Bài giảng Quản trị nhân sự

Nội dung text: Bài giảng Quản trị nhân sự

1. Quaûn Trò Nhaân Söï Quaûn Trò Nhaân Söï Thaûo Soaïn: Buøi Hoaøng Lôïi Tuû Saùch Cuûa Nhaø Quaûn Trò Kinh Doanh Trang 1
2. Quaûn Trò Nhaân Söï Phaàn moät: Toång quaùt Chöông moät: Ñaïi cöông veà Quaûn Trò Nhaân Söï I. Ñieåm xuaát phaùt • Caáp Quaûn Trò Nhaân Söï chöa trang bò ñuû kieán thöùc veà nhöõng nhoùm höôûng lôïi ích (coå ñoâng, khaùch haøng, nhaân vieân, chính quyeàn, ñoaøn theå) • Thieáu phoái hôïp giöõa caùc chöùc naêng trong Quaûn Trò Nhaân Söï • Thieáu phoái hôïp giöõa caáp quaûn trò vaø nhaân vieân ñeå öùng duïng Quaûn Trò Nhaân Söï • Thaønh quaû chöa ñaùnh giaù khaùch quan Boán baät quaûn trò nhaân söï 1#. Giôùi haïng trong ñieàu haønh quaûn lyù 2#. Tröôûng boä phaän aùp duïng phöông thöùc Quaûn Trò Nhaân Söï theo chæ ñaïo cuûa laõnh ñaïo, khoâng taïo ñöôïc aûnh höôûng haäu thuaån 3#. Quaûn trò tröïc tuyeán kieâm luoân ñieàu haønh nhaân söï, tröôûng boä phaän chæ boå sung thieáu soùt 4#. Tröôûng boä phaän laø ñoái taùc chieán löôïc, thaønh vieân cuûa ban laõnh ñaïo. Tröôûng boä phaän ñaïi dieän cho toaøn theå nhaân vieân trong doanh nghieäp tröïc tieáp laøm vieäc vôùi ban laõnh ñaïo nhaèm thieát keá, kieåm nghieäm vaø öùng duïng nhöõng moâ hình quaûn trò nhaân söï vaøo chieán löôïc phaùt trieån cuûa doanh nghieäp. Coù moâ thöùc Quaûn Trò Nhaân Söï thì thieáu khaûo nghieäm chi tieát coù khaûo nghieäm chi tieát thì thieáu moâ thöùc -,nhaø nghieân cöùu thì thieáu: toång theå, hoäi nhaäp, so saùnh ña vaên hoaù Moâ hình tuaàn hoaøn quan ñieåm toång theå ñònh höôùng vieãn caûnh QTNS Tuyeån duïng Ñaùnh giaù Phaùt trieån Khaùch haøng-Nhaân thaønh tích vieân-Coå ñoâng-Moâi tröôøng Möùc löông Trang 2
3. Quaûn Trò Nhaân Söï II. Ñònh nghóa QTNN laø söï phoái hôïp moät caùch toång theå caùc hoaït ñoäng hoaïch ñònh, tuyeån moä, tuyeån choïn, duy trì, phaùt trieån, ñoäng vieân vaø taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho taøi nguyeân nhaân söï thoâng qua toå chöùc, nhaèm ñaït ñöôïc muïc tieâu chieán löôïc vaø ñònh höôùng vieãn caûnh cuûa toå chöùc. • Taøi nguyeân nhaân söï laø taát caû moïi coù nhaân tham gia baát cöù hoaït ñoäng naøo • Toå chöùc coù theå lôùn nhoû ñôn giaûn hay phöùc taïp, laø chính trò hay tranh cöû • Quaûn trò nhaän söï hieän dieän khaép moïi phoøng ban III. Muïc tieâu QTNS Quaûn trò nhaän söï nhaèm phuï vuï • Khaùch haøng: QTNS ñònh höôùng thò tröôøng • Coå ñoâng: QTNS ñònh höôøng lôïi nhuaän • Nhaân vieân: QTNS ñònh höôùng nhaân baûn • Moâi tröôøng: QTNS ñònh höôøng sinh thaùi Ñònh höôùng theo taàm nhìn chieán löôïc, taøi nguyeân nhaân vieân vaø chöùc naêng nhaân söï Ñeå phuïc vuï nhaân vieân thì nhaø quaûn trò giuùp nhaân vieân ñaït muïc tieâu caù nhaân cuûa hoï, ñöôïc ño löôøng baèng söï thoaû maõn coâng vieäc (möùc ñoä caûm thaáy tích cöïc hay tieâu cöïc vôùi coâng vieäc). Theå hieän bôûi söï gaén boù tích cöïc. Cung caáp cho hoï moâi tröôøng laøm vieäc toát, vaø chính baûn thaân coâng vieäc. Nhaø quaûn trò phaûi chuù yù khaùi nieäm chaát löôïng cuoäc ñôøi laøm vieäc, chaát löôïng cuoäc soáng toaøn dieän, chöù khoâng phaûi chæ nôi hoï laøm vieäc IV. Chöùc naêng phoøng nhaân söï TRÖÔÛNG BOÄ PHAÄN NHAÂN SÖÏ Nguyeân Hoaïch Ñaøo taïo Quaûn Quan Dòch vuï Y teá cöùu taøi ñònh taøi Tuyeån vaø trò tieàn heä lao Vaø vaø nguyeân nguyeân duïng phaùt löông ñoäng phuùc an nhaân söï nhaân söï trieån lôïi toaøn Giaùm ñoác nhaân söï ñaûm nhaän chöùc naêng hoaïch ñònh, toå chöùc, laõnh ñaïo, kieåm soaùt cuûa boä phaän rieâng mình theo tuyeán nhaèm phuï vuï caùc boä phaän khaùc hoaøn thaønh muïc tieâu nhaân söï. Nhieäm vuï vaø traùch nhieäm cuûa giaùm ñoác nhaân söï Chuù yù raèng caùc coâng ty coù chính saùch vaø chieán löôïc khaùc nhau • Baûn chaát coâng vieäc • Trình ñoä vaø tay ngheà coù trình ñoä hoïc vaán, ñaøo taïo vaø coù kinh nghieäm. Cöû nhaân kinh teá laø toái thieåu, cöû nhaân taâm lyù hoïc. Tuy nhieân caàn coù MBA theo xu höôùng thoâng tin maùy tính. Khaû naêng truyeàn thoâng, phaân tích gioûi, kieân nhaãn ñoái phoù xung ñoät, maâu thuaån, khaû naêng ñieàu haøng khi coù söùc eùp. Coâng baèng, thuyeát phuïc vaø kieán thöùc veà computer. Trang 3
4. Quaûn Trò Nhaân Söï V. Vai troø Chính saùch: ñeà ra, baûo ñaûm thöïc thi chính saùch trong toaøn toå chöùc, coù khaû naêng giaûi quyeát khoù khaên Coá vaán: cho caáp quaûn trò khaùc. Dòch vuï: cung caáp dòch vuï nhö tuyeån duïng, ñaøo taïo, phuùc lôïi cho boä phaän khaùc Kieåm tra: giaùm saùt caùc boä phaän khaùc thöï hieän caùc chính saùch, chöông trình veà nhaân söï. VI. Cô caáu toå chöùc (coâng ty lôùn) Phoù toång giaùm ñoác taøi nguyeân nhaân söï (caáp cao) Giaùm ñoác tuyeån duïng – giaùm ñoác löông boång – giaùm ñoác ñaøo taïo phaùt trieån – giaùm ñoác an toaøn lao ñoäng – giaùm ñoác quan heä lao ñoäng nhaân söï (trung caáp) Caùc chuyeân vieân (nhaân vieân taøi nguyeân nhaân söï) VII. Xu höôùng – aûnh höôûng 1. Xu höôùng vaø thaùch ñoá • Thoâng tin, giaùo duïc laøm cho trình ñoä cao, laøm cho chuyeân moân cao, kieán thöùc, kyõ naêng thay ñoåi daãn ñeán giaù trò, thaùi ñoä thay ñoåi. Aûnh höôûng ñeán quyeàn haïn, thoaû maõn, haøi loøng cuûa nhaân vieân. • Giaù trò soáng thay ñoåi xem vieäc laøm laø phaàn toång theå trong phong caùch soáng, phöông tieän ñeå hoaøn thaønh muïc tieâu, muïc ñích soáng caù nhaân • Caùc nöôùc phaùt trieån maùy moùc laøm vieäc thay neân naêng suaát thaáp, chaùn vieäc • Naïn Stress ñaõ gia taêng laøm aûnh höôûng chaát löôïng soáng laøm vieäc • Khuynh höôùng chuyeån ñoäng, taùi boá trí trong coâng vieäc ñang thònh haønh nhaèm choáng nhaøm chaùn goïi laø ña daïng hoaù coâng vieäc • Traùch nhieäm xaõ hoäi ñöôïc ñeà cao 2. Ñoøi hoûi cuûa nhaân vieân Ñieàu kieän vaø vieäc laøm • Laøm vieäc an toaøn – Khoâng buoàn chaùn – Tuyeån duïng oån ñònh • Laøm vieäc maø nhaân vieân söû duïng ñöôïc khaû naêng thuï ñaéc cuûa mình • Khung caûnh laøm vieäc thích hôïp – Vaät chaát hôïp lyù Quyeàn lôïi – Löông boång • Toân troïng phaåm giaù con ngöôøi – Ñöôïc caûm thaáy mình quan troïng • Thoaû maõn ñieàu khieån cuûa caáp treân vaø laøm vieäc vôùi ngöôøi khaùc • Ñöôïc caáp treân laéng nghe – Tham döï vaø aûnh höôûng tröïc tieáp quyeát ñònh • Ñöôïc bieát caáp treân mong ñôïi ñieàu gì qua coâng taùc cuûa mình • Thaønh tích phaûi ñaùnh giaù khaùch quan - Khoâng thieân vò • Löông coâng baèng – Phuùc lôïi hôïp lyù – Traû theo söï ñoùng goùp Cô hoäi thaêng tieán • Cô hoäi kyõ naêng môùi – Thaêng thöôûng bình ñaúng • Ñaøo taïo phaùt trieån – Caáp treân nhaän bieát thaønh tích quaù khöù • Caûi thieän möùc soáng - Coâng vieäc coù töông lai VIII. Ñaïo ñöùc trong quaûn trò nhaân söï Kieán thöùc – Coâng baèng Trang 4
5. Quaûn Trò Nhaân Söï Chöông hai: Moâi tröôøng quaûn trò taøi nguyeân nhaân söï I Toång quaùt moâi tröôøng Theo quan ñieåm vaïn naêng (quaûn trò laø taát caû) nhaø quaûn trò chòu traùch nhieäm tröïc tieáp veà söï thaønh coâng cuûa toå chöùc. Thaønh coâng cuûa huaán luaän vieân ñöôïc chia seõ qua vinh quang chieán thaéng. Khi coù maâu thuaån baát kyø naøo thì huaán luaän vieân laø ñích cho muûi teân coâng kích, nhö vaäy ñòa vò hoï phuï thuoäc vaøo söï chieán thaéng. HLV laø ngöôøi thieät thoøi khi thaønh coâng ngöôøi ta ñaùnh giaù khoâng heát aûnh höôûng, khi thaát baïi hoï laø ngöôøi duy nhaát gaùnh chòu. Roõ raøng hoï laø nhaø quaûn trò khoâng phaûi laø thaùnh vaø hoï bò aûnh höôûng bôûi nhieàu yeáu toá moâi tröôøng. Theo quan ñieåm bieåu töôïng thì nhaø quaûn trò aûnh höôûng haïn cheá ñeàn keát quaûn cuûa toå chöùc bôûi vì coù nhieàu yeáu toá moâi tröôøng Moâi tröôøng laø: Khoâng khí vaên hoaù cuûa toå chöùc - Moâi tröôøng toång quaùt kinh teá, chính trò, xaõ hoäi, khoa hoïc kyõ thuaät – Moâi tröôøng ñaëc thuø (beân coâng ty vi moâ vaø taùc vuï: khaùch haøng, ñoái thuû, cung öùng, lao ñoäng, chính quyeànï) Taïo baàu khoâng khí vaên hoaù cuûa toå chöùc: Ñöa ra caùc chuaån möïc hieän thôøi – Neâu leân caùc höôùng ñi môùi –Thieát laäp caùc chuaån möïc môùi – Xaùc ñònh dò bieät giöõa caùc loaïi chuaån möïc (khoaûn caùch vaên hoaù) – Laáp ñaày khoaûn caùch. A. Nhöõng yeáu toá aûnh höôûng ñeán quaûn trò nhaân söï Thay ñoåi nhaän thöùc veà giaù trò • Nhaân vieân taïo yù nghóa cho cuoâc soáng – Thoaû maõn nhu caàu caù nhaân gia taêng • Ñoøi hoûi veà töï do caù nhaân gia taêng Thay ñoåi trong moâi tröôøng kinh teá • Toaøn caàu hoaù veà kinh teá – Caïnh tranh treân toaøn caàu quyeát lieät • Nhaân loaïi coù yù thöùc cao veà thôøi gian Thay ñoåi trong moâi tröôøng lao ñoäng • Tyû leä nhaân vieân nöõ gia taêng – Trình ñoä hoïc vaán gia taêng • Tay ngheà gia taêng – Veà höu treã Thay ñoåi trong moâi tröôøng coâng ngheä • Coâng ngheä phaùt trieån maïnh – Giaù coâng ngheä haï – Chu kyø saûn phaåm ngaén Tö duy, chaát löôïng, saùng taïo quaûn trò ñöôïc ñoøi hoûi haønh ñoäng cao. Nhöôïc ñieåm caùc doanh ngheäp khoâng thaønh coâng • Trong toå chöùc coù bò tranh giaønh quyeàn löïc chính trò noäi boä khoâng • Baàu khoâng khí tin töôûng laãn nhau giöõa caùc töøng lôùp • Söï laõng coâng ôû caùc caáp döôùi nhö theá naøo, taïi sao • Doanh nghieäp coù moät vieãn caûnh toång theå khoâng hay chæ boä phaän keá hoaïch trung öông Öu ñieåm caùc doanh ngheäp thaønh coâng • Thaønh vieân laõnh ñaïo laøm göông, laõnh ñaïo öu tuù • Baàu khí tin töôûng laãn nhau giöõa caùc töøng lôùp • Cô caáu toå chöùc mang hình thöùc phoái hôïp • DN coù vieãn caûnh toång theå, nhaát trí giöõa caùc nhoùm, khaùch haøng, coå ñoâng vaø moâi tröôøng ñöôïc tham gia goùp yù. Lieân keát caùc ñuùc keát ñoùng goùp Trang 5
6. Quaûn Trò Nhaân Söï B. Moâi tröôøng theo quan ñieåm QTNS DAÂN SOÁ – LAO ÑOÄNG KINH TEÁ LUAÄ T Söù maïng Chieán löôïc VAÊN PHAÙ muïc tieâu chính saùch HOAÙ XH Mar ket ting Saûn xuaát QUAÛN TRÒ NHAÂN SÖÏ Chöùc Taøi chính naêng CHÍNH KHOA khaùc QUYEÀN HOÏC KYÕ Vaên hoaù Coå ñoâng ÑOAØN THUAÄT coâng ty coâng ñoaøn THEÅ ÑOÁI THUÛ CAÏNH KHAÙCH TRANH HAØNG II. Moâi tröôøng quaûn trò nhaân söï A> Beân ngoaøi Khung caûnh kinh teá • Chu kyø kinh teá – Chu kyø kinh doanh. Trong suy thoaùi Caùc coâng ty Myõ duøng Vieät kieàu vaøo Laøm vieäc trong thôøi gian ngaén 3 thaùng roài cho nghæ ñaõ khai thaùc ñöôïc. Bôûi theo luaät taïi Myõ 3 thaùng phaûi cho vaøo bieân cheá hoaëc cho nghæ vieäc, töùc hoï laøm theá ñeå giaûm chi phí. Daân soá löïc - löôïng lao ñoäng • Duøng caû khoa hoïc daân soá vaøo phaân tích • Thoáng keâ trong caùc ngaønh ngheà Luaät leä nhaø nöôùc • Luaät lao ñoäng taùc ñoäng maïnh nhaát Vaên hoaù xaõ hoäi • Ñaúng caáp, möùc thang giaù trò vôùi ñaø phaùt trieån trong ngoaøi toå chöùc • Chuaån möïc. Chuùng ta thaáy baàu khoâng khí töï nhieân hoïc taäp cuûa sinh vieân Myõ • Söï thay ñoåi giaù trò vaên hoaù laø thaùch thöùc – thay ñoåi thaùi ñoä laøm vieäc, nghó ngôi gaây ra thaùch ñoá cho nhaø quaûn trò • Söï thay ñoåi veà loái soáng trong xaõ hoäi aûnh höôûng ñeán caáu truùc trong xaõ hoäi. Trang 6
7. Quaûn Trò Nhaân Söï Ñoái thuû caïnh tranh • Cheá ñoä chính saùch ñeå giöõ nhaân vieân, caûi tieán moâi tröôøng laøm vieäc, phuùc lôïi • Taïi sao nhaân vieân gioûi ra ñi? PR cuûa toå chöùc nhö theá naøo ñeå thu huùt Khoa hoïc kyõ thuaät • Ñaëc ñieåm khoa hoïc kyõ thuaät ngaøy nay • Saép xeáp löïc löôïng dö thöøa neáu coputer trôï giuùp chaün haïn Khaùch haøng • Thöôïng ñeá – oâng vua – OÂng chuû Chính quyeàn vaø ñoaøn theå • Sôû lao ñoäng – Thöông binh xaõ hoäi – Hoäi A> Beân trong Söù maïng muïc tieâu cuûa coâng ty • Hieåu – aûnh höôûng ñeán caùc boä phaän – Caùc boä phaän döïa vaøo ñoù ñònh höôùng cho boä phaän mình nhö theá naøo Chính saùch chieán löôïc cuûa coâng ty Chính saùch chæ nam höôùng daãn hay giaûi thích caân nhaéc, aûnh höôûng ñeán haønh xöû cuûa caùc caáp quaûn trò nhö theá naøo. Vaán ñeà raéc roái ôû caùc caáp giaûi quyeát nhö theá naøo giöõa caùc caáp. Caùc chính saùch aûnh höôûng: * Nôi laøm vieäc an toaøn – khuyeán khích laøm vieäc – traû löông ñaõi ngoä cho naêng suaát cao veà phaåm vaø löôïng – öu tieân cöùu xeùt ñòa vò trong coâng ty neáu hoï chöùng toû ñöôïc Baàu khoâng khí vaên hoaù cuûa coâng ty • Vaên hoaù chæ veà heä thoáng giaù trò ñöôïc chia seõ, caùc ñieàu toái kî caùc ñieàu traân troïng. Chuùng cho bieát thaønh vieân phaûi haønh ñoäng nhö theá naøo vôùi caùc thaønh vieân beân trong vaø beân ngoaøi, noù ñieàu khieån cö xöû cuûa thaønh vieân mình. • Moïi toå chöùc ñieàu coù heä thoáng khuoân maãu giaù trò, caùc bieåu töôïng, nghi thöùc, huyeàn thoaïi vaø thöïc tieãn phaùt trieån theo thôøi gian • Trong coâng ty heä thoáng giaù trò, caùc nieàm tin, thoùi quen ñöôïc chia seõ trong phaïm vi moät toå chöùc, taùc ñoäng caùc caáu truùc chính quy taïo ra chuaån möïc haønh vi. Quyeát ñònh ñöôïc thöïc hieän hai chieàu, tin töôûng giöõa caùc caáp, bí maät khoâng bao truøm, nhaân vieân ñöôïc khuyeán khích saùng taïo giaûi quyeát vaán ñeà. • Truyeàn thoâng – Ñoäng vieân – Phong caùch laõnh ñaïo ? Coå ñoâng – Coâng ñoaøn • Coå ñoâng khoâng ñieàu haønh nhöng gaây aûnh höôûng trong hoäi ñoàng quaûn trò coâng ty, hoï coù quyeàn chaáp vaán laõnh ñaïo. • ÔÛ caùc nöôùc tö baûn coâng ñoaøn laø moät löïc löôïng ñoái phoù maïnh, hoï coù caáp coâng ñoaøn töø cô sôû ñeán trung öông, hoï seõ ñình coâng neáu keát quaû toài vôùi hoï III. Xaây döïng baàu khoâng khí vaên hoaù DN Vaên hoaù DN laø phong tuïc, taäp quaùn, nghi thöùc, caùc giaù trò ñöôïc chia seõ taïo thaønh chuaån möïc haønh vi chi phoái haønh vi öùng xöû cuûa nhaân vieân Coù neùt ñaëc thuø caù bieät, moät haønh lang phong caùch laøm vieäc, öùng xöû, linh hoàn cuûa doanh nghieäp, tieàm thöùc cuûa toå chöùc vaø ñieàu khieån moái quan heä. 1. Theo ñònh höôùng vieãn caûnh vaø tin töôûng nhau • Coù tinh thaàn caàu tieán, côûi môû – ñònh höôùng toaøn caàu: taàm nhìn bao quaùt • Taát caû caùc nhaân vieân ñeàu caûm nhaän ñöôïc yù nghóa cuûa söï ñoùng goùp cuûa mình • Quaù trình ñöa ra quyeát ñònh theo höôùng nhaát trí giöõa laõnh ñaïo vaø nhaân vieân Trang 7
