Luận văn Đề xuất giải pháp nâng cao chất lượng đào tạo nghề cho lao động nông thôn tỉnh Bạc Liêu (Phần 1)

Nội dung text: Luận văn Đề xuất giải pháp nâng cao chất lượng đào tạo nghề cho lao động nông thôn tỉnh Bạc Liêu (Phần 1)

1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ PHAN ĐÔNG HẢI ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐÀO TẠO NGHỀ CHO LAO ĐỘNG NÔNG THÔN TỈNH BẠCS K C 0 0 3 LIÊU9 5 9 NGÀNH: GIÁO DỤC HỌC - 601401 S KC 0 0 4 2 2 6 Tp. Hồ Chí Minh, tháng 4 năm 2014
2. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM KỸ THUẬT THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ PHAN ĐÔNG HẢI ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG ĐÀO TẠO NGHỀ CHO LAO ĐỘNG NÔNG THÔN TỈNH BẠC LIÊU NGÀNH: GIÁO DỤC HỌC - 601401 Tp. Hồ Chí Minh, tháng 4 năm 2014
3. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM KỸ THUẬT THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ PHAN ĐÔNG HẢI ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG ĐÀO TẠO NGHỀ CHO LAO ĐỘNG NÔNG THÔN TỈNH BẠC LIÊU NGÀNH: GIÁO DỤC HỌC - 601401 Hướng dẫn khoa học: TS. NGUYỄN VĂN TUẤN Tp. Hồ Chí Minh, tháng 4 năm 2014
4. LÝ LỊCH KHOA HỌC I. LÝ LỊCH SƠ LƢỢC Họ và tên: Phan Đông Hải; Giới tính: Nam Ngày, tháng, năm sinh: 01/8/1980; Nơi sinh: TP. Bạc Liêu – Tỉnh Bạc Liêu Quê quán: Phường 5 - TP. Bạc Liêu – Tỉnh Bạc Liêu; Dân tộc: Kinh Địa chỉ liên lạc: Sở Lao động – Thương binh và Xã hội Bạc Liêu số 52/3 – Đường Hùng Vương – Phường 1- TP.Bạc Liêu – Tỉnh Bạc Liêu Điện thoại cơ quan: 0781.3959539 ĐTDĐ: 0918.829.499 Fax: 0781.3952087 E-mail: pdhai80@yahoo.com II. QUÁ TRÌNH ĐÀO TẠO 1. Đại học Hệ đào tạo: tại chức Thời gian đào tạo: từ năm 1998 – 2003 Nơi học: Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh Ngảnh học: Kỹ thuật công nghiệp Ngày thi tốt nghiệp: 2. Cao học Hệ đào tạo: Chính quy Thời gian đào tạo: 2012 – 2014 Nơi học: Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh Ngành học: Giáo dục học III. QUÁ TRÌNH CÔNG TÁC CHUYÊN MÔN KỂ TỪ KHI TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Thời gian Nơi công tác Công việc đảm nhiệm Trường Trung học phổ Giáo viên dạy môn Kỹ Từ năm 2003 đến 2009 thông Vĩnh Hưng thuật công nghiệp. Sở Lao động – Thương Chuyên viên Phòng Từ năm 2009 đến nay binh và Xã hội Bạc Liêu Quản lý Dạy nghề
5. LỜI CAM ĐOAN Tôi cam đoan đây là công trình nghiên cứu của tôi. Các số liệu, kết quả trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Tp. Hồ Chí Minh, ngày tháng năm 2014 Tác giả luận văn Phan Đông Hải
