Luận văn Xây dựng ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm môn Tin học 10 bằng phần mềm DK Testing Management System tại trường THPT Long Thành – Đồng Nai (Phần 1)

Nội dung text: Luận văn Xây dựng ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm môn Tin học 10 bằng phần mềm DK Testing Management System tại trường THPT Long Thành – Đồng Nai (Phần 1)

1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ VŨ ĐĂNG KHÔI XÂY DỰNG NGÂN HÀNG CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM MÔN TIN HỌC 10 BẰNG PHẦN MỀM DK TESTING MANAGEMENT SYSTEM TẠI TRƯỜNG THPT LONG THÀNH – TỈNH ĐỒNG NAI NGÀNH: GIÁO DỤC HỌC - 601401 S KC 0 0 4 0 4 3 Tp. Hồ Chí Minh, tháng 04 năm 2013
2. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KĨ THUẬT THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ VŨ ĐĂNG KHÔI XÂY DỰNG NGÂN HÀNG CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM MÔN TIN HỌC 10 BẰNG PHẦN MỀM DK TESTING MANAGEMENT SYSTEM TẠI TRƯỜNG THPT LONG THÀNH – TỈNH ĐỒNG NAI. NGÀNH GIÁO DỤC HỌC – 601401 TP. Hồ Chí Minh, tháng 04 năm 2013
3. BỘ GIÁO D ỤC VÀ ĐÀO T ẠO TR ƯỜNG ĐẠ I H ỌC S Ư PH ẠM K Ĩ THU ẬT THÀNH PHỐ H Ồ CHÍ MINH LU ẬN V ĂN TH ẠC S Ĩ VŨ ĐĂ NG KHÔI XÂY D ỰNG NGÂN HÀNG CÂU H ỎI TR ẮC NGHI ỆM MÔN TIN H ỌC 10 B ẰNG PH ẦN M ỀM DK TESTING MANAGEMENT SYSTEM TẠI TR ƯỜNG THPT LONG THÀNH – TỈNH ĐỒNG NAI. NGÀNH GIÁO D ỤC H ỌC – 601401 Hướng d ẫn khoa h ọc: TS. PHAN LONG TP. H ồ Chí Minh, tháng 04 năm 2013
4. LÝ L ỊCH KHOA H ỌC I. LÝ L ỊCH S Ơ L ƯỢC: Họ và tên: VŨ ĐĂ NG KHÔI Gi ới tính: Nam Ngày, tháng, n ăm sinh: 24/12/1981 Nơi sinh: Đồng Nai Quê quán: Hải Phòng Dân t ộc: Kinh Ch ỗ ở riêng ho ặc đị a ch ỉ liên l ạc: Tổ 10 khu V ăn H ải, th ị tr ấn Long Thành, huy ện Long Thành, t ỉnh Đồ ng Nai. Điện tho ại cá nhân: 0918.740.714 Điện tho ại nhà riêng: 0613.546.778 Fax: E-mail: dangkhoicenter@gmail.com II. QUÁ TRÌNH ĐÀO T ẠO: 1. Trung h ọc chuyên nghi ệp: Hệ đào t ạo: Th ời gian đào t ạo t ừ / đế n / Nơi h ọc (tr ường, thành ph ố): Ngành h ọc: 2. Đại h ọc: Hệ đào t ạo: Chính quy t ập trung; Th ời gian đào t ạo: từ 9/1999 đến 9/2003 Nơi h ọc (tr ường, thành ph ố): Đại h ọc Khoa h ọc T ự nhiên – TP. HCM. Ngành h ọc: Công ngh ệ thông tin. Tên đồ án, lu ận án ho ặc môn thi t ốt nghi ệp: Kh ảo sát các kĩ thu ật suy di ễn và máy h ọc c ủa h ệ chuyên gia SOAR. Ứng d ụng cài đặt minh h ọa. Ngày và nơi b ảo v ệ đồ án, lu ận án ho ặc thi t ốt nghi ệp: 12/08/2003 – ĐH Khoa học T ự nhiên TP. HCM. Ng ười h ướng d ẫn: TS. Nguy ễn Đình Thúc. III. QUÁ TRÌNH CÔNG TÁC CHUYÊN MÔN K Ể T Ừ KHI T ỐT NGHI ỆP ĐẠI H ỌC: Th ời gian Nơi công tác Công vi ệc đả m nhi ệm 9/2004 đến nay Tr ường THPT Long Thành Dạy môn Tin h ọc
5. LỜI CAM ĐOAN Tôi cam đoan đây là công trình nghiên c ứu c ủa tôi. Các s ố li ệu, k ết qu ả nêu trong lu ận v ăn là trung th ực và ch ưa t ừng được ai công b ố trong b ất k ỳ công trình nào khác. Tp. H ồ Chí Minh, ngày tháng n ăm 2013 (Ký tên và ghi rõ h ọ tên)
6. LỜI CÁM ƠN Em xin chân thành cám ơn TS. Phan Long về nh ững tri th ức và nh ững kinh nghi ệm quý báu mà th ầy đã truy ền đạ t l ại cho l ớp trong ph ạm vi môn học Đo l ường và đánh giá thu ộc ch ươ ng trình đào t ạo cao h ọc ngành Giáo dục h ọc. Đặc bi ệt, em xin cám ơn th ầy đã tận tình hướng d ẫn em th ực hi ện chuyên đề 1, chuyên đề 2 và lu ận v ăn th ạc s ĩ này. Em xin cám ơn các th ầy cô trong khoa S ư ph ạm kĩ thu ật – Đại h ọc S ư ph ạm kĩ thu ật TP. HCM cùng các th ầy cô đã tham gia gi ảng d ạy các môn thu ộc ch ươ ng trình cao h ọc Giáo d ục h ọc cho khóa 2011-2013A. Em cũng xin cám ơn các anh, ch ị và các b ạn trong l ớp cao h ọc Giáo d ục học khóa 2011-2013A v ề nh ững ý ki ến đóng góp trong quá trình h ọc t ập và th ảo lu ận trên l ớp. Với kh ả n ăng và th ời gian có h ạn, lu ận v ăn ch ắc ch ắn còn có nh ững thi ếu sót nh ất đị nh, kính mong quý th ầy, cô góp ý để em hoàn thi ện hơn.
7. TÓM T ẮT 1. Tên đề tài: Xây d ựng ngân hàng câu h ỏi tr ắc nghi ệm môn Tin h ọc 10 b ằng ph ần m ềm DK Testing Management System t ại tr ường THPT Long Thành – Đồng Nai. 2. Th ời gian nghiên c ứu: t ừ tháng 9 n ăm 2012 đế n tháng 3 n ăm 2013. 3. Địa điểm nghiên c ứu và th ực nghi ệm: Tr ường THPT Long Thành, huy ện Long Thành, t ỉnh Đồng Nai. 4. Ph ươ ng pháp nghiên c ứu: − Nghiên cứu c ơ s ở lí thuy ết về khoa h ọc đo l ường và đánh giá trong giáo d ục; − Chu ẩn ki ến th ức, k ĩ n ăng tin h ọc 10; − Sách giáo khoa tin h ọc 10 và m ột s ố tài li ệu tham kh ảo khác. 5. Ph ươ ng pháp th ực nghi ệm: ch ọn m ẫu HS; t ổ ch ức thi th ử và phân tích k ết qu ả dựa trên ph ươ ng pháp tr ắc nghi ệm c ổ điển. 6. Kết qu ả đạ t được ch ủ y ếu: − Ngân hàng câu h ỏi tr ắc nghi ệm tr ước khi th ực nghi ệm: 330 câu h ỏi theo Chu ẩn ki ến th ức, k ĩ n ăng Tin h ọc 10. − Ngân hàng câu h ỏi tr ắc nghi ệm sau khi th ực nghi ệm, phân tích và x ử lí: 314 câu h ỏi theo Chu ẩn ki ến th ức, k ĩ n ăng Tin h ọc 10. − Xây d ựng được m ột quy trình xây d ựng ngân hàng câu h ỏi tr ắc nghi ệm có s ự hỗ tr ợ c ủa ph ần m ềm DK Testing Management System. − Xây d ựng được m ột quy trình biên so ạn đề và t ổ ch ức ki ểm tra đánh giá theo hình th ức tr ắc nghi ệm khách quan có s ự h ỗ tr ợ c ủa ph ần m ềm DK Testing Management System.
8. ABSTRACT 1. Thesis: Building a bank of testing questions for Informatics 10 using DK testing management system. 2. Study period: 9/2012 – 3/2013. 3. Location of study and experiment: Long Thanh High School, Long Thành district, Dong Nai province. 4. Research methods: − Research on the theoretical basis of scientific measurement and evaluation in education; − Standards of knowledge, skills Informatics 10; − Textbook of Informatics 10 and some other references. 5. Experimental methods: students sampling, testing and analyze the results based on classical test method. 6. The results are mainly: − Before experimental tests: 330 questions. − A bank of questions after empirical testing, analysis and processing: 314 questions. − Building a process of building a bank of testing questions with the assistance of DK Software Testing Management System. − Building a process of designing and organizing the assessment in the form of objective test with the assistance of DK Software Testing Management System.
