Luận văn Vận dụng các phương pháp dạy học tích cực theo quan điểm lấy người học làm trung tâm trong dạy học môn Thực tâp̣ Trang bị điện ô tô tại trường Đại học Trần Đại Nghĩa (Phần 1)

Nội dung text: Luận văn Vận dụng các phương pháp dạy học tích cực theo quan điểm lấy người học làm trung tâm trong dạy học môn Thực tâp̣ Trang bị điện ô tô tại trường Đại học Trần Đại Nghĩa (Phần 1)

1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ NGUYỄN MẬU KÍNH VẬN DỤNG CÁC PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TÍCH CỰC THEO QUAN ĐIỂM LẤY NGƯỜI HỌC LÀM TRUNG TÂM TRONG DẠY HỌC MÔN THỰC TẬP TRANG BỊ ĐIỆN Ô TÔ TẠI TRUỜNG ĐẠI HỌC TRẦN ĐẠI NGHĨA NGÀNH: LÝ LUẬN & PHƯƠNG PHÁP DẠY MÔN KỸ THUẬT - 601410 S KC 0 0 4 1 1 8 Tp. Hồ Chí Minh, tháng 10 năm 2013
2. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM KỸ THUẬT THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ NGUYỄÑ MẬỤ KÍŃ H VÂṆ DUṆ G CÁ C PHƢƠNG PHÁ P DAỴ HOC̣ TÍCH CƢC̣ THEO QUAN ĐIỂ M LẤ Y NGƢỜ I HOC̣ LÀM TRUNG TÂM TRONG DẠY HỌC MÔN THỰC TẬP TRANG BỊ ĐIỆN Ô TÔ TẠI TRƢỜNG ĐẠI HỌC TRẦN ĐẠI NGHĨA NGÀNH: LÝ LUẬN & PHƢƠNG PHÁP DẠY MÔN KỸ THUẬT - 601410 Hƣớ ng dẫn khoa hoc̣ : PGS. TS VÕ VĂN LÔC̣ TP. Hồ Chí Minh, tháng 10 năm 2013
3. LÝ LỊCH KHOA HỌC I. LÝ LỊCH SƠ LƢỢC: Họ & tên: Nguyêñ Mâụ Kính Giới tính: Nam Ngày, tháng, năm sinh: 06/07/1982 Nơi sinh: Thanh Hóa Quê quán: Đông Phú, Đông Sơn, Thanh Hóa Dân tộc: Kinh Chức vụ, đơn vị công tác trước khi học tập, nghiên cứu: Giáo viên, Khoa Ô tô , Trườ ng Đaị học Trần Đại Nghĩa. Địa chỉ liên lạc: Khoa Ô tô , Trườ ng Đaị Hoc̣ Trần Đaị Nghiã ; Điạ chỉ: 189 Nguyêñ Oanh, phườ ng 10, quâṇ Gò Vấp, Thành phố Hồ Chí Minh. Điện thoại cơ quan: Điện thoại nhà riêng: Fax: E-mail: nguyenmaukinh@gmail.com II. QUÁ TRÌNH ĐÀO TẠO: 1. Đại học: Hệ đào tạo: Chính qui Thời gian đào tạo: từ 2001 đến 2006 Nơi học (trường, thành phố): ĐH Sư Phaṃ Kỹ Thuâṭ TP. HCM Ngành học: Kỹ thuật Nhiệt - Điêṇ Laṇ h Tên đồ án, luận án hoặc môn thi tốt nghiệp: Ngày & nơi bảo vệ đồ án, luận án hoặc thi tốt nghiệp: 2. Thạc sĩ: Hệ đào tạo: Chính qui Thời gian đào tạo: từ 2011 đến 2013 Nơi học (trường, thành phố): ĐH Sư Phaṃ Kỹ Thuâṭ TP. HCM Ngành học: Lý luận & Phương pháp daỵ môn kỹ thuâṭ Tên luận văn: “Vâṇ duṇ g cá c phƣơng phá p daỵ hoc̣ tích cƣc̣ theo quan điểm lấ y ngƣời hoc̣ làm trung tâm trong daỵ hoc̣ môn Thƣc̣ tâp̣ Trang bi đ̣ iêṇ ô tô taị trƣờng Đại học Trần Đaị Nghiã ” Ngày & nơi bảo vệ luận văn: 10/2013 tại trường ĐH Sư Phaṃ Kỹ Thuâṭ TP. HCM Người hướng dẫn: PGS. TS Võ Văn Lôc̣ 3. Trình độ ngoại ngữ (biết ngoại ngữ gì, mức độ): B1 chuẩn Châu Âu III. QUÁ TRÌNH CÔNG TÁC CHUYÊN MÔN KỂ TỪ KHI TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC: Thời gian Nơi công tác Công việc đảm nhiệm 2006 - 2008 Công ty cổ phần taxi Mai Linh Nhân viên kỹ thuâṭ 2008 - nay Trườ ng ĐH Trần Đại Nghĩa Giáo viên XÁC NHẬN CỦA CƠ QUAN CỬ ĐI HỌC Ngày tháng năm 2013 (Ký tên, đóng dấu) Ngƣời khai ký tên i
4. LỜ I CAM ĐOAN Tôi cam đoan đây là công trình nghiên cứu của tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Tp. Hồ Chí Minh, ngày . tháng . năm 2013 Người cam đoan Nguyêñ Mâụ Kính ii
5. LỜ I CẢM ƠN Trong quá trình thực hiện và hoàn thành Luâṇ văn thac̣ si ̃ này , người nghiên cứ u xin chân thành gử i lời cảm ơn đến: PGS. TS Võ Văn Lôc̣ - Giảng viên hướng dẫn . Thầy đa ̃ tâṇ tình hướng dâñ , giúp đỡ và tạo điều kiện thuận lợ i nhất trong suốt thời gian thưc̣ hiêṇ và hoàn thành Luâṇ văn thac̣ si ̃ này. Xin kính chúc Thầy luôn luôn maṇ h kho, ev̉ ui tươi và haṇ h phú.c TS. Nguyêñ Văn Tuấn, PGS. TS Võ Thi ̣Xuân và quí Thầy, Cô giảng daỵ lớp Cao hoc̣ Lý luâṇ và Phương pháp daỵ môn kỹ thuâṭ khoá 2011-2013 B. Thầy, Cô đa ̃ tâṇ tình chỉ bảo, cung cấp những kinh nghiêṃ , những kiến thứ c quý báu để em hoàn thành Luận văn thạc sĩ này. Kính chúc Thầy, Cô luôn luôn maṇ h khoẻ và haṇ h phúc. Ban Giám Hiêụ , Khoa Cơ Khí Đôṇ g Lưc̣ Trường Đaị hoc̣ Trần Đaị Nghiã , Bô ̣phâṇ Sau Đaị hoc̣ - Phòng Đào tạo, Khoa Sư Phaṃ Kỹ Thuâṭ - Trường Đaị hoc̣ Sư Phaṃ Kỹ Thuâṭ Tp . Hồ Chí Minh và các bạn đồng nghiệp đã tạo mọi điề u kiêṇ thuâṇ lơị và giúp đỡ nhiêṭ tình trong thời gian làm Luâṇ văn thac̣ sĩ. Các anh , chị lớp Cao học Giáo dục học , lớp Lý luâṇ và Phương pháp daỵ môn kỹ thuâṭ khoá 2011-2013 B đa ̃ giúp đỡ , hỗ trơ ̣ tôi trong suốt quá trìn h hoc̣ tâp̣ và nghiên cứu. Đặc biệt, xin gử i lòng biết ơn sâu sắc đến gia đình, người thân đa ̃ cổ vũ, đôṇ g viên và taọ moị điều kiêṇ để em hoàn thành Luâṇ văn thac̣ si ̃ thâṭ tốt . Do nhiều điều kiện khách quan và chủ quan , viêc̣ thực hiện Luâṇ văn thac̣ sĩ sẽ không tránh khỏi những thiếu sót , khuyết điểm. Do vậy em rất mong nhận được sư ̣ quan tâm , góp ý của quí thầy cô , các bạn đồng nghiệp cũng như những người cùng quan tâm tới đề tài này để Luâṇ văn có thể hoàn thiêṇ hơn. Tp. Hồ Chí Minh, ngày . tháng . năm 2013 Người thưc̣ hiêṇ đề tài Nguyêñ Mâụ Kính iii
