Bài giảng Quản trị doanh nghiệp trong bối cảnh hội nhập - Lê Nguyễn Đoan Khôi

Nội dung text: Bài giảng Quản trị doanh nghiệp trong bối cảnh hội nhập - Lê Nguyễn Đoan Khôi

1. QUẢN TRỊ DOANH NGHIỆP TRONG BỐI CẢNH HỘI NHẬP June 12, 2021 Lê Nguyễn Đoan Khôi 1
2. PHẦN 1 HỘI NHẬP KINH TẾ QUỐC TẾ CÁC VẤN ĐỀ CƠ BẢN June 12, 2021 2 Nguyễn Văn Xuân June 12, 2021
3. Hội nhập kinh tế quốc tế (HNKTQT) Là sự gắn kết nền kinh tế của một nước vào các tổ chức hợp tác kinh tế khu vực hoặc toàn cầu Khi tham gia phải tuân thủ các quy định của tổ chức đó June 12, 2021 3 Nguyễn Văn Xuân June 12, 2021
4. HNKTQT giải quyết 4 vấn đề cơ bản 1. Cắt giảm hoặc loại bỏ các rào cản thuế quan và phi thuế quan 2. Việc ngăn cản hoặc hạn chế phát triển dịch vụ và đầu tư quốc tế sẽ được giảm Dịch vụ và Đầu tư quốc tế sẽ gia tăng June 12, 2021 4
5. HNKTQT giải quyết 4 vấn đề cơ bản 3. Điều chỉnh các quy định công cụ chính sách làm cản trở thương mại 4. Phát triển các hoạt động văn hoá, giáo dục, y tế trên toàn cầu June 12, 2021 5
6. HNKTQT là tất yếu khách quan Nhu cầu con người ngày càng gia tăng, mỗi quốc gia không thể tự đáp ứng được hết nhu cầu đó Mỗi quốc gia có những lợi thế riêng và những bất lợi riêng, Hội nhập để phát huy lợi thế và hạn chế những bất lợi Hệ quả của việc hình thành chuỗi giá trị toàn cầu. June 12, 2021 6
7. HNKTQT là tất yếu khách quan Các lĩnh vực có xu hướng chuyên môn hoá ngày càng cao Chậm hội nhập sẽ có nguy cơ tụt hậu kinh tế và đời sống Hội nhập quá vội vã sẽ tốn chi phí cao để điều chỉnh và thích ứng June 12, 2021 7
8. Liên kết kinh tế giữa các nước Tham gia các liên kết kinh tế là một hình thức HNKTQT Trong mỗi khối, mỗi tổ chức liên kết có những quy định riêng Chấp nhận tham gia là phải tuân thủ các quy định này June 12, 2021 8
9. Khu vực mậu dịch tự do (FTA) FTA: Free Trade Area June 12, 2021 9
10. Khu vực mậu dịch tự do (FTA) FTA: Free Trade Area Các nước thành viên phải: Cam kết hạ thấp hoặc loại bỏ các hàng rào Thuế quan và phi thuế quan Thuế nhập khẩu hạ xuống 0 – 5% Các nước thành viên có thể duy trì chính sách thương mại một cách độc lập với các nước không phải là thành viên June 12, 2021 10
11. Liên minh thuế quan (CU) CU: Custom Union Nội dung các thoả thuận giống như FTA Các nước thành viên sẽ thực hiện chính sách thuế quan thống nhất với tất cả các nước June 12, 2021 11
12. Thị trường chung (CM) CM: Common Market Nội dung thoả thuận giống FTA và CU Hàng hoá, sức lao động, vốn đầu tư được di chuyển tự do giữa các nước thành viên June 12, 2021 12
13. Liên minh tiền tệ (MU) MU: Monetary Union Các nước thành viên thống nhất: Chính sách tiền tệ Giao dịch tiền tệ quốc tế Dự trữ tiền tệ Tỷ giá hối đoái Phát hành đồng tiền chung June 12, 2021 13
14. Liên minh tiền tệ (MU) MU: Monetary Union Ví dụ: Đồng tiền chung Châu Âu (EUR) ra đời ngày 1/1/2000 và áp dụng thống nhất ngày 1/7/2002 Đồng tiền chung góp phần làm giảm chi phí giao dịch, thúc đẩy tự do hoá tài chính và thương mại June 12, 2021 14
