Vận dụng phương pháp dạy học theo dự án cho mô đun máy điện 1 tại trường Trung cấp nghề khu công nghiệp Bình Dương

Nội dung text: Vận dụng phương pháp dạy học theo dự án cho mô đun máy điện 1 tại trường Trung cấp nghề khu công nghiệp Bình Dương

1. VẬN DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC THEO DỰ ÁN CHO MÔ ĐUN MÁY ĐIỆN 1 TẠI TRƯỜNG TRUNG CẤP NGHỀ KHU CÔNG NGHIỆP BÌNH DƯƠNG Trần Kế Nhân Trường Đại học Sư phạm Kỹ Thuật Thành phố Hồ Chí Minh TÓM TẮT Bài báo trình bày các Dự án, quy trình dạy học theo dự án và kết quả dạy Thực nghiệm mô đun Máy điện 1 tại trường Trung cấp nghề KCN Bình Dương.Trên cơ sở đó Giáo viên có thể dễ dàng vận dụng vào việc giảng dạy các môn học khác nhằm nâng cao hiệu quả dạy học, học sinh phát huy tính tích cực, chủ động sáng tạo và hợp tác trong học tập, đồng thời rèn luyện kỹ năng mềm cho học sinh. Từ khóa: Vận dụng quy trình dạy học theo dự án. APPLICATION METHODS OF TEACHING ACCORDING TO PROJECT MODULE 1 AT POWER PLANT VOCATIONAL SCHOOL BINH DUONG INDUSTRIAL ZONE Trần Kế Nhân University of Technical Education of Ho Chi Minh City ABSTRACT This article presents the project, the process of project-based learning and teaching results Electric Experiment Module 1 Vocational School of Binh Jl this basis teachers can easily apply to faculty teach other subjects in order to improve the effectiveness of teaching, students promote positive, creative and proactive cooperation in education, training and soft skills to students. Keywords: Applying process project-based learning. 1. Đặt vấn đề Dạy học theo dự án (DHTDA) là một phương pháp dạy học, trong đó người học dưới sự chỉ đạo của giáo viên thực hiện một nhiệm vụ phức hợp mang tính thực tiễn với hình thức làm việc nhóm là chủ yếu. Nhiệm vụ này được học sinh thực hiện với tính tự lực cao trong toàn bộ quá trình học tập, tạo ra những sản phẩm có thể trình bày, giới thiệu. Vì vậy DHTDA hiện nay có khả năng vận dụng rộng rãi trong nhiều môn học khác nhau nhằm nâng cao chất lượng dạy và học. Tuy nhiên, để vận dụng có hiệu quả cần phải đánh giá chương trình môn học và cấu trúc chương trình môn học theo quy 1
2. trình dạy học Dự án giúp học sinh phát huy tích cực và chủ động hơn trong việc học tập. Để phù hợp với việc thiết kế bài giảng theo các dự án học tập, người nghiên cứu căn cứ vào cách phân loại các dự án và đặc thù của mô đun Máy điện 1. Trong phạm vi nghiên cứu, người nghiên cứu cấu trúc chương trình theo các dự án Thực hành và dự án Hổn hợp. Thời gian STT Nội dung Phương pháp ( giờ ) Thuyết trình, I Chủ đề 1: Khái niệm chung về máy điện 4 đàm thoại II Chủ đề : Máy biến áp 66 1 Khái niệm chung về Máy biến áp Thuyết trình, 1 2 Cấu tạo nguyên lý làm việc của Máy biến áp đàm thoại Dự án 1: Thi công quấn lại bộ dây quấn Máy biến 3 Dạy học theo 30 áp 1 pha dự án 4 Dự án 2: Tính toán quấn lại Máy biến áp 3pha 35 III Chủ đề 2: Máy điện không đồng bộ 90 1 Khái niệm chung về máy điện Không đồng bộ Thuyết trình, 1 2 Cấu tạo nguyên lý làm việc máy điện KĐB đàm thoại 3 Dự án 1: Thi công quấn lại bộ dây quấn động cơ Dạy học theo 20 không đồng bộ 1 pha rô to