñeà baït,kyû luaät, giaûi quyeát baát bình, chaám döùt hôïp ñoàng vaø caùc tình huoáng khaùc ñoøi hoûi nhöõng thuû tuïc cuï theå. Saún saøng höôùng daãn ñeå giuùp caùc tröôûng phoøng trong caùc vaán ñeà lieân quan ñeán nguoàn nhaân löïc. Giaùm ñoác nhaân söï hoå trôï nhaân vieân baèng caùch Baûo ñaûm raèng caùc giaõi phaùp lieân quan ñeán quaûn lyù nhaân vieân cuûa coâng ty ñöôïc quaûn lyù moät caùch nhaát quaùn trong toaøn coâng ty. Quaûn lyù caùc coâng trình phuùc lôïi cuûa coâng ty. Hoå trôï caùc caù nhaân nhaân vieân trong vieäc giaõi quyeát caùc vaán ñeà maâu thuaån coù aûnh höôûng tôùi tinh thaàn vaø hieäu suaát cuûa hoï. Quan taâm tôùi caùc quan heä xaõ hoäi vaø quan heä vôùi Nhaø nöôùc lieân quan ñeán ngöôøi lao ñoäng. Baûo ñaûm cho nôi laøm vieäc khoâng coù nhöõng ruûi ro coù theå löôøng tröôùc veà an toaøn lao ñoäng. III. CHÖÙC NAÊNG QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC Quaûn trò nguoàn nhaân löïc taäp trung ôû 2.Ñaøo taïo boán lónh vöïc sau ñaây : vaø phaùt 1. Laäp keá hoaïch tuyeån duïng trieån 1.Laäp Keá 3.Duy trì & 2 .Ñaøo taïo vaø phaùt trieån hoaïch vaø 3.Duy trì vaø quaûn lyù tuyeån duïng quaûn lyù 4.Heä thoáng thoâng tin veà dòch vuï vaø nhaân löïc. 4.Dòch vuï, thoâng tin QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC -8- –TS-NGUYEÃN THANH HOÄI Sưu tầm bởi: www.daihoc.com.vn
  10. NHÖÕNG DAÁU HIEÄU QUAÛN TRÒ HRM THÔØI GIAN QUA & QUAÛN TRÒ HRM THEO TIEÂU CHUAÅN HIEÄN ÑAÏI I.QUAÙ THÌNH PHAÙT TRIEÅN NGUOÀN NHAÂN LÖÏC VAØ KINH NGHIEÄM QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC 1.Sô löôïc quaù trình phaùt trieån nguoàn nhaân löïc Giai ñoaïn sô khai cuûa quaûn trò nguoàn nhaân löïc baét ñaàu töø thôøi kyø thôøi Trung coå, khi lao ñoäng coøn thöïc hieän ôû nhöõng hình thöùc töï nhieân.  Giai ñoaïn phaùt trieån coâng tröôøng thuû coâng, quan heä lao ñoäng trôû thaønh quan heä thoáng trò vaø phuï thuoäc.  Trong quan heä quaûn trò nguoàn nhaân löïc thuû coâng, ngöôøi laøm thueâ cuûa saûn xuaát coâng tröôøng laø lao ñoäng keát hôïp.  Ñoái töôïng cuûa quaûn lyù, chöùc naêng quaûn trò nguoàn nhaân löïc laø cuûa ngöôøi chuû saûn xuaát – ngöôøi thueâ möôùn lao ñoäng. Giai ñoaïn theá kyû 18 -19, böôùc ngoaëc coâng nghieäp töø coâng tröôøng thuû coâng chuyeån sang saûn xuaát maùy moùc laøm thay ñoåi saâu saéc veà tính chaát trong hình thöùc xaõ hoäi hoùa lao ñoäng. Giai ñoaïn 1930 – 1940, quaù trình taäp trung hoùa saûn xuaát, Xuaát hieän vai troø cuûa Nhaø nöôùc trong ñieàu chænh kinh teá , 2.2- Moät soá kinh nghieäm quaûn trò nguoàn nhaân löïc cuûa caùc nöôùc 2.1 Ñaëc ñieåm quaûn trò nguoàn nhaân löïc cuûa Nhaät & Myõ Baûng 2- So saùnh ñaëc ñieåm quaûn trò nguoàn nhaân löïc ÑAËC ÑIEÅM 1-NHAÄT 2-MYÕ  Tuyeån duïng Suoát ñôøi Ngaén haïn  Ñaøo taïo Ña kyõ naêng Chuyeân moân hoùa heïp  Ra quyeát ñònh Taäp theå Caù nhaân  Löông, thöôûng Bình quaân, theo thaâm Theo keát quaû thöïc hieän nieân coâng vieäc  Coâng ñoaøn Coâng ñoaøn xí nghieäp Nhieàu toå chöùc coâng ñoaøn  Ngaøy nay caù xí nghieäp Nhaät thöôøng duøng caùch quaûn lyù nhö sau :  Caùc XN Nhaät thöôøng söû duïng Kaizen QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC -9- –TS-NGUYEÃN THANH HOÄI Sưu tầm bởi: www.daihoc.com.vn
  11. BAÛNG 3 - PHAÂN BIEÄT GIÖÕA KAIZEN VAØ ÑOÅI MÔÙI PHÖÔNG TAÂY CAÙC YEÁU TOÁ KAIZEN ÑOÅI MÔÙI PHÖÔNG TAÂY 1. Hieäu quaû Daøi haïn, laâu daøi khoâng Ngaén haïn, taùc ñoäng ñoät taùc ñoäng ñoät ngoät ngoät. 2. Toác ñoä Nhöõng böôùc ñi nhoû. Nhöõng böôùc ñi lôùn. 3. Khung thôøi Lieân tuïc taêng leân daàn. Giaùn ñoaïn vaø khoâng taêng gian daàn. 4. Thay ñoåi Töø töø vaø lieân tuïc. Thình lình, ñoät ngoät. 5. Lieân quan Moïi ngöôøi. Choïn löïa ngöôøi xuaát saéc. 6. Caùch tieán haønh. Taäp theå, noã löïc coù heä Chuû nghóa caù nhaân, noã thoáng. löïc caù nhaân. 7. Caùch thöùc Duy trì caûi tieán. Phaù boû xaây döïng laïi. Kaizen khaùc ñoåi môùi trong tröôøng hôïp xem xeùt toaøn boä daây chuyeàn SX Khoa hoïc Coâng ngheä Ñeà aùn Saûn xuaát Thò tröôøng Ñoåi môùi Kaizen  Moâ hình thuyeát Z Coâng ty “Z” cuûa Myõ Doanh nghieäp ñöôïc toaøn caàu hoaù ñònh höôùng toång theå Coâng ty Myõ truyeàn thoáng Coâng ty Nhaät ñöôïc toaøn caàu hoaù ngaéc) cöùng hoùa (Vaên quaû & keát tieâu muïc qua trò Quaûn Taäp ñoaøn Nhaät Zaibatsu truyeàn thoáng (Vaên hoaù meàm) Quaûn trò baèng söù maïng & söï nhaát trí  Ngaøy nay caùc coâng ty theo kieåu phöông taây. Thöôøng coi troïng nhaân vieân theo beà daøy lòch söû. Khuyeán khích nhaân vieân thoâng qua xaùc ñònh höôùng nghieäp trong phaïm vi doanh nghieäp. Ñaøo taïo coâng vieäc treân khaû naêng thöïc haønh coâng vieäc. QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC -10- –TS-NGUYEÃN THANH HOÄI Sưu tầm bởi: www.daihoc.com.vn
  12. 2.2. Moâ hình quaûn lyù theo kieåu BAÉV AÂU : Ñöôïc quy tuï thaønh nhöõng ñieåm sau ñaây : Kinh teá laø trung taâm Taäp trung chaêm lo con ngöôøi Thôøi gian laø coát töû Trieät ñeå uyû quyeàn Baûo ñaûm tính chính xaùc Nhaän vaø xöû lyù thoâng tin 2.3.Quaûn trò nguoàn nhaân löïc cuûa Trung quoác Baûng : SO SAÙNH QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC CUÛA NHAÄT BAÛN VAØ TRUNG QUOÁC KHAÙC NHAU GIOÁNG NHAU NHAÄT BAÛN TRUNG QUOÁC Xaùc ñònh nhu caàu chính Tuyeån theo bieân cheá, nhu  Cheá ñoä tuyeån duïng xaùc. caàu khoâng chính xaùc. suoát ñôøi, nhaân vieân Tieâu chuaån löïa choïn roõ Tieâu chuaån khoâng roõ raøng, chính thöùc ñöôïc söï raøng, nghieâm ngaët. chuù troïng chính trò nhieàu quan taâm ñaëc bieät hôn naêng löïc chuyeân moân. Ñaøo taïo laø nhu caàu baét Ñaøo taïo ñöôïc coi laø quyeàn  Ñaøo taïo huaán luyeän buoäc ñeå thöïc hieän coâng lôïi cuûa ngöôøi lao ñoäng. theo dieän roäng, chuù vieäc. Khoâng coù moái lieân heä chaët troïng nhieàu vaøo caùc Coù moái lieân heä chaët cheõ cheõ giöõa ñaøo taïo vaø söû vaán ñeà phöông phaùp giöõa ñaøo taïo vaø söû duïng. luaän, quan ñieåm, thaùi duïng. Hieäu quaû ñaøo taïo khoâng ñoä hôn laø kyõ naêng giaûi Hieäu quaû ñaøo taïo cao. cao, chuù troïng vaøo thaønh quyeát vaán ñeà. tích. Löông bình quaân chæ Löông bình quaân suoát ñôøi  Löông bình quaân thaêng trong giai ñoaïn ñaàu. trong quaù trình ñi laøm. tieán theo thaâm nieân. Cheá ñoä thaâm nieân XN. Thaâm nieân trong bieân cheá Nhaø nöôùc.  Phong caùch daân chuû, ra Taäp theå chòu traùch Khi coù sai soùt thua loã quyeát ñònh vaø chòu traùch nhieäm, laõnh ñaïo chòu khoâng ai chòu traùch nhieäm nhieäm tröôùc taäp theå. traùch nhieäm cao nhaát. cuï theå.  Quan heä lao ñoäng thaân Nhaân vieân gaén boù trung Nhaân vieân gaén boù trung thieát. XN ñöôïc coi laø thaønh vôùi doanh nghieäp. thaønh vôùi cheá ñoä bieân cheá maùi nhaø cuûa caùn boä nhaân vieân. Quyeàn lôïi do chính Quyeàn lôïi laø töø quyõ phuùc  Cheá ñoä coâng ñoaøn XN ngöôøi lao ñoäng trong DN lôïi Nhaø nöôùc. taïo ra. 2.4. Caùc coâng ty do ngöôøi Hoa sôû höõu ôû nöôùc ngoaøi. QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC -11- –TS-NGUYEÃN THANH HOÄI Sưu tầm bởi: www.daihoc.com.vn
  13. - Söû duïng caùc thuû tuïc heä thoáng nguoàn nhaân löïc phi chính thöùc. - Pha troän giöõa caùc toå chöùc nho giaùo vaø phöông taây. - Duy trì moái quan heä gia tröôûng. - Toå chöùc caùc nhoùm ñaøo taïo taïi choã. 2.5.Kinh nghieäm cuûa Singapore - Khi thaønh laäp doanh nghieäp, chuù troïng muïc tieâu haøng ñaàu laø lôïi ích xaõ hoäi. - Nhaø nöôùc caáp voán vaø kieåm soaùt doanh nghieäp. - Doanh nghieäp töï do tuyeån nhaân vieân, nhaân vieân töï do choïn doanh nghieäp. - Doanh nghieäp töï haïch toaùn chi phí. - Taát caû doanh nghieäp ñeàu ñöôïc khuyeán khích phaùt trieån. II. QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC ÔÛ VIEÄT NAM 1 Thôøi kyø bao caáp: Cheá ñoä tuyeån duïng suoát ñôøi, caùc chính saùch phuùc lôïi xaõ hoäi nhö nhaø ôû, y teá coâng coäng, giaùo duïc mieãn phí. Ñaøo taïo ñöôïc coi nhö laø moät quyeàn lôïi ñöông nhieân cuûa ngöôøi lao ñoäng. Heä thoáng tieàn löông mang tính chaát bình quaân, döïa vaøo thaâm nieân. Quan heä lao ñoäng bình ñaúng thaân thieát 2 Thôøi kyø ñoåi môùi : Cheá ñoä tuyeån duïng suoát ñôøi chuyeån sang cheá ñoä lao ñoäng hôïp ñoàng. Ñaøo taïo vaø phaùt trieån nhö laø moät quyeàn lôïi ñöông nhieân chuyeån sang ñaàu tö caù nhaân. Cheá ñoä löông do Nhaø nöôùc chi traû chuyeån sang do doanh nghieäp chòu traùch nhieäm. Töø can thieäp vaø kieåm tra nghieâm ngaët cuûa Nhaø nöôùc chuyeån sang quyeàn töï chuû cuûa doanh nghieäp. 3.Giai ñoïan hieän nay QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC -12- –TS-NGUYEÃN THANH HOÄI Sưu tầm bởi: www.daihoc.com.vn
  14. DAÁU HIEÄU 1 NGUYEÂN NHAÂN VAÁN ÑEÀ Gaëp khoù khaên trong Thieáu cô sôû veà vieäc ñaùnh giaù caùc kinh Khoâng ñuû hoaëc vieäc xaùc ñònh löông nghieäm, trình ñoä ñaøo taïo vaø caùc coâng vieäc thieáu thoâng tin ñuùng, ñuû cho ngöôøi tröôùc ñaây cuõng nhö söï phaùt trieån kyõ naêng cô baûn trong heä lao ñoäng cuûa töøng caùn boä nhaân vieân thoáng döõ lieäu Thöôøng xuyeân gaëp Thieáu cô sôû ñeå chæ ra soá löôïng vaø loaïi kyõ nguoàn nhaân löïc nhöõng söï phaøn naøn veà naêng thöïc teá ñang saün coù trong coâng vieäc chính saùch löông Thieáu caùc thoâng Thieáu cô sôû trong vieäc phaân tích vaø phaân tin cô baûn veà loaïi caùc möùc löông cho ngöôøi lao ñoäng thöïc traïng nguoàn nhaân löïc hoaëc ñaùnh giaù nguoàn nhaân löïc Thieáu cô sôû trong vieäc xaùc ñònh caáu truùc löông trong coâng ty Thieáu caên cöù trong vieäc ñònh ra ñònh möùc ñaùnh giaù keát quaû hoaït ñoäng Thieáu vieäc ñònh Khoâng ñuû caên cöù ñaùnh giaù cho vieäc chæ ra nghóa roõ raøng veà nhöõng yeâu caàu caàn thieát cho töøng coâng töøng coâng vieäc vieäc vaø caùc yeâu caàu cuûa noù Thieáu thoáng nhaát trong vieäc xaùc ñònh caáu Thieáu heä thoáng truùc löông trong coâng ty ñaùnh giaù giaù trò Khoâng theå hieän ñaày ñuû moái quan heä giöõa coâng vieäc tieàn löông vaø giaù trò coâng vieäc Thieáu söï linh hoaït trong heä thoáng tieàn löông Thieáu hoaëc chöa tieâu chuaån hoùa vieäc ñaùnh Thieáu heä thoáng giaù keát quaû hoaït ñoäng cuûa nhaân vieân trong ñaùnh gía giaù trò coâng ty coâng vieäc QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC -13- –TS-NGUYEÃN THANH HOÄI Sưu tầm bởi: www.daihoc.com.vn