6. LỜI CẢM ƠN Trong suốt quá trình hoc̣ tâp̣ và hoà n thà nh luâṇ văn nà y , tôi đã nhâṇ đươc̣ sư ̣ hướ ng dâñ , giúp đỡ quý báu của các thầy cô , các anh chị, các em và các baṇ . Vớ i lò ng kính troṇ g và biết ơn sâu sắ c tôi xin đươc̣ bà y tỏ lớ i cảm ơn chân thà nh tớ i: Ban Giá m hiêụ , Phòng đào tạo sau đại học Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh đã taọ moị điều kiêṇ thuâṇ lơị giú p đ ỡ tôi trong quá trình hoc̣ tâp̣ và hoà n thà nh luâṇ văn. Tiến si ̃ Nguyễn Văn Tuấn, ngườ i thầy kính mến đã hết lò ng giú p đơ,̃ dạy bảo, đôṇ g viên và taọ moị điều kiêṇ thuâṇ lơị cho tôi trong suốt quá trình hoc̣ tâp̣ và hoà n thành luâṇ văn tốt nghiêp̣ . Xin chân thà nh cảm ơn cá c thầy cô trong hôị đồng chấm luâṇ văn đã cho tôi những đó ng gó p quý bá u để hoà n chỉnh luâṇ văn nà y. Tôi xin chân thành cảm ơn quý lãnh đạo, đồng nghiệp Sở Lao động - Thương binh và Xã hội Bạc Liêu, quý thầy cô các cơ sở dạy nghề tỉnh Bạc Liêu đã tạo điều kiện và giúp đỡ tôi hoàn thành tốt luận văn tốt nghiệp. Xin gử i lời cảm ơn tớ i baṇ bè , các anh chị em trong lớp cao học khóa 2012-2014B đã đôṇ g viên và giú p đỡ tôi trong những lú c tôi găp̣ khó khăn. Xin chân thà nh cảm ơn gia đình đã luôn ở bên caṇ h đôṇ g viên và giú p đỡ tôi hoc̣ tâp̣ là m viêc̣ và hoà n thà nh luâṇ văn thạc sĩ. Người thực hiện luận văn Phan Đông Hải
7. TÓM TẮT Để xây dựng thành công phát triển tam nông không thể dựa vào nguồn nhân lực chất lượng thấp, không có nghề. Sự thành bại của chương trình Quốc gia này chính là nguồn lao động đã qua đào tạo, lao động có nghề. Xây dựng nông thôn mới cũng là công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn. Vì vậy, việc đào tạo nghề cho lao động nông thôn là hết sức cần thiết, cấp bách. Lao động nông thôn trở thành công nhân – người làm việc trên chính quê hương mình thì việc li nông mà không li hương mới hiệu quả. Lao động nông thôn trong tỉnh Bạc Liêu những năm qua được Đảng, chính quyền các cấp quan tâm đào tạo nghề và giải quyết việc làm, người lao động đã tự tạo việc làm theo nghề đã được đào tạo. Tuy nhiên, việc đào tạo nghề cho lao động nông thôn chưa đáp ứng được nhu cầu hội nhập và phát triển. Trình độ chuyên môn và kỹ năng nghề của lao động nông thôn chưa đủ điều kiện để tham gia lao động sản xuất trong nền kinh tế thị trường - chưa đáp ứng được yêu cầu của thị trường lao động và sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương Vì vậy, công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn cần có đầu tư mang tính chiến lược mới đáp ứng được nhu cầu lao động và nhu cầu tạo việc làm cho người lao động để góp phần phát triển kinh tế - xã hội, giảm nghèo bền vững Vì vậy, người nghiên cứu chọn đề tài “Đề xuất giải pháp nâng cao chất lượng đào tạo nghề cho lao động nông thôn tỉnh Bạc Liêu” để thực hiện. Đề tài nghiên cứu được thiết kế gồm có 03 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận của đề tài, gồm có: Một số khái niệm cơ bản như Chất lượng và chất lượng đào tạo, Nghề và đào tạo nghề, Lao động nông thôn, Chất lượng đào tạo nghề Một số mô hình và kỹ thuật đánh giá chất lượng đào tạo, Một số phương thức tổ chức dạy nghề cho lao đôṇ g nông thôn, Đánh giá công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn trên điạ bàn xã và Cơ sở pháp lý về đào tạo nghề cho lao động nông thôn.
