Vận dụng phương pháp dạy học tích cực vào dạy môn định mức nguyên liệu giày tại trường Cao đẳng Công thương thành phố Hồ Chí Minh

Nội dung text: Vận dụng phương pháp dạy học tích cực vào dạy môn định mức nguyên liệu giày tại trường Cao đẳng Công thương thành phố Hồ Chí Minh

1. VẬN DỤNG PHƢƠNG PHÁP DẠY HỌC TÍCH CỰC VÀO DẠY MÔN ĐỊNH MỨC NGUYÊN LIỆU GIÀY TẠI TRƢỜNG CAO ĐẲNG CÔNG THƢƠNG THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Huỳnh Thị Mộng Tuyền CĐ Công thƣơng thành phố Hồ Chí Minh I. Đặt vấn đề: Ngày nay, giáo dục được xem là chìa khóa vàng để mỗi người, mỗi quốc gia tiến bước vào tương lai. Giáo dục không chỉ có chức năng chuyển tải những kinh nghiệm lịch sử xã hội của thế hệ trước cho thế hệ sau, mà quan trọng là trang bị cho mỗi người phương pháp học tập, tìm cách phát triển năng lực nội sinh, phát triển tư duy nội tại, thích ứng được với một xã hội học tập thường xuyên, học tập suốt đời. Hiện nay việc đổi mới phướng pháp dạy học đã và đang được nhiều cơ sở đào tạo tiến hành. Trường Cao đẳng Công Thương thành phố Hồ Chí Minh cũng tổ chức nhiều buổi hội thảo về đổi mới phương pháp dạy học trong nhà trường nói chung và trong các môn học chuyên ngành nói riêng. Trường tổ chức dự giờ đối với từng giáo viên là một trong những động lực giúp giáo viên có nhiều đổi mới trong hoạt động giảng dạy, giáo viên sẽ tích cực vận dụng các phương pháp dạy học tích cực ( PPDHTC) vào dạy học để đạt được những tiêu chí chất lượng của nhà trường đưa ra. Trường Cao đẳng Công Thương thành phố Hồ Chí Minh là trường đào tạo đa ngành đáp ứng nguồn nhân lực phục vụ cho các doanh nghiệp trong đó ngành Công nghiệp Da – Giày là một trong những ngành xuất khẩu có vị trí quan trọng trong nền kinh tế quốc dân do đó cần phải nhanh chóng thay đổi phương pháp đào tạo để ngày càng nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực 1
2. của lĩnh vực này. Để đạt được điều đó thì “Vận dụng phương pháp dạy học tích cực vào dạy môn định mức nguyên liệu giày tại trường Cao đẳng Công thương thành phố Hồ Chí Minh” là rất cấp thiết cho giáo viên tham gia giảng dạy phải thực hiện. II. Thực trạng về phƣơng pháp giảng dạy tại trƣờng Có thể nói, PPDHTC là một thuật ngữ đã được sử dụng rất nhiều trong lý luận dạy học nước ta. Thuật ngữ này đã được sử dụng trong các tạp chí chuyên ngành, tuy nhiên nội hàm của nó vẫn tiếp tục được bàn luận, nghiên cứu. Nói về thuật ngữ PPDHTC giảng viên chuyên ngành Công nghệ giày ở trường Cao đẳng Công thương TP.HCM vẫn có nhiều cách hiểu khác nhau về vấn đề này. Một số giảng viên chưa thực sự có nhận thức đúng về PPDHTC, chưa thực sự nắm rõ, chưa thực sự hiểu về các bước trong việc thực hiện các PPDHTC, các PPDH cụ thể (động não, thảo luận, PP giải quyết vấn đề ). Qua khảo sát ý kiến người học về việc vận dụng PPDHTC của GV khi giảng dạy môn Định mức nguyên liệu giày (ĐMNLG), tác giả nhận thấy rằng, việc vận dụng linh hoạt các PPDHTC vào dạy môn ĐMNLG còn nhiều vướng mắt cần tháo gỡ, đối với phương pháp thuyết giảng có minh họa, có 36,4% ý kiến sinh viên cho rằng chỉ ở mức độ thỉnh thoảng được giáo viên dùng, trong khi đó, có đến 45,4% sinh viên cho rằng phương pháp thảo luận không được sử dụng, tỉ lệ này cao nhất trong 4 mức độ được khảo sát, điều này chứng tỏ hiệu quả của PPDH này chưa được quan tâm, chưa được giáo viên vận dụng trong quá trình giảng dạy. Có 29,1% sinh viên cho rằng giáo viên đã sử dụng phương pháp này nhưng cũng chỉ ở mức độ thỉnh thoảng. Như vậy, vận dụng PP thảo luận khá mờ nhạt trong quá trình dạy học môn ĐMNLG, điều này làm hạn chế khả năng hoạt động tích cực, chủ động, sáng tạo của sinh viên khi học môn học. Bên cạnh đó, các phương pháp: dạy học nêu vấn đề, phương pháp động não (Brainstorming), dạy học dựa vào dự án (Project based Learning), thực địa, tham quan rất ít được giáo viên quan tâm. Có đến hơn 80% sinh viên cho rằng PPDH 2
3. này không được giáo viên sử dụng khi giảng dạy, trong đó, phương pháp thực địa, tham quan gần như không được dùng đến, 100% sinh viên khẳng định như vậy. Đối với môn ĐMNLG mang tính tích hợp lý thuyết và thực hành nên cần thực hiện “học đi đôi với hành” để góp phần đem lại hiệu quả cao nhất cho quá trình học tập. Qua khảo sát việc vận dụng các PPDHTC bằng phiếu hỏi tác giả thu được kết quả như sau: PP thuyết trình, đàm thoại, thảo luận nhóm là những phương pháp được đa số giáo viên sử dụng, trong đó phương pháp thuyết trình được giáo viên quan tâm và ưu tiên nhất trên (83,3%). Tuy giáo viên đã có sử dụng phương pháp thảo luận nhóm (16,7%) nhưng việc sử dụng này chỉ mang hình thức, không thường xuyên, không những không lôi cuốn được sinh viên tham gia tích cực vào hoạt động học tập mà còn gây lãng phí thời gian học, sinh viên không hiểu bài, sinh viên thụ động và không hoạt động trong nhóm nhỏ được phân công. 100% giáo viên cho rằng sĩ số, phương tiện dạy học, nội dung môn học nhiều và thái độ học tập thụ động của sinh viên chính là khó khăn rất lớn khi tiến hành dạy học bằng PPDHTC. Bên cạnh đó, các PPDHTC như: thảo luận có hướng dẫn, dạy học nêu vấn đề, thực hành, thực địa, tham quan được rất ít giáo viên sử dụng dưới (20%) hoặc có thể đa số không bao giờ sử dụng trên (50%) Tóm lại, qua các phân tích trên có thể thấy được các PPDH mà giáo viên đang áp dụng vào dạy học môn ĐMNLG chưa phát huy được tính tích cực, chủ động học tập, tư duy độc lập và sáng tạo trong sinh viên; và sinh viên cũng chưa thực sự trở thành chủ thể của quá trình nhận thức. III. Vận dụng phƣơng pháp dạy học tích cực vào dạy môn định mức nguyên liệu giày Để vận dụng có hiệu quả PPDHTC (Thảo luận nhóm, Giải quyết vấn đề, Động não) vào quá trình giảng dạy môn ĐMNLG cần phải xây dựng quy trình dạy học gồm các bước sau: 1.Quy trình dạy học theo PP thảo luận nhóm Bước 1: Chuẩn bị 3
