Luận văn Vận dụng quan điểm dạy học tích cực vào môn Đo lường điện tại trường trung học kỹ thuật thực hành thuộc trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật thành phố Hồ Chí Minh (Phần 1)

Nội dung text: Luận văn Vận dụng quan điểm dạy học tích cực vào môn Đo lường điện tại trường trung học kỹ thuật thực hành thuộc trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật thành phố Hồ Chí Minh (Phần 1)

1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ HOÀNG THỤC QUYÊN VẬN DỤNG QUAN ĐIỂM DẠY HỌC TÍCH CỰC VÀO MÔN ĐO LƯỜNG ĐIỆN TẠI TRƯỜNG TRUNG HỌC KỸ THUẬT THỰC HÀNH THUỘC TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT TP. HỒ CHÍ MINH NGÀNH: LÝ LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP DẠY MÔN KỸ THUẬT - 601410 S KC 0 0 4 0 3 7 Tp. Hồ Chí Minh, tháng 04 năm 2013
2. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH  LUẬN VĂN THẠC SỸ HOÀNG THỤC QUYÊN Vận dụng quan điểm dạy học tích cực hóa người học vào môn Đo lường điện tại trường Trung học Kỹ thuật Thực hành trực thuộc trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TPHCM NGÀNH: LÝ LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP DẠY MÔN KỸ THUẬT-601410 Hướng dẫn khoa học: PGS.TS VÕ VĂN LỘC GVC.ThS HOÀNG TRÍ Tp. Hồ Chí Minh, tháng 4/2013
3. LỜI CẢM ƠN Chân thành cảm ơn thầy PGS. TS. Võ Văn Lộc, GVC Ths Hoàng Trí đã tận tình hƣớng dẫn và truyền đạt những kiến thức, kinh nghiệm quý báu cho em trong suốt thời gian hoàn thành đề tài. Đồng thời, chân thành cảm ơn Thầy Nguyễn Long Triều Phó trƣởng phòng Đào tạo trƣờng Cao đẳng nghề khu vực Long Thành – Nhơn Trạch. Cô Trần Thị Đào giảng viên trƣờng Đại học Sài gòn Ban Giám Hiệu, phòng đào tạo sau đại học, quý thầy cô khoa Sƣ phạm Kỹ thuật trƣờng Đại học Sƣ phạm Kỹ thuật TP.HCM. Ban Giám Hiệu, phòng đào tạo, quý thầy cô khoa Điện- Điện tử trƣờng Trung học Kỹ thuật Thực hành. Học viên cao học lớp Giáo dục học, Lý luận và phƣơng pháp dạy môn Kỹ thuật khóa 17, 18, 19. Chân thành cảm ơn HOÀNG THỤC QUYÊN i
4. LỜI CAM ĐOAN Tôi cam đoan đây là công trình nghiên cứu của tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chƣa từng đƣợc ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác Tp. Hồ Chí Minh, ngày tháng năm 2013 Hoàng Thục Quyên ii
5. TÓM TẮT Ngày nay, thế giới đang tiến lại gần nhau và để hiểu đƣợc nhau, làm việc cùng nhau thì phải là con ngƣời đáp ứng đƣợc yêu cầu của thời đại. Con ngƣời của thời đại khoa học kỹ thuật là con ngƣời không những có trình độ, nghề nghiệp mà còn là những con ngƣời có khả năng phát triển, khám phá những tri thức mới tiếp cận đến chân lý. Những con ngƣời mới với nét đặc trƣng là thái độ tích cực, tự giác trong học tập, có ý thức nghĩa vụ đối với sự nghiệp phát triển đất nƣớc và dân tộc. Để đƣợc nhƣ vậy, sự nghiệp đào tạo thế hệ trẻ phải tích cực đổi mới và đổi mới thật sự từ chƣơng trình, nội dung và phƣơng pháp dạy và học trong môi trƣờng học đƣờng, vì vậy nền giáo dục Việt Nam đang đứng trƣớc những thách thức mới và buộc phải đổi mới. Trong lịch sử phát triển giáo dục của nhân loại nói chung, của các nƣớc hiện đại nói riêng đều chú trọng năng lực cá nhân của ngƣời học và đặt ngƣời học vào vị trí chủ thể của hoạt động nhận thức. Đi theo quan điểm đó, các phƣơng pháp dạy học tăng tính tích cực ngƣời học đang đƣợc nghiên cứu, triển khai và thực nghiệm trên các lĩnh vực, cấp