Ứng dụng lý thuyết tương đương trong chuyển ngữ tiêu đề chủ đề

Nội dung text: Ứng dụng lý thuyết tương đương trong chuyển ngữ tiêu đề chủ đề

1. Nghiïn cûáu - Trao àöíi ÛÁNG DUÅNG LYÁ THUYÏËT TÛÚNG ÀÛÚNG TRONG CHUYÏÍN NGÛÄ TIÏU ÀÏÌ CHUÃ ÀÏÌ ThS Buâi Haâ Phûúng Trûúâng Àaåi hoåc KHXH&NV Tp. Höì Chñ Minh Toám tùæt: Chuyïín ngûä tiïu àïì chuã àïì (TÀCÀ) laâ möåt trong nhûäng cöng àoaån quan troång trong quaá trònh biïn muåc taåi caác thû viïån, àùåc biïåt laâ caác thû viïån sûã duång böå tiïu àïì chuã àïì do Thû viïån Quöëc höåi Hoa Kyâ biïn soaån. Baâi viïët trònh baây möåt söë lûu yá vïì yïëu töë tûúng àûúng trong dõch thuêåt vaâ ûáng duång cuãa noá trong chuyïín ngûä TÀCÀ. Tûâ àoá, taác giaã àïì xuêët möåt vaâi biïån phaáp nhùçm nêng cao hiïåu quaã chuyïín ngûä TÀCÀ. Tûâ khoáa: tiïu àïì chuã àïì; tûúng àûúng dõch thuêåt; LCSH. Application of equivalence theory to subject heading translation Summary: Translation of subject headings is an important step in cataloguing at libraries, especially at those, who are using LC Subjecty headings; this article presents some equivalent elements to be paid attention to when translating into Vietnamese and using them. Hence, the author puts forward some measures to enhance effectiveness of subject headings translation. Keywords: subject headings; equivalence in translation; LCSH. Àùåt vêën àïì nghiïåm trong biïn muåc thò viïåc hiïíu àûúåc Hiïån nay, hêìu hïët caác thû viïån àaåi hoåc nhûäng lyá thuyïët ngön ngûä liïn quan àïën àang sûã duång böå tiïu àïì chuã àïì do Thû viïån chuyïín ngûä laâ àiïìu thûåc sûå cêìn thiïët, àùåc biïåt Quöëc höåi Hoa Kyâ biïn soaån (LCSH). Thûåc tïë lyá thuyïët vïì tñnh tûúng àûúng trong quaá trònh cho thêëy, caán böå biïn muåc tuy àaä coá nhûäng chuyïín ngûä nhùçm haån chïë nhûäng sai soát kinh nghiïåm nhûng cuäng gùåp nhûäng khoá trong quaá trònh chuyïín ngûä taåi möåt söë thû khùn nhêët àõnh khi sûã duång böå LCSH naây, viïån àaåi hoåc hiïån nay. àùåc biïåt khi chuyïín ngûä TÀCÀ tûâ tiïëng Anh 1. Yïëu töë tûúng àûúng trong dõch thuêåt sang tiïëng Viïåt. Haån chïë vïì trònh àöå chuyïn Theo J.C. Catford, dõch thuêåt laâ sûå thay mön, kinh nghiïåm thûåc tiïîn, trònh àöå ngoaåi thïë vùn baãn ngön ngûä göëc bùçng chêët liïåu vùn ngûä cuãa caán böå biïn muåc vaâ möåt söë nguyïn baãn tûúng àûúng úã ngön ngûä nhêån. Coân nhên khaác, àùåc biïåt, kyä nùng chuyïín ngûä Ian Tudor laåi coá caách hiïíu khaác vïì dõch TÀCÀ aãnh hûúãng àïën chêët lûúång biïn muåc thuêåt, àoá laâ quy trònh chuyïín àöíi tin nhùæn chuã àïì, laâm giaãm tñnh thöëng nhêët trong cöng vûúåt qua raâo caãn cuãa ngön ngûä hoåc vaâ raâo taác biïn muåc taiå caác thû