Luận văn Áp dụng định hướng tích hợp trong giáo dục đạo đức cho học sinh ở Trường Tiểu học Nguyễn Văn Trân huyện Bình Chánh, thành phố Hồ Chí Minh (Phần 1)

Nội dung text: Luận văn Áp dụng định hướng tích hợp trong giáo dục đạo đức cho học sinh ở Trường Tiểu học Nguyễn Văn Trân huyện Bình Chánh, thành phố Hồ Chí Minh (Phần 1)

1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ TRƯƠNG THỊ NGỌC LAN ÁP DỤNG ĐỊNH HƯỚNG TÍCH HỢP TRONG GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC CHO HỌC SINH Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC NGUYỄN VĂN TRÂN HUYỆN BÌNH CHÁNH THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH NGÀNH : GIÁO DỤC HỌC - 601401 S KC 0 0 4 0 9 2 Tp. Hồ Chí Minh, tháng 10 năm 2013
2. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ TRƯƠNG THỊ NGỌC LAN ÁP DỤNG ĐỊNH HƯỚNG TÍCH HỢP TRONG GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC CHO HỌC SINH Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC NGUYỄN VĂN TRÂN HUYỆN BÌNH CHÁNH, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH NGÀNH : GIÁO DỤC HỌC MÃ SỐ : 601401 Hướng dẫn khoa học : TS : VÕ VĂN NAM Tp. Hồ Chí Minh, tháng 10 năm 2013
3. LÝ LỊCH KHOA HỌC I. LÝ LỊCH SƠ LƯỢC Họ & tên : Trương Thị Ngọc Lan Giới tính : Nữ Ngày, tháng, năm sinh : 25 - 12 - 1975 Nơi sinh : Cần Giờ, Tp.HCM Quê quán : Tp.HCM Dân tộc : Kinh Chức vụ, đơn vị công tác trước khi học tập, nghiên cứu : Giáo viên Trường Tiểu học Nguyễn Văn Trân, xã Đa Phước, huyện Bình Chánh, Tp. HCM. Địa chỉ liên lạc : D15/423B ấp 4, xã Đa Phước, huyện Bình Chánh, Tp. HCM. Điện thoại nhà riêng : 0984836570 E-mail : ngoclan251275@gmail.com II. QUÁ TRÌNH ĐÀO TẠO 1. Trung học chuyên nghiệp Hệ đào tạo : Chính quy Thời gian đào tạo từ 9/1994 đến 06/ 1996 Nơi học (trường, thành phố) : Trường Trung học Sư phạm, Tp. HCM Ngành học : Giáo dục Tiểu học. 2. Đại học Hệ đào tạo : Chuyên tu Thời gian đào tạo từ 2006 đến 2008 Nơi học (trường, thành phố) : Đại Học Sư Phạm Huế Ngành học : Giáo dục Tiểu học 2. Thạc sĩ Hệ đào tạo : Chính quy Thời gian đào tạo từ 2011 đến 2013 Nơi học (trường, thành phố) : Đại Học Sư phạm Kĩ thuật Tp. Hồ Chí Minh Ngành học : Giáo dục học Tên luận văn : Áp dụng ĐHTH trong GDĐĐ cho học sinh ở Trường Tiểu học Nguyễn Văn Trân huyện Bình Chánh, thành phố Hồ Chí Minh. Ngày và nơi bảo vệ : 2/11/2013, Trường ĐH SPKT Tp. Hồ Chí Minh. Người hướng dẫn : TS. Võ Văn Nam III. QUÁ TRÌNH CÔNG TÁC CHUYÊN MÔN KỂ TỪ KHI TỐT NGHIỆP ĐH : Thời gian Nơi công tác Công việc đảm nhiệm Trường Giáo dục Chuyên biệt Rạng 2008 - 8/2011 Giáo viên Tiểu học Đông huyện Bình Chánh Tp. HCM Trường Tiểu học Nguyễn Văn Trân 8/2011 - nay Giáo viên Tiểu học huyện Bình Chánh Tp. HCM Ngày 2 tháng 11 năm 2013 Người khai kí tên Trang i
4. LỜI CAM ĐOAN Tôi cam đoan đây là công trình nghiên cứu của tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Tp. Hồ Chí Minh, ngày 2 tháng 11 năm 2013 Trương Thị Ngọc Lan Trang ii
