Từ điển kinh tế (Phần 2)

Nội dung text: Từ điển kinh tế (Phần 2)

1. No Term Definition Explaination Là một trường phái tư duy kinh tế có mục đích phân tích sự phát triển kinh tế và xã hội 356 C.mácist economics Kinh tế học Mac xít. của hệ thống kinh tế tư bản chủ nghĩa. Một phép tính của nghành toán học liên quan đến việc tính toán các đạo hàm hay tích 357 Caculus Giải tích. phân. Các khoản tiền mà các NGÂN HÀNG CHIẾT KHẤU vay từ các ngân hàng thanh toán bù trừ và ngân hàng khác ở London và chúng đựơc sử dụng để giữ các danh mục 358 Call money Khoản vay không kỳ hạn. đầu tư tài sản. Rất nhiều khoản tiền gửi của các đồng tiền Châu Âu cũng ở dạng này. Một hợp đồng cho phép lựa chọn mua cổ phiếu vào một ngày trong tương lai giới hạn 359 Call option Hợp đồng mua trước. được định trước. Xem PUT OPTION, OPTION. 360 Cambridge Equation Phương trình Cambridge Xem QUANTITY THEORY OF MONEY. Trường phái kinh tế học Một nhóm các nhà kinh tế học bị ảnh hưởng của những bài viết và mối liên hệ với 361 Cambridge school of Economics Cambridge A.MARSHALL. Lý thuyết tiền tệ của trường 362 Cambridge theory of Money phái Cambridge. Xem QUANTITY THEORY OF MONEY. 363 CAP Xem COMMON AGRICULTURAL POLICY. Mô hình giải thích sự tỷ lệ đầu tư có quan hệ mật thiết với mô hình GIA TỐC và đặc 364 Capacity model Mô hình công năng. biệt với mô hình ĐIỀU CHỈNH LƯỢNG VỐN. 365 Capacity untilization Mức sử dụng công năng Là tỷ lệ sản lượng thực tế so với sản lượng tiền năng. Xem EXCESS CAPACITY. 1)Một từ dùng để chỉ một yếu tố sản xuất do hệ thống kinh tế tạo ra. 2)Một từ cũng được sử dụng làm thuật ngữ chỉ các tài sản TÀI CHÍNH. Xem FINANCIAL CAPITAL, 366 Capital Tư bản/ vốn. CAPITAL CONTROVERSY, FINANCE. (ngành) dựa nhiều vào vốn; sử Một kỹ thuật sản xuất A được coi là sử dụng nhiều vốn hơn so với kỹ thuật tương 367 Capital - intensive dụng nhiều vốn. đương B nếu tỷ số vốn so với CÁC YẾU TỐ SẢN XUẤT khác của A lớn hơn B. Nền kinh tế dựa nhiều vào Một nền kinh tế trong đó đa số các kỹ thuật sản xuất là sử dụng NHIỀU VỐN.(Xem 368 Capital - intensive economy vốn. CAPITAL INTENSITY) 369 Capital account Tài khoản vốn. Xem BALANCE OF PAYMENT. Quá trình tích luỹ vốn qua đầu tư ròng dương. Xem GOLDEN RULE OF 370 Capital accumulation Tích lũ vốn. ACCUMULATION 371 Capital allowances Các khoản miễn thuế cho vốn. Miễn thuế đối với thuế công ty liên quan đến chi tiêu cho vốn của hãng. Một tài sản không được mua bán như một phần của công việc kinh doanh hàng ngày. 372 Capital asset Tài sản vốn. Ví dụ: nhà xưởng, máy móc, đất đai hoặc chứng khoán. Mô hình ra đời vào những năm 1960 và đưa ra một dạng cụ thể của khái niệm chung 373 Capital asset pricing model Mô hình định giá Tài sản vốn. về sự đánh đổi giữa rủi ro và lợi tức. 374 Capital budgeting Phân bổ vốn ngân sách. Quá trình phân bổ vốn có thể đầu tư cho các vốn dự án. Các chi phí mà các công ty và cá nhân đưa vào tài khoản của họ để trả lãi vốn vay, 375 Capital charges Các phí tổn cho vốn khấu hao tài sản và trả nợ vay. Xem ANNUAL CAPITAL CHARGE. 376 Capital coefficients Các hệ số vốn. Xem CAPITAL - OUTPUT RATIO Khoản khấu trừ cho sử dụng Mức chênh lệch giữa tổng sản phẩm quốc dân (GNP) và sản phẩm quốc dân ròng 377 Capital Consumption Allowance tư bản. trong khuôn khổ hạch toán thu nhập quốc dân Mỹ. Xem NATION IMCOME Một cuộc tranh luận giữa trường phái Cambridge (có trung tâm tại trường đại học Cambridge, Anh ) và trường phái tân cổ điển của viện Công nghệ Massachusetts 378 Capital Controversy Tranh cãi về yếu tố vốn. (MIT), Cambridge về tính xác đáng của các quan điểm tân cổ điển về kinh tế học. Quá trình tích luỹ vốn với tốc độ nhanh hơn so với mức tăng trưởng của lực lượng lao 379 Capital deepening Tăng cường vốn. động. Xem CAPITAL WIDENING. 380 Capital equipment Thiết bị sản xuất, thiết bị vốn. Xem CAPITAL Chi tiêu cho tư liệu sản xuất của các hãng, chính phủ, các cơ quan chính phủ hay hộ gia đình, nhằm mục đích thay thế vốn đã khấu hao hay tạo vốn mới. Xem CAPITAL 381 Capital expenditure Chi tiêu cho vốn. INVESTMENT. Chênh lệc giữa giá mua một tài sản và giá bán lại vào một ngày nào đó mà chênh 382 Capital gain Khoản lãi vốn. lệch này là dương. 383 Capital gains tax Thuế lãi vốn. Thuế đánh vào sự tăng thêm của tài sản 384 Capital gearing Tỷ trọng vốn vay Xem GEARING. Tư liệu sản xuất, hàng tư liệu 385 Capital goods sản xuất. Xem CAPITAL. Capital information (capital 386 formation?) Sự hình thành vốn. Lượng bổ sung vào DUNG LƯỢNG VỐN sau khi khấu hao. Xem INVESMENT. Tỷ số vốn so với lao động được sử dụng trong quá trình sản xuất. Xem 387 Capital intensity Cường độ vốn. PRODUCTION FUNCTION. 388 Capital loss Khoản lỗ vốn Xem CAPITAL GAIN Là thị trường, hay đúng hơn là một nhóm các thị trường liên quan tới nhau, trong đó, vốn ở dạng tài chính (tiền tệ) được đem cho vay, vay hoặc "huy động" với các điều kiện khác nhau và trong thời hạn khác nhau.(Xem TERM STRUCTURE OF 389 Capital market Thị trường vốn INTEREST RATES). 390 Capital movements Các luồng di chuyển vốn Các luồng vốn quốc tế có thể được cá nhân hay chính phủ tiến hành Được dùng để xác định một tình huống, trong đó sự hạn hẹp ngân sách về lượng tiền sẵn có cho đầu tư và các dự án trên mức ràng buộc thị trường thông thường được 391 Capital rationing Định mức vốn quyết định bởi mối liên hệ giữa chi phí vốn và lợi tức dự kiến. Việc ước tính các yêu cầu về vốn là cần thiết để xác định TỶ SỐ VỐN GIA TĂNG 392 Capital requirements Các yêu cầu về vốn SẢN LƯỢNG, tức là mối liên hệ giữa đầu tư và tăng thu nhập nhờ đầu tư đó. Việc áp dụng một phương pháp sản xuất khi giá trị của lượng vốn liên quan và tỷ suất 393 Capital- reversing Thay đổi kỹ thuật sản xuất lợi nhuận cùng tăng lên. 394 Capital services Các dịch vụ vốnLuồng dịch vụ qua thời gian bắt nguồn từ dung lượng vốn thiết bị (Xem CAPITAL). Page 14
2. No Term Definition Explaination 395 Capital stock Dung lượng vốnTổng số TƯ LIỆU SẢN XUẤT trong một nền kinh tế.(Xem CAPITAL CONTROVERSY) Một lý thuyết cho rằng mức ĐẦU TƯ RÒNG là một phần chênh lệch giữa DUNG LƯỢNG VỐN mong muốn và dung lượng vốn thực tế, nó phản ánh khả năng điều Nguyên lý điều chỉnh dung chỉnh không hoàn hảo tới một mức tối ưu trong bất cứ khoảng thời gian có hạn nào 396 Capital Stock Adjustment Principle lượng vốn đó. (Xem ACCELERATOR PRINCIPLE). 397 Capital structure Cấu trúc vốn Thành phần VỐN của một công ty (Xem COST OF CAPITAL) Phương pháp lý thuyết qui về Một cách tiếp cận kinh tế học xem tất cả các nguồn lực như VỐN , nghĩa là giá trị hiện 398 Capital theoretic approach vốn tại ròng của luồng thu nhập tương lai của chúng. 399 Capital theory Lý thuyết về vốn Xem CAPITAL CONTROVERSY Thuế đánh vào việc chuyển giao TÀI SẢN áp dụng ở Anh từ năm 1974 để thay thế THUẾ BẤT ĐỘNG SẢN và được đặt tên lại là thuế thừa kế năm 1986.Thuế chuyển 400 Capital transfer tax Thuế chuyển giao vốn giao vốn bao gồm thuế quà tặng cho suốt đời và thuế thừa kế. Một tiêu chuẩn đầu tư được đề xuất từ lâu để sử dụng ở CÁC NƯỚC ĐANG PHÁT TRIỂN. Đề xuất này cho rằng các dự án được lựa chọn phù hợp với TỶ SỐ VỐN GIA 401 Capital turnover criterion Tiêu chuẩn quay vòng vốn TĂNG - SẢN LƯỢNG của chúng và những dự án có tỷ số thấp nhất sẽ được ưu tiên. Đầu tư chiều rộng (mở rộng Quá trình tích luỹ VỐN tăng cùng với tốc độ gia tăng LỰC LƯỢNG LAO ĐỘNG để TỶ 402 Capital widening vốn) SỐ VỐN- LAO ĐỘNG không đổi (Xem CAPITAL DEEPENING) 403 Capital, marginal efficiency of Vốn, hiệu quả biên của Xem MARGINAL EFFICIENCY OF CAPITAL Một ngành kinh tế trong đó các kỹ thuật sản xuất chủ yếu BAO HÀM NHIỀU VỐN (Xem CAPITAL INTENSITY, CAPITAL INTENSIVE TECHNIQUES, APPROPRIATE 404 Capital-intensive sector Ngành bao hàm nhiều vốn TECHNOLOGY). Các kỹ thuật dựa nhiều vào Một phương pháp sản xuất có tỷ trọng VỐN cao hơn bất cứ yếu tố sản xuất nào khác. 405 Capital-intensive techniques vốn (Xem CAPITAL, FACTORS OF PRODUC-TION). Một hệ thống chính trị, xã hội và kinh tế, trong đó phần lớn là tài sản bao gồm tài sản vốn được sở hữu và kiểm soát bởi các cá nhân.