8. Quaûn Trò Nhaân Söï • Tin caäy, laéng nghe, goùp yù laãn nhau ñeå cuøng xaây döïng phaùt trieån • Phuø hôïp vôùi ñôn vò, höôùng ñeán töøng ñôn vò trong toå chöùc • Thöôøng xuyeân thay ñoåi ñeå phuø hôïp vôùi moâi tröôøng beân trong vaø beân ngoaøi • Phuø hôïp beân trong: vieãn caûnh – cô caáu toå chöùc – phong caùch laõnh ñaïo 2. Mang tính phoái hôïp “ Toå chöùc lieân keát goàm caùc thaønh vieân coù oùc kinh doanh” • Cô caáu toå chöùc coù tính caùch taäp theå ñaùp öùng nhu caàu taâm lyù nhoùm vaø caù nhaân nghóa laø ñöa ra ñöôïc yù nghóa taäp theå vaø caù nhaân trong moät toå chöùc • Thöïc hieän moät möùc ñoä toå chöùc cao thu huùt coù ñònh höôùng nhöõng thaønh vieân ôû caùc caáp tham döï • Soá löôïng toái thieåu caáp laõnh ñaïo, möùc ñoä tin töôûng toái ña vaø phaân quyeàn • Thöïc hieän quan ñieåm phoá hôïp baèng caùch höôùng veà hieäu quaû vaø thieát keá cô caáu linh hoaït ñeå thích öùng nhanh vôùi nhöõng thay ñoåi beân ngoaøi. • Nhö vaäy trong töông lai gaàn ngaøy caøng thích öùng vôùi caùc doanh nghieäp quy moâ hoaëc lieân keát Trang 8
9. Quaûn Trò Nhaân Söï Chöông ba: Phaân taùch coâng vieäc Ñònh nghóa Coâng vieäc: moät soá coâng taùc cuï theå phaûi hoaøn thaønh neáu toå chöùc muoán ñaït muïc tieâu Phaân taùch coâng vieäc: laø moät tieán trình xaùc ñònh moät caùch coù heä thoáng caùc nhieäm vuï vaø caùc kyõ naêng caàn thieát ñeå thöïc hieän caùc coâng vieäc trong moät toå chöùc • Nhaân vieân thöïc hieän nhöõng coâng taùc gì? Khi naøo hoaøn taát? • Coâng vieäc thöïc hieän ôû ñaâu? Laøm coâng vieäc ñoù nhö theá naøo? • Taïi sao phaûi thöïc hieän coâng vieäc ñoù? Caàn tieâu chuaån naøo ñeà thöïc hieän Moâ taû vaø ghi laïi cuï theå muïc tieâu coâng vieäc, caùc nhieäm vuï vaø hoaït ñoäng cuûa noù, caùc ñieàu kieän hoaøn thaønh coâng vieäc, caùc kyõ naêng, kieán thöùc vaø thaùi ñoä caàn thieát ñeå hoaøn thaønh coâng vieäc. Noù giuùp nhaø quaûn trò nhìn thaáy bao quaùt veà coâng vieäc. Thu thaäp ñeå taùch töø trong thöïc teá töø laàn ñaàu tieân, coù theâm coâng vieäc môùi hay thay ñoåi do haäu quaû HOAÏCH ÑÒNH Coâng taùc cuï theå Traùch Nhieäm TUYEÅN MOÄ hi ä TUYEÅN CHOÏN ÑAØO TAÏO VAØ PHAÙT TRIEÃN Phaân Moâ taû coâng vieäc ÑAÙNH GIAÙ COÂNG TAÙC tích LÖÔNG BOÅNG PHUÙC LÔÏI coâng AN TOAØN VAØ Y TEÁ Moâ taû tieâu chuaån coâng vieäc vieäc GIAO TEÁ NHAÂN SÖÏ & QUAN HEÄ LAO ÑOÄNG NGHIEÂN CÖÙU Kieán Kyõ Khaû QUYEÅN DUÏNG BÌNH thöùc naêng naêng ÑAÚNG Lôïi ñieåm cuûa phaân taùch coâng vieäc • Baûo ñaûm thaønh coâng trong vieäc saép xeáp, thuyeân chuyeån, thaêng thöôûng • Loaïi boû baát bình ñaúng veà möùc löông thoâng qua nhieäm vuï vaø coâng vieäc • Taïo kích thích lao ñoäng qua vieäc saáp xeáp caùc möùc thaêng thöôûng • Tieát kieäm thôøi gian, söùc löïc qua vieäc tieâu chuaån hoaù coâng vieäc töø ñoù giuùp nhaø quaûn trò coù cô sôû laøm keá hoaïch vaø phaân chi thôøi bieåu coâng taùc • Giaûm bôùt soá ngöôøi caàn thay theá do thieáu hieåu bieát veà coâng vieäc trình ñoä • Taïo cô sôû ñeå caáp quaûn trò vaø nhaân vieân hieåu nhau nhieàu hôn I. Caùc phöông phaùp phaân tích coâng vieäc • Baûng caâu hoûi: gôûi cho nhaân vieân, nhaân vieân coâng nhaân phaûi moâ taû nhieäm vuï, muïc ñích, khoái löôïng hoaëc soá saûn phaåm coâng vieäc. Thôøi gian xöû lyù khoâng coù, coâng nhaân khoâng ñieàn vaøo chi tieát • Quan saùt: coâng vieäc ñoøi hoûi kyõ naêng, neáu laøm vieäc trí oùc thì khoâng ñuû • Phoûng vaán: phoûng vaán caù nhaân, quaûn ñoác ñeå laáy theâm thoâng tin hoï, vaø kieåm tra laïi hoï khai coù ñuùng khoâng. Coù theå phoûng vaán nhoùm nhaân vieân sau ñoù nhoùm quaûn ñoác • Ghi cheùp laïi trong nhaät kyù: yeâu caàu coâng nhaân ghi laïi moâ taû hoaït ñoäng haèng ngaøy, nhôø vaøo phöông phaùp naøy ñeå bieát coâng nhaân phoùng ñaïi taàm quan troïng cuûa coâng vieäc trong caùc phöông phaùp tröôùc • Baûng danh saùch kieåm tra: danh saùch caùc muïc lieân quan ñeán coâng vieäc, nhöõng ngöôøi quaûn trò tröïc tieáp coâng nhaân kieåm tra Trang 9
10. Quaûn Trò Nhaân Söï • Phoái hôïp caùc phöông phaùp: nhaèm muïc ñích phaân taùch chính xaùc • Phöông phaùp khaùc: phöông phaùp khaùc, döõ kieän, quy ñònh cuûa chính phuû II. Tieán trình phaân taùch coâng vieäc Nghieân cöùu kyõ sô ñoà cuûa toå chöùc, noùi chuyeän vôùi caùc caù nhaân quen thuoäc vôùi coâng vieäc ñoù, giôùi thieäu vaø giaûi thích lyù do, taïo moái tin töôûng khoâng laøm trì treä coâng vieäc Böôùc Tieán trình phaân taùch coâng vieäc 1 Xaùc ñònh muïc ñích söû duïng thoâng tin phaân taùch coâng vieäc: coù noù môùi aán ñònh caùc phöông phaùp thu thaäp thoâng tin 2 Thu thaäp thoâng tin cô baûn: sô ñoà toå chöùc cho ta bieát coâng vieäc naøy lieân heä vôùi coâng vieäc khaùc nhö theá naøo chöùc vuï vaø tuyeán quyeàn haïn, tieán trình coâng vieäc hieåu roõ chi tieát töø ñaàu vaøo ñeán ñaàu ra, baûn moâ taû coâng vieäc hieän coù giöùp ta xaây döï moät baûn coâng vieäc hoaøn chænh hôn 3 Löïa choïn caùc coâng vieäc tieâu bieåu: caàn thieát khi coù nhieàu coâng vieäc gioáng nhau, tieát kieåm thôøi gian, VD: trong daây chuyeàn saûn xuaát 4 Thu thaäp thoâng tin phaân taùch coâng vieäc: duøng caùc phöông phaùp phaân taùch ñeå thu thaäp thoâng tin caùc hoaït ñoäng, thaùi ñoä öùng xöû, ñieàu kieän laøm vieäc, caù tính vaø khaû naêng 5 Kieåm tra laïi thoâng tin vôùi caùc thaønh vieân: ñaït ñöôïc söï ñoàng tình cuûa ñöông söï veà baûn phaân tích coâng vieäc, hoï coù cô hoäi xeùt laïi hoï 6 Trieån khai baûn moâ taû coâng vieäc, moâ taû tieâu chuaån coâng vieäc: phaân taùch coâng vieäc xong nhaø quaûn trò phaûi soaïn 2 baûn naøy IV. Moâ taû coâng vieäc Laø moät taøi lieäu cung caáp thoâng tin lieân quan ñeán caùc coâng taùc cuï theå, caùc nhieäm vuï vaø traùch nhieäm cuûa coâng vieäc. Ñöôïc moâ taû lieät keâ chính xaùc, xuùc tích nhöõng ñieàu maø coâng nhaân vieân phaûi thöïc hieän. Laøm caùi gì, laøm theá naøo, vaø caùc ñieàu kieäm maø caùc nhieäm vuï ñoù ñöôïc thöïc thi 1. Caùc nhieäm vuï chuû yeáu phaûi hoaøn thaønh 2. Tyû leä thôøi gian cho moãi nhieäm vuï 3. Caùc tieâu chuaån hoaøn thaønh coâng vieäc 4. Ñieàu kieän, nôi laøm vieäc, ruûi ro coù theå saûy ra 5. Soá ngöôøi laøm vôùi töøng coâng vieäc, moái quan heä töôøng trình, baùo caùo 6. Maùy moùc vaø thieát bò thöïc hieän coâng vieäc Baûn moâ taû coâng vieäc Teân coâng ty: Chöùc vuï Phoøng/ boä phaän: Nôi laøm vieäc . Baùo caùo cho Muïc ñích coâng vieäc Phaïm vi coâng vieäc Nhieäm vuï vaø traùchnhieäm . Tieâu chuaån Möùc phaán ñaáu Trang 10
11. Quaûn Trò Nhaân Söï V. Moâ taû tieâu chuaån coâng vieäc Laø baûng trình baøy caùc ñieàu kieän, tieâu chuaån toái thieáu coù theå chaáp nhaän ñöôïc maø moät ngöôøi caàn phaûi coù ñeå hoaøn thaønh moät coâng vieäc nhaát ñònh naøo ñoù. Trình ñoä hoïc vaán, kinh nghieäm, nhaân caùch vaø khaû naêng theå löïc. 1. Döõ kieän toång quaùt: ÔÛ boä phaän naøo, teân coâng vieäc, caùc tuyeán quyeàn haïn, traùch nhieäm 2. Baûn chaát coâng vieäc: haønh chính, cô khí, hay giao tieáp. Ngoaøi trôøi, cöïc, baån? Moái töông quan vôùi caùc coâng vieäc khaùc ñeå bieát baûn chaát quan troïng khoâng? 3. Traû löông: phöông phaùp naøo? Bao nhieâu? Phuï thöôûng, chia lôøi, phuû caáp, phuï trôï 4. Ñieàu khoaûn huaán luyeän: ôû ñaâu, bao nhieâu laâu, caùch thöïc hieän huaán luyeän 5. Cô hoäi thaêng thöôûng: lyù do, tuyeán, thôøi haïn thaêng thöôûng 6. Caùc tieâu chuaån cuûa nhaân vieân: döïa vaøo töøng loaïi coâng vieäc: trình ñoä hoïc vaán, chuyeân moân, kyõ naêng kinh nghieäm, giôùi tính, ñaëc tính caù nhaân, khung tuoåi, trí thoâng minh, nhanh, söùc maïnh, chính xaùc, trung thöïc, phaùn ñoaùn, khaû naêng laõnh ñaïo tæ mó , thaän troïng, traùch nhieäm, ruûi ro (cho ñieåm vaø ñöa vaøo ma traän) Sau khi phaân tích xong: • Kieåm tra laïi caùc keát luaän cuûa mình cho caáp treân, ñaùnh giaù tính chính xaùc höõu duïng. Phaân tích coâng vieäc chí phí khoâng cao, khaû naêng coâng taùc cao • Thaûo ra baûn moâ taû tieâu chuaån coâng vieäc, ñaùnh giaù coâng vieäc ñeå tính löông. Trang 11
12. Quaûn Trò Nhaân Söï Phaàn hai: Hoaïch ñònh, Tuyeån moä, Tuyeån choïn nhaân vieân Chöông boán: Hoaïch ñònh taøi nguyeân nhaân söï Laøm theá naøo ñeå ñuùng ngöôøi, ñuùng vieäc, ñuùng luùc thoaû maõn caùc muïc tieâu? I. Toång quaùt Ñònh nghóa: laø moät tieán trình trieån khai thöïc hieän, caùc keá hoaïch caùc chöông trình nhaèm ñaûm baûo cô quan coù ñuùng soá löôïng, ñuùng ngöôøi, boá trí ñuùng nôi ñuùng luùc vaø ñuùng choã • Hoaïch ñònh: laø tieân lieâu, tieân ñoaùn, döï baùo nhöõng bieán thieân ñeå phoøng ngöøa ruûi ro trong töông lai. • Xu höôùng laâu daøi: laø döï baùo nhu caàu ñoái vôùi saûn phaåm hay nhaân söï cuûa moät toå chöùc treân naêm naêm • Bieán thieân theo chu kyø: laø moät söï bieán ñoäng maø chuùng ta coù theå tieân ñoaùn ñöôïc moät caùch hôïp lyù veà tuyeán xu höôùng xaûy ra trong giai ñoaïn hôn 1 naêm (chính trò, chieán tranh, kinh teá, nhu caàu ) • Bieán thieân theo muøa: laø nhöõng thay ñoåi coù theå tieân ñoaùn ñöôïc moät caùch hôïp lyù thöôøng xaûy ra trong giai ñoaïn moät naêm (baùnh trung thu, giaùng sinh) • Bieán thieân ngaåu nhieân: nhöõng thay ñoåi khoâng theo moâ hình naøo caû II. Tieán trình hoaïch ñònh taøi nguyeân nhaân söï Nghieân cöùu kyõ chieán löôïc cuûa toå chöùc, tham gia soaïn thaûo chieán löôïc toaøn coâ quan laø moät lôïi theá. Hoaïch ñònh töøng boä phaän vaø toaøn cô quan Moâi tröôøng ngoaøi – Moâi tröôøng trong Hoaïch ñònh chieán löôïc Hoaïch ñònh taøi nguyeân nhaân söï Böôùc 1 Döï baùo nhu caàu Khaû naêng saûn coù TNNS So saùnh giöõa nhu caàu veà khaû naêng saün coù Cung = caàu Dö thöøa nhaân vieân Khieám duïng nhaân vieân Böôùc 2 Ñeà ra chính saùch & keá hoaïch Böôùc 3 Khoâng Haïn cheá tuyeån duïng Tuyeån moä Thuyeân chuyeån haønh Giaûm giôø lao ñoäng Thaêng, giaùng chöùc ñoäng Veà höu sôùm - nghæ taïm thôøi Tuyeån choïn Ñaøo taïo phaùt trieån Böôùc 4 Kieåm soaùt vaø ñaùnh giaù Trang 12
13. Quaûn Trò Nhaân Söï Böôùc trong hình treân Caùc keá hoaïch toång theå Phaân taùch coâng vieäc Chuùng ta caàn nhaân löïc naøo ñeå hoaøn Nhaân löïc naøo ñaõ coù saún thaønh coâng vieäc trong cô quan Coù aên khôùp khoâng? Neáu khoâng chuùng ta loaïi ngöôøi naøo vaø laøm caùch naøo ñeà tuyeån moä hoï * Ñaùnh giaù thaønh tích * Ngaân haøng döõ kieän cuûa cô quan * Ñaøo taïo * Phaùt trieån nhaân vieân caùc caáp quaûn trò Böôùc moät: Ñeà ra vaø döï baùo nhu caàu Ngoaøi nhu caàu saûn phaåm dòch vuï döï phoøng doanh thu, khoái löôïng ñaùp öùng coøn • Soá ngöôøi thay theá döï kieán – chaát löôïng vaø nhaân caùch cuûa nhaân vieân • Nhöõng quyeát ñònh naâng caáp saûn phaåm dòch vuï thaâm nhaäp thò tröôøng môùi • Nhöõng thay ñoåi veà khoa hoïc kyõ thuaät, quaûn trò laø taêng naêng suaát • Nguoàn taøi chính coù saün a. Döï baùo nhu caàu taøi nguyeân nhaân söï b. Döï baùo khaû naêng saün coù veà taøi nguyeân nhaân söï Cung caáp phöông tieän tính toaùn bao nhieâu vaø loaïi coâng nhaân vieân naøo, nguoàn cung caáp nhaân söï laáy töø ñaâu, trong cô quan huaán luyeän ñeå co khaû naêng cho töông lai Coâng ty nhoû thì bieát khaû naêng cuûa nhaân vieân. Lôùn thì sao? Caàn quaûn trò hoà sô khoa hoïc, bieát roõ nhaân vieân khoâng phaûi laø chuyeän deã daøng • Heä thoáng hoà sô thöôøng vaø h oà sô thuyeân chuyeån Khoaûn ñeå troáng Ngaøy thaùng: . Boä phaän: Phoøng ban: Ngaønh - nhoùm Ñòa ñieåm Thôøi gian phuïc Ngaøy sinh Gia ñình Chöùc danh coâng vieäc vuï coâng ty Trình ñoä hoïc Vaên baèng, naêm hoïc, laõnh vöïc chuyeân moân vaán MBA - ÑH 1 2 . 3 Caùc khoaù do coâng ty ñaøo taïo hoã trôï Teân khoaù Ñeà taøi Naêm Teân khoaù Ñeà taøi naêm Trang 13
