Luận văn Phát triển chương trình đào tạo Trung cấp nghề Kỹ thuật máy tính theo hướng tiếp cận năng lực thực hiện tại Trường Trung cấp nghề 26/3 tỉnh Đồng Nai (Phần 1)

Nội dung text: Luận văn Phát triển chương trình đào tạo Trung cấp nghề Kỹ thuật máy tính theo hướng tiếp cận năng lực thực hiện tại Trường Trung cấp nghề 26/3 tỉnh Đồng Nai (Phần 1)

1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ TRẦN MINH ĐƯỜNG PHÁT TRIỂN CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO TRUNG CẤP NGHỀ KỸ THUẬT MÁY TÍNH THEO HƯỚNG TIẾP CẬN NĂNG LỰC THỰC HIỆN TẠI TRƯỜNG TRUNGS K C 0 0 CẤP0 2 8 1 NGHỀ 26/3 TỈNH ĐỒNG NAI NGÀNH: GIÁO DỤC HỌC – 601401 S K C 0 0 3 7 7 4 THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH, 2012
2. BỘ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ TRẦN MINH ĐƯỜNG PHÁT TRIỂN CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO TRUNG CẤP NGHỀ KỸ THUẬT MÁY TÍNH THEO HƯỚNG TIẾP CẬN NĂNG LỰC THỰC HIỆN TẠI TRƯỜNG TRUNG CẤP NGHỀ 26/3 TỈNH ĐỒNG NAI NGÀNH: GIÁO DỤC HỌC MÃ SỐ: 601401 Tp.Hồ Chí Minh, tháng 10 năm 2012
3. BỘ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ TRẦN MINH ĐƯỜNG PHÁT TRIỂN CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO TRUNG CẤP NGHỀ KỸ THUẬT MÁY TÍNH THEO HƯỚNG TIẾP CẬN NĂNG LỰC THỰC HIỆN TẠI TRƯỜNG TRUNG CẤP NGHỀ 26/3 TỈNH ĐỒNG NAI NGÀNH: GIÁO DỤC HỌC MÃ SỐ: 601401 Hướng dẫn khoa học: NGƯT-TS.NGUYỄN THỊ THU LAN Tp.Hồ Chí Minh, tháng 10 năm 2012
4. LÝ LỊCH KHOA HỌC I. LÝ LỊCH Họ và tên: Trần Minh Đường Giới tính: Nam Ngày tháng năm sinh: 29/04/1975 Nơi sinh: Đồng Nai Quê quán: Tp Biên hòa – Tỉnh Đồng Nai Dân tộc: Kinh Chức vụ, đơn vị công tác trước khi học tập, nghiên cứu: Trưởng khoa công nghệ thông tin Trường Trung cấp nghề 26/3 tỉnh Đồng Nai. Địa chỉ liên lạc: Khoa tin học, Trường Trung cấp nghề 26/3 tỉnh Đồng Nai, Khu phố 13 – Phường Hố Nai, Biên Hòa – Đồng Nai. Điện thoại cơ quan: 0613.221.109 Điện thoại: 01685.45.53.54 Fax: 0613.211.238 II. QUÁ TRÌNH ĐÀO TẠO 1. Đại học: Hệ đại học: Chính quy Thời gian đào tạo: 1994 – 1998 Nơi học: Trường Đại Học Sư Phạm Thành Phố Hồ Chí Minh Ngành học: Cử nhân khoa học chuyên ngành công nghệ thông tin 2. Thạc sĩ: Hệ đào tạo: Chính quy Thời gian đào tạo: 2010 – 2012 Nơi học: Trường Đại Học Sư Phạm Kỹ Thuật TP HCM Ngành học: Giáo Dục Học Tên luận văn: Phát triển chương trình đào tạo Trung cấp nghề Kỹ thuật máy tính theo hướng tiếp cận năng lực thực hiện tại Trường Trung cấp nghề 26/3 tỉnh Đồng Nai. Ngày và nơi bảo vệ luận văn: 27/10/2012 – Trường Đại Học Sư Phạm Kỹ Thuật Thành Phố Hồ Chí Minh. Người hướng dẫn: NGƯT – TS.Nguyễn Thị Thu Lan 3. Trình độ ngoại ngữ:
5. - Tiếng Anh (Trình độ B) - Chứng chỉ Chuẩn B1 do Trường Đại Học Sư Phạm Kỹ Thuật TP HCM cấp III. QUÁ TRÌNH CÔNG TÁC CHUYÊN MÔN KỂ TỪ KHI TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Thời gian Đơn vị công tác Công việc đảm nhận 1998- 2005 Trường THPT Tam Hiệp Tổ trưởng tổ tin học 10/2005 – 2012 Trường Trung cấp nghề 26/3 Trưởng khoa công nghệ tỉnh Đồng Nai thông tin IV. CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC ĐÃ CÔNG BỐ Phát triển chương trình đào tạo Trung cấp nghề Kỹ thuật máy tính theo hướng tiếp cận năng lực thực hiện tại Trường Trung cấp nghề 26/3 tỉnh Đồng Nai. XÁC NHẬN CƠ QUAN Ngày thánh năm 2012 (Ký tên, đóng dấu) Người khai ký tên