viïån, tûâ àoá laâm haån caãn vùn hoáa. Nhû vêåy, trong chuyïín ngûä chïë khaã nùng tòm tin cuãa ngûúâi sûã duång. TÀCÀ, vùn baãn ngön ngûä göëc laâ TÀCÀ Do vêåy, nhùçm nêng cao chêët lûúång bùçng tiïëng Anh vaâ vùn baãn ngön ngûä nhêån laâ chuyïín ngûä TÀCÀ trong cöng taác biïn muåc, TÀCÀ àûúåc dõch sang tiïëng Viïåt. Vúái nhûäng ngoaâi viïåc caán böå thû viïån (CBTV) nùæm roä caách hiïíu khaác nhau cuãa ngûúâi laâm cöng taác nhûäng kiïën thûác, kyä nùng vaâ vêån duång kinh àõnh TÀCÀ, yïëu töë tûúng àûúng naây cuäng coá THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 3/2014 25
2. Nghiïn cûáu - Trao àöíi nhûäng khaác biïåt. Hay noái caách khaác, viïåc Trong söë caác loaåi hònh tûúng àûúng trong CBTV chuyïín ngûä möåt TÀCÀ tûâ tiïëng Anh dõch thuêåt, tûúng àûúng dûåa trïn söë lûúång sang tiïëng Viïåt seä khöng thûåc sûå àaãm baão caác phêìn tûúng àûúng laâ loaåi hònh tûúng tñnh thöëng nhêët nïëu nhû khöng nùæm roä nhûäng àûúng thûúâng àûúåc sûã duång nhiïìu trong dõch nguyïn tùæc vaâ yïëu töë tûúng àûúng khi tiïën thuêåt ngûä khoa hoåc noái chung, khoa hoåc thû haânh chuyïín ngûä TÀCÀ. Chñnh vò vêåy, viïåc viïån cuäng khöng laâ ngoaåi lïå. Tûúng àûúng caán böå biïn muåc tòm hiïíu thïm möåt söë lyá dûåa trïn söë lûúång göìm coá böën loaåi hònh sau thuyïët liïn quan àïën quaá trònh chuyïín ngûä àêy: naây úã mûác àöå cú baãn seä rêët cêìn thiïët vaâ hûäu - Tûúng àûúng möåt - möåt: laâ kiïíu tûúng ñch. àûúng trong àoá vúái möåt caách diïîn àaåt úã ngön Xeát trïn goác àöå dõch thuêåt, tûúng àûúng ngûä göëc chó coá möåt caách diïîn àaåt tûúng trong dõch thuêåt cuäng coá nhiïìu caách hiïíu àûúng úã ngön ngûä dõch. Loaåi hònh tûúng khaác nhau. Coá 4 caách phên loaåi tûúng àûúng àûúng naây thûúâng àûúåc aáp duång khi dõch dõch thuêåt thûúâng gùåp nhû: thuêåt ngûä. - Tûúng àûúng dûåa trïn hònh thûác: tûúng Tûâ/ Cuåm tûâ Nghôa àûúng úã cêëp àöå tûâ, cêëp àöå cêu vaâ cêëp àöå vùn Library Thû viïån baãn (Baker); Tumor Khöëi u bûúáu - Tûúng àûúng dûåa trïn yá nghôa: tûúng àûúng biïíu vêåt, biïíu thaái, duång hoåc vaâ hònh Anesthesia shock Söëc gêy mï thûác (Koller); Asbestos dust Buåi amiùng - Tûúng àûúng dûåa trïn chûác nùng: tûúng Vñ duå: àûúng àöång vaâ tûúng àûúng hònh thûác (Nida); - Tûúng àûúng möåt àöëi vúái nhiïìu hún - Tûúng àûúng dûåa trïn söë lûúång caác phêìn möåt: Kiïíu tûúng àûúng naây coá thïí hiïíu laâ tûúng àûúng: tûúng àûúng möåt vúái möåt, möåt möåt caách diïîn àaåt úã ngön ngûä göëc coá nhiïìu vúái nhiïìu hún möåt, möåt vúái phêìn nhoã hún caách diïîn àaåt tûúng àûúng úã ngön ngûä dõch. möåt, bêët tûúng àûúng. Àêy coá thïí xem laâ daång tûâ àöìng êm khaác Trong thûåc tiïîn biïn muåc cho