Luận văn Dạy học tích cực hóa người lớn tuổi môn Vật lí 11 tại Trung tâm giáo dục thường xuyên Bình Long, tỉnh Bình Phước (Phần 1)

Nội dung text: Luận văn Dạy học tích cực hóa người lớn tuổi môn Vật lí 11 tại Trung tâm giáo dục thường xuyên Bình Long, tỉnh Bình Phước (Phần 1)

1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ HUỲNH VĂN GÌN DẠY HỌC TÍCH CỰC HÓA CHO NGƯỜI LỚN TUỔI MÔN VẬT LÍ 11 TẠI TRUNG TÂM GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN BÌNH LONG, TỈNH BÌNH PHƯỚC NGÀNH GIÁO DỤC HỌC - 601401 S KC 0 0 4 1 6 3 Tp. Hồ Chí Minh, tháng 10 năm 2013
2. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ HUỲNH VĂN GÌN DẠY HỌC TÍCH CỰC HÓA CHO NGƯỜI LỚN TUỔI MÔN VẬT LÍ 11 TẠI TRUNG TÂM GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN BÌNH LONG, TỈNH BÌNH PHƯỚC NGÀNH: GIÁO DỤC HỌC - 601401 GVHD: TS. NGUYỄN TOÀN Tp. Hồ Chí Minh, tháng 10 năm 2013
3. LỜI CAM ĐOAN Tôi cam đoan đây là công trình nghiên cứu của tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chƣa từng đƣợc ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Tp. Hồ Chí Minh, ngày tháng năm 2013 Ngƣời nghiên cứu Huỳnh Văn Gìn i
4. Trong quá trình học tập và hoàn thành luận văn tốt nghiệp, tác giả xin chân thành gởi lời cảm ơn đến: - TS. Nguyễn Toàn – Giảng viên hƣớng dẫn về những tri thức và những kinh nghiệm quý báu mà thầy đã truyền đạt lại. - Ban Giám Hiệu, các thầy cô Khoa Sư Phạm, Phòng Sau đại học thuộc trƣờng Đại học Sƣ Phạm Kỹ Thuật TP. HCM. - Phòng Đào tạo trường Đại học Sư Phạm Kỹ Thuật Tp. HCM đã tạo điều kiện tốt nhất cho tác giả trong thời gian học tập. - Ban Giám Đốc, các thầy cô Trung tâm GDTX Bình Long, tỉnh Bình Phƣớc. - Các thầy cô giảng dạy môn Vật lí tại các Trung tâm GDTX và các trường THPT thuộc tỉnh Bình Phƣớc. - Và những người thân, bạn bè của tôi đã luôn động viên, giúp đỡ, tạo mọi điều kiện thuận lợi để tôi hoàn thành luận văn. Do điều kiện khách quan và chủ quan nên luận văn này sẽ không tránh khỏi những thiếu sót. Do vậy, tác giả rất mong nhận đƣợc sự góp ý của quý Thầy, Cô và bạn bè để luận văn đạt đƣợc kết quả nhƣ mong muốn. Xin trân trọng cảm ơn! Tp. Hồ Chí Minh, ngày tháng năm 2013 Ngƣời nghiên cứu Huỳnh Văn Gìn ii
5. TÓM TẮT Giáo dục là nền tảng phát triển của nhiều quốc gia trên thế giới. Và Việt Nam với phƣơng châm : “Giáo dục là quốc sách hàng đầu” luôn đƣợc Đảng, Nhà nƣớc và toàn xã hội đặc biệt quan tâm. Trong xu thế hội nhập và toàn cầu hóa nhƣ hiện nay, đổi mới giáo dục là vấn đề then chốt mang tính quyết định đến sự phát triển của đất nƣớc ta. Ngoài giáo dục chính quy, giáo dục thƣờng xuyên cũng đƣợc Đảng và Nhà nƣớc ta chú trọng, định hƣớng và đầu tƣ qua các kỳ Đại hội V, VI, VII, VIII, IX, X, XI của Đảng công sản Việt Nam; Luật Giáo dục (2005) và Luật Giáo dục sửa đổi (2009), cũng nhƣ rất nhiều văn bản vi phạm pháp luật có liên quan khác. Riêng tại Trung tâm giáo dục thƣờng xuyên Bình Long việc đổi mới phƣơng pháp giảng dạy nhằm nâng cao chất lƣợng dạy học luôn là mục tiêu hàng đầu của Ban lãnh đạo và tập thể giáo viên, công nhân viên toàn Trung