6. TÓM TẮT Giáo dục là một trong những lĩnh vực đặc thù của xã hội và sản phẩm của nó là nguồn nhân lực. Con người có trí tuệ đã trở thành nhân tố quyết định hàng đầu đối với sự phát triển kinh tế - xã hội. “Giáo dục là của cải nội sinh” và đòi hỏi nó phải có một chất lượng và hiệu quả tương xứng mới đủ sức vượt qua thử thách của thời đại. Việt Nam đang trong công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Quá trình hội nhập kinh tế toàn cầu đặt ra thách thức phải có nguồn nhân lực có đủ phẩm chất đạo đức, năng lực chuyên môn để đáp ứng nhu cầu của xã hội. Nên yêu cầu cấp thiết đặt ra cho ngành giáo dục là phải đổi mới một cách mạnh mẽ và toàn diện. Nằm trong hệ thống các Nhà trường Quân đội và hệ thống Giáo dục Quốc dân. Với nhiệm vụ đào tạo cán bộ, nhân viên chuyên môn kỹ thuật đa cấp, đa ngành cho toàn quân , trường Đaị hoc̣ Trần Đaị Nghiã còn là một đơn vị đào tạo và bồi dưỡng nguồn nhân lực cho sự nghiệp công nghiệp hóa - hiêṇ đaị hóa , góp phần không nhỏ vào sự phát triển kinh tế đất nước. Nhằm khẳng điṇ h vi ̣thế và thư ơng hiêụ của Nhà trường thì n goài việc đổi mới về mục tiêu, chương trình và nội dung thì đổi mới phương pháp dạy học là yếu tố rất quan trọng góp phần nâng cao chất lượng dạy và học, tạo ra nguồn nhân lực phù hợp với yêu cầu cấp thiết của xã hội hiện nay là nhiệm vụ quan troṇ g được Đảng ủy, Ban Giám hiêụ Nhà trường quan tâm thực hiện. Xuất phát từ những lý do trên, người nghiên cứu chọn đề tài: “Vâṇ duṇ g cá c phương phá p daỵ hoc̣ tích cưc̣ theo quan điểm lấy người hoc̣ làm trung tâm trong dạy học môn Thực tập Trang bị điện ô tô” để nghiên cứu. Cấu trúc của luận văn bao gồm 3 phần, cụ thể nhƣ sau: Phần mở đầu: Nêu rõ lý do chọn đề tài, mục tiêu nghiên cứu, nhiệmvụ nghiên cứu, đối tượng nghiên cứu, khách thể nghiên cứu, giới hạn của đề tài và ý nghĩa thực tiễn của đề tài. Phần nội dung: bao gồm 3 chƣơng Chương 1: Cơ sở lý luâṇ về quan điểm daỵ hoc̣ lấy người hoc̣ làm trung tâm . Chương 2: Cơ sở thưc̣ tiêñ của viêc̣ tổ chứ c daỵ hoc̣ môn Thưc̣ tâp̣ Trang bi ̣ điêṇ ô tô tại trường ĐH Trần Đaị Nghiã . Chương 3: Vâṇ duṇ g các phương pháp daỵ hoc̣ tích cưc̣ theo quan điểm lấy người hoc̣ làm trung tâm trong daỵ hoc̣ môn Thưc̣ tâp̣ Trang bi ̣điêṇ ô tô taị trường Đaị hoc̣ Trần Đaị Nghiã . Phần kết luận và kiến nghị: Đề tài đã nêu lên những kết quả quá trình nghiên cứu đạt được như: đánh giá được thực trạng viêc̣ dạy và học môn Thưc̣ tâp̣ Trang bi ̣điêṇ ô tô taị trường Đaị hoc̣ Trần Đaị Nghiã , vận dụng các phương pháp dạy học tích cực theo quan điểm lấy người học làm tru ng tâm trong daỵ hoc̣ môn Thưc̣ tâp̣ Trang bi ̣điêṇ ô tô và đánh giá kết quả thực nghiệm. Bên cạnh đó, đề tài cũng nêu lên những những định hướng cho sự phát triển tiếp theo của đề tài, những kiến nghị đến lãnh đạo nhà trường, cũng như những kiến nghị đối với các giáo viên và sinh viên. iv
7. ABSTRACT Education is one of the specific areas of society and it is the product of human resources. People with intellectual has become the decisive factor leading to economic development - social. "Education reform is endogenous" and requires it to have an effective quality and adequate enough to overcome new challenges of the times. Vietnam is in the industrialization and modernization of the country. The process of global economic integration poses a challenge to have enough manpower moral qualities, qualifications to meet the needs of society. So urgent requirements set for educational reform is not a powerful and comprehensive way. Located in the school system Army and the National Education System. With training missions, professional and technical staff, multi-level, multi-sector for the entire Army, Tran Dai Nghia University mule unit training and retraining of human resources for the industrialization and modernization - modernization, contributing significantly to the economic development of the country. To confirm the position and brand in addition to the implementation of the school reform objectives, programs and innovative content, the teaching methods are very important factors contributing to improving the quality of teaching and learning, creating human resources in line with urgent requirements of contemporary society is an important task of the Party Committee, the school leaders interested in doing. Stemming from the above reasons, the author choose a topic: "Application of active teaching methods in view learner-centered teaching subjects in unique practices Internship automobile electric equipment" to research. The structure of the thesis consists of three parts, namely as follows: The beginning: the reasons of doing the research, objectives, tasks, research subjects, limitations and practical significance of the thesis. The body: Including three chapters Chapter 1: The basic background of teaching learner-centered. Chapter 2: Fundamentals of teaching unique practices Internship automobile electric equipment at Tran Dai Nghia University. Chapter 3: Application of active teaching methods in view learner-centered teaching subjects in unique Internship automobile electric equipment at Tran Dai Nghia University. The conclusions and recommendations: thesis states results of the research process such as: to assess the current status of the teaching and learning situation unique Internship courses automotive electrical installations at Dai Nghia Tran University, Application of active teaching methods in view learner-centered teaching subjects in unique Internship automobile electric equipment and assessment experimental results. Besides, the subject also raises the direction for the development of the next topic, the recommendations to school leaders, as well as proposals for teachers and students. v
8. MỤC LỤC Nôị dung Trang Lý lịch khoa học i Lời cam đoan ii Lời cảm ơn iii Tóm tắt luận văn iv Mục lục vi Danh muc̣ các chƣ̃ cái viết tắt ix Danh muc̣ các bảng x Danh muc̣ các biểu đồ và hình xi Danh muc̣ các phụ lục xiii A. PHẦN MỞ ĐẦU 1 1. Lý do chọn đề tài 2 2. Mục tiêu nghiên cứu 4 3. Nhiệm vụ nghiên cứu 4 4. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu 4 5. Giả thuyết nghiên cứu 4 6. Phạm vi nghiên cứu 5 7. Phƣơng pháp nghiên cứu 5 8. Giá trị của đề tài 6 B. PHẦN NÔỊ DUNG 7 Chương 1. Cơ sở lý luâṇ về quan điểm daỵ hoc̣ lấ y người hoc̣ làm trung tâm 8 1.1 Tổng quan về quan điểm daỵ hoc̣ lấy ngƣời hoc̣ làm trung tâm 8 1.1.1 Lịch sử vấn đề nghiên cứu 9 1.1.2 Tình hình áp dụng quan điểm dạy học lấy ngƣời học làm trun g tâm trên thế giới và taị Viêṭ Nam 12 1.2 Cách tiếp cận dạy học theo quan điểm lấy ngƣời học làm trung tâm 14 1.2.1 Xác định thuật ngữ 15 1.2.2 Thế nào là dạy học theo quan điểm lấy ngƣời hoc̣ làm trung tâm 16 1.2.3 Đặc điểm mô hình daỵ học theo quan điểm lấy ngƣời học làm trung tâm 17 1.2.4 Các nguyên tắc dạy học theo quan điểm lấy ngƣời hoc̣ làm trung tâm 18 1.2.5 Bản chất của MHDH theo quan điểm lấy ngƣời hoc̣ làm trung tâm 19 1.2.6 Hoạt động của GV và HS trong MHD H theo quan điểm lấy ngƣời hoc̣ làm trung tâm 19 vi
9. 1.2.7 Ƣu điểm và môṭ số yêu cầu của mô hình dạy học theo quan điểm lấy ngƣời học làm trung tâm 23 1.3 Các PPDH theo quan điểm dạy học lấy ngƣời học làm trung tâm 23 1.3.1 Lựa chọn phƣơng pháp dạy học 23 1.3.2 Phƣơng pháp dạy học tích cực 24 1.3.3 Dấu hiệu đặc trƣng của các phƣơng pháp dạy học tích cực 25 1.3.4 Bản chất của PPDH theo hƣớng tích cực hóa ngƣời học 28 1.3.5. Mối quan hệ giữa dạy và học tích cực với dạy học theo quan điểm lấy ngƣời hoc̣ làm trung tâm 28 1.4 Vâṇ duṇ g các phƣơng pháp dạy học tích cƣc̣ theo quan điểm lấy ngƣời hoc̣ làm trung tâm 29 1.4.1 Phƣơng pháp vấn đáp (Vấn đáp tìm tòi hay đàm thoại Ơxrixtic) 29 1.4.2 Phƣơng pháp dạy học giải quyết vấn đề 31 1.4.3 Phƣơng pháp thảo luận 34 1.4.4 Phƣơng pháp dạy thực hành 6 bƣớc 35 1.4.5 Phƣơng pháp dạy học sử dụng phiếu giảng dạy 37 Kết luâṇ chương 1 41 Chương 2. Cơ sở thưc̣ tiêñ c ủa viêc̣ tổ chứ c daỵ hoc̣ môn Thưc̣ tâp̣ Trang bi đ̣ iê ṇ ô tô tại trường ĐH Trần Đaị Nghiã 42 2.1 Giới thiêụ tổng quan về trƣờng Đaị hoc̣ Trần Đaị Nghiã 42 2.1.1 Lịch sử hình thành và phát triển Nhà trƣờng 42 2.1.2 Chƣ́ c năng và nhiêṃ vu ̣của Nhà