thêëy, àa nghôa. Trong quaá trònh chuyïín ngûä TÀCÀ, phêìn caác CBTV khi dõch caác TÀCÀ tûâ tiïëng viïåc CBTV hiïíu roä nöåi dung cuãa taâi liïåu biïn Anh sang tiïëng Viïåt àïìu dõch theo kinh muåc laâ thûåc sûå cêìn thiïët. Búãi leä, vúái cuâng möåt nghiïåm vaâ kyä nùng ngoaåi ngûä cuãa tûâng caá TÀCÀ coá nhiïìu yá nghôa khaác nhau, quaá trònh nhên caán böå biïn muåc maâ khöng tuên thuã caác chuyïín ngûä khöng thöëng nhêët vaâ phaãn aánh lyá thuyïët tûúng àûúng trong chuyïín ngûä möåt khöng àêìy àuã so vúái nöåi dung taâi liïåu seä dêîn caách baâi baãn. Àiïìu naây aãnh hûúãng àïën chêët àïën tònh traång nhiïîu tin khi tòm kiïëm taâi liïåu lûúång biïíu ghi vïì mùåt thöëng nhêët chuyïín ngûä theo TÀCÀ. Àiïìu naây àaãm baão nguyïn tùæc tûâ TÀCÀ cuäng nhû aãnh hûúãng àïën quaá trònh tòm tin cuãa ngûúâi sûã duång. Taåi möåt söë thû àöìng êm cuãa IFLA “nhùçm ngùn chùån viïåc viïån hiïån nay coân gùåp nhiïìu sai soát khi tòm thêëy nhûäng taâi liïåu khöng phuâ húåp vaâ chuyïín ngûä TÀCÀ nhû dõch sai, dõch khöng tùng cûúâng àöå chñnh xaác cuãa ngön ngûä nhêët quaán, dõch chûa chuêín xaác, khöng dõch TÀCÀ, caác tûâ àöìng êm cêìn phaãi àûúåc kiïím vaâ dõch laâm biïën àöíi cuá phaáp [5, tr.14]. soaát”. 26 THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 3/2014
3. Nghiïn cûáu - Trao àöíi Vñ duå: Tûâ/ cuåm tûâ Nghôa Lônh vûåc Bank Baäi caát ngêìm Cú khñ, cöng trònh Ngên haâng Kinh tïë Giaân thiïët bõ àiïån Àiïån laånh Index Chó muåc Thû viïån - Thöng tin hoåc Tñnh luåc phên Cú khñ - Cöng trònh Baãng liïåt kï Hoáa hoåc Hïå söë Cú, àiïån tûã Performance Tñnh nùng kyä thuêåt Àiïån Biïíu diïîn Nghïå thuêåt Thûåc hiïån Toaán, tin Àùåc tinh maáy Cú khñ, cöng trònh Hiïåu suêët Xêy dûång Nhû vêåy, àïí kiïím soaát àûúåc tûâ àöìng êm nghôa laâ khu àêët hoang moåc àêìy buåi rêåm trong quaá trònh chuyïín ngûä TÀCÀ, CBTV trong khi trong tiïëng Viïåt àûúåc dõch laâ “rûâng cêìn phaãi nùæm roä kiïíu tûúng àûúng möåt àöëi rêåm”. vúái nhiïìu hún möåt bùçng caách xaác àõnh chñnh Xeát vïì khña caånh ngön ngûä hoåc, roä raâng xaác vaâ thöëng nhêët TÀCÀ àûúåc dõch phaãi phuâ cuâng möåt tûâ göëc nhûng coá hai hoùåc nhiïìu húåp vúái ngûä caãnh vaâ nöåi dung taâi liïåu àïì cêåp hún hai caách hiïíu khaác nhau vïì yá nghôa cuãa àïën. Àùåc biïåt, trong quaá trònh chuyïín ngûä, tûâ. Vúái loaåi hònh tûúng àûúng naây, CBTV ngûúâi caán böå biïn muåc cêìn chuá yá àïën loaåi tûâ cêìn phaãi nùæm roä àûúåc chñnh xaác nöåi dung trong tiïëng Anh nhùçm phên biïåt sûå khaác biïåt maâ taâi liïåu àoá àïì cêåp àïën àïí coá thïí phaãn aánh vïì mùåt yá nghôa trong tûâng loaåi tûâ khaác nhau àêìy àuã caác neát nghôa cuãa TÀCÀ tiïëng Anh, (àöång