  15. DAÁU HIEÄU 2 NGUYEÂN NHAÂN VAÁN ÑEÀ Ñoâi khi dö thöøa nguoàn Khoâng ñuû cô sôû ñeå chæ ra soá löôïng thöïc teá vaø Thieáu hay khoâng coù nhaân löïc hoaëc coù söï caùc loaïi kyõ naêng caàn thieát cho vieäc tuyeån ñuû caùc thoâng tin cô thieùu huït nhaân löïc trong duïng, saép xeáp laïi nhaân vieân hoaëc ñeà baït phaùt baûn trong heä thoáng coâng ty trieån nhaân vieân. thoâng tin döõ lieäu nguoàn nhaân löïc Thieáu caùc caên cöù ñeå chæ ra soá löôïng thöïc teá vaø caùc loaïi kyõ naêng toái thieåu caàn coù cho moät vò trí coâng vieäc Thieáu hay khoâng coù ñuû caùc thoâng tin cô baûn veà thöïc traïng Thöôøng xuyeân laëp laïi caùc sai laàm trong vieäc nguoàn lao ñoäng tuyeån duïng bôûi vì thieáu caùc caên cöù vaø caùc trong coâng ty (nhö thoâng tin veà nguoàn lao ñoäng coù theå tuyeån moät phaàn trong keá duïng trong vuøng. hoaïch hoùa nguoàn nhaân löïc) Khoâng bieát hoaëc khoâng coù caùc caên cöù veà nhöõng yeâu caàu toái thieåu cô baûn ñoái vôùi lao ñoäng trong moät töông lai Khoâng bieát vaø khoâng coù ñuû caùc caên cöù chæ ra caùc yeâu caàu toái thieåu veà loaïi kyõ naêng cuõng nhö caùc möùc ñoä veà kyõ naêng caàn thieát cho Thieáu hay khoâng coù ngöôøi lao ñoäng. caùc döï baùo ñaày ñuû veà nhu caàu vaø khaû naêng cung caáp lao ñoäng cho coâng ty Khoâng bieát hay khoâng ñuû caùc thoâng tin caàn thieát veà nguoàn lao ñoäng saün coù töø coâng ty hay nhöõng nguoàn lao ñoäng luoân saün saøng ñaùp öùng ñaày ñuû caùc kyõ naêng caàn thieát moät caùch nhanh choùng cho coâng ty Khoâng bieát hay khoâng coù ñuû caùc cô sôû caàn thieát veà caùc ñieàu kieän ñaøo taïo QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC -14- –TS-NGUYEÃN THANH HOÄI Sưu tầm bởi: www.daihoc.com.vn
  16. DAÁU HIEÄU 3 NGUYEÂN NHAÂN VAÁN ÑEÀ Khoâng kieåm soat noåi Khoâng bieát vaø khoâng coù caùc caên cöù Khoâng coù döï ñoaùn chi phí lao ñoäng hoaëc chính xaùc cho vieäc xaùc ñònh tæ leä ñaày ñuû veà cung vaø caùc chi phí quaûn lyù löông, lôïi ích vaø chi phí cuûa ngöôøi caàu lao ñoäng cuûa lao ñoäng cuõng nhö thôøi gian nghó coâng ty Ñeå cho chi phí lao pheùp vaø thaùi ñoä laøm vieäc cuûa ngöôøi ñoäng taêng hoaëc giaûm lao ñoäng moät caùch khoâng bình thöôøng trong moät thôøi Khoâng bieát vaø chöa coù moät caên cöù gian ngaén hôïp lyù cho vieäc xaùc ñònh chi phí ñaøo taïo ngöôøi lao ñoäng Tæ leä luaân chuyeån lao ñoäng cao Khoâng bieát hoaëc thieáu cô sôû xaùc ñònh lieäu coâng ty coù theå trang traõi caùc chi phí lao ñoäng hay khoâng? Khoâng xaùc ñònh roõ nguyeân taéc, chính saùch cuõng nhö caùc öu tieân khi Caùc chính saùch quaûn lyù nguoàn nhaân löïc quaûn lyù lao ñoäng laø Ngöôøi lao ñoäng khoâng bieát khoâng laïc haäu vaø thieáu roõ hieåu hay khoâng ñoàng yù vôùi nhöõng raøng nguyeân taéc quaûn lyù, chính saùch hay caùc öu tieân trong quaûn lyù nhaân löïc. Tuyeån duïng vaø thueâ nhöõng lao ñoäng khoâng toát Thieáu söï moâ taû vaø Ngöôøi lao ñoäng thöïc hieän nhöõng coâng vieäc gioáng nhau vì coù söï roõ raøng traùch khoâng roõ raøng vaø truøng laép trong nhieäm, nhieäm vuï phaân coâng traùch nhieäm vaø quyeàn cuûa coâng vieäc haïn cho hoï Khoâng coâng baèng, khoâng chính xaùc hay khoâng nhaát quaùn trong vieäc traû löông Choïn caùc chöông trình ñaøo taïo khoâng ñuùng, thieáu hôïp lyù daãn ñeán chaát löôïng vaø naêng suaát lao ñoäng cuûa ngöôøi lao ñoäng thaáp Caáu truùc cuûa löông laø khoâng nhaát quaùn Thieáu söï ñaùnh giaù giaù trò coâng vieäc vaø Caùc möùc löông laø thieáu söï linh hoaït phaân loaïi coâng vieäc QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC -15- –TS-NGUYEÃN THANH HOÄI Sưu tầm bởi: www.daihoc.com.vn
  17. DAÁU HIEÄU 4 NGUYEÂN NHAÂN VAÁN ÑEÀ Gaëp khoù khaên trong Thieáu caùc caên cöù cô baûn cho vieäc Thieáu hoaëc coù vieäc xaùc ñònh quó xaùc ñònh soá löôïng vaø loaïi kyõ nhöõng thoâng tin ñaøo taïo vaø caùc quó naêng caàn thieát ñeå tuyeån duïng, khoâng ñaày ñuû khaùc cho caùc hoaït trong heä thoáng thuyeân chuyeån vaø ñeà baït lao ñoäng quaûn lyù nguoàn ñoäng thoâng tin löu tröõ nhaân löïc. Hoaëc veà nguoàn nhaân löïc Khoâng coù caùc thoâng tin caàn thieát Chi tieâu quaù nhieàu cho vieäc xaùc ñònh soá löôïng vaø caù cho caùc hoaït ñoäng quaûn lyù nguoàn loaïi caùc chöông trình ñaøo toïa caàn nhaânlöïc, laøm taêng thieát cho töøng coâng nhaân trong chi phí lao ñoäng coâng ty Thieáu hoaëc coù Khoâng ñuû caùc thoâng tin vaø cô sôû caùc thoâng tin caàn thieát cho vieäc xaùc ñònh moät khoâng ñaày ñuû veà caùch chi tieát caùc chi phí ñaøo taïo thöïc traïng nguoàn lao ñoäng cuûa coâng ty Khoâng bieát hay khoâng coù ñuû Thieáu hoaëc coù thoâng tin cô baûn veà chi phí ñaøo nhöõng ñaùnh giaù taïo khoâng chính xaùc veà nhu caàu lao ñoäng cuûa coâng ty Khoâng bieát hay khoâng coù ñuû caùc thoâng tin cô baûn cho caùc hoaït ñoäng ñaøo taïo vaø phaùt trieån cuûa Thieáu söï xaùc ñònh coâng ty roõ raøng veà caùc coâng vieäc Khoâng coù heä thoáng ñeå kieåm soaùt chi phí vaø duy trì vò theå caïnh tranh cuûa coâng ty QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC -16- –TS-NGUYEÃN THANH HOÄI Sưu tầm bởi: www.daihoc.com.vn
  18. DAÁU HIEÄU 5 NGUYEÂN NHAÂN VAÁN ÑEÀ Coâng nhaân khoâng bieát, khoâng hieåu hay Caùc chính Coù caùc daáu hieäu khoâng ñoàng yù vôùi caùc chính saùch nhaân söï saùch quaûn lyù nghieâm troïng veà cuûa coâng ty lao ñoäng ñaõ vieäc trì hoaõn saûn Coâng nhaân coù nhieàu phaøn naøn, vaø caû ñeà laïc haäu hoaëc xuaát, phaûi laøm laïi nghò ñang chôø ñöôïc giaûi quyeát khoâng roõ saûn phaåm hay söï töø Coâng nhaân raát khoù coù theå ñöa ra caùc lôøi raøng choái vaø phaøn naøn chaáp vaán hay than phieàn treân caùc khía caïnh cuûa khaùch haøng khaùc nhau. Coâng nhaân coù tinh thaàn laøm vieäc chöa toát Coâng nhaân coù naêng suaát lao ñoäng thaáp Thieáu caên cöù ñeå ñöa ra tieâu chuaån veà keát Thieáu vieäc xaùc quaû coâng vieäc cho nhaân vieân ñònh roõ chöùc Khoâng coù caên cöù ñeå chæ ra söï caàn thieát phaûi traùch nhieäm vuï, xaùc ñònh roõ chöùc naêng cho töøng coâng vieäc. yeâu caàu trình Khoâng coù ñuû caùc thoâng tin cho vieäc caát ñoä vaø tieâu nhaéc, saép xeáp laïi lao ñoäng hay thueâ theâm chuaån thöïc hieän lao ñoäng. cho töøng coâng vieäc Löïa choïn vaø thueâ caùc lao ñoäng chöa toát Coâng nhaân thöôøng laøm caùc coâng vieäc gioáng nhau do söï khoâng roõ raøng trong vieäc phaân Thieáu vieäc xaùc coâng traùch nhieäm vaø quyeàn haïn cuûa hoï. ñònh chöùc traùch Coâng nhaân thöôøng hay tranh caõi vaø coù nhieàu nhieäm vuï, yeâu maâu thuaãn vaø thöôøng hay nhaàm laãn veà vai troø caàu trình ñoä vaø vaø chöùc naêng cuûa töøng ngöôøi trong coâng vieäc. tieâu chuaån thöïc Coâng nhaân coù tinh thaàn thaùi ñoä laøm vieäc chöa hieän cho töøng thaät toát coâng vieäc Coâng nhaân ñöôïc ñaøo taïo khoâng ñuùng vaø khoâng toát daãn ñeán chaát löôïng laøm vieäc toài vaø naêng suaát lao ñoäng khoâng cao Thieáu caùc thoâng tin ñeå so saùnh keát quaû hoaït Thieáu caùc ñoäng thöïc teá vôùi tieâu chuaån ñaõ ñeà ra thoâng tin cô Thöôøng xuyeân laëp laïi caùc sia laàm trong vieäc baûn veà thöïc tuyeån duïng lao ñoäng vì thieáu thoâng tin vaø hieåu traïng lao ñoäng bieát veà cung caáp lao ñoäng trong vuøng cuûa coâng ty Khoâng coù söï hieåu bieát veà caùc yeâu caàu veà Thieáu söï caân nguoàn nhaân löïc cuûa coâng ty ñoái giöõa cung Khoâng xaùc ñònh ñöôïc tæ leä cung lao ñoäng vaø caàu lao cuûa coâng ty vôùi nhu caàu veà lao ñoäng cuûa ñoäng coâng ty trong töøng thôøi gian cuï theå QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC -17- –TS-NGUYEÃN THANH HOÄI Sưu tầm bởi: www.daihoc.com.vn
  19. DAÁU HIEÄU 6 NGUYEÂN NHAÂN VAÁN ÑEÀ Thieáu caùc thoâng tin Naêng suaát lao ñoäng Thieáu cô sôû ñeå so saùnh thöïc cô baûn veà thöïc traïng cuûa coâng nhaân thaáp teá vôùi tieâu chuaån keát quaû nguoàn lao ñoäng cuûa coâng vieäc coâng ty Khoâng bieát hay khoâng coù ñuû Thieáu söï xem xeùt thoâng tin veà caùc loaïi vaø caùc ñuùng ñaén nhu caàu vaø möùc ñoä kyõ naêng caàn thieát khaû naêng cung caáp cuûa ngöôøi lao ñoäng nguoàn nhaân löïc cho coâng ty Khoâng coù ñuû caùc thoâng tin Thieáu söï ñaùnh giaù veà söï phaùt trieån nguoàn nhaân keát quaû hoaït ñoäng löïc caàn thieát cuûa coâng ty hôïp lyù Thieáu söï nhaát quaùn trong Thieáu söï ñaùnh giaù caáu truùc luông cuûa coâng ty ñaày ñuû giaù trò coâng vieäc SÖÏ THAY ÑOÅI QUAÛN TRÒ HRM THEO TIEÂU CHUAÅN HIEÄN ÑAÏI QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC -18- –TS-NGUYEÃN THANH HOÄI Sưu tầm bởi: www.daihoc.com.vn
  20. HOAÏCH ÑÒNH TAØI NGUYEÂN NHAÂN LÖÏC VAØ PHAÂN TÍCH COÂNG VIEÄC I. HOAÏCH ÑÒNH TAØI NGUYEÂN NGUOÀN NHAÂN LÖÏC Muoán coù moät ñoäi nguõ coâng nhaân vieân coù chaát löôïng cao, hoaøn thaønh ñöôïc muïc tieâu cuûa Doanh nghieäp, ñieàu toái quan troïng laø phaûi bieát hoaïch ñònh nguoàn taøi nguyeân nhaân löïc ñeå xaùc ñònh ñöôïc ñuùng nhu caàu nhaân löïc tröôùc maét cuõng nhö laâu daøi. Hoaïch ñònh nguoàn taøi nguyeân nhaân löïc laø moät tieán trình quaûn trò bao goàm vieäc phaân tích caùc nhu caàu nhaân löïc cuûa moät toå chöùc döôùi nhöõng ñieàu kieän thay ñoåi vaø sau ñoù trieån khai caùc chính saùch vaø caùc bieän phaùp nhaèm thoûa maõn nhu caàu ñoù. Ñaây laø moät quaù trình giuùp cho caùc nhaø quaûn trò bieát chaéc hoï coù ñuùng soá löôïng vaø loaïi nhaân vieân ôû ñuùng vò trí vaø ñuùng luùc khoâng, ñoù phaûi laø nhöõng con ngöôøi coù khaû naêng hoaøn thaønh nhieäm vuï moät caùch coù hieäu quaû, nhaèm giuùp cho Doanh nghieäp ñaït ñöôïc muïc tieâu chung. Hoaïch ñònh nguoàn taøi nguyeân nhaân löïc nhö vaäy coù yù nghóa laø quaù trình bieán ñoåi nhöõng muïc tieâu cuûa Doanh nghieäp thaønh nhöõng döõ kieän veà nhaân coâng nhaèm ñaùp öùng söï hoaøn thaønh nhöõng muïc tieâu aáy. Tieán trình naøy goàm coù ba böôùc laø : 1. Caùc keá hoaïch kinh doanh chính laø cô sôû cho vieäc hoaïch ñònh nguoàn taøi nguyeân nhaân löïc. 1.1. löïa choïn chieán löôïc veà nguoàn taøi nguyeân nhaân löïc HOAÏCH ÑÒNH Khoâng chính thöùc Chính thöùc Ngaén haïn Daøi haïn Phaân tích coâng vieäc roõ P/t coâng vieäc khoâng roõ raøng raøng Laøm phong phuù noäi dung coâng Ñôn giaûn hoùa coâng vieäc vieäc QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC -19- –TS-NGUYEÃN THANH HOÄI Sưu tầm bởi: www.daihoc.com.vn
  21. Thu huùt nhaân vieân tích cöïc tham Ít thu huùt nhaân vieân gia. tham gia TUYEÅN DUÏNG Nguoàn beân trong Nguoàn beân ngoaøi Chuyeân moân hoùa heïp Chuyeân moân hoùa roäng Tieâu chuaån roõ raøng Tieâu chuaån khoâng roõ raøng Ñònh höôùng coâng vieäc roõ raøng Ñònh höôùng coâng vieäc khoâng roõ raøng ÑAÙNH GIAÙ NHAÂN VIEÂN Tieâu chuaån haønh vi Tieâu chuaån keát quaû Muïc ñích duy trì Muïc ñích phaùt trieån Ít coù söï tham gia cuûa nhaân vieân Söï tham gia tích cöïc cuûa nhaân vieân Tieâu thöùc ngaén haïn Tieâu thöùc daøi haïn Tieâu thöùc caù nhaân Tieâu thöùc nhoùm TRAÛ COÂNG, ÑAÕI NGOÄ Tyû troïng tieàn löông thaáp Tyû troïng tieàn löông cao Coâng baèng trong noäi boä Coâng baèng vôùi beân ngoaøi Ít coù tieàn thuø lao theâm Coù tieàn thuø lao theâm Tieâu chuaån maãu, coá ñònh Linh hoaït Khoâng coù thöôûng Coù thöôûng Thöôûng ngaén haïn Thöôûng daøi haïn Khoâng an toaøn cho nhaân vieân Coù söï an toaøn cho nhaân vieân. ÑAØO TAÏO VAØ PHAÙT TRIEÅN Ngaén haïn Daøi haïn Chuyeân moân hoùa heïp Chuyeân moân hoùa roäng Chuù troïng naêng suaát Chuù troïng chaát löôïng cuoäc soáng Ngaãu nhieân, khoâng coù hoaïch ñònh Coù hoaïch ñònh, heä thoáng Ñònh höôùng caù nhaân Ñònh höôùng nhoùm 1.2. Moái quan heä giöõa chieán löôïc caïnh tranh vaø chieán löôïc nguoàn nhaân löïc. Caùc doanh nghieäp thöôøng aùp duïng ba loaïi chieán löôïc caïnh tranh: giaûm chi phí naâng cao chaát löôïng (khaùc bieät hoaù) vaø taäp trung troïng ñieåm.  Chieán löôïc giaûm chi phí: QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC -20- –TS-NGUYEÃN THANH HOÄI Sưu tầm bởi: www.daihoc.com.vn