(Xem MARKET ECONOMY, MIXED 406 Capitalism Chủ nghĩa tư bản MARKET ECONOMY AND FREE ENTERPRISE). 407 Capitalization Tư bản hoá, vốn hóa Tổng số và cơ cấu VỐN cổ phiếu của một công ty 408 Capitalization issue Cổ phiếu không mất tiền Xem BONUS ISSUE Một khái niệm liên quan đến tỷ trọng của mỗi loại cổ phiếu hay vốn nợ trong một công 409 Capitalization rates Tỷ lệ vốn hoá ty so với tổng VỐN CỔ PHẦN trên thị trường của nó. Trị giá được định cho một tài sản theo mức lợi nhuận hiện tại và lãi suất thị trường 410 Capitalized value Giá trị được vốn hoá hiện hành. Tỷ số mà LAO ĐỘNG và VỐN được kết hợp trong quá trình sản xuất.(Xem 411 Capital-labour ratio Tỷ số vốn/ lao động INVESTMENT). Tỷ lệ của lượng vốn trên sản lượng mà vốn đó tạo ra. (Xem INCREMENTAL CAPITAL- 412 Capital-output ratio Tỷ số vốn-sản lượng OUTPUT RATIO). 413 Capitation tax Thuế thân Xem POOL TAX. 414 Captital tax Thuế vốn Xem WEALTH TAX Người / Ngân hàng bị buộc phải mua một số chứng khoán vừa phát hành. (Nhà nước quy 415 Captive buyer định). Lý thuyết về điều tiết do Geogre Stigler đưa ra. Về cơ bản, một ngành bị điều tiết có 416 Capture theory Lý thuyết nắm giữ. thể thu lợi từ sự điều tiết bằng cách "nắm giữ" cơ quan điều tiết có liên quan. Thuế đánh vào các nhiên liệu hoá thạch nhằm giảm lượng thải CO2 để giảm sự nóng 417 Carbon tax Thuế Carbon lên của toàn cầu. Xem EXTERNALITIES, INTERNALIZATION. Có thể phân biệt hai nghĩa của cụm thuật ngữ này.1)Ít được sử dụng hơn là độ thoả dụng gắn với một nhóm hàng hoá có thể đo được một cách tuyệt đối bằng đơn vị như Độ thoả dụng điểm hoá; Độ 'util' (một thuật ngữ được Jevons dùng trong thuyết kinh tế chính trị của ông năm thoả dụng, khoảng cách giữa 1871). 2)Được sử dụng rộng rãi hơn, liên quan chỉ đến khoảng cách giữa các mức độ 418 Cardinal utility các mức thoả dụng. thoả dụng. Trường phái điểm hoá; trường Trường phái cho rằng ĐỘ THOẢ DỤNG có thể đo lường được bằng các đơn vị số 419 Cardinalism phái chia độ. đếm. Xem CARDINAL UNTILITY. Thoả thuận chính thức giữa các hãng trong một thị trường độc quyền nhóm để kết hợp các thủ tục đã được thống nhất về các biến như giá cả và sản lượng. Xem 420 Cartel Cartel OLIGOPOLY. Các hình phạt áp đặt bởi các thành viên của Cartel nhằm đạt được sự kết dính với 421 Cartel sanctions Sự trừng phạt của Cartel mục tiêu chung của cả nhóm. Theo nghĩa chung nhất, thuật ngữ chỉ tiền bao gồm TIỀN MẶT và TIỀN GỬI NGÂN 422 Cash Tiền mặt. HÀNG. Cách tiếp cận tồn quỹ. (Số dư 423 Cash balance approach tiền mặt). Xem QUANTITY THEORY OF MONEY. Nông sản thương mại; Hoa Cụm thuật ngữ này để chỉ các loại hoa màu được nông dân trồng để bán trên thị màu hàng hoá/ hoa màu trường chứ không phải để tiêu dùng trực tiếp CHO CÁC MỤC ĐÍCH TỰ CUNG TỰ 424 Cash crops thương mại. CẤP. 425 Cash drainage Thất thoát / hút tiền mặt. Luồng tiền, ngân lưu, dòng kim 426 Cash flow lưu. Tổng thu nhập giữ lại và khoản khấu hao còn lại của một hãng. Bản báo cáo luồng tiền / ngân 427 Cash flow statement lưu. Hạn mức chi tiêu, hạn mức 428 Cash limit tiền mặt. Một dạng kiểm soát CHI TIÊU CÔNG CỘNG thực hiện ở Anh. Tỷ số mà các ngân hàng duy trì giữa số tiền mặt và tổng số tiền gửi của chúng, và 429 Cash ratio Tỷ suất tiền mặt. thỉnh thoảng được gọi là tỷ lệ dự trữ tiền mặt. 430 Casual employment Công việc tạm thời. Tình trạng có việc làm tạm thời mà không có giờ làm đều dặn hay hợp đồng lương. 431 Categorical Trợ cấp chọn lọc. Xem GRANT Page 15
3. No Term Definition Explaination Một khái niệm nảy sinh từ việc xem xét các giả định nổi bật của mô hình kinh tế lượng 432 Causality Phương pháp nhân quả. ước lượng từ số hiệu chuỗi thời gian mà bản chất là không thí nghiệm. 433 Causation Quan hệ nhân quả. 434 CBI Xem CONFEDERATION OF BRITISH INDUSTRY. Giới hạn tăng sản lượng trong thuyết CHU KỲ KINH DOANH. Trần đạt được khi tất cả 435 Ceiling Mức trần các yếu tố sản xuất đạt tới mức toàn năng. Mức trần và mức sàn; Mức 436 Ceilings and floors đỉnh và mức đáy. Ban hành ở Mỹ năm 1950 với tư cách là một sửa đổi ĐẠO LUẬT CLAYTON. Mục đích 437 Celler - Kefauver Act Đạo luật Celler - Kefauver. của đạo luật này là tăng cưòng pháp luật chống lại sự sát nhập phản cạnh tranh. Một cơ quan có trách nhiệm kiểm soát hệ thống ngân hàng và tiền tệ của một nước, 438 Central Bank Ngân hàng trung ương mặc dù có chức năg khác phụ thuộc vào môi trường và cơ cấu tài chính. Ngân hàng trung ương của Xem BANK FOR INTERNATIONAL SETTLEMENTS và INTERNATIONAL 439 Central Bank of Central Banks các ngân hàng trung ương. MONETATY FUND. Một khu vực ở trung tâm các thành phố và đa số thị trấn lớn được sử dụng cho các 440 Central business district Khu kinh doanh trung tâm. hoạt động thương mại. Xem ACCESS/SPACE TRADE - OFF MODEL. Định lý nói rằng tổng (và trung bình) của một nhóm các biến ngẫu nhiên sẽ tuân theo phân phối chuẩn nếu mẫu chọn đủ lớn, không phụ thuộc vào dạng phân phối mà các 441 Central Limit Theorem. Định lý giới hạn trung tâm. biến riêng biệt có. 442 Central Place Theory Lý thuyết Vị trí Trung tâm. Xem LOCATION THEORY. 443 Central planing Kế hoạch hoá tập trung. Xem PLANNED ECONOMY. Ban xet duyệt chính sách trung Một văn phòng được thành lập ở Anh năm 1970 chịu trách nhiệm tiến hành các vấn 444 Central policy Review Staff ương (CPRS). đề chính sách kinh tế chính cho văn phòng nội các. Một cục của chính phủ Anh có trách nhiệm thu thập, tổng hợp xuất bản các số liệu thống kê do văn phòng chính phủ và các cơ quan không chính thức và bán chính thức 445 Central Statical office Cục thống kê trung ương ở Anh cung cấp. Xu hướng hướng tâm; Hướng 446 Central tendency tâm. Trong những bối cảnh RỦI RO hay không chắc chắn, các biến số sẽ mang các giá trị 447 Certainty equivalence Mức qui đổi về tất định. với ít nhất 2 đặc tính: Một chứng từ do một ngân hàng phát hành chứng nhận khoản tiền gửi ở ngân hàng đó và là một lời hứa trả lại khoản tiền cho người cầm phiếu vào một ngày xác định 448 Certificate of deposit Giấy chứng nhận tiền gửi. trong tương lai. hàm sản xuất có độ co giãn 449 CES production function thay thế cố định. Xem CONSTANT ELASTICITY OF SUBTITUTION PRODUCTION FUNCTION. Một cụm thuật ngữ la tinh nghĩa là "mọi thứ khác không đổi". Phân tích kinh tế thường tiến hành bằng cách xem xét ảnh hưởng của một vài biến độc lập trong khi đó các yếu 450 Ceteris paribus Điều kiện khác giữ nguyên tố khác không đổi. Quy tắc dây chuyền. (Quy tắc Một quy tắc để xác định đạo hàm của một hàm với một biến số, trong đó hàm là hàm 451 Chain rule hàm của hàm). của một biến số. Một nhà kinh tế người Mỹ nổi tiếng với Lý thuyết cạnh tranh độc quyền (1933). Trong lý thuyết này, ông đã phân tích tình hình thị trường giữa cạnh tranh HOÀN HẢO và ĐỘC QUYỀN độc lập với công trình ở Anh của Joaobinson. Ông cho rằng các hãng cạnh tranh với nhau vì cầu nối với sản phẩm của họ bị tác động bởi sự tồn tại của các hãng khác, nhưng mỗi hãng lại có mức độ độc quyền nào đó vì chúng có các sản phẩm riêng mình. Cạnh tranh có thể dưới dạng cạnh tranh sản phẩm, trong đó quảng cáo rất quan trọng cũng như đối với cạnh tranh bằng giá vậy. Chanberlin nhấn mạnh tính biến dị sản phẩm đối lập với sự không hoàn hảo của thị trường, bao gồm yếu tố như tên nhãn mác, chất lượng đặc biệt, mẫu, bao bì và dịch vụ bán hàng. Một trong những kết luận nổi lên từ sự phân tích của ông là cạnh tranh độc quyền có thể có đặc trưng thừa năng lực, một kết quả bị thách thức vì nó có vẻ phụ thuộc vào giả định rằng tất cả thành viên của một nhóm hoạt động dưới những điều kiện chi phí giống 452 Chamberlin, Edward (1899-1967) nhau. Lý thuyết này liên quan tới lý thuyết cầu tiêu dùng và công trình của K.lancaster.