8. Chương 2: Thực trạng công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn tỉnh Bạc Liêu, gồm có: Tổng quan địa bàn nghiên cứu, Quy hoạch phát triển nguồn nhân lực tỉnh Bạc Liêu giai đoạn 2011 – 2020, Kết quả khảo sát, tổng hợp số liệu thực trạng công tác đào tạo nghề và Những mặt đã làm được, những hạn chế trong công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn. Chương 3: Đề xuất các giải pháp nâng cao chất lượng đào tạo nghề cho lao động nông thôn tỉnh Bạc Liêu, gồm có: Cơ sở đề xuất các giải pháp, Định hướng cho việc đề xuất các giải pháp, Các giải pháp nâng cao chất lượng đào tạo nghề cho lao động nông thôn tại tỉnh Bạc Liêu và Đánh giá ban đầu về các giải pháp nâng cao chất lượng đào tạo nghề cho lao động nông thôn. Tóm lại, với mục tiêu nâng cao chất lượng đào tạo nghề cho lao động nông thôn nhằm giúp lao động nông thôn có được nghề nghiệp ổn định cải thiện cuộc sống. Người nghiên cứu mong muốn các nhóm giải pháp này được áp dụng vào thực tế để đạt được mục tiêu nêu trên góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
9. ABSTRACT To build three successful agricultural development can not rely on low quality human resources, do not have a job. The success or failure of this program is national workforce of trained, skilled workers. Construction of new countryside is also industrialization, modernization of agriculture and rural areas. Therefore, vocational training for rural workers is essential and urgent. Rural workers became employees - who work on their own land, the farm li li without effective new flavor. Rural Labour in Bac Lieu Province Party the years, governments at all levels are interested in vocational training and employment, workers were self-employed occupation trained. However, vocational training for rural laborers did not meet the needs of integration and development. Qualifications and skills of rural workers are not eligible to participate in productive labor in the market economy - has not met the requirements of the labor market and economic development - social Congress of local Therefore, vocational training for rural laborers need strategic investments to meet the demand for labor and employment needs for employees to contribute to economic development economic - social, sustainable poverty reduction Therefore, the selected research topics "Propose measures to improve the quality of vocational training for rural laborers Bac Lieu" to perform. The study design consists of 03 chapters: Chapter 1: Rationale of topics, including: basic concepts such as quality and the quality of education, occupation and vocational training, rural labor, vocational training quality Some model and assess the quality of technical training, some methods of vocational training for rural workers, evaluation of vocational training for rural workers in the commune and the legal basis for training rural labor. Chapter 2: Situation of vocational training for rural laborers Bac Lieu province, including: Overview of the study area, planning human resource development stages Bac Lieu Province from 2011 to 2020, survey results, perform
10. data aggregation status of vocational training and that side has done, the limitations in vocational training for rural laborers. Chapter 3: Proposing measures to improve the quality of vocational training for rural laborers Bac Lieu province, including: Facility proposed solutions, Orientation for proposing solutions, The Advanced Solution quality vocational training for rural laborers in Bac Lieu province and a preliminary assessment of the measures to improve the quality of vocational training for rural laborers. In summary, with the goal of improving the quality of vocational training for rural laborers to help rural workers have been stable career improved life. The research group expects this solution to be applied in practice to achieve the above objectives, contributing to economic development - local society.