trƣờng 42 2.1.3 Các ngành nghề đào taọ 43 2.2 Chƣơng trình đào taọ Cƣ̉ nhân ngành Công nghệ Kỹ thuật Ô tô 44 2.3 Phân tích chƣơng trình môn hoc̣ Thƣc̣ tâp̣ Trang bi ̣điêṇ ô tô 44 2.4 Khảo sát thực trạng viêc̣ dạy và học môn Thƣc̣ tâp̣ Trang bi ̣điêṇ ô tô 51 2.4.1 Mục đích, phạm vi, đối tƣợng, nôị dung, thời gian và phƣơng pháp khảo sát 52 2.4.2 Thiết kế phiếu khảo sát 53 2.5 Xƣ̉ lý và đánh giá kết quả khảo sát 53 2.5.1 Đối với sinh viên đã và đang học môn Thực tập Trang bị điện ô tô 53 2.5.2 Đối với giáo viên đã và đang giảng dạy ngành ô tô tại trƣờn g 63 Kết luận chương 2 75 Chương 3. Vâṇ duṇ g cá c phương phá p daỵ hoc̣ tích cưc̣ theo quan điểm lấ y người hoc̣ làm trung tâm trong daỵ hoc̣ môn Thưc̣ tâp̣ Trang bi đ̣ iêṇ ô tô tại trường Đạih ọc Trần Đại Nghĩa 77 3.1 Cơ sở và điṇ h hƣớng chung cho viêc̣ vâṇ duṇ g các PPDH 77 3.2 Cấu trúc laị nôị dung chƣơng trình môn Thƣc̣ tâp̣ Trang bi ̣điêṇ ô tô 79 vii
10. 3.3 Vâṇ duṇ g các PPDH tích cƣc̣ theo quan điểm lấy ngƣ ời học làm trung tâm trong daỵ hoc̣ môn Thƣc̣ tâp̣ Trang bi ̣điêṇ ô tô cho môṭ số bài cu ̣thể 81 3.3.1 Lƣạ choṇ bài daỵ 81 3.3.2 Lƣạ choṇ phƣơng pháp daỵ hoc̣ 82 3.3.3 Lƣạ choṇ hình thƣ́ c và phƣơng pháp kiểm tra đánh giá 84 3.4 Xây dựng hệ thống phiếu hoc̣ tâp̣ và phiếu hƣớng dẫn thực hành môn hoc̣ Thƣc̣ tâp̣ Trang bi ̣điêṇ ô tô 85 3.4.1 Hệ thống phiếu hoc̣ tâp̣ môn hoc̣ Thƣc̣ tâp̣ Trang bi ̣điêṇ ô tô 85 3.4.2 Hệ thống phiếu hƣớng dẫn thực hành môn hoc̣ Thƣc̣ tâp̣ Trang bi ̣điêṇ ô tô 85 3.5 Xây dƣṇ g bài daỵ theo quan điểm lấy ngƣời hoc̣ làm trung tâm cho môn Thƣc̣ tâp̣ Trang bi ̣điêṇ ô tô 85 3.5.1 Giáo án thực hành bài 1 85 3.5.2 Giáo án thực hành bài 2 86 3.5.3 Giáo án thực hành bài 3 86 3.6 Thực nghiệm sƣ phạm 86 3.6.1 Mục đích, nôị dung và đối tƣơṇ g daỵ thực nghiệm 86 3.6.2 Tiến hành thƣc̣ nghiêṃ sƣ phaṃ và tổ chƣ́ c dƣ ̣ giờ 88 3.7 Xử lý và đánh giá kết quả thực nghiệm sƣ phaṃ 89 3.7.1 Xƣ̉ lý điṇ h tính kết quả khảo sát sau thƣc̣ nghiêṃ 89 3.7.2 Xƣ̉ lý điṇ h lƣơṇ g kết quả điểm số các bài kiểm tra sau thƣc̣ nghiêṃ 98 3.7.3 Kiểm nghiêṃ giả thuyết 105 Kết luận chương 3 108 C. PHẦN KẾ T LUÂṆ VÀ KIẾ N NGHI ̣ 110 1. Kết luận 111 1.1 Tóm tắt đề tài 111 1.2 Tƣ ̣ nhâṇ xét nhƣ̃ng đóng góp mới của đề tài 112 1.3 Dƣ ̣ kiến hƣớng nghiên cƣ́ u mở rôṇ g 113 2. Kiến nghị 113 2.1 Về phía nhà trƣờng 113 2.2 Đối với giảng viên giảng dạy môn học 114 TÀI LIỆU THAM KHẢO 116 PHỤ LỤC viii
11. DANH MUC̣ CÁC CHỮ CÁI VIẾT TẮT Viết là Đọc là GD - ĐT Giáo dục và đào tạo QTDH Quá trình dạy học PPDH Phương pháp dạy học PTDH Phương tiêṇ daỵ hoc̣ HTTCDH Hình thức tổ chức dạy học SGK Sách giáo khoa SV Sinh viên; người hoc̣ GV Giáo viên MH, MHDH Mô hình, Mô hình daỵ hoc̣ TCKT Tổng Cục Kỹ Thuật BQP Bộ Quốc Phòng TCN Trước công nguyên TPHCM Thành phố Hồ Chí Minh ĐH Đaị hoc̣ THCN Trung hoc̣ chuyên nghiêp̣ TN Thưc̣ nghiêṃ ĐC Đối chứng ix
12. DANH MUC̣ CÁC BẢ NG Trang Bảng 1.1: So sánh đăc̣ trưng của quan điểm dạy học lấy giáo viên làm trung tâm và quan điểm dạy học lấy người hoc̣ làm trung tâm 15 Bảng 1.2: Mẫu phiếu động tác 39 Bảng 2.1: Thống kê kết quả học tập môn Thưc̣ tâp̣ Trang bị điện ô tô từ 2008-2012 51 Bảng 2.2: Khảo sát các PPDH được GV sử dụng trong giảng dạy môn học 57 Bảng 2.3: Quá trình thực hành giảng bài và vận dụng quan điểm dạy học “Lấy người hoc̣ làm trung tâm” trong daỵ hoc̣ môn Thưc̣ tâp̣ Trang bi ̣điêṇ ô tô của GV 60 Bảng 2.4: Kết quả khảo sát về mứ c đô ̣sử duṇ g các PPDH của GV 67 Bảng 3.1: Kết quả đánh giá điểm lý thuyết môn hoc̣ Trang bi ̣điêṇ ô tô 87 Bảng 3.2: Kết quả ý kiến đánh giá thưc̣ nghiêṃ sư phaṃ của giáo viên dư ̣ giờ 89 Bảng 3.3: Kết quả khảo sát về mứ c đô ̣hứ ng thú của SV lớp ĐC và lớp TN 92 Bảng 3.4: Kết quả khảo sát về mứ c đô ̣tích cưc̣ của SV lớp ĐC và lớp TN 93 Bảng 3.5: Kết quả khảo sát ý kiến SV về mứ c độ tiếp thu và vận dụng kiến thức qua viêc̣ sử duṇ g PPDH, KTDH và hình thứ c tổ chứ c daỵ hoc̣ trong daỵ hoc̣ môn Thưc̣ tâp̣ Trang bi ̣điêṇ ô tô của GV ở lớp ĐC và lớp TN 94 Bảng 3.6: Kết quả khảo sát ý kiến SV về hiêụ quả khai thác các PTDH trong dạy học môn Thực tập Trang bị điện ô tô của GV ở lớp ĐC và lớp TN 95 Bảng 3.7: Kết quả khảo sát ý kiến SV về tính thích hợp của việc áp dụng các hình thức kiểm tra đánh giá trong daỵ hoc̣ môn Thưc̣ tâp̣ Trang bi ̣điêṇ ô tô ở lớp ĐC và lớp TN 96 Bảng 3.8: Bảng phân phối tần số điểm số bài kiểm tra số 1 của sinh viên của lớp ĐC và TN sau thưc̣ nghiêṃ 99 Bảng 3.9: Bảng phân phối các tham số đăc̣ t rưng về kết quả bài kiểm tra số 1 của sinh viên của lớp ĐC và TN sau thưc̣ nghiêṃ 99 Bảng 3.10: So sánh các tham số đặc trưng về kết quả bài kiểm tra số 1 giữa lớp đối chứ ng và thưc̣ nghiêṃ 101 Bảng 3.11: Bảng phân phối tần số điểm số bài kiểm tra số 2 của sinh viên của lớp ĐC và TN sau thưc̣ nghiêṃ 102 Bảng 3.12: Bảng phân phối các tham số đăc̣ trưng về kết quả bài kiểm tra số 2 của sinh viên của lớp ĐC và TN sau thưc̣ nghiêṃ 103 Bảng 3.13: So sánh các tham số đặc trưng về kết quả bài kiểm tra số 2 giữa lớp ĐC và TN 104 x