tûâ, danh tûâ, tñnh tûâ, v.v ). Chùèng haån, nhùçm giaãm thiïíu tònh traång mêët tin àöëi vúái àöång tûâ “bank” seä coá nghôa laâ “àùæp búâ”, ngûúâi sûã duång. trong khi “bank” úã daång danh tûâ laåi coá nhûäng - Bêët àûúng àûúng: Àêy laâ möåt caách diïîn nghôa khaác nhû trïn. àaåt chó coá úã ngön ngûä göëc nhûng khöng coá úã - Tûúng àûúng möåt vúái möåt böå phêån nhoã ngön ngûä dõch. Coá nghôa laâ, möåt söë TÀCÀ coá hún möåt: àêy laâ caách diïîn àaåt maâ úã ngön ngûä thïí vêîn giûä nguyïn hoùåc chó thay àöíi àöi dõch chó tûúng àûúng vúái möåt trong caác neát chuát vïì hònh thûác cuãa ngön ngûä göëc do nghôa cuãa ngön ngûä göëc. khöng coá caách diïîn àaåt úã ngön ngûä dõch. Vñ duå: “Bush” trong tiïëng Anh laâ àïí chó Loaåi hònh tûúng àûúng naây coá thïí àûúåc aáp möåt vuâng àêët hoang daä xa xöi heão laánh, sa duång kïët húåp cuâng nguyïn tùæc àõnh danh maåc cuãa nûúác Öxtralia trong khi trong tiïëng trong biïn muåc, bao göìm tïn ngûúâi, tïn cú Viïåt thûúâng chó coá nghôa laâ “thaão nguyïn”. quan, töí chûác, àõa danh, tïn taác phêím vùn “Jungle” laâ chó rûâng nhiïåt àúái hay coá hoåc, nghïå thuêåt, tïn cöng trònh kiïën truác. THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 3/2014 27
4. Nghiïn cûáu - Trao àöíi Vñ duå: Tûâ/ cuåm tûâ Nghôa Lônh vûåc Alkaloids Alkaloit Hoáa hoåc Anions Anion Vêåt lyá Antimony Antimon Àõa chêët Avant-garde (Aesthetics) Avant-garde (Hoa Kyâ hoåc) Hoa Kyâ hoåc Art, Khmer Nghïå thuêåt Khmer Nghïå thuêåt Kabuki Kõch kabuki Nghïå thuêåt Tuy nhiïn, möåt söë TÀCÀ laâ tïn cú quan, naây àûúåc thûåc hiïån dûåa trïn thoái quen tòm tin töí chûác cuäng coá thïí àûúåc dõch möåt caách linh theo àiïím truy cêåp laâ TÀCÀ cuãa ngûúâi duâng hoaåt nhûng vêîn àêìy àuã yá nghôa. Khi àoá, viïåc tin, àïí tûâ àoá, CBTV chuyïín ngûä TÀCÀ vaâ aáp duång caác loaåi hònh tûúng àûúng möåt - möåt àaãm baão sûå kiïím soaát cuãa ngön ngûä tûå nhiïn. laâ lûåa choån thñch húåp. Vñ duå: “English” coá thïí àûúåc dõch laâ Ngoaiâ ra, trong ly á thuyïtë dõch thuêtå conâ co á rêtë “tiïëng Anh” hoùåc “Anh ngûä”. Möåt minh hoåa nhiïuì loaiå hònh tûúng àûúng khacá nhau, tuyâ cho thêëy, khi àùåt lïånh tòm tin vúái TÀCÀ laâ thuöcå vaoâ yïu cêu,ì mucå àñch cuaã hoatå àöngå dõch “Anh ngûä” trïn giao diïån muåc luåc trûåc tuyïën thuêtå cungä nhû àùcå trûng cuaã ngön ngû ä göc:ë taåi Thû viïån trung têm Àaåi hoåc Quöëc gia thuêtå ngû ä khoa hoc,å cêpë àö å lúiâ noi,á ngön ngûä Tp. Höì Chñ Minh cho thêëy, “Anh ngûä” coá têìn nghi thûc,á vùn phong baoá chñ, v.v àï í ngûúiâ suêët xuêët hiïån nhiïìu hún so vúái “tiïëng Anh” dõch co á thï í chonå lûaå loaiå hònh tûúng àûúng cho (chó coá möåt biïíu ghi àaä xûã lyá xuêët hiïån vaâ ba phu â húp.