14. Quaûn Trò Nhaân Söï - - - - - - - - - - Sôû thích ngheà nghieäp vaø sôû thích phaùt trieån Quan taâm Coù Chaáp nhaän Coù Thuyeân Coù Hình vieäc laøm khoâng thuyeân khoâng chuyeån ñeå khoân khaùc chuyeån thaêng tieán g Neáu coù loaïi gì ? Dieãn giaûi cuï theå baát cöù ñieàu kieän naøo Caùc teân maõ soá Loaïi ñaøo taïo naøo maø baïn A>Trao doài kyõ naêng tin coù theå thuï ñaéc ñöôïc B> Kinh nghieäm thaêng tieán Keå caùc loaïi coâng taùc maø baïn tin coù ñuû khaû naêng hoaøn thaønh Sinh ngöõ Vieát Noùi 1. . . 2. . . Caùc sinh hoaït ñoaøn ñoäi toaøn theå Hoäi vieân toå chöùc naøo?Chöùc vuï (5 naêm) . Kyõ naêng Loaïi Chöùng nhaän Loaïi Chöùng nhaän . Kinh nghieäm Ñòa ñieåm Töø naêm Ñeán naêm Ghi chuù Dieãn giaûi Dieãn giaûi kinh nghieäm khaùc, giaûi trí, sôû thích ,döõ kieän caù nhaân • Sô ñoà saép xeáp laïi nhaân löïc Cho thaáy khaû naêng hoaøn thaønh coâng taùc hieän nay, khaû naêng thaêng tieán vôùi vò trí quan troïng, laøm theû hoà sô cho moãi chöùc vuï thaønh tích hieän taïi, tieàm naêng töông lai thaêng tieán, caàn ñaøo taïo moãi öùng cöû vieân • Heä thoáng thoâng tin maùy tính Phaûi vi tính hoaù thoâng tin baèng caùc phaàn meàm, khi caàn goõ teân vaøo vaø maùy tính cho khaû naêng cuûa nhaân vieân ñoù. - Maõ soá kinh nghieäm trong coâng vieäc: boä moâ taû kinh nghieäm, chöùc danh, maõ soá, ngaøy sinh, moâ taû caùc coâng vieäc hieän taïi, tröôùc, töông lai - Kieán thöùc saûn xuaát – Ngoaïi ngöõ – Sôû thích ngheà –Thaønh tích coâng taùc - Kinh nghieäm – Trình ñoä hoïc vaán – Caùc khoaù ñaøo taïo Böôùc 2: Ñeà ra chính saùch Chính saùch – Thuû tuïc – Keá hoaïch cuï theå Aùp duïng chính saùch cuõ hay ñoåi môùi, dö thöøa, thieáu thì sao? Nhaân vieân caàn coù chính saùch cuï theå gì? Ngaân saùch trình phaûi phuø hôïp cho ban giaùm ñoác pheâ chuaån Böôùc 3: Thöïc hieän caùc keá hoaïch • Khieám duïng nhaân vieân: thieáu nhaân vieân theo khaû naêng, thuyeân chuyeån ñuùng khaû naêng vaø tieàm naêng cuûa hoï, thaêng giaùng chöùc, thieáu haún phaûi tuyeån moä - Thuyeân chuyeån: lyù do thuyeân chuyeån, ñi ñaâu, ñaùp öùng nhu caàu nhaân vieân? Nhaøm chaùn khoâng vui khi laøm ôû vò trí ñoù? Nhu caàu saûn xuaát hay boä phaän khaùc - Thaêng chöùc: nhôø vaøo thoâng tin caù nhaân, hoà sô nhaân vieân, vì ñieàu kieän vaên hoaù? Trang 14
15. Quaûn Trò Nhaân Söï - Giaùng chöùc: khaùc treân hay teá nhò, phöùc taïp, khoù khaên - Tuyeån moä tuyeån choïn: xem sau • Thaëng dö nhaân vieân: haïn cheá tuyeån duïng – giaûm giôø lao ñoäng – cho veà höu sôùm – giaûn thôï – cho nghæ taïm thôøi Böôùc 4: Kieåm tra vaø ñaùnh giaù: Sau ñoù ruùt kinh nghieäm III. Caùc phöông phaùp döï baùo 1. Phaân tích xu höôùng: (Trend analysis) phaân tích loâgic qua cuoái kyø moãi naêm 2. Phaân tích tyû suaát nhaân quaû: Tæ xuaát giöõa moät soá nguyeân nhaân naøo ñoù vôùi coâng nhaân caàn phaûi coù ñeå ñaït ñöôïc. Tam suaát chaún haïn (naêng suaát ñöôïc giöõ nguyeân) 3. Phaân tích töông quan: Tìm moái töông quan giöõa hai bieán soá. VD: hoaït ñoäng kinh doanh so vôùi tuyeån duïng. Coù theå döï baùo hoaït ñoäng kinh doanh vaø nhu caàu nhaân söï töông ñoái chính xaùc. Ñöa leân ñoà thò töøng bieán öùng vôùi möùc ñoä sau ñoù veõ ñöôøng qua theo xu höôùng töø ñoù döï ñoaùn. 4. Söû duïng maùy tính: Nhaäp löôïng vaø phaàn meàm seõ cho keát quaû. Phuï thuoäc vaøo möùc ñoä cuûa phaàn meàm ñoù thieát keá nhö theá naøo 5. Phaùn ñoaùn cuûa caáp quaûn trò: Quan troïng, nhaïy caûm, oùc phaùn ñoaùn 6. Kyõ thuaät Delphi: Coâng ty Rand. Toán keùm • Ñöa cho caùc nhoùm chuyeân vieân baûng vaán luïc yeâu caàu hoï cho bieát giaûi phaùp • Noäp laïi cho ban toå chöùc • Thu thaäp laïi vaø hieäu chænh vaø ñöa ra baûn vaán luïc gôûi tieáp cho chuyeân vieân • Tieáp tuïc cho ñeán khi ñaït nhaát trí Ngoaøi ra coøn coù döï baùo töø khôûi ñieåm leân, caáp ñöôùi ñeä trình leân, moâ phoûng trong Computer. Sau khi xong nhaø quaûn trò tieán haønh tuyeån moä nhaân vieân chöông 5 Trang 15
16. Quaûn Trò Nhaân Söï Chöông naêm: Tuyeån moä nhaân vieân I. Tieán trình tuyeån moä Tuyeån moä nhaân vieân laø moät tieán trình thu huùt nhöõng ngöôøi coù khaû naêng töø nhieàu nguoàn khaùc nhau ñeán ñaêng kyù, noäp ñôn tìm vieäc laøm. A. Toång quaùt Tuyeån moä nhaân vieân laø moät quaù trình phöùc taïp, phoøng nhaân söï nhaän phieáu yeâu caàu tuyeån moä, trong phieáu coù chöùc danh coâng vieäc, teân boä phaän vaø ngaøy thaùng laøm vieäc. Phoøng nhaân söï seõ ñoái chieáu vôùi baûn moâ taû coâng vieäc xeùt xem coâng nhaân vieân saép tuyeån caàn hoäi ñieàu kieän trình ñoä naøo, tieáp laø hieän nay trong coâng ty coù nhaân vieân hoäi ñuû ñieàu ñoù khoâng hay phaûi tuyeån moä töø beân ngoaøi. Chuù yù noù toán keùm. Hoaïch ñònh taøi nguyeân nhaân söï, tìm caùc giaûi phaùp khaùc sau ñoù ñi ñeán tuyeån moä, duøng caùc phöông phaùp noäi boä ñeå xeùt nguoàn noäi boä hay duøng caùc phöông phaùp beân ngoaøi ñeå xeùt nguoàn beân ngoaøi vaø cuoái cuøng ñi ñeán caùc nhaân ñöôïc tuyeån moä chuù yù raèng taát caû quy trình naøu naèm trong moâi tröôøng beân ngoaøi vaø beân trong. B. Tìm giaûi phaùp khaùc Vì yeáu toá toán keùm neân coù theå tìm giaûi phaùp khaùc thích hôïp hôn, caùc chi phí nghieân cöùu, phoûng vaán, coâng ty moâi giôùi, phaân coâng laïi, ñaøo taïo laïi. 1. Giôø phuï troäi Caùc coâng ty deät may, thöïc phaåm vaøo muøa thì thueâ möôùn theâm khoâng coøn phuø hôïp neân hoï khuyeán khích coâng nhaân laøm theâm giôø, neáu hoï tuyeån vaøo nhu caàu saûn xuaát trôû laïi bình thöôøng thì khoù loøng cho nhaân vieân nghæ vieäc. Yeáu toá chuùng taû phaûi xem xeùt laø thôøi gian laøm theâm khoâng quaù nhieàu, neáu theá coâng nhaân meät vaø chuùng ta traû löôïng troäi cao hôn löông chính thöùc, möùc soáng cao seõ quen vôùi hoï sau naøy trôû laïi thu nhaäp thaáp hoï khoâng coøn laøm vieäc toát 2. Hôïp ñoàng gia coâng Kyù hôïp ñoàng vôùi caùc haõng khaùch saûn xuaát cho mình neáu thuaän lôïi 3. Möôùn nhaân vieân haõng khaùc Ít aùp duïng hình thöùc naøy, caùc coâng ty nhoû thì coøn coù chöù caùc ngaønh coâng nghieäp thì khoâng, caùc neàn kinh teá tieán tieán coøn coù coâng ty cung öùng lao ñoäng taïm thôøi. Nhöng thöôøng coâng nhaân laøm vieäc khoâng toát, naêng löïc khoâng cao 4. Nhaân vieân taïm thôøi Thích hôïp cho khieám duïnh nhaân coâng theo muøa, bieán thieán ñoät xuaát, ngaåu nhieân. Tuyeån nhaân vieân taïm thôøi neân traùnh nhöõng ñaùng tieát saûy ra sau naøy neân noùi roõ II. Tuyeån moä nhaân vieân A. Nguoàn noäi boä Phöùc taïp, aùp duïng cho thuyeân chuyeån, coâng ty coù theå nieâm yeát choã troáng vaø thoâng tin trong toaøn coâng ty. Ghi roõ choã laøm coøn troáng, thuû tuïc caàn thieát phaûi laøm ñaêng kyù, caùc tieâu chuaån, löông boång söùc khoeõ, quyeàn lôïi. Toùm laïi môøi ñaêng kyù choã coøn troáng Döïa vaøo hoà sô löu tröõ caùc nhaø quaûn trò deã tìm ngöôøi thích hôïp, coù theå toå chöùc traéc nghieäm phoûng vaán ñeå tuyeån choïn chính xaùc hôn Yeáu toá thôøi gian laø noåi baät troïng tuyeån moä nay, höôùng ñeán thaêng tieán cho nhaân vieân trong noäi boä Trang 16
17. Quaûn Trò Nhaân Söï Lôïi ñieåm laø nhaân vieân thaáy thaêng tieán, neân hoï gaén boù laøm vieäc tích cöïc hôn, ñaùnh giaù khaû naêng hoï chính xaùc hôn, hoï laø ngöôøi quen thuoäc neân hoaø nhaäp vaøo coâng ty nhanh giaûm ñaøo taïo vaø chi phí. B. Nguoàn beân ngoaøi Nguoàn tuyeån moä 1. Baïn beø nhaân vieân: coâng nhaân vieân trong toå chöùc thöôøng bieát roõ baïn beø, hoï giôùi thieäu coâng ty coù chaát löôïng, hoï thích hoï muoán baïn beø vaøo laøm chung. Coù theå thieân vò vaø aûnh höôûng khoâng toát, caàn giaûi thích traùch nhieäm ngöôøi giôùi thieäu, chæ öu tieân khi baèng ñieåm vôùi nguoàn khaùc. 2. Nhaân vieân cuõ: chuùng ta thöôøng coi reû nhöõng ngöôøi naøy bôûi nhieàu lyù do, nhöng phaûi xem xeùt laïi hoï ôû trong ñieàu kieän naøo? Khi hoï trôû veà coù theå laø nhaân vieân laøm nhieät tình, naêng ñoäng vaø trung thöïc hôn. Caùc nhaân vieân khaùc trong coâng ty coù theå xem thöôøng vaø hoï coù theå rôøi khi naøo hoï muoán 3. ÖÙng vieân töï noäp ñôn xin vieäc: Thoâng tin ñaêng baùo hay phöông tieän khaùc cuûa coâng ty caùc öùng cöû vieân naøy töï noäp, coøn coù khi öùng cöû vieân ñeán tìm vieäc caû khi khoâng ñaêng baùo nguoàn naøy ta cuõng chuù yù. 4. Nhaân vieân haõng khaùc: Tuyeån duïng nhaân vieân coù saün tay ngheà laø moät phöông phaùp phoå bieán nhaát, ít chi phí ñaøo taïo laïi, khoâng taäp söï. Cuõng coù nhöõng quan ñieåm tuyeån töø coâng ty ñoái thuû laø khoâng ñaïo ñöùc vaø cöôùp caùc nhaân vieân, saûy ra caïnh tranh vaø coù theå bò traû ñuõa. Nhaät baûn xem yeáu toá thaâm nieân coøn Myõ thì vieäc laøo löông aáy 5. Caùc tröôøng ñaïi hoïc vaø cao ñaúng: laø nguoàn nhaân löïc quan troïng, deã ñaøo taïo vöông leân vaø coùc saùng kieán. Coù nhieàu coâng ty ñaõ taøi trôï hoïc boång ñeå ñoùn ñaàu tröôùc 6. Ngöôøi thaát nghieäp: chuùng ta xem taïi sao hoï laïi thaát nghieäp ñeå khai thaùc 7. Ngöôøi laøm ngheà töï do: kyõ thuaät vaø chuyeân moân hoï cao Phöông phaùp tuyeån moä Quaûng caùo, ñeán tröôøng, cô quan lao ñoäng, nhaân vieân giôùi thieäu, tham gia ngaøy hoäi vieäc laøm, thoâng qua caùc nhaø quaûn trò, caùc hieäp hoäi chuyeân nghieäp theo ngaønh ngheà 1. Quaûng caùo: treân phöông tieân baùo chí, toán keùm, giaù caû cao, khi saùch tôùi tay baïn thì giaù caû laïc haäu roài. Caùc nöôùc phaùt trieån thì coù nhieàu tôø baùo mieãn phí phaùt nôi coâng coäng, ñaét tieàn ôû caùc nhaät baùo noåi tieáng. Cuõng laø nguoàn nhaân vieân treû tuoåi, aùp duïng khi phöông phaùp khaùc toán keùm. Tình traïng nhu caàu khan hieám taïi coâng ty cuõng coù theå daãn ñeán nhaân vieân laøm vieäc keùm, maïng internet cuõng ñang thònh haønh. 2. Cöû chuyeân vieân tuyeån moä ñeán caùc tröôøng: thöôøng goïi laø ngaøy hoäi vieäc laøm, caùc ñaïi hoïc coù trung taâm hoã trôï sinh vieân, sinh vieân ñöôïc tö vaán, trang bò kyõ naêng, coù baùo taïp chí moâ taû chi tieát, sinh vieân coøn tìm taøi lieäu khaùc ôû ñaây. Trung taâm coøn höôùng daãn traùc nghieäm, vieát ñôn. Caùc tröôøng taïo ñieàu kieän deã daøng cho caùc coâng ty cöû ngöôøi phoûng vaán 1. Söï thoâng minh vaø khaû naêng 1. Thöù haïng – noã löïc ñaït – ñieåm 2. Ñoäng löïc 2. Noã löïc sinh hoaït hoïc taäp 3. Khaû naêng phaùn ñoaùn tröôûng thaønh 3. Quyeát ñònh choïn tröôøng ngaønh oïhc 4. Khaû naêng phaân tích 4. Lyù do thích moân hoïc naøo 5. Khaû naêng laõnh ñaïo quan heâ ngöôøi 5. Tham döï caùc sinh hoaït ngoaïi khoaù 3. Cô quan tuyeån duïng: Cô quan tö tuyeån kyõ hôn coâng, tuyeån nhaân vieân vaên phoøng toát hôn, ôû Vieät Nam giaù reû hôn nhöng vaãn toán keùm. 4. Thueâ chuyeân gia tuyeån moä: thueâ chuyeân gia tuyeån theo hôïp ñoàng töøng vuï vieäc 5. Sinh vieân thöïc taäp: ôû Vieät Nam thöïc taäp khoâng coù löông aên moät böõa côm laø may roài, sinh vieân naøy ñaùp öùng khaû naêng vaø tö caùch laøm vieäc khoâng? 6. Nhôø nhaân vieân giôùi thieäu 7. ÖÙng vieân töï noäp ñôn Trang 17
18. Quaûn Trò Nhaân Söï 8. Haõng saên tìm caáp quaûn trò 9. Dòch vuï döõ kieän lyù lòch: Taïi ñaây löu tröõ caùc nhaân vieân ñang tìm vieäc Trang 18
19. Quaûn Trò Nhaân Söï Chöông saùu: Tuyeån choïn nhaân vieân I. Aûnh höôûng cuûa yeáu toá moâi tröôøng Moâi tröôøng beân trong Khoâng ñôn giaûn phaûi döïa vaøo khoa hoïc ñònh höôùng chieán löôïc vieãn caûnh. Tuyeån moä laø taäp trung öùng cöû vieân laïi, coøn tuyeån choïn laø xem trong soá öùng cöû vieân ñoù ai laø ngöôøi ñuû ñieàu kieän laøm vieäc cho coâng ty. Phaåm chaát cuûa nhaân vieân laø quan troïng, tuyø theo yeáu toá thôøi gian vaø taøi chính ñeå xem xeùt, tuyeån löïa thì phaûi coù thôøi gian, trình ñoä, söùc löïc vaø taøi chính. Nhaø quaûn trò caàn loaïi phaåm chaát gì? Loaïi coâng vieäc ñoøi hoûi yeáu toá nhaân caùch naøo quan troïng nhaát. Ngöôøi bò loaïi khoâng xaáu nhöng hoï khoâng phuø hôïp vôùi coâng vieäc. Baàu khoâng khí vaên hoaù coâng ty quan troïng noù cho pheùp coù tuyeån ñöôïc ngöôøi naêng ñoäng, tham voïng, thoâng minh vaø saùng taïo. Coâng ñoaøn cuõng coù theå phaû öùng Moâi tröôøng beân ngoaøi Xem chöông 2 II. Tieâu chuaån tuyeån choïn nhaân vieân Döï treân chieán löôïc söû duïng nhaân söï, ñònh höôùng vieãn caûnh cuûa coâng ty, vaø baàu khoâng khí vaên hoaù coâng ty. Caùc tieâu chuaån thuoäc veá kyõ naêng: Caáp cao Kyõ naêng quaûn trò Caáp trung Kyõ naêng kyõ thuaät Caáp thaáp Nghieäp vuï chuyeân moân Nhaân vieân Khaû naêng caù nhaân: • Tính hieáu hoïc – Tính coá gaéng – Lieâm chính – Khaû naêng chòu ñöïng Khaû naêng giao teá: • Vai troø chính ngöôøi höôùng daãn – Vai troø phuï ngöôøi hoã trôï • Khaû naêng xaõ giao – Taùnh laïc quan thöïc teá Khaû naêng laõnh ñaïo: • Khaû naêng ñöa ra muïc tieâu – Khaû naêng giaûi quyeát vaán ñeà • Khaû naêng laøm göông – Khaû naêng quaûn trò nguoàn taøi nguyeân Khaû naêng chuyeân moân: • Tri thöùc chuyeân moân – Mua baùn gioûi • Nhanh trí – Coù caùi nhì toång quaùt Trang 19