học, với nhiều bộ môn khác nhau tại nƣớc ta. Trên cơ sở các văn bản pháp quy hiện hành, theo xu thế chung của đất nƣớc, ngƣời nghiên cứu tiến hành thực hiện đề tài “Vận dụng quan điểm dạy học tích cực vào môn Đo lƣờng điện tại trƣờng Trung học Kỹ thuật thực hành”. Cuốn luận văn trình bày kết quả nghiên cứu trong ba phần Phần mở đầu: Trình bày lý do chọn đề tài, xác định mục tiêu, nhiệm vụ nghiên cứu, khách thể nghiên cứu, đối tƣợng nghiên cứu, giả thuyết nghiên cứu, giới hạn nghiên cứu, phƣơng pháp nghiên cứu. Phần nội dung đề tài đƣợc thể hiện trong ba chƣơng: Chƣơng 1: Trình bày sơ lƣợc lịch sử phƣơng pháp dạy học; những vấn đề cơ bản, các khái niệm liên quan, cơ sở lựa chọn phƣơng pháp dạy học, các đặc trƣng của phƣơng pháp, kỹ thuật dạy học theo quan điểm tích cực hoá ngƣời học. iii
6. Chƣơng 2: Khảo sát thực trạng việc dạy và học môn Đo lƣờng điện tại trƣờng có cùng số tiết là trƣờng Trung học kỹ thuật thực hành và Cao đẳng nghề khu vực Long Thành - Nhơn Trạch. Đánh giá, nhận xét thực trạng dạy và học môn Đo lƣờng điện tại trƣờng Trung học Kỹ thuật thực hành. Chƣơng 3: Xây dựng kế hoạch giảng dạy môn Đo lƣờng điện theo hƣớng tích cực hoá ngƣời học. Biên soạn tài liệu giảng dạy, thực nghiệm để đánh giá phƣơng pháp dạy học. Tiến hành thống kê ý kiến, phân tích và đánh giá tính khả thi của phƣơng pháp dạy học đã đề ra. Phần kết luận và kiến nghị: Trình bày thuận lợi, khó khăn và những kiến nghị của ngƣời nghiên cứu sau khi hoàn thành đề tài. Đề tài cho thấy tính khả thi khi vận dụng quan điểm dạy học tích cực hoá ngƣời học vào môn Đo lƣờng điện tại trƣờng Trung học kỹ thuật thực hành, đồng thời với quy trình thực nghiệm ngƣời nghiên cứu đã chứng minh vai trò hƣớng dẫn và điều khiển lớp học, ngƣời học của ngƣời dạy, đồng thời thái độ tích cực của ngƣời dạy trong tiết dạy. Do đó ngƣời nghiên cứu cho rằng quan điểm dạy học tích cực hoá ngƣời học là ngƣời học tích cực hoạt động trong quá trình học và ngƣời dạy cũng hoạt động tích cực ở tất cả các khâu trong quá trình dạy học nhƣ: chuẩn bị, thiết kế, giảng bài và đánh giá . iv
7. ABSTRACT Nowaday, the world is getting smaller and people have to understand each other work together, and most of all, they must be the people who meet the requirements of the modern times. People of the technological age must be qualified professionals and have the ability to develop, explore new knowledge and never get tired of seeking the truth. The new man must have specific characteristics: positive attitude, self-learning, sense of obligation for the development of the country and its people and committed. To develop such a man, there is an urgent need for career training to all young people in order to foster positive innovation and internalize these real innovations from the program, adhere to the contents and methods of teaching and learning adapted to the school environment. The Vietnamese educational system is facing new challenges and had to adapt these innovations to produce globally competitive students. In the history of mankind in education, the modern countries in particular are focused on the individual capacity of the school and put emphasis on cognitive activities. To take that perspective, teachers focused on positive teaching methods to increase learner’s achievement. Some countries used experimental deployment on the