13. DANH MUC̣ CÁC BIỂ U ĐỒ VÀ HÌNH Trang Hình 1.1: Sơ đồ dạy học theo quan điểm lấy người hoc̣ làm trung tâm 17 Hình 1.2: Những yếu tố cần thiết để tiến hành dạy học với người hoc̣ là trung tâ m 20 Hình 1.3: Cấu trúc phương pháp daỵ thưc̣ hành 6 bước 36 Biểu đồ 2.1: Tỉ lệ điểm môn học Thưc̣ tâp̣ Trang bi ̣điêṇ ô tô từ 2008-2012 51 Biểu đồ 2.2: Đánh giá hiêụ quả tổ chứ c thưc̣ hiêṇ môn hoc̣ của GV 54 Biểu đồ 2.3: Đánh giá mứ c đô ̣hơp̣ lý về nôị dung môn hoc̣ 55 Biểu đồ 2.4: Đánh giá mứ c đô ̣hơp̣ lý của cấu trúc môn hoc̣ 56 Biểu đồ 2.5: Đánh giá mứ c đô ̣hơp̣ lý về kiểm tra, đánh giá kết quả môn hoc̣ 57 Biểu đồ 2.6: Đánh giá mứ c đô ̣hiêụ quả taọ đôṇ g cơ hoc̣ tâp̣ của GV 59 Biểu đồ 2.7: Đánh giá khả năng phát hiêṇ và bồi dưỡng năng lưc̣ người hoc̣ của G V 60 Biểu đồ 2.8: Tỉ lệ mức độ các yếu tố cần thay đổi để nâng cao chất lượng dạy họ c 62 Biểu đồ 2.9: Đánh giá mứ c đô ̣hơp̣ lý về muc̣ tiêu đào taọ môn hoc̣ 64 Biểu đồ 2.10: Đánh giá mứ c đô ̣hơp̣ lý về nôị dung chương trình môn hoc̣ 64 Biểu đồ 2.11: Đánh giá mứ c đô ̣sử duṇ g các phương tiêṇ và thiết bi ̣daỵ hoc̣ 65 Biểu đồ 2.12: Đánh giá mứ c đô ̣vâṇ duṇ g các hình thứ c tổ chứ c daỵ hoc̣ 66 Biểu đồ 2.13: Đánh giá mứ c đô ̣sử duṇ g các hình thứ c kiểm tra , đánh giá môn học Thực tập Trang bị điện ô tô của GV 66 Biểu đồ 2.14: Đánh giá mứ c đô ̣sử duṇ g các KTDH của GV 69 Biểu đồ 2.15: Đánh giá kỹ năng sư phaṃ nghề của GV 69 Biểu đồ 2.16: Đánh giá mứ c đô ̣hiểu và vâṇ duṇ g quan điểm daỵ hoc̣ lấy người học làm trung tâm của GV 70 Biểu đồ 2.17: Đánh giá mứ c đô ̣đề nghi ̣vâṇ duṇ g các PPDH theo quan điểm dạy học lấy người học làm trung tâm trong giảng dạy môn học của GV 71 xi
14. Biểu đồ 2.18: Đánh giá những trở ngaị ảnh hưởng đến viêc̣ vâṇ duṇ g các PPDH theo quan điểm daỵ hoc̣ lấy người hoc̣ làm trung tâm trong giảng daỵ môn hoc̣ 72 Biểu đồ 2.19: Đánh giá mứ c đô ̣các ý kiến đề nghi ̣đẩy maṇ h viêc̣ vâṇ duṇ g các PPDH theo quan điểm daỵ hoc̣ lấy người hoc̣ làm trun g tâm trong giảng daỵ 72 Biểu đồ 3.1: Kết quả đánh giá điểm lý thuyết môn hoc̣ Trang bi ̣điêṇ ô tô 87 Biểu đồ 3.2: Đánh giá mứ c đô ̣hứ ng thú của SV lớp ĐC và lớp TN 93 Biểu đồ 3.3: Đánh giá mứ c đô ̣tích cưc̣ , chủ động của SV lớp ĐC và lớp TN 94 Biểu đồ 3.4: Đánh giá mứ c đô ̣tiếp thu và vâṇ duṇ g kiến thứ c qua viêc̣ sử duṇ g các PPDH, KTDH và hình thứ c tổ chứ c daỵ hoc̣ của GV ở lớp ĐC và lớp TN 95 Biểu đồ 3.5: Đánh giá hiêụ quả khai thác các phương tiêṇ , thiết bi ̣daỵ hoc̣ trong daỵ hoc̣ môn Thưc̣ tâp̣ Trang bi ̣điêṇ ô tô của GV ở lớp ĐC và lớp TN 96 Biểu đồ 3.6: Đánh giá về tính thích hợp của việc áp dụng các hình thức kiểm tra đánh giá trong daỵ hoc̣ môn Thưc̣ tâp̣ Trang bi ̣điêṇ ô tô ở lớp ĐC và lớp TN 97 Biểu đồ 3.7: Phân phối tần số điểm số bài kiểm t ra số 1 của sinh viên của lớp ĐC và TN sau thưc̣ nghiêṃ 101 Biểu đồ 3.8: Phân phối tần số điểm số bài kiểm tra số 2 của sinh viên của lớp ĐC và TN sau thưc̣ nghiêṃ 105 xii
15. DANH MUC̣ CÁC PHỤ LỤC Trang Phụ lục 1: Chương trình đào taọ Cử nhân ngành Công nghệ Kỹ thuật Ô tô 2 Phụ lục 2: Chương trình môn hoc̣ Thưc̣ tâp̣ Trang bi ̣điêṇ ô tô (4 tín chỉ - 160 tiết) . 7 Phụ lục 3: Phiếu khảo sát thưc̣ traṇ g viêc̣ dạy và học môn Thưc̣ tâp̣ Trang bi ̣điêṇ ô tô (Dành cho sinh viên) 11 Phụ lục 4: Phiếu khảo sát thưc̣ traṇ g viêc̣ daỵ và hoc̣ môn Thưc̣ tâp̣ Trang bi ̣điêṇ ô tô (Dành cho giảng viên). 