Ý Lý thuyết về đặc tính sản tưởng chính là những người tiêu dùng không yêu cầu sản phẩm mà là đặc tính của 453 Characteristics theory phẩm. sản phẩm. Xem HEDONIC PRICES. 454 Charge account Tài khoản tín dụng. Một phương tiện tín dụng người bán lẻ dành cho khách hàng. Chỉ một giai đoạn trong đó các khoản vay sẵn có ở lãi suất thấp hay một chính sách 455 Cheap money Tiền rẻ. tạo nên tình huống này. Việc chủ thuê trừ trực tiếp phí công đoàn từ lương nhân viên. Phí này sau đó được trả 456 Check off Trừ công đoàn phí trực tiếp. cho công đoàn. Một loại chứng từ thường được cấp dưới dạng in sẵn bởi một ngân hàng, yêu cầu ngân hàng chuyển từ tài khoản VÃNG LAI của người rút sang người định danh được 457 Cheque Séc trả. Thẻ do các ngân hàng cấp cho các khách hàng có TÀI KHOẢN vãng lai để đảm bảo 458 Cheque card Thẻ séc. việc thanh toán séc đựơc rút bởi các khách hàng này theo những giới hạn nhất định. Tên để chỉ các nhà kinh tế học có chung 4 niềm tin cơ bản sau. Thứ nhât, họ tin rằng kinh tế học là (hoặc có thể là ) không giá trị theo cách tương tự như các ngành khoa học vật lý. Thứ hai, hị tin rằng lý thuyết giá cả Tân cổ điển là một lý giải chính xác về cách thức hoạt động của các hệ thống kinh tế. Thứ ba, họ tin rằng sự hoạt động của thị trường cạnh tranh, tự do là giải pháp khả dĩ nhất cho vấn đề phân bổ các nguồn lực. Cuối cùng, họ là những người trung thành vững vàng với CHỦ NGHĨA TRỌNG TIỀN. Tất cả những điều này đưa họ đến chỗ ủng hộ sự can thiệp hạn chế của chính phủ vào hệ tống kinh tế. Tên gọi này bắt nguồn từ thực tế là nhiều thành viên nổi bật của "trường phái" này (ví dụ FRIEDMAN, KNIGHT, SCHULTZ và STIGLER) đã gắn 459 Chicago School Trường phái (kinh tế) Chicago. bó với trường đại học Chicago. Page 16
4. No Term Definition Explaination Trong hầu hết các hệ thống THUẾ THU NHẬP đều trợ cấp cho trẻ em ăn theo.Ý 460 Child allowance Trợ cấp trẻ em. tưởng này là giảm nhẹ gánh nặng chi phí nuôi dạy con cái mà gia đình phải gánh chịu. Phân phốI Kai bình phương Một phân bố xác suất với tham số n bậc tự do của tham số. Xem CONTINGENCY 461 Chi-square distribution (Phân phối khi bình phương) TABLES. 462 Choice of production technique Sự lựa chọn kỹ thuật sản xuất. 463 Choice of technology Sự lựa chọn công nghệ. Xem TECHNOLOGY, CHOICE OF. Một biến trong bài toán tối ưu mà giá trị của biến được "chọn" để tối ưu hoá giá trị của 464 Choice variable Biến lựa chọn. HÀM MỤC TIÊU. Các biến lựa chọn thường là biến độc lập của hàm mục tiêu. Giá, phí bảo hiểm, cước vận chuyển , hay giá đầy đủ của 465 CIF hàng hoá. 466 CIO Xem AMERICAN FEDERATION OF LABOUR. 467 Circular flow of income Luồng luân chuyển thu nhập. Luồng tiền thu và chi giữa các hãng và hộ gia đình trong nước. 468 Circular flow of payments Dòng thanh toán luân chuyển. 469 Circulating capital Vốn lưu động. Xem WORRKING CAPITAL. Được phong giáo sư tại trường đại học Columbia năm 1895. Những ấn phẩm chính của ông bao gồm Triết lý về của cải (1885), Phân phối của cải (1899),Các yếu tố cốt yếu của thuyết kinh tế (1897), và Các vấn đề độc quyền (1904). Ông có đóng góp trong việc khám phá độc lập về nguyên lý phân tích biên và được coi là người sáng lập ra HỌC THUYẾT NĂNG SUẤT BIÊN ở Mỹ. Con đường riêng của ông tiến tới lý thuyết năng suất biên là đi từ việc khái quát hoá khái niệm của RICARDO về giá thuê. Ông đã tiến xa hơn VON THUNEN, JEVONS, MENGER và WALRAS bằng việc tuyên 470 Clark, John Bates (1847-1938) bố rằng phân phối thu nhập theo quy luật năng suất biên là "công bằng". Classical and Keynesian Thất nghiệp theo lý thuyết cổ 471 unemployment điển và theo lý thuyết Keynes Việc xác định riêng biệt và độc lập giá tương đối và tuyệt đối trong KINH TẾ HỌC CỔ 472 Classical dichotomy Thuyết lưỡng phân cổ điển ĐIỂN và TÂN CỔ ĐIỂN.(Xem NEO-CLASSICAL SYNTHESIS). Một tư tưởng kinh tế từ giữa thế kỷ XVIII đến giữa thế kỷ XIX, mà phần lớn tư tưởng 473 Classical economics Kinh tế học cổ điển này nổi lên từ Anh. 474 Classical model Mô hình cổ điển 475 Classical school Trường phái cổ điển Xem Classical economics. Classical system of company Hệ thống cổ điển về thuế công 476 taxation ty Xem CORPORATION TAX Một cụm thuật ngữ dùng để miêu tả kỹ thuật thống kê chuẩn nhằm phân biệt chúng cụ 477 Classical techniques Các kỹ thuật cổ điển thể với các kỹ thuật BAYES. Một khía cạnh của HÀM SẢN XUẤT trong THUYẾT TĂNG TRƯỞNG không cho phép tỷ lệ vốn - lao động biến đổi trước hoặc sau khi thực hiện đầu tư. Cụm thuật ngữ "đất sét" dùng để chỉ vốn, do đất sét được cho là kém tính cán mỏng hơn so với "mát tít" 478 Clay-clay clay-clay; Đất sét- Đất sét (Xem PUTTY-CLAY and PUTTY- PUTTY). Được thông qua ở Mỹ năm 1914. Mục đích của đạo luật là xác định cụ thể những vi phạm chống độc quyền nhằm làm cho đạo luật Sherman rõ ràng hơn. (Xem CELLER- 479 Clayton Act Đạo luật Clayton KEFAUVER ACT and ROB INSON- PATMEN ATC). Khi TỶ GIÁ THẢ NỔI được biến đổi một cách tự do khỏi bất cứ ảnh hưởng can thiệp 480 Clean float Thả nổi tự do nào các CO QUAN QUẢN LÝ TIỀN TỆ. (Xem DIRTY FLOAT) Ở Anh, cụm thuật ngữ này dùng để chỉ các NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI theo truyền Các ngân hàng thanh toán bù thống điều hành và có thể tiếp cận với một PHÒNG THANH TOÁN BÙ TRỪ hay các 481 Clearing banks trừ cơ quan tương đương với mục đích thanh toán bù trừ các tờ SÉC của nhau. Một địa danh của London mà các NGÂN HÀNG THANH TOÁN BÙ TRỪ LONDON, NGÂN HÀNG ANH và ở Edinburgh, ngân hàng cổ phần Scotland tiến hành thanh toán 482 Clearing house Phòng thanh toán bù trừ bù trừ séc và các khiếu nợ khác với nhau Tên môn lịch sử kinh tế "mới", sử dụng KINH TẾ LƯỢNG để nghiên cứu về các vấn 483 Cliometrics Sử lượng đề đã được các nhà sử học đề cập Khái niệm sử dụng chủ yếu trong các mô hình lý thuyết để chỉ một nền kinh tế không 484 Closed economy Nền kinh tế đóng có quan hệ ngoại thương mà hoàn toàn tự túc và tách biệt với các tác nhân bên ngoài. Theo nghĩa sử dụng ở Mỹ, cụm thuật ngữ này chỉ một thoả thuận yêu cầu các công nhân trở thành thành viên của công đoàn trước khi được một hãng thuê làm việc. Ở Cửa hàng đóng;Công ty có tổ Anh, mặt khác, cụm thuật ngữ này thường phân biệt giữa các hình thức của hàng 485 Closed shop chức công đoàn. đóng trước khi vào làm và sau khi vào làm lại. Được sử dụng phổ biến cùng với THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN để chỉ giá CHỨNG 486 Closing prices Giá lúc đóng cửa. KHOÁN và CỔ PHIẾU tại thời điểm kết thúc buôn bán của một ngày. Hàng hoá club; Hàng hoá bán Một dạng trung gian giữa HÀNG HOÁ CÔNG CỘNG thuần tuý và hàng hoá tư nhân 487 Club good công cộng. (Xem CLUBS, THEORY OF) Thuyết club; Thuyêt câu lạc bộ, thuyết hàng hoá bán cộng Thuyết câu lạc bộ là một phần của thuyết HÀNG HOÁ CÔNG CỘNG KHÔNG THUẦN 488 Clubs, theory of cộng. TUÝ Page 17