  22. Chieán löôïc naøy thöôøng quan taâm ñeán vieäc saûn xuaát saûn phaåm vôùi soá löôïng nhieàu vaø giaù haï, thöïc hieän kieåm tra coù tính taäp trung, chuù troïng vaán ñeà naêng suaát, giaûm toái ña löôïng nhaân vieân vaø caùc chi phí/ töøng nhaân vieân. Ñieàu naøy coù nghóa laø doanh nghieäp coù xu höôùng gaây aùp löïc vôùi soá löôïng nhaân vieân vaø tieàn coâng.  Chieán löôïc nguoàn nhaân löïc caàn chuù troïng ?  Chieán löôïc naâng cao chaát löôïng: Duø laø doanh nghieäp saûn xuaát hay dòch vuï, chieán löôïc naâng cao chaát löôïng thöôøng ñeàu coù ñònh höôùng khaùch haøng: laéng nghe yù kieán cuûa khaùch haøng; tìm hieåu hoï muoán gì; tung saûn phaåm khi khaùch haøng muoán.  Chieán löôïc nguoàn nhaân löïc caàn chuù troïng ?  Chieán löôïc ñoåi môùi: Muïc tieâu cuûa doanh nghieäp laø phaûi taïo ra ñöôïc saûn phaåm ñaëc bieät. Doanh nghieäp thöôøng khuyeán khích toái ña vaø taïo ñieàu kieän cho nhaân vieân ñöôïc laøm vieäc saùng taïo. Chieán löôïc nguoàn nhaân löïc? .  Trong chieán löôïc giaûm chi phí : nhaân vieân laøm vieäc chaêm chæ, tích cöïc hôn  Trong chieán löôïc chaát löôïng : nhaân vieân laøm vieäc thoâng minh hôn  Trong chieán löôïc ñoåi môùi : nhaân vieân laøm vieäc ña daïng vaø khaùc bieät hôn 2. Phaân tích moâi tröôøng kinh doanh vaø xaùc ñònh chieán löôïc nguoàn nhaân löïc cuûa doanh nghieäp. QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC -21- –TS-NGUYEÃN THANH HOÄI Sưu tầm bởi: www.daihoc.com.vn
  23. Moâi tröôøng vó moâ Moâi tröôøng vi moâ Moâi tröôøng noäi boä Hình. Moââi tröôøøng hoaïït ñoääng cuûûa doanh nghieääp 3. Ñaùnh giaù taøi nguyeân nguoàn nhaân löïc caàn coù cho töông lai Naêng löïc Baûo ñaûm coù khaû naêng ñaùp öùng ñoåi môùi nhu caàu thò tröôøng lao ñoäng (Baûo ñaûm coù vieäc laøm ) Cao Thaáp Tuyeån duïng & Sa thaûi (theo kieåu vaét chanh boû voû) Baûo ñaûm coù choå laøm laâu daøi Thaáp Cao Möùc ñoä oån ñònh 3.1 Phaân tích hieän traïng quaûn trò nguoàn nhaân löïc Phaân tích hieän traïng quaûn trò nguoàn nhaân löïc nhaèm xaùc ñònh ñöôïc caùc ñieåm maïnh, ñieåm yeáu, nhöõng khoù khaên, nhöõng thuaän lôïi cuûa doanh nghieäp. QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC -22- –TS-NGUYEÃN THANH HOÄI Sưu tầm bởi: www.daihoc.com.vn
  24. Khi phaân tích, phaûi ñaët caùc yeáu toá cuûa heä thoáng vaø quaù trình hoaït ñoäng quaûn trò nguoàn nhaân löïc vaøo trong moâi tröôøng laøm vieäc cuï theå vôùi caùc yeáu toá : Coâng vieäc, phong caùch laõnh ñaïo, caùc giaù trò vaên hoùa, tinh thaàn trong coâng vieäc. 3.2 Döï baùo nhu caàu nguoàn nhaân löïc Vaán ñeà döï baùo nhu caàu nguoàn nhaân löïc thöôøng aùp duïng cho caùc muïc tieâu, keá hoaïch daøi haïn vaø ñöôïc thöïc hieän treân cô sôû caùc döï baùo veà : + Khoái löôïng coâng vieäc caàn thieát phaûi thöïc hieän + Trình ñoä trang bò kyõ thuaät vaø khaû naêng thay ñoåi veà coâng ngheä kyõ thuaät. + Söï thay ñoåi veà toå chöùc haønh chính. + Cô caáu ngaønh ngheà theo yeâu caàu cuûa coâng vieäc. + Khaû naêng naâng cao chaát löôïng cuûa nhaân vieân. + Tyû leä nghæ vieäc trong nhaân vieân. + Yeâu caàu naâng cao chaát löôïng saûn phaåm, dòch vuï. + Khaû naêng taøi chính cuûa doanh nghieäp ñeå coù theå thu huùt lao ñoäng laønh ngheà treân thò tröôøng lao ñoäng. 3.3.Caùc bieän phaùp aùp duïng khi dö thöøa nhaân vieân - Cho nghæ vieäc + Cho nghæ taïm thôøi : + Cho nghæ vónh vieãn : - Nghæ khoâng aên löông. Thöôøng aùp duïng cho nhöõng nhaân vieân khoâng coù khoù khaên veà taøi chính vaø caàn coù thôøi gian veà giaûi quyeát vaán ñeà caù nhaân. Hoaëc nhöõng nhaân vieân coù nhöõng kyõ naêng nhöng khoâng coù trieån voïng toát ôû doanh nghieäp trong töông lai coù theå nghæ ñeå ñi hoïc, ñi tìm vieäc khaùc. - Cho thueâ. Ñöa nhöõng lao ñoäng cuûa doanh nghieäp ñi laøm thueâ cho nhöõng toå chöùc khaùc nhö ñi laøm cho caùc döï aùn vôùi chính quyeàn, caùc toå chöùc töø thieän v.v Nhöng vaãn giöõ teân hoï trong soå löông cuûa doanh nghieäp. - Giaûm bôùt giôø laøm vieäc. Ñeå traùnh cho nhaân vieân khoûi bò nghæ vieäc doanh nghieäp coù theå thoûa thuaän ñeå giaûm bôùt giôø laøm vieäc hoaëc hai nhaân vieân thay nhau cuøng laøm chung moät coâng vieäc. Hình thöùc naøy coù taùc duïng cuûng coá loøng tin cuûa nhaân vieân ñoái vôùi doanh nghieäp. - Nghæ höu sôùm. Coù hai caùch thöïc hieän + Doanh nghieäp ñeà nghò nhaân vieân nhaän löông höu thaáp hôn möùc bình thöôøng cho ñeán khi ñuû tuoåi nghæ höu. + Doanh nghieäp coù theå mua soá naêm phuïc vuï coøn laïi cuûa nhaân vieân cho ñeán khi nhaân vieân ñaït tuoåi veà höu baèng caùch traû cho hoï soá tieàn töông öùng vôùi soá löông höu cuûa hoï. QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC -23- –TS-NGUYEÃN THANH HOÄI Sưu tầm bởi: www.daihoc.com.vn
  25. - Khoâng boå sung nhaân vieân cho caùc chöùc vuï troáng. Hình thöùc naøy chæ aùp duïng ñoái vôùi caùc coâng vieäc seõ khoâng coøn caàn thieát cho doanh nghieäp nöõa. Tuy nhieân, duø aùp duïng baát cöù hình thöùc giaûm bieân cheá naøo keå treân, doanh nghieäp cuõng neân coù chöông trình trôï caáp. II. PHAÂN TÍCH COÂNG VIEÄC 1. Khaùi nieäm : Phaân tích coâng vieäc laø moät coâng cuï cô baûn cho caùc nhaø quaûn trò nguoàn nhaân löïc, laø moät tieán trình xaùc ñònh coù heä thoáng caùc ñieàu kieän tieán haønh, nhieäm vuï, traùch nhieäm, quyeàn haïn khi thöïc hieän coâng vieäc vaø caùc phaåm chaát kyõ naêng caàn thieát maø nhaân vieân caàn phaûi coù ñeå thöïc hieän toát coâng vieäc. 2. Noäi dung cô baûn cuûa phaân tích coâng vieäc HoaïchHoaïch ñònh ñònh Ngoàn nhaân löïc T/N nhaân löïc Traùch Coâng taùc Nhieäm Tuyeån moä nhieäm cuï theå vuï Tuyeån choïn Moâ taû coâng vieäc Ñaøo taïo vaø phaùt trieån Ñaùnh giaù Phaân tích coâng taùc coâng vieäc Löông boång Moâ taû chi tieát vaø ñaõi ngoä coâng vieäc An toaøn lao ñoäng Kieán Kyõ Khaû Töông quan thöùc naêng naêng nhaân löïc Nghieân cöùu vaø phaùt trieån QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC -24- –TS-NGUYEÃN THANH HOÄI Sưu tầm bởi: www.daihoc.com.vn
  26. Sô ñoà 2.1 – Sô ñoà phaân tích coâng vieäc 2.1 Baûng moâ taû coâng vieäc : Baûng moâ taû coâng vieäc caàn coù nhöõng noäi dung sau : . Nhaän dieän coâng vieäc . Toùm taét coâng vieäc : Moâ taû nhöõng tính chaát, chöùc naêng hoaëc nhöõng hoaït ñoäng cô baûn trong coâng vieäc. . Moái quan heä trong coâng vieäc . Chöùc naêng, traùch nhieäm trong coâng vieäc . Tieâu chuaån maãu ñeå ñaùnh giaù ngöôøi thöïc hieän. . Ñieàu kieän laøm vieäc. VÍ DUÏ VEÀ BAÛNG MOÂ TAÛ COÂNG VIEÄC Ngaøy Ngöôøi chuaån bò Ngöôøi kieåm tra Chöùc danh coâng vieäc Boä phaän 30/4/2003 Nguyeãn Thò Mai Nguyeãn Vaên Beù Thö kyù Saûn Xuaát  Moâ taû coâng vieäc Chöùc danh coâng vieäc Baùo caùo cho Thö kyù cho Kyõ sö tröôûng Cô khí Kyõ sö Tröôûng Cô khí Xaùc ñònh coâng vieäc: Cung caáp dòch vuï thö kyù toaøn dieän cho Kyõ sö Tröôûng Cô khí baèng caùch toå chöùc caùc coâng vieäc thöôøng nhaät cho Kyõ sö Tröôûng.  Caùc nhieäm vuï chính 1. Sau khi nhaän thö, saép xeáp thö theo thöù töï öu tieân, ñính keøm caùc thö töø trao ñoåi tröôùc ñoù neáu coù vaø ñaùnh maùy caùc thö töø thoâng thöôøng ñeå kyù. 2. Cheùp laïi baûn ñoïc cuûa Kyõ sö Tröôûng vaø xöû lyù caùc vaên baûn thö töø khaån caáp do caùc kyõ sö cô khí cao caáp ñoïc 3. Saép ñaët caùc chuyeán coâng taùc vaø chuaån bò lòch trình coâng taùc cuûa phoøng 4. Löu tröõ duy trì caùc ghi cheùp ñôn giaûn veà thôøi gian lieân quan ñeán tieán ñoä thöïc hieän caùc döï aùn thöû nghieäm. Ñaûm baûo raèng caùc sô ñoà tieán ñoä luoân ñöôïc caäp nhaät. 5. Giöõ vai troø nhö moät trôï lyù cuûa Kyõ sö Tröôûng Cô khí baèng caùch xöû lyù caùc coâng vieäc coù tính chaát thöôøng leä cuûa Kyõ sö Tröôûng. 6. Saøng loïc caùc cuoäc goïi ñieän thoaïi.  Caùc nhieäm vuï phuï 1. Chuaån bò moät baûn toùm taét ngaén veà caùc chæ tieâu cuûa phoøng trong khoaûng thôøi gian nhaát ñònh maø keá toaùn yeâu caàu vaø phaân boå chuùng vaøo töøng döï aùn. 2. Thu nhaäp caùc baùo caùo toùm taét do caùc kyõ sö cao caáp chuaån bò cho caùc döï aùn cuûa hoï, ñaùnh maùy döï thaûo baùo caùo tieán ñoä cho Giaùm ñoác Kyõ thuaät cuûa döï aùn 3. Chuyeån caùc hoà sô cuõ xuoáng taàng haàm vaø laøm caùc hoà sô môùi cho saùu thaùng tôùi. 4. Ñaùnh maùy baûn baùo caùo keá toaùn theå hieän khoaûn thu nhaäp vaø caùc khoaûn chi phí cuûa QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC -25- –TS-NGUYEÃN THANH HOÄI Sưu tầm bởi: www.daihoc.com.vn
  27. caùc döï aùn thuoäc naêm tröôùc.  Caùc moái quan heä Baùo caùo cho : Kyõ sö Tröôûng cô khí Giaùm saùt nhöõng ngöôøi sau ñaây : Khoâng coù 2.1 Baûng tieâu chuaån coâng vieäc. Baûng tieâu chuaån coâng vieäc laø moät vaên baûn lieät keâ taát caû yeâu caàu chuû yeáu ñoái vôùi nhaân vieân thöïc hieän coâng vieäc. Caùc coâng vieäc raát ña daïng neân caùc yeâu caàu cuûa coâng vieäc cuõng raát ña daïng, phong phuù. VÍ DUÏ VEÀ BAÛNG YEÂU CAÀU CHUYEÂN MOÂN Ngaøy Ngöôøi chuaån bò Ngöôøi kieåm tra Nhoùm coâng vieäc Boä phaän 04/12/2003 Nguyeãn Thò Mai NguyeãnVaên Beù Haønh chính vaên phoøng Saûn Xuaát Chöùc danh coâng vieäc: Nhoùm coâng vieäc: Thö kyù cho Kyõ sö Tröôûng Cô khí Daøi haïn  Trình ñoä hoïc vaán Yeâu caàu trình ñoä hoïc vaán Baèng sau ñaïi hoïc Baèng ñaïi hoïc Toát nghieäp phoå thoâng Kieåm tra cuûa coâng ty veà trung hoïc khaû naêng ñoïc vieát Ngaønh hoïc : Ngheà nghieäp chuyeân moân : Caùc khoùa ñaøo taïo khaùc vaø chöùng chæ :  Yeâu caàu veà kinh nghieäm laøm vieäc     Yeâu caàu veà kieán thöùc / kyõ naêng     Yeâu caàu veà theå chaát / ñieàu kieän laøm vieäc  Yeâu caàu veà khaû naêng theå löïc  Caùc ñieàu kieän laøm vieäc :  Caùc moái nguy hieåm : QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC -26- –TS-NGUYEÃN THANH HOÄI Sưu tầm bởi: www.daihoc.com.vn
  28. VÍ DUÏ VEÀ TIEÂU CHUAÅN KEÁT QUAÛ COÂNG VIEÄC Ngaøy Ngöôøi chuaån bò Ngöôøi kieåm tra Nhoùm coâng vieäc Phoøng 04/12/2003 Nguyeãn Thò Mai Nguyeãn Vaên Beù Haønh chính vaên phoøng Saûn Xuaát Chöùc danh coâng vieäc Tính chaát coâng vieäc Thö kyù cho Kyõ sö Tröôûng Cô khí Daøi haïn CHAÁT SOÁ THÔØI GIAN CAÙC HOAÏT ÑOÄNG SAÛN PHAÅM LÖÔÏNG LÖÔÏNG THÖÏC HIEÄN Caùc hoaït ñoäng coù lieân quan ñeán caùc nhieäm vuï chính vaø phuï Caùc hoaït ñoäng coù lieân quan ñeán saûn xuaát haøng hoùa Caùc hoaït ñoäng coù lieân quan ñeán ngoân ngöõ Caùc hoaït ñoäng quaûn lyù hoaëc giaùm saùt Caùc hoaït ñoäng coù lieân quan ñeán caùc giao tieáp noäi boä vaø giao tieáp vôùi beân ngoaøi Caùc cuoäc hoïp tham döï hoaëc chuû toïa Caùc hoaït ñoäng theå chaát khaùc Caùc hoaït ñoäng lieân quan ñeán söï an toaøn lao ñoäng QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC -27- –TS-NGUYEÃN THANH HOÄI Sưu tầm bởi: www.daihoc.com.vn