11. MỤC LỤC PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài 1 2. Mục tiêu nghiên cứu 3 3. Đối tƣợng nghiên cứu 3 4. Khách thể nghiên cứu 3 5. Giả thuyết nghiên cứu 4 6. Nhiệm vụ của đề tài 4 7. Giới hạn đề tài 4 8. Phƣơng pháp nghiên cứu 4 9. Cấu trúc luận văn 5 PHẦN NỘI DUNG CHƢƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHẤT LƢỢNG ĐÀO TẠO NGHỀ CHO LĐNT 6 1.1 Lịch sử nghiên cứu của vấn đề 6 1.1.1 Các nghiên cứu đào tạo nghề cho LĐNT ở nước ngoài 6 1.1.2 Các kết quả nghiên cứu trong nước 9 1.2 Một số khái niệm cơ bản 10 1.2.1 Chất lượng và chất lượng đào tạo 10 1.2.2 Nghề và đào tạo nghề 12 1.2.3 Lao động nông thôn 14 1.2.4 Chất lượng đào tạo nghề 15 1.2.5 Các điều kiện đảm bảo chất lượng đào tạo 18 1.2.6 Phân loại đánh giá, đo lường chất lượng đào tạo 20 1.3 Một số mô hình và kỹ thuật đánh giá chất lƣợng đào tạo 21 1.3.1 Mô hình đánh giá 21 1.3.2 Kỹ thuật đánh giá 22 1.4 Một số phƣơng thức tổ chức dạy nghề cho lao đôṇ g nông thôn 23
12. 1.4.1 Dạy nghề cho lao động nông thôn tại vùng chuyên canh, chuyên con 23 1.4.2 Dạy nghề cho lao động nông thôn trong các làng nghề 24 1.4.3 Dạy nghề tại đồng ruộng 26 1.5 Đánh giá công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn trên điạ bàn xã 26 1.5.1 Giám sát 26 1.5.2 Đánh giá 28 1.5.3. Đánh giá chương trình đào tạo nghề cho lao động nông thôn 31 1.5.4. Kiểm tra giám sát các hoạt động đào tạo nghề cho lao động nông thôn 31 1.5.5. Đánh giá tổ chức, quản lý đào tạo nghề cho lao động nông thôn 32 1.6 Chủ trƣơng, chính sách của Đảng và Nhà nƣớc ta về công tác đào tạo nghề cho LĐNT 32 KẾT LUẬN CHƢƠNG I 35 CHƢƠNG 2. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC ĐÀO TẠO NGHỀ CHO LĐNT TỈNH BẠC LIÊU 37 2.1. Tổng quan địa bàn nghiên cứu 37 2.1.1. Điều kiện tự nhiên 37 2.1.1. Thực trạng tình hình kinh tế - xã hội 38 2.1.2. Thực trạng dân số và lao động tỉnh Bạc Liêu 40 2.2 Quy hoạch phát triển nguồn nhân lực tỉnh Bạc Liêu giai đoạn 2011 – 2020 42 2.2.1 Quan điểm 42 2.2.2 Mục tiêu cụ thể 42 2.2.3 Phương hướng phát triển 42 2.3 Kết quả khảo sát, tổng hợp số liệu thực trạng công tác đào tạo nghề cho LĐNT tỉnh Bạc Liêu 44 2.3.1 Mạng lưới cơ sở dạy nghề cho LĐNT 44 2.3.2 Cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy nghề của các cơ sở đào tạo nghề 46 2.3.3 Giáo viên, người tham gia dạy nghề 48 2.3.4 Cán bộ quản lý dạy nghề cho LĐNT 51 2.3.5 Ngành nghề đào tạo cho LĐNT 52
13. 2.3.6 Chương trình dạy nghề cho LĐNT 55 2.3.7 Công tác thông tin truyền thông, tư vấn học nghề cho LĐNT 57 2.3.8 Cơ chế chính sách công tác đào tạo nghề cho LĐNT 60 2.3.9 Giám sát, đánh giá công tác đào tạo nghề cho LĐNT 62 2.3.10 Công tác phối hợp giữa chính quyền – CSDN - doanh nghiệp - người học nghề trong công tác đào tạo nghề cho LĐNT 64 KẾT LUẬN CHƢƠNG 2 65 CHƢƠNG 3. GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG ĐÀO TẠO NGHỀ CHO LĐNT