å Nhû vêy,å àöië vúiá hoatå àöngå biïn mucå biïíu ghi àang chúâ xûã lyá). Nhû vêåy, tuây thuöåc vaâo cöng taác biïn muåc cuãa tûâng thû viïån àïí chu ã àï,ì CBTV co á thï í apá dungå ly á thuyïtë tûúng viïåc chuyïín ngûä àûúåc thöëng nhêët. Ngoaâi ra, àûúng trong khi chuyïní ngû ä TÀCÀ. lûåa choån thuêåt ngûä àûúåc chuyïín ngûä cêìn xem 2. Möåt söë biïån phaáp khùæc phuåc xeát àïën yïëu töë gêìn guäi vaâ thöng duång àöëi vúái 2.1. Xêy dûngå nguyïn tùcæ chuyïní ngû ä TÀCÀ ngûúâi duâng tin. - Nguyïn tùæc ngûúâi sûã duång: Nguyïn tùæc Kïët quaã tòm tin theo TÀCÀ “tiïëng Anh”: Nguöìn: Thû viïån Trung têm, Àaåi hoåc Quöëc gia Tp. Höì Chñ Minh (truy cêåp ngaây 23/10/2013) 28 THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 3/2014
5. Nghiïn cûáu - Trao àöíi Kïët quaã tòm tin theo TÀCÀ “Anh ngûä”: Nguöìn: Thû viïån Trung têm, Àaåi hoåc Quöëc gia Tp. Höì Chñ Minh (truy cêåp ngaây 23/10/2013) Hay möåt minh hoåa khaác cho nguyïn tùæc àùåt lïånh tòm theo chuã àïì trïn muåc luåc trûåc naây nhû “Airplanes” coá thïí dõch laâ “maáy tuyïën cuãa Trung têm Thöng tin-Thû viïån bay” hay “phi cú”. Tuy nhiïn, khi chuyïín Trûúâng Àaåi hoåc KHXH&NV Tp. Höì Chñ ngûä, caán böå biïn muåc coá thïí cên nhùæc lûåa Minh cho thêëy kïët quaã nhû sau: choån tûâ thuêìn Viïåt hún laâ tûâ Haán Viïåt. Cuâng Kïët quaã tòm tin theo TÀCÀ “phi cú”: THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 3/2014 29
6. Nghiïn cûáu - Trao àöíi Kïët quaã tòm tin theo TÀCÀ “maáy bay”: - Nguyïn tùæc lõch sû:ã Nguyïn tùæc naây dûåa thöngë thuêtå ngû ä àùcå trûng riïng, nïuë chó sûã trïn sûå phaát triïín cuãa ngön ngûä. Tuây thuöåc dungå tû â àiïní ngön ngû ä thöng thûúngâ àï í dõch vaâo tûâng giai àoaån lõch sûã khaác nhau àïí thuêtå thò àöi khi se ä khöng phanã anhá àêyì àuã ngûúâi CBTV cên nhùæc chuyïín ngûä TÀCÀ cacá netá nghôa cuaã thuêtå ngû ä ma â nöiå dung taiâ cho phuâ húåp vúái tûâng böëi caãnh lõch sûã, àùåc liïuå àï ì cêp.å Do ào,á khi chuyïní ngû ä TÀCÀ, àiïím vaâ quaá trònh phaát triïín cuãa trònh àöå bïn canhå tû â àiïní ngön ngû ä thöng thûúng,â khoa hoåc cöng nghïå, sûå phaát triïín vaâ tiïën böå CBTV cênì phaiã tham khaoã tû â àiïní chuyïn cuãa xaä höåi. nganh,â tû â àiïní thuêtå ngû ä khi dõch cacá TÀCÀ Vñ du:å Librarian co á thï í dõch la â “thuã co á tñnh chêtë chuyïn mön. Viïcå dõch sai, thû”, “thû viïnå viïn” hoùcå “caná bö å thû viïn”;å khöng chuêní xacá se ä gêy nïn tònh trangå mêtë tin tuy nhiïn, thuêtå ngû ä “thu ã thû” khöng conâ phuâ khi tra cûu.á Vò vêy,å thû viïnå cênì trang bõ tûâ húpå vúiá böië canhã phatá triïní hiïnå nay cuaã xaä àiïní chuyïn nganhâ cho CBTV, cungä nhû viïcå höi.