5. No Term Definition Explaination Một nhà kinh tế học sinh tại Anh được tặng giả thưởng Nobel kinh tế học năm 1991 cho công trình chuyên đề của ông về LÝ THUYẾT VỀ HÃNG và kinh tế học về NGOẠI ỨNG. Coase, người được dạy trong một thời gian tại Trường kinh tế London, đã làm việc tại trường đại học Chicago trong hầu hết quãng đời của ông. Năm 1937 trong bài báo "Bản chất của hãn" (tạp chí Economica số IV), Ông đã nêu ra câu hỏi tại sao các hoạt động kinh tế nhất định bị phó mặc cho sự trao đổi của thị trường, còn số khác lại được tiến hành bên trong hãng. Khi thị trường và các hãng là các cách tổ chức có thể thay thế nhau, thì cái gì sẽ quyết định cách nào được sử dụng? Coase trả lời câu hỏi này bằng cách cho rằng hãng sẽ mở rộng tới một điểm tại đó chi phí tiến hành hoạt động trong hãng bằng với chi phí thực hiện qua giao dịch thị trường. Đây chính là xuất phát điểm để xem một tổ chức công nghiệp từ góc độ chi phí giao dịch, tức là kiểu tổ chức được chọn là kiểu tổ chức để làm tối đa hoá chi phí của một giao dịch kinh tế. Năm 1906, trong bài báo "Vấn đề lựa chọn xã hội", Tạp chí Pháp luật và Kinh tế học 489 Coase, Ronald H. (1910- ). số 3, Coase lập luận cái đã trở thành ĐỊNH LÝ COASE rằng tính tối ưu Pareto vẫn có t Định lý này dựa trên lập luận rằng các NGOẠI ỨNG không gây ra sự phân bổ sai các nguồn lực khi không có CHI PHÍ GIAO DỊCH và khi quyền sở hữu tài sản được sở 490 Coase's theorem Định lý Coase. hữu rõ ràng và có hiệu lực. 491 Cobb-Douglas production function Hàm sản xuất Cobb-Douglas. Dạng đơn giản nhất của MÔ HÌNH ĐỘNG trong đó, cung của một hàng hoá trong năm t là một hàm của giá hàng hoá đó trong năm t-1 và trong bất kỳ giai đoạn nào thì giá 492 Cobweb theorem Định lý mạng nhện. cả đều được điều chỉnh để "cân đối thị trường". Tên dùng phổ biến cho thủ tục được thiết kế để ước tính các thông số của một phương trình mà số dư của nó tuân theo TƯƠNG QUAN CHUỖI. Xem PRAIS- 493 Cochrane-Orcutt Cochrane-Orcutt WINSTEN. Sự tham gia của công nhân vào quá trình đưa ra quyết định chính sách trong các 494 Co-determination Đồng quyết định. hãng. Hệ số xác định (Hệ số tương 495 Coefficient of determination quan bội số R bình phương). Một thống kê tóm tắt năng lực giải thích của một phương trình. Hệ số phân tán (độ phân tán Thường dùng để đo mức độ phân tán của các biến xung quanh giá trị trung bình của 496 Coefficient of variation tương đối). nó. Sự so sánh giữa các mức lương của những nhóm công nhân khác nhau và được người đại diện của của các nhân viên sử dụng như là sự kiểm chứng về tăng lương. 497 Coercive comparisons So sánh ép buộc. Xem COMPARABILITY. Đồng hệ số của một phần tử trong một ma trận là ĐỊNH THỨC của ma trận mới được 498 Cofactor Đồng hệ số. tạo nên bằng cách xoá hàng và cột của ma trận gốc có chứa phần tử đó. 499 Coinage Tiền đúc. Một phần của tiền trao tay gồm các đồng tiền kim loại. Một dãy số liệu kinh tế biến động theo cùng chu kỳ kinh doanh, nghĩa là tăng lên cùng một lúc với giai đoạn tăng lên của chu kỳ kinh doanh và tụt xuống khi chu kỳ kinh 500 Coincident indicator Chỉ số báo trùng hợp. doanh tụt xuốn. Đây là một phương pháp xác định mối quan hệ dài hạn giữa một nhóm các biến 501 Cointegration Đồng liên kết CHUỖI THỜI GIAN. 502 COLA Điều chỉnh theo giá sinh hoạt. Xem ESCALATORS. Khi có nghĩa rộng, được dùng để chỉ bất cứ vật thế chấp nào (nhưng không phải đảm bảo cá nhân như bảo lãnh) mà một ngân hàng nhận khi nó cho một khách hàng vay 503 Collateral security Vật thế chấp. và ngân hàng có quyền đòi trong trường hợp vỡ nợ. Đàm phán giữa chủ và các công nhân về việc hình thành các thủ tục và luật lệ bao hàm các điều kiện về làm việc và lương. Xem NATIONAL BARGAINING, COMPANY 504 Collective bargaining Thương lượng tập thể. BARGAINING và PLANT BARGAINING. Đôi khi được gọi là sự lựa chọn xã hội. Một quyết định do một nhóm hay những người 505 Collective choise Sự lựa chọn tập thể. thay mặt cho một nhóm đưa ra. 506 Collective exhaustive Hoàn toàn. 507 Collective goods Hàng hoá tập thể. Hàng hoá hay dịch vụ mang tính chất KHÔNG LOẠI TRỪ. Xem PUBLIC GOODS 508 Collinearity Cộng tuyến. Xem MULTICOLLINEARITY, LINEAR DEPENDENCE. Thoả thuận giữa các hãng để tránh cạnh tranh phương hại lẫn nhau. Xem PRICE 509 Collusion Kết cấu. LEADERSHIP. 510 Collusive oligopoly Độc quyền nhóm có kết cấu. Xem COLLUSION. 511 Collusive price leadership Chỉ đạo giá kết cấu. Xem PRICE LEADERSHIP. 512 Combination Tổ hợp. 513 Comecon Hội đồng tương trợ kinh tế. Xem COUNCIL FOR MUTUAL ECONOMIC ASSISTANCE. 514 Command economy Nền kinh tế chỉ huy. Xem PLANNED ECONOMY. Một cụm thuật ngữ chung, không xác định, để chỉ những ngân hàng thường ở trong 515 Commercial banks Các ngân hàng thương mại. khu vực kinh tế tư nhân tiến hành kinh doanh tổng hợp chứ không chuyên doanh. Một HỐI PHIẾU được rút để tài trợ cho các hoạt động sản xuất, buôn bán hoặc thương mại khác. Nó khác với HỐI PHIẾU BỘ TÀI CHÍNH hay hối phiếu của chính 516 Commercial bill Hối phiếu thương mại. quyền địa phương vì đó là công cụ của các nghiệp vụ tài chính công cộng. 517 Commercial paper Thương phiếuMột cụm thuật ngữ chung chỉ HỐI PHIẾU THƯƠNG MẠI Các quy tắc được một nước áp dụng để điều hành hay quản lý chi tiêu và các hoạt 518 Commercial policy Chính sách thương mại động ngoại thương của mình Xem COMPENSATION 519 Commissions RULES 520 Commodity Vật phẩm; Hàng hoá Bất kỳ vật nào được sản xuất ra để phục vụ tiêu dùng hay trao đổi trên thị trường 521 Commodity bundling Bán hàng theo lô Tập quán bán hàng hay dịch vụ trọn gói. Công ty tín dụng hàng hoá; Một công ty của Mỹ được thành lập năm 1933 nhằm tạo ra một thị trường có trật tự và 522 Commodity Credit Corporation Công ty tín dụng vật phẩm ổn định hơn cho hàng hoá nông sản. (Xem PARTY PRICE SYSTEM) Page 18
6. No Term Definition Explaination Tiền tệ dựa trên vật phẩm; 523 Commodity money Tiền bằng hàng hoá. Một hệ thống tiền tệ dựa trên một hàng hoá cụ thể. Giới hạn giữa hai trục biểu thị lượng hàng hoá hay dịch vụ sẵn có tiềm năng để người 524 Commodity space Không gian hàng hoá. tiêu dùng mua. Tỷ giá trao đổi hàng hoá; Tỷ 525 Commodity terms of trade giá hàng hoá. Xem TERM OF TRADE. Hệ thống chung về trợ giá và trợ cấp nông nghiệp do CỘNG ĐỒNG CHÂU ÂU áp dụng. Chính sách này nhằm khuyến khích điều kiện thị trường nông nghiệp ổn định, đảm bảo lợi ích công bằng cho nông dân, duy trì giá cả hợp lý cho người tiêu dùng và Chính sách nông nghiệp áp dụng các chính sách đã được xây dựng để tăng sản lượng và năng suất lao động 526 Common Agricultural Policy chung. trong ngành nông nghiệp của cộng đồng. 527 Common Customs Tariff Biểu thuế quan chung. Mức THUẾ QUAN ngoại bộ chung của CỘNG ĐỒNG CHÂU ÂU (EC). Mức THUẾ QUAN do các thành viên của một liên minh thuế quan, một THỊ TRƯỜNG CHUNG hay một CỘNG ĐỒNG KINH TẾ áp dụng ở một mức được thống nhất và 528 Common external tariff Biểu thuế đối ngoại chung. giống nhau đối với hàng nhập khẩu từ các nước không phải là thành viên. Một biện pháp chính sách được xây dựng nhằm tạo điều kiện cho việc tăng cường công nghệ tiên tiến bằng cách thành lập các hợp tác xã sử dụng những trang thiết bị Các hợp tác xã có thiết bị chung hay các công xưởng sản xuất chung để nâng cao năng suất của thợ thủ công 529 Common facility co-operative chung. lành nghề địa phương và ngành công nghiệp. Xem ALTERNATIVE TECHNOLOGY. Một khu vực thương kết hợp một số nước, trong đó tất cả đều có thể mua bán theo 530 Common market Thị trường chung. những điều kiện ngang nhau. Xem EUROPEAN COMMON MARKET. Một công cụ tài chính (thoả thuận tài chính) mang lại quyền sở hữu và quyền bỏ phiếu trong một công ty cho người chủ công cụ này. Xem PREFERENCE SHARES, 531 Common stock Chứng khoán phổ thông. EQUITIES. Theo một nghĩa hẹp, đây là một giai đoạn phát triển kinh tế được cho là diễn ra khi tất cả các tầng lớp trong xã hội bị thu hút vào GIAI CẤP VÔ SẢN. Cụm thuật ngữ này, dù vậy, thường được dùng để chỉ một hệ thống kinh tế kế hoạch hoá được điều hành tại các nước thuộc HỘI ĐỒNG TƯƠNG TRỢ KINH TẾ (trước khi các cuộc cách mạng ở 532 Communism Chủ nghĩa cộng sản. Đông Âu nổ ra vào cuối thập kỷ 80). 