4. Bước 2: Chia nhóm và phân công trách nhiệm Bước 3: Tiến hành thảo luận Bước 4: Trình bày kết quả thảo luận của các nhóm. Bước 5: Tổng kết thảo luận 2 Quy trình dạy học theo PP Giải quyết vấn đề Bước 1: Tri giác vấn đề Bước 2: Giải quyết vấn đề Bước 3: Kiểm tra và nghiên cứu lời giải 3. Quy trình dạy học theo PP động não Bước 1: chuẩn bị Bước 2: Chia nhóm và phân công trách nhiệm Bước 3: Khởi động động não. Bước 4: Tiến hành động não Bước 5: Xử lý ý tưởng. Bước 6: Trình bày kết qủa và tổng kết. Trong thời gian thử nghiệm tại trường Cao đẳng Công thương TP. Hồ Chí Minh đã được sự đồng tình, ủng hộ của giáo viên và với kết quả bước đầu thu được từ việc vân dụng các PPDHTC này vào giảng dạy môn ĐMNLG như sau: Tạo được mội trường sư phạm tương tác Tạo môi trường học tập thân thiện Tạo bầu không khí học tập tích cực, sôi nổi Nâng cao chất lượng đào tạo ngành Việc vận dụng có tính hiện thực, tính khả thi Sinh viên SV học tập tích cực, chủ động, sáng tạo SV tự tin khi thực hiện các nhiệm vụ học tập Sinh viên hiểu bài tốt hơn Sinh viên ghi nhớ và vận dụng kiến thức tốt Sinh viên học hỏi, tự đánh giá lẫn nhau. 4
5. IV. Kết luận: Qua thực tế minh chứng được tính hiệu quả và tính khả thi khi vận dụng PPDHTC trong quá trình dạy học môn ĐMNLG, việc vận dụng PPDHTC giúp sinh viên không những nắm vững kiến thức về mặt lý luận, thực tiễn mà còn giúp sinh viên phát triển được năng lực tư duy tích cực, biết cách phát hiện các tình huống trong học tập, biết cách giải quyết các tình huống đó, biết cách khơi dậy ở người học năng lực tự học, tự giải quyết vấn đề, tạo cơ sở cho người học hình thành khả năng giải quyết các tình huống thực tiễn của ngành qua đó chất lượng đào tạo của Trường ngày càng được nâng cao, đáp ứng được như cầu xã hội. TP. HCM, ngày 15 tháng 5 năm 2014 Giảng viên hướng dẫn (ký tên) TS. Lưu Đức Tiến 5
6. Tài liệu tham khảo 1. PGS.TS. Phó Đức Hoà- PGS.TS. Ngô Quang Sơn (2011), Phương pháp và công nghệ dạy học trong môi trường sư phạm tương tác, NXB Đại học Sư Phạm. 2. GS. Trần Bá Hoành: Đổi mới phương pháp dạy học, chương trình và sách giáo khoa. NXB Đại học sư phạm. 3. GS. Trần Bá Hoành (2007), Tài liệu hội thảo tiếp tục nâng cao năng lực đổi mới phương pháp dạy học cho giảng viên các trường Đại học, Cao đẳng sư phạm. 4. TS. Nguyễn Văn Tuấn (2009), Tài liệu học tập về phương pháp dạy học Đại học theo hướng tích cực người học, trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Tp. Hồ Chí Minh. 5. TS. Nguyễn Văn Tuấn (2009), Tài liệu bài giảng phương pháp nghiên cứu khoa học giáo dục, trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Tp. Hồ Chí Minh. 6. PGS. TS. Ngô Anh Tuấn (2012), Giáo trình công nghệ dạy học, NXB Đại học Quốc gia TP.HCM. 6
7. BÀI BÁO KHOA HỌC THỰC HIỆN CÔNG BỐ THEO QUY CHẾ ĐÀO TẠO THẠC SỸ Bài báo khoa học của học viên có xác nhận và đề xuất cho đăng của Giảng viên hướng dẫn Bản tiếng Việt ©, TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT TP. HỒ CHÍ MINH và TÁC GIẢ Bản quyền tác phẩm đã được bảo hộ bởi Luật xuất bản và Luật Sở hữu trí tuệ Việt Nam. Nghiêm cấm mọi hình thức xuất bản, sao chụp, phát tán nội dung khi chưa có sự đồng ý của tác giả và Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP. Hồ Chí Minh. ĐỂ CÓ BÀI BÁO KHOA HỌC TỐT, CẦN CHUNG TAY BẢO VỆ TÁC QUYỀN! Thực hiện theo MTCL & KHTHMTCL Năm học 2016-2017 của Thư viện Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Tp. Hồ Chí Minh.