  29. THU HUÙT - TÌM KIEÁM - TUYEÅN CHOÏN NGUOÀN NHAÂN LÖÏC I.THU HUÙT-TÌM KIEÁM VAØ TUYEÅN CHOÏN NGUOÀN NHAÂN LÖÏC Tuyeån duïng laø quaù trình tìm kieám vaø löïa choïn ñuùng ngöôøi ñeå thoûa maõn caùc nhu caàu lao ñoäng vaø boå sung cho löïc löôïng lao ñoäng hieän coù. Muïc tieâu cuûa quaù trình tuyeån duïng laø tuyeån ñöôïc nhaân vieân môùi coù kieán thöùc, kyõ naêng, naêng löïc vaø ñoäng cô phuø hôïp vôùi caùc ñoøi hoûi cuûa coâng vieäc vaø caùc muïc tieâu daøi haïn cuûa coâng ty. 1.Tìm kieám caùc nguoàn tuyeån duïng 1.1 Tuyeån duïng noäi boä: Bieän phaùp naøy thöôøng giuùp tìm ra caùc öùng cöû vieân toát nhaát phuø hôïp vôùi moät vò trí caàn tuyeån, khuyeán khích phaùt trieån ngheà nghieäp, phaùt trieån chuyeân moân, vaø quaù trình ñaøo taïo cheùo giöõa caùc nhaân vieân giuùp hoï thaáy raèng hoï coù tieàm naêng phaùt trieån, hoï seõ khoâng deã daøng rôøi boû doanh nhgieäp ñeå tìm ñeán choã laøm vieäc khaùc. 1.2 Do nhaân vieân coâng ty giôùi thieäu : Ñaây laø nguoàn öùng cöû vieân töø beân ngoaøi doanh nghieäp. Nhaân vieân cuûa doanh nghieäp coù theå bieát ñöôïc nhieàu ngöôøi khaùc trong cuøng lónh vöïc thoâng qua caùc hieäp hoäi chuyeân moân hoaëc ñaõ cuøng hoï laøm vieäc cho caùc doanh nghieäp tröôùc ñoù. Bieän phaùp naøy coù taùc duïng raát cao khi caùc nhaân vieân coù baïn beø seõ nhieät tình vôùi coâng vieäc 1.3 Nhöõng nhaân vieân cuõ : Ñaây cuõng laø moät nguoàn tuyeån duïng cho coâng ty. Hôn ai heát hoï laø ngöôøi hieåu bieát ñöôïc giaù trò cuûa vieäc laøm, vaû laïi hoï laïi coù kinh nghieäm töø caùc doanh nghieäp cuõ hoaëc ñaõ ñöôïc trang bò theâm moät soá kieán thöùc trong thôøi gian hoï xa doanh nghieäp. 1.4 Internet : Maïng Internet ñaõ trôû thaønh moät phöông tieän phoå bieán ñeå quaûng c1o vieäc laøm. Nhöõng ngöôøi söû duïng lao ñoäng ñaêng taûi vieäc thaønh laäp doanh nghieäp treân moät soá trang Web vieäc laøm hoaëc treân chính trang Web cuûa rieâng hoï. 1.5 Quaûng caùo : * Thieát keá moät maãu quaûng caùo coù theå aûnh höôûng ñeán coâng ty vaø tôùi caùc öùng cöû vieân. Maãu quaûng caùo caàn phaûi ñaït ñöôïc nhöõng ñieàu sau ñaây : QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC -28- –TS-NGUYEÃN THANH HOÄI Sưu tầm bởi: www.daihoc.com.vn
  30. TEÂN TÖÏÏA ÑEÀ TÍNH ROÕ RAØNG, SAÙNG TAÏO TÍNH TRUNG THÖÏC ÑAËC TRÖNG CUÛA COÂNG VIEÄC VAØ TIEÂU CHUAÅN COÂNG VIEÄC CHAÁT LÖÔÏNG QUAÛNG CAÙO QUYEÀN LÔÏI CUÛA ÖÙNG VIEÂN XAÙC ÑÒNH ROÕ ÑOÁI TÖÔÏNG TUYEÅN HÌNH THÖÙC ÑEÏP, HAÁP DAÃN, TÍNH PHAÙP LYÙ NÔI ÑAÊNG KYÙ QUAÛNG CAÙO PHUØ HÔÏP QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC -29- –TS-NGUYEÃN THANH HOÄI Sưu tầm bởi: www.daihoc.com.vn
  31. Bieåu maãu minh hoaï Ñoái vôùi thoâng baùo qua trung taâm gioái thieäu vieäc laøm: COÂNG TY TNHH BEÁN THAØNH Cô Hoäi & Thaùch Thöùc CHO CAÙC NHAØ QUAÛN TRÒ TAØI NAÊNG  Baïn laø ngöôøi coù taâm huyeát ñoùng goùp cho xaõ hoäi. baïn laø ngöôøi muoán traân troïng baèng naêng löïc vaøo nhöõng coâng ty tieàm naêng phaùt trieån maïnh. Chuùng toâi ñang caàn tuyeån öùng vieân vaøo caùc chöùc vuï sau: 1/ Trôï lyù ñaëc bieät Chuû tòch Hoäi ñoàng Quaûn trò  Coù taâm huyeát laøm vieäc, cöông tröïc vaø thaúng thaén  Coù taàm nhìn chieán löôïc, chuyeân saâu nghieân cöùu, phaân tích toång hôïp  Trình ñoä ñaïi hoïc, öu tieân cho nhöõng öùng vieân treân ñaïi hoïc  Kinh nghieäm treân 3 naêm veà coâng taùc laõnh ñaïo chuû choát ôû nhöõng Coâng ty lôùn  Am hieåu veà ngheä thuaät taâm lyù laõnh ñaïo  Ñeà xuaát mang tính ñoät phaù, taùo baïo 3/ Giaùm ñoác kinh doanh 2/ Giaùm ñoác tieáp thò  Say meâ coâng vieäc  Tinh thaàn say meâ coâng vieäc  Nhaïy beùn saùng taïo trong kinh doanh  Kinh nghieäm laõnh ñaïo Marketing  Coù kinh nghieäm laõnh ñaïo vaø toå chöùc coâng toái thieåu 2 naêm ôû nhöõng Coâng ty vieäc kinh doanh treân 2 naêm. lôùn.  Coù kinh nghieäm trieån khai döï aùn vaø môû roäng  Toát nghieäp ÑH chuyeân moân quy moâ hoaït ñoäng. Marketing hoaëc Quaûn Trò Kinh  Toát nghieäp ÑH chuyeân moân ngaønh hoaëc Doanh. Quaûn trò kinh doanh.  Nhaïy beùn trong lónh vöïc kinh  Laøm vieäc döôùi moâi tröôøng aùp löïc cao. doanh, Marketing  Laøm vieäc döôùi moâi tröôøng aùp löïc cao vôùi nhieàu thöû thaùch. 14.000.000ñ laø möùc löông toái thieåu cho caùc chöùc danh treân. Baïn laø ngöôøi muoán ñöôïc khaúng ñònh mình! Môøi baïn ñeán noäp hoà sô döï tuyeån taïi: COÂNG TY TNHH BEÁN THAØNH Soá 73 Ngoâ Thôøi Nhieäm, Q.3– TPHCM Hoäi Ñoàng Quaûn Trò seõ tröïc tieáp trao ñoåi vôùi caùc baïn sau khi noäp hoà sô. 1.5 .Caùc coâng ty cung caáp dòch vuï vieäc laøm : QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC -30- –TS-NGUYEÃN THANH HOÄI Sưu tầm bởi: www.daihoc.com.vn
  32. Caùc coâng ty naøy thöôøng söû duïng caùc vò trí coù choïn loïc vaø cung caáp caùc öùng cöû vieân moät caùch töông ñoái nhanh choùng (döïa vaøo quy moâ öùng cöû vieân saün coù cuûa hoï). Moät coâng ty giôùi thieäu seõ giuùp baïn thieát laäp caùc tieâu chuaån löïa choïn vaø kieåm tra caùc öùng cöû vieân khoâng phuø hôïp. Tuy nhieân, chi phí thöôøng raát lôùn. Nhöõng ñieåm caàn ghi nhôù. * Khoâng phaûi taát caû caùc choã troáng ñeàu caàn ñöôïc laáp ñaày. * Nhöõng bieán ñoåi trong thöông maïi daãn ñeán yeâu caàu coâng vieäc chæ ñaùp öùng trong thôøi gian ngaén. * Nguoàn thoâng tin toát nhaát veà coâng vieäc coù leõ laø ngöôøi ñaõ naém giöõ coâng vieäc tröôùc ñaây. * Vò trí troáng laø cô hoäi ñeå taùi nhaän ñònh traùch nhieäm cuûa moät coâng vieäc. * Coù theå taùi phaân coâng coâng vieäc cho caùc nhaân vieân hieän thôøi. * Ñoâi luùc hai ngöôøi cuøng chia moät coâng vieäc coù theå naêng suaát cao hôn moät ngöôøi. 2. Sô tuyeån 2.1 Lyù lòch döï tuyeån Vôùi vieäc giaûm soá löôïng caùc baûn lyù lòch baèng caùch nhanh choùng loaïi boû caùc baûn lyù lòch khoâng ñaùp öùng caùc yeâu caàu toái thieåu. Caùc baûn lyù lòch phaûi ñöôïc trình baøy vaø vieát moät caùch roõ raøng maïch laïc, cung caáp thoâng tin ñaày ñuû veà caùc coâng vieäc cuûa öùng cöû vieân ñeán thôøi ñieåm hieän taïi. - Baûn lyù lòch phaûi baûo ñaûm 6 noäi dung sau : + Nguoàn goác + Ngoaïi ngöõ. + Ñaøo taïo + Kinh nghieäm + Thöïc taäp. + Ngöôøi laøm chöùng - Ñoïc thoâng tin veà lyù lòch : Xöû lyù nhöõng keû hôû vaø nhöõng ñieåm khoâng phuø hôïp trong lyù lòch. Danh muïc kieåm tra 1. Tìm nhöõng khoaûng caùch veà trình töï thôøi gian trong lyù lòch. 2. Neáu caàn, xaùc nhaän caùc phaåm chaát qua caùc toå chöùc lieân quan. 3. ÖÙôc löôïng khoaûng thôøi gian trung bình cho moãi coâng vieäc. 4. Phaùn ñoaùn xem ÖCV ñang thöïc hieän quaù trình chuyeån ñoåi coâng vieäc moät caùch hôïp lyù khoâng ? 5. Xem phong caùch cuûa lyù lòch coù theå hieän ñoù laø moät ÖCV coù oùc toå chöùc hay khoâng ? 2.2 Xem xeùt ñôn xin vieäc QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC -31- –TS-NGUYEÃN THANH HOÄI Sưu tầm bởi: www.daihoc.com.vn
  33. * Ñôn xin vieäc phaûi baûo ñaûm 4 noäi dung sau : - Giôùi thieäu sô boä (ngaén goïn) - Lyù do laøm chuù yù ñeán thoâng baùo tuyeån duïng naøy. - Giaûi thích vì sau quan taâm ñeán choã laøm naøy (ñoäng cô xin vieäc) - Chaøo xaõ giao, lòch söï. Phaân tích chöõ vieát ñôn xin vieäc II.TRAÉC NGHIEÄM 1. Muïc ñích, öu nhöôïc ñieåm cuûa phöông phaùp traéc nghieäm: Phöông phaùp traéc nghieäm ra ñôøi cuoái theá kyû 19. Ñaây laø kyõ naêng tuyeån choïn raát höõu hieäu, coù theå giuùp cho quaûn trò choïn ñuùng ngöôøi cho ñuùng vieäc vaø giuùp cho moïi ngöôøi coù cô hoäi hieåu roõ hôn veà naêng löïc cuûa mình. 2. Caùc hình thöùc traéc nghieäm trong tuyeån choïn nhaân vieân: Hieän nay coù nhieàu loaïi traéc nghieäm ñang ñöôïc aùp duïng thuoäc nhieàu lónh vöïc khaùc nhau. Ñoù laø caùc loaïi traéc nghieäm sau ñaây: Traéc nghieäm veà kieán thöùc toång quaùt : Muïc ñích traéc nghieäm naøy laø tìm xem trình ñoä hieåu bieát toång quaùt cuûa moät caù nhaân hay moät öùng cöû vieân ñaït ñeán trình ñoä naøo. Traéc nghieäm veà trí thoâng minh: Ñaây laø loaïi hình traéc nghieäm töông ñoái coå ñieån. Muïc ñích cuûa loaïi traéc nghieäm naøy nhaèm tìm hieåu xem trí thoâng minh vaø oùc suy luaän, khaû naêng hieåu bieát veà nhöõng moái lieân heä trong khoâng gian vaø thôøi gian. Muoán traéc nghieäm trí thoâng minh cuûa nhaân vieân thì cuõng phaûi chuù yù cuøng luùc 3 yeáu toá: Ñoä nhanh, ñoä saâu, ñoä roäng. Traéc nghieäm veà naêng khieáu vaø khaû naêng chuyeân moân: - Naêng khieáu thì coù tính chaát baåm sinh. - Khaû naêng chuyeân moân thì ñöôïc caáu taïo do tích luõy cuûa thöïc nghieäm. Traéc nghieäm khaû naêng nhaän thöùc: Ñaây laø phöông phaùp ño löôøng khaû naêng hoïc hoûi cuõng nhö khaû naêng hoaøn moät thaønh coâng vieäc naøo ñoù. Loaïi traéc nghieäm naøy ñaëc bieät phuø hôïp vôùi vieäc löïa choïn caùc öùng cöû vieân chöa coù kinh nghieäm. Ngöôøi ta choïn caùc khaû naêng naøy baèng nhieàu loaïi: Toác ñoä noùi, tính toaùn baèng con soá, toác ñoä nhaän thöùc vaø khaû naêng lyù luaän. Traéc nghieäm veà caù tính (tính caùch): QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC -32- –TS-NGUYEÃN THANH HOÄI Sưu tầm bởi: www.daihoc.com.vn
  34. Sau khi nghieân cöùu nhöõng ñieån hình, ngöôøi ta ñöa ñeán keát luaän laø haàu heát nhöõng nhaân caùch chaáp haønh hoaëc ñieån hình bò thaát baïi trong khi thöïc hieän nhieäm vuï quaûn trò khoâng phaûi vì hoï thieáu khaû naêng maø vì caù tính cuûa hoï quaù phöùc taïp vaø sai leäch. 2.5.1. Khaùi nieäm: Vôùi muïc ñích cuûa chuùng ta, coù theå hieåu tính caùch laø toång theå caùc caùch thöùc trong ñoù moät caù nhaân phaûn öùng vaø töông taùc vôùi moâi tröôøng cuûa anh (chò) ta. 2.5.2 Caùc yeáu toá caùc ñònh tính caùch (caù tính) Ñaõ coù moät cuoäc tranh luaän töø xa xöa laø tính caùch do baåm sinh hay moâi tröôøng maø coù vaø cuoäc tranh luaän ñeán nay vaãn chöa chaám döùt. Tuy nhieân, tính caùch theå hieän nhö laø keát quaû cuûa caû hai. a. Tính caùch di truyeàn : Nhaø taâm lyù hoïc ngöôøi Ñöùc Emst Kretschmer (1888 – 1964) sau bao nhieâu naêm nghieân cöùu ñaõ vieát taùc phaåm veà caáu truùc thaân xaùc vaø tính caùch. Qua taùc phaåm naøy oâng ñaõ chuû tröông coù moät moái lieân heä raát maät thieát giöõa moät loaïi hình moät caù nhaân vaø tính caùch cuûa caù nhaân ñoù. b. Moâi tröôøng : Coù raát nhieàu yeáu toá aûnh höôûng ñeán vieäc hình thaønh tính caùch: Neàn vaên hoùa trong ñoù con ngöôøi lôùn leân, nhöõng ñieàu kieän soáng ban ñaàu chuùng ta, caùc chuaån möïc trong gia ñình, baïn beø, taàng lôùp xaõ hoäi vaø caùc kinh nghieäm soáng cuûa con ngöôøi. Roõ raøng moâi tröôøng ñoùng vai troø quan troïng trong vieäc hình thaønh tính caùch. 2.6 Traéc nghieäm veà hình veõ: 2.7. Traéc nghieäm veà taâm lyù: - Ñaây laø loaïi traéc nghieäm coù vai troø quan troïng trong vieäc tuyeån choïn, saép xeáp cuõng nhö thuyeân chuyeån nhaân vieân. - Traéc nghieäm veà taâm lyù giuùp nhaø quaûn trò hieåu ñöôïc ñoäng thaùi vaø thaùi ñoä öùng xöû cuûa öùng cöû vieân. III. PHOÛNG VAÁN TRONG TUYEÅN CHOÏN 1. Muïc ñích cuûa phoûng vaán : 2. Phaân caáp tuyeån duïng QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC -33- –TS-NGUYEÃN THANH HOÄI Sưu tầm bởi: www.daihoc.com.vn