533 Community Charge Thuế cộng đồng. Một loại thuế áp dụng ở Anh cuối thập kỷ 80 thay thế cho các loại thuế khác. Một đường dựa trên đó mỗi cá nhân trong một cộng đồng nhận được một mức thoả 534 Community indifference curve Đường bàng quan cộng đồng. dụng không đổi. Thường để chỉ công ty CỔ PHẦN, đây là một thực thể pháp lý được thành lập để tiến hành các hoạt động công nghiệp, thương mại vốn được chia thành CỔ PHIẾU do các 535 Company Công ty. thành viên của công ty nắm giữ. ĐÀM PHÁN TẬP THỂ giữa các đại diện của một công ty, có thể có một hoặc nhiều hơn các nhà máy trên khắp đất nước và những người đại diện cho công nhân viên chức, để đưa ra mức lương và điều kiện làm việc trong công ty. Xem PLANT 536 Company bargaining Đàm phán công ty. BARGAINING. 537 Company director Giám đốc công ty. Người do các cổ đông bầu ra để tham gia cùng các giám đốc khác điều hành công ty. So sánh chính thức hay không chính thức do các nhóm lao động rút ra về mức lương của và của những người công nhân khác. Xem RELATIVE DEPRIVATION, 538 Company saving So sánh về lương COERCIVE COMPARISIONS. Luận điểm về tính có thể so Một sự tin tưởng rằng các cá nhân làm cùng công việc và sản xuất cùng lượng sản 539 Comparability argument sánh. phẩm nên được trả cùng một mức lương. 540 Comparable worth Giá trị có thể so sánh. Lương ngang nhau trả cho công việc có giá trị ngang nhau. David RIVIRDO đã khám phá ra lý thuyết về lợi thế tương đối. Đây là cơ sở của CHUYÊN MÔN HOÁ cho một bộ phận các quốc gia, các cá nhân và cho tự do thương mại. Lý thuyết hiện đại, không còn dựa vào lý thuyết về lao động của RICARDO, đã tạo lập điều kiện cần duy nhất cho khả năng thu lợi từ THƯƠNG MẠI là tỷ số giá cả phải khác nhau giữa các quốc gia. Tỷ giá hối đoái sau khi buôn bán giữa các hàng hoá mà sự xác định của nó Ricardo không thể giải thích được, đã thiết lập bởi QUY 541 Comparative advantage Lợi thế so sánh LUẬT CẦU QUA LẠI. 542 Comparative costs Chi phí so sánh. Xem COMPARATIVE ADVANTAGE. Một phương pháp sử dụng trong KINH TẾ HỌC ĐỘNG với nét đặc biệt là mức độ 543 Comparative dynamics Phương pháp so sánh động. thay đổi về giá trị của các THAM SỐ và về giá trị cân bằng của các biến là không đổi. So sánh một vị trí CÂN BẰNG mới với vị trí cân bằng cũ sau khi có thay đổi nào đó trong các biến số mà không đổi chiều với cách đạt được vị trí mới và thường không có 544 Comparative statics Phương pháp so sánh tĩnh. khía cạnh định lượng. Một đường cầu trong đó HIỆU ỨNG THU NHẬP của thay đổi giá đã được loại bỏ để 545 Compensated demand curves Đường cầu đã được bù. thu nhập thực tế dọc đường cầu không đổi. 546 Compensating differentials Các mức bù thêm tiền lương. 547 Compensating differentials Các mức bù thêm lương. 548 Compensating variation Mức thay đổi bù đắp. Xem CONSUMER'S SURPLUS. 549 Compensation principle Nguyên lý bù đắp. Xem COMPENSATION TESTS. Một công thức xác định thu nhập của cá nhân. 1)Dựa trên thời gian làm việc của cá nhân. 2)Dựa trên kết quả hoàn thành công việc của cá nhân. 3)Dựa trên cơ sở kết qủa thực hiện của một đội như trong chế độ chia lợi nhuận hay thưởng theo đội. 4)Dựa trên kết quả thực hiện so sánh của cá nhân như đối với quy tắc THÙ LAO 550 Compensation rules Các quy tắc trả thù lao. THEO XẾP HẠNG TRONG THI ĐẤU. Những cuộc kiểm nghiệm như vậy đặt ra câu hỏi liệu những người gây thiệt hại do thay đổi nào đó có được đền bù cho thiệt hại của họ hay không trong khi vẫn để những người được lợi khấm khá hơn trước khi có thay đổi đó. Kiểm nghiệm được biết 551 Compensation tests Kiểm nghiệm đền bù. đến nhiều nhất là KIỂM NGHIỆM KALLDOR - HICHS. Page 19
7. No Term Definition Explaination Đạo luật này nhấn mạnh tầm quan trọng trong chính sách cạnh tranh của các tập quán và điều kiện kinh doanh.(Xem RESTRICTIVE TRADE PRACTICES ACT 1956, MONOPOLIES AND MERGERS ACT 1965, RESTRICTIVE TRADE PRACTICES 552 Competition Act 1980 Đạo luật cạnh tranh 1980. ACT 1968, FAIR TRADING ACT 1973, COMPETITION ACT 1980 ) Tên của một tài liệu tham vấn do NGÂN HÀNG ANH phát hnàh giữa năm 1971, tài liệu này tóm lược những đề xuất cho việc xem xét những thoả thuận tín dụng áp dụng đối với các NGÂN HÀNG và cơ quan tài chính khác và bắt đầu áp dụng vào cuối năm đó. Bản chất của những thay đổi này là ở chỗ chúng cho phép kết thúc việc kiểm soát về số lượng cho vay dặc biệt của các NGÂN HÀNG THANH TOÁN BÙ TRỪ và chúng Kiểm soát tín dụng và cạnh áp dụng vối các ngân hàng và CÔNG TY TÀI CHÍNH theo cách thức càng lớn và 553 Competition and Credit Control tranh càng không phân biệt càng tốt (Xem MONETARY MANAGEMENT). 554 Competition policy Chính sách về cạnh tranh Một thị trường trong đó một số lớn những người mua và bán nhỏ buôn bán một cách độc lập và do đó, không ai có thể chi phối giá cả một cách đáng kể.(Xem PERFECT 555 Competitive markets Thị trường cạnh tranh COMPETITION). (Các loại) đầu vào bổ trợ; 556 Complementary inputs Nhập lượng bổ trợ. Một hàng hoá có xu hướng được mua theo kèm với hàng hoá khác đã được mua vì 557 Complements Hàng hoá bổ trợ nó "bổ trợ" cho hàng hoá thứ nhất Các số bao gồm những phân tử TƯỞNG TƯỢNG, nghĩa là nó chứa căn bậc hai của 558 Complex number Số phức âm một. Theo J.R.HICKS (Giá trị và tư bản, Đại học Oxford,1939), định lý này nói rằng nếu có một số hàng hoá mà giá tương đối của chúng (tức là giá của hàng hoá này so với giá của hàng hoá kia) không đổi thì những hàng hoá đó có thể coi là một hàng hoá có tên 559 Composite commodity theorem Định lý hàng hoá đa hợp "hàng hoá đa hợp" Trình tự mà theo đó TIỀN LÃI tương lai được trả trên mức lãi trong quá khứ (lãi mẹ đẻ 560 Compound interest Lãi kép lãi con). Một hàm lõm về vị trs gốc, vì vậy ĐẠO HÀM BÂC 2 của nó là âm. một hàm như vậy 561 Concave function (concavity) Hàm lõm (tính lõm). cũng có thể lồi từ gốc toạ độ. 1).Một cụm thuật ngữ chỉ tình trạng các điều kiện cạnh tranh phổ biến trong một ngành. 2).Một khái niệm sử dụng khi nói tới PHÂN PHỐI QUY MÔ CỦA HÃNG trong 562 Concentration Sự tập trung. một ngành của nền kinh tế, hoặc liên quan đến vị trí của ngành công nghiệp. Tỷ lệ phần trăm tổng quy mô công nghiệp do một vài hãng lớn trong ngành đó chiếm. 563 Concentration ratio Tỷ lệ tập trung. Xem STANDARD INDUSTRIAL CLASSÌICATION. Một số đo thống kê về mức độ hoạt động kinh tế hay một đặc tính kinh tế được tập trung về mặt địa lý, chẳng hạn trong một quốc gia. Xem LOCATION QUOTIENT, 564 Concentration, coefficient of. Hệ số tập trung. SPECIALIZATION, COFFICIENT OF. Đây là tên đặt cho một phương án của CHÍNH SÁCH THU NHẬP CỦA ĐỨC mà chính phủ, mặc dù không phải là một bên tham gia quá trình đàm phán tập thể, đặt ra những 565 Concerted action Hành động phối hợp. tiêu chuẩn gắn tăng tiền lương với mục đích ổn định và tăng trưởng. Phương pháp điều hoà giảm Một quá trình giảm thuế quan, cắt giảm thuế suất cao trong khi không thay đổi thuế Concertina method of tariff thuế quan; Phương pháp giảm suất thấp, do đó chênh lệch giữa các mức thuế quan giảm đi. Xem ACROSS-THE- 566 reduction thuế quan hài hoà. BOARD TARIFF CHANGES. 567 Concesionary prices / rates Giá / Tỷ suất ưu đãi. Sự can thiệp vào một TRANH CHẤP VỀ LAO ĐỘNG theo yêu cầu của các bên liên quan bằng một bên thứ ba độc lập và không thiên vị nhằm hoà giải các quan điểm của 568 Conciliation Hoà giải hai bên. Xem MEDIATION, ARBITRATION. 