TỈNH BẠC LIÊU 67 3.1 Cơ sở đề xuất giải pháp 67 3.1.1 Căn cứ vào quan điểm chỉ đạo công tác đào tạo nghề cho LĐNT của Đảng và Nhà nước 67 3.1.2 Căn cứ vào thực trạng khảo sát công tác đào tạo nghề cho LĐNT tại tỉnh 68 3.2 Định hƣớng cho việc đề xuất các giải pháp 68 3.2.1 Tính khả thi 69 3.2.2 Tính hiệu quả 69 3.3 Các giải pháp nâng cao chất lƣợng đào tạo nghề cho LĐNT tại tỉnh Bạc Liêu 69 3.3.1 Nhóm 1: Nhóm giải pháp phát triển về thông tin truyền thông, tư vấn công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn 70 3.3.2 Nhóm 2: Nhóm giải pháp nâng cao năng lực dạy nghề cho LĐNT 74 3.3.3 Nhóm 3: Nhóm giải pháp tăng cường các điều kiện học nghề cho LĐNT 81 3.4 Đánh giá ban đầu về các giải pháp nâng cao chất lƣợng đào tạo nghề cho LĐNT tỉnh Bạc Liêu 89 KẾT LUẬN CHƢƠNG 3 97 PHẦN KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 1. Kết luận 98 2. Kiến nghị 99 TÀI LIỆU THAM KHẢO 101
14. DANH SÁCH CÁC CHỮ VIẾT TẮT STT CHỮ VIẾT TẮT CỤM TỪ TƢƠNG ỨNG 1 LĐNT Lao động nông thôn 2 CNH-HĐH Công nghiệp hóa – Hiện đại hóa 3 CSDN Cơ sở dạy nghề 4 CSVC Cơ sở vật chất 5 GV Giáo viên 6 HS Học sinh 7 BCĐ Ban chỉ đạo 8 UBND Ủy ban nhân dân 9 % Tỷ lệ phần trăm 10 GDP Tổng sản phẩm quốc nội 11 QĐ Quyết định 12 NQ Nghị quyết 13 KH Kế hoạch 14 TTDN Trung tâm dạy nghề 15 SL Số lượng 16 TL% Tỷ lệ % 17 TCN Trung cấp nghề 18 CĐN Cao đẳng nghề 19 TP Thành phố 20 LĐTBXH Lao động - Thương binh và Xã hội
15. DANH SÁCH CÁC HÌNH TÊN HÌNH TRANG Hình 1.1. Sơ đồ chất lượng đào tạo Hình 1.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng đào tạo nghề Hình 1.3. Các chỉ số đánh giá theo mô hình đánh giá thành quả của Mỹ Hình 2.1: Bản đồ hành chính tỉnh Bạc Liêu Hình 2.2: Biểu đồ% phân bố dân cư trên địa bàn tỉnh Hình 2.3: Biểu đồ% phân phối nguồn lao động trên địa bàn tỉnh Hình 2.4: Biểu đồ % phân phối nguồn lao động theo ngành nghề kinh tế Hình 2.5: Biểu đồ kết quả đào tạo nghề cho lao động nông thôn Hình 3.1: Sơ đồ hoạt động của Tổ công tác thông tin Hình 3.2: Sơ đồ quy trình hiệp y mua sắm trang thiết bị dạy nghề Hình 3.3: Biểu đồ % đánh giá giải pháp phát triển về thông tin truyền thông, tư vấn Hình 3.4: Biểu đồ % đánh giá giải pháp phát triển mạng lưới cơ sở dạy nghề Hình 3.5: Biểu đồ % đánh giá giải pháp phát triển cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy nghề của các cơ sở Hình 3.6: Biểu đồ % đánh giá giải pháp phát triển chương trình dạy nghề Hình 3.7: Biểu đồ % đánh giá giải pháp phát triển đội ngũ giáo viên, người tham gia dạy nghề Hình 3.8: Biểu đồ % đánh giá giải pháp phát triển đội ngũ cán bộ quản lý dạy nghề Hình 3.9: Biểu đồ % đánh giá giải pháp hoàn thiện cơ chế chính sách Hình 3.10: Biểu đồ % đánh giá giải pháp tăng cường sự phối hợp giữa chính quyền – cơ sở đào tạo nghề – người học nghề - doanh nghiệp Hình 3.11: Biểu đồ % đánh giá giải pháp định hướng ngánh nghề đào tạo cho LĐNT Hình 3.12: Biểu đồ % đánh giá giải pháp nâng cao quá trình giám sát, đánh giá
