Luận văn Nghiên cứu ứng dụng Macromedia Flash hỗ trợ giảng dạy thực hành chuyên ngành công nghệ may (Phần 1)

Nội dung text: Luận văn Nghiên cứu ứng dụng Macromedia Flash hỗ trợ giảng dạy thực hành chuyên ngành công nghệ may (Phần 1)

1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ NGUYỄN THỊ MỘNG HIỀN NGHIÊN CỨU ỨNG DỤNG MACROMEDIA FLASH HỖ TRỢ GIẢNG DẠY THỰC HÀNH CHUYÊN NGÀNH CÔNG NGHỆ MAY NGÀNH: GIÁO DỤC HỌC - 601401 S K C0 0 0 3 5 7 Tp. Hồ Chí Minh, tháng 08/2004
2. BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC SÖ PHAÏM KYÕ THUAÄT THAØNH PHOÁ HOÀ CHÍ MINH LUAÄN VAÊN THAÏC SÓ NGHIEÂN CÖÙU ÖÙNG DUÏNG MACROMEDIA FLASH HOÃ TRÔÏ GIAÛNG DAÏY THÖÏC HAØNH CHUYEÂN NGAØNH COÂNG NGHEÄ MAY Chuyeân ngaønh : GIAÙO DUÏC HOÏC Maõ soá ngaønh : 60 14 01 HVTH : KS. NGUYEÃN THÒ MOÄNG HIEÀN GVHD : TS. VOÕ THÒ XUAÂN Tp. Hoà Chí Minh, thaùng 8 naêm 2004
3. Lôøi caûm ôn Xin chaân thaønh caûm ôn Ban Giaùm Hieäu tröôøng Ñaïi hoïc Sö phaïm Kyõ thuaät Thaønh phoá Hoà Chí Minh, Phoøng Ñaøo taïo sau ñaïi hoïc, caùc Thaày Coâ tham gia giaûng daïy lôùp Cao hoïc Sö phaïm Kyõ thuaät khoaù 10, ñaõ heát loøng höôùng daãn toâi trong suoát quaù trình hoïc taäp vaø nghieân cöùu. Xin chaân thaønh caûm ôn Tieán só Voõ Thò Xuaân, ngöôøi ñaõ taän tình höôùng daãn vaø cung caáp nhöõng taøi lieäu quyù baùu giuùp toâi hoaøn thaønh luaän vaên naøy. Xin chaân thaønh caûm ôn Ban Giaùm Hieäu tröôøng Coâng nhaân Kyõ thuaät Nhaân Ñaïo cuøng caùc Thaày Coâ trong khoa Coâng ngheä may – Thieát keá thôøi trang ñaõ ñoäng vieân, giuùp ñôõ toâi trong suoát quaù trình hoïc cuõng nhö khi thöïc hieän ñeà taøi naøy. Xin caûm ôn caùc Thaày Coâ, Hoïc sinh boä moân Coâng ngheä may ôû caùc tröôøng Coâng nhaân Kyõ thuaät Nhaân Ñaïo, Coâng nhaân Kyõ thuaät Thaønh phoá Hoà Chí Minh, Trung hoïc Kyõ thuaät Lyù Töï Troïng, Trung hoïc Kyõ thuaät Nghieäp vuï Nam Saøi Goøn, Cao ñaúng May Thôøi Trang 2 ñaõ nhieät tình cung caáp nhöõng thoâng tin trong phieáu tröng caàu yù kieán. Nguyeãn Thò Moäng Hieàn
4. MUÏC LUÏC CHÖÔNG I: DAÃN NHAÄP 1 1.1. Lyù do choïn ñeà taøi 1 1.2. Muïc ñích nghieân cöùu 3 1.3. Ñoái töôïng nghieân cöùu 3 1.4. Giôùi haïn nghieân cöùu 3 1.5. Nhieäm vuï nghieân cöùu 3 1.6. Phöông phaùp nghieân cöùu 4 1.7. Daøn yù ñeà taøi 5 CHÖÔNG II: CÔ SÔÛ LYÙ LUAÄN CUÛA NGHIEÂN CÖÙU ÖÙNG DUÏNG MACROMEDIA FLASH HOÃ TRÔÏ GIAÛNG DAÏY THÖÏC HAØNH CHUYEÂN NGAØNH COÂNG NGHEÄ MAY 6 2.1. ÖÙng duïng Coâng ngheä thoâng tin trong daïy hoïc 6 2.2. Coâng ngheä Multimedia vôùi söï hoã trôï maùy tính 7 2.3. Vai troø coâng ngheä thoâng tin ñoái vôùi giaûng daïy thöïc haønh chuyeân ngaønh Coâng ngheä may 7 2.3.1. Khaùi nieäm veà giaûng daïy thöïc haønh 9 2.3.2. Khaùi nieäm veà kyõ naêng – kyõ xaûo 10 2.3.3. Quaù trình hình thaønh kyõ naêng trong thöïc haønh 11 2.3.4. Quaù trình hình thaønh kyõ xaûo trong daïy thöïc haønh 11 2.3.5. Ñieàu kieän ñeå hình thaønh kyõ naêng – kyõ xaûo ngheà 11 2.3.6. Hoaït ñoäng ngöôøi giaùo vieân daïy ngheà 12 2.3.7. Caùc quaù trình lao ñoäng, nguyeân coâng, thao taùc ngheà 12 2.3.8. Caùc giai ñoaïn daïy thöïc haønh 13 2.3.9. Cô sôû xaùc ñònh phöông phaùp giaûng daïy 13 CHÖÔNG III: KHAÛO SAÙT TÌNH HÌNH GIAÛNG DAÏY MOÂN KYÕ THUAÄT MAY NGAØNH COÂNG NGHEÄ MAY ÔÛ CAÙC TRÖÔØNG COÂNG NHAÂN KYÕ THUAÄT TRONG THAØNH PHOÁ HIEÄN NAY 15 3.1. Giôùi thieäu moân hoïc Kyõ thuaät may 15 3.1.1. Vò trí, vai troø, noäi dung chöông trình moân hoïc Kyõ thuaät may 15 3.1.2. Cô sôû vaät chaát vaø phöông tieän giaûng daïy 16 3.1.3. Tình hình giaûng daïy moân hoïc 16 3.2. Heä thoáng muïc tieâu moân Kyõ thuaät may trong chöông trình ñaøo taïo 17 3.2.1. Muïc tieâu chöông trình ñaøo taïo coâng nhaân kyõ thuaät
5. may coâng nghieäp 17 3.2.2. Muïc tieâu moân Kyõ thuaät may trong chöông trình ñaøo taïo coâng nhaân kyõ thuaät may coâng nghieäp 18 3.3. Keát quaû khaûo saùt phöông phaùp, phöông tieän daïy thöïc haønh ngheà 24 3.3.1. Keát quaû khaûo saùt phöông phaùp daïy thöïc haønh ngheà 24 3.3.2. Keát quaû khaûo saùt phöông tieän daïy thöïc haønh ngheà 26 3.3.3. Keát quaû khaûo saùt veà ñaùnh giaù söû duïng phöông phaùp, phöông tieän daïy thöïc haønh ngheà 28 CHÖÔNG IV: QUY TRÌNH THIEÁT KEÁ CHÖÔNG TRÌNH MOÂ PHOÛNG BAÈNG PHAÀN MEÀM MACROMEDIA FLASH HOÃ TRÔÏ GIAÛNG DAÏY MOÂN KYÕ THUAÄT MAY 30 4.1. Giôùi thieäu phaàn meàm Macromedia Flash 30 4.1.1. Toång quan 30 4.1.2. Tính naêng – Öùng duïng 