tâm. Là một giáo viên giảng dạy môn Vật lí, tác giả luôn cố gắng nỗ lực hết mình vì mục tiêu chung. Tích cực hƣởng ứng cuộc vận động : “Nói không với tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục” mà trƣớc hết là: “Nói không với dạy học đọc chép”. Vì vậy, tác giả chọn đề tài “Dạy học tích cực hóa người lớn tuổi môn Vật lí 11 tại Trung tâm giáo dục thường xuyên Bình Long, tỉnh Bình Phước”. Có nhiều phƣơng pháp dạy học tích cực hóa ngƣời học môn Vật lí nhƣ: phƣơng pháp dạy học giải quyết vấn đề, phƣơng pháp dạy học theo tình huống, phƣơng pháp đóng vai, phƣơng pháp xemina, phƣơng pháp dạy học theo dự án, phƣơng pháp dạy học theo nhóm nhỏ . Đối với học viên ngƣời lớn tuổi có đặc điểm học tập đa dạng (tâm sinh lí ổn định, nhiều kinh nghiệm thực tiễn cuộc sống, tuổi tác, môi trường và vị trí làm việc ) thì giáo viên cần phải có cách dạy sao cho thực sự phù hợp. Qua nghiên cứu cơ sở lí luận, tác giả nhận thấy tầm quan trọng và tính hiệu quả của phƣơng pháp dạy học theo nhóm đối với học viên lớn tuổi trong học tập môn Vật lí 11. iii
6. Tuy nhiên, việc dạy học môn Vật lí 11 hệ giáo dục thƣờng xuyên tại tỉnh Bình Phƣớc còn hạn chế về nhiều mặt, trong giới hạn luận văn này tác giả đề cập kỹ hơn về phƣơng pháp dạy học. Qua đó, giáo viên sử dụng chủ yếu là các phƣơng pháp dạy học truyền thống: phƣơng pháp diễn giảng, phƣơng pháp thuyết trình, phƣơng pháp đàm thoại . Do đó, chƣa phát huy đƣợc tính tích cực trong học tập của học viên, chất lƣợng dạy học môn Vật lí 11 cho học viện hệ giáo dục thƣờng xuyên tỉnh Bình Phƣớc chƣa cao. Dựa trên cơ sở lí luận và cơ sở thực tiễn của luận văn, tác giả đã đề xuất quy trình dạy học theo nhóm môn Vật lí 11 cho học viên lớn tuổi và tiến hành thực nghiệm sƣ phạm nhằm đánh giá tính khả thi đề xuất. Kết quả thu đƣợc bƣớc đầu khá tốt: Học viên tích cực, chủ động, phát triển tƣ duy, kỹ năng, kỹ xảo, khả năng vận dụng vào thực tế đƣợc nâng lên. Mục tiêu của đề tài đã đạt đƣợc. Vì vậy, hình thức dạy học theo nhóm cho học viên lớn tuổi môn Vật lí 11 rất hiệu quả và phù hợp, cần đƣợc triển khai và nhân rộng cho các môn học khác. iv
7. ABSTRACT Education is the developing foundation for many countries around the world. For Vietnam, Education is a top priority national policy that has always been particularly interested by the Communist Party, the State and whole society. In the trend of integration and globalization, an educational innovation is the crucial issue to the development of our country. In addition to formal education, non-formal education is also paid more attention, oriented and invested by the fifth, sixth, seventh, eighth, ninth, tenth, eleventh Congress of the Communist Party, the State of Vietnam; Educational Laws (2005) and modified Educational Laws (2009), as well as many legal documents related. For the Binh Long Center of Non-formal Education, an innovation of teaching methods to improve the quality of teaching is always the top target of leaders, teachers, and employees. As a teacher of physics, I try my best to work for the Center’s