field, hired professionals with specific educational levels to work with many different departments in the country. On the basis of the current legislation and adhering to the general trend on educational policies of the country, the researcher carried out the project study entitled "Application of teaching method toward trend of active learner on the subject Electronic Measurement at the Technical Practice College ". The Thesis book of the project illustrated the research results with three parts. The Introduction: Includes indicating the reason the topic, defining the objectives, propose the hypotheses limiting the scope of project, and the research methods. v
8. The contents of the include three chapters: Chapter 1: Brief review of the history of pedagogical methodologics, the fundamental problems, the concepts, the institutions to select the instructional methods of teachers, the characteristics of the teaching methods and the teaching techniques Chapter 2: Surveying the real of the teaching and learning Electronic Measuremant subject at Technical practice college and Area of Long Thanh- Nhon Trach College. Evaluate the real of the teaching Electronic Measuremant subject at Technical practice college. Chapter 3: Building lesson plant for Electronic Measuremant subject of apply of teaching method toward trend of active learner. Designing teaching material, to process to evalute the practical effect of the project The Conclusion and Recommendations: Present the advantages, disadvantages and recommendation after the completion of the project. The results showed the great feasibility of applying active teaching perspective of the learner on the subject Electronic Measurement Technical High School in practice and in conjunction with the experimental process. The study had demonstrated the role of guidance and control classes, the teachers, and positive attitude of teachers in accordance with the lesson. Therefore the study suggests that active teaching perspective of the learner as well as the positive school teachers are essential elements for active learning in all stages of the teaching process: preparation, design, teaching articles and reviews. vi
9. MỤC LỤC Lời cảm ơn i Lời cam đoan ii Tóm tắt iii Mục lục vii Danh mục các chữ viết tắt xi Danh mục các bảng xii Danh mục các biểu đồ xiii Danh mục các hình vẽ xiv PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài 1 2. Mục đích – nhiệm vụ nghiên cứu 2 3. Đối tƣợng – khách thể nghiên cứu 3 4. Giả thuyết nghiên cứu 3 5. Giới hạn đề tài 3 6 Phƣơng pháp nghiên cứu 4 7. Đóng góp của đề tài 5 PHẦN NỘI DUNG CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA ĐỀ TÀI 1.1. Tổng quan về lịch sử của vấn đề nghiên cứu 6 1.1.1. Trên thế giới 6 1.1.2. Tại Việt Nam 9 1.2. Các khái niệm có liên quan 11 vii
10. 1.2.1. Quá trình dạy học 11 1.2.2. Phƣơng pháp dạy học 12 1.2.3. Phƣơng pháp dạy học tích cực 13 1.3. Tiếp cận phƣơng pháp dạy học tích cực 14 1.3.1. Đặc trƣng của các phƣơng pháp dạy học tích cực 15 1.3.2 Lựa chọn phƣơng pháp dạy học tích cực 18 1.4. Một số phƣơng pháp dạy học tích cực 21 1.4.1. Phƣơng pháp dạy học giải quyết vấn đề 21 1.4.2. Phƣơng pháp dạy học nhóm 25 1.5. Một số kỹ thuật dạy học tích cực 28 1.5.1. Kỹ thuật dạy học làm dấu - trích đoạn 28 1.5.2. Kỹ thuật dạy học đôi bạn học tập 29 1.5.3. Kỹ thuật