9. MỤC L ỤC LÝ L ỊCH KHOA HỌC i LỜI CAM ĐOAN ii LỜI CÁM ƠN iii TÓM T ẮT iv MỤC L ỤC vi DANH SÁCH CÁC CH Ữ VI ẾT T ẮT x DANH SÁCH CÁC HÌNH xi DANH SÁCH CÁC B ẢNG xi MỞ ĐẦ U 1 1. Lý do ch ọn đề tài 1 2. Ph ạm vi nghiên c ứu c ủa đề tài 3 3. Đối t ượng và khách th ể nghiên c ứu 3 3.1. Đối t ượng nghiên c ứu 3 3.2. Khách th ể nghiên c ứu 4 4. M ục tiêu và nhi ệm v ụ nghiên cứu 4 4.1. M ục tiêu nghiên c ứu 4 4.2. Nhi ệm v ụ nghiên c ứu 4 5. Giả thuy ết nghiên c ứu 5 6. Ph ươ ng pháp nghiên c ứu 5 6.1. Ph ươ ng pháp nghiên c ứu lý lu ận 5 6.2. Ph ươ ng pháp nghiên c ứu th ực ti ễn 5 6.3. Ph ươ ng pháp th ống kê toán h ọc 6 7. C ấu trúc lu ận v ăn 6 Ch ươ ng 1. C Ơ S Ở LÝ LU ẬN V Ề KI ỂM TRA, ĐÁNH GIÁ VÀ NGÂN HÀNG CÂU H ỎI TR ẮC NGHI ỆM 7 1.1. Tình hình nghiên c ứu v ề khoa h ọc đo l ường và đánh giá 7 1.1.1. Trên th ế gi ới 7 1.1.2. Trong n ước 8 1.2. M ột s ố khái ni ệm c ơ b ản 12 1.2.1. Khái ni ệm v ề đo l ường và đánh giá 12 1.2.2. Ch ức n ăng c ủa ki ểm tra đánh giá 13 1.2.3. M ục đích c ủa ki ểm tra đánh giá 13 1.2.4. Các tiêu chu ẩn c ủa m ột bài ki ểm tra 13 1.2.5. Các nguyên t ắc đánh giá 14 1.2.6. Ph ươ ng pháp ki ểm tra đánh giá 15 1.2.6.1. Phân lo ại theo cách th ức th ực hi ện 15 1.2.6.2. Phân lo ại theo m ục tiêu đánh giá 15 1.2.6.3. Phân lo ại theo ph ươ ng h ướng s ử d ụng k ết qu ả đánh giá 15 1.2.7. Phân lo ại m ục tiêu d ạy h ọc và c ấp độ nh ận th ức 16
10. 1.2.7.1. M ục tiêu d ạy h ọc 16 1.2.7.2. C ấp độ nh ận th ức 16 1.3. Tr ắc nghi ệm khách quan 19 1.3.1. Các ph ươ ng pháp tr ắc nghi ệm khách quan 19 1.3.2. Các ki ểu câu h ỏi tr ắc nghi ệm khách quan 20 1.3.3. So sánh tr ắc nghi ệm khách quan v ới t ự lu ận 20 1.3.4. Đánh giá và phân tích câu h ỏi tr ắc nghi ệm 21 1.3.4.1. Tiêu chí đánh giá câu h ỏi tr ắc nghi ệm 21 1.3.4.2. Phân tích câu h ỏi tr ắc nghi ệm 22 1.3.5. Đánh giá đề tr ắc nghi ệm 24 1.3.5.1. Độ tin c ậy 24 1.3.5.2. Độ giá tr ị 24 1.3.6. Ngân hàng câu h ỏi tr ắc nghi ệm 25 1.3.6.1. Khái ni ệm ngân hàng câu h ỏi tr ắc nghi ệm 25 1.3.6.2. Quy trình xây d ựng ngân hàng câu h ỏi tr ắc nghi ệm cho môn h ọc 25 1.3.7. Chu ẩn ki ến th ức, k ĩ n ăng 26 1.3.7.1. Khái ni ệm v ề Chu ẩn 26 1.3.7.2. Nh ững yêu c ầu c ơ b ản c ủa Chu ẩn 27 1.3.7.3. Chu ẩn ki ến th ức, k ĩ n ăng 27 1.3.7.4. Nh ững đặ c điểm c ủa Chu ẩn ki ến th ức, k ĩ n ăng 27 1.3.7.5. Yêu c ầu ki ểm tra, đánh giá bám sát Chu ẩn ki ến th ức, k ĩ n ăng 28 1.3.8. Ph ần m ềm tr ắc nghi ệm 29 1.3.8.1. M ột s ố khái ni ệm c ơ b ản trong tin h ọc 29 1.3.8.2. Khái ni ệm v ề ph ần m ềm, ph ần m ềm tr ắc nghi ệm 30 Kết lu ận ch ươ ng 1 31 Ch ươ ng 2. C Ơ S Ở TH ỰC TI ỄN C ỦA VI ỆC XÂY D ỰNG NGÂN HÀNG CÂU H ỎI TR ẮC NGHI ỆM TIN H ỌC 10 32 2.1. Gi ới thi ệu tr ường THPT Long Thành 32 2.1.1. T ổng quan 32 2.1.2. Thu ận l ợi 32 2.1.3. Khó kh ăn 33 2.2. Gi ới thi ệu môn Tin h ọc 10 33 2.2.1. C ấu trúc ch ươ ng trình 33 2.2.2. N ội dung ch ươ ng trình 34 2.2.2. Phân ph ối ch ươ ng trình 36 2.2.3. Phân ph ối các bài ki ểm tra 38 2.3. Th ực tr ạng vi ệc ki ểm tra đánh giá môn Tin h ọc THPT 38 2.3.1. Nh ững b ất c ập trong ki ểm tra, đánh giá môn Tin h ọc ở tr ường THPT 38 2.3.2. M ột s ố nguyên nhân d ẫn đế n nh ững b ất c ập trong ki ểm tra đánh giá môn Tin h ọc ở tr ường THPT 40 2.3.3. Tình hình công tác ki ểm tra, đánh giá môn Tin h ọc ở tr ường THPT Long Thành 40 2.4. Yêu c ầu v ề đổ i m ới ki ểm tra đánh giá môn Tin h ọc THPT 42 2.4.1. Định h ướng đổ i m ới KT ĐG 42