lòng sóc dự án Dự án 2:Tính toán, sửa chữa và quấn lại bộ dây 30 quấn động cơ không đồng bộ 3 pha rô to lòng sóc Dạy học theo 4 Dự án 3: Tính toán, sửa chữa và quấn lại bộ dây dự án 40 quấn động cơ không đồng bộ 3 pha rô to dây quấn. III Chủ đề 3: Máy điện đồng bộ 40 1 Khái niệm chung về máy điện Đồng bộ Thuyết trình, 1 2 Cấu tạo nguyên lý làm việc máy điện Đồng bộ đàm thoại 3 Dự án 1: Bảo dưởng máy phát điện đồng bộ Dạy học theo 9 4 Dự án 2: Sửa chữa máy phát điện đồng bộ dự án 30 IV Chủ đề 4: Máy điện một chiều 40 1 Khái niệm chung về máy điện một chiều Thuyết trình, 1 2 Cấu tạo nguyên lý làm việc máy điện một chiều đàm thoại 3 Dự án 1: Sửa chữa, bảo dưởng máy điện một chiều Dạy học theo 9 dự án 4 Dự án 2: Thi công quấn lại bộ dây quấn động cơ 30 điện một chiều Tổng cộng : ( I+II+III+IV ) 240 Vì thời gian có hạn, người nghiên cứu chỉ xây dựng được hai kế hoạch dạy học dự án, đó là; Dự án 1: “Thi công quấn lại bộ dây quấn động cơ KĐB 1pha roto lòng 2
3. sóc” và Dự án 2: “Tính toán, sửa chữa và quấn lại bộ dây quấn động cơ không đồng bộ 3 pha rô to lòng sóc” 2. Vận dụng quy trình dạy học theo dự án vào giảng dạy mô đun Máy điện 1 Quy trình DHTDA mô đun Máy điện 1 được thể hiện qua 4 giai đoạn: + Bước 1: Xác định chủ đề và mục tiêu dự án + Bước 2: Xây dựng kế hoạch thực hiện dự án + Bước 3: Thực hiện dự án + Bước 4: Báo cáo và đánh giá dự án Người nghiên cứu xây dựng kế hoạch DHTDA trong mô đun Máy điện 1 với Dự án: Tính toán, sửa chữa và quấn lại bộ dây quấn động cơ không đồng bộ 3 pha rô to lòng sóc. Bước 1: Xác định chủ đề và mục tiêu dự án Hiện nay hầu hết trong các công ty, xí nghiệp và dân dụng đều sử dụng Động cơ không đồng bộ (KĐB) ba pha rô to lòng sóc, nếu bị hỏng thì sao? Từ đó GV mới gợi ý HS đóng vai trò là những người công nhân, kỹ sư, có nhiệm vụ tìm hiểu, tính toán, thiết kế, xây dựng kế hoạch sửa chữa. Bước 2: Xây dựng kế hoạch thực hiện dự án TT Công việc Thời gian thực hiện 1 Chia nhóm, phân vai 2 Tìm hiểu về Động cơ KĐB 3 pha rô to lòng sóc 3 Đưa ra ý tưởng tính toán thiết kế, vẽ sơ đồ dây quấn 4 Làm khuôn, tạo thành các nhóm bối dây 5 Lòng dây vào rãnh động cơ, liên kết các nhóm bối dây, lót cách pha và đai dây. 6 Lắp ráp động cơ, xác định cực tính, chạy thử 7 Ứng dụng 8 Hoàn thành sản phẩm và viết báo cáo 9 Công bố sản phẩm Thời gian thực hiện là 3 tuần, mỗi tuần chỉ một 15 tiết học, vì vậy HS phải thực hiện công việc ngoài tiết học chính, GV sẽ đóng vai trò là người hướng dẫn giúp các em thực hiện những công việc đó. Bước 3: Thực hiện kế hoạch 3
4.  Phân chia nhóm : Lớp chia thành 4 nhóm: 4 HS/ 1nhóm, mỗi nhóm có một nhóm trưởng. Phân chia công việc trong nhóm: + Khâu tổ chức: nhóm trưởng, thư ký và thủ quỷ + Khâu tìm hiểu về những nguyên nhân hư hỏng, đưa ra ý tưởng. + Khâu tính toán, vẽ sơ đồ dây quấn + Khâu làm khuôn và hoàn thiện Động cơ. + Khâu viết báo cáo và công bố sản phẩm  Tìm hiểu về Động cơ KĐB 3 pha rô to lòng sóc Tìm hiểu thông tin qua sách báo, internet. Từ đó HS sẽ phân tích đánh giá thông tin thu được.  Đưa ra ý tưởng về vẽ sơ đồ dây quấn Đưa ra một số sơ đồ dây quấn động cơ không đồng bộ 3 pha rô to lòng sóc và nhóm chọn sơ đồ dây quấn phù hợp với công suất của động cơ.  