15. Liên minh kinh tế (EU) EU: Economic Union Hai nước (hay nhiều hơn) thành lập một thị trường chung Hàng hoá, dịch vụ, sức lao động được di chuyển tự do trong khối Các nước thống nhất và phối hợp hài hoà các chính sách kinh tế, tiền tệ Các nước thành viên có biểu thế quan chung đối với các nước không phải thành viên Liên minh này có thể làm thay đổi cơ cấu kinh tế của cả khu vực June 12, 2021 15
16. PHẦN 2 TỔ CHỨC THƯƠNG MẠI THẾ GIỚI June 12, 2021 16 Nguyễn Văn Xuân June 12, 2021
17. Tổ chức thương mại thế giới (WTO) WTO: World Trade Organization Thành lập ngày 01/01/1995 Đến ngày 19/4/2009 đã có 154 thành viên (Việt Nam là thành viên thứ 150) Khối lượng giao dịch chiếm trên 98% giao dịch thương mại thế giới Các quyết định của WTO thông qua trên cơ sở đồng thuận của các nước thành viên June 12, 2021 17
18. Mục tiêu của WTO Nâng cao mức sống Tạo việc làm, tăng thu nhập Phát triển việc sử dụng các nguồn lực của thế giới Mở rộng sản xuất và trao đổi hàng hoá June 12, 2021 18
19. Chức năng của WTO Tạo thuận lợi cho việc thực thi, quản lý, vận hành và thúc đẩy mục tiêu của các hiệp định của WTO Tạo diễn đàn đàm phán và khuôn khổ thực hiện kết quả đàm phán Giải quyết tranh chấp thương mại Rà soát chính sách thương mại Tạo sự nhất quán trong hoạch định chính sách thương mại toàn cầu June 12, 2021 19
20. Nguyên tắc của WTO 1. Không phân biệt đối xử MFN: Most Favoured Nation Thương mại Tất cả hàng hoá dịch Không vụ và doanh nghiệp của phân biệt đối xử các thành viên WTO đều hưởng một chính MFN NT sách chung bình đẳng Đối xử tối huệ quốc Đối xử quốc gia June 12, 2021 20
21. Nguyên tắc của WTO 1. Không phân biệt đối xử Thương mại NT: Nation Treatment Không Không dành ưu đãi phân biệt đối xử cho sản phẩm, dịch vụ của mình hơn sản MFN NT phẩm dịch vụ của Đối xử tối huệ quốc Đối xử quốc gia người nước ngoài trong thị trường nội địa June 12, 2021 21
22. Nguyên tắc của WTO 2. Thương mại ngày càng tự do hơn thông qua đàm phán Đây là nguyên tắc “Tiếp cận thị trường” (market access) các rào cản thương mại dần dần được loại bỏ Các thành viên mở cửa thị trường cho nhau June 12, 2021 22
23. Nguyên tắc của WTO 3. Cạnh tranh công bằng Không cho phép sử dụng các biện pháp phi thuế quan để cạnh tranh như: bán phá giá, bảo hộ sản xuất, hạn ngạch, hạn chế nhập khẩu June 12, 2021 23
24. Nguyên tắc của WTO 4. Có thể dự đoán Các thành viên phải minh bạch hoá các chính sách kinh tế của mình Không có những thay đổi bất lợi cho thương mại June 12, 2021 24
25. Nguyên tắc của WTO 5. Hỗ trợ trong nước, dành cho thành viên là các nước đang phát triển một số ưu đãi Được ưu đãi một số quyền Có thể không thực hiện một số nghĩa vụ June 12, 2021 25
26. Tóm tắt một số nội dung trong các quy định ưu đãi của WTO Thuế quan Thừa nhận thuế nhập khẩu là công cụ bảo hộ sản xuất trong nước Thuế quan phải áp dụng trên quy tắc MFN June 12, 2021 26
27. Tóm tắt một số nội dung trong các quy định ưu đãi của WTO Phi thuế quan Có thể hạn chế nhập khẩu trong trường hợp cần thiết bảo vệ an ninh quốc gia, văn hóa, truyền thống, môi trường, sức khỏe con người . June 12, 2021 27