20. Quaûn Trò Nhaân Söï III. Phaùt hoaï quaù trình tuyeån choïn nhaân vieân Xeùt hoà sô xin vieäc Moâi Traéc nghieäm Öùng tröôøn Phoûng vaán sô boä vieân Phoûng vaán kyõ g beân Tham khaûo vaø söu tra lyù lòch bò trong Quyeát ñònh tuyeån choïn Khaùm söùc khoeû loaïi ngoaøi Tuyeån duïng boå nhieâm Tröôùc khi tuyeån moä caùc coâng ty chuaån bò raát kyõ, moâ taû chi tieát (chuaån bò) Gia ñoaïn chính thöùc A. Xeùt hoà sô xin vieäc Neáu maåu coâng ty thieát keá thì caøng toát ñaùnh giaù kyõ hôn, thoâng tin öùng cöû vieân ñieàn vaøo ñöôïc so saùnh vôùi baûn moâ taû coâng vieäc xem caùc tieâu chuaån phuø hôïp hay khoâng, so saùnh nhieäm vuï, traùch nhieäm, chöùc vuï trong quaù khöù. Maãu ñôn chæ tieân ñoaùn moät soá ñieåm ôû moät soá chöùc vuï naøo ñoù thoâi. Coù theå söû duïng caùc troïng soá ñeå ñaùng giaù caù thoâng tin öùng cöû vieân ñieàn vaøo khoaûn troáng, sau ñoù ñaùnh giaù ñònh löôïng. Kyõ thuaät phaân taùch hoài quy ôû toaùn hoïc, chöông boán Caùc coâng ty nöôùc ngoaøi thì phaùt caùc maãu ñôn sau khi ñaõ qua voøng sô boä taïi ngay khi phoûng vaán sô boä hoaëc coù theå veà nhaø ñieàn vaø ñem noäp. Coù coâng ty phoû vaán, phaân taùch döõ kieän vaø coi töôùng soá. Xeùt hoà sô xin vieäc ít phí toån, khoâng caàn nhieàu ngöôøi, thôøi gian ngaén. Sau khi hoaøn taát chöùng ta cho ñieåm vaø xeáp theo haïn B. Traéc nghieäm Tieát kieäm ñöôïc chi phí lao ñoäng nhôø tuyeån ñöôïc öùng cöû vieân coù naêng suaát laøm vieäc cao. Neáu laäp trình vaø traéc nghieäm treân maùy tính thì naêng suaát lao ñoäng taêng cao. • Tieân ñoaùn öùng cöù vieân thaønh coâng trong coâng vieäc ôû möùc ñoä naøo • Khaùm phaù taøi naêng coù khi öùng cöû vieân khoâng bieát • Keát quaû cao hôn phoûng vaán, thaønh kieán, khuynh höôùng cuûa öùng cöû vieân • Giuùp coâng ty tìm ñöôïc saéc thaùi ñaëc bieät caù tính, naêng khieáu tieàm aån • Tìm öùng cöû vieân vaøo chung moät lónh vöïc khoâng dò bieät nhieàu • Tieát kieäm chi phí vì coù naêng suaát laøm vieäc cao Muïc ñích traéc nghieäm • Giaûm chi phí huaán luyeän, ñaøo taïo phuø hôïp naêng khieáu • Giaûm thieåu roûi ro do naêng löïc cuûa nhaân vieân • Ruùt ngaén thôøi gian taäp söï – thaêng thöôûng hôïp lyù • Giao vieäc ñuùng khaû naêng – giaûm boû vieäc khoâng thích hôïp Giôùi haïn cuûa phöông phaùp traéc nghieäm Caàn phaûi hoaïch ñònh chính xaùc vaø taïo ra hieäu naêng cao, voâ hieäu laø do aùp duïng voâ yù thöùc. Chuyeân vieân traéc nghieâm caàn bieát, vaø yeâu caàu: Trang 20
21. Quaûn Trò Nhaân Söï • Vaán ñeà coâng ty – Tình hình vaø caùch ñieàu haønh cuûa chæ huy • Khung caûnh coâng ty – Moái töông quan caùc nhoùm laøm vieäc trong coâng ty • Nhöõng döõ kieän lieân quan ñeán chöùc vuï coâng ty ñang tuyeån • Coù chöùng chæ chuyeân moân ñeå chöùng minh lyù thuyeát vaø thöïc haønh • Hieåu con ngöôøi khaù vöõng chaéc – Coù uy tín thanh danh • Tình tình phuø hôïp coâng vieäc Cuoái cuøng traéc nghieäm cuõng chæ coù tính töông ñoái maø thoâi chö chính xaùc Phöông phaùp traéc nghieäm Buùt vaán traéc nghieäm – Khaåu vaán traéc nghieäm – Maùy traéc nghieäm – Duïng cuï Phaân loaïi traéc nghieäm • Kieán thöùc toång quaùt: Bao haøm nhieàu lónh vöïc kinh teá, ñòa lyù, söû, giaùo duïc, trieát, toaùn vaên, khoa hoïc khaùc, ngheä thuaät. • Traéc nghieäm taâm lyù: Quan troïng, bieát taâm sinh lyù, baûn chaát ngöôøi. Coù theå traéc nghieäm caù nhaân sau ñoù nhoùm • Traéc nghieäm trí thoâng minh: Coå ñieån, tìm hieåu oùc suy luaän, tuoåi taùc hieåu bieát neân chæ coù giaù trò töông ñoái maø thoâi. IQ=tuoåi tinh thaàn/tuoåi thaät (%) • Traéc nghieäm veà caù tính: Nguyeân nhaân thaát baïi cuûa öùng cöû vieân khi laøm vieäc baét nguoàn töø caù tính thì nguy hieåm. • Traéc nghieäm naêng khieáu vaø khaû naêng chuyeân moân: Naêng khieáu töø baåm sinh, chuyeân moân töø thöïc tieãn • Traéc nghieäm veá khaû naêng vaän duïng ñaàu oùc vaøo cô baép: Ño löôøng söùc maïnh söï kheùo leùo phoái hôïp tay chaân. • Traéc nghieäm khaû naêng nhaän thöùc: Phöông phaùp ño löôøng khaû naêng hoïc hoûi, löïa choïn öùng cöû vieân chö coù kinh nghieäm • Traéc nghieäm sôû thích nghieà nghieäp: Cho bieát khaû naêng thoaû maõn ngheà nghieäp. So saùnh sôû thích caù nhaân vôùi nhöõng ngöôøi thaønh coâng coâng vieäc • Caùc loaïi traéc nghieäm söû duïng thuoác: ÔÛù nöôùc phaùt trieån, traéc nghieäm baèng thuoác vaø hieän töôïng • Caùc loaïi traéc nghieäm chuyeân moân: Duøng cho coâng vieäc cuï theå, hieäu quaû tin caäy vaø coù giaù trò Nhaän xeùt: khoâng coù giaù trò tuyeät ñoái, tuyø vaøo baûn chaát khaùch quan, bieân soaïn. Phaûi bieát muïc ñích, lónh vöï gì mình tìm hieåu, coù saün hay saùng taïo, keát quaû thöïc nghieäm phaûi khaùch quan. Giaù trò traéc nghieäm phaûi chuù yù chöa coù baøi naøo ñaït 100% caû. C. Phoûng vaán sô boä • Sau khi xem xeùt hoà sô sô boä, öùng cöû vieân ñaõ thi traéc nghieäm thì môøi öùng cöû vieân ñeán phoûng vaán. Yeáu toá taâm lyù, teá nhò, caùc xuùc theå hieän roõ ôû öùng cöû vieân • Tieáp vieân phaûi côûi môû, vui veõ, gaây thieän chí, giaûi thích höôùng daãn, am töôøng, coù kieán thöùc toång quaùt veà coâng ty, coù tö caùch, giao tieáp, ñeïp, goïn gaøng • Giai ñoaïn sô khôûi ñeå loaïi öùng cöû vieân khoâng ñuû yeâu caàu, hoûi ngay veà caù nhaân vaø kieán thöùc, kinh nghieäm theo nhu caàu coâng ty • Caùc öùng cöû vieân toû ra coù trình ñoä vaø kinh nghieäm khoâng phaûi lónh vöïc coâng ty ñang caàn thì caàn taïm giöõ laïi khoâng loaïi ngay ñeå xem xeùt D. Phoûng vaán saâu Trang 21
22. Quaûn Trò Nhaân Söï Laø phöông phaùp thoâng duïnh nhaát trong toå chöùc, choï löïa töøng öùng cöû vieân moät thích hôïp, aùp duïng roäng raõi caùc phöông phaùp höõu hieäu ñeå phoûng vaán 1. Muïc ñích: ñi saâu vaøo chuyeân moân. Sô boä: Cung caáp cho öùng cöû vieân ñaåy ñuû thoâng tin veà coâng ty, vaø thoâng tin lieân quan ñeán öùng cöû vieân. Traùi laïi coâng ty muoán kieåm tra laïi döõ kieän maø öùng cöû vieân ñaõ cung caáp, boå tuùc taøi lieäu coøn thieáu ñeå chöùng minh trung thöïc. Trong töông lai coù theå gaëp nhau neáu öùng cöû vieân khoâng ñaäu, öùng cöû vieân coù ñuû söùc vôùi coâng vieäc sau naøy khoâng, ñaùnh giaù tröïc tieáp saéc thaùi beân ngoaøi vaø ñaùnh giaù taøi naêng, thoâng minh, yù chí, nghò löïc, thích nghi, phaùn ñoaùn, suy luaän 2. Ai phuï traùch phoûng vaán: Tuyø thuoäc vaøo coâng vieäc chöùc vu Giaùm ñoác tröôûng phoøng nhaân vieân nhaân söï: Phoûng vaán caùc öùng cöû vieân coù chöùc vuï töông ñoái cao, vì oâng ta bieát nhieàu veà coâng ty, bieát nghieäp vuï chuyeân moân, caùc caùc nhaân ñieàu haønh khaùc cung caáp thoâng tin ñeå oâng ta phoûng vaán toát hôn. Toång giaùm ñoác: Ñoái vôùi chöùc vuï cao quan troïng, vì nhöõng ngöôøi naøy sau naøy tröïc tieáp laøm vieäc vôùi giaùm ñoác, caùc chöùc vuï khaùc oâng ta chæ tham gia vaø quyeát ñònh Vò chæ huy tröïc tieáp öùng cöû vieân: Vì oâng ta hieåu roõ caàn tuyeån loïai öùng cöû vieân naøo, bieát roõ öùng cöû vieân naøo thích hôïp, veà kyõ thuaät nhaän xeùt chính xaùc hôn, veà taâm lyù oâng ta coù traùch nhieäm thöïc hieän vaø duy trì moái lieân heä vôù öùng cöû vieân. Chuyeân vieân phoûng vaán: Caùc coâng ty thöôøng ñaøo taïo, huaán luyeän öùng cöû vieân phoûng vaán chuyeân nghieäp, ruùt tæa nhöõng ñieåm chính yeáu caàn phaûi bieát, dieãn dòch phoá hôïp chöùng minh traùnh nhaàm laãn ñeå ñi ñeán nhaän xeùt öùng cöû vieân khaùch quan hôn 3. Vai troø cuûa phoûng vaán Chuaån bò: ÖÙùng cöû vieân phaûi chuaån bò taâm lyù, tinh thaàn, giaáy tôø. Phoû vaán vieân thì phaûi ghi ra nhöõng ñieåm thaéc maéc cuûa mình veà hoà sô cuûa öùng cöû vieân ñeå hoûi, chuaån bò vaät duïng ñeå phuïc vuï cho phoûng vaán. Khoâng khí buoåi phoûng vaán: Hai chieàu, öùng cöû vieân coøn ñeán thaêm doø tìm hieåu coâng ty, ñieàu kieän laøm vieäc cuûa coâng ty. Phoûng vaán vieân coù khi trình ñoä thaáp hôn öùng vieân neân hoûi dôõ gaây khoù chòu, Ngöôïc laïi thì ñaëc caâu hoûi quaù cao gaây sôï cho öùng vieân. Do ñoù phaûi thoaûi maùi, phoû vaán vieân taïo cô hoäi cho öùng vieân hoûi, khoâng neân tieáp trong phoøng laøm vieäc, khoâng neân ghi chuù nhieàu, coù theå cuøng nhau giaûi khaùc, daønh thôøi gian toát cho buoåi phoûng vaán, taïo khung caûnh, thoâng caûm vaø höôùng daãn Ñaëc caâu hoûi: Caùc ñieåm caàn chuù yù. Muïc tieâu phoûng vaán, hieåu roõ laõnh vöïc phoûng vaán, ñaëc caâu hoûi chính xaùc ngaén goïn, taïo cho öùng vieân coù cô hoäi trình baøy ñaày ñuû, ñieàu höôùng khôûi daãn ñeå öùng vieân khoâng traùch neù caâu traû lôøi. Söï kieän ñoù laø gì, taïi sao saûy ra, ôû ñaâu, nhö theá naøo, luùc naøo, haäu quaû. • Ngheà nghieäp: Chöùc vuï tröôùc ñaây, laøm sao xin ñöôïc vieäc ñoù, caùch xöû söï vôùi caáp treân, cuøng caáp, caáp döôùi. Moät vaøi chi tieát lieân heä ñeán chæ huy cuûa öùng cöû vieân phaûi khaùch quan, lyù do nghæ vieäc choã cuõ • Cô sôû coâng vieäc: Taàm quan troïng cuûa nhöõng cô sôû maø öùng cöû vieân töøng laøm vieäc, phöông phaùp laøm vieäc cô sôû naøy, nhöõng saûn phaåm dòch vuï cung öùng cuûa coâng ty cuû, nhöõng öu ñieåm khuyeát ñieåm cuûa cô sôû ñoù, chính saùch cuûa cô sôû ñoù, taïi sao öùng cöû vieân muoán thay ñoåi choã laøm, cô sôû naøo giuùp öùng cöû vieân bieát vaø muoán laøm vieäc taïi coâng ty, yù kieán öùng vieân veà coâng ty. • Trình ñoä hoïc vaán: Thích moân naøo, lyù do. Gheùt, lyù do. Laøm theâm coâng vieäc gì khi coøn ñi hoïc. Töøng laøm hoäi vieân hoäi naøo chöùc vuï, lyù do gia nhaäp. Ñaõ thi haønh nghóa vuï quaân söï, taïi sao, lyù do khaùc. Tham gia khoaù tu nghieäp, huaán luyeän haøm thuï khoâng. Ai ñaøi thoï hoïc phí, sôû thích caù nhaân. • Nhaân sinh quan: Theo ñuoåi muïc ñích cuoäc soáng, laøm gì ñeå ñaït muïc ñích ñoù. Theo öùng vieân ñeå thaønh coâng cuoäc ñôøi caàn coù ñöùc tính naøo. Nhöõng gì kích thích vaø loâi cuoán öùng cöû vieân nhaát nhö thieän caûm, khoù khaên, sôï haõi, tieàn, ganh tò, ñaáu tranh, toø moø, maïo hieåm. Caûm nghó öùng cöû vieân veà chuû cuõ. Quan nieäm theá naøo veà vai troø cuûa mình ñoái vôùi caáp ñöôùi. Laøm theá naøo ñeå ñieàu khieån vaø Trang 22
23. Quaûn Trò Nhaân Söï höôùng daãn caáp ñöôùi. Coù khi naøo ngöôøi khaùch tìm ñeán öùng cöû vieân taâm söï, hay öùng cöû vieân taâm söï vôùi ngöôøi khaùc. Öùng vieân coù dòp naøo phaùn xeùt ngöôøi khaùc khoâng. Ñeå nhaän xeùt öùng cöû vieân döï vaøo tieâu chuaån, nguyeân taéc, phöông phaùp naøo. Duøng tröïc giaùc hay suy luaän ñeå nhaän xeùt. Coù khaû naêng nhaän xeùt ngöôøi ngay buoåi gaëp ñaày tieân, phöông phaùp naøo, nguyeân taéc naøo. Coù khi naøo kieåm soaùt haønh vi cuûa chính mình khoâng, baèng caùch naøo. Ngheà nghieäp naøo öùng cöû vieân cho laø thích hôïp nhaát vôùi mình, nhöng chöa chaéc coâng vieäc öùng vieân ñang xin phuø hôïp vì söï soáng. Nhieàu baïn khoâng, giao tieáp gaëp khoù khaên gì. Keå nhöõng thaønh coâng vaø thaát baïi cuûa ñôøi mình. Mua chòu khoâng, tín duïng nhö theá naøo. Quan nieäm cuûa mình veà vò chæ huy maø mình thích nhaát. Nhöõng yeáu toá naøo khieán cho toå chöùc thaønh coâng. 4. Thôøi gian phoûng vaán: Loaïi boû öùng vieân keùm sau 15-20 phuùt, öùng vieân gioûi thì taêng 40-45 phuùt, khoâng neân keùo daøi thôøi gian phoûng vaán 5. Phaân loaïi phoûng vaán: Coù nhieàu loaïi, cô baûn coù hai. • Phoûng vaán theo maåu: Döïa vaøo caâu hoûi coù saün, öùng duïng trong coâng vieäc cuï theå, thôøi gian haïn heïp. Tieân ñoaùn öùng cöû vieân thaønh coâng trong laõnh vöïc naøo ñoù. Döïa vaøo maãu ñeå khaùm phaù giaù trò tin töùc, döõ kieän khaù chính xaùc. Bieát öùng vieân seõ laøm ñöôïc gì vaø coù theå laøm ñöôïc gì. Giaûm thieåu trình ñoä sai laàm ñònh giaù öùng vieân. • Phoûng vaán khoâng theo maãu: Tìm hieåu saâu hôn caùc vaán ñeà khoâng theå traû lôøi, mieãn cöôûng, töï aùi, an ninh Tröôøng hôïp naøy phaûi hoûi giaùn tieáp hoûi xung quanh nhöõng ñieåm ñoù. Öùng vieân coù theå voâ tình cung caáp döõ kieän caàn thieát. Duøng nhöõng caâu hoûi tieáp theo ñeå bieát saâu hôn. Cho öùng vieân töï do traû lôøi sau ñoù ngaét lôøi vaø hoûi doàn daäp nhö: roài chuyeän gì saûy ra, nhö theá naøo, hoaøn caûnh luùc ñoù, laøm sao anh giaûi quyeát, giaûi quyeát theo chieàu höôùng naøo, hôïp lyù khoâng theo anh, caûm töôûng cuûa anh ngay baây giôø vôùi hieän töôïng nhö theá. Ñaây laø loaïi phoûng vaán phöùc taïp, teá nhò, phaûi coù naêng khieáu, kheùo leùo, kinh nghieäm. Coù theå so saùnh vôùi caùc taøi lieäu lieân quan ñeán öùng cöû vieân 6. Phöông phaùp phoûng vaán • Phoûng vaán hoäi ñoàng: Toán keùm, thöôøng chöùc vuï caàn laø quaûn trò • Phoûng vaán caêng thaêng: Trình ñoä vaø nghieäp vuï chuyeân moân cao • Phoûng vaán moâ taû haønh vi: ÖÙùng vieân ñöa ra ví duï vaø hoï giaûi quyeát • Phoûng vaán caù nhaân, nhoùm: Moät – moät, moät – nhoùm, nhoùm – moät 7. Nhöõng ñeà nghò thöïc tieãn • Neân laøm: Cho öùng vieân bieát chöùc vuï, baøn luaän veà chöùc vuï naøy. Cho tieáp xuùc vôùi nhaân vieân ñang ñaûm traùch vôùi chöùc vuï ñang tuyeån. Cho öùng vieân tham quan coâng ty, coù theå laäp phuùc trình nhaän ñònh anh ta. Neân aùp duïng phöông phaùp nhoùm. Trình baøy sô qua vieäc vaø ñieàu kieän laøm vieäc. Coù theå cho xem saûn phaåm ñang saûn xuaát. Trình baøy thöïc traïng cuûa coâng ty. Vaán ñeà phöùc taïp phaûi gaëp sau naøy. Trình baøy söï kieän, cho öùng vieân pheâ bình giaûi thích. Taïo töông quan bình ñaúng hai ngöôøi, sau naøy öùng vieân coù theå chöùc cao hôn, taïo cô hoäi dieãn taû cuûa öùng vieân • Neân traùnh: Thieáu muïc tieâu. Phaùn ñoaùn sôùm. Traán aùp. Cho ñieåm bình quaân chuû nghóa. Aûnh höôûng haøo nhoaùng beân ngoaøi öùng vieân. Caâu hoûi noäi dung khoâng coá ñònh. Thieân kieán. Thieáu ñaøo taïo veà phoûng vaán. Khoâng chuù trong ngoân ngöõ lôøi noùi. Khoâng neân so saùnh vôùi ngöôøi khaùc. Khoâng cho mình laø nhaân vaät quan troïng. Khoâng taïo caûm töôûng laïc quan veà quyeàn lôïi öùng vieân. Khoâng che ñaäy thöïc traïng. E. Söu tra lyù lòch Trang 23