30 4.1.3. ÖÙng duïng trong quaù trình giaûng daïy 31 4.2. Quy trình thieát keá chöông trình moâ phoûng baèng phaàn meàm Macromedia Flash 32 4.2.1. Keá hoaïch thieát keá chöông trình moâ phoûng 32 4.2.2. Thieát keá chi tieát 33 4.2.3. Caùc tieâu chí ñaït ñöôïc so vôùi yeâu caàu ñaët ra ban ñaàu 39 4.3. Höôùng daãn söû duïng 41 4.4. Thieát keá moät ca thöïc haønh ñieån hình vôùi söï hoã trôï phaàn meàm Macromedia Flash 43 4.4.1. Toå chöùc ca thöïc haønh 43 4.4.2. Phöông phaùp hoïc 43 4.4.3. Caùc phöông tieän thöïc haønh phuïc vuï cho vieäc höôùng daãn thöïc haønh moân Kyõ thuaät may 43 4.4.4. Thieát keá moät ca thöïc haønh ñieån hình 44 4.5. Thöïc nghieäm ñaùnh giaù keát quaû 48 4.5.1. Muïc ñích thöïc nghieäm 48 4.5.2. Ñoái töôïng thöïc nghieäm 48 4.5.3. Noäi dung thöïc nghieäm 48 4.5.4. Soá tieát thöïc nghieäm 48 4.5.5. Quy trình thöïc nghieäm 48 4.5.6. Tieâu chí ñaùnh giaù 49 4.5.7. Xöû lyù, keát quaû thöïc nghieäm 49
6. CHÖÔNG V: KEÁT LUAÄN VAØ KIEÁN NGHÒ 55 TOÙM TAÉT LUAÄN VAÊN NGHIEÂN CÖÙU 59 TAØI LIEÄU THAM KHAÛO 60 PHUÏ LUÏC 1 Phuïluïc 1: Noäi dung 7 baøi thöïc haønh Kyõ thuaät may 2 Phuï luïc 2: Baûng ñieåm thöïc nghieäm lôùp ñoái chöùng vaø lôùp thöïc nghieäm 10 Phuï luïc 3: Ñeà cöông baøi giaûng vaø phieáu thöïc haønh söû duïng trong moät ca thöïc haønh 14 Phuï luïc 4: Caùc maãu phieáu tröng caàu yù kieán 24 Phuï luïc 5: Moät soá hình aûnh daïy thöïc haønh lôùp thöïc nghieäm 32
7. CAÙC CHÖÕ VIEÁT TAÉT Tp. HCM : Thaønh phoá Hoà Chí Minh CNKT : Coâng nhaân kyõ thuaät THKT : Trung hoïc kyõ thuaät THKTNV : Trung hoïc kyõ thuaät nghieäp vuï PTCS : Phoå thoâng cô sôû PTTH : Phoå thoâng trung hoïc
8. - 1 - CHÖÔNG I DAÃN NHAÄP 1.1. LYÙ DO CHOÏN ÑEÀ TAØI Böôùc vaøo theá kyû 21 vôùi toác ñoä phaùt trieån nhanh choùng cuûa coâng ngheä thoâng tin vaø nhu caàu hoïc cuûa moïi ngöôøi ngaøy caøng cao, ña soá hoïc sinh ñeàu coù theå vaøo hoïc heä cao ñaúng hoaëc ñaïi hoïc; keå caû nhöõng ngöôøi ñi laøm trôû laïi hoïc ñaïi hoïc, cao ñaúng vôùi caùc chuyeân ngaønh naâng cao ngaøy caøng ñoâng nhö hieän nay. Do vaäy, ñoåi môùi phöông phaùp daïy hoïc laø yeâu caàu caáp baùch trong thôøi ñaïi ngaøy nay döïa treân quan ñieåm phaùt huy tính tích cöïc ngöôøi hoïc, ñeà cao vai troø töï hoïc cuûa ngöôøi hoïc , keát hôïp vôùi höôùng daãn cuûa thaày ñang ñöôïc öùng duïng roäng raõi. Söï thay ñoåi naøy ñaõ laøm thay ñoåi khoâng chæ caùch giaûng maø coøn thay ñoåi caû quaù trình toå chöùc giaùo duïc, öùng duïng nhöõng coâng ngheä daïy hoïc, phöông tieän kyõ thuaät trong giaûng daïy do ñoù, khaéc phuïc nhöõng nhöôïc ñieåm cuûa phöông phaùp cuõ, taïo ra moät chaát löôïng môùi cho giaùo duïc – ñaøo taïo. Ñieàu naøy cuõng laø moät trong nhöõng chuû tröông maø nghò quyeát Trung öông Khoaù IX ñaõõ ñeà ra “ Ñoåi môùi maïnh meõ noäi dung, chöông trình vaø phöông phaùp giaûng daïy, hoïc taäp. Chuù troïng chaát löôïng khoâng chaïy theo soá löôïng , ” Vaên kieän Hoäi nghò laàn thöù chín Ban chaáp haønh TW khoaù IX, trang 200 Quaù trình daïy hoïc laø moät quaù trình truyeàn thoâng bao goàm söï löïa choïn, saép xeáp vaø phaân phoái thoâng tin trong moät moâi tröôøng sö phaïm thích hôïp, söï töông taùc giöõa ngöôøi hoïc vaø caùc thoâng tin. Trong baát kyø tình huoáng naøo cuõng coù moät thoâng ñieäp ñöôïc truyeàn ñi. Thoâng ñieäp ñoù thöôøng laø noäi dung cuûa chuû ñeà ñöôïc daïy, cuõng coù theå laø caâu hoûi veà noäi dung cho ngöôøi hoïc, caùc phaûn hoài töø ngöôøi daïy ñeán ngöôøi hoïc veà nhaän xeùt, ñaùnh giaù caùc caâu traû lôøi hoaëc caùc thoâng tin khaùc. Moät quaù trình daïy coù 3 keânh truyeàn thoâng töông öùng: - Thoâng tin ñöôïc truyeàn töø thaày giaùo ñeán ngöôøi hoïc. - Thoâng tin veà söï tieán boä hoïc taäp töø ngöôøi hoïc truyeàn veà thaày giaùo - Thoâng tin phaûn hoài töø thaày giaùo ñeán ngöôøi hoïc. THAÀY HOÏC GIAÙO SINH
