Luận văn Cải tiến phương pháp dạy học theo hướng tích cực hoá người học môn Kỹ thuật Đo màu tại trường Cao đẳng Công thương thành phố Hồ Chí Minh (Phần 1)

Nội dung text: Luận văn Cải tiến phương pháp dạy học theo hướng tích cực hoá người học môn Kỹ thuật Đo màu tại trường Cao đẳng Công thương thành phố Hồ Chí Minh (Phần 1)

1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ LÊ HỒNG HẠNH CẢI TIẾN PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC THEO HƯỚNG TÍCH CỰC HÓA NGƯỜI HỌC MÔN KỸ THUẬT ĐO MÀU TẠI TRƯỜNG CAO ĐẲNG CÔNG THƯƠNG THÀNH PHỐ HỒS K C 0 0 3 CHÍ9 5 9 MINH NGÀNH: GIÁO DỤC HỌC - 601401 S KC 0 0 3 8 2 0 Tp. Hồ Chí Minh, 2012
2. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LÊ HỒNG HẠNH CẢI TIẾN PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC THEO HƯỚNG TÍCH CỰC HÓA NGƯỜI HỌC MÔN KỸ THUẬT ĐO MÀU TẠI TRƯỜNG CAO ĐẲNG CÔNG THƯƠNG THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH NGÀNH: GIÁO DỤC HỌC - 601401 Tp. Hồ Chí Minh, tháng 10/2012 1
3. LÝ LỊCH KHOA HỌC I. LÝ LỊCH SƠ LƯỢC: Họ & tên: LÊ HỒNG HẠNH Giới tính: Nữ Ngày, tháng, năm sinh: 04 / 9 / 1973 Nơi sinh: Hải Hưng Quê quán: Bình Định Dân tộc: Kinh Chức vụ, đơn vị công tác trước khi học tập, nghiên cứu: Giảng viên trường Cao đẳng Công Thương thành phố Hồ Chí Minh. Chỗ ở riêng hoặc địa chỉ liên lạc: C7/6 tổ 11, khu phố 2, phường Tăng Nhơn Phú A, Quận 9, Tp. HCM. Điện thoại: 0948 780 656 Điện thoại nhà riêng: 083 8966 994 Fax: E-mail: lhhanh4973@gmail.com II. QUÁ TRÌNH ĐÀO TẠO: 1. Đại học: Hệ đào tạo: TC Thời gian đào tạo: từ 1999 đến 2004 Nơi học: Trường Đại học Bách Khoa TP Hồ Chí Minh Ngành học: Công nghệ Dệt Sợi Đồ án tốt nghiệp: Khảo sát qui trình nhuộm vải sợi polyester bằng thuốc nhuộm phân tán với hai phương pháp nhiệt độ sôi có chất tải và nhiệt độ cao có áp suất. Người hướng dẫn: ThS. Phan Thị Hoàng Anh. 2. Thạc sĩ: Hệ đào tạo: Chính qui tập trung Thời gian đào tạo: 2010 - 2012 Nơi học: Trường Đại học Sư phạm kỹ thuật TP Hồ Chí Minh Ngành học: Giáo dục học Tên luận văn: Cải tiến phương pháp dạy học theo hướng tích cực hoá người học môn Kỹ thuật Đo màu tại trường trường Cao đẳng Côgn Thương thành phố Hồ Chí Minh. Ngày & nơi bảo vệ luận văn: Tháng 10/2012 tại trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Tp. Hồ Chí Minh. Người hướng dẫn: PGS. TS. VÕ VĂN LỘC i
4. 4. Trình độ ngoại ngữ (biết ngoại ngữ gì, mức độ): Anh văn – Cử nhân III. QUÁ TRÌNH CÔNG TÁC CHUYÊN MÔN KỂ TỪ KHI TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC: Thời gian Nơi công tác Công việc đảm nhiệm Trường Cao đẳng Công Thương thành Từ 1995 đến nay Giảng viên phố Hồ Chí Minh XÁC NHẬN CỦA CƠ QUAN CỬ ĐI HỌC Ngày tháng 10 năm 2012 (Ký tên, đóng dấu) Người khai ký tên Lê Hồng Hạnh ii
5. LỜI CAM ĐOAN Tôi cam đoan đây là công trình nghiên cứu của tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Tp. HCM, ngày 20 tháng 9 năm 2012 Ký tên Lê Hồng Hạnh iii
6. LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành luận văn này, ngoài sự nỗ lực cố gắng của bản thân, tôi đã nh ận được sự giúp đỡ của nhiều tập thể, cá nhân trong và ngoài trường. Tôi xin bày tỏ lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc tới thầy hướng dẫn - PGS. TS. Võ Văn Lộc, Khoa Sau Đại học, Trường ĐH Sài Gòn và cô hướng dẫn – TS. Võ Thị Xuân, những người đã luôn tận tình hướng dẫn, động viên và giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn này. Qua đây, tôi xin gửi lời cảm ơn tới các thầy cô và các em sinh viên khoa Công nghệ Hoá học trường Cao đẳng Công Thương Tp. HCM, đã tạo điều kiện thuận lợi nhất cho tôi trong quá trình học tập, nghiên cứu. Cuối cùng, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới những người thân trong gia đình, bạn bè và đồng nghiệp những người thân yêu đã luôn bên tôi, động viên và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình hoàn thành khoá học. Tp. HCM, ngày 20 tháng 9 năm 2012 Tác Giả LÊ HỒNG HẠNH iv
7. TÓM TẮT LUẬN VĂN Một trong những định hướng cơ bản của việc đổi mới giáo dục là chuyển từ nền giáo dục mang tính hàn lâm, kinh viện, xa rời thực tiễn sang một nền giáo dục chú trọng việc phát huy tính tích cực, tự lực, sáng tạo và hình thành năng lực hành động, năng lực cộng tác làm việc của người học. Đó cũng là những xu hướng quốc tế trong cải cách phương pháp dạy học hiện nay. Để nâng cao chất lượng và hiệu quả đào tạo thì bên cạnh việc đổi mới mục tiêu, nội dung dạy học thì việc cải tiến phương pháp dạy học cũng r ất quan trọng. Cải tiến phương pháp dạy học sao cho đối tượng người học cảm thấy hứng thú, đam mê và khiến họ trở nên tích cực, chủ động trong việc học, chủ động lĩnh hội kiến thức thì kết quả dạy học sẽ đạt được kết quả tốt nhất. Chính vì vậy, người nghiên cứu tiến hành đề tài: “Cải tiến phương pháp dạy học theo hướng tích cực hoá người học môn Kỹ thuật Đo màu tại trường Cao đẳng Công thương thành phố Hồ Chí Minh”. Nội dung của đề tài được triển khai trong 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận của vấn đề cải tiến phương pháp dạy học theo hướng tích cực hoá người học. Chương 2: Cơ sở thực tiễn của việc cải tiến phương pháp dạy học theo hướng tích cực hoá người học môn Kỹ thuật Đo màu tại trường cao đẳng Công Thương thành phố Hồ Chí Minh. Chương 3: Đề xuất giải pháp cải tiến phương pháp dạy học theo hướng tích cực hoá người học môn Kỹ thuật Đo màu tại trường cao đẳng Công Thương thành phố Hồ Chí Minh. Cuối cùng là kết luận và kiến nghị. v
8. ABSTRACT One of the basic orientations of the education reform is to move from the academic nature of education, away from reality to an education that focuses on promoting positive, self-reliance, creativity and forming capacity of action, collaborative working capability of learners. That was the international trends in teaching method innovate in the current. To raise the quality and efficiency of the training, besides the renewal of purpose and content, the renewal of the teaching method is the very important factor in order to fit and reach the best teaching