å tênå dungå cacá loaiå tû â àiïní chuyïn nganhâ trûcå tuyïnë co á uy tñn se ä la â giaiã phapá khùcæ phucå hanå - Nguyïn tùcæ thöngë nhêtë : Àêy la â nguyïn chï ë vï ì mùtå kinh phñ cho thû viïnå hiïnå nay. tùcæ àoiâ hoiã CBTV cênì lûu y á àïnë sû å thöngë nhêtë khi chuyïní ngû ä cacá TÀCÀ banâ vï ì cungâ mötå 2.3. Thöngë nhêtë chuyïní ngû ä tiïu àï ì chu ã àïì chu ã àï,ì nhùmç àamã baoã tñnh nhêtë tuyïnë trong Caác buöíi trao àöíi, toåa àaâm vïì viïåc thöëng chuyïní ngû ä TÀCÀ (möiî chu ã àï ì àûúcå thï í hiïnå nhêët chuyïín ngûä TÀCÀ trong thû viïån bùngç mötå TÀCÀ). Nguyïn tùcæ nayâ àamã baoã trûúâng laâ viïåc laâm cêìn thiïët vaâ cêìn àûúåc töí tñnh tûúng àûúng mötå - mötå trong dõch thuêt.å chûác thûúâng xuyïn. Qua àoá, CBTV coá thïí ruát kinh nghiïåm àöëi vúái nhûäng biïíu ghi Vñ duå: Philosophy triïët hoåc. Hay khöng àaåt yïu cêìu vïì chuyïín ngûä TÀCÀ. “Christianity” àûúåc dõch laâ “Àaåo Thiïn Mùåt khaác, CBTV coá thïí cên nhùæc viïåc sûãa chuáa” vaâ àûúåc sûã duång thöëng nhêët trong têët chûäa, böí sung, hiïåu àñnh nhûäng TÀCÀ dõch caã caác taâi liïåu coá TÀCÀ naây. sai, dõch khöng nhêët quaán giûäa caác TÀCÀ cuä 2.2. Tham khaão tûâ àiïín thuêåt ngûä khi vaâ múái. Trïn cú súã àoá, CBTV cêìn coá möåt höì chuyïín ngûä tiïu àïì chuã àïì sú TÀCÀ thöëng nhêët chñnh thûác àïí cung cêëp Möiî chuyïn nganh,â lônh vûcå àïuì co á hïå caác thöng tin cêìn thiïët khi chuyïín ngûä 30 THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 3/2014
7. Nghiïn cûáu - Trao àöíi TÀCÀ nhùçm àaãm baão tñnh thöëng nhêët trong nhênå (tiïngë Viït)å àoiâ hoiã CBTV phaiã nùmæ roä cöng taác biïn muåc noái chung, cöng taác phûúng phapá dõch thuêt,å àamã baoã tñnh tûúng chuyïín ngûä TÀCÀ noái riïng taåi thû viïån. àûúng trong dõch thuêtå vï ì khña canhå ngön ngûä Bïn caånh àoá, caác thû viïån cuäng cêìn coá sûå hoåc hocå cungä nhû vï ì àùcå trûng vùn hoaá cuaã nhiïuì hoãi vaâ tham khaão cöng taác chuyïín ngûä nïnì vùn hoaá khacá nhau. Chñnh vò vêy,å ngoaiâ kyä TÀCÀ cuãa caác thû viïån khaác, àïí tûâ àoá caác nùng va â trònh àö å tiïngë Anh nhêtë àõnh, CBTV thû viïån coá thïí húåp taác, trao àöíi dûä liïåu möåt conâ phaiã tû å böiì dûúng,ä trau döiì kiïnë thûcá xaä caách dïî daâng vaâ thöëng nhêët. höi,å vùn hoa,á khoa hoc å Àiïuì nayâ giupá cho 2.4. Nêng cao trònh àöå ngoaåi ngûä cuãa qua á trònh chuyïní ngû ä TÀCÀ va â sanã phêmí caán böå biïn muåc chuyïní ngû ä àamã baoã chêtë lûúngå nhêtë àõnh. Àïí nêng cao trònh àöå ngoaåi ngûä cuãa Kïët luêån CBTV nhùçm àaáp ûáng yïu cêìu thûåc tiïîn biïn Toám laåi, biïn muåc chuã àïì laâ möåt trong muåc noái chung, chuyïín ngûä TÀCÀ noái riïng nhûäng khêu nghiïåp vuå quan