  35. Thöïc hieän Phoûng vaán Phoûng vaán laàn Phoûng Kieåm Quyeát TT Vò trí tuyeån duïng Phoái hôïp laàn 1 2 vaán laàn soaùt ñònh 3 Coâng nhaân saûn Thö kyù Quaûn ñoác phaân GÑ, Tröôûng TP HC - Giaùm 1 xuaát PGÑ Saûn xöôûng BP chöùc naêng NS ñoác xuaát HC -NS Nhaân vieân quaûn lyù, Tröôûng Giaùm ñoác GÑ, Tröôûng TP HC - Giaùm 2 nhaân vieân vaên phoøng HC - NS BP chöùc naêng NS ñoác phoøng HC – NS HC -NS Nhaân vieân baûo trì, Thö kyù nhaân Tröôûng boä GÑ, Tröôûng TP HC - Giaùm 3 kyõ thuaät vieân söï phaän chöùc BP chöùc naêng NS ñoác naêng HC- NS Toå tröôûng saûn xuaát Thö kyù nhaân Quaûn ñoác phaân GÑ, Tröôûng TP HC - Giaùm 4 söï xöôûng BP chöùc naêng NS ñoác HC -NS Tröôûng phoøng, Tröôûng Giaùm ñoác P-Toång Giaùm ñoác chöùc Giaùm ñoác Toång Tröôûng BP, Quaûn phoøng HC – NS, giaùm naêng HC - NS giaùm 5 ñoác HC – NS Giaùm ñoác chöùc ñoác ñoác naêng Gaùim ñoác chöùc Tröôûng Giaùm ñoác Toång P-Toång giaùm Giaùm ñoác Toång 6 naêng phoøng HC - NS giaùm ñoác HC - NS giaùm HC – NS ñoác ñoác 3. Öu ñieåm vaø nhöôïc ñieåm cuûa phöông phaùp phoûng vaán: 3.1. Öu ñieåm: 3.2. Nhöôïc ñieåm: Toùm laïi, cuõng nhö caùc phöông phaùp nghieân cöùu khaùc, phöông phaùp phoûng vaán cuõng coù nhöõng öu vaø nhöôïc ñieåm nhaát ñònh. Ngöôøi laøm coâng taùc nghieân cöùu phaûi söû duïng nhieàu phöông phaùp khaùc nhau ñeå chuùng hoã trôï cho nhau trong quaù trình nghieân cöùu. Thaät laø moät sai laàm neáu nhö ngöôøi nghieân cöùu chæ söû duïng moät phöông phaùp cho coâng trình nghieân cöùu cuûa mình. Ngaøy nay, phöông phaùp phoûng vaán ñöôïc söû duïng roäng raõi nghieân cöùu caùc khoa xaõ hoäi noùi chung vaø quaûn trò nhaân söï noùi rieâng. Xaùc ñònh roõ taàm quan troïng vaø tính höõu ích cuûa noù seõ giuùp nhaø quaûn trò thaønh coâng trong coâng taùc cuûa mình. 4.Caùc hình thöùc phoûng vaán : 4.1. Phoûng vaán theo maãu:  Öu ñieåm: - Tieân ñoaùn ñöôïc öùng cöû vieân thaønh coâng trong moät lónh vöïc naøo ñoù. - Khaùm phaù nhöõng tin töùc, söï kieän coù giaù trò khaùc. - Bieát öùng cöû vieân coù theå laøm gì vaø coù theå laøm ñöôïc gì. - Giaûm ñöôïc ñoä sai laàm trong ñaùnh giaù öùng cöû vieân. QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC -34- –TS-NGUYEÃN THANH HOÄI Sưu tầm bởi: www.daihoc.com.vn
  36.  Nhöôïc ñieåm: - Quaù cöùng nhaéc. - Khoâng taïo dö söï ñoàng caûm giöõa ngöôøi phoûng vaán vaø öùng cöû vieân. - Thoâng tin thu ñöôïc eo heïp - Ñoâi khi khoâng mang laïi hieäu quaû ñích thöïc. 4.2. Phoûng vaán khoâng chæ daãn :  Öu ñieåm: - Hoaøn toaøn chuû ñoäng trong cuoäc noùi chuyeän. - Khoâng khí thoaûi maùi giöõa öùng vieân vaø phoûng vaán vieân. - Tìm hieåu ñöôïc ñoä noâng saâu, khaû naêng nhaän thöùc vaán ñeà. - Tìm ra nhöõng bieåu hieän ñoäc ñaùo cuûa öùng cöû vieân.  Khuyeát ñieåm: - Tuøy thuoäc vaøo vai troø phoûng vaán. - Toán nhieàu thôøi gian. 4.3. Phoûng vaán tình huoáng:  Öu ñieåm: - Phoûng vaán vieân coù dòp quan saùt öùng cöû vieân. - ÖÙng cöû vieân coù dòp ñöa ra nhöõng quan ñieåm, nhöõng tình huoáng giaûi quyeát lyù thuù. - Coù dòp ñoái chieáu, so saùnh vôùi öùng cöû vieân khaùc.  Khuyeát ñieåm: - Toán thôøi gian - Cuõng nhieàu khi öùng cöû vieân khoâng coù naêng khieáu huøng bieän. - Thöôøng aùp duïng cho öùng cöû vieân laø quaûn trò vieân. 4.4. Phoûng vaán caêng thaúng:  Öu ñieåm: - Ñaùnh giaù möùc ñoä nhaïy caûm cuûa öùng cöû vieân. - Loøng ñoä löôïng khoan dung - Caùch thöùc phaûn öùng. - Caùch giaûi quyeát vaán ñeà khi bò caêng thaúng. - Khuyeát ñieåm: - Neáu khoâng kheùo leùo deã daãn ñeán xuùc phaïm öùng cöû vieân. - Xung ñoät xaûy ra - Phoûng vaán vieân phaûi coù kinh nghieäm môùi thöïc hieän ñöôïc. QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC -35- –TS-NGUYEÃN THANH HOÄI Sưu tầm bởi: www.daihoc.com.vn
  37. 4.5. Phoûng vaán tröïc tieáp : Phoûng vaán tröïc tieáp, ngöôøi döï tuyeån thöôøng tieán haønh theo traät töï sau: - Tieáp ñoùn vaø chaøo hoûi ngöôøi döï tuyeån. - Môøi hoï ngoài - Giaûi thích muïc ñích cuûa cuoäc phoûng vaán. - Hoûi ngöôøi döï tuyeån taïi sao hoï laïi tham gia döï tuyeån. - Hoûi xem hoï coù muoán ñeà caäp ñeán nhöõng ñieåm khaùc khoâng ? - Ñaët cho hoï moät soá caâu hoûi veà moät vaøi ñieåm treân lyù lòch maø ngöôøi phoûng vaán quan taâm. - Toùm taét nhöõng ñieàu ngöôøi ñöï tuyeån ñaõ noùi. - Ñònh thôøi gian ñeå traû lôøi quyeát ñònh tuyeån cho hoï. - Chaøo taïm bieät hoï. 4.6. Phoûng vaán nhoùm vaø phoûng vaán caù nhaân 5.Vai troø cuûa caùc beân tham gia vaøo phoûng vaán : Moät cuoäc phoûng vaán giöõa hai ngöôøi coù theå coi laø moät daïng giao tieáp lieân nhaân caùch. Söï thaønh coâng cuûa baát cöù cuoäc phoûng vaán naøo phuï thuoäc vaøo kyõ naêng giao tieáp cuûa cuûa moãi beân tham gia vaøo phoûng vaán, vaø phuï thuoäc vaøo mong muoán cuûa moãi caù nhaân vaän duïng nhöõng kyõ naêng naøy. 5.1. Vai troø cuûa ngöôøi phoûng vaán : 5.1.1 Chuaån bò cho cuoäc phoûng vaán : Böôùc chuaån bò coù leõ ít ñöôïc moïi ngöôøi chuù yù nhaát trong 4 böôùc treân. Tuy nhieân, noù coù theå laø böôùc coù tính chaát quyeát ñònh nhaát. 5.1.2 Tieán haønh cuoäc phoûng vaán: . Thoâng qua vieäc chuaån bò moät caùch höõu hieäu, baïn coù theå xaây döïng tình huoáng cho baát cöù kieåu phoûng vaán naøo maø baïn muoán. Neáu cuoäc phoûng vaán ñöôïc saép ñaët töø tröôùc thì caàn phaûi saép xeáp caùc vaán ñeà theo moät trình töï nhö theá naøo cho phuø hôïp. Caùc caâu hoûi ñöa ra nhöõng giaûi phaùp thu thaäp nhöõng thoâng tin caàn thieát. Lieäu theo trfnh töï thay ñoåi naøy cuoäc phoûng vaán seõ caøng luùc caøng caêng thaúng. a.Caùc kyõ thuaät trong phoûng vaán : Ñeå phoûng vaán coù tính khaùch quan, trung thöïc, ñaùng tin caäy vaø coù hieäu quaû cao, phoûng vaán vieân neân chuù yù moät soá nguyeân taéc phoûng vaán sau; QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC -36- –TS-NGUYEÃN THANH HOÄI Sưu tầm bởi: www.daihoc.com.vn
  38. . Xem xeùt laïi baûng moâ taû coâng vieäc, tieâu chuaån coâng vieäc, hoà sô öùng cöû vieân, caùc giai ñoaïn thöïc hieän tröôùc. . Taïo neân vaø duy trì quan heä toát vôùi öùng cöû vieân . Laéng nghe chaêm chuù, khoâng caõi lyù, khoâng laïc ñeà. . Quan taâm ñeán ñoäng thaùi, cöû chæ haønh ñoäng cuûa öùng cöû vieân. . Söû duïng caùc caâu hoûi coù hieäu quaû. b.Nhöõng ñieåm caàn löu yù trong kyõ thuaät phoûng vaán: . Kyõ naêng laéng nghe : Caùch dieãn ñaït caâu hoûi: 5.1.3 Nhöõng löu yù sau khi keát thuùc phoûng vaán a. Tthö caûm ôn b. Phieáu nhaän xeùt sau khi phoûng vaán keát thuùc c. Phieáu nhaän xeùt sau khi thöû vieäc d. Thö môøi nhaän vieäc 5.2. Vai troø cuûa ngöôøi ñöôïc phoûng vaán 5.2.1 Vaøi ñieàu caàn löu yù khi phoûng vaán 5.2.2 Chuaån bò cho cuoäc phoûng vaán ÑAØO TAÏO VAØ PHAÙT TRIEÅN NGUOÀN NHAÂN LÖÏC I- MOÄT SOÁ KHAÙI NIEÄM VEÀ PHAÙT TRIEÅN NGUOÀN NHAÂN LÖÏC 1. Khaùi nieäm veà ñaøo taïo vaø phaùt trieån nguoàn nhaân löïc Khaùi nieäm ñaøo taïo vaø phaùt trieån nguoàn nhaân löïc coù nhieàu caùch hieåu khaùc nhau, tuøy theo muïc tieâu veà phaùt trieån nguoàn nhaân löïc.  Caùch hieåu thöù nhaát vaø chung nhaát cuûa heä thoáng Lieân hieäp quoác. Ñoù laø : Söï phaùt trieån nguoàn nhaân löïc bao goàm giaùo duïc ñaøo taïo vaø söû duïng tieàm naêng con ngöôøi nhaèm thuùc ñaåy phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi vaø naâng cao chaát löôïng cuoäc soáng.  Caùch hieåu thöù hai laø cuûa caùc nhaø kinh teá : Thöôøng taäp trung nhaán maïnh vaøo khía caïnh nguoàn nhaân löïc gaén vôùi phaùt trieån saûn xuaát vaø chæ giôùi haïn söï phaùt trieån nguoàn nhaân löïc trong phaïm vi phaùt trieån kyõ naêng lao ñoäng vaø thích öùng vôùi yeâu caàu veà vieäc laøm. QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC -37- –TS-NGUYEÃN THANH HOÄI Sưu tầm bởi: www.daihoc.com.vn
  39. Caùch hieåu thöù nhaát bao quaùt hôn, nhöng caàn chuù yù ñeán boái caûnh Vieät Nam trong thôøi kyø ñaåy maïnh coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa ñaát nöôùc vaø xu theá toaøn caàu hoùa, hoäi nhaäp vaøo coäng ñoàng Quoác Teá ñeå söû duïng khaùi nieäm naøy cho phuø hôïp hôn. UNESCO quan nieäm phaùt trieån nguoàn nhaân löïc laø laøm cho toaøn boä söï laønh ngheà cuûa daân cö luoân luoân phuø hôïp trong moái quan heä vôùi söï phaùt trieån cuûa ñaát nöôùc. Theo Cherrington : Giaùo duïc mang tính chaát chung, cung caáp cho hoïc vieân caùc kieán thöùc chung coù theå söû duïng vaøo trong caùc lónh vöïc khaùc nhau, ñaøo taïo lieân quan ñeán vieäc tieáp thu caùc kieán thöùc, kyõ naêng ñaëc bieät, nhaèm thöïc hieän nhöõng coâng vieäc cuï theå. Coøn phaùt trieån lieân quan ñeán vieäc naâng cao khaû naêng trí tueä vaø caûm xuùc caàn thieát ñeå thöïc hieän coâng vieäc toát hôn.  Carrel et al : Taùn thaønh quan ñieåm cho raèng coù hai loaïi ñaøo taïo : Ñaøo taïo chung ñöôïc aùp duïng ñeå nhaân vieân coù ñöôïc nhöõng kyõ naêng coù theå söû duïng ôû moïi nôi, coù theå ích lôïi cho nhaân vieân trong moïi coâng vieäc. Ñaøo taïo chuyeân ñöôïc aùp duïng giuùp nhaân vieân coù ñöôïc caùc thoâng tin vaø kyõ naêng chuyeân bieät, aùp duïng cho coâng vieäc cuûa mình taïi nôi laøm vieäc. OÂng cho raèng khaùi nieäm ñaøo taïo ñöôïc aùp duïng trong tröôøng hôïp caùc nhaân vieân (Khoâng phaûi laø caùc quaûn trò gia). Khaùi nieäm phaùt trieån lieân quan tôùi caùc phöông phaùp vaø hoaït ñoäng nhaèm naâng cao khaû naêng quaûn trò baèng caùch truyeàn ñaït caùc kieán thöùc, thay ñoåi quan ñieåm. Khaùi nieäm naøy ñöôïc aùp duïng cho caùc quaûn trò gia. Töø nhöõng quan ñieåm treân coù theå noùi raèng phaùt trieån vaø ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc laø moät “loaïi hoaït ñoäng coù toå chöùc, ñöôïc ñieàu khieån trong moät thôøi gian xaùc ñònh vaø nhaèm ñem ñeán söï thay ñoåi nhaân caùch”. Ñaøo taïo : Laø quaù trình hoïc taäp laøm cho ngöôøi lao ñoäng coù theå thöïc hieän ñöôïc chöùc naêng, nhieäm vuï coù hieäu quaû hôn trong coâng taùc cuûa hoï. Giaùo duïc : Laø quaù trình hoïc taäp ñeå chuaån bò con ngöôøi cho töông lai; Coù theå cho ngöôøi ñoù chuyeån tôøi coâng vieäc môùi trong moät thôøi gian thích hôïp. QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC -38- –TS-NGUYEÃN THANH HOÄI Sưu tầm bởi: www.daihoc.com.vn