result. Therefore, the researcher have carried out the thesis about “Improving the teaching method of subject color measurement technology in the direction of making the leaner positive at the Ho Chi Minh city Industry and Trade College”. Content of the Topic is developed in three chapters: Chapter 1: The researcher presents necessary basis of theories to improve teaching method of the subject color measurement technology. Chapter 2: Survey real of the teaching method of subject color measurement technology in the direction of making the leaner positive at the Ho Chi Minh city Industry and Trade College. Chapter 3: Suggest improving the teaching method of subject color measurement technology in the direction of making the leaner positive at the Ho Chi Minh city Industry and Trade College. The final part is conclusion and proposal. vi
9. MỤC LỤC Lý lịch khoa học i Lời cam đoan iii Lời cảm ơn iv Tóm tắt luận văn v Abstract vi Mục lục vii Danh mục các biểu đồ, hình ảnh x Danh mục các bảng biểu xi Danh sách các chữ viết tắt xiii A. PHẦN MỞ ĐẦU 1 1. Lý do chọn đề tài 1 2. Mục tiêu - nhiệm vụ nghiên cứu 2 3. Đối tượng và khách thể nghiên cứu 3 4. Giả thuyết nghiên cứu 3 5. Giới hạn nghiên cứu 3 6. Phương pháp nghiên cứu 3 7. Kết cấu của luận văn 5 B. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU 6 ủa vấn đề cải tiến phương pháp dạy học theo hướng tích cực hoá người học 6 1.1. Lịch sử của vấn đề nghiên cứu 6 1.1.1. Tư tưởng “dạy học tích cực” trong lịch sử giáo dục trên Thế Giới 6 1.1.2. Các công trình nghiên cứu về PPDH tích cực ở Việt Nam 8 1.1.3. Phân tích các công trình liên hệ 10 1.2. Cơ sở lý luận của việc vận dụng phương pháp dạy học tích cực 11 1.3. Các thuật ngữ sử dụng trong đề tài 12 1.4. Phương pháp dạy học tích cực 15 1.5. Các phương pháp dạy học tích cực 19 vii
10. 1.5.1. Phương pháp vấn đáp (đàm thoại) 19 1.5.2. Phương pháp dạy học dựa trên vấn đề 20 1.5.3. Phương pháp thảo luận nhóm 25 1.6. Các nguyên tắc chỉ đạo việc vận dụng PPDH tích cực trong giảng dạy môn KTĐM và các điều kiện để vận dụng PPDH tích cực 30 1.6.1. Nguyên tắc chung trong việc vận dụng PPDH tích cực 30 1.6.2. Điều kiện để vận dụng PPDH tích cực 32 KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 35 ực tiễn của việc của vấn đề cải tiến phương pháp dạy học theo hướng tích cực hoá người học 36 2.1. Giới thiệu về trường Cao đẳng Công Thương thành phố Hồ Chí Minh 36 2.2.1. Quá trình hình thành và phát triển 36 2.2.2. Chức năng 37 2.2.3. Cơ sở vật chất của trường 39 2.2. Giới thiệu về khoa Công nghệ Hóa học trường Cao đẳng Công Thương thành phố Hồ Chí Minh. 39 2.3. Giới thiệu môn học Kỹ thuật đo màu 40 2.3.1. Vị trí, vai trò, mục tiêu môn học 40 2.3.2. Đặc điểm của môn học Kỹ thuật Đo màu 42 2.3.3. Tóm tắt nội dung môn học Kỹ thuật Đo màu 44 2.4. Thực trạng dạy và học môn Kỹ thuật đo màu tại học trường Cao đẳng Công Thương thành phố Hồ Chí Minh 44 2.4.1. Thực trạng dạy và học môn Kỹ thuật Đo màu qua khảo sát ý kiến của giảng viên 45 2.4.2. Thực trạng dạy và học môn Kỹ thuật Đo màu qua khảo sát ý kiến của sinh viên 53 KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 62 Chương 3: Đề xuất giải pháp cải tiến phương pháp dạy học theo hướng tích cực hoá người học môn Kỹ thuật đo màu tại trường cao đẳng Công Thương thành phố Hồ Chí Minh 64 viii