common target by the means of response actively to the campaign: "Say no to negative examinations and achievement in education" but first of all: "Say no to traditional methods of teaching by reading and written ". So I selected the dissertation: "Active teaching in 11th grade physics for adults at the Binh Long Centre of Non-formal Education in Binh Phuoc province”. There are many active methods of teaching in physics for learners such as teaching methods of problem solving, situation-based, role-play practice, seminars, project-based, small groups Adults often have diverse learning characteristics (psychological stability, practical experiences, age, work environment and position ), so the teacher should know how to teach them properly. By researching the overview of the theoretical basis, I realized the importance and efficiency of group -based teaching method in 11th grade physics for older students. However, teaching 11th grade physics for non-formal education system is still limited in many aspects in Binh Phuoc province. In the limit of dissertation, I focus v
8. on teaching methods. Through the teaching status survey showed that most of teachers have mainly used the traditional methods of teaching: lecture, presentation, conversation So, those haven’t promoted learner’s activeness in learning yet, the quality of teaching in 11th grade physics for non-formal education system is not high in Binh Phuoc province. Based on the theoretical and practical basis of the dissertation, I have proposed group-based teaching processes in 11th grade physics for older students and a pedagogical experiment is conducted to evaluate feasibility of the proposal. Initial results are quite good: Learners are so active, leaners’ thoughts, skills and practical application ability improved. The objective of the study was achieved. So, the group-based teaching method in 11th grade physics for adults is very effective and appropriate, should be implemented and replicated in other subjects. vi
9. MỤC LỤC Trang tựa Quyết định giao đề tài Lời cam đoan i Lời cảm ơn ii Tóm tắt iii Mục lục vii Danh sách các chữ viết tắt x Danh mục các bảng xi Danh mục các sơ đồ và biểu đồ xiv PHẦN I. MỞ ĐẦU 1 1. Lí do chọn đề tài 1 2. Đối tƣợng và khách thể nghiên cứu 2 3. Mục tiêu nghiên cứu 2 4. Nhiệm vụ nghiên cứu 2 5. Phạm vi nghiên cứu 3 6. Giả thuyết khoa học 3 7. Phƣơng pháp nghiên cứu 3 8. Cấu trúc luận văn 3 PHẦN II. NỘI DUNG 5 Chƣơng 1. CƠ SỞ LÍ LUẬN DẠY HỌC TÍCH CỰC HÓA CHO NGƢỜI LỚN TUỔI 5 1.1. Lịch sử vấn đề nghiên cứu 5 1.1.1. Trên thế giới 5 1.1.2. Ở Việt Nam 6 1.2. Một số khái niệm cơ bản 8 1.2.1. Tích cực hóa 8 1.2.2. Ngƣời lớn tuổi 8 vii