24. Quaûn Trò Nhaân Söï Xem lyù lòch vaø nghe ngöôøi thöù ba noùi veà öùng vieân (ñeä tam nhaân), ôû Vieät Nam khoù vì .? F. Khaùm söùc khoeõ G. Söû duïng phieáu ñieåm Lôïi: Ghi nhôù chi tieát, roõ, khoâng nhaàm laãn öùng cöû vieân khaùc. Cuï theå hoaùquan nieäm phoûng vaán. Phaân tích traïnh thaùi öùng vieân. Phaùn ñoaùn, ñaùnh giaù veà öùng vieân chính xaùc. Keát luaän chính xaùc khaùch quan hôn. Haïi: Khoâng coù muïc ñích xaùc ñònh veá baûn theå cuûa öùng vieân. Chæ öùng ñònh vò thöù trong nhoùm. Khoâng trung thöïc tuyeät ñoái neáu khoâng quen söû duïng. Soaïn coøn khuyeát ñieåm. Moãi loaïi thì khaùc nhau cho töøng coâng vieäc. Phaûi coù ma traân veà caùc gia ñoaïn tuyeån choïn vôùi soá öùng vieân tham döï, loaïi, ñaäu Ma traân choïn vò laõnh ñaïo vôùi caùc tieâu chuaån caàn thieát, caùc beân tröïc tieáp tham gia ñaùnh giaù, vaø ñaùnh giaù Phieáu ñieåm: Caùc yeáu toá 4 ñieåm 3 ñieåm 2 ñieåm 1 ñieåm Gioïng noùi Coù tình caûm Trong Ñeàu Naëng neà Thích hôïp Thöôøng Yeáu Gioïng cao Khaùc Khaùc Khaùc Khaùc Khaùc Trang 24
25. Quaûn Trò Nhaân Söï Phaàn ba: Phaùt trieån taøi nguyeân nhaân söï Chöông baûy: Hoäi nhaäp vaøo moâi tröôøng laøm vieäc I. Muïc ñích chöông trình Hoï ñöôïc nhaän vaøo neân hoï laø thaønh vieân môùi, môùi vaø môùi neân caàn laøm giaûm caêng thaúng. 1. Laøm nhaân vieân môùi deã thích öùng vôùi toå chöùc: Cuï theå coâng vieäc ra sao? Laøm nhö theá naøo? Caùc quaûn ñoác tröïc tieáp quaûn trò nhaân vieân ñoù. Laøm cho nhaân vieân vaø ñoàng nghieäp chaøo hoûi môû roäng baøn tay, tröôøng hôïp naøy deã maâu thuaãn. Giuùp hoäi nhaäp vôùi taäp theå. Cöû ngöôøi thaâm nieân höôùng daãn, chuù yù nghæ vieäc nhieàu ôû giai ñoaïn naøy. Nhaân vieân khoâng thích khaùc, maâu thuaån khaùc, nhieàu 2. Cung caáp thoâng tin lieân quan ñeán coâng vieäc vaø kyø voïng: Taâm lyù nhaân vieân muoán bieát caáp treân kyø voïng gì nôi hoï hoaøn thaønh coâng vieäc, thaønh tích vaø tieâu chuaån hoaønh thaønh coâng vieäc. 3. Giaûm bôùt sai loãi vaø tieát kieän thôøi gian: Cung caáp thoâng tin caàn thieát, nhaân vieân baét tay vaøo laøm vieäc giaûm thôøi gian cho hai beân khoâng caàn thieát. 4. Taïo moät aán töôïng thuaän lôïi: Maët tình caûm, tieáp ñoùn töû teá, caûm giaùc ban ñaàu tan bieán, hình aûnh ñeïp veà coâng ty ñöôïc taïo ra. II. Caùc giai ñoaïn cuûa chöông trình Baøi baûn chính quy nghi thöùc hay khoâng tuyø thuoäc vaøo coâng ty, coâng vieäc 1. Giai ñoaïn moät: Toång quaùt chöông trình Ñeà taøi: 1. Toång quaùt veá coâng ty • Lôøi chaøo • Lòch söû, taêng tröôûng, xu höôùng, muïc ñích, öu tieân, khoù khaên coâng ty • Truyeàn thoáng, phong tuïc, chuaån möïc tieâu chuaån coâng ty • Saûn phaåm, dòch vuï, khaùch haøng • Chöùc naêng nhieäm vuï hieän nay cuûa toå chöùc • Tieán trình laøm ra saûn phaåm dòch vuï ñeán khaùc haøng • Phaïm vi caùc hoaït ñoäng khaùc nhau • Cô caáu toå chöùc coâng ty, chi nhaùnh • Ban laõnh ñaïo, moái töông quan taäp theå vaø kyø voïng 2. Toùm taéc chính saùch chuû yeáu vaø thuû tuïc • Tuyø vaøo coâng ty 3. Löông boång • Möùc löông – thang löông – giôø phuï troäi – tieàn nghæ leã – ñoåi ca – laõnh löông nhö theá naøo • Löïa choïn mua saûn phaån hö hoûng nhö theá naøo, traû phí ra sao – khaáu tröø löông • Tieàn öùng tröôùc – tieàn vay töø quyõ tín duïng – tieàn hoaøn laïi cho coâng taùc phí 4. Phuùc lôïi • Baûo hieåm – y teá – nhaân thoï – boài thöôøng – nghæ leã – nghæ heø – nghæ pheùp (trôï caáp) • Keá hoaïch höu boång – cô hoäi ñaøo taïo taïi chöùc – tö vaán – Caêngtin – giaûi trí – XH khaùc 5. An toaøn vaø phoøng ngöøa tai naïn • Y teá cöùu thöông – Theå duïc giaûi trí – An toaøn lao ñoäng – Töôøng trình veà ruûi ro • Phoøng ngöøa kieåm tra hoaû hoaïn – Thuû tuïc chöông trình tai naïn – Söû duïng röoïu ma tuyù 6. Töông quan giöõa coâng nhaân vaø coâng ñoaøn Trang 25
26. Quaûn Trò Nhaân Söï • Thôøi kyø vaø ñieàu kieän duyeät xeùt tuyeån duïng – phaân coâng taùi phaân coâng thaêng thöôûng • Taäp söï ñaøo taïo taïi choã – töôøng trình oám, ñi laøm treã – quyeàn haïn traùch nhieäm coâng nhaân • Quyeàn haïn traùch nhieäm quaûn trò – moái quan heä quaûn ñoác tröôûng ca – cô caáu toá chöùc NV • Ñieàu khoaûn hôïp ñoàng/chính saùch coâng ty – kieåm soaùt hoaøn thaønh coâng vieäc – kyõ luaät • Khieån traùch - thuû tuïc khieáu naïi – heát haïng tuyeån duïng – xem xeùt hoà sô nhaân vieân • Truyeàn thoâng: keânh, ñöôøng truyeàn chia seû – veä sinh – baûo hoä lao ñoäng – ñaùnh baïc • Mang ñoà, vaät duïng ra khoûi coâng ty – xöû lyù thoâng tin ñoàn 7. Cô sôû vaät chaát • Ñi tham quan cô sôû vaät chaát – caêngtin – caùc khu vöï khoâng ñöôïc aên uoáng – loái ra vaøo • Ñaäu xe – khu vöïc haïn cheá – choã cöùu thöông – phoøng veä sinh – duïng cuï trang thieát bò 8. Caùc vaán ñeà kinh teá • Chi phí do hö hoûng – chi phí do troäm caép - bieân teá lôïi nhuaän • Chi phí lao ñoäng – chi phí duïng cuï – chi phí do vaén maët, chaäm treã, tai naïn. Caåm mang theo tieâu chuaån quoác teá coù theâm Toång quaùt veà coâng ty Muïc ñích, trieát lyù, sô ñoà toå chöùc, baûng moâ taû coâng vieäc Tuyeån duïng vaø phaùt trieån Tuyeån duïng, phaân coâng phaân loaïi nhaân vieân, thuyeân chuyeån, giaûm, heát haïn laøm vieäc, ñaøo taïo phaùt trieãn Hoaøn thaønh coâng vieäc Hieän dieän, giôø laøm vieäc, phuï troäi, ñaùnh giaù hoaøn thaønh coâng vieäc Löông boång Chính saùch, tieàn löông Phuùc lôïi Caùc nghæ, baûo hieåm, trôï caáp, phuùc lôïi, khaùc Söùc khoeõ an toaøn Tieän nghi, dòch vuï y teá, ma tuyù, röôïu, veä sinh, an toaøn, ñeàn buø Trung taâm taøi nguyeân xaõ hoäi Tö vaán, dòch vuï, chöông trình Töông quan nhaân söï Trieát lyù, dòch vuï, giaûi quyeát chính saùch Ña daïng löïc löôïng lao ñoäng Chuû tröông chính saùch Caùc chöông trình dòch vuï phuï vuï nhaân vieân Nhieàu Caùc vaán ñeà khaùc Goïi ñieän, thö töø, xe coä, baûo maät, hoà sô caù nhaân 2. Giai ñoaïn hai: Chöông trình chuyeân moân Giai ñoaïn maø caùc caáp quaûn trò tröïc tieáp cuûa nhaân vieân môùi ñaûm nhaän. Tuyø thuoäc vaøo kyõ naêng vaø kinh nghieäm cuûa nhaân vieân môùi, seõ coù chöông trình ñaøo taïo phoái hôïp vôùi chöông trình chuyeân moân Trang 26
27. Quaûn Trò Nhaân Söï Trang 27
28. Quaûn Trò Nhaân Söï Chöông trình Khaû naêng Yeâu caàu cuûa hoäi nhaäp vaøo nhaân vieân coâng vieäc moâi tröôøng laøm ù vieäc vaø ñaøo taïo Naêng suaát lao ñoäng cao vaø thoaû maõm vôùi coâng vieäc Trang bò cho nhaân vaân môùi thoâng tin veà caùc chöùc naêng cuûa boä phaän phoøng ban, nhieäm vuï traùch nhieäm vôùi coâng vieäc, thuû tuïc, chính saùch luaät leä vaø quy ñònh. Höôùng daãn tham quan giôùi thieäu ñoàng nghieäp, taïo cho nhaân vieân môùi an taâm thoaûi maùi khoâng laïc loõng coâ ñôn, ngaên caûn caùc kyø thò chuûng toäc, baéc nam, naïn cheá nhieãu. Ñeà taøi: 1. Chöùc naêng boä phaän phoøng ban • Muïc ñích vaø muïc tieâu öu tieân hieän nay – cô caáu toå chöùc – caùc hoaït ñoäng • Moái töông quan vôùi phoøng ban khaùc – vôùi caùc coâng vieäc trong noäi boä phoøng 2. Nhieäm vuï vaø traùch nhieäm ñoái vôùi coâng vieäc • Döïa vaøo baûn moâ taû coâng vieäc giaûi thích chi tieát vaø caùc keát quaû mong ñôïi • Neâu taàm quan troïng coâng vieäc, lieân quan ñeán ñôn vò mình vaø toaøn coâng ty • Thaûo luaän khoù khaên, laøm caùch naøo traùnh vaø vöôït qua noù • Caùc tieâu chuaån hoaøn thaønh coâng vieäc, cô sôû ñaùnh giaù hoaøn thaønh ñoù • Soá giôø laøm vieäc trong ngaøy, soá ngaøy trong tuaàn, nhu caàu giôø phuï troäi • Phaân coâng laøm coâng vieäc theâm – kieåm tra coâng cuï laøm vieäc • Giaûi thích laáy duïng cuï ôû ñaâu, laøm theá naøo laáy, baûo trì söûa chöõa • Caùc loaïi dòch vuï, khi naøo, laøm theá naøo ñeå ñöôïc hoã trôï • Moái Töông quan vôùi thanh tra nhaø nöôùc 3. chích saùch, thuû tuïc, ñieàu leä vaø quy ñònh • Ñieàu leä coâng vieäc, boä phaän, ñôn vò – xöû lyù tröôøng hôïp caáp baùch • An toaøn lao ñoäng vaø phoøng ngöøa tai naïn – töôøng trình caùc söï coá vaø tai naïn • Caùc tieâu chuaån saïch vaø veä sinh – vaán ñeà an ninh, troäm cöôùp, chi phí cho noù • Tieáp xuùc vôùi ngöôøi beân ngoaøi – aên uoáng, huùt thoác, aên keïo trong ñôn vò • Di chuyeån vaät duïng ra khoûi ñôn vò coâng taùc – kieåm tra thieät haïi • Baûng chaám coâng, giôø giaác – giaûi lao, nghæ ngôi, giôø aên tröa, goïi nhaän ñieän • Xin, yeâu caàu cung caáp duïng cuï, kieåm tra ñaùnh giaù hoaøn thaønh coâng taùc • Thoâng baùo ñaêng kyù xin laøm coâng vieäc cao hôn vaø yeâu caàu taùi phaân coâng 4. Tham quan ñôn vò phoøng ban • Phoøng veä sinh, phoøng taém – bình chöõa löûa, traïm cöùu hoaû, ñoàng hoà baùo giôø • Oáng khoaù, xin pheùp vaøo ra khoûi cô quan, khu vöïc cuûa caùc quaûn ñoác • Heä thoáng nöôùc, boä phaän cung caáp baûo træ phoøng oác, vaên phoøng y teá an ninh • Khu ñöôïc huùt thuoác, vò trò dòch vuï phuï vuï nhaân vieân, boä phaän cöùu thöông 5. Giôùi thieäu vôùi caùc ñoàng nghieäp Caùc buoåi baùo caùo ñeà taøi khoâng quaù hai giôø, baùo caùo nhieàu ngaøy ñeå gia taêng hieåu bieát. Phaùt ñeà taøi vaø baét hoï ñoïc. Trang 28
29. Quaûn Trò Nhaân Söï 3. Giai ñoaïn 3: Ñaùnh giaù vaø theo doõi Boä phaän nhaân söï phoái hôïp vôùi phoøng ban. Boä phaän nhaân söï kieåm tra coâng ty thöïc hieän ñeà taøi ñeán ñaâu roài laøm baøi baûn vaø coù heä thoáng, thöôøng xuyeân kieåm tra vaø hoûi naûy sinh caùc coâng vieäc nhaân vieân. Theo doõi ñeå ñoäng vieân giuùp ñôõ chöù khoâng khaùc Duøng danh muïc ñeå checklist cho töøng muïc vôùi caùc töø coù, khoâng Danh muïc Coù Khoâng 1. X 2. . Boä phaän nhaân söï haèng naêm ñaùnh giaù toaøn boä ñeà tai daïng naøy ñeå xem nhu caàu vaø caûi tieán, duøng feedback (thoâng tin phaûn hoài) töø nhaân vieân ñeå ñaùnh giaù, thu thaäp baèng caùch: Yeâu caàu nhaân vieân ñieàn vaøo baûn caâu hoûi, khoâng kyù teân, phoûng vaán theo maãu ngaãu nhieân, caùc buoåi thaûo luaän nhoùm vôùi nhaân vieân ñaõ thích öùng. III. Ñaøo taïo caáp quaûn ñoác Taàm quan troïng? 1. Toû ra tin töôûng: Ngöôøi quaûn ñoác phaûi to ra tin töôûng nhaân vieân môùi laøm vieäc toát, nhaân vieân khoâng hoaøn toaøn tin töôûng hoï thöïc hieän coâng vieäc ngay ñöôïc, khaúng ñònh cô quan khoâng tin töôûng hoï thì khoâng tuyeån. 2. Giaûi thích ñieåm toát xaáu cuûa coâng vieäc: Nhöõng ñieàu gaây xaáu, nhaøm chaùn, nhöng khoâng meat moûi, nhaán maïnh ñieåm tích cöïc, nhaân vieân hieåu roõ coâng vieäc ít boû vieäc 3. Thoâng baùo veà nhöõng ñeåm öu thích hay khoâng öu thích: Thöôøng laø nhöõng ñieåm nhoû, goïn gaøng, gaùc chaân leân baøn, caùc caáp caùc phoøng thì coù khaùc nhau 4. Moâ taû tieâu chuaån cuûa coâng ty vaø taäp quaùn cuûa nhoùm: Quan troïng, ñeå hoäi nhaäp toát, caùc luaät leä thuû tuïc cuûa coâng ty, caùc lieân quan ñeán boä phaän chuyeân moân, giaûi thích roõ 5. Giôùi thieäu nhaân vieân môùi vôùi thaønh vieân nhoùm: Ngheä thuaät, vaø phaûi bieát caùch, nhaát laø laõnh ñaïo nhoùm phi chính thöùc quan troïng, traùnh sai laàm vuïng veà IV. Chöông trình taùi hoäi nhaäp vaøo moâi tröôøng laøm vieäc Khoâng laõng queân nhaân vieân cuõ. Nhaát laø thôøi ñaïi naøy. Cung caùch vaø phöông tieän laøm vieäc cuõng thay ñoåi. Nhaân vieân nhaøm chaùn, khoâng phaán khôûi. Trang 29
30. Quaûn Trò Nhaân Söï Chöông taùm: Ñaøo taïo vaø phaùt trieån I. Taïi sao phaûi Ñaøo taïo vaø phaùt trieån A. Nhu caàu Ñaøo taïo vaø phaùt trieån * Ai cuõng bieát theá. Nhaát laø coâng ty môùi thaø laäp caàn caáp baùch Ñaøo taïo vaø phaùt trieån * Coâng ty laâu ñôøi thì vaán ñeà khaùc, coù baûn moâ taû coâng vieäc, hoï bieát nhaân vieân môùi thieáu caùi gì qua ñaøo taïo vaø phaùt trieån ñeå hoï tieán haønh Ñaøo taïo vaø phaùt trieån. * Ñònh höôùng ngheà nghieäp cho nhaân vieân thích öùng vôùi nhöõng gì ñang saûy ra * Thôøi ñaïi ñaïi buøng noå, kieán thöùc kyõ naêng môùi raát caàn neân Ñaøo taïo vaø phaùt trieån * Tieân ñoaùn nhöõng töông lai vaø ñaøo taïo thích hôïp ñoái phoù vôùi khoù khaên töông lai B. Tieán trình ñaùp öùng vôùi söï thay ñoåi Yeáu toá Caùc Teân tieán trình aûnh höôûng böôùc 1 Thaáy ñöôïc nhu caàu caàn thay ñoåi (quan troïng) Moâi tröôøng 2 Löïa choïn phöông phaùp ñaøo taïo phaùt trieån thích beân trong hôïp beân ngoaøi 3 Giaûm bôùt söï ñoái khaùng vôùi thay ñoå 4 Thöïc hieän söï thay ñoåi 5 Trieån khai chöùc vuï môùi 6 Ñaùnh giaù hieäu quaû cuûa ñaøo taïo phaùt trieån * Neáu khoâng thaáy nhu caàu thay ñoåi thì phaù saûn naèm beân bôø vöïc, khoâng baûo thuû * Thay ñoåi trong nhaân söï khoâng bao giôø dieãn ra eâm aùi, phaúng laëng. Neáu naém baét kòp thôøi vaø chuaån bò chöông trình ñaøo taïo phaùt trieån seõ bò phaûn khaùng maïnh töø nhieàu phía, giaûi thích döôùi kyø voïng vaø kinh nghieäm chöù khoâng ñôn giaûn giaûi thích * Giaûm ñoái khaùng thì phaûi taïo töï tin, tröôùc ñaây söï thay ñoåi laøm hoï ñieâu ñöùng, baây giôø chaéc chaén hoï vseõ traùnh, tröôùc ñaây boùp meùo thay ñoåi thì baây giôø hoï phöùng maïnh. Nhaø quaûn trò phaûi döïa treân naêng suaát lao ñoäng, ñaùnh giaù khaùch quan vaø taïo tin töôûng laø moät quaù trình laâu daøi khoâng phaûi moät sôùm moät chieàu * Quaûn trò neân coâng khai hoaù coâng vieäc ñoåi môùi, khoâng ñeå baøn taùn caêng thaúng * Cho nhaân vieân tham gia thaûo luaän thay ñoåi môùi tích cöïc II. Tieán trình ñaøo taïo phaùt trieån Chöùc naêng ñaøo taïo: Ñaøo taïo goàm caùc hoaït ñoäng nhaèm muïc ñích naâng cao tay ngheà kyõ naêng moät caù nhaân vôùi moät coâng vieäc hieän haønh. Giaùo duïc bao goàm hoaït ñoäng caûi tieán naâng cao thuaàn thuïc kheùo leùo cuûa moät caù nhaân toaøn dieän theo moät ñònh höôùng nhaát ñònh vöôït ra ngoaøi coâng vieäc hieän haønh. Phaùt trieån bao goàm caùc hoaït ñoäng nhaèm chuaån bò cho nhaân vieân theo kòp vôùi cô caáu toå chöùc khi noù thay ñoåi vaø phaùt trieån. Ñaøo taïo vaø phaùt trieån laø moät tieán trình lieân tuïc khoâng döùt. Tieán trình Moâi Ñònh roõ nhu caàu ÑT & PT tröôøng AÁn ñònh caùc muïc tieâu cuï theå beân ngoaøi Löïa choïn caùc phöông phaùp thích hôïp Moâi Löïa choïn caùc phöông tieän thích hôïp Trang 30