11. 2.4.2. Yêu c ầu đổ i m ới KT ĐG theo chu ẩn KTKN 43 2.5. Nhu c ầu xây d ựng ngân hàng câu h ỏi tr ắc nghi ệm Tin h ọc 44 2.6. Nhu c ầu xây d ựng ph ần m ềm qu ản lí ngân hàng câu h ỏi tr ắc nghi ệm và hỗ tr ợ ki ểm tra, đánh giá môn Tin h ọc 45 Kết lu ận ch ươ ng 2 46 Ch ươ ng 3. XÂY D ỰNG NGÂN HÀNG CÂU H ỎI TR ẮC NGHI ỆM MÔN TIN H ỌC 10 B ẰNG PH ẦN M ỀM DK TESTING MANAGEMENT SYSTEM 47 3.1. Xây d ựng ngân hàng câu h ỏi tr ắc nghi ệm Tin h ọc 10 47 3.1.1. Quy trình xây d ựng ngân hàng câu h ỏi tr ắc nghi ệm Tin h ọc 10 47 3.1.2. Xây d ựng ma tr ận ki ến th ức môn h ọc 48 3.1.3. Xây d ựng ma tr ận ki ến th ức các đề ki ểm tra 48 3.1.4. Thi ết k ế câu h ỏi tr ắc nghi ệm 53 3.1.4.1. L ựa ch ọn d ạng câu h ỏi tr ắc nghi ệm 53 3.1.4.2. Nguyên t ắc biên so ạn câu h ỏi tr ắc nghi ệm 53 3.1.4.3. Biên so ạn câu h ỏi tr ắc nghi ệm 55 3.1.5. Rà soát, ch ỉnh s ửa câu h ỏi tr ắc nghi ệm 55 3.1.6. Biên t ập và l ưu tr ữ câu h ỏi tr ắc nghi ệm 55 3.1.7. T ạo các đề tr ắc nghi ệm và thi th ử 57 3.1.7.1. T ạo đề tr ắc nghi ệm 57 3.1.7.2. Xây dựng đáp án và bi ểu điểm 58 3.1.7.3. T ổ ch ức thi th ử 58 3.1.8. Ch ấm điểm, phân tích và định c ỡ câu h ỏi tr ắc nghi ệm 60 3.1.8.1. Ch ấm điểm 60 3.1.8.2. Phân tích và định c ỡ câu h ỏi tr ắc nghi ệm 61 3.1.9. X ử lí các câu h ỏi tr ắc nghi ệm 63 3.2. Quy trình biên so ạn đề ki ểm tra đánh giá theo chu ẩn ki ến th ức k ĩ n ăng môn Tin h ọc THPT 63 3.2.1. Xác định m ục đích, yêu c ầu c ủa đề ki ểm tra 63 3.2.2. Xác định hình th ức đề ki ểm tra 63 3.2.3. Thi ết l ập ma tr ận đề ki ểm tra 64 3.2.4. Thi ết k ế câu h ỏi, bài t ập theo ma tr ận 64 3.2.5. Xây d ựng h ướng d ẫn ch ấm ( đáp án) và thang điểm 65 3.2.6. Xem xét l ại vi ệc biên so ạn đề ki ểm tra 65 3.3. Quy trình t ổ ch ức ki ểm tra đánh giá môn Tin h ọc b ằng ph ần m ềm DK Testing Management System 65 3.4. K ết qu ả nghiên c ứu 66 3.4.1. Xây d ựng ngân hàng câu h ỏi tr ắc nghi ệm Tin h ọc 10 66 3.4.2. Hi ệu qu ả th ực hi ện 67 Kết lu ận ch ươ ng 3 69 KẾT LU ẬN VÀ KI ẾN NGH Ị 70 1. Đóng góp c ủa đề tài 70
12. 2. Đề xu ất 71 2.1. Đối v ới S ở Giáo d ục và Đào t ạo 71 2.2. Đối v ới các tr ường THPT 71 2.3. Đối v ới giáo viên 72 3. H ướng phát tri ển 73 TÀI LI ỆU THAM KH ẢO 74 PH Ụ L ỤC 76
13. DANH SÁCH CÁC CH Ữ VI ẾT T ẮT CNTT Công ngh ệ thông tin GD-ĐT Giáo d ục và Đào t ạo GV Giáo viên HS Học sinh KT Ki ểm tra KT ĐG Ki ểm tra đánh giá KTKN Ki ến th ức - kĩ năng MS Microsoft NXB Nhà xu ất b ản SGK Sách giáo khoa TCCN Trung c ấp chuyên nghi ệp THPT Trung h ọc ph ổ thông TNKQ Tr ắc nghi ệm khách quan TL Tự lu ận
14. DANH SÁCH CÁC HÌNH Hình 3.1. S ơ đồ quy trình xây d ựng ngân hàng câu h ỏi tr ắc nghi ệm 47 Hình 3.2. Màn hình qu ản lí ngân hàng câu h ỏi tr ắc nghi ệm theo t ừng ch ủ đề 55 Hình 3.3. Màn hình qu ản lí ngân hàng câu h ỏi tr ắc nghi ệm theo t ừng Chu ẩn 56 Hình 3.4. Màn hình thêm câu h ỏi tr ắc nghi ệm theo t ừng d ạng 56 Hình 3.5. Màn hình biên so ạn câu h ỏi tr ắc nghi ệm d ạng đúng-sai 57 Hình 3.6. Màn hình t ạo kì thi m ới 57 Hình 3.7. Màn hình thi ết k ế đề ki ểm tra 58 Hình 3.8. Màn hình b ắt đầ u làm bài ki ểm tra c ủa HS 59 Hình 3.9. Màn hình xác nh ận thông tin HS tr ước khi làm bài 59 Hình 3.10. Màn hình hi ển th ị quá trình làm bài ki ểm tra c ủa HS 60 Hình 3.11. Màn hình hi ển th ị k ết