15 Phụ lục 5: Phiếu kiểm tra, đánh giá qui trình thưc̣ hành bài 1: Thưc̣ hành tháo lắp và nghiên cứu kết cấu máy khởi động điện trên ô tô 20 Phụ lục 6: Phiếu kiểm tra, đánh giá qui trình thưc̣ hành bài 2: Thưc̣ hành kiểm tra và bảo dưỡng, sửa chữa máy khởi động điêṇ trên ô tô 22 Phụ lục 7: Phiếu kiểm tra, đánh giá qui trình thưc̣ hành ba3̀i : Thưc̣ hành kiểm thư,̉ đấu dây và kiểm tra đánh giá tình trạng kỹ thuật của hê ̣thống khởi động điêṇ trên ô 24tô Phụ lục 8: Phiếu học tập bài 1: Thưc̣ hành tháo lắp và nghiên cứu kết cấu máy khởi động điêṇ trên ô tô 26 Phụ lục 9: Phiếu học tập bài 2: Thưc̣ hành kiểm tra và bảo dưỡng, sử a chữa máy khởi động điêṇ trên ô tô 27 Phụ lục 10: Phiếu học tập bài 3: Thưc̣ hành kiểm thử , đấu dây và kiểm tra đánh giá tình trạng kỹ thuật hê ̣thống khởi động điêṇ trên ô tô 28 Phụ lục 11: Phiếu hướng dâñ thưc̣ hành bài 1: Thưc̣ hành tháo lắp và nghiên cứu kết cấu máy khởi động điêṇ trên ô tô 29 Phụ lục 12: Phiếu hướng dâñ thưc̣ hành bài 2: Thực hành kiểm tra và bảo dưỡng, sử a chữa máy khởi động điêṇ trên ô tô 34 Phụ lục 13: Phiếu hướng dâñ thưc̣ hành bài 3: Thưc̣ hành kiểm thử , đấu dây và kiểm tra đánh giá tình trạng kỹ thuật hê ̣thống khởi động điêṇ trên ô tô 40 Phụ lục 14: Giáo án - Bài giảng bài thưc̣ hành số 1 44 Phụ lục 15: Giáo án - Bài giảng bài thưc̣ hành số 2 50 Phụ lục 16: Giáo án - Bài giảng bài thưc̣ hành số 3 56 Phụ lục 17: Danh sách sinh viên lớp thưc̣ nghiêṃ CP 10521 65 Phụ lục 18: Danh sách sinh viên lớp đối chứ ng CP 09521 66 Phụ lục 19: Phiếu dư ̣ giờ (dành cho giảng viên) 67 Phụ lục 20: Phiếu khảo sát về viêc̣ daỵ và hoc̣ môn Thưc̣ tâp̣ Trang bi ̣điêṇ ô tô (dành cho sinh viên - sau thưc̣ nghiêṃ ) 69 xiii
16. DANH MUC̣ CÁC PHỤ LỤC Trang Phụ lục 1: Chương trình đào taọ Cử nhân ngành Công nghệ Kỹ thuật Ô tô 2 Phụ lục 2: Chương trình môn hoc̣ Thưc̣ tâp̣ Trang bi ̣điêṇ ô tô (4 tín chỉ - 160 tiết) . 7 Phụ lục 3: Phiếu khảo sát thưc̣ traṇ g viêc̣ daỵ và hoc̣ môn Thưc̣ tâp̣ Trang bi ̣điêṇ ô tô (Dành cho sinh viên) 11 Phụ lục 4: Phiếu khảo sát thưc̣ traṇ g viêc̣ daỵ và hoc̣ môn Thưc̣ tâp̣ Trang bi ̣điêṇ ô tô (Dành cho giảng viên). 15 Phụ lục 5: Phiếu kiểm tra, đánh giá qui trình thưc̣ hành bài 1: Thưc̣ hành tháo lắp và nghiên cứu kết cấu máy khởi động điện trên ô tô 20 Phụ lục 6: Phiếu kiểm tra, đánh giá qui trình thưc̣ hành bài 2: Thưc̣ hành kiểm tra và bảo dưỡng, sửa chữa máy khởi động điêṇ trên ô tô 22 Phụ lục 7: Phiếu kiểm tra, đánh giá qui trình thưc̣ hành ba3̀i : Thưc̣ hành kiểm thư,̉ đấu dây và kiểm tra đánh giá tình trạng kỹ thuật của hê ̣thống khởi động điêṇ trên ô 24tô Phụ lục 8: Phiếu học tập bài 1: Thưc̣ hành tháo lắp và nghiên cứu kết cấu máy khởi động điêṇ trên ô tô 26 Phụ lục 9: Phiếu học tập bài 2: Thưc̣ hành kiểm tra và bảo dưỡng, sử a chữa máy khởi động điêṇ trên ô tô 27 Phụ lục 10: Phiếu học tập bài 3: Thưc̣ hành kiểm thử , đấu dây và kiểm tra đánh giá tình trạng kỹ thuật hê ̣thống khởi động điêṇ trên ô tô 28 Phụ lục 11: Phiếu hướng dâñ thưc̣ hành bài 1: Thưc̣ hành tháo lắp và nghiên cứu kết cấu máy khởi động điêṇ trên ô tô 29 Phụ lục 12: Phiếu hướng dâñ thưc̣ hành bài 2: Thực hành kiểm tra và bảo dưỡng, sử a chữa máy khởi động điêṇ trên ô tô 34 Phụ lục 13: Phiếu hướng dâñ thưc̣ hành bài 3: Thưc̣ hành kiểm thử , đấu dây và kiểm tra đánh giá tình trạng kỹ thuật hê ̣thống khởi động điêṇ trên ô tô 40 Phụ lục 14: Giáo án - Bài giảng bài thưc̣ hành số 1 44 Phụ lục 15: Giáo án - Bài giảng bài thưc̣ hành số 2 50 Phụ lục 16: Giáo án - Bài giảng bài thưc̣ hành số 3 56 Phụ lục 17: Danh sách sinh viên lớp thưc̣ nghiêṃ CP 10521 65 Phụ lục 18: Danh sách sinh viên lớp đối chứ ng CP 09521 66 Phụ lục 19: Phiếu dư ̣ giờ (dành cho giảng viên) 67 Phụ lục 20: Phiếu khảo sát về viêc̣ daỵ và hoc̣ môn Thưc̣ tâp̣ Trang bi ̣điêṇ ô tô (dành cho sinh viên - sau thưc̣ nghiêṃ ) 69 xiii
17. A PHẦN MỞ ĐẦU 1
18. PHẦ N MỞ ĐẦ U 1. Lý do chọn đề tài 1.1 Lý do khách quan Sự nghiệp công nghiệp hóa và hiện đại hóa đất nước, sự thách thức của quá trình hội nhập kinh tế toàn cầu đòi hỏi nguồn nhân lực phải có đủ phẩm chất và năng lực đáp ứng yêu cầu của xã hội trong giai đoạn mới. Người lao động phải có khả năng thích ứng, khả năng thu nhận và vận dụng linh hoạt, sáng tạo tri thức của nhân loại vào điều kiện hoàn cảnh thực tế, tạo ra những sản phẩm đáp ứng đươc̣ yêu cầu của xã hội. Sự phát triển của đất nước trong giai đoạn mới sẽ tạo ra nhiều cơ hội, đồng thời cũng đặt ra những thách thức không nhỏ đối với sự nghiệp phát triển GD - ĐT của nước ta. Bối cảnh mới tạo cơ hội thuận lợi để GD - ĐT nước ta tiếp cận với các xu thế mới, tri thức mới, những mô hình giáo dục hiện đại, tranh thủ các nguồn lực bên ngoài, tạo thời cơ để phát triển GD - ĐT; tạo điều kiện để đổi mới căn bản, toàn diện nội dung, phương pháp và hình thức tổ chức giáo dục, đổi mới quản lý GD - ĐT, tiến tới một nền GD - ĐT tiên tiến hiện đại, đáp ứng nhu cầu của xã hội và từng cá nhân người học. Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội giai đoaṇ 2011 - 2020 với yêu cầu tái cơ cấu nền kinh tế và đổi mới mô hình tăng trưởng, cùng với Chiến lược phát triển nhân lực giai đoạn 2011 - 2020 và Quy hoạch phát triển nhân lực Việt Nam trong thời kỳ dân số vàng là tiền đề cơ bản để chúng ta thực hiện đổi mới căn bản, toàn diện GD - ĐT. Tuy nhiên, bối cảnh mới cũng đặt ra nhiều thách thức mới đối với sự nghiệp phát triển GD - ĐT, như: khoảng cách phát triển kinh tế, khoảng cách về GD - ĐT giữa nước ta và các nước ngày càng mở rộng ; hội nhập quốc tế và phát triển kinh tế thị trường làm nảy sinh những vấn đề mới , như nguy cơ xâm nhập của văn hóa và lối sống không lành mạnh làm xói mòn dần bản sắc văn hóa dân tộc, sự thâm nhập của các loại dịch vụ GD - ĐT kém chất lượng từ bên ngoài có thể gây rủi ro lớn đối với GD - ĐT, sự gia tăng khoảng cách giàu - nghèo giữa các nhóm dân cư, khoảng cách phát triển giữa các vùng miền có nguy cơ dẫn đến tình trạng thiếu bình đẳng trong tiếp cận giáo dục của người dân, Những vấn đề đó đang đặt ra yêu cầu cấp bách phải đổi mới cả về triết lý, lý luận cũng như những giải pháp thực tiễn để phát triển GD - ĐT. Nhu cầu phát triển nhanh GD - ĐT đáp ứng đòi hỏi của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, phát triển kinh tế tri thức và hội nhập quốc tế đang đặt ra yêu cầu ngày càng cao đối với phát triển GD - ĐT, trong khi nguồn lực đầu tư cho GD - ĐT có hạn, tạo sức ép lớn cho sự phát triển GD - ĐT. 2
19. Để có nguồn nhân lực trên, yêu cầu đặt ra là phải đổi mới giáo dục, trong đó có đổi mới vê ̀ mục tiêu giáo dục, đổi mớiv ê ̀ nội dung giáo dục và phƣơng pháp dạy học. Định hướng đổi mới PPDH đã được xác định trong Nghị quyết Trung ương 4 khóa VII (01/1993), Nghị quyết Trung ương 2 khóa VIII (12/1996) và được thể chế hóa trong Luật Giáo dục sửa đổi ban hành ngày 27/06/2005, điều 2.4, đã ghi: “Phương pháp giáo dục phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, tư duy sáng tạo của người học; Bồi dưỡng cho người học năng lực tự học, khả năng thực hành, lòng say mê học tập và ý chí vươn lên”. Đến Đại hội XI (12/01/2011), Đảng ta xác định: "Phát triển giáo dục là quốc sách hàng đầu. Đổi mới căn bản, toàn diện nền giáo dục Việt Nam theo hướng chuẩn hoá, hiện đại hoá, xã hội hoá, dân chủ hoávà hội nhập quốc tế, trong đó đổi mới cơ chế quản lý giáo dục, phát triển đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý là khâu then chốt. Tập trung nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo, coi trọng giáo dục đạo đức, lối sống, năng lực sáng tạo, kỹ năng thực hành, khả năng lập nghiệp. Đổi mới cơ chế tài chính giáo dục. Thực hiện kiểm định chất lượng giáo dục, đào tạo ở tất cả các bậc học. Xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh, kết hợp chặt chẽ giữa nhà trường với gia đình và xã hội" [3, 18]. 1.2 Lý do chủ quan Mặc dù nền GD - ĐT nước ta đã đạt được những thành tựu quan trọng trong quá trình xây dựng và phát triển, nhưng GD - ĐT nước ta vâñ còn yếu về chất lượng. Nó được biểu hiện ở sự chênh lệch về trình độ so với các nước trong khu vực và thế giới, ặtm khác chưa đáp ứng đươc̣ yêu cầu của các ngành nghề trong xã hội. Học sinh, sinh viên tốt nghiệp còn hạn chế về năng lực tư duy sáng tạo, kỹ năng thực hành, khả năng thích ứng với nghề nghiệp và khả năng tự lập nghiệp còn nhiều hạn chế. Những yếu kém này được bắt nguồn từ hoạt động dạy và học ở trong nhà trường. Vì thế để nâng cao chất lượng giáo dục ở nước ta cần thiết phải có sự thay đổi quan điểm về cách dạy và học. Chính vì vậy, một xu hƣớng chung của đổi mới phƣơng pháp dạy học đại học là đổi mới theo quan điểm dạy học lấy ngƣời học làm trung tâm. Quan điểm này có cơ sở lý luận từ việc nhận thức quá trình dạy học là quá trình có hai chủ thể: Thầy và trò. Cả hai chủ thể này đều chủ động, tích cực, bằng hoạt động của mình hướng tới tri thức, thầy thì hoạt động truyền đạt tri thức, còn trò thì hoạt động chiếm lĩnh tri thức và biến nó thành vốn hiểu biết của mình để tiếp tục hoạt động nhận thức và hoạt động thực tiễn, Đây là quan điểm dạy học được đa số các nước có nền giáo dục tiên tiến quan tâm. Là một GV giảng dạy trong ngành Cơ khí đôṇ g lưc̣ , nhâṇ thấy đươc̣ tầm quan troṇ g nhất của mỗi môṭ quá trình dạy học đó là phải hƣớng vào việc chuẩn bị cho ngƣời hoc̣ sớm thích ứng với đời sống xã hội , hòa nhập và phát triển cộng 3