16. DANH SÁCH CÁC BẢNG TÊN BẢNG TRANG Bảng 2.1: Dân số phân theo đơn vị hành chính năm 2013 Bảng 2.2: Danh sách các cơ sở dạy nghề và tham gia dạy nghề Bảng 2.3: Danh sách các cơ sở tham gia daỵ nghề cho LĐNT từ năm 2010 - 2013 Bảng 2.4: Kết quả khảo sát đánh giá về cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy nghề Bảng 2.5: Kết quả khảo sát trình độ học vấn của học viên tham gia các lớp đào tạo nghề cho LĐNT Bảng 2.6: Số lượng giáo viên dạy nghề cho LĐNT Bảng 2.7: Thực trạng việc đi thực tế, tham quan các mô hình, phương thức sản xuất tiên tiến trong và ngoài tỉnh từ năm 2010 - 2013 Bảng 2.8: Kết quả khảo sát về giáo viên đào tạo nghề cho LĐNT Bảng 2.9: Kết quả khảo sát về công tác quản lý dạy nghề cho LĐNT Bảng 2.10: Ngành học của học viên tham gia các lớp đào tạo nghề cho LĐNT Bảng 2.11: Kết quả khảo sát tình hình học viên làm nghề đã học Bảng 2.12: Kết quả khảo sát lý do học viên nghỉ làm với nghề đã học Bảng 2.13: Kết quả khảo sát chương trình dạy nghề cho LĐNT Bảng 2.14: Kết quả khảo sát tỷ lệ kiến thức học viên áp dụng vào công việc sau khi học nghề Bảng 2.15: Kết quả khảo sát về nguồn thông tin học nghề của LĐNT Bảng 2.16: Kết quả khảo sát về cán bộ phụ trách tư vấn công tác đào tạo nghề cho LĐNT Bảng 2.17: Thực trạng chính sách hỗ trợ LĐNT học nghề Bảng 2.18: Đánh giá chính sách công tác đào tạo nghề LĐNT Bảng 2.19: Kết quả khảo sát nhận xét quá trình giám sát, đánh giá công tác đào tạo nghề cho LĐNT Bảng 2.20: Đánh giá sự phối hợp giữa chính quyền - CSDN- người học nghề - doanh nghiệp
17. Bảng 3.1: Tổ công tác thông tin Bảng 3.2: Tổ công tác dạy nghề Bảng 3.3: Kinh phí địa phương hỗ trợ đào tạo nghề cho LĐNT Bảng 3.4: Tổ công tác tài chính Bảng 3.5: Nghề thí điểm đào tạo cho LĐNT Bảng 3.6: Thống kê ý kiến đánh giá của chuyên gia về các giải pháp
18. 1. Lý do chọn đề tài Nghị quyết lần thứ 7, khóa X của Đảng ta đã khẳng định phát triển nông nghiệp, nông thôn và nông dân (tam nông) là cơ sở để ổn định chính trị đất nước trong giai đoạn đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế. Nghị quyết có tầm chiến lược rất quan trọng, đã đề cập toàn diện và đầy đủ các quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp để giải quyết vấn đề nông nghiệp, nông thôn và nông dân nước ta. Đề án Quốc gia về xây dựng nông thôn mới, một trong những đề án quan trọng về phát triển tam nông đã xác định: “Đẩy mạnh đào tạo nghề cho lao động nông thôn, thúc đẩy đưa công nghiệp hóa vào nông thôn, giải quyết việc làm và dịch chuyển nhanh cơ cấu lao động nông thôn” (Chương trình mục tiêu Quốc gia về xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2010-2020). Chúng ta cũng biết rằng, để xây dựng thành công phát triển tam nông không thể dựa vào nguồn nhân lực chất lượng thấp, không có nghề. Sự thành