dạy học thẻ lựa chọn 31 1.5.4. Kỹ thuật dạy học di chuyển trạm 32 1.5.5. Kỹ thuật dạy học khăn phủ bàn 33 1.6. Các yếu tố tác động đến dạy học tích cực 35 1.6.1. Yếu tố công nghệ thông tin 35 1.6.2. Yếu tố cơ sở vật chất 35 1.6.3. Yếu tố năng lực giáo viên 36 Tóm tắt chƣơng 1 37 CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG DẠY HỌC MÔN ĐO LƢỜNG ĐIỆN TẠI TRƢỜNG TRUNG HỌC KỸ THUẬT THỰC HÀNH 2.1. Giới thiệu sơ lƣợc trƣờng Trung học kỹ thuật thực hành 38 2.1.1. Quá trình hình thành – Chức năng – Mục tiêu dạy học 38 2.1.2. Ngành nghề đào tạo 39 viii
11. 2.1.3. Hƣớng phát triển trong tƣơng lai 40 2.2. Giới thiệu tổng quan môn Đo lƣờng điện 41 2.2.1. Vị trí – đặc điểm môn học 41 2.2.2. Chƣơng trình – nội dung môn học 43 2.2.3. Phƣơng pháp dạy học môn học 44 2.3. Thực trạng dạy học môn Đo lƣờng điện tại trƣờng THKTTH 49 2.3.1. Ngƣời học 49 2.3.2. Ngƣời dạy 51 2.3.3. Phƣơng tiện dạy học 52 2.3.4. Phƣơng pháp đánh giá 53 2.3.5. Chất lƣợng dạy học 54 Tóm tắt chƣơng 2 56 CHƢƠNG 3: QUAN ĐIỂM DẠY HỌC TÍCH CỰC TRONG MÔN ĐO LƢỜNG ĐIỆN TẠI TRƢỜNG TRUNG HỌC KỸ THUẬT THỰC HÀNH 3.1. Vận dụng quan điểm dạy học tích cực vào môn Đo lƣờng điện 58 3.1.1. Cơ sở vận dụng 58 3.1.2. Nội dung môn học 59 3.1.3. Kế hoạch bài học 60 3.2. Quy trình thực nghiệm 62 3.3. Thực nghiệm sƣ phạm 65 3.3.1. Mục tiêu thực nghiệm 67 3.3.2. Nội dung thực nghiệm 67 3.3.3. Đối tƣợng thực nghiệm 67 3.4. Xử lý kết quả sau khi thực nghiệm 67 3.4.1. Kết quả phiếu dự giờ - ý kiến dự giờ 68 ix
12. 3.4.2. Kết quả phiếu khảo sát 68 3.4.3. Kết quả bài kiểm tra 70 Tóm tắt chƣơng 3 77 PHẦN KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 1. Kết luận 78 2. Kiến nghị 80 TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC x
13. DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT CLDH Chất lƣợng dạy học CTĐT Chƣơng trình đào tạo CTMH Chƣơng trình môn học DH Dạy học GV Giáo viên HS Học sinh ĐHSPKT Đại học Sƣ phạm kỹ thuật PL Phụ lục PPDH Phƣơng pháp dạy học PPDHGQVĐ Phƣơng pháp dạy học giải quyết vấn đề PPDHTCH Phƣơng pháp dạy học tích cực hoá PPĐG Phƣơng pháp đánh giá PTDH Phƣơng tiện dạy học KTDH Kỹ thuật dạy học QTĐT Quá trình đào tạo TLTK Tài liệu tham khảo THKTTH Trung học kỹ thuật thực hành TP.HCM Thành phố Hồ Chí Minh WTO (World Trade Organiziation), Tổ chức thƣơng mại thế giới xi
14. DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 1.1: Một số phƣơng pháp, kỹ thuật dạy học cơ bản 19 Bảng 1.2: Một số cách thức chia nhóm học tập 27 Bảng 2.1: Kết quả khảo sát yếu tố cần thay đổi để nâng cao CLDH (theo ngƣời học) 43 Bảng 2.2: Kết quả khảo sát yếu tố cần thay đổi để nâng cao CLDH (theo GV) 44 Bảng 2.3: Kết quả khảo sát chƣơng trình môn học 45 Bảng 2.4.: Kết quả khảo sát nhận định của GV về thái độ ngƣời học trong PPDH nhóm 46 Bảng 2.5: Kết quả khảo sát mong muốn của học sinh trong PPDH 47 Bảng 2.6: Kết quả khảo sát các thuận lợi của PPDH nhóm. 47 Bảng 2.7: Kết quả khảo sát tính tích cực của học sinh 50 Bảng 2.8: Kết quả khảo sát sự quan tâm của ngƣời học đến kỹ năng mềm 51 Bảng 2.9: Kết quả khảo sát tình hình sử dụng PTDH 52 Bảng 2.10: Kết quả khảo sát yếu tố cần thay đổi để nâng cao CLDH (theo ngƣời học) 54 Bảng 2.11: Kết quả khảo sát yếu tố cần thay đổi để nâng cao CLDH (theo GV) 55 Bảng 3.1: Cấu trúc môn Đo lƣờng điện theo hƣớng TCH ngƣời học 58 Bảng 3.2: Kết quả khảo sát hiệu quả PPDH lớp thực nghiệm 65 Bảng 3.3: Kết quả khảo sát hiêu quả PPDH lớp đối chứng 66 Bảng 3.4: Kết quả khảo sát mức độ tiếp thu sau khi học xong môn Đo lƣờng điện 68 Bảng 3.5: Biểu thị phân bố điểm số 71 Bảng 3.6: Thống kê điểm bài thi 72 xii
15. DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 2.1 : Biểu thị PPDH môn học của giáo viên 44 Biểu đồ 2.2: Biểu thị thái độ của HS đối với PPDH nhóm 46 Biểu đồ 2.3: Biểu thị nhận định của ngƣời học đối với PPDH nhóm 47 Biểu đồ 2.4: Biểu thị nhận định của giáo viên về các yếu tố thận lợi của PPDH nhóm 47 Biểu đồ 2.5: Biểu thị mức độ tích cực của HS 50 Biểu đồ 2.6: Biểu thị trình độ ngƣời dạy khoa Điện – Điện tử trƣờng THKTTH 52 Biểu đồ 2.7: Biểu thị mức độ sử dụng PTDH 52 Biểu đồ 2.8: Biểu thị các yếu tố cần thay đổi để nâng cao CLDH (theo ngƣời học) 54 Biểu đồ 3.1: Hiệu quả sử dụng PPDH với mức độ đánh giá rất tốt 67 Biểu đồ 3.2: Hiệu quả sử dụng PPDH với mức độ đánh giá tốt 67 Biểu đồ 3.3; 3.4: Hiệu quả sử dụng PPDH với các mức độ khác PL6 Biểu đồ 3.5: Biểu thị mức độ tiếp thu 68 Biểu đồ 3.6: Biểu thị tỷ lệ điểm bài thi 72 xiii
16. DANH MỤC CÁC HÌNH Hình 1.1: Mô tả sự chuyển đổi hoạt động trong lớp học 14 Hình 1.2: Mô tả 3 cấp độ tính tích cực 14 Hình 1.3: Mô tả bốn giá trị của PPDHTC 15 Hình 1.4: Bốn đặc trƣng của PPDHTC 17 Hình 1.5: Hoạt động của ngƣời dạy và ngƣời học trong PPDHTC 17 Hình 1.6: Một số cách thức ngƣời học sử dụng để học 20 Hình 1.7: Mô tả đặc trƣng của vấn đề 22 Hình 1.8: Mô tả trình tự thực hiện DHGQVĐ 24 Hình 1.9 Mô tả trình tự dạy học nhóm 26 Hình 1.11: Trình tự thực hiện của KTDH làm dấu trích đoạn 29 Hình 1.12: Trình tự thực hiện của KTDH đôi bạn học tập 30 Hình 1.13: Trình tự thực hiện của KTDH di chuyển trạm 33 Hình 1.14: Trình tự thực hiện của KTDH khăn phủ bàn 34 Hình 1.15: Mô hình phiếu làm việc của KTDH khăn phủ bàn 34 Hình 1.16: Mô tả các yếu tố tác động đến dạy học tích cực 36 Hình 3.1: Quy trình thực hiện dạy học theo PPDHTCH ngƣời học 64 Hình 3.2: Trình tự dạy học theo quan điểm dạy học tích cực 65 Hình 3.3: Biểu thị mục tiêu giai đoạn dạy học theo quan điểm dạy học tích cực 66 xiv
17. PHẦN MỞ ĐẦU 1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI 1.1. Lý do khách quan Ngay từ đầu thập niên của thế kỷ 20, tổ chức UNESCO nêu lên bốn trụ cột của giáo dục hiện đại và đặc biệt nhấn mạnh: Thời đại mới đòi hỏi con người phải có cách nghĩ, kiến thức và kỹ năng của thời đại ngày nay; thời đại công nghệ khoa học kỹ thuật. Nền giáo dục đáp ứng yêu cầu trên là nền giáo dục cho mọi người, tạo điều kiện mọi người được học, giúp mọi người biết cách tự học, học tập liên tục, và học suốt đời; một nền giáo dục mở và liên thông, có khả năng hội nhập với nền giáo dục chung của thế giới. Tại Việt Nam, trong Hội nghị lần thứ hai, Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng Sản Việt Nam khoá 8 đã chỉ rõ: “Đổi mới mạnh mẽ phương pháp giáo dục và đào tạo, khắc phục lối truyền thụ một chiều, rèn luyện nếp tư duy sáng tạo của người học từng bước áp dụng phương pháp tiên tiến và phương tiện hiện đại, đảm bảo điều kiện và thời gian tự học, tự nghiên cứu cho học sinh, nhất là sinh viên đại học, phát triển mạnh phong trào tự học, tự đào tạo thường xuyên và rộng khắp toàn dân, nhất là thanh niên”.