10. 1.2.3. Giáo dục thƣờng xuyên 8 1.3. Cơ sở pháp lí 8 1.4. Dạy học tích cực hóa 9 1.4.1. Một số vấn đề chung 9 1.4.2. Một số phƣơng pháp dạy học tích cực hóa ngƣời học 10 1.5. Dạy học tích cực hóa cho ngƣời lớn tuổi 24 1.5.1. Đặc điểm học tập của học viên lớn tuổi 24 1.5.2. Qui trình dạy học tích cực hóa cho học viên ngƣời lớn tuổi môn Vật lí 11 25 1.5.3. Hệ giáo dục thƣờng xuyên 28 Kết luận chương 1 30 Chƣơng 2. CƠ SỞ THỰC TIỄN DẠY HỌC CHO NGƢỜI LỚN TUỔI MÔN VẬT LÍ 11 HỆ GIÁO DỤC THƢỜNG XUYÊN TỈNH BÌNH PHƢỚC 31 2.1. Khái quát về Trung tâm giáo dục thƣờng xuyên Bình Long 31 2.1.1. Lịch sử hình thành 31 2.1.2. Cơ cấu tổ chức 31 2.1.3. Cơ sở vật chất 31 2.2. Thực trạng dạy học cho ngƣời lớn tuổi môn Vật lí 11 hệ giáo dục thƣờng xuyên tại tỉnh Bình Phƣớc 32 2.2.1. Mục tiêu dạy học 32 2.2.2. Nội dung dạy học 37 2.2.3. Phƣơng pháp dạy học 39 2.2.4. Phƣơng tiện dạy học 45 2.2.5. Hình thức kiểm tra – đánh giá 48 Kết luận chương 2 50 Chƣơng 3. DẠY HỌC TÍCH CỰC HÓA HỌC VIÊN LỚN TUỔI MÔN VẬT LÍ 11 TẠI TRUNG TÂM GIÁO DỤC THƢỜNG XUYÊN BÌNH LONG, TỈNH BÌNH PHƢỚC 51 3.1. Chƣơng trình giáo dục thƣờng xuyên 51 viii
11. 3.1.1. Chƣơng trình giáo dục thƣờng xuyên cấp trung học phổ thông 51 3.1.2. Chƣơng trình môn Vật lí 11 51 3.2. Thiết kế kịch bản sƣ phạm dạy học tích cực hóa cho học viên lớn tuổi môn Vật lí 11 53 3.3. Kiểm nghiệm, đánh giá 69 3.3.1. Phƣơng pháp chuyên gia 69 3.3.2. Phƣơng pháp thực nghiệm sƣ phạm có đối chứng 72 Kết luận chương 3 84 PHẦN III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 86 1. Kết luận 86 1.1. Kết quả đạt đƣợc 86 1.2. Hạn chế và tồn tại 87 1.3. Dự kiến hƣớng nghiên cứu mở rộng 87 2. Kiến nghị 88 2.1. Về phía cơ sở giáo dục 88 2.2. Về phía giáo viên 88 2.3. Về phía học viên 88 TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC ix
12. DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT TT Các từ viết tắt Viết đầy đủ 1 GDTX Giáo dục thƣờng xuyên 2 GDNL Giáo dục ngƣời lớn 3 GDTX – CN Giáo dục thƣờng xuyên – chuyên nghiệp 4 GD & ĐT Giáo dục và đào tạo 5 GV Giáo viên 6 HS Học sinh 7 HV Học viên 8 HTDH Hình thức dạy học 9 PPDH Phƣơng pháp dạy học 10 QTDH Quá trình dạy học 11 THCS Trung học cơ sở 12 THPT Trung học phổ thông x
13. DANH MỤC CÁC BẢNG TT Tên bảng Trang 1 Bảng 1.1. 10 cách thành lập nhóm theo các tiêu chí khác nhau 16 2 Bảng 2.1. Độ tuổi của HV lớp 11 năm học 2012 - 2013 32 3 Bảng 2.2. Kết quả môn Vật lí 11 của HV tại các trung tâm GDTX ở 33 tỉnh Bình Phước 4 Bảng 2.3. Kết quả môn Vật lí 11 của HV tại Trung tâm GDTX Bình 34 Long 5 Bảng 2.4. Kết quả khảo sát HV về mức độ tiếp thu bài sau mỗi giờ 34 học môn Vật lí 11 6 Bảng 2.5. Kết quả khảo sát GV về thái độ học tập của HV lớn tuổi 35 trong giờ học Vật lí 11 7 Bảng 2.6. Kết quả khảo sát HV về mức độ thích học môn Vật lí 11 36 8 Bảng 2.7. Kết quả khảo sát GV về nội dung chương trình môn Vật lí 37 11 9 Bảng 2.8. Kết quả khảo sát HV về nội dung chương trình môn Vật 38 lí 11 10 Bảng 2.9. Kết quả khảo sát HV về tầm quan trọng của môn Vật lí 11 38 11 Bảng 2.10. Kết quả khảo sát GV về mức độ áp dụng các PPDH 39 môn Vật lí 11 12 Bảng 2.11. Kết quả khảo sát GV về tác dụng của hình thức dạy học 41 theo nhóm môn Vật lí 11 13 Bảng 2.12. Kết quả khảo sát GV về thái độ học tập của HV khi có tổ 41 chức hoạt động nhóm môn Vật lí 11 14 Bảng 2.13. Kết quả khảo sát GV về sự tham gia của HV khi có tổ 42 chức hoạt động nhóm môn Vật lí 11 xi