5. CẢM TẠ Trong quá trình thực hiện đề tài này, tôi đã nhận được rất nhiều sự quan tâm, giúp đỡ từ phía thầy cô, bạn bè, gia đình. Tôi xin được bày tỏ lòng biết ơn chân thành và sâu sắc đến : Tiến sĩ Võ Văn Nam - người đã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ tôi trong từng bước để tôi có thể hoàn thành đề tài nghiên cứu của mình một cách tốt nhất. Quý Thầy/Cô đã tham gia giảng dạy lớp cao học khóa 2011 – 2013, mang đến cho chúng tôi những kiến thức quý báu trong lĩnh vực giáo dục. Ban Giám hiệu và quý thầy cô của Trường Tiểu học Nguyễn Văn Trân, huyện Bình Chánh, thành phố Hồ Chí Minh đã tạo điều kiện, hợp tác, giúp đỡ nhiệt tình trong thời gian tôi thực hiện đề tài nghiên cứu của mình. Gia đình và tất cả bạn bè tôi - những người đã động viên, giúp đỡ tôi rất nhiều trong quá trình thực hiện đề tài nghiên cứu. Tp. Hồ Chí Minh, tháng 11 năm 2013 Trân trọng Trương Thị Ngọc Lan Trang iii
6. TÓM TẮT LUẬN VĂN Chất lượng giáo dục đạo đức ở tiểu học có ảnh hưởng rất lớn đến đạo đức của một con người. Thời lượng dạy học môn đạo đức hiện nay không thể tăng. Muốn giáo dục, rèn luyện đạo đức cho học sinh có hiệu quả bắt buộc giáo dục đạo đức phải được tích hợp. Trên cơ sở đó, đề tài nghiên cứu đã nghiên cứu về cơ sở lí luận của định hướng tích hợp và giáo dục đạo đức ở trường tiểu học. Khảo sát thực trạng hoạt động giáo dục đạo đức hiện nay ở Trường Tiểu học Nguyễn Văn Trân và những hạn chế do nội dung chương trình và sách giáo khoa đạo đức hiện nay còn vướng phải. Từ những hạn chế đó người nghiên cứu đưa ra cách thức tổ chức giáo dục đạo đức theo định hướng tích hợp cho học sinh Trường Tiểu học Nguyễn Văn Trân. Căn cứ vào mục tiêu giáo dục đạo đức học sinh lớp 5, người nghiên cứu đã xây dựng các mục tiêu đạo đức cần tích hợp vào các bài dạy của phân môn Tập đọc thuộc môn Tiếng Việt 5. Sau đó người nghiên cứu tham khảo ý kiến các giáo viên có kinh nghiệm trong giáo dục đạo đức cho học sinh tiểu học. Nhận thấy, số lượng mục tiêu cũng như mức độ tích hợp giáo dục đạo đức vào phân môn Tập đọc thuộc môn Tiếng Việt 5 là phù hợp với tình hình địa phương, người nghiên cứu tiến hành thực nghiệm và cho kết quả khả quan. Qua quan sát hành vi ứng xử của các em, người nghiên cứu nhận thấy rằng việc áp dụng định hướng tích hợp vào giáo dục đạo đức làm cho học sinh có sự thay đổi theo hướng tích cực. Nếu được phổ biến rộng rãi cho cấp tiểu học, thì việc giáo dục đạo đức cho học sinh tiểu học hiện nay sẽ có nhiều chuyển biến tốt, hạn chế phần nào những tệ nạn xã hội do bắt nguồn từ việc giáo dục đạo đức chưa đến nơi đến chốn gây ra. Trang iv
7. ABSTRACT The quality of moral education in primary education significantly affects the human moral. The amount of time used to teach the moral subject can’t be widened under the present circumstance. Hence, in order to effectively train pupil in morality, moral education must be integrated. According to above reasoning, the thesis studies the basic of integration and moral education in primary school. By practically surveying the moral education applied to Nguyen Van Tran primary school in the present state of affairs and the content limitation of moralistic books. Thereby, researcher proposes the manner how to organize the moral education based on the integration and apply it to the moral education of Nguyen Van Tran primary school. According to the desired targets of grade 5 moral education, researcher proposes