569 Conditional Probability Xác suất có điều kiện. 570 Conditional probality Xác suất có điều kiện. Một hệ thống lựa chọn tập thể, trong đó phương án được lựa chọn là phương án đánh Tiêu chuẩn gà chọi; Tiêu bại tất cả những phương án khác trong chuỗi các cuộc lựa chọn từng đôi một sử dụng 571 Condorcet Criterion chuẩn Condorcet những quy tắc đa số. Liên đoàn công nghiệp ANH Một tổ chức của giới chủ ở Anh thành lập năm 1965 bằng cách sát nhập 3 hiệp hội 572 Confederation of British Industrial (CBI). trước đây đại diện cho các lợi ích của ngành công nghiệp. Khoảng tin cậy alpha của một tham số gồm 2 con số mà ở giữa chúng ta có độ tin cậy alpha%, nghĩa là giá trị thực của tham số nằm ở đó. Xem STATISTICAL INFERENCE, 573 Confidence interval Khoảng tin cậy. INTERVAL ESTIMATION. Một trong những vấn đề của hệ thống tiền tệ quốc tế nảy sinh khi người ta cho rằng một đồng tiền sẽ bị phá giá, vốn ngắn hạn sau đó sẽ bị rút khỏi nước đó, xuất hiện sự 574 Confidence problem Vấn đề lòng tin. mất lòng tin vào đồng tiền của nước đó. Khi việc sử dụng một phương tiện hay dịch vụ đang được nhiều người dùng tăng lên, sẽ xuất hiện một chi phí (không nhất thiết bằng tiền) đối với người đang sử dụng 575 Congestion costs Chi phí do tắc nghẽn. chúng, thì phương tiện đó gọi là "tắc nghẽn". Conglomerate; Tập đoàn; Tổ Một hãng bao gồm công ty mẹ và các công ty con mà chúng không liên quan với nhau 576 Conglomerate hợp doanh nghiệp trong các hoạt động và thị trường. 577 Conjectural behavior Hành vi phỏng đoán. Xem CONJECTURAL VARIATION. 578 CONJECTURAL VARIATION Sự thay đổi theo phỏng đoán. Chỉ hành vi của hãng trong THỊ TRƯỜNG ĐỘC QUYỀN NHÓM. Xem OLIGOPOLY. 579 Consistency Tính nhất quán. Một tính chất mong muốn của các ước lượng kinh tế lượng. 580 Consistent Thống nhất/ nhất quán. Bảng cân đối (kế toán/tài sản) 581 Consolidated balance sheets hợp nhất. Một cụm thuật ngữ khác cho NGÂN KHỐ ở Anh. Đó là một tài khoản của chính phủ 582 Consolidated fund Quỹ ngân khố. bao gồm thu nhập từ thuế. 583 Consols Công trái hợp nhất. Ngày nay, thuật ngữ này để chỉ loại công trái 2,5% lãi suất. Một kiểu ngân hàng quốc tế hình thành bằng cách tập hợp các ngân hàng vốn đang 584 Consortium bank Ngân hàng Consortium. tồn tại từ các nước khác nhau. Xem LIBOR. Page 20
8. No Term Definition Explaination Sự tiêu dùng nhằm thể hiện; Sự tiêu dùng nhằm khoe 585 Conspicuous consumption khoang. Xem VEBLEN. Theo học thuyết của C.Mác, tư bản bất biến là một phần của TƯ BẢN được thể hiện bằng phương tiên sản xuất, nguyên liệu thô và công cụ lao động. Xem VARIABLE 586 Constant capital Tư bản bất biến. CAPITAL. Constant Elasticity of Substitution Hàm sản xuất với độ co giãn Hàm sản xuất CES là một hàm sản xuất ĐỒNG NHẤT TUYẾN TÍNH có độ co giãn 587 (CES) Production Function thay thế không đổi. thay thế đầu vào không đổi. Mối quan hệ giữa lượng bán và giá mà hãng phải đối mặt nếu tất cả các đối thủ cạnh Constant market share demand Đường cầu với thị phần bất tranh của nó thích ứng với bất cứ sự thay đổi về giá nào do hãng này đưa ra.(Xem 588 curve biến. ELASTICITY) Giá cố định / giá bán không 589 Constant prices đổi. Sinh lợi không đổi theo qui mô; 590 Constant returns to scale Lợi tức cố định theo quy mô Xem ECONOMIES OF SCALE, RETURNS TO SCALE Sinh lợi không đổi theo quy 591 Constant returns to scale mô. 592 Constant returns to scale Sinh lợi cố định theo quy mô. Thị trường có thể cạnh tranh Một THỊ TRƯỜNG trong đó có sự tự do nhập thị, sự gia nhập và rút lui không mất chi 593 Constestable market được phí. Hạn chế/ ràng buộc (không chính thức/ chính thức; ngoài 594 Constrain informal/ formal quy định/ theo quy định). Cực đại hoá hay cực tiểu hoá một HÀM MỤC TIÊU, trong đó CÁC BIẾN LỰA CHỌN 595 Constrained optimization Tối ưu hoá có rằng buộc tuân theo một số RẰNG BUỘC nào đó. (Xem LINEAR PROGRAMMING). Thường là một mối quan hệ toán học giữa CÁC BIẾN LỰA CHỌN của một bài toán tối ưu hoá; trong đó một hàm nào đó của biến (ví dụ HÀM TUYẾN TÍNH) không bằng một 596 Constraint Rằng buộc hằng số. Hạn chế / Ràng buộc (không chính thức/ chính thức) ngoài 597 Constraint (informal / formal) quy định/ theo quy định. 598 Consumer Người tiêu dùng Bất cứ đơn vị kinh tế nào có nhu cầu tiêu dùng hàng hoá và dịch vụ cuối cùng. Khoản vay cho người tiêu 599 Consumer borrowing dùng; Vay để tiêu dùng. 600 Consumer choice Lựa chọn của người tiêu dùng. Một cụm thuật ngữ chung chỉ việc cho NGƯỜI TIÊU DÙNG vay để mua hàng hoá 601 Consumer credit Tín dụng tiêu dùng dịch vụ, nhưng thường không bao giờ gồm việc mua nhà. Lĩnh vực của môn kinh tế học xác định những lý thuyết có thể kiểm nghiệm về cách người tiêu dùng phản ứng lại với những thay đổi trong các biến như giá cả, các giá 602 Consumer demand theory Lý thuyết cầu tiêu dùng khác, thay đổi về thu nhập Là bất cứ hàng tiêu dùng nào có "tuổi thọ dài", do đó không được tiêu dùng ngay lập 603 Consumer durable Hàng tiêu dùng lâu bền tức (như thức ăn). Tình huống mà người tiêu dùng tối đa hoá ĐỘ THOẢ DỤNG của mình theo RÀNG 604 Consumer equilibrium Cân bằng tiêu dùng BUỘC NGÂN SÁCH. 605 Consumer expenditure Chi tiêu của người tiêu dùng Xem CONSUMPTION EXPENDITURE. HÀNG HOÁ hữu hình và vô hình được tiêu dùng theo lợi ích của bản thân để thoả 606 Consumer goods and services Hàng và dịch vụ tiêu dùng mãn những nhu cầu hiện tại. 607 Consumer price index Chỉ số giá tiêu dùng Xem RETAIL PRICE INDEX Quyền tối thượng của người tiêu dùng; Chủ quyền của 608 Consumer sovereignty người tiêu dùng Ý tưởng cho rằng NGƯỜI TIÊU DÙNG là quan toà tốt nhất đối với bản thân họ. 609 Consumer sovereignty Chủ quyền người tiêu dùng. 610 Consumer surplus Thặng dư người tiêu dùng. Được dùng phổ biến để chỉ khu vực nằm dưới đường cầu MARSHALL của một cá 611 Consumer's surplus Thặng dư của người tiêu dùng nhân giữa hai mức giá. 612 Consumption Sự tiêu dùng Hành động sử dụng hàng hoá và dịch vụ để thoả mãn nhu cầu hiện tại. 613 Consumption Tiêu dùng. Bó hàng tiêu dùng; Điểm kết 614 Consumption bundle hợp tiêu dùng. Tổng chi tiêu vào hàng hoá và dịch vụ nhằm thoả mãn nhu cầu hiện tại (Xem 615 Consumption expenditure Chi tiêu tiêu dùng CONSUMPTION). 616 Consumption externalities Những ngoại tác tiêu dùng. Một đồ thị chi tiết hoá về quan hệ giữa tổng CHI TIÊU TIÊU DÙNG và THU NHẬP, 617 Consumption function Hàm tiêu dùng nghĩa là C = C(Y). 618 Consumption function Hàm Tiêu dùng. Thuế này có thể có hai dạng: một là, khi bản thân người tiêu dùng bị đánh thuế như với THUẾ CHI TIÊU và hai là, khi hàng hoá và dịch vụ người tiêu dùng mua bị đánh thuế. Trong trường hợp đầu thuế được đánh vào hãng cung cấp dịch vụ hay hàng 619 Consumption tax Thuế tiêu dùng hoá. Thị trường có thể cạnh tranh 620 Contestable market được. Dự trữ không phân bổ dành cho sự cố bất thường và các nhu cầu khác, nó không thể 621 Contingency reserve Dự trữ phát sinh được định lượng khi xem xét các kế hoạch chi tiêu định lượng của Anh. Page 21
9. No Term Definition Explaination Một công cụ mà theo đó mức độ liên hệ hay phụ thuộc giữa hai biến số hay hai đặc 622 Contingency table Bảng phát sinh; Bảng sự cố tính được đánh giá. Định giá (hiện tượng) phát Việc làm rõ giá trị tiêu dùng của hàng hoá và dịch vụ không được trao đổi trên thị 623 Contingent valuation sinh; Việc định giá bất thường trường. 624 Continuous distribution Phân phối liên tục 625 Continuous distribution Phân phối liên tục. Một biến số có thể lấy bất cứ giá trị nào (nghĩa là nó có thể thay đổi mà không gián 626 Continuous variable Biến số liên tục đoạn) giữa những giới hạn xác định (có thể là vô hạn) (Xem DISCRETE VARIABLE). Trong trường hợp hai người tiêu dùng trao đổi hai mặt hàng, đường này là quỹ tích các điểm tại đó TỶ LỆ THAY THẾ BIÊN giữa hai mặt hàng là như nhau đối với hai 627 Contract curve Đường hợp đồng người tiêu dùng (Xem EDGEWORTH BOX). Chính sách thu chi ngân sách 628 Contractionary fiscal policy thu hẹp. Giai đoạn suy giảm; Giai đoạn Giai đoạn của CHU KÌ KINH DOANH sau khi đạt đến điểm cao nhất và kéo dài cho 629 Contractionary phase thu hẹp đến điểm thấp nhất sau đó. Nó đánh dấu sự suy giảm của hoạt động kinh tế. Ý tưởng cho rằng các nền kinh tế xã hội chủ nghĩa và tư bản chủ nghĩa đi ra khỏi các dạng "lý tưởng" tương ứng của chúng và tiến hoá theo những hình thái, suy nghĩ, thể 630 Convergence thesis Luận chứng hội tụ chế và phương pháp ngày càng giống nhau. 631 Convergent cycle Chu kỳ hội tụ Xem DAMPED CYCLE. 