bại của chương trình Quốc gia này chính là nguồn lao động đã qua đào tạo, lao động có nghề. Xây dựng nông thôn mới cũng là công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn. Vì vậy, việc đào tạo nghề cho lao động nông thôn là hết sức cần thiết, cấp bách. Lao động nông thôn trở thành công nhân – người làm việc trên chính quê hương mình thì việc li nông mà không li hương mới hiệu quả. Với nền kinh tế toàn cầu hoá, việc tổ chức sản xuất và khai thác thị trường trong phạm vi một nước đã nhanh chóng chuyển sang sản xuất và khai thác thị trường trên phạm vi toàn thế giới. Do đó sản phẩm hàng hoá sản xuất phải có chất lượng, có giá trị gia tăng và sức cạnh tranh cao để xuất khẩu, góp phần giải quyết việc làm cho xã hội, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, nhanh chóng rút ngắn khoảng cách phát triển kinh tế giữa nước ta và các nước trong khu vực. Chính sách hỗ trợ dạy nghề cho lao động nông thôn được thực hiện từ năm 2005 theo Quyết định số 81/2005/QĐ-TTg ngày 18 tháng 4 năm 2005 của Thủ
19. tướng Chính phủ và Thông tư số 06/2006/TTLT-BTC-BLĐTBXH ngày 19 tháng 01 năm 2006 của liên Bộ Tài chính, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội nhằm phát triển dạy nghề lao động nông thôn, góp phần tăng thu nhập, xóa đói giảm nghèo cho lao động nông thôn. Để phát triển và nhân rộng các kết quả đó, ngày 27 tháng 11 năm 2009, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 1956/QĐ-TTg về việc phê duyệt “Đề án đào tạo nghề cho lao động nông thôn đến năm 2020” với quan điểm: “Chuyển mạnh đà o taọ nghề cho lao động nông thôn từ đà o taọ theo năng lực sẵn có của cơ sở đà o taọ sang đà o taọ theo nhu cầu học nghề của lao động nông thôn và yêu cầu của thị trường lao động; gắn đà o taọ nghề với chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của cả nước , từng vùng , từng ngành, từng điạ phương. Đổi mới và phát triển đà o taọ nghề cho lao động nông thôn theo h ướng nâng cao chất lượng, hiệu quả đào tạo và tạo điều kiện thuận lợi để lao động nông thôn tham gia học nghề phù hợp với trình độ học vấn, điều kiện kinh tế và nhu cầu học nghề của mình”. Từ đó, Ban Thường vụ Tỉnh ủy tỉnh Bạc Liêu ban hành Chỉ thị số 23-CT/TU ngày 12/7/2010 về tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện công tác dạy nghề cho lao động nông thôn tỉnh Bạc Liêu. Đến ngày 10 tháng 3 năm 2011, Chủ tịch UBND tỉnh Bạc liêu ra Quyết định số 436/QĐ-UBND phê duyệt Đề án đào tạo nghề cho lao động nông thôn tỉnh Bạc Liêu năm 2010 - 2020. Mặt khác, Nghị quyết 29/2012/NQ-HĐND thông qua Quy hoạch phát triển nhân lực tỉnh Bạc Liêu giai đoạn 2011 – 2020, trong Nghị quyết đưa ra Phương hướng phát triển nhân lực theo bậc đào tạo: “Năm 2015, có khoảng 241.619 người qua đào tạo, chiếm 50% so tổng số lao động đang làm việc, trong đó, sơ cấp nghề trở xuống chiếm 63,3%, trung cấp trở lên chiếm 36,70%.