the goal that need to be integrated to the lecture of grade 5 reading and literature. By referring to the opinion of experienced teachers, researcher realizes that the number of goals and the level of integration applied to the grade 5 reading and literature are appropriate for the present local circumstance, the experiment also obtained the satisfactory results. By observing the behavior of pupils, researcher can claims that applying the integration to the moralistic education can make a change in pupil’s moralistic behavior positively. The recent education will be significantly changed if this study is widely applied. It has a part in preventing the social evils which are caused by the uncompleted moral education. Trang v
8. MỤC LỤC QUYẾT ĐỊNH GIAO ĐỀ TÀI i LÝ LỊCH KHOA HỌC i LỜI CAM ĐOAN ii CẢM TẠ iii TÓM TẮT LUẬN VĂN iv MỤC LỤC vi DANH SÁCH CÁC CHỮ VIẾT TẮT x DANH SÁCH CÁC BẢNG xi DANH SÁCH SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ xii DANH SÁCH CÁC HÌNH xiii PHẦN A : MỞ ĐẦU 1 1. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI 1 2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU 2 3. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU 2 4. KHÁCH THỂ VÀ ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU 2 4.1. Khách thể nghiên cứu 2 4.2. Đối tượng nghiên cứu 2 5. GIẢ THUYẾT NGHIÊN CỨU 2 6. PHẠM VI NGHIÊN CỨU 3 7. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 3 7.1. Cơ sở phương pháp luận 3 7.2. Các phương pháp nghiên cứu cụ thể 4 8. CẤU TRÚC LUẬN VĂN 5 9. Ý NGHĨA VÀ HƯỚNG PHÁT TRIỂN CỦA ĐỀ TÀI 5 PHẦN B : NỘI DUNG 7 Chương 1 : CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC 7 Trang vi
9. 1.1. LỊCH SỬ NGHIÊN CỨU VẤN ĐỀ GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC THEO ĐHTH TRÊN THẾ GIỚI VÀ TẠI VIỆT NAM 7 1.1.1. Trên thế giới 7 1.1.2. Ở Việt Nam 10 1.2. MỘT SỐ KHÁI NIỆM CÓ LIÊN QUAN 13 1.2.1. Tích hợp 13 1.2.2. Định hướng tích hợp 15 1.2.3. Đạo đức 15 1.2.4. Giáo dục đạo đức cho học sinh 15 1.2.5. Giáo dục đạo đức theo định hướng tích hợp cho học sinh tiểu học 16 1.2.6. Tổ chức giáo dục đạo đức theo định hướng tích hợp cho HS tiểu học 16 1.3. CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC THEO ĐHTH 16 1.3.1. Cơ sở khoa học của việc giáo dục theo ĐHTH 16 1.3.2. Mục đích của việc giáo dục đạo đức theo ĐHTH 18 1.3.3. Vai trò của giáo dục đạo đức đối với sự phát triển của học sinh tiểu học 19 1.3.4. Nguyên tắc giáo dục đạo đức theo ĐHTH 20 1.3.5. Các hình thức giáo dục đạo đức theo ĐHTH 21 1.3.6. Mức độ tích hợp 25 1.4. QUY TRÌNH TỔ CHỨC GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC THEO ĐHTH 26 1.5. ĐẶC ĐIỂM TÂM LÍ CỦA HỌC SINH TIỂU HỌC 29 Chương 2 : THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG GDĐD 33 2.1. TÌNH HÌNH ĐỊA PHƯƠNG 33 2.2. ĐÔI NÉT VỀ TRƯỜNG TIỂU HỌC NGUYỄN VĂN TRÂN 34 2.3. GIỚI THIỆU TỔNG QUAN GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC Ở TIỂU HỌC 35 2.3.1. Nhiệm vụ giáo dục đạo đức cho học sinh tiểu học 35 2.3.2. Nội dung và chương trình giáo dục đạo đức cho học sinh tiểu học 36 2.3.3. Phương pháp giáo dục đạo đức cho học sinh Tiểu học 40 2.3.4. Hình thức giáo dục đạo đức ở tiểu học 42 2.3.5. Phương tiện giáo dục đạo đức ở tiểu học 44 Trang vii