9. - 2 - Vaäy quaù trình daïy hoïc laø quaù trình vaän ñoäng cuûa thoâng tin, ngöôøi daïy vaø ngöôøi hoïc luoân phaûi thu nhaän vaø xöû lyù thoâng tin. Ñoù laø lyù do maø ngöôøi daïy phaûi coù moät phöông phaùp daïy hoïc tích cöïc ñeå laøm cho quaù trình truyeàn thoâng khoâng bò taét ngheõn. Phöông tieän daïy hoïc nhaát laø coâng ngheä thoâng tin, taøi lieäu hoïc taäp, taøi lieäu tham khaûo ñaày ñuû laø con ñöôøng ngaén nhaát hoã trôï cho ngöôøi hoïc vaø caû ngöôøi daïy tìm kieám thoâng tin, gôïi môû cho ngöôøi hoïc nhöõng vaán ñeà caàn phaûi traû lôøi. Ñieàu naøy giuùp ngöôøi hoïc phaùt trieån khaû naêng töï hoïc, khaû naêng ñoäc laäp nghieân cöùu. Nhö vaäy thieáu phöông tieän daïy hoïc thì khoâng theå thöïc hieän ñöôïc phöông phaùp daïy hoïc tích cöïc. Vôùi söï phaùt trieån maïnh meõ cuûa coâng ngheä thoâng tin ñaõ cho ra ñôøi raát nhieàu phaàn meàm daïy hoïc vaø phaàn meàm hoã trôï giaûng daïy vaø chính ngöôøi Thaày ñaõ söû duïng caùc phaàn meàm naøy laøm phöông tieän giaûng daïy. Nhö laø:  Taøi lieäu ñieän töû - Laø taøi lieäu ñaõ ñöôïc soá hoaù. Nhaäp döõ lieäu töø baøn phím, chuïp kyõ thuaät soá, chuyeãn ñoåi döõ lieäu töø TV . - Chæ xem ñöôïc caùc öùng duïng thích hôïp treân maùy tính. - Laø taøi lieäu trung gian ñeå chuyeån ñoåi sang caùc daïng saûn phaåm khaùc.  E-Book Coù hai loaïi: Loaïi chuyeån ñoåi tröïc tieáp: - Taøi lieäu in treân giaáy nhö theá naøo thì cuõng ñöôïc nhìn nhö vaäy. - Laø loaïi taøi lieäu thöïc hieän treân maùy tính baèng caùc phaàn meàm ñoà hoaï nhaèm muïc ñích cheá baûn cho in aán. Loaïi chuyeån ñoåi töông thích vôùi vieäc ñoïc treân maøn hình: - Laø daïng taøi lieäu cuõng ñöôïc thöïc hieän cho muïc ñích in aán nhö loaïi chuyeån ñoåi tröïc tieáp. - Ñöôïc ñieàu chænh caùc thuoäc tính cuûa taøi lieäu cho phuø hôïp vôùi vieäc ñoïc treân maøn hình tröôùc khi chuyeån sang ñònh daïng .PDF hay HTML.  Giaùo trình ñieän töû - Laø moät loaïi taøi lieäu ñieän töû duøng trong coâng taùc ñaøo taïo cuûa moät ñôn vò. - Ñöôïc bieân taäp laïi cho phuø hôïp vôùi muïc tieâu ñaõ ñeà ra. - Keânh thoâng tin: kyù töï, hình aûnh, aâm thanh, hình aûnh minh hoaï, hình aûnh ñoäng, hình aûnh moâ phoûng nhaèm muïc ñích huy ñoäng toái ña caùc giaùc quan cuûa ngöôøi hoïc trong quaù trình töï hoïc, giuùp hoï caûm giaùc vaø tri giaùc toát ñeå lónh hoäi kieán thöùc deã daøng hôn.  Phaàn meàm daïy hoïc - Laø caùc phaàn meàm ñöôïc söû duïng cho caùc muïc ñích giaùo duïc ñeå daïy hoïc hoaëc töï hoïc coù söï hoã trôï cuûa maùy tính. - Laø moät saûn phaåm thöông maïi hoaøn chænh vaø ñöôïc söû duïng treân phaïm vi roäng hôn moät ñôn vò ñaøo taïo.
10. - 3 - - Cuõng nhö giaùo trình ñieän töû, luoân coù phaàn töï kieåm tra vaø ñaùnh giaù ngöôøi hoïc.  Phim giaùo khoa - Laø phöông tieän hoïc taäp nghe nhìn, giuùp ngöôøi hoïc quan saùt nhöõng hieän töông, söï vaät maø hoïc khoù tieáp caän ñöôïc trong ñieàu kieän bình thöôøng. - Duøng ñeå minh hoaï moät quy trình coâng ngheä hoaøn chænh, giuùp ngöôøi hoïc khoâng coù dieàu kieän tham quan thöïc teá saûn xuaát. - Ñöôïc thöïc hieän theo moät kòch baûn coâng phu ñaõ ñöôïc daøn döïng töø tröôùc. - Trong hình coù nhöõng caûnh quay thaät vaø cuõng coù nhöõng caûnh quay moâ phoûng ñöôïc thöïc hieän treân maùy tính do caûnh quay thaät khoâng roõ hoaëc khoâng khaùi quaùt ñöôïc vaán ñeà. Ñeå tích cöïc hoaù ngöôøi hoïc vaø ngöôøi giaùo vieân coù nhieàu thôøi gian ñeå ñaàu tö, daãn daét, kích thích tö duy saùng taïo ngöôøi hoïc thì vieäc giaûng daïy vôí söï hoã trôï cuûa coâng ngheä thoâng tin seõ laøm ñöôïc nhöõng ñieàu naøy neáu nhö coù söï phoái hôïp nhòp nhaøng giöõa giaûng daïy theo phöông phaùp truuyeàn thoáng vaø phöông phaùp hieän ñaïi vôùi nhau. Ñaây chính laø lyù do maø ngöôøi vieát choïn ñeà taøi “Nghieân cöùu öùng duïng Macromedia Flash hoã trôï giaûng daïy thöïc haønh chuyeân ngaønh coâng ngheä may” laøm ñeà taøi luaän vaên cuûa mình. 1.2. MUÏC ÑÍCH NGHIEÂN CÖÙU - ÖÙng duïng Macromedia Flash nhaèm naâng cao hieäu quaû giaûng daïy caùc moân hoïc thöïc haønh chuyeân ngaønh Coâng ngheä may. - Goùp phaàn hieän ñaïi hoaù phöông tieän vaø phöông phaùp daïy thöïc haønh trong Giaùo duïc -Ñaøo taïo ngaønh may. 1.3. ÑOÁI TÖÔÏNG NGHIEÂN CÖÙU - Nghieân cöùu lyù luaän veà phöông phaùp daïy thöïc haønh. - Heä thoáng muïc tieâu, noäi dung vaø phöông phaùp giaûng daïy moân Kyõ thuaät may ngaønh Coâng ngheä may. - Caùc phaàn meàm phoå bieán hoã trôï daïy hoïc trong caùc Trung hoïc chuyeân nghieäp, Coâng nhaân kyõ thuaät taïi Tp. HCM. 1.4. GIÔÙI HAÏN NGHIEÂN CÖÙU Do thôøi gian vaø qui moâ ñeà taøi, ngöôøi nghieân cöùu chæ taäp trung nghieân cöùu cô sôû lyù luaän vaø höôùng thieát keá chöông trình moâ phoûng hoã trôï giaûng daïy moân Kyõ thuaät may chuyeân ngaønh Coâng ngheä may heä Coâng nhaân kyõ thuaät, trình ñoä PTTH taïi khu vöïc Tp. Hoà Chí Minh. Coù thöïc nghieäm vaø ñaùnh giaù ôû moät soá baøi tieâu bieåu.