20. Năm 2020, có khoảng 327.665 người qua đào tạo, chiếm 65% so tổng số lao động đang làm việc, trong đó, sơ cấp nghề trở xuống chiếm 59,65%, trung cấp trở lên chiếm 40,35%”. Lao động nông thôn trong tỉnh Bạc Liêu những năm qua được Đảng, chính quyền các cấp quan tâm đào tạo nghề và giải quyết việc làm, người lao động đã tự tạo việc làm theo nghề đã được đào tạo. Tuy nhiên, việc đào tạo nghề cho lao động nông thôn chưa đáp ứng được nhu cầu hội nhập và phát triển, cuối năm 2013, tỉ lệ lao động qua đào tạo còn thấp đạt 41%, trong đó qua đào tạo nghề đạt 22%. Trình độ chuyên môn và kỹ năng nghề của lao động nông thôn chưa đủ điều kiện để tham gia lao động sản xuất trong nền kinh tế thị trường - chưa đáp ứng được yêu cầu của thị trường lao động và sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương Vì vậy, công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn cần có đầu tư mang tính chiến lược mới đáp ứng được nhu cầu lao động và nhu cầu tạo việc làm cho người lao động để góp phần phát triển kinh tế - xã hội, giảm nghèo bền vững Từ những lý do trên, người nghiên cứu chọn đề tài: “Đề xuất giải pháp nâng cao chất lượng đào tạo nghề cho lao động nông thôn tỉnh Bạc Liêu” để làm đề tài nghiên cứu. 2. Mục tiêu nghiên cứu Trên cơ sở đánh giá chất lượng đào tạo nghề cho LĐNT tỉnh Bạc Liêu, nghiên cứu đề xuất một số giải pháp nâng cao chất lượng đào tạo nghề cho LĐNT tỉnh Bạc Liêu. 3. Đối tƣợng nghiên cứu Giải pháp nâng cao chất lượng đào tạo nghề cho LĐNT tỉnh Bạc Liêu. 4. Khách thể nghiên cứu - Chất lượng đào tạo nghề cho LĐNT. - Lao động nông thôn tỉnh Bạc Liêu. - Các cơ sở dạy nghề. - Công tác đào tạo nghề cho LĐNT.
21. 5. Giả thuyết nghiên cứu - Hiện nay, chất lượng đào tạo nghề LĐNT trên địa bàn tỉnh Bạc Liêu chưa cao, nếu các giải pháp này được áp dụng vào công tác đào tạo nghề cho LĐNT trên địa bàn tỉnh Bạc Liêu thì sẽ góp phần nâng cao chất lượng đào tạo nghề cho LĐNT. 6. Nhiệm vụ của đề tài - Nghiên cứu các khái niệm cơ bản về chất lượng đào tạo nghề cho LĐNT; cách thức đánh giá công tác dạy nghề cho LĐNT; các chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước về công tác đào tạo nghề cho LĐNT. - Khảo sát thực trạng chất lượng đào tạo nghề của LĐNT tỉnh Bạc Liêu: mạng lưới cơ sở dạy nghề cho LĐNT; cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy nghề; giáo viên, người tham gia dạy nghề, cán bộ quản lý dạy nghề; công tác thông tin truyền thông, tư vấn học nghề cho LĐNT; ngành nghề đào tạo; sự phối hợp giữa các cấp; giám sát, đánh giá công tác đào tạo nghề cho LĐNT. - Đề xuất một số giải pháp nâng cao chất lượng đào tạo nghề cho lao động nông thôn tỉnh Bạc Liêu và lấy ý kiến chuyên gia nhằm đánh giá tính khả thi của đề tài. 7. Giới hạn đề tài - Đề tài tập trung phân tích, đánh giá thực trạng công tác dạy nghề cho lao động nông thôn ở những vùng có đối tượng lao động nông thôn học nghề đông trên địa bàn tỉnh Bạc Liêu theo Quyết định 1956/QĐ-TTg 27 tháng 11 năm 2009 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt “Đề án đào tạo nghề cho lao động nông thôn đến năm 2020”, đánh giá các nhân tố ảnh hưởng tới hiệu quả của quá trình triển khai thực hiện nhiệm vụ. - Thời gian thực hiện từ tháng 04/2013 đến tháng 4/2014. - Số liêụ , thông tin đươc̣ ghi nhâṇ , thu thâp̣ từ năm 2010 - 2013. 8. Phƣơng pháp nghiên cứu - Phƣơng pháp nghiên cứu tài liệu để làm rõ cơ sở lý luận của đề tài: sưu tầm, phân tích các quan điểm lý luận thể hiện trong các văn kiện của đảng, nghiên cứu sách báo, tài liệu có liên quan đến đề tài, bao gồm các báo cáo tổng kết,