10. 2.3.6. Đánh giá kết quả giáo dục đạo đức của học sinh tiểu học 44 2.4. TÌNH HÌNH GDĐĐ Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC NGUYỄN VĂN TRÂN 45 2.4.1. Tình hình GDĐĐ ở Trường Tiểu học Nguyễn Văn Trân, huyện Bình Chánh, thành phố Hồ Chí Minh 45 2.4.2. Nội dung chương trình môn Đạo đức hiện nay 54 2.4.3. Phương tiện 57 2.5. TÌNH HÌNH GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC Ở TIỂU HỌC NẾU KHÔNG TH 58 Chương 3 : TỔ CHỨC GD ĐẠO ĐỨC THEO ĐHTH 61 3.1. TỔ CHỨC GDĐĐ THEO ĐHTH VÀO PHÂN MÔN TẬP ĐỌC CỦA MÔN TIẾNG VIỆT CHO HỌC SINH LỚP 5 61 3.1.1. Mục tiêu giáo dục đạo đức cho học sinh lớp 5 61 3.1.2. Xác định mục tiêu GDĐĐ cần TH vào phân môn Tập đọc của môn Tiếng Việt 62 3.1.3. Xây dựng nội dung GDĐĐ cần tích hợp 65 3.1.4. Lập kế hoạch dạy học đạo đức theo định hướng tích hợp 71 3.1.5. Tiến hành dạy học 78 3.1.6. Đánh giá 78 3.1.7. Hiệu chỉnh 78 3.2. KHẢO SÁT Ý KIẾN CHUYÊN GIA VỀ TỔ CHỨC DẠY HỌC TẬP ĐỌC CÓ TÍCH HỢP GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC 79 3.2.1. Mục đích, đối tượng, nội dung và thời gian khảo sát 79 3.2.2. Thiết kế công cụ và chọn mẫu khảo sát 79 3.2.3. Đánh giá kết quả khảo sát 80 3.3.1. Mục đích thực nghiệm 83 3.3.2. Nội dung thực nghiệm 83 3.3.3. Đối tượng thực nghiệm 83 3.3.4. Tiến trình thực nghiệm 83 3.3.5. Kết quả thu thập và nhận xét kết quả thu thập 84 3.3.6. Kết quả quan sát và nhận xét kết quả quan sát 86 Trang viii
11. PHẦN C : KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 90 1. Kết luận 90 2. Kiến nghị 91 TÀI LIỆU THAM KHẢO 93 PHỤ LỤC 0 Trang ix
12. DANH SÁCH CÁC CHỮ VIẾT TẮT Chữ viết tắt Chữ viết đầy đủ DH Dạy học DHTH Dạy học tích hợp ĐHTH Định hướng tích hợp GD Giáo dục GDĐĐ Giáo dục đạo đức HS Học sinh LTĐHTH Lí thuyết định hướng tích hợp LTVC Luyện từ và câu MRVT Mở rộng vốn từ NDTH Nội dung tích hợp NH Năm học PP Phương pháp SGK Sách giáo khoa SL Số lượng TĐ Tập đọc TLV Tập làm văn TH Tích hợp THGDĐĐ Tích hợp giáo dục đạo đức TN - XH Tự nhiên và Xã hội TP. HCM Thành phố Hồ Chí Minh Trang x
13. DANH SÁCH CÁC BẢNG BẢNG TRANG Bảng 2.1 : Số dân của xã Đa Phước tính đến cuối năm 2012 33 Bảng 2.2 : Bài đạo đức theo các chủ đề ở các lớp 37 Bảng 2.3 : Quy định xếp loại đạo đức cho học sinh tiểu học 45 Bảng 2.4 : Thống kê số lượng GV theo số năm công tác 46 Bảng 2.5 : Sự mong mỏi của GV về thời lượng cần thiết để dạy học môn ĐĐ cho HS tiểu học 48 Bảng 2.6 : Suy nghĩ của học sinh về sự cần thiết môn Đạo đức ở TH 51 Bảng 2.7 : Thái độ của HS đối với việc thực hiện hành vi ĐĐ của bạn 53 Bảng 2.8 : Số tiết học chính ở các môn của bậc tiểu học 54 Bảng 2.9 : Các bài học thuộc các môn học khác nhau trong cùng tuần 55 Bảng 3.1 : Mục tiêu được tích hợp theo bài 63 Bảng 3.2 : Nội dung GDĐĐ được tích hợp trong các bài tập đọc 66 Bảng 3.3 : Danh sách các giáo viên tham khảo ý kiến 80 Bảng 3.4 : Số lượng mục tiêu GDĐĐ được tích hợp vào nội dung môn học 80 Bảng 3.5 : Sự phù hợp giữa nội dung GDĐĐ được TH với nội dung môn học 81 Bảng 3.6 : Sự phù hợp giữa tổ chức GDĐĐ theo ĐHTH với điều kiện thực tế địa phương 81 Bảng 3.7 : Tính khả thi khi tổ chức giáo dục đạo đức theo ĐHTH 82 Bảng 3.8 : Kết quả làm bài tập của học sinh hai lớp 84 Bảng 3.9 : Bảng đối chiếu giữa nhóm HS thực nghiệm và nhóm HS đối chứng 87 Trang xi