28. Tóm tắt một số nội dung trong các quy định ưu đãi của WTO Đầu tư Bắt buộc hay qui định tỷ lệ nội địa hóa đối với DN Áp dụng “cân bằng thương mại” buộc DN tự cân đối về khối lượng và giá trị NK; về ngoại hối June 12, 2021 28
29. Tóm tắt một số nội dung trong các quy định ưu đãi của WTO Đối với hàng dệt may Loại bỏ hạn ngạch và tất cả biện pháp hạn chế NK từ ngày 31/12/2004. June 12, 2021 29
30. Tóm tắt một số nội dung trong các quy định ưu đãi của WTO Các thành viên đưa ra cam kết mở cửa thị trường dịch vụ theo nguyên tắc MFN (Đối xử tối huệ quốc) June 12, 2021 30
31. Tóm tắt một số nội dung trong các quy định ưu đãi của WTO Hiệp dịnh chung về thương mại dịch vụ GATS: Genegal Agreement for Trade and services ◼ Đối xử tối huệ quốc (MFN) ◼ Đối xử quốc gia (NT) ◼ Cam kết mở cửa thị trường ◼ Thừa nhận lẫn nhau ◼ Thanh toán quốc tế ◼ Dịch vụ tài chính ◼ Dịch vụ viễn thông ◼ Dịch vụ vận tải hàng không June 12, 2021 31
32. Tóm tắt một số nội dung trong các quy định ưu đãi của WTO Hiệp định về quyền sở hữu trí tuệ TRIPs: Trade Related Aspects of Intelllectural Property Rights) có hiệu lực từ 1/1/1995 Các thành viên có thể nhưng không bắt buộc bảo hộ cao hơn so với các yêu cầu của hiệp định June 12, 2021 32
33. Tóm tắt một số nội dung trong các quy định ưu đãi của WTO Các nguyên tắc áp dụng trong TRIPs: Đối xử tối huệ quốc (MFN) Đối xử quốc gia (NT) Bên cạnh đó cũng có thể trì hoãn thực hiện hiệp định tùy theo đặc điểm từng quốc gia June 12, 2021 33
34. PHẦN 3 VIỆT NAM và TỔ CHỨC THƯƠNG MẠI THẾ GiỚI June 12, 2021 34 Nguyễn Văn Xuân June 12, 2021
35. Quá trình gia nhập WTO của Việt Nam Tháng 1/1995 nộp đơn Tháng 8/1996 Nộp “Bị vong lục” giới thiệu tổng quan về nền kinh tế, chính sách vĩ mô, thương mại, quyền sở hữu trí tuệ của VN Từ 1996-10/2006 các phiên họp và đàm phán 11/1/2007 VN chính thức là thành viên thứ 150 của WTO June 12, 2021 35
36. Cam kết của VN khi là thành viên của WTO phải cam kết chấp nhận các nguyên tắc đa biên Giảm mức độ bảo hộ thông qua việc loại bỏ các hàng rào thuế quan và phi thuế quan Mở cửa cho các nhà đầu tư nước ngoài tham gia kinh doanh trong nhiều lĩnh vực dịch vụ June 12, 2021 36
37. Nông nghiệp VN trong thoả thuận gia nhập WTO ❑ Từng bước hạ mức thuế ❑ Giảm các khoản thuế quan đặc biệt cao ❑ Cố định đa số các khoản thuế quan cho nông sản trong khoảng 0% - 35% ❑ Ấn định “thuế quan đặc biệt” ❑ Hạn ngạch thuế quan cho một số sản phẩm ❑ Hạn chế nhập khẩu định lượng ❑ Áp dụng thẩm định hải quan June 12, 2021 37
38. Nông nghiệp VN trong thoả thuận gia nhập WTO Chính sách xuất khẩu ❑ Chấm dứt trợ giá XK ❑ Khuyến khích thương mại ❑ Bãi bỏ độc quyền XK gạo của DNNN từ sau 2009 ❑ Hạn chế XK một số sản phẩm June 12, 2021 38
39. Nông nghiệp VN trong thoả thuận gia nhập WTO Hỗ trợ nội bộ Được trợ giá, trợ cấp cho nông dân, nhưng không vượt quá 10% giá trị sản xuất nội địa, nhưng phải trình báo tại WTO June 12, 2021 39
40. Cơ hội cho Việt Nam Tăng vị thế trên trường quốc tế Có thị trường toàn cầu để phát triển thương mại, thu hút đầu tư Được gở bỏ các rào cản thương mại, phân biệt đối xử trong các nước thành viên Tiết kiệm chi phí quản lý, giao dịch, hải quan June 12, 2021 40