[9, 41] Do đó, việc đổi mới phương pháp dạy học (PPDH) là một nhiệm vụ cấp bách đang đặt lên từng nhân tố trong hệ thống giáo dục nói chung và người thầy nói riêng. Trong đề án đổi mới giáo dục đại học Việt Nam, giai đoạn 2006-2020, đã đưa ra giải pháp cho vấn đề đổi mới PPDH: ”Đổi mới phương pháp dạy học theo phương châm: dạy cách học, phát huy tính chủ động của người học và tận dụng công nghệ truyền thông mới” Từ nhiệm vụ cấp bách trên, mỗi người thầy nhận thấy nâng cao chất lượng giảng dạy là nhiệm vụ, đổi mới phương pháp dạy học là nghĩa vụ. Người thầy là nhạc trưởng trong một giàn nhạc với các nhạc công là người học, trong một lớp học người 1
18. thầy điều khiển lớp học, dạy cho người học cách tự tổ chức quá trình học, cách tự học trong nhà trường. 1.2. Lý do chủ quan Trường Trung học Kỹ thuật thực hành (THKTTH) không thể nằm ngoài xu hướng chung của đất nước. Trong nhiều năm qua, trường đã tạo điều kiện thuận lợi cho cán bộ giảng dạy học tập nâng cao nghiệp vụ, chuyên môn, phương pháp giảng dạy Bên cạnh đó, nhà trường đã khuyến khích cán bộ giảng dạy đưa ra cách thức giảng dạy mới nhằm nâng cao chất lượng dạy học cũng như đề cao những phương pháp dạy học tăng tính tích cực của người học. Do người nghiên cứu là người trực tiếp tham gia giảng dạy môn học Đo lường điện, nên cho rằng thiết kế các bài giảng theo hướng tích cực hoá nhằm tăng tính tích cực, năng lực tự học của người học góp phần nâng cao chất lượng dạy và học cho môn Đo lường điện nói riêng và trường Trung học Kỹ thuật thực hành nói chung. Từ những lý do trên, người nghiên cứu quyết định chọn đề tài: “Vận dụng quan điểm dạy học tích cực vào môn Đo lƣờng điện tại trƣờng Trung học Kỹ thuật thực hành”. 2. MỤC TIÊU - NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU 2.1. Mục tiêu nghiên cứu Vận dụng quan điểm dạy học tích cực vào môn Đo lường điện tại trường Trung học Kỹ thuật thực hành trực thuộc trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TPHCM. 2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Để đạt được mục tiêu nghiên cứu trên thực hiện các nhiệm vụ sau: - Tìm hiểu, hệ thống hoá cơ sở lý luận của quan điểm dạy học tích cực. - Khảo sát thực trạng việc dạy và học môn Đo Lường Điện tại trường THKTTH. - Thiết kế một số bài giảng theo quan điểm dạy học tích cực và tổ chức thực nghiệm tại trường Trung Học Kỹ Thuật Thực Hành. 2
19. 3. ĐỐI TƢỢNG - KHÁCH THỂ NGHIÊN CỨU 3.1. Đối tƣợng nghiên cứu - Vận dụng quan điểm dạy học tích cực vào môn Đo Lường Điện tại trường THKTTH. 3.2. Khách thể nghiên cứu - Quá trình dạy học môn Đo lường điện tại trường THKTTH. 4. GIẢ THUYẾT NGHIÊN CỨU Phương pháp dạy học giữ vai trò quan trọng trong quá trình dạy học, thiết kế phương pháp dạy học cho môn Đo lường điện theo hướng tích cực hoá người học như người nghiên cứu đề suất và đưa vào sử dụng trong dạy học sẽ gia tăng tính tích cực HS, góp phần nâng cao chất lượng dạy học môn Đo lường điện tại trường THKTTH. 5. GIỚI HẠN ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU Do thời gian có hạn, người nghiên cứu chỉ ứng dụng quan điểm dạy học tích cực nhằm thiết kế các tài liệu giảng dạy, kế hoạch dạy học cho từng bài học áp dụng cho môn Đo lường điện tại trường Trung học Kỹ thuật thực hành. Đối tượng là học sinh trung học chuyên nghiệp ngành điện - điện tử. Đề tài không đi sâu nghiên cứu nội dung của môn học ở cấp cao hơn nên chỉ phù hợp với mức môn Đo lường điện (30 tiết- lý thuyết) trình độ trung học chuyên nghiệp, đồng thời đề tài không đi vào thực hành môn Đo lường điện và một số vấn đề khác có liên quan. 6. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 6.1. Phƣơng pháp nghiên cứu tài liệu Nghiên cứu tài liệu, sách, tạp chí, văn kiện, nghị quyết có liên quan. Đồng thời tra kiếm thông tin trên internet, phân tích và chọn lọc tài nguyên thông tin trên mạng xã hội .để phân tích, chọn lọc các nội dung thích hợp nhằm vận dụng vào đề tài. 3