6. LỜI CAM ĐOAN Tôi cam đoan đây là công trình nghiên cứu của tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Biên hòa, ngày 05 tháng 10 năm 2012 (Ký tên và ghi rõ họ tên)
7. LỜI CẢM ƠN Lời đầu tiên em xin chân thành cảm ơn ! Cô NGƯT - TS. Nguyễn Thị Thu Lan, Nguyên Giám đốc Sở giáo dục và Đào tạo tỉnh Đồng Nai, Phó hiệu trưởng Trường Đại Học Lạc Hồng đã tận tình chỉ dạy, định hướng, giúp đỡ trong suốt quá trình thực hiện và hoàn thiện đề tài. Cô TS. Võ Thị Xuân, Giảng viên chính Khoa SPKT Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP.HCM. Quý Thầy, Cô giảng viên Phòng quản lý khoa học – Quan hệ quốc tế và Sau đại học Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh. Quý Thầy, Cô giảng viên giảng dạy lớp Cao học 18B khóa 2010 – 2012, Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh. Thầy Th.S Trần Văn Tiến, Hiệu trưởng, Thầy Trần Vĩnh Liêm Phó hiệu trưởng, cùng toàn thể Cán bộ, Giáo viên, Công nhân viên Trường Trung cấp nghề 26/3 tỉnh Đồng Nai. Quý Thầy, Cô Chuyên gia trong lĩnh vực nghề Kỹ thuật máy tính đã tận tình giúp đỡ, đóng gớp ý kiến đánh giá để hoàn thiện đề tài. Quý Lãnh đạo các Doanh nghiệp đang sử dụng lao động nghề Kỹ thuật máy tính đã tạo điều kiện giúp đỡ trong quá trình khảo sát về thực trạng năng lực nghề của học sinh đã tốt nghiệp tại trường Trung cấp nghề 26/3 tỉnh Đồng Nai. Các Anh, chị, các bạn học viên lớp cao học 18B, niên khóa 2010 – 2012. Các em học sinh đã tốt nghiệp Trung cấp nghề Kỹ thuật máy tính tại trường Trung cấp nghề 26/3 tỉnh Đồng Nai khóa 2010 hiện đang làm việc tại các Doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Đồng Nai. Đã tận tình hướng dẫn, động viên, giúp đỡ, tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất cho người nghiên cứu hoàn thành đề tài nghiên cứu của mình. Một lận nữa xin chân thành cảm ơn. Biên hòa, ngày 15 tháng 08 năm 2012 Trần Minh Đường
8. TÓM TẮT LUẬN VĂN Một trong những nhiệm vụ trọng tâm của các trường đào tạo nghề hiện nay là đào tạo nguồn nhân lực, phục vụ chiến lược Công nghiệp hóa - Hiện đại hóa đất nước. Với mục tiêu sau khi ra trường, người học có đủ kiến thức, kỹ năng, thái độ đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của nhà tuyển dụng lao động, các trường phải nổ lực cải tiến chương trình và phương pháp giảng dạy. Một trong những nhiệm vụ quan trọng của các trường chính là “Phát triển chương trình đào tạo nghề”. Trong giai đoạn khoa học kỹ thuật phát triển nhanh như hiện nay, một chương trình đào tạo sẽ nhanh chóng lạc hậu và lỗi thời chỉ sau vài năm. Vì vậy, cải tiến, phát triển chương trình đào tạo cần phải thực hiện thường xuyên, hiệu quả với mục đích đáp ứng nhu cầu người học, của xã hội, của các nhà tuyển dụng và sử dụng lao động hiện nay. Chương trình đào tạo phải đáp ứng tốt nhất các nhu cầu cần thiết của người học, nhằm cung cấp, trao dồi, củng cố kiến thức, kỹ năng, thái độ nghề nghiệp cho người học, tạo cơ hội tốt nhất cho người học tìm kiếm được việc làm sau khi tốt nghiệp ra trường. Trên cơ sở đó, người nghiên cứu đã chọn đề tài nghiên cứu đó là: “Phát triển chương trình đào tạo Trung cấp nghề kỹ thuật máy tính