  40. Phaùt trieån : Laø quaù trình hoïc taäp nhaèm môû ra cho caùc caù nhaân nhöõng coâng vieäc môùi döïa treân nhöõng ñònh höôùng töông lai cuûa toå chöùc. Ba boä phaän hôïp thaønh cuûa Giaùo duïc – Ñaøo taïo vaø Phaùt trieån nguoàn nhaân löïc laø caàn thieát cho söï thaønh coâng cuûa toå chöùc vaø söï phaùt trieån tieàm naêng cuûa con ngöôøi. Vì vaäy, phaùt trieån vaø ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc bao goàm khoâng chæ ñaøo taïo, giaùo duïc vaø phaù trieån ñaõ ñöôïc thöïc hieän beân trong moät toå chöùc maø coøn bao goàm moät loaït nhöõng hoaït ñoäng khaùc cuûa phaùt trieån vaø ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc ñöôïc thöïc hieän töø beân ngoaøi : Hoïc vieäc, hoïc ngheà, caùc hoaït ñoäng daïy ngheà (ngoaøi xaõ hoäi). 2- Vì sao phaûi ñaøo taïo vaø phaùt trieån nguoàn nhaân löïc ? Caùc doanh nghieäp tieán haønh ñaøo taïo vaø phaùt trieån nguoàn nhaân löïc vì nhöõng lyù do vaø taùc duïng sau ñaây : . Ñeå chuaån bò vaø buø ñaép vaøo nhöõng choã bò thieáu, bò boû troáng. Söï buø ñaép vaø boå sung naøy dieãn ra thöôøng xuyeân nhaèm laøm cho doanh nghieäp hoaït ñoäng troâi chaûy. . Ñeå chuaån bò cho nhöõng ngöôøi lao ñoäng thöïc hieän ñöôïc nhöõng traùch nhieäm vaø nhieäm vuï môùi do coù söï thay ñoåi trong muïc tieâu : Cô caáu, thay ñoåi veà luaät phaùp, chính saùch vaø kyõ thuaät coâng ngheä môùi taïo ra. . Ñeå hoaøn thieän khaû naêng ngöôøi lao ñoäng (nhieäm vuï hieän taïi cuõng nhö nhieäm vuï töông lai moät caùch coù hieäu quaû). . Taùc duïng cuûa phaùt trieån vaø ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc coøn laø : Giaûm bôùt ñöôïc söï giaùm saùt, vì ñoái vôùi ngöôøi lao ñoäng ñöôïc ñaøo taïo, hoï laø ngöôøi coù theå töï giaùm saùt; . Giaûm bôùt nhöõng tai naïn, do nhöõng haïn cheá cuûa con ngöôøi hôn laø do nhöõng haïn cheá cuûa trang bò; . Söï oån ñònh vaø naêng ñoäng cuûa toå chöùc taêng leân, chuùng ñöôïc baûo ñaûm coù hieäu quaû ngay caû khi thieáu nhöõng ngöôøi chuû choát do coù nguoàn ñaøo taïo döï tröõ ñeå thay theá. II. NGUYEÂN TAÉC, MUÏC TIEÂU VAØ PHAÂN LOAÏI CAÙC HÌNH THÖÙC ÑAØO TAÏO 1. Nguyeân taéc ñaøo taïo vaø phaùt trieån nguoàn nhaân löïc QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC -39- –TS-NGUYEÃN THANH HOÄI Sưu tầm bởi: www.daihoc.com.vn
  41. Moät laø : Con ngöôøi soáng hoaøn toaøn coù naêng löïc ñeå phaùt trieån. Do ñoù moïi ngöôøi trong moät toå chöùc ñeàu coù khaû naêng phaùt trieån vaø seõ coá gaéng thöôøng xuyeân phaùt trieån nhö söï taêng tröôûng cuûa doanh nghieäp. Hai laø : Moãi ngöôøi ñeàu coù giaù trò rieâng. Vì vaäy, moãi ngöôøi laø moät con ngöôøi cuï theå, khaùc vôùi nhöõng ngöôøi khaùc vaø ñeàu coù khaû naêng ñoùng goùp nhöõng saùng kieán. Ba laø : Lôïi ích cuûa ngöôøi lao ñoäng vaø lôïi ích cuûa toå chöùc coù theå keát hôïp ñöôïc vôùi nhau. Vì vaäy phaùt trieån nguoàn nhaân löïc phaûi bao goàm : + Ñoäng vieân, khuyeán khích moïi thaønh vieân coá gaéng taêng cöôøng söï ñoùng goùp cuûa hoï cho toå chöùc. +Thu huùt vaø söû duïng toát nhöõng ngöôøi coù ñuû naêng löïc vaø trình ñoä. + Ñaït ñöôïc nhöõng giaù trò lôùn nhaát, thoâng qua nhöõng saûn phaåm cuûa ngöôøi lao ñoäng laøm ra ñeå buø laïi nhöõng chi phì boû ra cho ñaøo taïo vaø phaùt trieån hoï. Maët khaùc, nhöõng mong ñôïi cuûa ngöôøi lao ñoäng qua ñaøo taïo vaø phaùt trieån laø : OÅn ñònh ñeå phaùt trieån. Coù nhöõng cô hoäi thaêng tieán. Coù nhöõng vò trí laøm vieäc thuaän lôïi ñeå ñoùng goùp, coáng hieán ñöôïc nhieàu nhaát. Ñöôïc cung caáp nhöõng thoâng tin veà ñaøo taïo coù lieân quan ñeán hoï. Boán laø : Phaùt trieån nguoàn nhaân löïc vaø ñaøo taïo ngöôøi lao ñoäng laø moät söï ñaàu tö sinh lôïi ñaùng keå, vì phaùt trieån vaø ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc laø nhöõng phöông tieän ñeå ñaït ñöôïc söï phaùt trieån toå chöùc coù hieäu quaû nhaát. 2. Muïc tieâu cuûa ñaøo taïo vaø phaùt trieån nguoàn nhaân löïc Nhöõng muïc tieâu cô baûn cuûa ñaøo taïo vaø phaùt trieån nguoàn nhaân löïc trong moät doanh nghieäp goàm 5 muïc tieâu sau : . Xaây döïng vaø thöïc hieän moät keá hoaïch phaùt trieån nguoàn nhaân löïc cuûa toaøn doanh nghieäp baèng nhöõng hoaït ñoäng phaùt trieån vaø ñaøo taïo coù toå chöùc cuûa nhöõng nhoùm khaùc nhau, thöïc hieän phaân tích, ñaùnh giaù nhu caàu ñaøo taïo cuûa ngöôøi lao ñoäng ôû moïi trình ñoä. QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC -40- –TS-NGUYEÃN THANH HOÄI Sưu tầm bởi: www.daihoc.com.vn
  42. . Chuaån bò chuyeân gia ñeå quaûn lyù, ñieàu khieån vaø ñaùnh giaù chöông trình phaùt trieån vaø ñaøo taïo. . Xaây döïng moät phöông aùn ngheà nghieäp vaø moät keá hoaïch phaùt trieån töøng thôøi kyø nhaát ñònh, phuø hôïp vôùi tieàm naêng cuûa coâng ty, saép xeáp theo thöù töï nhöõng ngheà chuû yeáu. . Nghieân cöùu veà nhaân löïc, chuaån bò nhöõng soá lieäu veà cô caáu lao ñoäng, vaø lónh vöïc coù lieân quan. . Taïo thuaän tieän cho thoâng tin noäi boä giöõa caùc boä phaän quaûn lyù vaø ngöôøi lao ñoäng. Thoâng tin ngöôïc lieân quan ñeán boä phaän, ñoäng cô cuûa ngöôøi lao ñoäng. 3. Phaân loaïi caùc hình thöùc ñaøo taïo Tieâu chí Hình thöùc Theo ñònh höôùng * Ñaøo taïo ñònh höôùng coâng vieäc. noäi dung ñaøo taïo * Ñaøo taïo ñònh höôùng doanh nghieäp. * Ñaøo taïo, höôùng daãn coâng vieäc cho nhaân vieân. * Ñaøo taïo, huaán luyeân kyõ naêng. Theo muïc ñích cuûa * Ñaøo taïo kyõ thuaät an toaøn lao ñoäng. noäi dung ñaøo taïo * Ñaøo taïo vaø naâng cao trình ñoä chuyeân moân kyõ thuaät. * Ñaøo taïo vaø phaùt trieån naêng löïc quaûn trò. * Ñaøo taïo chính quy. Theo hình thöùc toå * Ñaøo taïo taïi chöùc. chöùc * Ñaøo taïo caïnh xí nghieäp. * Keøm caëp taïi choã. Theo ñòa ñieåm hoaëc * Ñaøo taïo taïi nôi laøm vieäc. nôi ñaøo taïo. * Ñaøo taïo ngoaøi nôi laøm vieäc. Theo ñoái töôïng hoïc * Ñaøo taïo môùi. vieân * Ñaøo taïo laïi. III ÑÒNH HÖÔÙNG VAØ PHAÙT TRIEÅN NGHEÀ NGHIEÄP  Nghieân cöùu ñònh höôùng vaø phaùt trieån ngheà nghieäp nhaèm giuùp cho caù nhaân phaùt trieån ra khaû naêng ngheà nghieäp, coù quyeát ñònh löïa choïn ñuùng ngheà. Nghieân cöùu ñònh höôùng ngheà nghieäp, giuùp nhaø quaûn trò tuyeån duïng nhaân vieân coù naêng khieáu phuø hôïp vôùi coâng vieäc, khai thaùc ñuùng khaû naêng cuûa nhaân vieân. QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC -41- –TS-NGUYEÃN THANH HOÄI Sưu tầm bởi: www.daihoc.com.vn
  43.  Cuoäc ñôøi ngheà nghieäp cuûa moãi con ngöôøi traûi qua nhieàu giai ñoaïn thay ñoåi khaùc nhau, baét ñaàu laø giai ñoaïn khaùm phaù- thaêm doø; giai ñoaïn phaùt trieån; thieát laäp; duy trì vaø cuoái cuøng laø giai ñoaïn suy taøn.      Cao (3c) (3b) (3a) Thaáp 15 25 30 35 45 60 65 Tuoåi Hình 5.3: Caùc giai ñoaïn phaùt trieån ngheà nghieäp. Chuù thích:  Khaùm phaù – Thaêm doø  Phaùt trieån  Thieát laäp (3a) Thöû thaùch (3b) OÅn ñònh (3c) Thieát laäp  Duy trì  Suy taøn  Veà ñònh höôùng ngheà nghieäp caù nhaân, tuyø thuoäc vaøo nhu caàu, quan ñieåm, höùng thuù, caùc giaù trò ñoäng vieân. caù nhaân coù nhöõng ñònh höôùng ngheà nghieäp sau ñaây: Ñònh höôùng thöïc tieãn Ñònh höôùng nghieân cöùu khaùm phaù Ñònh höôùng xaõ hoäi Ñònh höôùng caùc ngheà coå truyeàn, thoâng thöôøng Ñònh höôùng kinh doanh Ñònh höôùng ngheä thuaät QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC -42- –TS-NGUYEÃN THANH HOÄI Sưu tầm bởi: www.daihoc.com.vn
  44.  Nhöõng ñeåm then choát trong ngheà nghieäp laø nhöõng quan taâm hay giaù trò maø moät ngöôøi khoâng muoán töø boû moät khi hoï ñaõ coù söï löïa choïn. Coù 8 loaïi then choát trong ngheà nghieäp: Ñöôïc laøm vieäc trong laõnh vöïc kyõ thuaät chuyeân moân Ñöôïc laøm coâng vieäc quaûn trò Ñöôïc laøm coâng vieäc saùng taïo Ñöôïc laøm coâng vieäc ñoäc laäp Ñöôïc laøm coâng vieäc coù tính an toaøn, oån ñònh Ñöôïc phuïc vuï ngöôøi khaùc Ñöôïc coù quyeàn haønh, söï aûnh höôûng vaø kieåm soaùt ngöôøi khaùc Ñöôïc laøm coâng vieäc ña daïng phong phuù IV. ÑAØO TAÏO VAØ PHAÙT TRIEÅN NGUOÀN NHAÂN LÖÏC 1. Caùc phöông phaùp ñaøo taïo vaø phaùt trieån nguoàn nhaân löïc . Caùc phöông phaùp ñaøo taïo raát da daïng vaø phuø hôïp vôùi ñoái töôïng töø sinh vieân thöïc taäp, coâng nhaân tröïc tieáp saûn xuaát, caáp quaûn trò tuyeán thöù nhaát (kieåm soaùt vieân, quaûn ñoác phaân xöôûng) ñeán quaûn trò trung caáp vaø cao caáp. Baûng 5.4 seõ cho chuùng ta moät caùi nhìn toång quaùt veà ñaøo taïo vaø phaùt trieån. Coù 16 phöông phaùp ñaøo taïo vaø phaùt trieån cho ba ñoái töôïng goàm caùc nhaø quaûn trò, caùc chuyeân vieân ôû möùc khôûi ñieåm (entry – level professionals) vaø coâng nhaân tröïc tieáp saûn xuaát. AÙP DUÏNG CHO NÔI THÖÏC HIEÄN PHÖÔNG PHAÙP Quaûn trò gia vaø Coâng Caû hai Taïi nôi Ngoaøi nôi chuyeân vieân nhaân caáp laøm vieäc laøm vieäc 1. Daïy keøm - - X X - 2. Troø chôi kinh doanh X 0 0 0 0 3. Ñieån quaûn trò X 0 0 0 X 4. Hoäi nghò/ thaûo luaän X 0 0 0 X 5. Moâ hình öùng xöû X 0 0 0 X 6. Thöïc luyeän taò baøn X 0 0 0 X giaáy 7. Thöïc taäp sinh X 0 0 X 0 8. Ñoùng kòch X 0 0 X X 9. Luaân phieân coâng - - X X 0 vieäc 10. Giaûng daïy theo thöù - - X 0 X töï töøng chöông trình 11. Giaûng daïy nhôø maùy - - X 0 X QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC -43- –TS-NGUYEÃN THANH HOÄI Sưu tầm bởi: www.daihoc.com.vn
  45. vi tính hoå trôï – CAI 12. Baøi thuyeát trình trong - - X 0 X lôùp 13. Ñaøo taïo taïi choã 0 X 0 X 0 14. Ñaøo taïo daïy ngheà 0 X 0 X 0 15. Duïng cuï moâ phoûng 0 X 0 0 X 16. Ñaøo taïo xa nôi laøm 0 X 0 0 X vieäc Baûng: Caùc phöông phaùp ñaøo taïo vaø phaùt trieån. Nguoàn : R. Wayne Mondy Robert M.Noe, Op. Cit, p.280. Ghi chuù : - : AÙp duïng cho caû hai caáp quaûn trò gia coâng vaø coâng nhaân. 0 : Khoâng aùp duïng. X : AÙp duïng. 2. Caùc öu ñieåm vaø khuyeát ñieåm cuûa caùc phöông phaùp ñaøo taïo Caùc phöông Öu ñieåm Nhöôïc ñieåm phaùp ñaøo taïo Ñaøo taïo taïi coâng ty Ñaøo taïo beân ngoaøi Ñaøo taïo treân coâng vieäc. Giaûng baøi Chöông trình ñaøo taïo taäp theå Luaân chuyeån coâng vieäc Coá vaán Huaán luyeän QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC -44- –TS-NGUYEÃN THANH HOÄI Sưu tầm bởi: www.daihoc.com.vn
  46. ÑAÙNH GIAÙ NAÊNG LÖÏC THÖÏC HIEÄN COÂNG VIEÄC CUÛA NHAÂN VIEÂN I. MUÏC ÑÍCH VAØ TRÌNH TÖÏ CUÛA VIEÄC ÑAÙNH GIAÙ NAÊNG LÖÏC NHAÂN VIEÂN 1 3 2 4 Khích Leä Khung caûnh sinh Khaû Naêng Nhaân söï x hoaït vaø laøm vieäc + Nhaân Söï = Thaønh tích (Taïo ñoäng löïc) (Taïo hoaøn caûnh ) (Taïo kyõ naêng ) Ñaùnh giaù thaønh tích 5 Kieåu 360 ñoä Huaán luyeän Phaùt trieån Khen thöôûng phong caùch khaû naêng (vaät chaát öùng xöû &tinh thaàn) Voøng tuaàn hoaøn kinh teá teá kinh hoaøn Voøng tuaàn Voøng tuaàn hoaøn phaùt trieån 6 Söï maõn nguyeän cuûa nhaân vieân  Ñaùnh giaù naêng löïc thöïc hieän coâng vieäc cuûa nhaân vieân ñöôïc söû duïng cho nhöõng muïc ñích: Giuùp nhaân vieân so saùnh thaønh quaû cuûa mình vôùi tieâu chuaån doanh nghieäp ñeà ra, vaø so saùnh vôùi caùc nhaân vieân khaùc. Töø ñoù, tieâu chuaån chænh söûa, duy trì, phaùt trieån naêng löïc cuûa mình. Cung caáp thoâng tin ñeå xaây döïng chieán löôïc ñaøo taïo, huaán luyeän, löông khen thöôûng, thuyeân chuyeån boá trí coâng taùc.  Ñaùnh giaù thöïc hieän coâng vieäc theo nhöõng trình töï sau: Xaùc ñònh yeâu caàu caàn ñaùnh giaù. Löïa choïn phöông phaùp ñaùnh giaù thích hôïp. Huaán luyeän kyõ naêng ñaùnh giaù cho caùn boä laøm coâng taùc ñaùnh giaù. Thaûo luaän vôùi nhaân vieân veà noäi dung vaø phaïm vi ñaùnh giaù. Ñaùnh giaù theo tieâu chuaån maãu. Thaûo luaän vôùi nhaân vieân veà keát quaû ñaùnh giaù. Vaïch ra phöông phaùp caûi tieán coâng vieäc döïa treân ñaùnh giaù.  Coù nhieàu phöông phaùp ñaùnh giaù nhö: phöông phaùp baûng ñieåm;so saùnh caëp; pheâ bình löu giöõ; quan saùt haønh vi, ñònh löôïng. Trong ñoù phöông phaùp ñònh löôïng laø moät phöông phaùp coù khaû naêng ñaùnh giaù ñöôïc naêng löïc cuûa caùc QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC -45- –TS-NGUYEÃN THANH HOÄI Sưu tầm bởi: www.daihoc.com.vn