31. Quaûn Trò Nhaân Söï tröôøng Thöïc hieän caùc chöông trình ÑT & PT beân trong Ñaùnh giaù caùc chöông trình ÑT & PT III. Caùc phöông phaùp ñaøo taïo vaø phaùt trieån Treân theá giôùi coù phöông phaùp khaùc nhöng vaø noäi dung töông ñoái gioáng nhau. Coâng ty lôùn coù caû tröôøng ñaïi hoïc. Phöông phaùp Aùp duïng cho Thöïc hieän taïi - : aùp duïng caû hai Quaûn Coâng Taïi nôi Ngoaøi x: aùp duïng trò, nhaân Caû hai laøm nôi 0: khoâng aùp duïng chuyeân vieäc laøm vieân vieäc 1. daïy keøm - - x x 0 2. troø chôi kinh doanh x 0 0 0 x 3. ñieån quaûn trò x 0 0 0 x 4. hoäi nghò/ hoäi thaûo x 0 0 0 x 5. Moâ hình öùng xöû x 0 0 0 x 6. huaán luyeän taïi baøn giaáy x 0 0 0 x 7. thöïc taäp sinh x 0 0 x 0 8. Ñoùng kòch x 0 0 0 x 9. luaân phieân coâng vieäc - - x x 0 10. giaûng daïy theo trình töï - - x 0 x 1 11. giaûng nhôø vi tính hoã trôï - - x 0 x 12. baøi thuyeát trình trong - - x 0 x lôùp 13. ñaøo taïo taïi choã 0 x 0 x 0 14. ñaøo taïo hoïc ngheà 0 x 0 x 0 15. duïng cuï moâ phoûng 0 x 0 0 x 16. ñaøo taïo xa nôi laøm vieäc 0 x 0 0 x Coù theå ñaøo taïo taïi coâng ty, chi nhaùnh tröôøng ñaïi hoïc, khu vui chôi A. Caùc phöông phaùp phaùt trieån caáp quaûn trò Vai troø, vì sao, ñaøo taïo nhö theá naøo, ñaøo taïo ai, nhu caàu? 1. Daïy keøm: Taïi choã, moät keøm moät, nhö trôï taù, phuï lyù, taïo cô hoäi quan saùt vaø ñöôïc giao moät soá vieäc phaûi quyeát ñònh, caáp quaûn trò keøm phaûi coù kieán thöùc toaøn dieän lieân quan ñeán coâng ty, muoán chia seõ thoâng tin, maát thôøi gian, ñaøo taïo laâu 2. Caùc troø chôi kinh doanh: Troø quaûn trò, moâ phoûng tình huoáng, ngöôøi tham döï chôi troø ñoù, thuû vai, caùc thaønh vieân tham döï quyeát ñònh, höôùng theo nhoùm 3. Ñieån cöùu quaûn trò: Nghieân cöùu tröôøng hôïp ñieån hình, moâ phoûng vaán ñeà nan giaûi thöïc teá vaø giaûi quyeát, coù theå duøng naõo coâng nhoùm, coù ngöôøi ñieàu khieån 4. Phöông phaùp hoäi nghò: Caùc thaønh vieân chugn muïc ñích, ngöôøi ñieàu khieån quan troïng, caùc thaønh vieân laéng nghe, phaùt bieåu, ngöôøi tham gia khoâng thaáy mình ñang huaán luyeän, maø ñang giaûi quyeát khoù khaên Trang 31
32. Quaûn Trò Nhaân Söï 5. Moâ hình öùng xöû: Videùo minh hoaï, hoïc vieân quan saùt, lieân heä khoù khaên ñang gaëp cuûa mình. Caùc nhaø quaûn trò ñaëc thaønh tích vaø muïc ñích cao. 6. Kyõ thuaät nghe nhìn: Phim aûnh, truyeàn hình kheùp kín, baêng nghe, toán keùm, nhöng minh hoaï roõ, ngöng ñeå giaûi thích. 7. Sinh vieân thöïc taäp: Vöøa hoïc vöøa laøm taïi cô quan naøo ñoù. Quan saùt ñöôïc nhaân vieân coù tieàm naêng, coù theå tuyeån choïn laøm vieäc cho coâng ty 8. Ñaøo taïo taïi baøn giaáy: Xöû lyù coâng vaên, giaáy tôø, moâ phoûng caáp treân giao theo thoâng tö noäi boä vaø tin töùc do ñieän ñaøm gôûi laïi. Caùc hoïc vieân saép xeáp giaûi quyeát khoa hoïc 9. Ñoùng kòch: Ñöa ra vaán ñeà nan giaûi, phaân vai töï nhieân, cô sôû ñeå thaûo luaän nhoùm, giuùp thaáu caûm thoâng caûm phaåm chaát quan troïng cho nhaø quaûn trò 10. Luaân phieân coâng taùc: Sang laøm vieäc nôi khaùc nhaèm coù kinh nghieäm, taïo höùng thuù, ña naêng ñoái phoù khoù khaên, aùp duïng roäng hieän nay 11. Giaûng daïy theo thöù töï chöông trình: Saùch giaùo khoa vaø maùy hoã trôï, ñöa ra caâu hoûi söï kieän vaán ñeà, hoïc vieân traû lôøi, thoâng tin phaûn hoài theo traû lôøi. Khoâng caàn giaûng vieân, tieáp thu töø phöông tieän maùy hoïc vieân traû lôøi, sai thì laøm laïi, ñuùng tieáp tuïc. Môùi meû ôû Vieät Nam. 12. Nhôø maùy tính hoã trôï: Thònh haønh, hoïc vaø giaûi ñaùp ngay treân maùy, duøng phaàn meàm, höôùng daãn chi tieát 13. Baøi thuyeát trình trong lôùp: Hoäi tröôøng, phuø hôïp cho thoâng tin môùi, ít ngöôøi tham döï, giaûng vieân quan troïng, hoã trôï maùy moùc 14. phöông phaùp khaùc: Taïi chöùc, ngoaøi giôø, hoïc haøm thuï B. Ñaøo taïo coâng nhaân 1. Taïi choã: Noã löïc caû caáp treân, döôùi, chòu traùch nhieäm, taïo baàu khoâng khí, caáp treân bieát laéng nghe 2. Ñaøo taïo hoïc ngheà: Lyù thuyeát vaø hoïc taïi choã, coù löông 3. Söû duïng coâng cuï moâ phoûng: Computer hoaù, hay heät thöïc teá 4. Xa nôi laøm vieäc: Maùy moùc ñaëc xa nôi laøm vieäc, gioáng treân, khoâng giaùng ñoaïn vieäc hoïc. Ngöôøi ñaõ veà höu huaán luyeän toát IV. Phaùt trieån nhaân söï Vai troø ngaøy nay? 1. Traùch nhieäm: Töø döôùi leân, töøng nhaân vieân phaûi chòu traùch nhieäm phaùt trieån con ngöôøi chính mình, sau ñoù ñeán caáp treân tröïc tieáp, cho ñeán caáp cao nhaát. Ngöôøi cao nhaát phaûi xaây döïng, phaùt trieån moâ hình, ñieàu phoái vaø tö vaán. Töï phaùt trieån töø nhaân vieân thaønh nhaø kinh doanh Töï phaùt trieån nhoùmngoâisaoöu Töï phaùt trieån töø doanh nghieäp do caáp treân giao keá hoaïch Nhöõng ngöôøi chòu traùch nhieäm: Quaûn trò tröïc tuyeán laø: huaán luyeän vieân Nhaân vieân vôùi tö Tröôûng boä phaän: laø nhaø tö vaán Trang 32
33. Quaûn Trò Nhaân Söï Caáp quaûn trò giaùn tieáp: laø ngöôø ñôõ ñaàu caùch laø nhöõng nhaø Laõnh ñaïo doanh nghieäp: laø ngöôøi uûng hoä ñoáng kinh doanh: töï phaùt trieãn 2. Ñoái töôïng: Taát caû caùc nhaân vieân. Caùc giai ñoaïn chu kyø aûnh höôûng ngheà nghieäp: Taêng tröôûng – khaùm phaù – taïo döïng/laäp thaân – duy trì/laïc nghieäp – suy thoaùi Khaùm phaù: 15-25 tuoåi, noã löïc khaùm phaù nghaønh ngheà, qua giaùo duïc vui chôi giaûi trí vaø vieäc laøm. Khôûi söï böôùc vaøo theá giôùi tröôûng thaønh Taïo döïng/laäp thaân: 25-44 tuoåi, quan troïng cuoäc ñôøi, trong giai ñoaïn naøy coù giai ñoaïn thöû nghieäm keùo daøi 25-30, giai ñoaïn oån ñònh keùo daøi 30-40, giai ñoaïn khuûng hoaûng baét ñaàu 40 ñoái chieâu vôùi tham voïng muïc tieâu cuûa hoï Duy trì/laïc nghieäp: 45-65, duy trì höôûng thuï ngheà Suy thoaùi: Veà höu, giaûm quyeàn löïc traùch nhieäm 3. Caùc bieän phaùp phaùt trieån • Keá hoaïch phaùt trieån nhaân söï: Phong phuù hoaù ña daïng hoaù coâng vieäc, thuyeân chuyeån, döï phoøng thuyeân chuyeån, tieáp nhaän laïi nhaân vieân cuõ, nhoùm döï aùn ña chöùc naêng vöôït khoûi phaïm vi. Gaén boù vôùi ñaøo taïo. • Keá hoaïch nhaân söï thöø keá: Haèng naêm tröôûng boä phaän ñaùnh giaù naêng suaát, tieàm naêng khaû naêng thöøa keá, vaø cho maåu keá hoaïch nhaân söï. Ñöa ra baøn vôùi laõnh ñaïo vaø tieáp tuïc ñaùnh giaù, tieán haønh töông töï leân caáp treân, cuoái cuøng trình cho laõnh ñaïo chöông trình nhaân söï toång theå. Hieäu quaû keá hoaïch naøy khi khai thaùch khuyeàn khích thöïc hieän, xaùc ñònh höôùng cho töøng nhaân vieân, ma traân ñöôïc aùp duïng, haèng naêm coù baùo caùo toång theå toát. Theo thieát keá form. Trang 33
34. Quaûn Trò Nhaân Söï Chöông chín: Ñaùnh giaù thaønh tích coâng taùc I. Ñònh nghóa Laø moät heä thoáng chính thöùc duyeät xeùt vaø ñaùnh giaù söï hoaøn thaønh coâng taùc cuûa caù nhaân theo ñònh kyø. Caû moât tieán trình ñaùnh giaù khoa hoïc coù heä thoáng, ñaùnh giaù heát söùc khoù khaên vì khaùch quan, ñuùng möùc. Noù quan troïng vì laøm cô sôû khen thöôûng, ñoäng vieân, kyû luaät vaø traû löông coâng baèng. II. Muïc tieâu vaø chính saùch A. Muïc tieâu • Caûi thieän hieäu naêng coâng taùc vaø thoâng tin phaûn hoài: Toaøn coâng ty • Hoaïch ñònh taøi nguyeân nhaân söï: thaêng tieán, nhaát laø quaûn trò, keá vò • Tuyeån moä vaø tuyeån choïn: Möùc thang ñieåm coù theå döï baùo khaû naêng hoaøn thaønh coâng vieäc cuûa öùng vieân, bieát caùc cuoäc traéc nghieäm coù hieäu quaû khoâng • Phaùt trieån taøi nguyeân nhaân söï: Cho bieát nhu caàu ñaøo taïo, giaùo duïc, phaùt trieån xaùc ñònh ñöôïc khuyeát ñieåm vaø khieám khuyeát cuûa nhaân vieân ñeå ñaøo taïo • Hoaïch ñònh vaø phaùt trieån ngheà nghieäp: Ñaùnh giaù ñöôïc ñieåm maïnh yeáu tieàm naêng cuûa nhaân vieân, giuùp hoï thöïc hieän keá hoïach. • Löông boång ñaõi ngoä: Quyeát ñònh ñöôïc thaêng löông, thaêng thöôûng • Quan heä nhaân söï noäi boä: Thaêng chöùc, giaùng chöùc, heát chöùc naêng hôïp ñoàng, taïm cho nghæ vieäc thuyeân chuyeån • Ñaùnh giaù tieàm naêng cuûa nhaân vieân: Thoâng qua vieäc hoaøn thaønh coâng vieäc cuûa nhaân vieân, xem xeùt haønh vi trong quaù khöùc ñeå xeùt töông lai, sai laàm phoå bieán laø kyõ naêng chuyeân moân quaù gioûi nhöng thaêng chöùc laøm tröôûng boä phaän thì thaät laø tai haïi, caàn xaùc ñònh trung taâm ñaùnh giaù ñeå khaùch quan hôn B. Chính saùch Ghi roõ trong caåm mang hoaëc phoå bieán ôû caùc kyø hoïp, nhaø quaûn trò phaûi naém chaéc • Duy trì khuyeân khích cho caùc thaønh tích vöôït troäi • Duy trì caûi tieán chaát löôïng laõnh ñaïo, thaêng thöôûng ngöôøi ñaùng giaù toát • Ñaåy maïnh cô hoäi cho nhaân vieân tham gia quyeát ñònh quaûn trò am hieåu • Laøm nhaân vieân hoäi nhaäp gaéng boù toå chöùc, muïc tieâu cuûa coâng ty • Taêng cöôøng cô hoäi nhaân vieân phaùt trieån, khaúng ñònh taøi naêng, tieàm naêng • Caáp quaûn trò luoân giuùp ñôõ keøm nhaân vieân, löïc löông lao ñoäng cuûa mình • Khoâng vi phaïm luaät leä nhaø nöôùc coâng ty, khoâng phaân bieät ñoái xöû III. Tieán trình ñaùnh giaù Xaùc ñònh muïc tieâu ñaùnh giaù TTCT Böôùc 1 Moâi Aán ñònh kyø voïng coâng vieäc (phaân taùch) Böôùc 2 tröôøng Xem xeùt coâng vieäc ñöôïc thöïc hieän Böôùc 3 beân ngoaøi Ñaùnh giaù söï hoaøn thaønh coâng taùc Böôùc 4 beân trong Thaûo luaän veà vieäc ñaùnh giaùvôùi nhaân vieân Böôùc 5 Moâi tröôøng ngoaøi goàm luaät lao ñoäng, coâng ñoaøn, lieân ñoaøn IV. Phoûng vaán ñaùnh giaù Ñaùnh giaù giuùp caáp treân caáp döôùi hieåu nhau, thoaû thuaän vaø hoaøn thaønh coâng vieäc. Caàn chuaån bò vaø tieán haønh thaän troïng Trang 34
35. Quaûn Trò Nhaân Söï A. Chuaån bò 1. AÁn ñònh lòch trình phoûng vaán: Thoâng baùo cho nhaân vieân bieát ñeå chuaån bò, khoâng trì hoaõn, neáu phoûng vaán thaêng löông thì taùch ra, neáu chung thì caáp döôùi chæ quan taâm 1 2. Thu thaäp thoâng tin: veà söï hoaøn thaønh cuûa caáp döôùi B. Phaân loaïi phoûng vaán 1. Phoûng vaán noùi vaø thuyeát phuïc: Mang yù nghóa höôùng daãn, thuyeát phuïc caûi tieán cuûa caáp döôùi, caûi thieän ñöôïc coâng taùc nhaát laø nhaân vieân coù yù thöùc, öôùc voïng hoäi nhaäp 2. Phoûng vaán noùi vaø nghe: Cöùng, phaûi coù kyõ naêng, bieát laéng nghe, chuaån bò caâu hoûi kyõ, taïo cô hoäi cho caáp döôùi ñoái thoaïi vôùi caáp treân, truyeàn ñaït ñöôïc nhaän xeùt cuûa caáp treân veà ñieåm maïnh yeáu, nhöng khoâng ñeà ra ñöôïc muïc tieâu caûi tieán, caáp döôùi vui veõ nhöng coâng taùc khoâng thay ñoåi 3. Phoûng vaán giaûi quyeát vaán ñeà: Nhö moät dieãn ñaøn, ñoái thoaïi tích cöïc côûi môû, giaûi phaùp dò bieät ñeàu ñöôïc ñöa leân moå seõ thaûo luaän, muïc tieâu caûi tieán ñöôïc thaûo luaän töông ñoái khoù ñieåu khieån caàn phaûi ñaøo taïo nhaân vieân tröôùc caùch giaûi quyeát vaán ñeà 4. Phoûng vaán toång hôïp: (1) vaø (3) keát hôïp laïi C. Taêng cöôøng tính hieäu quaû cuûa phoûng vaán (phaûn hoài toát, coù keát quaû) * Cuï theå hôn laø toång quaùt–taäp trung vaøo haønh vi–taäp trung vaøo nhu caàu ngöôøi nhaän * Nhaén vaøo haønh vi ngöôøi nhaän thoâng tin coù theå thay ñoåi ñöïôc – chia seõ thoâng tin * Xaây döïng vaø höôùng daãn haønh vi hieän thôøi – chæ ñeà caäp ñeán thoâng tin caàn thieát * Chæ ñeà caäp döôùi noùi, laøm, bieát, caàn ra soaùt laïi ñeå ñaûm baûo thoâng ñaït roõ raøng V. Traùch nhieäm vaø ñònh kyø ñaùnh giaù thaønh tích coâng taùc A. Traùch nhieäm: Thieát keá, kieåm tra, quaûn trò thuoäc caáp phaûi tham gia 1. Caáp treân tröïc tieáp: Tröïc tieáp ñaùnh giaù caáp döôùi, bieát roõ nhaát caáp döôùi trong toå chöùc, coù traùch nhieäm quaûn ñôn vò mình, ñaøo taïo vaøo phaùt trieån 2. Caáp döôùi: Nhieàu khi caáp döôùi thaáy roõ khaû naêng quaûn trò caáp treân, khoù. 3. Ñoàng nghieäp: Coù theå coù keát quaû cho caùc nhoùm coâng taùc oån ñònh 4. Ñaùnh giaù nhoùm: Caùc nhoùm coù theå ñaùnh giaù laãn nhau 5. Töï ñaùnh giaù: Keùm 6. Toång hôïp: Nhieàu caáp ñaùnh giaù, nhieàu nhoùm, giaûm tính chuû quan B. Ñònh kyø ñaùnh giaù: Tuyø moâi tröôøng hoaøn caûnh ñieàu kieän Trang 35