Thiết kế làm khuôn tạo thành các nhóm bối dây Sử dụng khuôn đã có sẳn để tạo thành các nhóm bối dây, vẽ khuôn lên miếng gỗ, tạo thành các nhóm bối dây của 3 pha AX, BY, CZ.  Lòng dây vào rãnh động cơ, liên kết các nhóm bối dây, lót cách pha và đai dây. Lòng thứ tự các nhóm bối dây vào rãnh động cơ theo sơ đồ dây quấn. Liên kết (kết nối) các nhóm bối dây của các pha tao thành 3 pha AX, BY, CX. Lót cách pha theo yêu cầu kỹ thuật. Cách điện tốt giữa các pha, không chạm vỏ động cơ.  Lắp ráp Động cơ, xác định cực tính, chạy thử Yêu cầu lắp ráp Động cơ đúng kỹ thuật, A,B,C; X,Y,Z cùng cực tính Kiểm tra và chạy thử Động cơ  Ứng dụng Động cơ KĐB 3 pha rô to lòng sóc  Hoàn thành sản phẩm và viết báo cáo Viết báo cáo về sản phẩm mà nhóm đã thực hiện bằng Word và Powerpoint.  Công bố sản phẩm: Giới thiệu Động cơ KĐB 3 pha rô to lòng sóc mà nhóm đã thực hiện. 4
5. Bước 4: Báo cáo và đánh giá dự án Mỗi nhóm chuẩn bị kết quả thu thập được, thực hiện báo cáo và giới thiệu mô hình mạch nguồn một chiều trước lớp. Phần trình bày của nhóm khoảng 7-8 phút. Gồm 3 công đoạn đánh giá, điểm chung sẽ là 3 công đoạn đánh giá: Nhóm trình bày sẽ nhận được sự đánh giá từ các nhóm khác, nhóm tự đánh giá, GV đánh giá theo tiêu chí đã đề ra: quá trình làm việc của nhóm về cách tổ chức làm việc nhóm, nội dung nhóm thực hiện, trình bày báo cáo, mô hình sản phẩm. + Kết quả thực nghiệm Người nghiên cứu tiến hành thực nghiệm (TN) sư phạm nhằm mục đích đánh giá hiệu quả của phương pháp DHDA so với phương pháp dạy học thông thường. TN được tiến hành trên đối tượng là học sinh lớp T12 - ĐCN trường Trung cấp nghề KCN Bình Dương. Để đảm bảo tính khách quan, lớp TN và lớp đối chứng (ĐC) được chọn có sĩ số, kết quả và ý thức học tập tương đương nhau. Triển khai thực nghiệm: Lớp TN sử dụng phương pháp DHDA, lớp ĐC sử dụng phương pháp dạy học phù hợp với nội dung. Để đánh giá kết quả sau khi TN, từ đó rút ra những kết luận chung về việc vận dụng phương pháp DHDA vào dạy mô đun Máy điện 1. Chúng tôi đã phát phiếu khảo sát ý kiến với nội dung của phiếu về kiến thức, kỹ năng, thái độ mà HS lớp TN đạt được so với lớp ĐC, đồng thời so sánh kết quả học tập giữa lớp TN và lớp ĐC. + Về Giáo viên: Giáo viên dự giờ báo cáo dự án lớp TN đều cho rằng nội dung của dự án học tập giúp học sinh lĩnh hội được kiến thức và khắc sâu kĩ năng thực hành hơn, đồng thời mức độ hứng thú, tích cực, tự giác của học sinh được tăng lên. Các năng lực của người học cũng được phát huy như năng lực thuyết trình, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực đánh giá, Chính các năng lực này cũng là hành trang cho học sinh sau khi ra trường tiếp cận nhanh với công việc nghề nghiệp và yêu cầu của xã hội. Kết quả khảo sát (100%) giáo viên đồng ý việc áp dụng PPDHTDA vào mô đun Máy điện 1 là khả thi và phù hợp với việc đổi mới phương pháp dạy học hiện nay. + Về học sinh: HS ở lớp thực nghiệm khi học mô đun Máy điện 1 đều cảm thấy rất hứng thú chiếm tỉ lệ 75%, trong khi HS lớp đối chứng sự hứng thú học tập ở mức độ bình thường chiếm tỉ lệ 70.83%. Điều đó, cho thấy HS ở lớp thực nghiệm cảm thấy hứng thú học tập mô đun Máy điện 1 cao hơn HS ở lớp đối chứng. Các kĩ năng được 5