11. - 4 - 1.5. NHIEÄM VUÏ NGHIEÂN CÖÙU - Laøm roõ cô sôû lyù luaän ñeå choïn phaàn meàm Macromedia Flash thieát keá chöông trình moâ phoûng. - Ñöa ra qui trình thieát keá chöông trình moâ phoûng hoã trôï giaûng day moân Kyõ thuaät may. - Phaân tích caùc khaû naêng kyõ thuaät cuûa Macromedia Flash. - Vieát kòch baûn cho moät soá baøi tieâu bieåu trong moân hoïc Kyõ thuaät may treân phaàn meàm Macromedia Flash. - Daïy thöïc nghieäm trong tröôøng Nhaân Ñaïo vaø xöû lyù ñaùnh giaù keát quaû phaàn meàm ñaõ taïo laäp. 1.6. PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU - Phöông phaùp nghieân cöùu lyù luaän. Nghieân cöùu lyù luaän daïy hoïc hieän ñaïi veà vieäc öùng duïng phaàn meàm hoã trôï giaûng daïy thöïc haønh trong caùc tröôøng CNKT taïi Tp.HCM. - Phöông phaùp tham khaûo caùc taøi lieäu: ▫ Veà phöông phaùp nghieân cöùu khoa hoïc. ▫ Macromedia Flash MX. ▫ Muïc tieâu vaø noäi dung daïy hoïc ngaønh coâng ngheä may. - Phöông phaùp thöïc nghieäm nhaèm kieåm tra tính hieäu quaû cuûa vieäc öùng duïng phaàn meàm Macromedia Flash hoã trôï giaûng daïy thöïc haønh chuyeân ngaønh coâng ngheä may trong caùc tröôøng CNKT taïi Tp.HCM. ▫ Khaûo saùt taïi 5 tröôøng: Ñeå phaân tích toång hôïp thöïc traïng giaûng daïy qua 100 phieáu thaêm doø ôû hoïc sinh vaø 25 phieáu thaêm doø ôû giaùo vieân veà phöông phaùp vaø phöông tieän giaûng daïy moân Kyõ thuaät may. 1. Tröôøng CNKT Nhaân Ñaïo, Quaän 3 2. Tröôøng CNKT Thaønh phoá 3. Tröôøng Kyõ thuaät Nghieäp vuï Nam Saøi Goøn 4. Tröôøng Trung hoïc Kyõ thuaät Lyù Töï Toïng 5. Tröôøng Cao ñaúng May Thôøi Trang 2. ▫ Nghieân cöùu saûn phaåm thöïc haønh vôùi phaàn meàm ñaõ thieát keá: Baøi 1: Kyõ thuaät may tuùi ñaép Baøi 2: Kyõ thuaät may vieàn troøn Baøi 3: Kyõ thuaät may tuùi haøm eách Baøi 4: Kyõ thuaät may truï tay coâng nghieäp Baøi 5: Kyõ thuaät may coå sô mi Baøi 6: Kyõ thuaät may truï aùo thun – loaïi 2 truï Baøi 7: Kyõ thuaät may tuùi moå 1 vieàn. ▫ Thöïc nghieäm sö phaïm :
12. - 5 - Lôùp 11CNM- 2A ; 11CNM – 2B taïi tröôøng CNKT Nhaân Ñaïo, Quaän 3 - Phöông phaùp toaùn hoïc thoáng keâ. 1.7. DAØN YÙ ÑEÀ TAØI Chöông I. Daãn nhaäp Chöông II. Cô sôû lyù luaän Chöông III. Khaûo saùt tình hình giaûng daïy moân Kyõ thuaät may ngaønh Coâng ngheä may ôû caùc tröôøng Coâng nhaân kyõ thuaät trong thaønh phoá hieän nay (khoaûng 5 tröôøng) 1. Giôùi thieäu moân hoïc 2. Xaùc ñònh heä thoáng muïc tieâu moân Kyõ thuaät may trong chöông trình ñaøo taïo 3. Keát quaû khaûo saùt caùc phöông phaùp daïy hoïc moân Kyõ thuaät may 4. Keát quaû khaûo saùt caùc phöông tieän daïy hoïc moân Kyõ thuaät may Chöông IV. Thieát keá chöông trình moâ phoûng baèng phaàn meàm Macromedia Flash hoã trôï giaûng daïy moân Kyõ thuaät may 1. Giôùi thieäu phaàn meàm Macromedia Flash 2. Qui trình thieát keá chöông trình moâ phoûng baèng phaàn meàm Macromedia Flash. 3. Höôùng daãn söû duïng 4. Thieát keá moät ca thöïc haønh ñieån hình vôùi söï hoã trôï phaàn meàm moâ phoûng Macromedia Flash 5. Thöïc nghieäm, ñaùnh giaù keát quaû (tröôøng CNKT Nhaân Ñaïo) Chöông V. Keát luaän vaø kieán nghò
13. - 6 - CHÖÔNG II CÔ SÔÛ LYÙ LUAÄN CUÛA NGHIEÂN CÖÙU ÖÙNG DUÏNG MACROMEDIA FLASH HOÃ TRÔÏ GIAÛNG DAÏY THÖÏC HAØNH CHUYEÂN NGAØNH COÂNG NGHEÄ MAY Nghò quyeát Trung öông II, khoaù IX ñaõ chæ ñaïo “ Taäp trung chæ ñaïo quyeát lieät vieäc naâng cao roõ reät chaát löôïng giaùo duïc vaø ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc” trong ñoù giaûi phaùp then choát laø” ñaåy maïnh ñoåi môùi noäi dung, chöông trình vaø phöông phaùp giaùo duïc theo höôùng hieän ñaïi” Vaên kieän hoäi nghò laàn thöù chín Ban chaáp haønh TW khoaù IX, trang 92 Ñoåi môùi phöông phaùp daïy hoïc coù keát quaû caàn phaûi coù söï ñoåi môùi veà phöông tieän daïy hoïc laøm cho phöông phaùp tröïc quan phaùt huy ñöôïc taùc duïng cao nhaát trong vieäc truyeàn thuï tri thöùc cho ngöôøi hoïc, bôûi vì phöông phaùp daïy hoïc thöïc hieän bôûi Thaày giaùo – Hoïc troø - Phöông tieän daïy hoïc. Vì vaäy, vieäc nghieân cöùu öùng duïng Macromedia Flash hoã trôï giaûng daïy thöïc haønh chuyeân ngaønh coâng ngheä may laø vieäc heát söùc caàn thieát, laøm cho giaùo vieân giaûm bôùt ñi moät caùch ñaùng keå nhöõng hoaït ñoäng cuûa thaày vaø troø, qua ñoù giaùo vieân seõ coù nhieàu thôøi gian hôn ñeå theo doõi, quan saùt, ñieàu khieån, chæ ñaïo quaù trình daïy – hoïc. 2.1. ÖÙNG DUÏNG COÂNG NGHEÄ THOÂNG TIN TRONG DAÏY HOÏC Quaù trình daïy hoïc bao goàm quaù trình daïy cuûa ngöôøi thaày treân lôùp vaø quaù trình hoïc cuûa ngöôøi hoïc trong vaø ngoaøi lôùp. Vieäc öùng duïng coâng ngheä thoâng tin trong daïy hoïc ñöôïc chia laøm hai höôùng: - ÖÙng duïng coâng ngheä thoâng tin vaøo quaù trình giaûng baøi nhaèm naâng cao hoaït ñoäng nhaän thöùc cuûa ngöôøi hoïc qua söï minh hoaï vaø moâ phoûng roõ nhöõng khaùi nieäm, nhöõng hoaït ñoäng thöïc teá. Nhöõng baøi giaûng ñöôïc ngöôøi thaày thöïc hieän moät caùch coâng phu vaø nghieâm tuùc ñeå daãn daét ngöôøi hoïc tieáp thu ñöôïc kieán thöùc moät caùch hieäu quaû nhaát ( phaûi coù phöông phaùp ñuùng keát hôïp vôùi vieäc söû duïng phöông tieän hieäu quaû) - ÖÙng duïng coâng ngheä thoâng tin vaøo quaù trình töï hoïc cuûa ngöôøi hoïc beân ngoaøi lôùp hay khoâng caàn ñeán lôùp: ñaây laø maûng haáp daãn nhaát hieän nay, noù coù theå laø hình thöùc daïy hoïc qua maïng, hoïc qua caùc phaàn meàm daïy hoïc hay giaùo trình ñieän töû. Taøi lieäu ñieän töû, saùch ñieän töû, giaùo trình ñieän töû, phaàn meàm daïy hoïc, phim giaùo khoa laø nhöõng saûn phaåm ñöôïc laøm ra töø vieäc aùp duïng coâng ngheä thoâng tin vaøo trong quaù trình daïy hoïc.