41. Cơ hội cho Việt Nam Tạo thêm việc làm, tăng thu nhập cho người dân Tăng trưởng kinh tế từ đó tăng phúc lợi xã hội Tạo động lực cạnh tranh, kích thích việc ứng dụng các thành tựu khoa học, công nghệ mới June 12, 2021 41
42. Cơ hội cho Việt Nam Điều chỉnh chính sách phát triển để tương thích và phù hợp với chính sách phát triển của toàn thể liên kết Giải quyết tranh chấp tránh được những vụ kiện vô lý bất lợi Thay đổi cách tổ chức sản xuất và quản lý nông nghiệp theo hướng hiện đại June 12, 2021 42
43. Thách thức đối với Việt Nam Sự cạnh tranh gay gắt ngay cả giữa các nước thành viên Một số DN không cạnh tranh nổi sẽ bị phá sản, tình trạng mất việc làm xảy ra Sản phẩm nông nghiệp phải đối đầu cạnh tranh với các sản phẩm cùng loại của các nước phát triển June 12, 2021 43
44. Thách thức đối với Việt Nam Sản phẩm biến đổi gen hoặc chứa mầm bệnh có thể xâm nhập Một số nước phát triển duy trì trợ cấp nông nghiệp ở mức cao làm nông sản xuất khẩu của VN giảm lợi thế June 12, 2021 44
45. Một số giải pháp để thích ứng với HNKTQT và WTO Về nông nghiệp Tăng cường đầu tư vào nghiên cứu nông nghiệp xây dựng thương hiệu cho nông sản đa dạng hoá các loại cây trồng, vật nuôi có khả năng xuất khẩu sang các nước thành viên có ít ưu thế hơn tăng cường hoạt động khuyến nông, khuyến lâm, khuyến ngư June 12, 2021 45
46. Một số giải pháp để thích ứng với HNKTQT và WTO Về Nông dân Nâng cao tay nghề của người lao động Nâng cao trình độ quản lý cho các chủ cơ sở nông nghiệp June 12, 2021 46
47. Một số giải pháp để thích ứng với HNKTQT và WTO Về nông thôn Tích tụ ruộng đất có điều kiện Tạo ra việc làm phi nông nghiệp ở vùng nông thôn (tiểu công nghiệp, du lịch và các dịch vụ khác) phát triển hệ thống an sinh xã hội để bảo hiểm cho dân nông thôn khi mất mùa hoặc kém thu nhập Xây dựng hệ thống các tổ chức tín dụng ở vùng nông thôn June 12, 2021 47
48. Một số giải pháp để thích ứng với HNKTQT và WTO Về thông tin Cung cấp nhiều thông tin hơn cho nông dân về ◼ Phát triển thị trường ◼ Điều kiện tiếp cận thị trường xuất khẩu ◼ Các thông tin về tiêu chuẩn sản phẩm ◼ Quảng bá kết quả đối với các nhà sản xuất nông nghiệp June 12, 2021 48
49. Một số giải pháp để thích ứng với HNKTQT và WTO Về cơ chế chính sách Hoàn thiện khung pháp lý Khuyến khích phát triển ngành nghề phi nông nghiệp Xây dựng hệ thống các tổ chức tín dụng ở vùng nông thôn June 12, 2021 49
50. Một số giải pháp để thích ứng với HNKTQT và WTO Về kỹ thuật Trang bị các phương tiện kỹ thuật trong việc kiểm định chất lượng sản phẩm, giống vật nuôi và cây June 12, 2021 50
51. Một số giải pháp để thích ứng với HNKTQT và WTO Về thị trường Phát triển liên kết dọc giữa các tác nhân trong chuỗi giá trị Quảng bá, xúc tiến thương mại June 12, 2021 51
52. Một số giải pháp để thích ứng với HNKTQT và WTO Quy hoạch vùng xây dựng các "khu công nghiệp làng" gồm các xí nghiệp nhỏ và vừa, mô hình sản xuất hộ gia đình, các làng nghề truyền thống thực hiện các qui hoạch vùng nguyên liệu nông sản theo hướng hàng hoá dựa trên cơ sở liên kết vùng June 12, 2021 52