  47. nhaân vieân haønh chaùnh vaên phoøng, caùc nhaân vieân höôûng löông theo thôøi gian. Phöông phaùp naøy coù trình töï sau ñaây: Xaùc ñònh ñöôïc yeâu caàu chuû yeáu khi thöïc hieän coâng vieäc. Phaân loaïi caùc möùc ñoä yeâu caàu khi thöïc hieän coâng vieäc. Ñaùnh giaù taàm quan troïng cuûa moãi nhoùm yeâu caàu ñoái vôùi hieäu quaû thöïc hieän.  Ñeå naâng cao hieäu quaû ñaùnh giaù, doanh nghieäp löu yù caùc vaán ñeà veà: Xaây döïng tieâu chuaån khoâng roõ raøng Thieân kieán Xu höôùng thaùi quaù Xu höôùng trung bình chuû nghóa Ñònh kieán Ñeå ñaùnh giaù keát quaû coâng vieäc thöôøng ñöôïc tieán haønh theo hai böôùc: 1. Xaùc ñònh chæ tieâu ñaùnh giaù phuø hôïp Tuøy theo ñieàu kieän cuï theå cuûa töøng doanh nghieäp maø löïc choïn caùc chæ tieâu phuø hôïp phaûn aùnh ñöôïc keát quaû söû duïng lao ñoäng. Trong caùc doanh nghieäp, chæ tieâu naêng suaát lao ñoäng thöôøng ñöôïc coi laø chæ tieâu toång hôïp phaûn aùnh hieäu quaû hoaït ñoäng lao ñoäng. Tuy nhieân, trong chæ tieâu naêng suaát lao ñoäng cuøng löïa choïn caùc ñôn vò tính toaùn sao cho phaûn aùnh chính xaùc nhaát chi phí lao ñoäng. Ñaùnh giaù thoâng qua ngöôøi ngoaøi Ñaùnh giaù Caáp Caáp treân Nhaân Ñoàng Khaùch o Caùc tieâu chuaån Töï 360 toång theå ñaùnh treân giaùn tieáp vieân nghieäp haøng giaù tröïc caáp tieáp (3) döôùi (1) (2) (4) (5) (6) 1. Tö chaát caù nhaân       2. yõ naêng chuyeân moân     3. Kyõ naêng laõnh ñaïo    4. Kyõ naêng giao    tieáp QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC -46- –TS-NGUYEÃN THANH HOÄI Sưu tầm bởi: www.daihoc.com.vn
  48. Chæ tieâu naêng suaát lao ñoäng ñöôïc ño baèng caùc loaïi ñôn vò : hieän vaät, giaù trò vaø löôïng lao ñoäng chi phí. a. Chæ tieâu hieän vaät : Duøng saûn löôïng baèng hieän vaät ñeå bieåu hieän (m, m3, m2, lít, kg ) Q Coâng thöùc tính W = T Trong ñoù : W - Naêng suaát lao ñoäng Q - Soá löôïng saûn phaåm saûn xuaát ra (hieän vaät) T – Thôøi gian hao phí ñeå saûn xuaát ra löôïng saûn phaåm Q Chæ tieâu naøy phaûn aùnh chính xaùc hieäu quaû lao ñoäng, song khoâng theå duøng ñeå tính cho nhieàu loaïi saûn phaåm hoaëc ñoái vôùi saûn phaåm dôû dang. Bôûi vaäy noù ñöôïc söû duïng trong phaïm vi heïp. Ñeå khaéc phuïc nhöôïc ñieåm treân ngöôøi ta söû duïng ñôn vò hieän vaät quy öôùc töùc laø löïa choïn moät loaïi saûn phaåm laøm ñôn vò ño löôøng chung vaø quy ñoåi vôùi caùc saûn phaåm khaùc ra loaïi saûn phaåm ñöôïc duøng laøm tieâu chuaån chung. b-Chæ tieâu giaù trò : Thöïc chaát cuûa chæ tieâu naøy laø duøng tieàn ñeå bieåu hieän hieäu quaû söû duïng lao ñoäng. Q Coâng thöùc tính W = T Trong ñoù Q : Giaù trò saûn löôïng (tieàn) Chæ tieâu naøy ñöôïc tính toaùn söû duïng cho taát caû caùc loaïi saûn phaåm (caên cöù vaøo soá löôïng saûn phaåm vaø giaù trò (tieàn) cuûa moät saûn phaåm) cho neân noù ñöïôc coi laø chæ tieâu toång hôïp nhaát ñeå phaûn aùnh hieäu quaø söû duïng lao ñoäng. Song vì tính baèng tieàn neân noù phuï thuoäc vaøo nhieàu yeáu toá nhö : - Söï taêng giaûm giaù caû tö lieäu saûn xuaát. - Söï taêng giaûm saûn phaåm hôïp taùc vôùi beân ngoaøi. - Söï thay ñoåi keát caáu maët haøng saûn xuaát Bôûi vaäy, vieäc ñaùnh giaù keát quaû coâng vieäc moät caùch chính xaùc caàn phaân tích ñeå loaïi tröø caùc yeáu toá treân. QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC -47- –TS-NGUYEÃN THANH HOÄI Sưu tầm bởi: www.daihoc.com.vn
  49. b. Chæ tieâu tính baèng löôïng lao ñoäng chi phí Thöïc chaát cuûa chæ tieâu naøy laø duøng löôïng lao ñoäng chi phí (thôøi gian lao ñoäng) ñeå thöïc hieän. T Coâng thöùc tính W = Q Ñeå ñaùnh giaù moät caùch chính xaùc löôïng lao ñoäng chi phí T, ngöôøi ta phaân loaïi ra thaønh caùc löôïng lao ñoäng : - Löôïng lao ñoäng coâng ngheä (LCN) laø chi phí lao ñoäng cuûa coâng nhaân chính. - Löôïng lao ñoäng phuïc vuï quaù trình coâng ngheä (LPVQ) laø löôïng lao ñoäng cuûa coâng nhaân phuï tröïc tieáp phuïc vuï coâng nhaân chính. - Löôïng lao ñoäng phuïc vuï quaù trình saûn xuaát (LPVS)laø löôïng lao ñoäng cuûa coâng nhaân phuï phuïc vuï chung trong doanh nghieäp. - Löïc löôïng lao ñoäng quaûn lyù (LQL) laø löôïng lao ñoäng cuûa caùn boä laõnh ñaïo vaø nhaân vieân quaûn lyù. Moãi loaïi löôïng lao ñoäng chi phí noùi leân hieäu quaû cuûa töøng loaïi lao ñoäng trong doanh nghieäp. 2. Tieán haønh ño löôøng keát quaû lao ñoäng theo nhöõng chæ tieâu ñaõ ñònh saün. Quaù trình naøy ñoøi hoûi vieäc ño löôøng phaûi ñaûm baûo chính xaùc, phaân tích vaø loaïi tröø caùc nhaân toá aûnh höôûng laøm taêng hoaëc giaûm moät caùch giaû taïo naêng suaát lao ñoäng cuûa ngöôøi lao ñoäng (nhöõng nhaân toá coù tính chaát ngaãu nhieân do taêng giaù caû, do thay ñoåi keát caáu maët haøng saûn xuaát .) 3. Ñeà xuaát nhöõng giaûi phaùp nhaèm naâng cao hôn nöõa hieäu quaû söû duïng lao ñoäng. Quaù trình phaân tích caàn taäp trung vaøo caùc nhaân toá vaø caùc khaû naêng coù theå khai thaùc ñöïôc ôû caùc doanh nghieäp. Nhöõng giaûi phaùp phaûi ñaûm baûo coù theå aùp duïng ñöôïc trong thöïc tieãn. II. TIEÁN HAØNH ÑAÙNH GIAÙ THÖÏC HIEÄN COÂNG VIEÄC Vieäc aùp duïng phöông phaùp ñaùnh giaù thöïc hieän coâng vieäc cuûa nhaân vieân laø tuøy thuoäc vaøo muïc tieâu cuûa vieäc ñaùnh giaù. Chaúng haïn – muïc tieâu chuû yeáu laø thaêng chöùc, taêng löông Thöôøng ngöôøi ta aùp duïng phöông phaùp thang ñieåm (hay baûng ñieåm). Ngöôïc laïi, muïc tieâu ñaùnh giaù giuùp nhaân vieân laøm vieäc coù hieäu QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC -48- –TS-NGUYEÃN THANH HOÄI Sưu tầm bởi: www.daihoc.com.vn
  50. quaû vaø phaùt trieån, thì phöông phaùp ñaùnh giaù baèng caùch quaûn trò theo muïc tieâu (MBO) laø thích hôïp 1. Phöông phaùp möùc thang ñieåm (Rating Scales method) Phöông phaùp möùc thang ñieåm hay coøn goïi laø baûng ñieåm ñöôïc ñaùnh giaù thoâng qua moät ñoà thò (hình 7.1) cho chuùng ta thaáy roõ khaùi nieäm ñoù. Theo phöông phaùp naøy, ñaùnh giaù thöïc hieän coâng vieäc cuûa nhaân vieân qua moät baûng ñieåm maãu. Theo phöông phaùp naøy seõ lieät keâ nhöõng yeâu caàu chuû yeáu ñoái vôùi nhaân vieân khi thöïc hieän coâng vieäc nhö soá löôïng, chaát löôïng, haønh vi, taùc phong cuûa nhaân vieân vaø trieån voïng cuûa nhaân vieân Caùc yeáu toá ñöôïc ñaùnh giaù goàm coù hai loaïi : ñaëc tính lieân quan ñeán coâng vieäc vaø ñaëc tính lieân quan ñeán coâng vieäc thöôøng bao goàm caùc yeáu toá nhö khoái löôïng, chaát löôïng coâng vieäc. Trong khi caùc yeáu toá lieân quan ñeán caùc caù nhaân goàm coù caùc ñaëc tính nhö : ñoä tin caäy, oùc saùng kieán, khaû naêng thích nghi, khaû naêng phoái hôïp,vv Moãi nhaân vieân seõ ñöôïc ñaùnh giaù theo töøng yeâu caàu vaø caáp quaûn trò seõ coù keát quaû ñaùnh giaù chung veà tình hình thöïc hieän cuûa nhaân vieân ñoù. Hoï, teân cuûa nhaân vieân : Coâng vieäc : Boä phaän : Giai ñoaïn ñaùnh giaù (töø .ñeán .) Caùc yeáu toá Ñieåm ñaùnh giaù Ghi chuù . Khoái löôïng coâng vieäc . Toát hoaøn thaønh . Khaù . Trung bình . Yeáu . Keùm . Chaát löôïng thöïc hieän . Toát coâng vieäc . Khaù . Trung bình . Yeáu . Keùm . Haønh vi, taùc phong . Toát . Khaù . Trung bình . Yeáu . Keùm . Toång hôïp keát quaû . Toát . Khaù . Trung bình . Yeáu QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC -49- –TS-NGUYEÃN THANH HOÄI Sưu tầm bởi: www.daihoc.com.vn
  51. . Keùm Tieàm naêng phaùt trieån trong töông lai - Ñang ôû möùc ñoä gaàn möùc ÑGTHCV - Ñang ôû möùc ñoä toái ña ÑGTHCV vaø coù moät soá caùc tieàm naêng - Coù khaû naêng tieán boä vaø cho ñaøo taïo, phaùt trieån - Khoâng thaáy haïn cheá. Baûng 5-1 : Ñaùnh giaù tình hình thöïc hieän coâng vieäc cuûa nhaân vieân theo phöông phaùp baûng ñieåm. 2. Phöông phaùp xeáp haïng 2.1 Phöông phaùp so saùnh caëp Phöông phaùp so saùnh caëp cuõng töông töï nhö phöông phaùp xeáp haïng luaân phieân, tuy nhieân, möùc ñoä xeáp haïng hay phaân loaïi seõ chính xaùc hôn. Töøng caëp nhaân vieân laàn löôït ñöôïc ñem so saùnh veà nhöõng yeâu caàu chính, ngöôøi ñöôïc ñaùnh giaù toát hôn haún seõ ñöôïc cho ñieåm toát hôn ngöôøi ñöôïc ñaùnh giaù yeáu hôn haún seõ ñöôïc cho ñieåm thaáp hôn ngöôøi kia. Sau ñoù toång hôïp laïi seõ coù keát quaû ñaùnh giaù chung veà tình hình thöïc hieän coâng vieäc cuûa nhaân vieân ñoù. Ví duï : Ñieåm toát : 4 -> ñieåm keùm 0. Hình 5-2. Baûng ñaùnh giaù nhaân vieân CHAÁT LÖÔÏNG COÂNG VIEÄC So saùnh Teân nhaân vieân ñöôïc ñaùnh giaù Toång hôïp Minh Haûi Duõng Trình A. Minh 3 4 3 10 A. Haûi 1 3 1 5 A. Duõng 0 1 0 1 A. Trình 1 1 4 6 Theo keát quaû so saùnh ôû baûng treân, nhaân vieân Minh ñöôïc ñaùnh giaù toát nhaát – coøn nhaân vieân Duõng ñöôïc ñaùnh giaù keùm nhaát. 2.2 .Phöông phaùp xeáp haïng luaân phieân Phöông phaùp xeáp haïng luaân phieân, ñieåm ñaùnh giaù töøng ñaëc tính hoaëc töøng yeáu toá theo moät thöù töï. Ñaàu tieân caàn phaûi laøm moät baûng danh saùch nhöõng ngöôøi ñöôïc ñaùnh giaù – Chaúng haïn ñaùnh giaù trình ñ65 thoâng minh trong danh saùch 22 ngöôøi – Ngöôøi ñaùnh giaù thaáy 2 nhaân vieân khoâng theå ñaùnh giaù xeùt treân yeáu toá thoâng minh – Nghóa laø 2 ngöôøi naøy khoâng coù yeáu toá bieåu hieän cuûa söï thoâng minh – Ngöôøi ñaùnh giaù gaïch cheùo 2 nhaân vieân – Nhö vaäy, coøn laïi 20 nhaân vieân ñeå ñaùnh giaù möùc ñoä thoâng minh. 2.3. Phöông phaùp ghi cheùp – löu giöõ QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC -50- –TS-NGUYEÃN THANH HOÄI Sưu tầm bởi: www.daihoc.com.vn
  52. Ngöôøi laõnh ñaïo ghi laïi nhöõng vuï vieäc quan troïng, nhöõng vuï vieäc tích cöïc, vuï vieäc tieâu cöïc trong quaù trình thöïc hieän cuûa nhaân vieân – Nhöõng keát quaû bình thöôøng seõ khoâng ghi laïi. Do vaäy, nhöõng nhaân vieân thöïc hieän coâng vieäc raát toát hoaëc raát yeáu seõ ñöôïc ñaùnh giaù rieâng. Ñoái vôùi nhöõng vuï vieäc coù sai soùt lôùn caàn löu yù kieåm tra laïi xem nhaân vieân ñoù ñaõ khaéc phuïc chöa giuùp hoï söûa chöõa vaø traùnh bôùt nhöõng sai laàm trong quaù trình thöïc hieän coâng vieäc. Hình 5-3 Maãu ghi cheùp – Löu giöõ vieäc quan troïng VUÏ VIEÄC TÍCH CÖÏC VUÏ VIEÄC TIEÂU CÖÏC Ngaøy thaùng Noäi dung Ngaøy thaùng Noäi dung 30 – 4 Laøm nhieäm vuï 20 – 5 Phaûn öùng thoâ loã thay theá moät vôùi caùc khaùch nhaân vieân do haøng. ngöôøi thaân bò beänh 2.4. Phöông phaùp ñaùnh giaù quan saùt haønh vi Phöông phaùp quan saùt haønh vi ñöôïc thöïc hieän treân cô sôû quan saùt caùc haønh vi thöïc hieän coâng vieäc cuûa nhaân vieân. Phöôgn phaùp naøy caên cöù vaøo 2 yeáu toá : Soá laàn quan saùt vaø taàn soá nhaéc laïi cuûa caùc haønh vi, ngöôøi laõnh ñaïo seõ ñaùnh giaù ñöôïc tình hình thöïc hieän coâng vieäc cuûa nhaân vieân. Theo phöông phaùp naøy, caùc haønh vi ñoái vôùi coâng vieäc ñöôï moâ taû khaùch quan hôn vaø ñöôïc trích ra töø baûn ghi cheùp nhöõng vuï vieäc quan troïng. Ví duï, Khi quan saùt moät haønh vi cuûa moät nhaân vieân ñaàu beáp trong nhaø haøng caàn quan saùt nhöõng vaán ñeà sau : Khoâng ñeå khaùch haøng phaøn naøn veä sinh thöïc phaåm. Khoâng phaøn naøn veà chaát löôïng. Trình baøy caùc moùn aên taïo caûm giaùc. Khoâng phí phaïm thöïc phaåm vaø laïm duïng hoùa chaát, maøu Nhöõng thöùc aên traùng mieän ngon. Vv . Ñaây laø phöông phaùp khaéc phuïc ñöôïc nhieàu nhöôïc ñieåm cuûa moät soá phöông phaùp khaùc. Tuy nhieân, cuõng coøn maéc moät soá haïn cheá nhö caùc haønh vi ñöôïc söû duïng höôùng veà hoaït ñoäng hôn laø höôùng veà keát quaû, nhö phuï thuoäc vaøo trình ñoä cuûa ngöôøi ñaùnh giaù . QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC -51- –TS-NGUYEÃN THANH HOÄI Sưu tầm bởi: www.daihoc.com.vn