qu ả làm bài ki ểm tra c ủa HS 60 Hình 3.12. S ơ đồ quy trình t ổ ch ức ki ểm tra đánh giá môn Tin h ọc 10 66 DANH SÁCH CÁC B ẢNG Bảng 1.1. B ảng tóm t ắt các c ấp độ nh ận th ức theo quan ni ệm c ủa Bloom 18 Bảng 1.2. So sánh ưu th ế c ủa tr ắc nghi ệm khách quan và t ự lu ận 20 Bảng 1.3. B ảng mô t ả độ phân cách c ủa câu h ỏi tr ắc nghi ệm 23 Bảng 1.4. Ma trận ki ến th ức môn h ọc 25 Bảng 2.1. C ấu trúc ch ươ ng trình tin h ọc 10 34 Bảng 2.2. Phân ph ối ch ươ ng trình tin h ọc 10 36 Bảng 2.3. Phân ph ối các bài ki ểm tra tin h ọc 10 38 Bảng 3.1. Ma tr ận ki ến th ức môn tin h ọc 10 48 Bảng 3.2. B ảng t ổng h ợp các đề ki ểm tra tr ắc nghi ệm tin h ọc 10 48 Bảng 3.3. Ma tr ận ki ến th ức đề ki ểm tra 15 phút l ần 1 – học kì I 49 Bảng 3.4. Ma tr ận ki ến th ức đề ki ểm tra 45 phút l ần 1 – học kì I 49 Bảng 3.5. Ma tr ận ki ến th ức đề ki ểm tra 15 phút l ần 2 – học kì I 50 Bảng 3.6. Ma tr ận ki ến th ức đề ki ểm tra 45 phút l ần 2 – học kì I 50 Bảng 3.7. Ma tr ận ki ến th ức đề thi h ọc kì I 50 Bảng 3.8. Ma tr ận ki ến th ức đề ki ểm tra 15 phút l ần 1 – học kì II 51 Bảng 3.9. Ma tr ận ki ến th ức đề ki ểm tra 45 phút l ần 1 – học kì II 51 Bảng 3.10. Ma tr ận ki ến th ức đề ki ểm tra 15 phút l ần 2 – học kì II 51 Bảng 3.11. Ma tr ận ki ến th ức đề ki ểm tra 45 phút l ần 2 – học kì II 52 Bảng 3.12. Ma tr ận ki ến th ức đề thi h ọc kì II 52 Bảng 3.13. K ết qu ả phân tích câu h ỏi c ủa đề ki ểm tra 15 phút – Lần 1 61 Bảng 3.14. K ết qu ả phân tích câu h ỏi c ủa đề ki ểm tra 45 phút – Lần 1 61 Bảng 3.15. Khung ma tr ận ki ến th ức đề ki ểm tra 64 Bảng 3.16. T ổng h ợp k ết qu ả phân tích câu h ỏi theo t ừng ch ủ đề 67
15. MỞ ĐẦ U 1. Lý do ch ọn đề tài Từ n ăm h ọc 2006-2007, môn Tin h ọc được chính th ức đưa vào tr ường h ọc, là môn h ọc chính khóa đố i v ới h ọc sinh c ấp THPT, là môn h ọc t ự ch ọn b ắt bu ộc đố i với h ọc sinh c ấp THCS và là môn h ọc t ự ch ọn không b ắt bu ộc đố i v ới h ọc sinh c ấp Ti ểu h ọc. Đặc tr ưng c ủa Tin h ọc v ừa là m ột môn h ọc, t ức có đố i t ượng, ph ươ ng pháp nghiên c ứu riêng, đồng th ời v ừa là m ột công c ụ, ph ươ ng ti ện được ứng d ụng mạnh m ẽ vào m ọi l ĩnh v ực c ủa đờ i s ống xã h ội. Để vi ệc d ạy và h ọc môn Tin h ọc đạ t được k ết qu ả t ốt, ngoài y ếu t ố gi ảng d ạy, truy ền đạ t ki ến th ức, vi ệc ki ểm tra, đánh giá k ết qu ả h ọc t ập c ũng là m ột v ấn đề h ết s ức quan tr ọng. C ăn c ứ vào k ết qu ả ki ểm tra, đánh giá, chúng ta s ẽ th ấy được hi ệu qu ả c ủa vi ệc gi ảng d ạy. Đổi m ới ki ểm tra đánh giá k ết qu ả h ọc t ập c ủa h ọc sinh là m ột yêu c ầu c ần thi ết và c ấp bách, nh ằm đả m b ảo tính khoa h ọc, chính xác, khách quan, giúp ng ười dạy và ng ười h ọc nhìn nh ận được đúng th ực ch ất c ủa vi ệc d ạy h ọc, t ừ đó có nh ững bi ện pháp thi ết th ực để nâng cao ch ất l ượng d ạy h ọc. Một trong nh ững yêu c ầu đổ i mới ch ươ ng trình và sách giáo khoa đã và đang th ực hi ện là c ần ti ến hành m ột cách đồng b ộ gi ữa m ục tiêu, n ội dung, ph ươ ng pháp d ạy h ọc và ki ểm tra - đánh giá. N ếu không đổi m ới ki ểm tra - đánh giá thì vi ệc đổ i m ới v ề ph ươ ng pháp d ạy h ọc s ẽ tr ở nên vô ngh ĩa. Chính vì v ậy, vi ệc ra đề ki ểm tra c ần ph ải suy ngh ĩ, nghiên c ứu và trao đổi kĩ hơn để tránh nh ững tình tr ạng thiên l ệch, c ực đoan, v ội vàng, thi ếu đi s ự toàn di ện, khách quan và công b ằng, và nh ất là làm sao để vi ệc ki ểm tra, đánh giá ph ải góp ph ần thúc đẩ y đổ i m ới ph ươ ng pháp d ạy h ọc, nâng cao ch ất l ượng d ạy học. Bộ Giáo d ục và Đào t ạo đã ban hành quy định v ề chu ẩn ki ến th ức kĩ năng đối với môn Tin h ọc b ậc THPT. Do đó, vi ệc d ạy h ọc và ki ểm tra đánh giá c ủa giáo viên ph ải bám sát chu ẩn ki ến th ức kĩ năng này. Tuy nhiên, vi ệc biên so ạn đề ki ểm tra theo chu ẩn ki ến th ức kĩ năng c ủa giáo viên còn g ặp nhi ều khó kh ăn nh ất đị nh. Trang 1