14. DANH SÁCH SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ TRANG Sơ đồ 1.1 : Tích hợp kiến thức, kĩ năng theo chiều dọc 23 Sơ đồ 1.2 : Tích hợp kiến thức, kĩ năng theo chiều ngang 24 Sơ đồ 1.3 : Quy trình giáo dục đạo đức theo ĐHTH ở tiểu học 28 Biểu đồ 2.1 : Thời gian GV dành cho hoạt động GD đạo đức cho HSTH 48 Biểu đồ 2.2 : Tình hình GV tích hợp GDĐĐ vào các môn học khác 50 Biểu đồ 2.3 : Thái độ của HS đối với môn Đạo đức 51 Biểu đồ 2.4 : Ý thức hành vi đạo đức của học sinh 52 Trang xii
15. DANH SÁCH CÁC HÌNH HÌNH TRANG 6 Hình 3.1 : Em Phúc - học sinh lớp 5 - bỏ rác đúng nơi quy định 24 6 Hình 3.2 : Em Hiếu - học sinh lớp 5 - bỏ rác đúng nơi quy định 25 Hình 3.3 : Học sinh lớp 5 đang giúp một em lớp một vừa bị ngã đứng dậy trong giờ chơi 26 Trang xiii
16. PHẦN A : MỞ ĐẦU 1. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI Luật Giáo dục 2005 đã xác định giáo dục phổ thông hiện nay : “Giúp học sinh phát triển toàn diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và các kĩ năng cơ bản nhằm hình thành nhân cách con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa, xây dựng tư cách và trách nhiệm công dân, chuẩn bị cho học sinh tiếp tục học lên hoặc đi vào cuộc sống lao động, tham gia xây dựng và bảo vệ tổ quốc”[14]. Để làm tốt nhiệm vụ của mình theo đúng Luật Giáo dục đề ra, chương trình giáo dục đạo đức từng cấp học được đưa ra khá cụ thể và chi tiết. Giáo dục đạo đức ở tiểu học hiện nay chủ yếu diễn ra trong môn Đạo đức. Môn Đạo đức mỗi lớp có một tiết/tuần là quá ít. Do có nhiều môn học cần dạy nên thời lượng dạy học môn Đạo đức hiện nay không thể tăng. Ở tiểu học hiện nay, ngoài chương trình môn Đạo đức, Bộ Giáo dục còn yêu cầu giáo viên giáo dục học sinh thêm những vấn đề phát sinh do sự phát triển của xã hội tạo ra như : Bảo vệ môi trường thiên nhiên ; Bảo vệ tài nguyên, môi trường biển, hải đảo ; Sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả ; Quyền và bổn phận của trẻ em ; An toàn giao thông ; Phòng, chống tai nạn thương tích ; phòng, chống HIV/AIDS Vì quá nhiều nội dung cần được giáo dục nên việc giáo dục đạo đức cho học sinh phần nào còn nhiều hạn chế. Mặt khác, giáo viên chủ nhiệm còn xem trọng các môn Toán, Tiếng Việt do áp lực tỉ lệ học sinh lên lớp nên có phần xem nhẹ vấn đề giáo dục đạo đức, chưa có sự đầu tư trong giảng dạy nên chưa đạt được mục tiêu đề ra. Qua nhiều năm công tác, tôi nhận thấy chất lượng giáo dục đạo đức ở tiểu học có ảnh hưởng rất lớn đến quá trình giáo dục đạo đức của một con người. Muốn dạy học, rèn luyện đạo đức cho học sinh có hiệu quả bắt buộc giáo dục đạo đức phải được tích hợp. Việc tích hợp giáo dục đạo đức vào đâu Trang 1