6. hình thành trong quá trình học tập học sinh lớp TN cao hơn học sinh ở lớp ĐC như kĩ năng sử dụng công nghệ thông tin 79.2%, kĩ năng đánh giá phê phán 66.7% và kĩ năng thuyết trình 66.7%, kĩ năng giải quyết vấn đề 82.9%. + Về kết quả học tập: Bảng tổng hợp xếp loại kết quả học tập của HS qua 2 lần TN Kết quả TN Xếp loại Lớp TN Tỉ lệ % Lớp ĐC Tỉ lệ % Xuất sắc ( 9-10) 4 8.33 1 2.08 Giỏi ( 8 – dưới 9) 22 45.83 11 22.92 Khá (7 – dưới 8) 16 33.33 20 41.67 TB khá (6- dưới 7) 6 12.5 9 18.75 Trung bình (5 – dưới 6) 0 0 7 14.58 Tổng 48 100 48 100 Qua 2 lần thực nghiệm tỉ lệ HS đạt loại Giỏi và Xuất sắc lớp Thực nghiệm cao hơn lớp Đối chứng, cụ thể HS xếp loại Giỏi lớp TN là 22 HS đạt 45.83%, HS xếp loại Xuất sắc là 4 HS đạt 8.33%. Lớp ĐC, học sinh xếp loại Giỏi 11HS đạt 22.92%, không có học sinh xếp loại Xuất sắc. Điều đó có nghĩa là khi vận dụng phương pháp DHTDA thì kết quả học tập của HS lớp TN được nâng lên đáng kể. 3. Kết luận Dạy học theo dự án là một trong những phương pháp góp phần thực hiện quan điểm đổi mới phương pháp dạy học và nâng cao hiệu quả học tập, đồng thời cũng giúp học sinh tích cực – chủ động – sáng tạo trong học tập. Từ kết quả tổ chức TN một số dự án ban đầu cho thấy việc vận dụng phương pháp DHDA bước đầu mang lại hiệu quả cao. Tuy nhiên, để áp dụng phương pháp DHDA một cách tốt nhất giáo viên cần phải được tập huấn về phương pháp DHDA, quy mô lớp học không quá đông (khoảng 25 - 30 học sinh) để thuận lợi cho việc chia nhóm và theo dõi hoạt động, trang bị một số phương tiện dạy học tối thiểu để các HS có thể giới thiệu sản phẩm của mình. Tài liệu tham khảo [1] Nguyễn văn cường – bernd meier (2012) Một số vấn đề về đổi mới PPDH. Potsdam – Hà nội – Thành phố HCM. [2] Chương trình Dạy học cho Tương lai của Intel, Phiên bản VN 2.1 – 1.0 (Tài liệu Chương trình Thí điểm tháng 9/2004). 6
7. [3] Nguyễn Văn Khôi – Nguyễn Thị Diệu Thảo (2006), Vận dụng “Dạy học theo dự án“ trong môn “Phương pháp dạy học kinh tế gia đình“, Tạp chí giáo dục số 142. [4] Nguyễn Thị Diệu Thảo (2004), Dạy học dự án và đào tạo giáo viên kinh tế gia đình, Tạp chí giáo dục số 88. [5] Nguyễn Văn Tuấn, tài liệu học tập về PPDH ĐH theo hướng tích cực hóa người học, Tp.HCM, 2007. XÁC NHẬN CỦA GV HƯỚNG DẪN HỌC VIÊN THỰC HIỆN 7
8. BÀI BÁO KHOA HỌC THỰC HIỆN CÔNG BỐ THEO QUY CHẾ ĐÀO TẠO THẠC SỸ Bài báo khoa học của học viên có xác nhận và đề xuất cho đăng của Giảng viên hướng dẫn Bản tiếng Việt ©, TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT TP. HỒ CHÍ MINH và TÁC GIẢ Bản quyền tác phẩm đã được bảo hộ bởi Luật xuất bản và Luật Sở hữu trí tuệ Việt Nam. Nghiêm cấm mọi hình thức xuất bản, sao chụp, phát tán nội dung khi chưa có sự đồng ý của tác giả và Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP. Hồ Chí Minh. ĐỂ CÓ BÀI BÁO KHOA HỌC TỐT, CẦN CHUNG TAY BẢO VỆ TÁC QUYỀN! Thực hiện theo MTCL & KHTHMTCL Năm học 2016-2017 của Thư viện Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Tp. Hồ Chí Minh.