16. Nguyên nhân ch ủ y ếu là do giáo viên biên so ạn đề ch ưa theo m ột quy trình th ống nh ất chung. M ặt khác, giáo viên ra đề còn mang tính ch ủ quan nhi ều h ơn là d ựa trên chu ẩn quy đị nh. Th ực ti ễn công tác kiểm tra, đánh giá ở tr ường ph ổ thông hi ện nay cho th ấy tình tr ạng đánh đồ ng vi ệc cho điểm v ới đánh giá n ăng l ực h ọc sinh; có xu h ướng chú tr ọng ki ến th ức ghi nh ớ h ơn là rèn kĩ năng và n ăng l ực h ọc sinh; công tác ki ểm tra, đánh giá ch ịu s ức ép c ủa thi c ử và b ệnh thành tích; các k ết qu ả ki ểm tra th ường để x ếp lo ại học sinh h ơn là tìm ra điểm m ạnh y ếu c ủa h ọc sinh để giúp h ọc sinh ti ến bộ và định h ướng cho giáo viên trong vi ệc c ải ti ến n ội dung và ph ươ ng pháp gi ảng dạy; giáo viên và nhà qu ản lý còn y ếu v ề n ăng l ực đánh giá trong giáo d ục. Hướng t ới yêu c ầu ki ểm tra đánh giá công b ằng, khách quan k ết qu ả h ọc t ập của h ọc sinh, ngoài ph ươ ng pháp đánh giá b ằng quan sát và v ấn đáp, trong ph ươ ng pháp vi ết ng ười ta b ổ sung các hình th ức đánh giá khác nh ư đư a thêm các d ạng câu hỏi tr ắc nghi ệm khách quan; chú ý h ơn t ới vi ệc đánh giá c ả quá trình l ĩnh h ội tri th ức c ủa h ọc sinh, quan tâm t ới vi ệc tích c ực hóa ho ạt độ ng h ọc t ập c ủa h ọc sinh. Trên c ơ s ở khoa h ọc v ề đo l ường và đánh giá trong giáo d ục, c ần ti ến hành xây dựng ngân hàng câu h ỏi tr ắc nghi ệm chu ẩn hóa cho t ừng môn h ọc c ủa m ỗi c ấp h ọc hay b ậc h ọc. S ử d ụng ngân hàng này, h ọc sinh có th ể t ự ôn t ập ki ểm tra ki ến th ức, giáo viên có th ể s ử d ụng để ki ểm tra đánh giá h ọc sinh. Để làm được điều này, ph ải bắt đầ u t ừ vi ệc đào t ạo độ i ng ũ chuyên gia v ề đánh giá trong giáo d ục và bồi d ưỡng các ki ến th ức v ề khoa h ọc đo l ường đánh giá trong giáo d ục cho giáo viên ở m ọi c ấp học, b ậc h ọc. Vi ệc đổ i mới công tác ki ểm tra đánh giá ở THPT hi ện nay đang được ngành giáo d ục đặc bi ệt quan tâm, các giáo viên THPT được t ập hu ấn v ề đổ i m ới phươ ng pháp ki ểm tra đánh giá, tuy nhiên hi ệu qu ả ch ưa cao. Đa s ố giáo viên ch ưa có nh ận th ức đúng đắ n v ề công tác ki ểm tra đánh giá, ph ần l ớn v ẫn quan ni ệm r ằng ki ểm tra ch ỉ để cho điểm và x ếp h ạng h ọc sinh. Các câu h ỏi tr ắc nghi ệm khách quan do giáo Trang 2
17. viên so ạn không được phân tích, đánh giá nên các đề ki ểm tra do giáo viên so ạn cũng ch ưa có hi ệu qu ả. Các tr ường THPT có độ i ng ũ giáo viên đông đảo gi ảng d ạy ở t ừng b ộ môn, n ếu có ki ến th ức chuyên môn sâu s ắc c ộng v ới ki ến th ức v ề đo lường đánh giá, ch ắc ch ắn vi ệc cùng nhau góp ph ần thành l ập ngân hàng câu h ỏi tr ắc nghi ệm dùng để ki ểm tra đánh giá k ết qu ả h ọc t ập c ủa h ọc sinh là vi ệc làm không khó, nh ưng s ẽ m ất nhi ều th ời gian và công s ức. Đứng trước tình hình trên, tôi ch ọn đề tài lu ận v ăn: “Xây d ựng ngân hàng câu h ỏi tr