17. và như thế nào là điều mà nhiều giáo viên tiểu học hiện nay muốn biết. Để tìm ra câu trả lời ấy, tôi quyết định chọn đề tài “Áp dụng định hướng tích hợp trong giáo dục đạo đức cho học sinh ở Trường Tiểu học Nguyễn Văn Trân huyện Bình Chánh, thành phố Hồ Chí Minh” làm đề tài Luận văn thạc sĩ của mình. 2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU Tổ chức giáo dục đạo đức theo định hướng tích hợp cho học sinh Trường Tiểu học Nguyễn Văn Trân, huyện Bình Chánh, thành phố Hồ Chí Minh. 3. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU - Nghiên cứu cơ sở lí luận về giáo dục đạo đức theo định hướng tích hợp. - Nghiên cứu thực trạng hoạt động giáo dục đạo đức cho học sinh ở Trường Tiểu học Nguyễn Văn Trân hiện nay. - Tổ chức giáo dục đạo đức theo định hướng tích hợp vào phân môn Tập đọc của môn Tiếng Việt cho học sinh lớp 5 ở Trường Tiểu học Nguyễn Văn Trân, huyện Bình Chánh, thành phố Hồ Chí Minh. 4. KHÁCH THỂ VÀ ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU 4.1. Khách thể nghiên cứu Quá trình giáo dục đạo đức cho học sinh tiểu học. 4.2. Đối tượng nghiên cứu Giáo dục đạo đức theo định hướng tích hợp vào phân môn Tập đọc của môn Tiếng Việt cho học sinh lớp 5. 5. GIẢ THUYẾT NGHIÊN CỨU Việc giáo dục đạo đức trong nhà trường tiểu học hiện nay chỉ diễn ra trong môn học Đạo đức vì thế chưa đảm bảo yêu cầu đề ra. Nếu vận dụng cách thức tổ chức giáo dục đạo đức theo định hướng tích hợp sẽ góp phần làm Trang 2
18. tăng thời lượng giáo dục, kiến thức được lặp lại, củng cố thường xuyên thì chất lượng giáo dục đạo đức học sinh sẽ được cải thiện, đảm bảo yêu cầu giáo dục đạo đức cho học sinh tiểu học. 6. PHẠM VI NGHIÊN CỨU Tổ chức giáo dục đạo đức theo định hướng tích hợp vào phân môn Tập đọc của môn Tiếng Việt lớp 5 ở Trường Tiểu học Nguyễn Văn Trân, huyện Bình Chánh, thành phố Hồ Chí Minh. 7. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Trong quá trình nghiên cứu, người nghiên cứu đã sử dụng hệ thống các phương pháp luận và các phương pháp sau : 7.1. Cơ sở phương pháp luận 7.1.1. Quan điểm hệ thống – cấu trúc Trong quá trình nghiên cứu đề tài, dựa vào quan điểm này, tôi đặc biệt chú ý đến các thành tố của quá trình dạy học : mục đích, nội dung, kích thích động cơ, tổ chức hoạt động (phương pháp, phương tiện, hình thức tổ chức), kiểm tra điều tiết và đánh giá kết quả. Tất cả các thành tố trên nằm trong mối liên hệ tác động qua lại theo một quy luật nhất định. Chỉ có sự tác động tổng hợp của tất cả các thành tố đó mới tạo ra chất lượng và hiệu quả cần thiết. 7.1.2. Quan điểm lịch sử - logic Căn cứ vào quan điểm lịch sử và logic, trong quá trình nghiên cứu đề tài, người nghiên cứu đã chú ý đến quá trình phát triển của hệ thống các yếu tố tác động đến quá trình giáo dục đạo đức ở trường tiểu học cùng sự phối hợp linh hoạt của các yếu tố đó để nâng cao chất lượng quá trình giáo dục đạo đức ở tiểu học. 7.1.3. Quan điểm thực tiễn Xuất phát từ quan điểm thực tế, đề tài của người nghiên cứu đã chú ý Trang 3
19. đến các mặt sau : - Nghiên cứu nhằm đề xuất cách thức tổ chức giáo dục đạo đức theo ĐHTH xuất phát từ sự phân tích tình hình giáo dục đạo đức thực tế ở Trường Tiểu học Nguyễn Văn Trân, huyện Bình Chánh, thành phố Hồ Chí Minh. - Trong quá trình đề xuất cách thức tổ chức giáo dục đạo đức theo ĐHTH người nghiên cứu có chú ý đến những điều kiện đảm bảo tính khả thi trong thực tế giảng dạy của giáo viên Trường Tiểu học Nguyễn Văn Trân. 7.2. Các phương pháp nghiên cứu cụ thể 7.2.1. Phương pháp nghiên cứu lí luận Phân tích, tổng hợp, hệ thống hóa, khái quát hóa các tài liệu có liên quan đến đề tài nhằm xây dựng cơ sở lí luận về giáo dục đạo đức theo định hướng tích hợp. 7.2.