14. 15 Bảng 2.14. Kết quả khảo sát GV về những khó khăn khi áp dụng 43 HTDH theo nhóm môn Vật lí 11 16 Bảng 2.15. Kết quả khảo sát HV về HTDH môn Vật lí 11 yêu thích 44 nhất 17 Bảng 2.16. Đánh giá của GV về phương tiện dạy học phục vụ dạy 45 học môn Vật lí 11 18 Bảng 2.17. Mức độ đọc các tài liệu tham khảo có liên quan môn Vật 47 lí 11 của HV 19 Bảng 2.18. Đánh giá của GV về các hình thức kiểm tra – đánh giá 48 môn Vật lí 11 20 Bảng 2.19. Hình thức kiểm tra – đánh giá HV yêu thích nhất 49 21 Bảng 3.1. Phân bố tiết học cho từng chương môn Vật lí 11 52 22 Bảng 3.2. Ý kiến của GV về mục tiêu của đề xuất áp dụng HTDH 70 theo nhóm môn Vật lí 11 cho HV lớn tuổi 23 Bảng 3.3. Ý kiến của GV về nội dung của đề xuất áp dụng HTDH 71 theo nhóm môn Vật lí 11 cho HV lớn tuổi 24 Bảng 3.4. Tính khả thi của đề xuất áp dụng HTDH theo nhóm môn 71 Vật lí 11 cho HV lớn tuổi 25 Bảng 3.5. Độ tuổi của HV lớp thực nghiệm 73 26 Bảng 3.6. Độ tuổi của HV lớp đối chứng 73 27 Bảng 3.7. Kết quả khảo sát HV về mức độ yêu thích khi được GV 74 cho thảo luận nhóm trong giờ học Vật lí 11 28 Bảng 3.8. Kết quả khảo sát HV về hoạt động khi tham gia thảo luận 75 nhóm môn Vật lí 11 29 Bảng 3.9. Kết quả khảo sát HV về sự yêu thích được thường xuyên 75 hoạt động nhóm trong giờ học môn Vật lí 11 30 Bảng 3.10. Phân bố tần số, tần suất, tần số lũy tích bài kiểm tra lần 76 1 xii
15. 31 Bảng 3.11. Các tham số đặc trưng bài kiểm tra lần 1 77 32 Bảng 3.12. Phân bố tần số, tần suất, tần số lũy tích bài kiểm tra lần 79 2 33 Bảng 3.13. Các tham số đặc trưng bài kiểm tra lần 2 80 34 Bảng 3.14. Phân bố tần số, tần suất, tần số lũy tích trung bình 2 lần 82 bài kiểm tra 35 Bảng 3.15. Các tham số đặc trưng trung bình 2 lần kiểm tra 83 xiii
16. DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ VÀ BIỂU ĐỒ TT Tên các sơ đồ và biểu đồ Trang 1 Sơ đồ 1.1. Tiến trình dạy học theo nhóm 19 2 Sơ đồ 1.2. Mô hình phát biểu lần lượt 20 3 Sơ đồ 1.3. Mô hình hiệp ý tay đôi 20 4 Sơ đồ 1.4. Mô hình hoàn thiện từng bước 21 5 Sơ đồ 1.5. Mô hình chia sẻ giữa các nhóm 22 6 Sơ đồ 1.6. Qui trình dạy học tích cực hóa cho người lớn tuổi môn 27 Vật lí 11 7 Sơ đồ 1.7. Hệ thống giáo dục quốc dân Việt Nam 28 8 Biểu đồ 2.1. Thái độ học tập của HV lớn tuổi trong giờ học Vật lí 11 35 9 Biểu đồ 2.2. Ý kiến của GV về nội dung chương trình môn Vật lí 11 37 10 Biểu đồ 2.3. PPDH môn Vật lí 11 GV sử dụng 40 11 Biểu đồ 2.4. Những khó khăn khi áp dụng HTDH theo nhóm môn 43 Vật lí 11 12 Biểu đồ 2.5. Phương tiện dạy học phục vụ dạy học môn Vật lí 11 46 13 Biểu đồ 2.6. Hình thức kiểm tra – đánh giá môn Vật lí 11 48 14 Biểu đồ 2.17. Hình thức kiểm tra – đánh giá HV yêu thích nhất 55 15 Biểu đồ 3.1. Tính khả thi của đề xuất áp dụng HTDH theo nhóm 72 môn Vật lí 11 16 Biểu đồ 3.2. Sự yêu thích được thường xuyên hoạt động nhóm môn 75 Vật lí 11 của HV lớn tuổi 17 Biểu đồ 3.3. Biểu đồ tần suất bài kiểm tra lần 1 77 18 Biểu đồ 3.4. Biểu thị tần suất lũy tích bài kiểm tra lần 1 78 19 Biểu đồ 3.5. Biểu đồ tần suất bài kiểm tra lần 2 80 20 Biểu đồ 3.6. Biểu thị tần suất lũy tích bài kiểm tra lần 2 81 21 Biểu đồ 3.7. Biểu đồ tần suất trung bình 2 lần kiểm tra 83 xiv