20. 6.2. Phƣơng pháp nghiên cứu điều tra thăm dò ý kiến Dùng bảng câu hỏi thăm dò ý kiến những đối tượng có liên quan như: cán bộ giảng dạy môn Đo lường điện, học sinh chuyên ngành điện có học môn Đo lường điện tại một số trường có chuyên ngành điện để phân tích, chọn lọc nội dung thích hợp nhằm vận dụng vào đề tài. 6.3. Phƣơng pháp đàm thoại, lấy ý kiến chuyên gia Phỏng vấn, trao đổi với chuyên gia, cán bộ giảng dạy lâu năm có kinh nghiệm giảng dạy tại trường ĐHSP TP.HCM, trường Trung học Kỹ thuật thực hành, trường Cao đẳng nghề Nhơn Trạch Đồng Nai để hiểu tình hình giảng dạy môn Đo lường điện đồng thời phân tích, chọn lọc nội dung thích hợp để vận dụng vào đề tài. 6.4. Phƣơng pháp thực nghiệm Thực giảng hệ trung cấp chuyên nghiệp ngành Điện - Điện tử tại trường Trung học Kỹ thuật thực hành. Nội dung thực nghiệm là phương pháp giảng dạy theo hướng tích cực hoá người học. 6.5. Phƣơng pháp thống kê, xử lý số liệu toán học Sử dụng phần mềm Excel, SPSS sử lý số liệu để tổng hợp, phân tích, đánh giá và đưa ra những nhận định, kết luận hay điều chỉnh nội dung nghiên cứu. 7. ĐÓNG GÓP CỦA ĐỀ TÀI Trình bày quy trình dạy học theo quan điểm tích cực hoá người học góp phần nâng cao hiệu quả dạy và học môn Đo lường điện nói riêng và hiệu quả giảng dạy tại trường THKTTH nói chung. Tăng cường tính tự học, hợp tác trong học tập và rèn luyện kỹ năng mền cho HS trong quá trình học môn Đo lường điện. 4
21. CHƢƠNG I CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA ĐỀ TÀI 1.1. Tổng quan về lịch sử của vấn đề nghiên cứu 1.1.1. Trên thế giới Ngày nay, nền giáo dục tiên tiến trên thế giới chú trọng phát triển năng lực cá nhân của người học. Từ dạy và học thụ động truyền thống chuyển sang dạy và học tích cực hiện đại, giáo viên không còn là trung tâm trong quá trình dạy học mà chỉ đóng vai trò là người thiết kế tổ chức quá trình dạy học, hướng dẫn các hoạt động độc lập hoặc theo nhóm nhỏ để học sinh tự lực chiếm lĩnh nội dung học tập, chủ động đạt các mục tiêu kiến thức, kĩ năng, thái độ theo yêu cầu của chương trình, của môn học và đây chính là quan điểm dạy học hiện đại, dạy học với người học là trung tâm. Phương pháp dạy học theo quan điểm tích cực này đã được các nhà tâm lý, giáo dục lớn trên thế giới quan tâm từ lâu. Thời kỳ giáo dục sơ khai - Trung Hoa: Đại điện là Khổng Tử (551-479 TCN) ông xem trọng việc tự học, tự luyện tập, tự tu thân kết hợp với thực tiễn, phát triển động cơ, hứng thú và đề cao ý chí người học. - Hy Lạp: Phương pháp dạy học hiện đại trên xuất hiện cùng với sự xuất hiện các nhà giáo dục triết gia hàng đầu như: Socrates, Plato, Isocrates, Aristotle Thời kỳ giáo dục Trung đại Đây là thời kỳ phát triển mạnh của đạo giáo, do vậy giáo dục bị ảnh hưởng bởi tính tôn giáo (Ky tô giáo) và sự tiến bộ của khoa học kỹ thuật Hồi giáo nhưng xét tổng thể thì phương pháp dạy học thời kỳ này cũng chủ yếu là đọc, chép, thầy giảng trò ghi . 5