632 Conversion Sự chuyển đổiTập quán phát hành CHỨNG KHOÁN và CỔ PHIẾU mới để thay thế cái cũ. 633 Conversion factor Hệ số chuyển đổi. 634 Conversion factor Hệ số chuyển đổi. Một thuộc tính của một đồng tiền có thể trao đổi một cách thoải mái với một đồng tiền khác hay với vàng. (Xem EXCHANGE RATES, GOLD STANDARD, EXCHANGE 635 Convertibility Khả năng chuyển đổi RESERVES, GOLD RESERVES). 636 Convertible bond Trái khoán chuyển đổi được. Xem CONVERTIBLE SECURITY. 637 Convertible loan stock Khoản vay chuyển đổi được. Xem FINANCIAL CAPITAL. Chứng khoán chuyển đổi Một loại chứng khoán, tức là một khiếu nợ đối với người phát hành, có thể chuyển đổi 638 Convertible security được. sang các loại khác trong đó có tiền mặt. 639 Convex function (convexity) Hàm lồi (tính lồi). Một hàm lồi so với gốc toạ độ, do đó, ĐẠO HÀM bậc hai của nó là dương. Một giai đoạn trì hoãn được tiến hành hợp pháp trước khi hoạt động đình công có thể bắt đầu để giảm bớt căng thẳng hay làm lắng động cảm xúc và do đó nó được cho 640 Cooling off period Giai đoạn lắng dịu. thời gian để đánh giá hợp lý hơn về vấn đề được tranh cãi. Chính sách tiền lương phối Sự phối hợp giữa giới chủ và công đoàn để giải quyết lần lượt những đề nghị hay yêu 641 Co-ordinated wage policy hợp cầu về lương của công đoàn. 642 Core, the Giá gốc. Xem GAME THEORY. Các bộ luật áp dụng ở Anh từ năm 1815 và được bãi bỏ từ năm 1846 nhằm duy trì giá ngũ cốc bằng cách cấm nhập khẩu khi giá trong nước giảm xuống dưới một mức nhất 643 Corn Laws Các bộ luật về Ngô. định. Trong bài toán tối ưu, một tình thế mà một hoặc hơn các biến LỰA CHỌN có giá trị 644 Corner solution Đáp số góc. bằng 0 tại mức TỐI ƯU. 645 Cornor solution Giải pháp khó xử. Chủ nghĩa tư bản hợp doanh; Một quan điểm đương thời về các nền kinh tế phát triển phương Tây, trong đó khu Chủ nghĩa tư bản doanh vực sản xuất do các công ty lớn thống trị mà đặc điểm các công ty này là sự tách rời 646 Corporate capitalism nghiệp. giữa quyền sở hữu và quản lý. Xem MANAGERIAL THEORIES OF THE FIRM. Với sự tách rời giữa quyền sở hữu và quản lý, một số nhà phân tích lập luận rằng, các nhà quản lý của các công ty lớn đã tách khỏi "lương tâm vì cổ đông" và thay vào đó Lương tâm hợp doanh; Lương áp dụng một ý thức phổ biến về trách nhiệm đối với công chúng nói chung. Xem 647 Corporate conscience tâm doanh nghiệp. Corporate capitalism. Rủi ro hợp doanh; Rủi ro công 648 Corporate risk ty. Toàn bộ rủi ro liên quan tới một doanh nghiệp. Địa phận của hợp doanh; Nhà 649 Corporate state nước công ty. 650 Corporation Hợp doanh; Công ty. Xem COMPANY. Thuế doanh nghiệp; Thuế Thuế đánh vào doanh thu của các công ty sau khi đã trừ đi chi phí hoạt động, LÃI 651 Corporation tax Công ty. SUẤT, PHẦN GIẢM THUẾ CHO ĐẦU TƯ VỐN và MỨC GIẢM VỐN. Mức độ mà hai biến tương quan với nhau một cách tuyến tính, hoặc là thông qua 652 Correlation Sự tương quan quan hệ nhân quả trực tiếp, gián tiếp hay xác suất thống kê. Xem Rank Correlation. 653 Correlation of returns Tương quan của lợi tức. Một đồ thị biểu thị HỆ SỐ TƯƠNG QUAN giữa giá trị hiện tại của một biến và các giá 654 Correlogram Biểu đồ tương quan trị trễ của chính nó so với độ trễ dài. Một ngân hàng hoạt động như một đại lý cho một ngân hàng khác ở nơi mà ngân hàng này không có văn phòng hoặc vì lý do nào đó ngân hàng không thể tiến hành 655 Correspondent banks Các ngân hàng đại lý. cho các nghiệp vụ của bản thân nó. Một tên lóng thông thường trên thị trường để chỉ yêu cầu phải có các khoản TIỀN GỬI ĐẶC BIỆT BỔ SUNG, được áp dụng từ năm 1973 nhằm tăng cường kiểm soát của NGÂN HÀNG ANH đối với các khoản gửi ngân hàng. Xem COMPETITION AND 656 Corset Yêu cầu thắt chặt. CREDIT CONTROL. Nói chung đây là một thước đo nững gì phải trả để có được một cái gì đó, hoặc bằng 657 Cost Chi phí. cách mua, trao đổi hay sản xuất. Khung khái niệm để đánh giá các dự án đầu tư trong khu vực chính phủ, mặc dù nó 658 Cost - benefit analysis Phân tích chi phí - lợi ích. có thể được mở rộng sang bất cứ dự án khu vực tư nhân nào. Gần giống như Phân tích chi phí - lợi ích nhưng khác ở chỗ nó đòi hỏi một yêu cầu khác. Đó là, nếu xét về một mục tiêu, làm cách nào để đạt được mục tiêu đó ở mức 659 Cost - effectiveness analysis Phân tích chi phí - hiệu quả chi phí thấp nhất. Page 22
10. No Term Definition Explaination Cách định giá chi phí-cộng lợi; Cách định giá dựa vào chi phí Là định giá bằng cách cộng thêm một khoản lợi nhuận vào CHI PHÍ KHẢ BIẾN BÌNH 660 Cost - plus pricing và cộng thêm lợi nhuận. QUÂN nhằm trang trải CHI PHÍ CỐ ĐỊNH và một mức lợi nhuận hợp lý nào đó. Là sự gia tăng được duy trì của mức giá chung do sự gia tăng tự định của các chi phí. 661 Cost - push inflation Lạm phát do chi phí đẩy. Xem DEMAND-FULL INFLATION, THE WAGE-WAGE SPIRAL. Là một phân tích CHI PHÍ - HIỆU QUẢ trong kinh tế học y tế, trong đó kết quả hay lợi Phân tích chi phí - công dụng; ích được tính bằng Tuổi thọ đã điều chỉnh theo chất lượng hoặc một số đo phi tiền tệ 662 Cost - utility analysis Phân tích tận dụng chi phí. chỉ phúc lợi của bệnh nhân. Phí, bảo hiểm, cước vận 663 Cost insurance freight chuyển, giá CIF. Xem CIF. Đối với bất kỳ mức sản lượng nào, đó là việc lựa chọn tổ hợp đầu vào để sản xuất 664 Cost minimization Tối thiểu hoá chi phí. một lượng đầu ra nhất định với mức phí thấp nhất. Là chi phí được tính bằng tỷ lệ phần trăm, của các nguồn VỐN khác nhau cần thiết để trả cho việc chi dùng vốn.Tất cả các nguồn vốn đều có giá và có thể tính được trực 665 Cost of capital Chi phí vốn. tiếp như lhoản vay nợ. Chi phí cho sinh hoạt; Giá sinh 666 Cost of living hoạt. Xem RETAIL PRICE INDEX. Việc bảo hộ nền công nghiệp trong nước bằng thuế quan, hạn nghạch hoặc hạn chế khác thường áp đặt chi phí lên nền kinh tế được bảo hộ dưới 2 hình thức: sự phân bố 667 Cost of protection Chi phí bảo hộ. sai nguồn lực và bóp méo cơ cấu tiêu dùng. 668 Cost overrun Chi phí phát sinh. Là một Hội đồng liên chính phủ được thành lập theo sự thoả thuận vào năm 1949 giữa Bungary, Tiệp Khắc, Hungary, Balan, Rumani và Liên Xô. Mục đích là tăng cường sự Council for Mutual economic phát triển kinh tế và sự hội nhập của các nứơc thành viên. Hội đồng nay tan rã vào 669 Assitance (Comecon) Hội đồng tương trợ kinh tế. tháng 2/1991. Xem PLANNED ECONOMY, TRANSFERABLE ROUBLE. Council of Economic Advisors Là cơ quan thừa hành của chính phủ Mỹ được thành lập theo LUẬT VỀ LAO ĐỘNG 670 (ECA). Hội đồng cố vấn kinh tế. năm 1946. Tổ chức này hoạt động với tư cách là cố vấn cho tổng thống Mỹ. Thuế chống bảo hộ giá; thuế đánh vào hàng xuất/ nhập 671 Counter - vailing duty khẩu được trợ giá. 672 Countercyclical Ngược chu kỳ.Vận động ngược chiều với một pha nào đó trong CHU KỲ KINH DOANH. Là các hinh thức thương mại quốc tế, không bình thường tư những hình thức đơn giản nhưng ít gặp như HÀNG ĐỔI HÀNG cho đến các hình thức cân bằng công 673 Countertrade Thương mại đối lưu. nghiệp phức tạp. Thế lực làm cân bằng thường thấy khi sức mạnh thị trường của một nhóm đơn vị kinh Lực bù đối trọng; Thế lực làm tế hay của một hãng được cân bằng bởi sức mạnh thị trường của một nhóm các đơn 674 Countervailing power cân bằng. vị kinh tế khác mua hoặc bán cho các nhóm kể trên. Là một loại chứng thực dùng cho việc nhận tiền lãi đối với một chứng khoán có lãi cố 675 Coupon Phiếu lãi, lãi suất trái phiếu. định như trái phiếu thuê mà từ trái phiếu đó, phiếu lãi có thể được xé ra. 676 Coupon payments Tiền trả lãi theo năm Xem YIELD. 