11. 3.1. Cơ sở khoa học của việc đề xuất giải pháp cải tiến PPDH môn KTĐM tại trường Cao đẳng Công Thương thành phố Hồ Chí Minh 64 3.1.1. Cải tiến PPDH phải đảm bảo các mối quan hệ giữa các thành tố của quá trình dạy học 64 3.1.2. Cải tiến PPDH phải đảm bảo phát triển và phát huy được khả năng sáng tạo cho sinh viên 65 3.1.3. Cải tiến PPDH phải đảm bảo tính khoa học và sư phạm 65 3.2. Đề xuất các biện pháp cải tiến PPDH theo hướng TCHNH môn KTĐM 66 3.2.1. Hoàn thiện quy trình vận dụng PPDH tích cực trong dạy học môn KTĐM ở trường CĐCT TP HCM 66 3.2.2. Lập kế hoạch giảng dạy môn KTĐM ở trường CĐCT TP HCM theo hướng tích cực hoá người học 70 3.3.Thực nghiệm sư phạm và đánh giá kết quả cải tiến phương pháp dạy học theo hướng tích cực hoá người học môn Kỹ thuật Đo màu 84 3.3.1. Mục đích thực nghiệm 84 3.3.2. Tổ chức thực nghiệm 85 3.3.3. Xử lý kết quả thực nghiệm 86 3.3.4. Phân tích, đánh giá tác động của việc cải tiến phương pháp dạy học từ ý kiến người học và giảng viên dự giờ 93 KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 98 C. KẾT LUẬ 98 1. KẾT LUẬN 99 1.1. Tóm tắt đề tài 99 1.2.Tự nhận xét, đánh giá 98 1.3.Hướng phát triển đề tài 100 2. KIẾN NGHỊ 100 TÀI LIỆU THAM KHẢO 102 PHỤ LỤC ix
12. DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ, HÌNH ẢNH Biểu đồ 2.1. Biểu đồ về cơ sở lựa chọn PPDH môn KTĐM 46 Biểu đồ 2.2. Ý kiến của GV về mức độ cần thiết của môn học KTĐM 49 Biểu đồ 2.3. Tính hợp lý về nội dung môn học KTĐM 49 Biểu đồ 2.3. Những biện pháp cần thiết để nâng cao chất lượng dạy và học môn KTĐM 49 Biểu đồ 2.5. Mức độ cần thiết của việc cải tiến PPDH môn KTĐM 52 Biểu đồ 2.6. Định hướng cải tiến PPDH môn KTĐM 53 Biểu đồ 2.7. Ý kiến SV về mức độ cần thiết của môn học KTĐM 55 Biểu đồ 2.8. Mức độ hứng thú của SV với môn học KTĐM 55 Biểu đồ 2.9. Nguyên nhân khiến SV giảm hứng thú khi học môn KTĐM 56 Biểu đồ 2.10. Mức độ tích cực trong giờ học môn KTĐM 57 Biểu đồ 2.11. Điều kiện để SV tích cực tham gia học tập môn KTĐM 58 Biểu đồ 2.12. Các PPDH GV thường sử dụng trong giờ học môn KTĐM 60 Biểu đồ 2.13. Mức độ hứng thú của SV với các PPDH cho môn KTĐM 61 Biểu đồ 3.1. Phân phối tần suất điểm kiểm tra lần 1 của lớp đối chứng và lớp thực nghiệm 87 Biểu đồ 3.2. Phân phối tần suất điểm kiểm tra lần 2 của lớp đối chứng và lớp thực nghiệm 88 Biểu đồ 3.3. Mức độ hứng thú học tập của SV 94 x
13. DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU Bảng 2.1. Thông tin về các GV tham gia giảng dạy môn KTĐM 45 Bảng 2.2. Khảo sát về PPDH môn KTĐM 46 Bảng 2.3. Khảo sát về cơ sở lựa chọn PPDH môn KTĐM 46 Bảng 2.4. Khảo sát về PTDH môn KTĐM 47 Bảng 2.5. Khảo sát về tài liệu, giáo trình môn KTĐM 48 Bảng 2.6. Đánh giá về mức độ cần thiết của môn KTĐM trong chương trình đào tạo 48 Bảng 2.7. Đánh giá về khối lượng nội dung môn KTĐM 49 Bảng 2.8. Những biện pháp cần thiết để nâng cao chất lượng dạy và học môn KTĐM 50 Bảng 2.9. Mức độ cần thiết của việc cải tiến PPDH môn KTĐM 51 Bảng 2.10. Định hướng cải tiến PPDH môn KTĐM 52 Bảng 2.11. Sự cần thiết của môn KTĐM trong chương trình đào tạo ngành 54 Bảng 2.12. Mức độ hứng thú học môn KTĐM của SV 55 Bảng 2.13. Nguyên nhân khiến SV giảm hứng thú khi học môn KTĐM 56 Bảng 2.14. Mức độ tích cực trong giờ học môn KTĐM 57 Bảng 2.15. Điều kiện để SV tích cực tham gia học tập môn KTĐM 58 Bảng 2.16. Các PPDH GV thường sử dụng trong giờ học môn KTĐM 59 Bảng 2.17. Mức độ hứng thú với các PPDH cho môn KTĐM 60 Bảng 3.1. Kết quả bài kiểm tra lần 1 86 Bảng 3.2. Kết quả bài kiểm tra lần 2 87 Bảng 3.3. Giá trị trung bình Mean và độ lệch chuẩn SD của điểm kiểm tra qua hai lần thực nghiệm 88 Bảng 3.4: Hệ số Z của các lớp thực nghiệm và lớp đối chứng 90 Bảng 3.5. Bảng tương quan 91 Bảng 3.6. Bảng tần số 92 Bảng 3.7. Đánh giá mức độ hiểu bài khi sử dụng PPDH tích cực hoá người học 93 xi
14. Bảng 3.8 Nhận xét của SV khi học xong môn KTĐM theo PPDH tích cực hoá người học 93 Bảng 3.10. Đánh giá tính tích cực học tập của SV 94 Bảng 3.10. Kết quả điểm số đánh giá giờ dạy lý thuyết của GV dự giờ 95 xii
15. DANH SÁCH CÁC CHỮ VIẾT TẮT CĐ Cao đẳng CĐCT TPHCM Cao đẳng Công Thương thành phố Hồ Chí Minh CLĐT Chất lượng đào tạo CNHH Công nghệ Hóa học GV Giảng viên HHC Hóa Hữu cơ HS Học sinh KBSP Kịch bản sư phạm KTĐM Kỹ thuật Đo màu MCSC Màu cộng sơ cấp MCTC Màu cộng thứ cấp MTSC Màu trừ sơ cấp MTTC Màu trừ thứ cấp NDDH Nội dung dạy học PPDH Phương pháp dạy học PPDH Phương pháp QTDH Quá trình dạy học SV Sinh viên TCHNH Tích cực hoá người học TTC Tính tích cực xiii
16. A. MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Chất lượng đào tạo (CLĐT) luôn là vấn đề thu hút sự quan tâm của ngành giáo dục và toàn xã hội. Đã có không ít ý kiến của các nhà quản lý giáo dục từ cấp Bộ, các giáo sư, tiến sĩ đánh giá thực trạng giáo dục, chỉ ra nguyên nhân và đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục ở nước ta. Một trong những giải pháp được đưa ra đó là đổi mới phương pháp dạy học (PPDH), đây là mục tiêu chính đã được Đảng ta chỉ rõ trong nghị quyết TW2 khoá VIII (12/1996): “Đổi mới mạnh mẽ phương pháp giáo dục - đào tạo, khắc phục lối truyền thụ một chiều, rèn luyện thành nếp tư duy sáng tạo của người học. Từng bước áp dụng các phương pháp tiên tiến và phương tiện hiện đại vào quá trình dạy-học ”. Chiến lược phát triển giáo dục 2011 – 2020 (Ban hành kèm theo Quyết định số 711/QĐ-TTg ngày 13 tháng 6 năm 2012 của Thủ tướng Chính phủ) trong phần V, mục 3.d ghi rõ “Tiếp tục đổi mới phương pháp dạy học và đánh giá kết quả học tập, rèn luyện theo hướng phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo và năng lực tự học của người học. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông trong dạy và học “ Đổi mới PPDH đã tr ở thành một nhiệm vụ quan trọng hàng đầu của ngành Giáo dục – Đào tạo hiện nay. Trường Cao đẳng Công Thương thành phố Hồ Chí Minh (CĐCT TPHCM) cho nay đã áp dụng học chế tín chỉ đối với tất cả các ngành đào tạo hệ cao đẳng. Việc chuyển đổi này đã kéo theo sự cắt giảm số tiết của hầu hết các môn học trong đó có môn Kỹ thuật Đo màu (KTĐM). Trong khi yêu cầu về CLĐT các ngành học nói chung và môn học KTĐM nói riêng không thay đổi. Đặc điểm của việc dạy học theo học chế tín chỉ đòi hỏi người dạy phải đổi mới PPDH từ lấy người dạy làm trung tâm sang lấy người học làm trung tâm. KTĐM là môn học chuyên ngành trong chương trình của các ngành đào tạo của khoa Công nghệ Hoá học (CNHH) trường CĐCT TPHCM như: ngành Công nghệ Nhuộm, Công nghệ Giấy, Hóa Hữu cơ (HHC). Đây là một môn học thú vị 1
17. nhưng khá trừu tượng, khó dạy và khó học. Nếu chỉ đơn thuần sử dụng phương pháp (PP) giảng dạy truyền thống, truyền đạt một chiều thì hiệu quả dạy và học rất kém. Thực tế thời gian qua, việc giảng dạy môn học này tại trường CĐCT TP HCM đã có sự thay đổi trong PP và có sự hỗ trợ của phương tiện hiện đại. Tuy nhiên, các PP đã được áp dụng đa phần mang tính chủ quan, thiếu bài bản và chưa có được sự nghiên cứu một cách hệ thống, đầy đủ. Vì vậy, hiệu quả dạy và học còn rất nhiều hạn chế. Bản thân tác giả nhận thấy cần phải cải tiến PPDH môn học KTĐM sao cho phù hợp để chuyển tải nội dung đến đối tượng người học đạt được mục tiêu để nâng cao chất lượng dạy và học môn học này nói riêng, góp phần nâng cao CLĐT của ngành đào tạo và của trường CĐCT TPHCM nói chung. Đứng ở góc độ người học, việc học chỉ thực sự đạt được hiệu quả cao nhất khi chính họ phải có sự chủ động trong việc nắm bắt kiến thức, rèn luyện kỹ năng với PP đúng đắn và phù hợp với khả năng của cá nhân. Muốn làm được điều này, người học cần có được một “đơn thuốc” thích hợp để giúp kích thích, tạo động lực và định hướng phát huy những năng lực tích cực cá nhân trong việc học tập. Do đó, giải pháp cải tiến PPDH nên theo hướng tích cực hóa hoạt động học tập của sinh viên (SV), giúp SV tham gia tích cực vào bài giảng, làm cho lớp học năng động, SV dễ dàng ghi nhận kiến thức một cách có hệ thống, không làm nhồi nhét, quá tải. Đồng thời rèn luyện năng lực tự học trong mỗi SV; tiến tới chỗ hình thành cho các em biết cách tự học ở mọi nơi, mọi lúc; nâng cao tính chủ động, sáng tạo, tự tìm mà học ở người học, nhằm nâng cao chất lượng dạy và học môn học KTĐM nói riêng và góp phần nâng cao CLĐT của ngành đào tạo nói chung. Chính vì những lí do trên, tác giả đã chọn: “Cải tiến phương pháp dạy học theo hướng tích cực hóa người học môn Kỹ thuật Đo màu tại trường Cao đẳng Công Thương thành phố Hồ Chí Minh” làm đề tài luận văn Thạc sĩ. 2. Mục tiêu – Nhiệm vụ nghiên cứu Mục tiêu của đề tài nhằm cải tiến PPDH theo hướng tích cực hóa người học môn KTĐM tại trường CĐCT TPHCM. Để đạt được mục tiêu trên, đề tài có các nhiệm vụ nghiên cứu sau: 2