ắc nghi ệm môn Tin h ọc 10 b ằng ph ần m ềm DK Testing Management System t ại tr ường THPT Long Thành – Đồng Nai”. K ết qu ả nghiên c ứu c ủa lu ận văn s ẽ là tài li ệu c ần thi ết góp ph ần vào quá trình đổi m ới ph ươ ng pháp ki ểm tra đánh giá k ết qu ả h ọc t ập của h ọc sinh ở b ậc THPT, nâng cao kĩ năng c ủa giáo viên trong vi ệc thi ết k ế câu h ỏi TNKQ dùng để ki ểm tra đánh giá k ết qu ả h ọc t ập c ủa h ọc sinh và góp ph ần ứng d ụng CNTT vào công tác đổi m ới ki ểm tra, đánh giá. Từ nh ững v ấn đề còn t ồn t ại trong l ĩnh v ực ki ểm tra, đánh giá và ki ểm tra đánh giá theo hình th ức tr ắc nghi ệm với s ự tr ợ giúp c ủa máy tính, đề tài đề xu ất xây d ựng ngân hàng câu h ỏi tr ắc nghi ệm môn Tin h ọc 10 dựa trên Chu ẩn ki ến th ức, kĩ n ăng của B ộ GD-ĐT với s ự tr ợ giúp c ủa ph ần m ềm máy tính nh ằm giúp giáo viên Tin học các tr ường THPT trong vi ệc ki ểm tra đánh giá, bao g ồm các v ấn đề nh ư: biên soạn câu h ỏi tr ắc nghi ệm và qu ản lý ngân hàng câu h ỏi tr ắc nghi ệm, qu ản lý các k ỳ thi và đề thi, t ổ ch ức thi trên máy và trên gi ấy, qu ản lý k ết qu ả thi. 2. Ph ạm vi nghiên c ứu c ủa đề tài - Nội dung: xây d ựng ngân hàng câu h ỏi tr ắc nghi ệm cho môn Tin h ọc lớp 10. - Địa bàn th ực nghi ệm s ư ph ạm: tr ường THPT Long Thành, t ỉnh Đồ ng Nai. 3. Đối t ượng và khách th ể nghiên c ứu 3.1. Đối t ượng nghiên c ứu - Ngân hàng câu h ỏi tr ắc nghi ệm Tin h ọc 10 theo Chu ẩn KTKN. Trang 3
18. - Ph ần m ềm hỗ tr ợ ki ểm tra đánh giá. 3.2. Khách th ể nghiên c ứu Quá trình d ạy h ọc Tin h ọc và ki ểm tra đánh giá trong d ạy h ọc Tin h ọc. 4. Mục tiêu và nhi ệm v ụ nghiên c ứu 4.1. M ục tiêu nghiên c ứu - Xây d ựng ngân hàng câu hỏi tr ắc nghi ệm môn Tin h ọc 10 dựa trên Chu ẩn ki ến th ức, kĩ n ăng c ủa B ộ GD-ĐT dùng trong ki ểm tra đánh giá k ết qu ả h ọc t ập c ủa học sinh. - Gi ới thi ệu và h ướng d ẫn s ử d ụng m ột ph ần m ềm v ới các ch ức n ăng h ỗ tr ợ công vi ệc biên so ạn câu h ỏi tr ắc nghi ệm, thi ết kế đề ki ểm tra đánh giá môn Tin h ọc cấp THPT. 4.2. Nhi ệm v ụ nghiên c ứu - Nghiên c ứu các tài li ệu và h ệ th ống lý lu ận v ề ki ểm tra đánh giá. - Kh ảo sát th ực tr ạng vi ệc ki ểm tra, đánh giá t ại m ột s ố tr ường trên địa bàn huy ện Long Thành, t ỉnh Đồ ng Nai. - Xây dựng ngân hàng câu h ỏi tr ắc nghi ệm môn Tin h ọc 10 dựa trên Chu ẩn ki ến th ức, kĩ n ăng c ủa B ộ GD-ĐT. - Th ử nghi ệm các câu h ỏi tr ắc nghi ệm đã xây d ựng để phân tích, l ựa ch ọn các câu h ỏi có ch ất l ượng đưa vào ngân hàng câu h ỏi tr ắc nghi ệm. - Thi ết k ế và xây d ựng ph ần m ềm h ỗ tr ợ công tác ki ểm tra, đánh giá. Trang 4
19. 5. Gi ả thuy ết nghiên c ứu Nếu s ử d ụng ngân hàng câu h ỏi tr ắc nghi ệm được xây d ựng v ới số l ượng và ch ất l ượng đáp ứng được Chu ẩn ki ến th ức, kĩ năng môn Tin h ọc 10 kết h ợp s ử d ụng ph ần m ềm DK Testing Management System sẽ giúp cho giáo viên gi ảm được nhi ều công s ức, th ời gian và chi phí trong vi ệc ra đề ki ểm tra, ch ấm, tr ả bài; giúp cho h ọc sinh có điều ki ện ôn luy ện, c ủng c ố bài và tho ải mái, t ự tin trong quá trình ki ểm tra với s ự tr ợ giúp c ủa máy tính. 6. Ph ươ ng pháp nghiên c ứu 6.1. Ph ươ ng pháp nghiên c ứu lý lu ận - Nghiên c ứu lý lu ận v ề đo l ường và đánh giá trong d ạy h ọc. - Nghiên c ứu xu h ướng đổ i m ới ki ểm tra đánh giá, ứng d ụng công ngh ệ thông tin trong ki ểm tra