14. - 7 - 2.2. COÂNG NGHEÄ DAÏY HOÏC MULTIMEDIA VÔÙI SÖÏ HOÃ TRÔÏ CUÛA MAÙY TÍNH Multimedia (ña phöông tieän): ñöôïc hieåu laø söû duïng nhieàu hôn moät loaïi phöông tieän vaøo cuøng moät thôøi ñieåm. Keå töø laâu con ngöôøi ñaõ khaùm phaù ra raèng caùc thoâng ñieäp seõ trôû neân coù nhieàu taùc ñoäng hôn (coù nghóa laø ngöôøi nghe seõ nhôù vaø hieåu chuùng deã hôn) khi chuùng ñöôïc bieåu ñaït thoâng qua moät keát hôïp cuûa caùc phöông tieän khaùc nhau. Ngaøy nay con ngöôøi thöôøng söû duïng lôøi noùi, aâm thanh, vaên baûn, hình aûnh ñoà hoaï, hoaït caûnh vaø video ñeå chuyeån taûi thoâng tin. Vaäy Multimedia laø söï hôïp nhaát cuûa nhieàu phöông tieän truyeàn thoâng (aâm thanh, ñoà hoaï, hoaït caûnh, video ) nhaèm taêng cöôøng taùc ñoäng aûnh höôûng ñeán caùc thoâng ñieäp. Chính söï töông taùc coâng ngheä truyeàn thoâng ña phöông tieän mutimedia ñaõ laøm tích cöïc hoaù ngöôøi hoïc. Ngöôøi hoïc seõ chuû ñoäng hôn trong quaù trình tìm kieám thoâng tin ñeå töï mình tieáp thu ñöôïc khoái löôïng kieán thöùc môùi phuïc vuï cho coâng vieäc sau naøy. Ngaøy nay, tröôùc söï buøng noå coâng ngheä thoâng tin, vieäc öùng duïng daïy hoïc vôùi söï hoã trôï maùy tính ñang ñöôïc aùp duïng maïnh meõ. Coù nhieàu phaàn meàm hoã trôï cho vieäc moâ phoûng, dieãn hoaï, taïo aûnh ñoäng, nhö laø: Power Point, Macromedia Flash, Macromedia Dreamweaver, Adobe Acrobat, Multimedia cung caáp cho ngöôøi thaày khaû naêng tích hôïp caùc keânh thoâng tin phong phuù vaøo taøi lieäu daïy hoïc cuûa mình. Tuy nhieân chính söï tích hôïp cuûa nhieàu keânh thoâng tin (aâm thanh, maøu saéc, aûnh ñoäng, ) coù theå seõ laøm roái loaïn nhaän thöùc cuûa ngöôøi hoïc, vì hoï khoâng bieát ñieàu gì laø chuû yeáu mình caàn phaûi ghi nhôù. Vì vaäy ngöôøi Thaày caàn phaûi bieát vôùi keânh thoâng tin naøo caàn cho ngöôøi hoïc löu tröõ thì ta nhaán maïnh keânh ñoù, nhöõng keânh khoâng caàn thieát hay bò laïm duïng quaù ñaùng seõ gaây roái loaïn cho ngöôøi hoïc. 2.3. VAI TROØ COÂNG NGHEÄ THOÂNG TIN ÑOÁI VÔÙI GIAÛNG DAÏY THÖÏC HAØNH CHUYEÂN NGAØNH COÂNG NGHEÄ MAY Vôùi toác phaùt trieån khoa hoïc kyõ thuaät, söï buøng noå cuûa coâng ngheä thoâng tin vaø trong xu theá giaùo duïc chung hieän nay ôû moïi tröôøng ñeàu aùp duïng daïy hoïc vôùi söï trôï giuùp cuûa maùy tính vaøo giaûng daïy vaø hoïc taäp nhaèm naâng cao chaát löôïng ñaøo taïo, taïo ñieàu kieän cho moïi ngöôøi coù ñieàu kieän hoïc taäp suoát ñôøi, hoïc ôû moïi luùc, moïi nôi, cho moïi hoaøn caûnh vaø moïi ñoái töôïng. Ñoåi môùi phöông phaùp daïy hoïc theo höôùng laáy hoïc troø laøm trung taâm nhaèm tích cöïc hoaù ngöôøi hoïc laø moät yeâu caàu caáp baùch ñoái vôùi ngaønh giaùo duïc hieän nay. Ñaàu tieân phaûi noùi raèng, maùy tính chæ laø coâng cuï hoã trôï cho ngöôøi thaày, chuyeån taûi yù ñoà vaø kòch baûn cuûa mình, ngöôøi Thaày phaûi naém chaéc boái caûnh daïy hoïc, hieåu roõ nhöõng gì mình caàn daïy vaø ñoái töôïng hoïc cuûa mình, chính phöông phaùp giaûng
15. - 8 - daïy môùi quyeát ñònh phöông tieän giaûng daïy. Neáu chæ ñoåi môùi phöông tieän maø khoâng ñoåi môùi phöông phaùp thì cuõng baèng khoâng, ñoâi khi taïo cho ngöôøi hoïc tính yû laïi. Khi söû duïng maùy tính ñeå hoã trôï giaûng daïy, lôïi ích quan troïng nhaát maø maùy tính mang laïi ñoù laø söï töông taùc giöõa ngöôøi söû duïng vaø maùy. Moät phöông tieän naøo cuõng vaäy, ñeàu coù maët tích cöïc vaø maët haïn cheá neáu nhö giaùo vieân söû duïng phöông tieän khoâng phuø hôïp vôùi phöông phaùp giaûng daïy caùc nhaø nghieân cöùu ñaõ thöïc hieän haøng ngaøn cuoäc nghieân cöùu ñeå so saùnh hieäu quaû cuûa vieäc daïy vaø hoïc vôùi caùc phöông tieän hoã trôï bao goàm caû phöông phaùp daïy hoïc theo phöông phaùp truyeàn thoáng laãn daïy hoïc vôùi söï hoã trôï cuûa maùy tính ñeå coù theå keát luaän raèng hieäu quaû vieäc daïy hoïc phuï thuoäc vaøo phöông tieän daïy hoïc. Ñieàu naøy xaûy ra vì yeáu toá laøm cho daïy hoïc toát khoâng phaûi laø do phöông tieän maø chính laø do phöông phaùp daïy hoïc, phöông phaùp daïy hoïc ñaët ra phöông thöùc söû duïng phöông tieän daïy hoïc. Vì vaäy, khi söû duïng phöông tieän caàn phaûi ñöôïc löïa choïn vaø caân nhaéc kyõ, phaûi ñaûm baûo ñöôïc nguyeân taéc 3Ñ: ▫ Ñuùng luùc ▫ Ñuùng choã ▫ Ñuû cöôøng ñoä Cuõng khoâng theå noùi raèng taát caû phöông tieän ñeàu nhö nhau. Khoâng phaûi taát caû phöông tieän ñeàu duøng ñöôïc cho taát caû caùc phöông phaùp daïy hoïc vaø chuùng ñeàu mang laïi hieäu quaû nhö nhau. Ñeå ngöôøi hoïc coù ñöôïc nhöõng kieán thöùc, kyõ naêng theo muïc tieâu ñeà ra cuûa moãi moân hoïc, ngöôøi Thaày caàn phaûi bieát vaän duïng, toång hôïp caùc phöông phaùp giaûng daïy phuø hôïp, trong ñoù vai troø tröïc quan minh hoaï thoâng qua vieäc söû duïng moät caùch thích hôïp, ñuùng luùc, ñuùng choã, ñuû cöôøng ñoä caùc phöông tieän nhe nhìn. Ñaëc bieät laø vieäc giaûng daïy vôùi söï hoã trôï cuûa maùy tính, vôùi caùc phaàn meàm