20. đồng, tôn trọng nhu cầu, lợi ích, tiềm năng của ngƣời học, Từ đó phát triển tư duy sáng tạo, rèn luyện kỹ năng thực hành, kỹ năng nghiên cứu khoa học và ứng dụng khoa học vào thực tiễn sản xuất. Do đó , người nghiên cứ u đa ̃ maṇ h daṇ choṇ đề tài: “Vâṇ duṇ g cá c phƣơng phá p daỵ hoc̣ tích cực theo quan điểm lấ y ngƣời học làm trung tâm trong dạy học môn Thực tập Trang bị điện ô tô tại Trƣờng Đaị học Trần Đại Nghĩa”. 2. Mục tiêu nghiên cứu Tìm hiểu cơ sở lí luận và thực tiễn để nắm đươc̣ bản chất, đặc trưng của quan điểm daỵ hoc̣ lấy người hoc̣ làm trung tâm , từ đó vâṇ duṇ g các phương pháp daỵ học theo quan điểm lấy người học làm trung tâm trong dạy học môn Thực tập Trang bị điện ô tô tại Trường Đại học Trần Đại Nghĩa 3. Nhiệm vụ nghiên cứu Để đaṭ đươc̣ muc̣ tiêu nghiên cứ u trên, người nghiên cứ u thưc̣ hiêṇ các nhiêṃ vụ cơ bản sau đây: - Thƣ́ nhấ t, hệ thống hóa cơ sở lý luận về dạy học theo quan điểm lấy người học làm trung tâm. - Thƣ́ hai, khảo sát thực trạng dạy và môn “Thưc̣ tâp̣ Trang bi ̣điêṇ ô tô” taị trường Đaị hoc̣ Trần Đaị Nghiã . - Thƣ́ ba , nghiên cứ u môṭ số các PPDH vâṇ duṇ g vào giảng dạy thực nghiệm môn “Thưc̣ tâp̣ Trang bi ̣điêṇ ô tô” theo quan điểm lấy người hoc̣ làm trung tâm trên lớp để đánh giá kết quả và tính khả thi của đề tài. 4. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu 4.1 Khách thể nghiên cứu: - Chương trình môn “Thưc̣ tâp̣ Trang bi ̣điêṇ ô tô” trình độ Cao đẳng kỹ thuâṭ, chuyên ngành Công nghê ̣kỹ thuâṭ ô tô taị trường Đaị hoc̣ Trần Đaị Nghiã . - Hoạt động giảng dạy , học tập môn “Thưc̣ tâp̣ Trang bi ̣điêṇ ô tô” của giáo viên và sinh viên khoa Cơ khí đôṇ g lưc̣ tại trường Đại học Trần Đaị Nghiã . 4.2 Đối tƣợng nghiên cứu: Vâṇ duṇ g các phương pháp daỵ hoc̣ theo quan điểm lấy người hoc̣ làm trung tâm trong daỵ hoc̣ môn Thưc̣ tâp̣ Trang bi ̣điêṇ ô tô taị Trường ĐH Trần Đaị Nghiã . 5. Giả thuyết nghiên cứu 4
21. Nếu viêc̣ vận dụng các phương pháp dạy học tích cự c theo quan điểm lấy người hoc̣ làm trung tâm trong daỵ hoc̣ môn Thưc̣ tâp̣ Trang bi ̣điêṇ ô tô đươc̣ triển khai môṭ cách khoa hoc̣ , hiêṇ đaị, hơp̣ lý thì sẽ góp phần: - Nâng cao tính tích cực, tự giác, suy nghĩ độc lập và tự học của người hoc̣ . - Nâng cao năng lưc̣ giải quyết vấn đề , tình huống phức tạp cho người học. - Phát triển được các năng lực chuyên môn, năng lực xã hội và năng lực cá thể ở người học, đáp ứng yêu cầu nâng cao trình đô ̣chuyên môn nghiêp̣ vu ̣cho sinh viên, đồng thời nâng cao chất lượng dạy và học môn này taị trường ĐH Trần Đaị Nghiã . 6. Phạm vi nghiên cứu Do điều kiện và thời gian hạn chế nên trong Luâṇ văn tốt nghiêp̣ của mình , tác giả chỉ tâp̣ trung nghiên cứ u và vâṇ duṇ g môṭ số các phương pháp daỵ hoc̣ theo quan điểm lấy người hoc̣ làm trung tâm vào dạy học thực nghiệm cho ba bài trong chương trình môn hoc̣ “Thưc̣ tâp̣ Trang bi ̣điêṇ ô tô” trình độ Cao đẳng kỹ thuâṭ tại trường ĐH Trần Đaị Nghiã . Cụ thể như sau: Bài 1: Thưc̣ hành tháo lắp và nghiên cứu kết cấu máy khởi động điêṇ trên ô tô Bài 2: Thưc̣ hành kiểm tra và bảo dưỡn,g sửa chữa máy khởi động điêṇ trên ô t. ô Bài 3: Thưc̣ hành kiểm thử , đấu dây và kiểm tra đánh giá tình trạng kỹ thuật hê ̣thống khởi động điêṇ trên ô tô. 7. Phƣơng pháp nghiên cứu 7.1 Phƣơng pháp nghiên cƣ́ u lý luâṇ Mục đích: Tìm hiểu cơ sở lý luận về quan điểm daỵ hoc̣ lấy người hoc̣ làm trung tâm. Cách tiến hành: Tham khảo, phân tích tài liệu chuyên môn, tài liệu sư phạm, tạp chí giáo dục và các kết quả nghiên cứu trong và ngoài nước, về các vấn đề có liên quan đến quan điểm dạy học lấy người hoc̣ làm trung tâm nhằm xác định cơ sở lý luận và định hướng giải pháp của đề tài. 7.2 Phƣơng phá p nghiên cƣ́ u thực tiễn 7.2.1 Phương pháp quan sá t, điều tra, bút vấn Mục đích: Khảo sát, xác định, đánh giá thực trạng việc giảng dạy thực hành môn “Thưc̣ tâp̣ Trang bi ̣điêṇ ô tô” trước và sau khi thực nghiệm. Cách tiến hành: Thống kê số liệu, sử dụng các phiếu thăm dò ý kiến GV và SV trong việc sử dụng các PPDH theo quan điểm dạy học lấy người hoc̣ làm trung tâm trong môn “Thưc̣ tâp̣ Trang bi ̣điêṇ ô tô” tại trường ĐH Trần Đaị Nghiã . 5