theo hướng tiếp cận năng lực thực hiện tại trường Trung cấp nghề 26/3 tỉnh Đồng Nai”. Nội dung luận văn được trình bày các vấn đề như sau: - Cơ sở lý luận về phát triển chương trình đào tạo Trung cấp nghề kỹ thuật máy tính tại trường 26/3 tỉnh Đồng Nai. - Cơ sở thực tiễn về phát triển chương trình đào tạo Trung cấp nghề kỹ thuật máy tính trên cơ sở: Khảo sát thực trạng nghề; khảo sát nhu cầu nghề; phân tích nghề theo phương pháp chuyên gia. - Phát triển chương trình đào tạo nghề kỹ thuật máy tính bao gồm: Thiết kế đề cương chi tiết; Thiết kế minh họa các module học nghề; khảo sát ý kiến đánh giá chương trình. - Kết luận và kiến nghị: Tóm tắt kết quả của đề tài nghiên cứu; giá trị đóng góp của đề tài và một số kiến nghị.
9. Một chương trình đào tạo theo hướng tiếp cận năng lực thực hiện dựa trên cấu trúc các module có thể giúp cho nhiều đối tượng học khác nhau, các trình độ khác nhau từ Sơ cấp, Trung cấp, các đối tượng học ngắn hạn, dài hạn, học theo nhu cầu cần thiết thực tế. Chương trình đã tiết kiệm được thời gian và tiền bạc cho người học đồng thời đáp ứng được nhu cầu ngày càng tăng của người cần nâng cao tay nghề và góp phần tăng thêm nguồn lao động kỹ thuật có kiến thức, kỹ năng và thái độ làm việc, đáp ứng tốt nhất các nhu cầu đề ra của các doanh nghiệp, đặc biệt trong giai đoạn Công nghiệp hóa - Hiện đại hóa. Những vấn đề này cũng được tác giả cân nhắc kỹ lưỡng trong quá trình phát triển Chương trình đào tạo Trung cấp nghề kỹ thuật máy tính theo hướng tiếp cận năng lực thực hiện tại trường Trung cấp nghề 26/3 tỉnh Đồng Nai./
10. SUMMARY OF THESIS One of the most important roles of the vocational training schools now is to train the human resources for the country’s industrialization and modernization strategy. To aim at equipping the learners with sufficient knowledge, skills and appropriate attitudes to meat well with growing requirements of work, these schools have to make efforts to improve training methods and programs. One of the key programs of these schools is the” vocational training, also called Curriculum Development”. In the rapid development of science and technology, a training program quickly becomes outdated after some years. Therefore, developing and improving the training program should have frequently been carried out to meet the needs of the learners, society, local communities and schools’ facilities to create large opportunities for learners to have suitable job after graduation. In order to meat these, this thesis will present “Curriculum Development of the Computer of Tecnology of the primary at The Vocational College” which developed by its author and his supervisors: - Literature reviews on the Training Curriculum Development of the “Computer of Tecnology”. - Practical experiences of the Curriculum Development of the Computer of Tecnology (Occupational survey; Trainining Needs analysis; chuyên gia job analysis). - Curriculum Development of the Computer of Tecnology: Detailed program design; Detailed module design for illustration; Cirrculum Evaluation Data Analysis). - Conclusion and recommendation: Sumkmary of study results; its contributions and recommendation An open Competency Based Traning of Vocational training can help many trainees, such as the primary vocational learners or workers who participate in skills training courses. This program do not only save time and money for the