36. Quaûn Trò Nhaân Söï Phaàn Boán: Löông boång vaø ñaõi ngoä Chöông möôøi: Thieát laäp vaø quaûn trò löông boång I. Ñaïi cöông Chæ veà loaïi phaàn thöôûng maø moät caù nhaân nhaän ñöôïc ñeå ñoåi laáy söùc lao ñoäng cuûa mình. Caùc yeáu toá cuûa moät chöông trình löông boång ñaõi ngoä: Löông boång vaø ñaõi ngoä Taøi chính Phi taøi chính Tröïc Giaùn tieáp Baûn thaân coâng Moâi tröôøng laøm vieäc tieáp vieäc Moâi * * Baûo hieåm * Nhieäm vuï * Chính saùch hôïp lyù tröôøn Löông * Trôï caáp XH thích thuù * Kieåm tra kheùo leùo g beân coâng * Phuùc lôïi veà * Phaán ñaáu * Ñoàng nghieäp hôïp tình ngoaøi nhaät höu, an sinh, * Traùch nhieäm * Bieåu töôïng ñòa vò phuø hôïp beân * ñeàn buø, trôï * Cô hoäi ñöôïc * Ñieàu kieän laøm vieäc thaûo maùi trong Löông caáp, giaùo caáp treân nhaän * Giôø uyeån chuyeån thaùng duïc, dòch vuï bieát * Tuaàn leã laøm vieäc doàn laïi * Hoa * Vaéng maët * Caûm giaùc * Chia deõ coâng vieäc hoàng ñöôïc traû hoaøn thaønh * Löïa chon loaïi phuùc lôïi * Tieàn löông nghæ coâng taùc * Laøm vieäc ôû nhaø truyeàn qua thöôûng heø, leã, oám * Cô hoäi thaêng computer tieán Khoâng ñôn giaûi thuùc ñaåy saûn xuaát laø phaûi ñoäng vieân thuùc ñaåy nhaân vieân baèng vaät chaát vaø tinh thaàn, maø phaûi hoäi ñuû caùc yeáu toá löông boång vaø ñaõi ngoä nhaát laø vaøo thaäp nieân 2000. Ñaõi ngoä phi taøi chaùnh ngaøy caøng quan troïng, chính baûn thaân coâng vieäc vaø moâi tröôøng laøm vieäc, cô hoäi caáp treân bieát thaønh tích, caûm giaùc hoaøn thaønh coâng vieäc vaø thaêng tieán. Chöông trình phaûi coâng baèn beân ngoaøi vaø beân trong noäi boä. II. Caùc yeáu toá quyeát ñònh aûnh höôûng ñeàn löông boång A. Moâi tröôøng cuûa coâng ty 1. Chính saùch cuûa coâng ty: Löông boång vaø ñaõi ngoä laø chi phí toán keùm qua lao ñoäng, laø moät loaïi taøi saûn vaø thuùc ñaåy nhaân vieân laøm vieäc, guùp caûi tieán coâng taùc, gia taêng naêng suaát, boû vieäc thaáp. AÁN ÑÒNH MÖÙC LÖÔNG: Löông boång vaø ñaõi ngoä cho töøng caù nhaân Baûn thaân Baûn thaân nhaân vieân Moâi tröôøng coâng Thò tröôøng lao ñoäng coâng vieäc Möùc hoaøn thaønh coâng ty Löông boång treân thò Ñaùnh giaù vieäc Chính saùch tröôøng coâng vieäc Thaâm nieân – Kinh Baàu khoâng khí vaên Chi phí sinh hoaït nghieäm hoaù Coâng ñoaøn – Xaõ hoäi Thaønh vieân trung thaønh Cô caáu toå chöùc Neàn kinh teá – Phaùp luaät Tieàm naêng cuûa nhaân vieân Khaû naêng chi traû 1. Baàu khoâng khí vaên hoaù coâng ty: AÛnh höôûng ñeán tuyeån choïn nhaân vieân, thaùi ñoä caáp treân caáp döôùi, haønh vi coâng taùc, ñaùnh giaù thaønh tích coâng taùc, vaø aûnh höôûng ñeán saép xeáp löông boång vaø ñaõi ngoä. Trang 36
37. Quaûn Trò Nhaân Söï Coù coâng ty traû löông cao ñeå thu huùt nhaân taøi, hoï quan nieäm nhö theá naêng suaát cao vaø chi phí giaûm. Coù coâng ty traû löông moät möùc thònh haønh hoï cho raèng vaãn duy trì ñöôïc theá caïnh tranh giaù saûn phaåm dòch vuï khoâng taêng. Nhö coù coâng ty aùp duïng chính saùch löông thaáp do tình traïnh taøi chính khoù khaên, khoâng caàn nhaân vieân gioûi, moät ñieàu quan troïng laø löông thaáp coù theå laøm chi phí taêng. 3. Cô caáu toå chöùc: Caùc gia taàn caùc caáp quaûn trò aûnh höôûng ñeán löông boång, caùc caáp cao ít ñi saùt vaøo nhaân vieân, caùc quaûn trò tröïc tieáp quyeát ñònh löông boång thì hôïp lyù hôn. 4. Khaû naêng chi traû cuûa coâng ty, Theá ñöùng taøi chính coâng ty, tình hình kinh doanh cuõng aûnh höôûng ñeán löông boång vaø ñaõi ngoä. B. Thò tröôøng lao ñoäng 1. Löông boång treân thò tröôøng: Trong xaõ hoäi hieän taïi ngaønh ngheà ñoù löông boång ra sao ñeå nghieân cöùu kyõ möùc löông. Töï nghieân cöùu hay nhôø chuyeân vieân tö vaán, nghieân cöùu ñòa lyù, caùc haõng vaø so saùnh. 2. Chi phí sinh hoaït: Quy luaät chung löông phaûi phuø hôïp vôùi chi phí sinh hoaït, nhaø nöôùc quy ñònh löông toái thieåu. Khi giaù caû taêng thì löông thöïc söï giaûm xuoáng, coâng ty phaûi taêng löông 3. Coâng ñoaøn: Laø moät theá löïc maïnh, caàn phaûi quaûn trò ba laõnh vöïc: caùc tieâu chuaån ñöôïc söû duïng ñeå xeáp löông boång, caùc möùc cheânh leäch löông vaø phöông phaùp traû löông. Traû löông kích thích saûn xuaát coâng ñoaøn uûng hoä. 4. Xaõ hoäi: Söùc aùp naøy quan troïng. Löông boång aûnh höôûng ñeán giaù caû, ngöôøi tieâu thuï khoâng muoán giaù taêng, ñoàng loaït taêng giaù thì ngöôøi soáng löông höu khoå. Baùo chí cuõng laø moät söùc eùp, thöôøng buoäc caùc coâng ty nöôùc ngoaøi traû löông cao, nhöng hoï coù buoäc ñöôïc phaân bieät ñoái xöû ngöôøi baûn xöù khoâng? Quaûn trò Vieäc chæ coù xe dream coøn ngöôøi nöôùc ngoaøi xe hôi. 5. Neàn kinh teán: Tình traïng kinh teá, lao ñoäng, thaát nghieäp, chính phuû, coâng ñoaøn 6. Luaät phaùp: Caùc luaät leä, khoâng ñoái xöû nam nöõ, luaät Vieät khoâng ñeà caäp vieäc phaân bieät ñoái xöû chuûng toäc. C. Baûn thaân nhaân vieân 1. Söï hoaøn coâng taùc: Aùp duïng phöông phaùp ñaõi ngoä nhaân vieân theo naêng suaát, traû löông khoâng coâng baèng gaây naõn loøng. 2. Thaâm nieân: Ñoái vôùi ngöôøi Nhaät quan troïng, nay thì laø yeáu toá tham khaûo khoâng coøn quan troïng, coâng ñoaøn thì chuùn troïng. Neân caàn dung hoaø chuùng 3. Kinh nghieäm: Haàu heát yeáu toá naøy caùc toå chöùc chuù yù. Moät ñieàu quan troïng laø caùc quaûn trò thaønh coâng lieân tuïc nhö ñeán moät thôøi gian hoï coù theå quaûn trò toài ngöôïic laïi nhöõng ngöôøi môùi vaøo ngheà nhöng quaûn trò toát neân caàn thaän troïng 4. Thaønh vieân trung thaønh: Thöôøng cho hoï höôûng phuùc lôïi, nghæ laâu hôn caùc thaønh vieân khaùc, vì hoï laøm vieäc lieân tuïc laâu naêm 5. Tieàm naêng: Töông lai hoï coù tieàm naêng, ñieàu naøy quan troïng, nhöõng ngöôøi treû coù theå ñöôïc traû löông cao vì hoï coù tieàm naêng trong töông lai. Caùc sinh vieân toát nghieäp gioûi laø nhöõng ngöôøi coù tieàm naêng, caùc yeâu toá nhaïy caûm trong kinh doanh thì sao? 6. Caùc yeáu toá khaùc: Chính trò, nhaân vieân coù chaân trong chính trò naøo ñoù, nhaân vieân coù theá löïc naøo ñoù, öu ñaõi vì baø con thaân thuoäc, thöôøng khoâng toát. D. Baûn thaân coâng vieäc 1. Phaân taùch coâng vieäc vaø baûn moâ taû coâng vieäc: Taïo khaùch quan, tieâu chuaån hôïp lyù, roõ raøng. Coù tính heä thoáng ño löôøng giaù trò taàm quan troïng coâng vieäc, xaùc ñònh naác thang löông. Laøm saùng toû nhieâm vuï vaø quyeàn haïn trong toå chöùc, taïo cô sôû tuyeån choïn thuyeân chuyeån, thaêng tieán, thaêng thöôûng, huaán luyeän. Trang 37
38. Quaûn Trò Nhaân Söï Phöông phaùp trong chöông 3. noù laø coâng trình nghieân cöùu soaïn thaûo heä thoáng döõ kieän coâng vieäc, ñeå xaùc ñònh vaø ruùt ra ñaëc tính cuûa moãi coâng vieäc. 2. Ñaùnh giaù coâng vieäc: Ñaùnh giaù chính xaùc tieán trinh phaân taùch khaù khoù khaên, neân laäp moät uyû ban ñaùnh giaù, caùc quaûn ñoác tham gia, caùc nhaân vieân kieåm soaùt, coù khi môøi coâng ñoaøn, neân giaûi thích lôïi ích cho coâng nhaân vieân bieát. Neân choï chính xaùc caùc yeáu toá caân baûn, kyõ naêng, traùch nhieäm coâng vieäc, ñieàu kieän laøm vieäc, vaø ñoái chieáu vôùi caùc coâng vieäc khaùc. Ñaùnh giaù coâng vieäc laø moät thuû tuïc coù tính heä thoáng nhaèm ño löôøng giaù trò vaø taàm quan troïng cuûa coâng vieäc, döïa treân nhieàu yeáu toá nhaèm loaïi boû baát bình trong cô quan chæ vì cô caáu löông boång baát hôïp lyù. Xaùc ñònh caáu truùc coâng vieäc, bình ñaúng traät töï töông quan coâng vieäc, trieån khai thöù baäc giaù trò coâng vieäc ñeå thieát keá cô caáu löông boång, ñaït ñöôïc söï nhaát trí giöõa caùc caáp quaûn trò nhaân vieân lieân quan ñeán coâng vieäc. Xeáp haïn: Theo thöù töï taàm quan troïng, ñoái chieáu vôùi löông thònh haønh trong xaõ hoäi, phöông phaùp naøy khoâng thuyeát phuï laém noù khoâng xeùt töøng yeáu toá lieân quan ñeán coâng vieäc, chuû quan Phöông phaùp phaân loaïi: Xaùc ñònh moät soá loaïi haïnh ngaïch roài so saùnh vôùi baûng moâ taû coâng vieäc. Coù theå töø 18-20 haïng/ ngaïch. Phöông phaùp so saùnh caùc yeáu toá: Quyeát ñònh caùc yeáu toá coâng vieäc. Ñieàu kieän veà trí oùc, kyõ naêng tay ngheà, ñieàu kieän veà theå löïc, traùch nhieäm, ñieàu kieän laøm vieäc. Soaïn caùc yeáu toá naøy thaønh ma traän möùc ñoä phöùc taïp cuûa coâng vieäc, phaân boå tieàn löông, ñôn giaù cho moãi yeáu toá coâng vieäc thöïc teá vaø baûn caân ñoái so saùnh coâng vieäc. Phöông phaùp tính ñieåm: Laø phöông phaùp aán ñònh giaù trò baèng soá cho caùc yeáu toá coâng vieäc vaø toång soá caùc giaù trò naøy cung caáp moät baûn ñaùnh giaù giaù trò töông ñoái cuûa moät coâng vieäc ñoù. Thuû tuïc tieán haønh: Löïu choïn coâng Phaân tích coâng Choïn löïu xaùc Tính tæ leä vieäc ñieån hình vieäc ñònh caùc yeáu toâ caùc yeáu Uyû ban ñaùnh Chuaån bò caùc Xaùc ñònh giaù coâng vieäc baûn moâ taû baäc cuûa yeáu Ñaùnh giaù Soaïn thaûo caåm Phaân phoái soá ñieåm Xaùc ñònh coâng vieäc nang ñaùnh giaù cho caùc baäc cuûa yeáu toång soá Hoaøn chænh caåm nang ñaùnh giaù coâng vieäc • Löïa choïn coâng vieäc ñieån hình theo nhoùm nhö taïi vaên phoøng baùng haøng • Nhaø phaân taùch chuaån bò baûn moâ taû trình leân uûy ban ñaùnh giaù coâng vieäc • Tæ leä phaàn traêm caùc yeáu toá nhö trình ñoä hoïc vaán quan troïng chieám tæ troïng • Xaùc ñònh moãi yeáu toá coù maáy thöù baäc, ví duï giaùo duïc coù naêm thöù baäc • Aán ñònh heä thoáng ñieåm coù theå 500 hoaëc 1000, xaùc ñònh toång soá ñieåm • Khoaûn caùch cuûa thöù baäc = M-m/N-1; M,m:ñieåm toái ña, toái thieåu.N:soá thöù baäc Hoaøn taát coâng vieäc laäp ma traän: Caùc yeáu toá coâng vieäc Tyû Thöù baäc caùc yeáu toá troïng 1 2 3 4 5 1 % Trang 38
39. Quaûn Trò Nhaân Söï 2 . Coù theå duøng bieåu ñoà ñaùnh giaù coâng vieäc 2. Baäc löông Möùc löông toái thieåu vaø toái ña vôùi söï bieán thieân, ñuû ñeå taïo ra moät söï khaùc bieät naøo ñoù. Noù cuõng laø moät khoaûn taïo kích thích nhaân vieân trong coâng ty. 3. Ñieàu chænh möùc löông Phuø hôïp vôùi haïng ngaïch baäc löông môùi IV. Thieát laäp vaø quaûn trò heä thoáng löông boång a. Muïc tieâu: Roõ raøng thì ñeà ra chính saùch löông boång hôïp lyù • Keá hoïach oån ñònh nhöng caàn uyeån chuyeån ñeå kòp thay ñoåi phuø hôïp • Chuù troïng giaûm chi phí lao ñoäng, taêng naêng suaát, möùc thuø lao deã tuyeån moä duy trì coâng vieäc vaø duy trì löïc löôïng lao ñoäng • Thang löông coâng baèng, ñeàn buø kyõ naêng, kinh nghieäm, trình ñoä, khaùc • Traû löông treân cô sôû thaønh tìch lao ñoäng, xuaát löôïng saûn phaåm ñaàu ra • Thieát laäp heä thoáng ca laøm vieäc hôïp lyù, tuaàn giôø laøm vòeâc hôïp lyù • Kieåm tra, ñieàu chænh lôøi phaøn naøn, ngaân saùch, chi phí lao ñoäng, deã hieåu b. Chính saùch: Phaûi phaân tích yeáu toá noäi ngoaïi taïi, aûnh höôûng ñeán chi phí lao ñoäng, nhu caàu lao ñoäng, cung öùng, löông xí nghieäp. Chi phí lao ñoäng treân toång chi phí saûn xuaát, theá ñöùng caïnh tranh cuûa xí nghieäp vaø möùc ñoä quaûn lyù thò tröôøng. Möùc oång ñònh khoái löông kinh doanh vaø tyû leä lao ñoäng, quy moâ thò tröôøng lao ñoäng maø xí nghieäp tuyeån moä coâng nhaân, möùc löông thònh haønh trong khu vöïc ngaønh ngheà. Luaät leä nhaø nöôùc löông boång giôø laøm vieäc. Sau ñoù ñeà ra nhöõng chính saùch: chuù troïng tuyeån moä nhaân vieân chaát löôïng, keá hoïach traû löông kích thích lao ñoäng, chuù troïng phuï caáp kích thích phi taøi chính, taïo cô hoäi nhaân cao trình ñoä chuyeân moân, thaêng thöôûng vaø nhöõng aûnh höôûng töông töï kích thích lao ñoäng, ñoái chieáu möùc löông vôùi beân ngoaøi. Möùc ñoä ñaïi bieåu cuûa coâng nhaân tham döï cuûa coâng nhaân trong keá hoaïch löông, neân quaûn trò heä thoáng löông boång theo cô caáu toå chöùc naøo. C. Cô caáu toå chöùc quaûn trò löông boång Moät uûy ban coù vò laõnh ñaïo cao caáp, giaùm ñoác doanh nghieäp hoaëc giaùm ñoác nhaân söï chòu traùch nhieäm toaøn boä cho heä thoáng tieàn löông. Boä phaän kyõ thuaät, nhaân söï, khaùc ñöôïc trang bò cho nghieân cöùu löông boång, ñaùnh giaù coâng vieäc, nghieân cöùu löông phaùt hoaï keá hoaïch kích lao ñoäng, caùc tieâu chuaån coâng vieäc. Vaø thaûo luaän taäp theå vôùi coâng ñoaøn. D. Tieán trình thieát laäp vaø quaûn trò heä thoáng löông boång 1. Ñaùnh giaù coâng vieäc: ñaùnh giaù töøng coâng vieäc döïa vaøo baûng moâ taû coâng vieäc. Phaân loaïi thöù ñieåm theo thang ñieåm: Thang ñieåm Haïng Haïng - 139 12 1 140-161 11 2 162-183 10 3 Coù theå tính haïng 1 cao nhaát hoaëc 500, 1000, cao nhaát tuyø coâng ty 2. Thieát laäp möùc löông cuûa coâng ty: Nhaø quaûn trò tieán haønh xaép xeáp möùc löông, muoán löông hôïp lyù phaûi khaûo saùt, ñoái chieáu thöïc traïng. Trang 39