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn 7.2.2.1. Phương pháp điều tra bằng phiếu Anket Xây dựng hệ thống bảng câu hỏi ý kiến giáo viên, học sinh theo những nguyên tắc và nội dung chủ định của người nghiên cứu nhằm thu thập số liệu cần thiết minh chứng được thực trạng hoạt động giáo dục đạo đức cho học sinh tiểu học hiện nay trên địa bàn xã Đa Phước, huyện Bình Chánh, Tp. HCM làm cơ sở để đề xuất cách thức tổ chức giáo dục đạo đức theo định hướng tích hợp ở tiểu học có hiệu quả. 7.2.2.2. Phương pháp quan sát Nghiên cứu quan sát việc thực hiện giảng dạy, giáo dục đạo đức trong nhà trường tiểu học nhằm thu thập thông tin về thực trạng hoạt động giáo dục đạo đức trong nhà trường tiểu học hiện nay. Quan sát hoạt động của học sinh trong giờ chơi nhằm đánh giá kết quả của việc tổ chức dạy học có tích hợp giáo dục đạo đức. Trang 4
20. 7.2.2.3. Phương pháp nghiên cứu sản phẩm Nghiên cứu, đọc và phân tích, tổng hợp thông qua bài kiểm tra, hành vi ứng xử của học sinh trước và sau khi thực nghiệm. 7.2.2.4. Phương pháp chuyên gia Tham khảo, tiếp thu ý kiến góp ý của giáo viên có kinh nghiệm về giáo dục đạo đức ở bậc tiểu học của Trường Tiểu học Nguyễn Văn Trân. 7.2.3. Phương pháp toán thống kê Thống kê, xử lí số liệu thu được bằng một số thuật toán của toán học thống kê áp dụng trong nghiên cứu giáo dục để chuyển kết quả khảo sát thành các số liệu cụ thể nhằm làm cơ sở cho việc phân tích. 8. CẤU TRÚC LUẬN VĂN Luận văn, ngoài phần mở đầu và phần kết luận – kiến nghị, còn có ba chương : - Chương 1 : Cơ sở lí luận giáo dục đạo đức theo định hướng tích hợp. - Chương 2 : Thực trạng hoạt động giáo dục đạo đức cho học sinh ở Trường Tiểu học Nguyễn Văn Trân hiện nay. - Chương 3 : Tổ chức giáo dục đạo đức theo định hướng tích hợp vào phân môn Tập đọc của môn Tiếng Việt cho học sinh lớp 5 ở Trường Tiểu học Nguyễn Văn Trân, huyện Bình Chánh, thành phố Hồ Chí Minh. 9. Ý NGHĨA VÀ HƯỚNG PHÁT TRIỂN CỦA ĐỀ TÀI  Về mặt lí luận - Luận văn cung cấp hệ thống các nội dung cơ bản của lí thuyết ĐHTH. - Nghiên cứu triển khai tích hợp giáo dục đạo đức vào dạy học phân môn Tập đọc của môn Tiếng Việt lớp 5. Trang 5
21.  Về mặt thực tiễn - Luận văn cung cấp cái nhìn tổng quan về tình hình dạy học đạo đức ở Trường Tiểu học Nguyễn Văn Trân hiện nay. Từ đó đề xuất hình thức tổ chức giáo dục đạo đức theo định hướng tích hợp vào phân môn Tập đọc của môn Tiếng Việt lớp 5 nhằm góp phần mang lại hiệu quả cho việc giáo dục đạo đức học sinh ở bậc tiểu học. - Tổ chức dạy học cụ thể một số bài dạy của phân môn Tập đọc thuộc môn Tiếng Việt có tích hợp giáo dục đạo đức trong chương trình giảng dạy tiểu học hiện nay.  Hướng phát triển của đề tài Với đề tài này, người nghiên cứu nghĩ có thể mở rộng tổ chức giáo dục đạo đức theo định hướng tích hợp vào các phân môn khác của môn Tiếng Việt cũng như các môn Toán, Lịch sử, Địa lí từ lớp hai đến lớp 5 cho học sinh tiểu học không chỉ Trường Tiểu học Nguyễn Văn Trân mà còn có thể áp dụng cho các trường tiểu học ở các quận, huyện khác trong thành phố. Trang 6