đánh giá. - Nghiên c ứu sách giáo khoa, sách bài t ập Tin h ọc 10. - Nghiên c ứu tài li ệu h ướng d ẫn s ử d ụng ph ần m ềm h ỗ tr ợ ki ểm tra đánh giá. - Phân tích, t ổng h ợp, khái quát hóa và h ệ th ống hóa các ngu ồn tài li ệu để xây dựng c ơ s ở lý thuy ết và n ội dung c ủa đề tài. 6.2. Ph ươ ng pháp nghiên c ứu th ực ti ễn - Điều tra: th ực tr ạng v ấn đề ki ểm tra đánh giá môn Tin h ọc 10; th ực tr ạng s ử dụng công ngh ệ thông tin trong ki ểm tra đánh giá. - Lấy ý ki ến chuyên gia: ti ếp thu ý ki ến c ủa các chuyên gia, đồng nghi ệp, h ọc sinh trong quá trình thi ết k ế, th ử nghi ệm, phân tích câu h ỏi tr ắc nghi ệm. Trang 5
20. - Th ực nghi ệm s ư ph ạm: tri ển khai vi ệc s ử d ụng ngân hàng câu h ỏi tr ắc nghi ệm Tin h ọc 10 trong vi ệc ra đề ki ểm tra và vi ệc s ử d ụng ph ần m ềm tr ắc nghi ệm cho giáo viên và h ọc sinh tr ường THPT Long Thành, đánh giá tính kh ả thi và hi ệu qu ả khi s ử d ụng ngân hàng câu h ỏi tr ắc nghi ệm và ph ần m ềm hỗ tr ợ. 6.3. Ph ươ ng pháp th ống kê toán h ọc - Phân tích s ố li ệu và x ử lý k ết qu ả theo th ống kê toán h ọc bằng ph ần m ềm DK Testing Management System. 7. Cấu trúc lu ận v ăn Mở đầ u Ch ươ ng 1. C ơ s ở lý lu ận. Ch ươ ng 2. C ơ s ở th ực ti ễn. Ch ươ ng 3. Xây d ựng ngân hàng câu h ỏi tr ắc nghi ệm môn Tin h ọc 10 b ằng ph ần m ềm DK Testing Management System. Kết lu ận và ki ến ngh ị. Tài li ệu tham kh ảo. Ph ụ l ục. Trang 6
21. Ch ươ ng 1. CƠ S Ở LÝ LU ẬN VỀ KI ỂM TRA, ĐÁNH GIÁ VÀ NGÂN HÀNG CÂU H ỎI TR ẮC NGHI ỆM 1.1. Tình hình nghiên c ứu v ề khoa h ọc đo l ường và đánh giá 1.1.1. Trên th ế gi ới Các ph ươ ng pháp tr ắc nghi ệm đo l ường thành qu ả h ọc t ập đầ u tiên được ti ến hành vào th ế k ỷ XVII - XVIII t ại Châu Âu. Sang th ế k ỉ XIX đầ u th ể k ỉ XX , các ph ươ ng pháp tr ắc nghi ệm đo lường thành qu ả h ọc t ập đã được chú ý. Năm 1904 nhà tâm lí h ọc ng ười Pháp - Alfred Binet trong quá trình nghiên c ứu tr ẻ em m ắc b ệnh tâm th ần, đã xây d ựng m ột s ố bài tr ắc nghi ệm v ề trí thông minh. N ăm 1916, Lewis Terman đã d ịch và so ạn các bài tr ắc nghi ệm này ra ti ếng Anh t ừ đó tr ắc nghi ệm trí thông minh được g ọi là tr ắc nghi ệm Stanford - Binet. Vào đầu th ế k ỷ XX, E. Thorm Dike là ng ười đầ u tiên đã dùng tr ắc nghi ệm khách quan nh ư là ph ươ ng pháp "khách quan và nhanh chóng" để đo trình độ h ọc sinh, b ắt đầu dùng v ới môn s ố h ọc và sau đó là m ột s ố môn khác. Nh ững m ốc quan tr ọng trong quá trình phát tri ển khoa h ọc đo l ường đánh giá, nh ất là tr ắc nghi ệm khách quan, nh ư Tr ắc nghi ệm trí tu ệ Simon-Binet được xây dựng b ởi hai nhà tâm lý h ọc ng ười Pháp Alfred Binet và Theodore Simon vào kho ảng n ăm 1905, ti ếp đế n được c ải ti ến t ại Đạ i h ọc Standford t ại M ỹ b ởi Lewis Terman n ăm 1916, sau đó được c ải ti ến liên t ục và được s ử d ụng ngày nay v ới tên gọi là Tr ắc nghi ệm trí tu ệ IQ (Intelligence Quotient). B ộ tr ắc nghi ệm thành quả h ọc tập đầ u tiên Standford Achievement Test ra đời vào n ăm 1923 ở M ỹ. Một ngành công nghi ệp v ề tr ắc nghi ệm đã hình thành k ể t ừ khi đưa vào ch ấm tr ắc nghi ệm b ằng máy c ủa IBM n ăm 1935, và vi ệc thành l ập H ội qu ốc gia v ề Đo lường trong giáo d ục vào th ập niên 1950, cùng v ới s ự ra đờ i c ủa hai t ổ ch ức t ư nhân Educational Testing Services (ETS) n ăm 1947 và American College Testing (ACT) năm 1959. Trang 7