17. 22 Biểu đồ 3.8. Biểu thị tần suất lũy tích trung bình 2 lần kiểm tra 83 xv
18. PHẦN I. MỞ ĐẦU 1. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI Trãi qua hơn 25 năm đổi mới và phát triển, tình hình kinh tế - xã hội của Việt Nam nhìn chung đã đạt đƣợc nhiều thành tựu vô cùng to lớn: đất nƣớc đã giàu lên, sản xuất hàng hóa phát triển, Việt Nam đang tiến hành quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nƣớc, gia nhập WTO, hội nhập kinh tế thế giới trong điều kiện đổi mới với nhiều hình thức sở hữu, nhiều thành phần kinh tế, vận hành theo cơ chế thị trƣờng theo định hƣớng Xã hội chủ nghĩa. Bên cạnh đó, với phƣơng châm “Giáo dục là quốc sách hàng đầu” Đảng, Nhà nƣớc và nhân dân ta ngày càng coi trọng vai trò của giáo dục, quan tâm nhiều hơn đến giáo dục. Song cũng đòi hỏi giáo dục, dạy học phải đổi mới một cách sâu sắc và toàn diện nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của mọi tầng lớp nhân dân về học tập và tiếp thu những kiến thức, kĩ năng nghề nghiệp, rèn luyện những phẩm chất, năng lực cần thiết trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nƣớc và hội nhập kinh tế quốc tế, tạo nguồn nhân lực cho sự nghiệp đổi mới đất nƣớc và có khả năng đóng góp vào sự tiến bộ xã hội, phát triển nền văn minh loài ngƣời. Trong nền kinh tế tri thức, tốc độ thay đổi nhanh chóng của công nghệ đòi hỏi ngƣời lao động phải học tập liên tục và tri thức phải đƣợc cập nhật trong suốt cuộc đời của ngƣời lao động – học thƣờng xuyên, học suốt đời. Do đó, hệ giáo dục thƣờng xuyên đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo nhằm tạo mọi cơ hội thuận lợi để con ngƣời học tập và phát triển khả năng. Nhận thấy rõ tầm quan trọng đó, trong suốt thời gian qua Đảng, Nhà nƣớc nói chung, ngành Giáo dục nói riêng đã ban hành rất nhiều văn bản qui định, định hƣớng hoạt động và phát triển hệ giáo dục thƣờng xuyên: + Định hƣớng đổi mới phƣơng pháp dạy và học đã đƣợc xác định trong Nghị quyết Trung ƣơng 4 khóa VII (1/1993), Nghị quyết Trung ƣơng 2 khóa VIII (12/1996), đƣợc thể chế hóa trong Luật Giáo dục (2005) và Luật Giáo dục sửa đổi (2009), đƣợc cụ thể hóa trong các chỉ thị của Bộ GD & ĐT. 1
19. + Luật Giáo dục 2005, điều 45.4, đã ghi “Phương pháp giáo dục thường xuyên phải phát huy vai trò chủ động, khai thác kinh nghiệm của người học, coi trọng việc bồi dưỡng năng lực tự học, sử dụng phương tiện hiện đại và công nghệ thông tin để nâng cao chất lượng, hiệu quả dạy và học”. [10] Do đó, để thực hiện các quyết định và chỉ thị của Bộ Giáo dục và Đào tạo về chƣơng trình mục tiêu quốc gia đến năm 2015, định hƣớng đến năm 2020 và không ngừng nâng cao chất lƣợng dạy và học, ngƣời thầy phải tổ chức dạy học sao cho phát huy đƣợc tính tích cực, tự giác, chủ động sáng tạo của ngƣời học trong học tập. Qua tìm hiểu thực trạng việc dạy học môn Vật lí 11 giáo dục thƣờng xuyên tại tỉnh Bình Phƣớc, tác giả nhận thấy còn nhiều hạn chế. Đặc biệt là phƣơng pháp dạy học Vật lí mà giáo viên sử dụng, qua đó đa phần giáo viên chủ yếu là cố gắng cung cấp kiến thức, vận dụng kiến thức bằng hình thức giải bài tập. Vì vậy, việc dạy học môn Vật lí 11 giáo dục thƣờng xuyên trên địa bàn tỉnh Bình Phƣớc chƣa phát huy đƣợc tính tích cực, chủ động của ngƣời học. Để góp phần nâng cao chất lƣợng dạy học môn Vật lí 11, tác giả chọn đề tài: “Dạy học tích cực hóa cho người lớn tuổi môn vật lí 11 tại Trung tâm giáo dục thường xuyên Bình Long, tỉnh Bình Phước”. 