troång, àùåc biïåt taåi caác thû viïån àaåi hoåc hiïån nay, CBTV cêìn trong böëi caãnh caác thû viïån Viïåt Nam àang thûåc hiïån möåt sö ë biïån phaáp cuå thïí. hûúáng àïën chuêín hoáa hoaåt àöång TT-TV. Trûúcá hït,ë möiî CBTV phaiã tû å nhênå thûcá Viïåc chuyïín ngûä TÀCÀ thöëng nhêët coá yá àûúcå vai tro â va â sû å anhã hûúngã quan trongå cuaã nghôa quan troång, giuáp caác thû viïån, trung ky ä nùng sû ã dungå tiïngë Anh trong qua á trònh têm thöng tin coá thïí phaát huy hiïåu quaã húåp biïn mucå chu ã àï ì noiá chung, chuyïní ngûä taác, chia seã nguöìn taâi nguyïn thöng tin TÀCÀ noiá riïng. Tû â ào,á CBTV chu ã àöngå trong phaåm vi caã nûúác. Tuy nhiïn, quaá trònh àùng ky á va â tham gia cacá khoaá àaoâ taoå ngùnæ chuyïín ngûä àoâi hoãi ngûúâi CBTV khöng chó hanå hay daiâ hanå vï ì tiïngë Anh, àùcå biïtå vïì nùæm vûäng àûúåc kiïën thûác chuyïn mön, dõch thuêt,å phu â húpå vúiá nhu cêu,ì kha ã nùng cuaã nghiïåp vuå, maâ coân coá kyä nùng ngoaåi ngûä banã thên cungä nhû àapá ûngá yïu cêuì àùcå thuâ phuâ húåp cuäng nhû tuên thuã nhûäng nguyïn cuaã cöng viïc.å Mùtå khac,á lanhä àaoå cú quan tùæc trong quaá trònh chuyïín ngûä. Hún nûäa, thû viïnå co á thï í cên nhùcæ va â bö ë trñ CBTV phuâ hiïíu àûúåc möåt söë kiïën thûác liïn quan àïën húpå vúiá tûngâ võ trñ cöng viïc,å nhùmç àamã baoã quaá trònh chuyïín ngûä TÀCÀ, àùåc biïåt laâ hiïuå qua ã cöng viïcå cao nhêtë co á thï.í tñnh tûúng àûúng trong dõch thuêåt seä goáp Ngoaiâ ra, qua á trònh chuyïní ngû ä TÀCÀ phêìn nêng cao hiïåu quaã chuyïín ngûä TÀCÀ tû â ngön ngû ä göcë (tiïngë Anh) sang ngön ngûä hiïån nay. Taâi liïåu tham khaão 1. College of San Mateo Library. Subject 4. Nguyïnî Höngì Sinh (2009), Biïn mucå chu ã àïì Headings & Classification Systems, : Giaoá trònh danhâ cho sinh viïn chuyïn nganhâ Thû viïnå – Thöng tin hoc,å Àaiå hocå Quöcë gia Tp. Hö ì Chñ als/numbers.html. Minh. 2. Lois Mai Chan (1995), Library of Congress 5. Nguyïnî Höngì Sinh (2011), Phûúng phapá Subject Headings: Principles and application, àõnh tiïu àï ì chu ã àï ì cho taiâ liïuå thû viïn,å Àaiå hocå Quöcë Libraries Unlimited, Colorado. gia Tp. Hö ì Chñ Minh. 3. Lï Hungâ Tiïnë (2010), Tûúng àûúng dõch 6. Nguyïnî Höngì Sinh, Vûúngá mùcæ khi chuyïní thuêtå va â tûúng àûúng trong dõch Anh - Viït,å Tapå chñ ngû ä cacá tiïu àï ì chu ã àï ì tiïngë Anh sang tiïngë Viït,å Tapå Khoa hocå Àaiå hocå Quöcë gia Ha â Nöi,å Ngoaiå ngû ä 26. chñ Thöng tin va â Tû liïu,å 2012, sö ë 6, tr. 14-22. (Ngaây Toâa soaån nhêån àûúåc baâi: 02-3-2014; Ngaây phaãn biïån àaánh giaá: 08-4-2014; Ngaây chêëp nhêån àùng: 06-5-2014). THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 3/2014 31