11. learners, but also largely meet the growing demands of learners to improve their skills and also increase the well trained workforce for business sector, especially in the process of industrialization and modernization. These matters have been taken into consideration seriously as the author designs “Curriculum Development of the Computer of Tecnology at the 26/3 vocational college of Đong Nai Provin./
12. MỤC LỤC Trang tựa Quyết định giao đề tài Lý lịch khoa học Lời cam đoan Lời cảm ơn Tóm tắt Mục lục Danh mục viết tắt Danh mục các mô hình, sơ đồ, bảng, biểu đồ PHẦN A: MỞ ĐẦU 1 LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI 2 2 MỤC TIÊU – NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU 5 2.1 Mục tiêu nghiên cứu 5 2.2 Nhiệm vụ nghiên cứu 5 3 GIẢ THUYẾT NGHIÊN CỨU 6 4 ĐỐI TƯỢNG – KHÁCH THỂ NGHIÊN CỨU 7 4.1 Đối tượng nghiên cứu 7 4.2 Khách thể nghiên cứu 7 5 GIỚI HẠN ĐỀ TÀI 7 6 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 8 6.1 Phương pháp nghiên cứu lý luận 8 6.2 Phương pháp nghiên cứu thực tiễn 8 6.2.1 Phương pháp khảo sát 8
13. 6.2.2 Phương pháp chuyên gia 8 6.2.2.1 Giai đoạn phân tích nghề 9 6.2.2.2 Giai đoạn đánh giá chương trình đào tạo 9 6.3 Phương pháp thống kê toán học 9 7 XÁC ĐỊNH THUẬT NGỮ CỦA ĐỀ TÀI 9 7.1 Phân tích nghề 9 7.2 Phân tích công việc 9 7.3 Nhiệm vụ 9 7.4 Công việc 10 7.5 Bước 10 7.6 Khảo sát 10 7.7 Kỹ năng 10 7.8 Module 10 7.11 Kỹ năng cốt lõi 10 7.12 Dacum 10 7.13 Đào tạo 11 7.14 Đào tạo nghề 11 7.15 Chương trình đào tạo 11 7.16 Phát triển chương trình đào tạo 11 7.17 Các cấp bậc đào tạo nghề 11 8 CẤU TRÚC LUẬN VĂN 13 9 KẾ HỌACH NGHIÊN CỨU 13 PHẦN B: NỘI DUNG CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN 14 1.1 MỘT SỐ KHÁI NIỆM CƠ BẢN 15
14. 1.1.1 Năng lực 15 1.1.2 Năng lực thực hiện 15 1.1.3 Kỹ năng cốt lõi 16 1.1.4 Đào tạo nghề theo năng lực thực hiện 28 1.1.5 Những đặc điểm của đào tạo nghề theo năng lực thực hiện 20 1.1.5.1 Định hướ ng đầu ra 20 1.1.5.2 Hai thành phần chủ yếu của đào tạo nghề theo năng lực thực hiện 21 1.1.6 Tổ chức và quản lý trong đào tạo nghề theo năng lực thực hiện 25 1.1.7 Bảy nguyên tắc học thông tạo trong đào tạo nghề theo năng lực thực hiện 26 1.1.8 Phát triển chương trình đào tạo theo năng lực thực hiện 27 1.1.9 Triết lý của đào tạo nghề theo năng lực thực hiện 28 1.2 LỊCH SỬ CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU 29 1.2.1 Cơ cấu của hệ thống đào tạo nghề và chương trình đào tạo nghề tại Việt Nam 29 1.2.1 Tình hình đào tạo nghề theo năng lực thực hiện trên thế giới 30 1.2.3 Xu hướng đổi mới đào tạo nghề tại Việt Nam và hướng tới đào tạo nghề theo năng lực thực hiện 32 1.3 NHỮNG ĐẶC TRƯNG CỦA HỆ THỐNG ĐÀO TẠO NGHỀ HIỆN ĐẠI 33 1.4 SO SÁNH GIỮA ĐÀO TẠO NGHỀ TRUYỀN THỐNG VÀ ĐÀO TẠO NGHỀ THEO NĂNG LỰC THỰC HIỆN 34 1.5 CÁC YẾU TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN VIỆC PHÁT TRIỂN CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO 35 1.6 CÁC PHƯƠNG PHÁP TIẾP CẬN PHÁT TIỂN CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO 36