hoã trôï seõ naâng cao hieäu quaû giaûng daïy. Ñoái vôùi giaûng daïy thöïc haønh trong ngaønh coâng ngheä may neáu nhö ngöôøi Thaày vaän duïng kheùo leùo caùc phaàn meàm daïy hoïc ñeå hoã trôï giôø giaûng cuûa mình thì seõ mang laïi hieäu quaû raát cao, vì ngöôøi giaùo vieân seõ ruùt ngaén ñöôïc thôøi gian giaûng daïy, coù thôøi gian ñaàu tö cho quaù trình daãn daét, taïo tình huoáng coù vaán ñeà ñeå kích thích tö duy saùng taïo, phaùt huy ñöôïc tính tích cöïc, chuû ñoäng vaø giuùp ngöôøi hoïc deã daøng lónh hoäi tri thöùc. Vai troø Coâng ngheä thoâng tin trong giaûng daïy thöïc haønh ngheà noùi chung vaø ngaønh coâng ngheä may noùi rieâng raát lôùn nhö laø: ▫ Moâ phoûng kieán thöùc caàn trình baøy moät caùch phuø hôïp vôùi trình ñoä hoïc taäp cuûa ngöôøi hoïc. ▫ Döôùi söï keát hôïp giöõa ngöôøi Thaày vaø caùc chuyeân gia tin hoïc seõ thieát keá ra caùc phaàn meàm daïy hoïc ñöa vaøo maùy tính ñieän töû ñeå ngöôøi hoïc
16. - 9 - luyeän taäp. Caùc baøi hoïc coù theå laëp laïi voâ haïn cho ñeán luùc ngöôøi hoïc naém vöõng ñieàu caàn hoïc. ▫ Moâ phoûng, minh hoaï nhieàu trang thieát bò, quy trình coâng ngheä trong thöïc teá nhaø maùy, xí nghieäp maø ñieàu kieän nhaø tröôøng khoâng theå hoaëc chöa theå trang bò ñöôïc. ▫ Ngöôøi hoïc seõ chuû ñoäng trong thôøi gian vaø khoâng gian hoïc. ▫ Caùc phaàn meàm daïy hoïc seõ cho pheùp ngöôøi hoïc cuûng coá ngay töùc khaéc vaø thöôøng xuyeân hôn daïy hoïc truyeàn thoáng vaø giaûm ñöôïc ñaùng keå löôïng thôøi gian caàn cho moät khoaù hoïc. ▫ Traéc nghieäm vaø ñaùnh giaù ngöôøi hoïc moät caùch chính xaùc, töùc thôøi vaø linh hoaït. ▫ Caùc phaàn meàm daïy hoïc ñöôïc ghi vaøo ñóa goïn, nheï, khoâng ñoøi hoûi caùc thieát bò nghe, nhìn keøm theo nhö khi duøng caùc taøi lieäu nghe nhìn truyeàn thoáng, neân moãi giaùo vieân hay hoïc sinh ñeàu coù theå deã daøng coù trong tay phöông tieän ñeå töï mình chuû ñoäng thöïc hieän ñöôïc phöông phaùp daïy - hoïc tích cöïc vaøo baát kyø luùc naøo, ôû baát cöù nôi naøo coù maùy tính ñieän töû. 2.3.1. Khaùi nieäm veà giaûng daïy thöïc haønh Giaûng daïy Giaûng daïy (daïy hoïc) coù nghóa laø truyeàn thuï moät noäi dung, moät quaù trình daïy ñònh höôùng caùc muïc tieâu ñaõ ñöôïc döï kieán vaø khaûo nghieäm tröôùc. Moät caùch toång quaùt coù theå ñònh nghóa coâng vieäc giaûng daïy laø moät quaù trình ñöôïc laäp keá hoaïch tæ mæ vaø khaûo nghieäm chaët cheõ nhaèm thieát laäp moät heä thoáng truyeàn thoâng tin hôïp lyù trong moät moâi tröôøng sö phaïm thích hôïp ñeå daãn daét ngöôøi hoïc ñaït ñöôïc caùc muïc tieâu ñaëc bieät. Vieäc xeáp ñaët thoâng tin vaø moâi tröôøng sö phaïm trong quaù trình hoïc thoâng thöôøng laø traùch nhieäm cuûa thaày giaùo vaø ngöôøi thieát keá phöông tieän vôùi muïc tieâu laø ñaûm baûo cho ngöôøi hoïc deã daøng thu nhaän vaø naém vöõng caùc thoâng tin ñöôïc thaày giaùo phaùt ñi. Maët khaùc trong quaù trình daïy hoïc, thaày giaùo caàn phaûi naém ñöôïc möùc ñoä tieáp thu cuûa ngöôøi hoïc vaø töø ñoù coù nhöõng phaûn hoài cho ngöôøi hoïc nhöõng söï uoán naén, höôùng daãn, ñaùnh giaù, ñoäng vieân, khen thöôûng, kòp thôøi. Nhö vaäy quaù trình daïy hoïc laø quaù trình truyeàn thoâng 2 chieàu
17. - 10 - THAÀY HOÏC GIAÙO Phöông tieän Thoâng Thoâng ñieäp ñieäp SINH Phöông phaùp Giaûng daïy thöïc haønh Ñoù laø daïy vaø reøn luyeän cho hoïc sinh caùc kyõ naêng, kyõ xaûo ngheà nghieäp, thoùi quen ngheà nghieäp caàn thieát . Laø trau doài cho hoïc sinh caùc tri thöùc thöïc haønh maø trong ñieàu kieän hoïc lyù thuyeát khoâng theå cung caáp ñöôïc; laø môû roäng, boå sung, cuûng coá saâu hôn caùc tri thöùc lyù luaän ñaõ hoïc 2.3.2. Kyõ naêng – Kyõ xaûo Kyõ naêng Laø khaû naêng con ngöôøi thöïc hieän coâng vieäc moät caùch coù hieäu quûa trong moät thôøi gian thích hôïp, trong caùc ñieàu kieän nhaát ñònh, döïa vaøo tri thöùc, kyõ xaûo ñaõ coù. Ñaëc ñieåm cuûa kyõ naêng: ▫ Kyõ naêng coù noäi dung laø nhöõng quaù trình taâm lyù. ▫ Kyõ naêng bao giôø cuõng gaén vôùi moät hoaït ñoäng cuï theå nhaát ñònh. ▫ Kyõ naêng cuûa con ngöôøi bao giôø cuõng theå hieän khi con ngöôøi coù söï hieåu bieát roõ raøng veà muïc ñích, noäi dung cuûa hoaït ñoäng, phöông thöùc tieán haønh vaø caùc ñieàu kieän ñeå thöïc hieän caùc hoaït ñoäng aáy. ▫ Kyõ naêng ñöôïc hình thaønh trong quaù trình hoaït ñoäng cuûa con ngöôøi. Kyõ naêng ôû moät hoaït ñoäng ñöôïc theå hieän baèng caùc phaåm chaát nhö: tính chính xaùc, toác ñoä thöïc hieän haønh ñoäng, khaû naêng ñoäc laäp thöïc hieän coâng vieäc, tính linh hoaït vaø haønh ñoäng hôïp lyù trong caùc hoaøn caûnh khaùc nhau, söï boá trí thôøi gian, saép xeáp caùc phaàn, yeáu toá cuûa haønh ñoäng, söï löïa choïn phöông tieän, phöông phaùp khaùc nhau ñeå thöïc hieän haønh ñoäng Kyõ xaûo Laø haønh ñoäng hay phaàn cuûa hoaït ñoäng ñaõ ñöôïc töï ñoäng hoaù nhôø quaù trình luyeän taäp. Ñaëc ñieåm cuûa kyõ xaûo:
18. - 11 - ▫ Kyõ xaûo ñöôïc hình thaønh trong quaù trình luyeän taäp (ñöôïc laäp laïi nhieàu laàn moät caùch coù toå chöùc, coù keá hoaïch) ▫ Kyõ xaûo laø moät thuoäc tính cuûa nhaân caùch, noù coù tính chaát oån ñònh, beàn vöõng vaø khoù maát ñi. ▫ Kyõ xaûo theå hieän khaû naêng haønh ñoäng ñeán möùc ñoä töï ñoäng hoaù. Luùc naøy con ngöôøi khoâng caàn duøng nhieàu yù thöùc ñeå ñieàu khieån haønh ñoäng nöõa. ▫ Kyõ xaûo laøm con ngöôøi haønh ñoäng nheï nhaøng, toán ít söùc löïc maø hieäu quaû laïi cao. Luùc naøy con ngöôøi raát nhaïy beùn trong hoaït ñoäng, vaø khi ñieàu kieän cuûa hoaït ñoäng bieán ñoåi thì con ngöôøi deã thích nghi vaø coù nhöõng phaûn öùng thích hôïp. ▫ Khi haønh ñoäng ñaït ñeán kyõ xaûo, ngöôøi ta coù hieåu bieát saâu saéc veà haønh ñoäng ñoù, coù khaû naêng phaân tích, phaùt hieän ra caùc sai laàm khi tieán haønh hoaït ñoäng, cao hôn nöõa coøn coù khaû naêng caûi taïo phöông thöùc cuõ trong haønh ñoäng ñeå taïo phöông thöùc môùi coù hieäu quaû hôn. 2.3.3. Quaù trình hình thaønh kyõ naêng trong thöïc haønh Quaù trình hình thaønh kyõ naêng traûi qua caùc giai ñoaïn sau: ▫ Giai ñoaïn 1: Giai ñoaïn lónh hoäi söï hieåu bieát laø söï naém vöõng kieán thöùc coâng vieäc qua ñoù hình thaønh bieåu töôïng. ▫ Giai ñoaïn 2: Giai ñoaïn taïo döïng hình thaønh tay ngheà laø giai ñoaïn tieán haønh laøm laïi, baét chöôùc coù yù thöùc nhöõng ñoäng taùc ñaõ ñöôïc quan saùt tröôùc ñoù. ▫ Giai ñoaïn 3: Giai ñoaïn hình thaønh kyõ naêng: trong giai ñoaïn naøy kyõ naêng ñöôïc hình thaønh daàn daàn nhôø söï taùi hieän, vaän ñoäng vaø töï ñieàu chænh vaän ñoäng. Kyõ naêng seõ ñöôïc cuûng coá nhôø thoâng qua luyeän taäp, laêäp ñi laëp laïi vaø hình thaønh kyõ xaûo. 2.3.4. Quaù trình hình thaønh kyõ xaûo trong thöïc haønh Quaù trình hình thaønh kyõ xaûo traûi qua caùc giai ñoaïn sau: ▫ Giai ñoaïn 1: Böôùc ñaàu hình thaønh kyõ xaûo, ôû giai ñoaïn naøy hoïc sinh chæ môùi hieåu roõ muïc ñích nhöng chöa hieåu roõ phöông tieän ñeå ñaït muïc ñích, coøn nhieàu sai soùt. ▫ Giai ñoaïn 2: Thöïc hieän hoaït ñoäng moät caùch töï giaùc nhöng chöa kheùo leùo, coøn nhieàu ñoäng taùc thöøa. ▫ Giai ñoaïn 3: Giai ñoaïn phoái hôïp ñöôïc caùc thaønh phaàn kyõ naêng, hình thaønh töï ñoäng hoaù ban ñaàu, ñoäng taùc thöøa ñaõ giaûm daàn. ▫ Giai ñoaïn 4: Giai ñoaïn töï ñoäng hoaù cao, thao taùc chính xaùc, nhanh choùng, khoâng coù ñoäng taùc thöøa.
19. - 12 - 2.3.5. Ñieàu kieän ñeå hoaøn thieän vaø hình thaønh kyõ naêng, kyõ xaûo ngheà. Caùc kyõ naêng, kyõ xaûo ngheà nghieäp ñöôïc hình thaønh phaûi baèng con ñöôøng luyeän taäp – ñoù laø haønh ñoäng laëp laïi nhieàu laàn moät caùch coù keá hoaïch, höôùng daãn cuûa giaùo vieân ñeå thöïc hieän moät nhieäm vuï nhaát ñònh, nhaèm hình thaønh kyõ naêng, kyõ xaûo caàn thieát, song khoâng phaûi moïi haønh ñoäng laëp laïi ñeàu laø luyeän taäp, maø söï laëp laïi phaûi coù muïc ñích, coù heä thoáng, caùch thöùc vaø thöïc hieän trong ñieàu kieän xaùc ñònh. Ñoù laø: ▫ Möùc ñoä hoïc sinh hieåu roõ nhieäm cuï, muïc ñích, phöông phaùp ñaït muïc ñích cuûa söï luyeän taäp. ▫ YÙ thöùc, tinh thaàn, thaùi ñoä ñoái vôùi nhieäm vuï hoïc taäp. ▫ Voán tri thöùc, kyõ naêng, kyõ xaûo ñaõ hình thaønh töø tröôùc. ▫ Söï töï kieåm tra haønh ñoäng cuûa mình, cuûa hoïc sinh, söï höôùng daãn coù phöông phaùp khoa hoïc , ñaùnh giaù kòp thôøi, khaùch quan cuûa giaùo vieân ñoái vôùi keát quaû luyeän taäp cuûa hoïc sinh. ▫ Ñaëc ñieåm cuûa coâng vieäc luyeän taäp. ▫ Hình thaønh toå chöùc luyeän taäp vaø soá löôïng, trình töï saép xeáp caùc baøi luyeän taäp. ▫ Nhöõng yeâu caàu ñoái vôùi söï phaùt trieån kyõ naêng, kyõ xaûo cuøng vôùi caùc phaåm chaát cuûa chuùng ñaët ra trong töøng giai ñoaïn luyeän taäp. ▫ Ñaëc ñieåm löùa tuoåi hoïc sinh vaø caùc yeáu toá taâm lyù cuûa hoïc sinh. ▫ Caùc thieát bò maùy moùc, duïng cuï vaø caùc yeáu toá vaät chaát cuõng nhö ngoaïi caûnh khaùc coù lieân quan ñeán luyeän taäp. 2.3.6. Hoaït ñoäng cuûa ngöôøi giaùo vieân daïy ngheà ▫ Phaân tích ngheà, xaây döïng heä thoáng baøi taäp thöïc haønh. ▫ Xaây döïng vaø toå chöùc quy trình coâng ngheä. ▫ Huaán luyeän khaû naêng söû duïng coâng cuï vaø hình thaønh kyõ naêng, kyõ xaûo ngheà nghieäp. ▫ Huaán luyeän ñaïo ñöùc ngheà nghieäp vaø taùc phong coâng nghieäp. 2.3.7. Caùc quaù trình lao ñoäng, nguyeân coâng vaø thao taùc ngheà Quaù trình lao ñoäng: laø ñôn vò lôùn nhaát cuûa hoaït ñoäng lao ñoäng, noù bao goàm taát caû caùc hoaït ñoäng cuûa ngöôøi coâng nhaân coù lieân quan ñeán vieäc thöïc hieän moät loaït caùc coâng vieäc nhaát ñònh nhö: gia coâng moät chi tieát, kieåm tra moät loaït caùc chi tieát, caùc saûn phaåm, Hoaït ñoäng lao ñoäng cuûa moät ngheà laø söï taäp hôïp caùc nguyeân coâng lao ñoäng, moãi coâng vieäc laïi bao goàm caùc thao taùc, ñoäng taùc. ▫ Nguyeân coâng lao ñoäng: laø moät loaït caùc ñoäng taùc coù cuøng chung moät muïc ñích hoaëc hoaït ñoäng nhaèm thöïc hieän moät nhieäm vuï cuï theå.