  53. 2.7. Phöông phaùp ñònh löôïng (1) Caùc quaûn trò gia thöôøng gaëp nhieàu khoù khaên trong vieäc ñaùnh giaù thöïc hieän coâng vieäc cuûa caùc nhaân vieân, nhaát laø ñoái vôùi nhöõng nhaân vieân laøm vieäc taïi caùc boä phaän haønh chính, quaûn trò, vaên phoøng vaø caùc nhaân vieân khaùc höôûng löông theo thôøi gian. Trong nhieàu ñôn vò doanh nghieäp, khoâng coù tieâu chuaån maãu veà ñaùnh giaù thöïc hieän coâng vieäc, hoaëc neáu coù, cuõng khoâng roõ raøng, mang tính chaát chung chung. Ñieàu naøy khieán cho caùc nhaân vieân deã gaây thaéc maéc, moãi khi caàn bình baàu tuyeån choïn, xeùt naâng löông, khen thöôûng vv . Phöông phaùp ñaùnh giaù naêng löïc thöïc hieän coâng vieäc cuûa nhaân vieân baèng ñònh löôïng seõ giuùp cho baïn ñoäc coù caùi nhìn toång quaùt, chính xaùc vaø roõ raøng veà thöïc hieän coâng vieäc cuûa nhaân vieân. Trình töï thöïc hieän Böôùc 1 : Xaùc ñònh ñöôïc caùc yeâu caàu chuû yeáu khi thöïc hieän coâng vieäc. Ví duï, ñoái vôùi coâng vieäc cuûa ngöôøi thö kyù giaùm ñoác seõ thöôøng coù caùc yeâu caàu sau :  Chuyeân moân nghieäp vuï : Bieât söû duïng thaønh thaïo caùc duïng cuï vaên phoøng vaø bieát caùch soaïn thaûo taøi lieäu, vaên baûn. Khaû naêng giao dòch vôùi khaùch haøng vaø ñoái ngoaïi toát. Phaân loaïi, löu giöõ, baûo quaûn hoà sô taøi lieäu, chuyeån ñuùng ñoái töôïng caàn thieát.  Ñaëc ñieåm caù nhaân : Trung thaønh, ñaùng tin caäy. Taùc phong nhanh nheïn, hoaït baùt, ngaên naép, goïn gaøng, ñuùng giôø.  Ngoaïi hình : deã nhìn, thanh lòch.  Söùc khoûe toát. QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC -52- –TS-NGUYEÃN THANH HOÄI Sưu tầm bởi: www.daihoc.com.vn
  54.      Ñaùnh giaù Ghi chuù Toá chaát caù nhaân Göông maãu cho nhaân vieân Khaû naêng ñoàng caûm Khaû naêng chòu ruûi ro Khaû naêng chuyeân moân Khaû naêng giao quyeàn quyeát ñònh cho nhaân vieân Khaû naêng naâng ñôõ nhaân vieân Khaû naêng khuyeán khích nhaân vieân caûi tieán phaùt trieån Khaû naêng giao teá Khaû naêng bieát laéng nghe Côûi môû trong vieäc trao ñoåi thoâng tin mang tính xaây döïng Khuyeán khích phaùt trieån tinh thaàn ñoàng ñoäi Khaû naêng laõnh ñaïo Tö duy vaø haønh ñoäng höôùng veà vieãn caûnh Cho nhaân vieân tham gia trong cuoäc thaûo luaän muïc tieâu Vöõng vaøng trong quyeát ñònh Soá löôïng  - Ñaùnh giaù Caáp laõnh ñaïo “töï ñaùnh giaù” vaø “ñöôïc ñaùnh giaù bôûi nhaân vieân Böôùc 2 : Phaân loaïi möùc ñoä thoûa maõn yeâu caàu khi thöïc hieän coâng vieäc. Moãi yeâu caàu thöôøng ñöôïc phaân thaønh 5 möùc ñoä : Xuaát saéc, khaù, trung bình, yeáu vaø keùm. Möùc ñoä keùm laø khoâng theå chaáp nhaän ñöôïc, xöùng ñaùng cho nghæ vieäc hoaëc phaûi chuyeån sang thöïc hieän coâng vieäc khaùc. Möùc ñoä xuaát saéc theå hieän nhaân vieân hoaøn toaøn ñaùp öùng yeâu caàu cao nhaát veà maët ñoù, vaø xöùng ñöôïc ñieåm 9 hoaëc 10. ÔÛ moãi möùc ñoä, neân coù caùc ñieåm minh hoïa cuï theå cho nhaân vieân. Ví duï, möùc ñoä xuaát saéc ñoái vôùi yeâu caàu soaïn thaûo caùc taøi lieäu, vaên baûn, theå hieän : Bieát caùch söû duïng nhanh, chính xaùc caùc loaïi maùy vaên phoøng nhö maùy fax, vi tính vv Soaïn thaûo nhanh, chính xaùc vaø theo ñuùng caùc yeâu caàu vaên baûn, hôïp ñoàng, taøi lieäu, E-mail, hình thöùc trình baøy ñeïp. QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC -53- –TS-NGUYEÃN THANH HOÄI Sưu tầm bởi: www.daihoc.com.vn
  55. Bieát caùch löu giöõ caùc hoà sô, bieåu maãu ñeå söû duïng nhieàu laàn moät caùch thuaän lôïi, nhanh choùng. Möùc ñoä khaù ñoái vôùi yeâu caàu soaïn thaûo caùc taøi lieäu, vaên baûn, theå hieän : Bieát caùch söû duïng caùc loaïi maùy vaên phoøng nhö maùy fax, vi tính, vv Bieát caùch soaïn thaûo caùc vaên baûn, hôïp ñoàng, taøi lieäu, E-mail theo yeâu caàu, hình thöùc trình baøy khaù. Bieát caùch löu giöõ caùc hoà sô, bieåu maãu ñeå söû duïng nhieàu laàn. Möùc ñoä trung bình ñoái vôùi yeâu caàu soaïn thaûo caùc taøi lieäu vaên baûn theå hieän : Bieát caùch söû duïng caùc loaïi maùy vaên phoøng nhö maùy fax, vi tính, vv Bieát caùch soaïn thaûo caùc vaên baûn, hôïp ñoàng, taøi lieäu, E-mail nhöng toác ñoä coøn chaäm, ñoâi khi phaûi hoûi laõnh ñaïo veà caùch thöùc trình baøy. Bieát caùch löu giöõ caùc hoà sô, bieåu maãu ñeå söû duïng nhieàu laàn. Möùc ñoä yeáu ñoái vôùi yeâu caàu soaïn thaûo caùc taøi lieäu, vaên baûn, theå hieän : Bieát caùch söû duïng caùc loaïi maùy vaên phoøng ôû toác ñoä coøn chaäm. Khi soaïn thaûo caùc vaên baûn, hôïp ñoàng, taøi lieäu, E-mail thöôøng phaûi hoûi laïi caùch trình baøy sau ñoù, laõnh ñaïo thöôøng phaûi kieåm tra laïi caùc taøi lieäu vaên baûn veà möùc ñoä chính xaùc. Möùc ñoä keùm ñoái vôùi yeâu caàu soaïn thaûo caùc taøi lieäu, vaên baûn, theå hieän : Söû duïng caùc loaïi maùy vaên phoøng ôû toác ñoä chaäm, khoâng chính xaùc. Khoâng bieát caùch soaïn thaûo caùc vaên baûn, hôïp ñoàng, taøi lieäu, E-mail. Böôùc 3 : Ñaùnh giaù taàm quan troïng cuûa moãi nhoùm yeâu caàu ñoái vôùi hieäu quaû thöïc hieän coâng vieäc cuûa nhaân vieân. Caùc yeâu caàu khaùc nhau coù taàm quan troïng khaùc nhau ñoái vôùi hieäu quaû thöïc hieän coâng vieäc, ñieàu naøy caàn ñöôïc theå hieän qua ñieåm troïng soá cuûa töøng yeâu caàu. Caàn löu yù laø taàm quan troïng cuûa moãi yeáu toá chuû yeáu trong hoaït ñoäng cuûa nhaân vieân seõ khoâng gioáng nhau ôû caùc doanh nghieäp khaùc nhau. Coù theå aùp duïng caùc phöông phaùp sau ñaây ñeå xaùc ñònh taàm quan troïng cuûa moãi yeâu caàu ñoái vôùi keát quaû thöïc hieän coâng vieäc : Saép xeáp thöù töï vaø cho ñieåm. So saùnh caëp vaø cho ñieåm. QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC -54- –TS-NGUYEÃN THANH HOÄI Sưu tầm bởi: www.daihoc.com.vn
  56. Trong ví duï treân ñaây, söû duïng phöông phaùp saép xeáp thöù töï vaø cho ñieåm caùc yeâu caàu chuû yeáu, coù theå keát quaû veà taàm quan troïng cuûa töøng yeáu toá nhö trình baøy trong baûng 8.3. Trong thöïc teá, giaùm ñoác cuûa caùc doanh nghieäp seõ coù nhöõng yeâu caàu khaùc nhau veà ngoaïi hình, khaû naêng chuyeân moân nghieäp vuï, tính tình, söùc khoûe vv cuûa ngöôøi thö kyù. Do ñoù, caùc keát quaû ñaùnh giaù veà taàm quan troïng cuûa caùc yeâu caàu chuû yeáu ñoái vôùi hoaït ñoäng cuûa ngöôøi thö kyù cuõng seõ thay ñoåi. ÑOÄNG VIEÂN TINH THAÀN LAØM VIEÄC CUÛA NHAÂN VIEÂN I. NHÖÕNG QUAN ÑIEÅM KHAÙC NHAU VEÀ BAÛN CHAÁT CUÛA CON NGÖÔØI 1.Quan nieäm veà con ngöôøi cuûa Edgar H. Schein : OÂng Schein ñaõ ñöa ra 4 moâ hình quan nieäm veà con ngöôøi. * Ñaàu tieân oâng ñöa ra moâ hình veà lôïi ích kinh teá vaø cho raèng con ngöôøi tröôùc heát bò thuùc ñaåy bôûi ñoäng cô kinh teá. Vì nhöõng ñoäng cô naøy bò chæ ñaïo, giaùm saùt bôûi Xí nghieäp neân con ngöôøi thöïc chaát laø thuï ñoäng, bò söû duïng, bò thuùc ñaåy theo höôùng Xí nghieäp mong muoán. * Moâ hình thöù hai gaén lieàn vôùi nhöõng giaû thieát veà maët xaõ hoäi, noù döïa treân quan ñieåm cho raèng veà cô baûn con ngöôøi bò thuùc ñaåy bôûi nhöõng nhu caàu xaõ hoäi. * Moâ hình thöù ba gaén lieàn vôùi caùc giaû thieát veà töï thaân vaän ñoäng. ÔÛ ñaây, caùc ñoäng cô ñöôïc chia thaønh 5 nhoùm trong moät heä thoáng caáp baäc töø nhöõng nhu caàu ñôn giaûn ñeå toàn taïi cho tôùi nhöõng nhu caàu cao nhaát veà töï thaân vaän ñoäng vôùi söï taän duïng toái ña tieàm naêng cuûa con ngöôøi. Theo quan ñieåm naøy thì con ngöôøi töï thuùc ñaåy mình. Hoï muoán ñöôïc vaø coù theå ñöôïc hoaøn thieän. * Moâ hình thöù tö döïa treân nhöõng giaû thieát phöùc hôïp, theå hieän quan ñieåm rieâng cuûa Schein veà con ngöôøi. Nhöõng giaû thieát cô baûn cuûa oâng laø, con ngöôøi laø moät thöïc theá phöùc hôïp vaø coù khaû naêng thay ñoåi, coù nhieàu ñoäng cô khaùc nhau keát hôïp thaønh moät maãu vaän ñoäng phöùc hôïp. con ngöôøi coøn coù khaû naêng hoïc hoûi QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC -55- –TS-NGUYEÃN THANH HOÄI Sưu tầm bởi: www.daihoc.com.vn
  57. nhöõng caùch vaän ñoäng môùi vaø coù khaû naêng ñaùp öùng laïi caùc chieán löôïc quaûn trò khaùc nhau. 2.Caùc giaû thieát veà baûn chaát con ngöôøi cuûa Mc. Gregor : Moät trong nhöõng ngöôøi ñaàu tieân ñaët caâu hoûi moät caùch roõ reät veà baûn chaát con ngöôøi laø Douglas Mc Gregor. Trong taùc phaåm Human Side of Enterprise (phöông tieän con ngöôøi trong doanh nghieäp) oâng ñi tôùi möùc cöïc ñoan vaø ñöa ra hai caáp giaû thuyeát veà con ngöôøi maø oâng coi laø ngaàm chöùa trong nhöõng haønh ñoäng cuûa nhöõng quaûn trò vieân chuyeân quyeàn vaø meàm deûo. Loaïi quaûn trò vieân chuyeân quyeàn hoaëc loaïi “Thuyeát X” ñöôïc coi laø nhöõng ngöôøi seõ ñaët giaû thuyeát nhö sau veà nhöõng ngöôøi laøm coâng vôùi mình. 1) Moät con ngöôøi trung bình baåm sinh khoâng thích laøm vieäc vaø seõ troán traùnh laøm vieäc neáu coù theå. 2) Vì baûn tính khoâng thích laøm vieäc cuûa con ngöôøi neân moïi ngöôøi ñeàu phaûi bò eùp buoäc ñieàu khieån, höôùng daãn vaø ñe doïa baèng caùc hình phaït ñeå buoäc hoï phaûi heát söùc coá gaéng ñeå ñaït ñöôïc nhöõng muïc tieâu cuûa toå chöùc. 3) Ngöôøi bình thöôøng bao giôø cuõng thích bò laõnh ñaïo, muoán troán traùnh traùch nhieäm, coù ít hoaøi baõo vaø chæ muoán an thaân. Moät trieát lyù nhö vaäy ñöôïc bieåu thò baèng “Thuyeát X” xaùc nhaän khaùi nieäm veà baûn chaát maùy moùc voâ toå chöùc cuûa con ngöôøi. Nhöõng nhaø quaûn lyù chuû tröông theo Thuyeát “X” ñeàu tin raèng phaûi giaønh ñöôïc quyeàn löïc tuyeät ñoái ñoái vôùi nhöõng coäng söï cuûa mình. Ñoái vôùi hoï, vieäc ñieàu khieån töø beân ngoaøi thoâng qua giaùm saùt chaët cheõ laø thích hôïp nhaát ñeå ñoái phoù vôùi nhöõng ngöôøi khoâng ñaùng tin, voâ traùch nhieäm vaø thieáu kinh nghieäm. Chæ coù tieàn baïc, lôïi nhuaän vaø baèng ñe doïa hình phaït môùi thuùc ñaåy ñöôïc ngöôøi ta laøm vieäc. Do ñoù, Thuyeát “X” taùn thaønh caùch tieáp caän nghieâm khaéc vaø uûng hoä caùch quaûn trò baèng laõnh ñaïo vaø kieåm tra. Ngöôïc laïi, thuyeát quaûn trò vieân meàm deûo, hoaëc Thuyeát “Y” cho raèng : 1) Söï laøm vieäc cuõng caàn coá gaéng veà theå xaùc vaø tinh thaàn nhö laø trong khi vui chôi hoaëc nghæ ngôi. 2) Ñieàu khieån töø beân ngoaøi hoaëc ñe doïa baèng hình phaït khoâng phaûi laø caùch duy nhaát ñeå buoäc con ngöôøi phaûi coá gaéng ñeå ñaït caùc muïc tieâu cuûa toå chöùc, Con ngöôøi seõ töï chuû vaø töï laõnh ñaïo baûn thaân ñeå ñaït ñöôïc nhöõng muïc tieâu cuûa toå chöùc maø hoï ñöôïc giao phoù. 3) Caùc phaàn thöôûng lieân quan tôùi nhöõng keát quaû coâng vieäc cuûa hoï ñoùng vai troø quan troïng trong vieäc giao phoù cho hoï thöïc hieän muïc tieâu. QUAÛN TRÒ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC -56- –TS-NGUYEÃN THANH HOÄI Sưu tầm bởi: www.daihoc.com.vn