2. ĐỐI TƢỢNG VÀ KHÁCH THỂ NGHIÊN CỨU 2.1. Đối tượng nghiên cứu: Dạy học theo hƣớng tích cực hóa học viên lớn tuổi môn Vật lí 11. 2.2. Khách thể nghiên cứu: Quá trình dạy học môn Vật lí 11. 3. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU Dạy học tích cực hóa cho học viên lớn tuổi môn Vật lí 11 tại Trung tâm giáo dục thƣờng xuyên Bình Long, tỉnh Bình Phƣớc. 4. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU 4.1. Nghiên cứu lí luận về dạy học tích cực hóa ngƣời học môn Vật lí 11 tại Trung tâm giáo dục thƣờng xuyên Bình Long, tỉnh Bình Phƣớc. 4.2. Khảo sát, đánh giá thực trạng việc dạy học môn Vật lí 11 tại 05/08 Trung tâm giáo dục thƣờng xuyên tại tỉnh Bình Phƣớc. 2
20. 4.3. Tổ chức dạy học môn Vật lí 11 theo hƣớng tích cực hóa cho học viên lớn tuổi tại Trung tâm giáo dục thƣờng xuyên Bình Long, tỉnh tỉnh Bình Phƣớc. 4.4. Kiểm nghiệm, đánh giá tính khả thi của đề xuất do tác giả đề ra. 5. PHẠM VI NGHIÊN CỨU Do giới hạn về thời gian và trình độ, tác giả chỉ tập trung khảo sát và đề xuất giải pháp về dạy học tích cực hóa cho học viên lớn tuổi ở hai chƣơng (chương 3 – Dòng điện trong các môi trường và chương 7 – Mắt. Các dụng cụ quang học) trong chƣơng trình môn Vật lí 11 (ban cơ bản) tại Trung tâm giáo dục thƣờng xuyên Bình Long, tỉnh Bình Phƣớc. 6. GIẢ THUYẾT KHOA HỌC Nếu áp dụng hình thức dạy học nhƣ tác giả đề xuất thì học viên lớn tuổi sẽ chủ động, tích cực và hứng thú hơn trong học tập góp phần nâng cao chất lƣợng dạy học môn Vật lí 11 cho học viên lớn tuổi tại Trung tâm giáo dục thƣờng xuyên Bình Long nói riêng và tỉnh Bình Phƣớc nói chung. 7. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 7.1. Phương pháp nghiên cứu lí luận: nghiên cứu các tài liệu, các công trình nghiên cứu, các văn bản vi phạm pháp luật có liên quan đến khách thể và đối tƣợng nghiên cứu. 7.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn: điều tra bằng phiếu về thực trạng dạy và học môn Vật lí 11 giáo dục thƣờng xuyên tỉnh Bình Phƣớc; thực nghiệm sƣ phạm về dạy học môn Vật lí 11. 7.3. Phương pháp thống kê toán học: nhằm đánh giá tính khả thi của đề xuất về dạy học tích cực hóa cho ngƣời lớn tuổi môn Vật lí 11 tại Trung tâm giáo dục thƣờng xuyên Bình Long, tỉnh Bình Phƣớc. 8. CẤU TRÚC LUẬN VĂN Ngoài phần mở đầu và kết luận, kiến nghị luận văn gồm 3 chƣơng: 1) Chƣơng 1: Cơ sở lí luận dạy học tích cực hóa cho ngƣời lớn tuổi. 2) Chƣơng 2: Cơ sở thực tiễn dạy học cho ngƣời lớn tuổi môn Vật lí 11 hệ giáo dục thƣờng xuyên tỉnh Bình Phƣớc. 3
21. 3) Chƣơng 3: Dạy học tích cực hóa học viên lớn tuổi môn Vật lí 11 tại Trung tâm giáo dục thƣờng xuyên Bình Long, tỉnh Bình Phƣớc. 4
22. S K C 0 0 4 1 6 0