20. - 13 - ▫ Nguyeân coâng coâng ngheä: laø moät boä phaän cuûa quy trình coâng ngheä ñöôïc thöïc hieän lieân tuïc taïi moät vò trí laøm vieäc khi gia coâng cuøng moät loaïi saûn phaåm. ▫ Thao taùc ngheà: laø moät phaàn cuûa nguyeân coâng, bao goàm caùc ñoäng taùc thöïc hieän coâng vieäc trong quaù trình lao ñoäng ngheà nghieäp. ▫ Ñoäng taùc ngheà: laø ñôn vò cô baûn cuûa haønh ñoäng vaø laø ñôn vò cô baûn ñeå reøn luyeän kyõ naêng trong daïy ngheà. 2.3.8. Caùc giai ñoaïn daïy thöïc haønh ▫ Giai ñoaïn 1: Giai ñoaïn naém vöõng lyù thuyeát ngheà: ñaây laø giai ñoaïn maø ngöôøi giaùo vieân phaûi trình baøy lyù thuyeát ñeå thöïc hieän coâng vieäc, caùc yeáu toá quan troïng caàn löu yù trong quaù trình thöïc hieän coâng taùc nhö moác kieåm, ñieåm khoaù, nhöõng bieän phaùp an toaøn, ▫ Giai ñoaïn 2: Giai ñoaïn laøm maãu: laø giai ñoaïn giaùo vieân söû duïng caùc coâng cuï, caùc phöông tieän ñeå trình baøy caùc nguyeân coâng, caùc thao taùc, ñoäng taùc. Thoâng thöôøng coù ba möùc ñoä: ◦ Giai ñoaïn laøm nhanh theo toác ñoä chuaån ◦ Giai ñoaïn thöïc hieän chaäm, chi tieát vaø coù giaûi thích cuï theå ◦ Giai ñoaïn dieãn trình nhanh theo toác ñoä chuaån ▫ Giai ñoaïn 3: Giai ñoaïn laøm thöû: laø giai ñoaïn giaùo vieân chæ ñònh ngöôøi hoïc laøm thöû, ñeå xem xeùt ngöôøi hoïc coù naém vöõng caùc quy trình, caùc thao taùc hay chöa ñeå ñieàu chænh kòp thôøi. ▫ Giai ñoaïn 4: Giai ñoaïn tieán haønh thöïc haønh, luyeän taäp: laø giai ñoaïn hoïc sinh töï thöïc hieän coâng vieäc theo caùc quy trình maø tröôùc ñoù ñaõ ñöôïc quan saùt. 2.3.9. Cô sôû xaùc ñònh phöông phaùp giaûng daïy Phöông phaùp Phöông phaùp laø caùch thöùc, con ñöôøng, phöông tieän ñeå ñaït muïc ñích nhaát ñònh, ñeå giaûi quyeát nhöõng nhieäm vuï nhaát ñònh. Noùi moät caùch khaùc phöông phaùp laø toaøn boä nhöõng caùch thöùc duøng ñeå vaän ñoäng noäi dung nhaèm ñaït ñeán moät muïc ñích nhaát ñònh. Veà maët trieát hoïc coù theå hieåu: phöông phaùp laø hình thöùc cuûa söï töï vaän ñoäng beân trong cuûa noäi dung. Caùc ñaëc ñieåm phöông phaùp Phöông phaùp coù 4 ñaëc ñieåm sau: ▫ Phöông phaùp ñöôïc quy ñònh bôûi muïc ñích coâng vieäc (muïc ñích khaùc nhau thì phöông phaùp thöïc hieän cuõng khaùc nhau).
21. - 14 - ▫ Phöông phaùp ñöôïc cuï theå hoaù bôûi noäi dung (noäi dung coâng vieäc seõ quy ñònh cuï theå vieäc söû duïng phöông phaùp naøy hay phöông phaùp ▫ Phöông phaùp luoân coù caáu truùc. khaùc). ▫ Phöông phaùp coù tính ña daïng vaø tính toái öu. Nhöõng cô sôû xaùc ñònh vieäc söû duïng phöông phaùp giaûng daïy Moät phöông phaùp coù theå söû duïng theo nhieàu caùch ñeå taïo neân hieäu quaû. Do vaäy khi giaùo vieân quyeát ñònh söû duïng phöông phaùo naøy hay phöông phaùp khaùc trong quaù trình daïy hoïc caàn xem xeùt caùc yeáu toá sau: ▫ Noäi dung baøi hoïc ▫ Trình ñoä hoïc sinh ▫ Phöông tieän giaûng daïy: tranh aûnh, baûn ñoà, duïng cuï thí nghieäm Nhöõng cô sôû chung ñeå löïa choïn phöông tieän daïy hoïc Khi tieán haønh löïa choïn phöông tieän daïy hoïc ta xem xeùt ñeán caùc yeáu toá cô baûn sau: ▫ Muïc ñích sö phaïm cuï theå: muïc ñích naøy ñöôïc xaùc ñònh bôûi buoåi giaûng nhaèm muïc ñích gì, nhö laø truyeàn ñaït kieán thöùc môùi, cuûng coá kieán thöùc, luyeän taäp tuyø thuoäc vaøo töøng muïc ñích cuï theå seõ choïn löïa caùc phöông tieän phuø hôïp cuï theå ñaùp öùng cho yeâu caàu treân. ▫ Ñaëc ñieåm moân hoïc: tuyø thuoäc vaøo laõnh vöïc chuyeân ngaønh, tính chaát moãi ñeà taøi khaùc nhau caàn phaûi coù phöông tieän phuø hôïp vôùi noäi dung vaø phöông phaùp tieán haønh. ▫ Muïc tieâu hoïc taäp chung: tuyø thuoäc vaøo muïc tieâu hoïc taäp nhö naém vöõng kieán thöùc, hình thaønh khaùi nieäm hay hoaøn thieän kyõ naêng, hình thaønh kyõ xaûo hay ñeå hình thaønh thaùi ñoä taùc phong, haønh vi tö töôûng thì phöông tieän phaûi ñaùp öùng cho töøng muïc tieâu cuï theå. ▫ Ñaëc ñieåm ñoái töôïng: Vieäc löïa choïn phöông tieän coøn phaûi xem xeùt ñeán trình ñoä ñoái töôïng nhö voán kieán thöùc, naêng löïc, kinh nghieäm, löùa tuoåi vaø caùc quy luaät veà taâm sinh lyù ngöôøi hoïc. ▫ Baûo ñaûm thöïc hieän caùc nguyeân taéc daïy hoïc vaø ñieàu kieän cô sôû vaät chaát thöïc teá cuûa nhaø tröôøng.
22. S K L 0 0 2 1 5 4