40. Quaûn Trò Nhaân Söï 2.1 Khaûo saùt löông boång: Möùc löông ñang thònh haønh trong khu vöïc. Coâng ty cöû chuyeân vieân ñeán coâng ty ñoù nghieân cöùu, tuy nhieân toán keùm vaø toán thôøi gian. Nhôø caùc cô quan cung caáp thoâng tin, hieäp hoäi thöông maïi, nghieäp ñoaøn hoaëc dòch vuï, phöông phaùp naøy ít toán keùm hôn. Thoáng nhaát khaûo saùt theo giôø coâng lao ñoäng, neáu hình thöùc khaùc thì chuyeån veà coâng lao ñoäng. Sau ñoù tính möùc löông trung bình thöù haïng cuûa caùc xí nghieäp. Hoaëc ñöôøng trung tuyeán treân ñoà thò. Ñoái vôùi haønh chaùnh söï vuï thì phaûi khaûo saùt kyõ vaø thaän troïng vì moãi coâng ty khaùc nhau veà cô caáu toå chöùc, möùc ñoä coâng vieäc vaø tieâu chuaån khaùc 2.2 Tham khaûo vaø ñieàu chænh theo möùc löông thònh haønh: Coâng ty phaûi quyeát ñònh möùc löông cuûa mình cao hôn hay thaáp hôn möùc löông thònh haønh, khung löông nhö theá naøo vôùi coâng ty, Hay so saùnh vôùi nghaønh. Coâng ty aùp duïng löông cao neáu: Chi phí lao ñoäng caáu thaønh treân moät ñôn vò saûn phaåm töông ñoái nho. Maùy moùc toát, quaûn trò toát laøm cho chi phí lao ñoäng treân töøng saûn phaåm ñaàu ra thaáp. Khaû naêng ñoäc quyeàn coù theå baùn giaù saûn phaåm cao hôn moät chuùt. Coâng ty muoán duy trì tieâu chuaån tuyeån duïng cao, taïo cô hoäi tuyeån moä nhaân vieân, naâng cao tinh thaàn vaø coâng nhaân laøm vieäc treân trung bình. Ñöa leân bieåu ñoà , truïc tung laø tæ leä löông moät giôø, truïc hoaønh haïng löông, treân bieåu ñoà bieåu dieãn 3 ñöôøng tuyeán löông môùi, löông trung bình trong khu vöïc nghieân cöùu vaø tuyeán löông cuû cuûa coâng ty. Döïa vaøo ñaây coâng ty coù theâm thoâng tin ñieàu chænh. Coâng ty aùp duïng möùc löông thaáp: Cung caáp cho nhaân vieân nhöõng khoaûn thu nhaäp oån ñònh, chính saùch tuyeån duïng oån ñònh. Trôï caáp toát. Coù danh tieáng. Thöôûng xuyeân taïo cô hoäi laøm theâm cao. Nhaø quaûn trò phaûi löïc choïn tæ leä löông coá ñònh cho moãi coâng vieäc. Nhaø quaûn trò cuõng löïa choïn möùc thang löông, moâ taû taêng löông ñònh kyø vaø söï tieán boä cuûa moãi baäc. Boä phaän haønh chính söï nghieäp thì chæ aùp duïng thang löông. Vì laõnh löông thaùng vaø theo khaû naêng vaø tieâu chuaån hoaù ngheà nghieäp. Neân ñaùnh giaù thaønh tích coâng taùc ñònh kyø. 2.3 Chuyeån thaønh möùc löông môùi. Cho thaáy giaù traû löông cuûa moãi coâng vieäc cao thaáp, coù theå ñieàu chænh lieàn. 3. Aán ñònh caùc loaïi phuïï caáp Xem chieán löôïc caïnh tranh cuûa coâng ty. Moãi baäc phuï caáp khoâng quaù maáy phaàn traêm, phuï caáp nhaø ôû hay khaùc. Chính saùch traû tieàn phuï caáp phaûi roõ raøng vaø thöï teá. Caùc loaïi phuï caáp laøm vieäc phuï troäi, tieàn nghæ heø, leäch ca sinh hoaït, thöôûng 4. Traû löông kích thích lao ñoäng Saûn xuaát ñöôïc tieâu chuaån hoaù, xuaát löông ño löông roõ raøng thì coù theå aùp duïng löông kích thích lao ñoäng. Möùc naøo? 5. Duy trì vaø quaûn trò heä thoáng löông boång Sau khi chuyeån nhieäm vuï cho vaên phoøng quaûn trò tieàn löông duy trì. Cô caáu tieàn löông coù theå thay ñoåi, neân phaûi ñöôïc quaûn trò ñieàu chænh, caäp nhaät thöôøng xuyeân Aùp duïng baûng löông: Khi coù söï thay ñoåi nhö tuyeån duïng, thuyeân thuyeån, ñoåi ca, ñeà baïb thì aùp duïng thang löông. Phaûi coù cô caáu tieáp nhaän khieáu naïi löông. Phöông phaùp caäp nhaät hoaù cô caáu löông: Thay ñoåi veà cô caáu, söï phaùt trieån, hieän ñaïi hoaù loaïi coâng vieäc cuõ laäp coâng vòeâc môùi neân, phaûi coù baûng moâ taû chi tieát coâng vieäc môùi cho thay ñoåi naøy. Taát caû döïa vaøo baûng bang ñaàu. Thay ñoåi naøy chæ cuïc boä. 6. Ñieàu chænh möùc löông theo ñònh kyø: vì sao? • Taêng giaûm tyû leä tieàn löông theo tæ leä phaàn traêm hay khoaûn tieàn roõ raøng • Thay ñoåi tieàn phuï caáp – Thay ñoåi giôø laøm vieäc trong tuaàn • Nôùi roäng hoaëc thu heïp tieâu chuaån thôøi gian thöôûng Trang 40
41. Quaûn Trò Nhaân Söï Coâng ty ñieàu chænh ngay khi: Thay ñoåi möùc löông thònh haønh trong xaõ hoäi. Thay ñoåi chi phí sinh hoaït cuûa coâng nhaân. Thay ñoåi khaû naêng chi traû löông coâng ty. Chuùng khoâng laø nguyeân nhaân cô baûn. Do taùc ñoäng beân ngoaøi kinh teá, chính trò 6.1 Ñieàu chænh theo möùc löông ñang thònh haønh: Möùc löông trong khu vöïc ñang taêng thì coâng ty phaûi taêng theo 6.2 Ñieàu chænh theo chi phí sinh hoaït: do hieäu naêng vaø tinh thaàn lao ñoäng. Tröôøng hôïp naøy giaù taêng do laïm phaùt, coâng ty chæ neân trôï caáp sinh hoaït vì sau naøy giaù giaûm thì coâng ty khoù ñieàu chænh seõ bò phaûn öùng bôûi coâng nhaân. 6.3 Ñieàu chænh theo khaû naêng chi traû cuûa coâng ty. Trang 41
42. Quaûn Trò Nhaân Söï Chöông möôøi moät: Phuùc lôïi vaø ñaõi ngoä khaùc I. Phuùc lôïi Theo quy ñònh phaùp luaät: Döïa vaøo boä luaät lao ñoäng Phuùc lôïi töï nguyeän: Baûo hieåm y teá – Chöông trình baûo veä söùc khoeû – Baûo hieåm nhaân thoï theo nhoùm – Caùc loaïi dòch vuï – Tieàn boài döôõng ñoäc haïi, nguy hieåm – trôï caáp khaùc: chaêm soùc treû nhaân vieân, chöõa trò tim, phoåi Saùng kieán tuyø II. Löông boång ñaõi ngoä kích thích saûn xuaát Quaù trình tuyeån duïng phöùc taïp, toán keùm neân phaûi coù chieán löôïc kích thích vaø ñoäng vieân nhaèm duy trì cuûng coá vaø phaùt trieån lao ñoäng. A. Traû löông cho khoái giaùn tieáp 1. Cho nhaân vieân haøng chaùnh, söï vuï vaø caùc caáp quaûn trò Ñoøi hoûi ñieàu kieän cho moãi coâng vieäcc nhö theá naøo. Ví duï ñaùnh giaù chöùc vuï Cho ñieåm vaøo oâ thích hôïp Ñieåm 1. Kinh Thöôøng Toång Caên baûn Caên baûn Hieåu nghieäm quaùt chi tieát roäng . Soá ñieåm chung 2. Phaùn ñoaùn Ñieåm chung 3. Khaû naêng ñieàu haønh Soá ñieåm chung 4. Khaû naêng sinh lôïi vaø saùng taïo Soá ñieåm chung Töông töï: 5. Traùch nhieâm taøi saûn coâng ty – 6. Traùch nhieäm veà nhaân vieân – 7. Trình ñoä vaên hoaù Sau ñoù cho baûng toång keát: Kinh Phaùn Khaû Khaû Traùch Traùch Trình Toång Chöùc vuï nghieä ñoaùn naêng naêng nhieäm nhieäm ñoä vaên soá m ñieàu sinh lôøi taøi saûn nhaân söï hoaù ñieåm haønh Soá ñieåm cao 1000 nhaát Giaùm ñoác Trang 42
43. Quaûn Trò Nhaân Söï tieáp thò Giaùm ñoác saûn xuaát Baûng löông toång quaùt: Haïng Baäc 1 Baäc 2 Baäc 3 Baäc 4 Baäc 5 1 2 . Möùc löông maø chính phuû quy ñònh toái thieáu öùng vôùi soá ñieåm thaáp nhaát. Coù theå hình thaønh khung löông ngay hay tuyø tình hình döïa vaøo soá ñieåm trong trong khung löông. 2. Maäu dòch vieân Ngöôøi baùn haøng ngöôøi laøm marketing tröïc tieáp. Ña soá ngöôøi baùn haøng thích hoa hoàng, noù khuyeán khích cao nhöng boá trí ñòa ñieåm kinh doanh vaø vò trí baùn haøng trong cöûa tieäm khaùc nhau vaø doanh soá khaùc nhau neân tao thu nhaäp khaùc nhau Hoï töï ñieàu haønh laáy ít kieám tra ñoân ñoác. Toát nhaát laø traû löông thaùng coâng hoa hoàng, vôùi nhaân vieân maïi vuï khaùc thì traû löông thaùng coâng tieàn thöôûng vaø tính tôùi kinh nghieäm cuûa hoï. 3. Ñoác coâng hoaëc kieåm soaùt vieân Nhaän löông thaùng, hoï laø ngöôøi ñoân ñoác cho coâng nhaân laøm vieäc chaát löôïng, naêng suaát cao, hoï coù theå coù theâm tieàn khi coâng nhaân laøm vieäc phuï troäi. Hoï cuõng ñöôïc chia tieàn thöôûng. B. Coâng nhaân tröïc tieáp saûn xuaát 1. Traû löông theo giôø: Ñôn giaûn. Traû theo tæ leä tieàn coâng lao ñoäng treân moät giôø. Tieàn coâng khoâng ñoàng ñeàu cho moïi coâng nhaân, noù töông öùng vôùi trình ñoä moãi coâng nhaân qua naác thang ñieåm. Thích hôïp cho caùc coâng ty chöa ño löôøng saûn xuaát cuï theå, muoán roõ phaûi coù chuyeân vieân nghieân cöùu thôøi gian cuûa moãi coâng taùc hoaøn thaønh coâng vieäc. Ngaøy nay maùy tính hay camera coù theå cuï theá hoaù deã daøng. Toác ñoä coâng vieäc theo daây chuyeàn saûn xuaát, coâng ty coi chaát löông vaø ñoä chính xaùc saûn phaåm quan troïng, khi vieäc saûn xuaát raát ña daïng vaø trong quaù trình saûn xuaát hay bò giaùn ñoaïn trì hoaõn. Phoå bieán treân theá giôùi. Deã tính vaø taïo thu nhaäp oån ñònh. Nhöng chöa ño löôøng yeáu toá coá gaén, hieäu quaû saûn xuaát. 2. Traû löông kích thích lao ñoäng theo saûn phaàm: Coâng ty phaûi tieâu chuaån hoaù coâng vieäc. Phöông phaùp naøy döïa treân coâng nhaân tröïc tieáp saûn xuaát taïo möùc xuaát löôïng. Traû löông cho ngöôøi baùn haøng treân cô sôû doanh thu, traû löông cho ñoác coâng treân cô sôû tieát kieäm vaät tö, lao ñoäng. • Thöïc hieän chöông trình ñôn giaûn hoaù coâng vieäc: Ñoäng taùc khoâng dö thöøa, khoâng phí, bôùt thôøi gian di chuyeån. Coù lôïi cho coâng ty vaø coâng nhaân vieân vì xuaát löôïng ñöôïc gia taêng. Nhaø quaûn trò phaûi aán ñònh möùc xuaát löôïng trung bình chính xaùc sau ñoù coù keá hoaïch thöôûng theo xuaát löôïng taêng. • Löïa choïn keá hoaïch traû löông kích thích lao ñoäng phuø hôïp: Möùc ñoä tieâu chuaån coâng vieäc – Möùc thu lao cô baûn cho cuoäc soáng coâng nhaân – Möùc xuaát phaùt tieàn thöôûng vöôït möùc coâng vieäc – Tæ leä phaàn traêm xuaát löôïng phuï troäi vöôït möùc tieâu chuaån – Khoaûn tieàn hoaëc möùc tieàn thöôûng. Khoâng coù hình thöùc naøo traû löông laø toái öu nhaát, thích hôïp nhaát khi baàu khoâng khí vaên hoaù cuûa coâng ty, haàu heát coâng nhaân taùn thöôûng thích hôïp khung caûnh kinh doanh. 2.1 Traû löông theo töøng saûn phaåm: Döïa treân tæ giaù coá ñònh hay töøng coâng ñoaïn treân moãi ñôn vò saûn phaåm. Coâng nhaân luoân muoán coá gaén laøm vieäc ñeå coù khoaûn thu nhaäp cao. Phöông phaùp naøy kích thích loa Trang 43
44. Quaûn Trò Nhaân Söï ñoäng maïnh. Nhieàu coâng ty aán ñònh ñôn giaù coá ñònh seõ daãn ñeán quaù cao hoaëc quaù thaáp. Keát quaû laø coâng nhaân naûn loøng. 2.2 Traû löông thöôûng 100%: AÁn ñònh tieâu chuaån coâng vieäc baèng caùch tính theo thôøi gian vaø ñôn giaù ñöôïc tính theo thôøi gian hôn laø tính baèng tieàn. Khaùc traû theo ñôn vò saûn phaåm laø söû duïng thôøi gian laøm ñôn vò traû tieàn thay giaù tieàn treân moãi saûn phaåm. Keá hoaïch naøy deã daøng thay ñoåi ñôn giaù laøm vieäc. 2.3 Traû löông theo giôø tieâu chuaån: Phöông phaùp treân ai laøm treân 100%. Phöông phaùp naøy thöôûng ôû möùc 100% nghóa laø möùc khôûi ñieåm thöôûng döôùi 100%. Chuû yeáu ñaùnh vaøo taâm lyù coâng nhaân thuùc ñaåy laøm vieäc ñaït möùc tieâu chuaån. Ai chöa ñaït keá hoaïch vaãn nhaän löông ñuû keá hoaïch 100%. 2.4 Traû löông theo tyû leä tieàn thöôûng hay tyû leä keá koaïch: Phöông phaùp naøy ngoaøi khoaûn nhaän ñöôïc thu lao laøm vieäc bình thöôøng coøn khoaûn laøm vieäc dö do naêng suaát laøm vieäc cao chaún haïng 3 giôø dö, coâng ty aán ñònh soá phaàn traêm thöôûng treân giôø dö. Ví duï 50% thì coâng nhaân ñöôïc nhaän theâm thuø lao 1,5 giôø nhaân vôùi ñôn giaù chính thöùc. Keá hoaïch naøy tieâu chuaån hoaït ñoäng döïa vaøo quaù khöù, möùc lao ñoäng chöa oån ñònh ñöôïc, tieâu chuaån thôøi gian chöa chính xaùc, Vieät nam laø moät ví duï. Ngoaøi khoaûn chia cho coâng nhaân coùn coù ñoác coâng, coâng nhaân giaùn tieáp. Noùi chung noù baát lôïi 2.5 Traû löông cô baûn coâng tieàn thöôûng: Do Gantt ñeà xöôùng. Khuyeán khích cao ñoä khí ñaõ aùp duïng tieâu chuaån hoaù coâng vieäc vaø thôøi gian. Coâng nhaân phaûi coá gaéng vaø coù tay ngheà. Coâng nhaân hoaøn thaønh keá hoaïch seõ ñöôïc traû löông cô baûn cao, coäng vôùi tyû leä phaàn traêm tieàn thöôûng coá ñònh treân khoaûn dö vaø tieàn löông cô baûn ñöôïc tính trong khoaûn dö naøy nöõa. Coâng nhaân naøo hoaøn thaønh keá hoaïch khoâng ñöôïc thöôûng, nhöõng ngöôøi löôøi seõ bò naûn loøng deã nghæ vieäc. Caùc ñoác coâng cuõng thöôûng döïa treân coâng nhaân vaø möùc caûi tieán ñaït tieâu chuaån cuûa hoï. 2.6 Traû löông theo hieäu naêng: Gioáng 2.5 nhöng khaùc ôû choã möùc thöôûng hoaøn thaønh tieâu chuaån vaø möùc thöôûng vöôït möùc tieâu chuaån. 2.7. Traû löông thöôûng theo nhoùm: Ñaây laø phöông phaù môû roäng phöông phaùp thöôûng khi nhoùm coâng vieäc hoaøn thaønh toát, hay raøng buoäc coâng nhaân yù thöùc roõ quyeàn lôïi cuûa hoï theo nhoùm. Soá thaønh vieân trong nhoùm khoâng quaù nhieàu maø phaûi haïn cheá, döôùi 20 ngöôøi, hoï coù theå thuùc ñaåy nhau laøm vieäc. Duøng caùc keá hoaïch treân ñeå traû vaø thöôûng. Lôïi ñieåm: naêng xuaát gia taêng, thu nhaäp coâng nhaân taêng, ít theâm coâng vieäc haønh chính, kyõ luaät vaø traùch nhieäm ñöôïc caû nhoùm thuùc ñaåy, coâng nhaân chaäm seõ ñöôïc nhoùm caûi thieän nhanh. Haïn cheá: moät con ngöïa ñau caû taøu boû coû. Thaønh vieân môùi hoï khoù chaáp nhaän 2.8 Traû löông thöôûng coå phaàn vôùi giaù haï: Thöôøng duøng trong thi ñua, phaùt minh, caûi tieán. Caùn boä caáp laõnh ñaïo thích hôïp hôn coâng nhaân vieân. Tuy nhieân tranh luaän veà giaùcoå phaàn leân xuoáng laø vaán ñeà ñang baøn. Noù cuõng cho thaáy coâng nhaân vieân sôû höûu moät phaàn coâng ty vaø coù traùch nhieäm hôn. 2.9 Chöông trình cho coâng nhaân sôû höõu coå phaàn 2.10 Keá hoaïch Scanlon: Ra 1937. Gaén tieàn coâng nhaân vieân vaøo vieäc hoaøn thaønh coâng taùc. Noù kích thích lao ñoäng, nhoùm vaø chia seõ coâng taùc. Kích thích nhieàu nhaân vieân noå löïc vaø aùp duïng phoå bieán hieän nay. Chöông trình: Tieàn thöôûng vì tieät keäm chi phí lao ñoäng. Nhö muïc 2.4. Hoäi ñoàng laõnh ñaïo vaø coâng nhaân ñaùnh giaù möùc ñeà nghò, chi phí lao ñoäng giaûm ñi nhôø gia taêng naêng suaát coâng ty chi khoaûn naøy vôùi coâng nhaân III. Ñaõi ngoä phi taøi chính: xem löông boång vaø ñaõi ngoä laïi, döïa vaøo nhu caàu cuûa Maslow. Baûn thaân coâng vieäc: 1. nhieäm vuï höùng thöù 2. traùch nhieäm 3. coâng vieäc ñoøi hoûi möùc phaán ñaáu 4. cô hoäi ñöôïc caáp treân nhaän bieát thaønh tích 5. caûm giaùc hoaøn thaønh coâng vieäc 6. coù cô hoäi thaêng tieán Trang 44