18. - Nghiên cứu hệ thống hoá cơ sở lí luận về PPDH tích cực, tính tích cực trong hoạt động học tập của HS. - Khảo sát thực trạng KTĐM tại trường CĐCT TP HCM. - Đề xuất biện pháp cải tiến PPDH môn KTĐM nhằm tích cực hóa hoạt động học tập của SV trường CĐCT TPHCM. - Thực nghiệm Sư phạm tại trường CĐCT TPHCM để đánh giá hiệu quả các biện pháp đổi mới PPDH môn KTĐM. 3. Đối tượng và khách thể nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của đề ực hóa người học môn KTĐM tại trường CĐCT TPHCM. Khách thể nghiên cứu của đề tài là các PPDH môn KTĐM, GV và SV tại trường CĐCT TPHCM. 4. Giả thuyết nghiên cứu Nếu áp dụng các biện pháp cải tiến PPDH theo hướng TCHNH được đề xuất trong đề tài vào giảng dạy môn KTĐM thì sẽ góp phần tăng hứng thú cho SV và phát huy tính tích cực, sáng tạo của SV trong học tập, đồng thời nâng cao chất lượng dạy học môn họ ờng CĐCT TPHCM. 5. Giới hạn nghiên cứu Để đề tài được tập trung, phù hợp với thời gian nghiên cứu, tác giả chỉ nghiên cứu xây dựng một số bài giảng cụ thể và tiến hành thực nghiệm sư phạm một số bài học của môn KTĐM cho SV ngành Hoá Hữu cơ (HHC) tại trường CĐCT TPHCM, gồm các bài: 1. Bài 2. Các nguyên tắc tổng hợp màu (chương 1) 2. Bài 3. Phương pháp so màu trong không gian màu L*a*b* (chương 3) 6. Phương pháp nghiên cứu − PP nghiên cứu lý thuyết: o Mục đích: Nghiên cứu cơ sở lý luận về PPDH tích cực. Sử dụng PP này giúp tác giả thấy được tổng quan vấn đề cần nghiên cứu, cơ sở khoa học của nó và giải quyết tốt nội dung nghiên cứu. 3
19. o Cách thực hiện: tham khảo, phân tích các tài liệu chuyên môn (chương trình và giáo trình môn KTĐM, các tài liệu bồi dưỡng giảng dạy ), tài liệu sư phạm (lý luận dạy học, phương tiện dạy học, PPDH ), tạp chí giáo dục, kỷ yếu hội thảo và các đề tài thạc sĩ có liên quan ), từ đó định hướng giải pháp cho đề tài. − PP điều tra bằng phiếu: o Mục đích: nhằm xác định thực trạng việc giảng dạy môn học này tại trường CĐCT TPHCM cũng như hiệu quả của việc đổi mới PPDH môn học. o Cách thực hiện: sử dụng các phiếu điều tra, phiếu thăm dò ý kiến của giáo viên, SV về PPDH môn KTĐM − PP phỏng vấn trực tiếp kết hợp quan sát: o Mục đích: nhằm giúp tác giả thu thập thông tin để xác định được thực trạng việc dạy và học môn KTĐM tại trường CĐCT TPHCM cũng như đánh giá hiệu quả của việc cải tiến PPDH môn học này. o Cách thực hiện: trao đổi với GV, SV và cán bộ quản lý tại trường CĐCT TP HCM để khảo sát hoạt động dạy của giáo viên và hoạt động học của SV. − PP thực nghiệm sư phạm: o Mục đích: nhằm đánh giá hiệu quả của bài giảng qua việc đổi mới PPDH theo hướng TCH hoạt động học tập của SV so với PPDH cũ. o Cách thực hiện: chọn mẫu đối chứng và mẫu thực nghiệm để tiến hành dạy thực nghiệm tại trường CĐCT TPHCM. − PP thống kê toán học: o Mục đích: để phân tích kết quả điều tra thực trạng cũng như phiếu đánh giá nhu cầu và hiệu quả việc đổi mới PPDH của GV và SV. o Cách thực hiện: sử dụng toán thống kê. 7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần Mở đầu, Kết luận và kiến nghị, đề tài có 3 chương: Chương 1. Cơ sở lý luận của đề tài 4