677 Cournot, Antoine A. (1801-1877) Mô hình này dựa trên giả thiết hành vi cho rằng một trong hai hãng sẽ tối đa hoá lợi nhuận nếu sản lượng của đối thủ cạnh tranh vẫn giữ mức giá không đổi. Xem PROFIT Mô hình lưỡng độc quyền MAXIMIZATION, BERTRAND'S DUOPOLY MODEL, STACKELBERG'S DUOPOLY 678 Cournot's duopoly model Cournot. MODEL. 679 Covariance Hiệp phương sai. Thước đo mức độ tương quan của 2 biến. Xem VARIANCE-COVARIANCE MATRIX. 680 Covariance stationary Tĩnh theo hiệp phương sai. Xem STATIONARITY. Trong một CHẾ ĐỘ TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI LINH HOẠT, đó là khi mức lãi suất ở hai nước Mức lãi xuất qui ngang; Ngang được làm cân bằng nhờ một tỷ lệ chiết khấu hợp lý hoặc một khoản phí đối với tỷ giá 681 Covered interest parity giá lãi suất. hối đoái dài hạn. Xem FORWARD RATE. Xem CENTRAL POLICY 682 CPRS REVIEW STAFF. Nghiệp đoàn theo chuyên Nghiệp đoàn tập hợp tất cả các công nhân có một kỹ năng hay một số kỹ năng có liên 683 Craff unions môn. quan với nhau bất kể họ làm trong ngành nào. 684 Cramer's Rule Quy tắc Cramer's. Là phương pháp dùng để giải hệ phương trình tuyến tính đồng thời. Là phương pháp tỷ giá hối đoái. Đây là một cụm thuật ngữ chung áp dụng cho bất kỳ một đề nghị nào có đặc trưng NGANG GIÁ - tỷ giá hối đoái chính thức do quỹ tiền tệ Chế độ neo tỷ giá hối đoái điều quốc tế đưa ra - có thể điều chỉnh theo thời gian, mức thay đổi cần thiết đó có thể 685 Crawling peg chỉnh dần. phân nhỏ và kéo dà trong suốt một thời kỳ nhất định. Xem DEVALUATION. Đe doạ khả tin; Đe doạ có thể 686 Credible threat thực hiện được. Là một cụm thuật ngữ nghĩa rộng liên quan đến hoạt động kinh doanh hay các bản kê khai có liên quan đến việc cho vay tiền, thường là cho vay ngắn hạn. Xem BANK 687 Credit Tín dụng. CREDIT, MONEY SUPPLY. 688 Credit account Tài khoản tín dụng. Xem CHARGE ACCOUNT. Là một thẻ do một ngân hàng, một nhóm các ngân hàng, hay một tổ chức phát hành tài chính phát hành cho khách hàng của nó mà người này có thể sử dụng TÍN DỤNG 689 Credit card Thẻ tín dụng. trực tiếp để chịu tiền mua hàng ở một người bán lẻ, chịu tiền ở khách sạn Trong CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ, một giới hạn được thông báo đối với lượng tín dụng mà các thể chế, thường là các ngân hàng mở rộng cho khách hàng trong các giai 690 Credit celing Trần tín dụng. đoạn hạn chế tiền tệ. Là một cụm thuật ngữ chung chỉ một loạt các biện pháp do các tổ chức tiền tệ sử 691 Credit control Kiểm soát tín dụng. dụng để kiểm soát số lượng tiền do một nhóm hoặc do các tổ chức tài chính cho vay. Page 23
11. No Term Definition Explaination Quá trình mà các tổ chức gửi tiền và rút tiền, các tổ chức cho vay hoạt động dựa trên TỶ LỆ DỰ TRỮ, trên cơ sở tăng các tài sản dự trữ của chúng, có thể tăng số lượng tiền mà chúng cho vay, và các khoản nợ tiền gửi tăng lên một lượng lớn hơn mức 692 Credit creation Sự tạo ra tín dụng. tăng của dự trữ. Là loại hình bảo hiểm mà một hiệp hội bảo lãnh tín dụng đứng ra bảo hiểm khi không 693 Credit guarantee Bảo đảm tín dụng. trả được nợ. Nói một cách chặt chẽ, số nhân tín dụng là tỷ số giữa sự thay đổi số lượng tiền do một nhóm các tổ chức TRUNG GIAN TÀI CHÍNH gửi tiền, rút tiền cho vay đối với mức 694 Credit multiplier Số nhân tín dụng. thay đổi trong tài sản dự trữ gây ra thay đổi đó. Là việc phân bổ tiền vay bằng các phương tiện phi giá cả trong các trường hợp vượt cầu tín dụng của các TRUNG GIAN TÀI CHÍNH. Cụm thuật ngữ này có nghĩa là tổ chức có liên quan, ví dụ như ngân hàng hoặc ngân hàng phát triển cư xá, không cố 695 Credit rationing Định mức tín dụng gắng làm giảm dư cầu bằng cách tăng lãi suất. Các biện pháp do các cơ quan tiền tệ đưa ra, biện pháp này có thể là các nghiệp vụ nhằm hạn chế hoặc giảm lượng tín dụng do các ngân hàng hoặc các tổ chức tài chính 696 Credit restrictions Hạn chế tín dụng khác mở rộng ra (Xem COMPETITION AND CREDIT CONTROL). Là một giai đoạn của chính sách hạn chế tín dụng (Xem MONETARY POLICY, OPEN 697 Credit squeeze Hạn chế tín dụng MARKET OPERATIONS). Là một hệ thống qua đó tiền được chuyển trực tiếp qua hệ thống ngân hàng tới một tài 698 Credit transfer Chuyển khoản khoản cụ thể của người nhận (Xem CLEARING). Một nước được coi như một đơn vị, là chủ cho vay ròng hoặc nhà đầu tư ròng vào các 699 Creditor nation Nước chủ nợ. nước khác bằng cách đó tích luỹ số khiếu nợ đối với các nước này. Là các cá nhân hay các tổ chức cho vay tiền để được người hoặc tổ chức vay hứa trả một khoản tiền nhất định hàng năm theo LÃI SUẤT và hoàn trả GỐC vào một ngày 700 Creditors Các chủ nợ. nào đó trong tương lai. Là tình trạng lạm phát trong đó mức chung của giá cả tăng lên chậm nhưng liên tục, Lạm phát sên bò; Lạm phát bò có thể do tăng TỔNG CẦU (Xem DEMAND-PULL INFLATION, COST-PUSH 701 Creeping inflation dần INFLATION). 702 Criminalization Quy là tội phạm. 703 Critical value Giá trị tới hạn Giá trị tới hạn Là tỷ lệ thay đổi trong lượng cầu đối với một hàng theo thay đổi giá của một hàng hoá 704 Cross elasticity of demand Độ co giãn chéo của cầu khác. ĐẠO HÀM của một hàm số lần thứ nhất lấy theo một BIẾN ĐỘC LẬP và sau đó lấy 705 Cross partial derivative Đạo hàm riêng theo một biến khác. Độ co giãn theo giá chéo của 706 Cross price elasticity of demand cầu. Là một khái niệm để chỉ các hãng mới nhập ngành nhưng đã được thiết lập trong các nghành sử dụng các công nghệ tương tự với công nghệ mà các hãng mới nhập thị 707 Cross-entry Nhập nghành chéo này tiến hành. Là mối quan hệ hàm số giữa tiêu thụ và thu nhập được tính chéo ở các nhóm có thu Cross-section consumption nhập khác nhau tại một thời điểm (Xem CONSUMPTION FUNCTION, LONG-RUN 708 function Hàm số tiêu dùng chéo CONSUMPTION FUNCTION, SHORT-RUN CONSUMPTION FUNCTION). 709 Cross-section data Số liệu chéo/ mẫu/ đặc trưng. Là việc phân tích một loạt các số liệu của những quan sát có liên quan xảy ra tại một 710 Cross-sectional analysis Phân tích chéo thời điểm (Xem TIME SERIES). Khi sử dụng đối với các doanh nghiệp đa sản phẩm, đó là sự trợ cấp lỗ của một mặt 711 Cross-subsidization Trợ cấp chéo hàng này bằng SIÊU LỢI NHUẬN trong khi kinh doanh các mặt hàng khác. Cho rằng các hàng rào NGĂN CẢN NHẬP NGÀNH và sự thiếu hoàn chỉnh thông tin sẽ có khuynh hướng nhồi nhét một vài nhóm người, chủ yếu là phụ nữ và người da 712 Crowding hypothesis Giả thuyết chèn ép đen, vào các nghề bị hạn chế và được nhận lương thấp hơn từ các nghề nghiệp này. Việc giảm TIÊU DÙNG hay ĐẦU TƯ của tư nhân do tăng chi tiêu của chính phủ (Xem 713 Crowding out Lấn áp; chèn ép FISCAL POLICY). 714 Crowding-out effect Tác động lấn ép, chèn ép. 715 CSO Cục thống kê trung ương Xem CENTRAL STATISTICAL OFFICE Phương trình lập phương là phương trình mà trong đó số mũ cao nhất của BIẾN ĐỘC 716 Cubic Lập phương LẬP là 3 (có nghĩa là lập phương của nó). Một trong những phê phán về các loại hình phát triển kinh tế là nó phá huỷ nền văn hoá bản địa. Nhưng sự thay đổi công nghệ và PHÁT TRIỂN KINH TẾ có thể đạt được 717 Cultural change Sự thay đổi văn hoá mà không cần tới thay đổi văn hoá cơ bản. Giả thuyết về văn hoá nghèo 718 Culture of poverty hypothesis khổ Xem FEEDBACK/ ENTRAPMENT EFFECTS Một phương pháp phân tích tăng trưởng kinh tế khu vực do G.MYRDAL đưa ra. Mô hình này cho rằng các lực lượng thị trường có khuynh hướng làm tăng bất bình đẳng về kinh tế giữa các khu vực của một nền kinh tế. Nó cũng cho rằng nếu một khu vực có tỷ lệ tăng trưởng cao hơn các khu vực khác sẽ khiến cho các yếu tố sản xuất trong 719 Cumulative causation model Mô hình nhân quả tích luỹ khu vực tăng tưởng chậm chảy sang khu vực tăng trưởng nhanh. 720 Cumulative preference shares Các cổ phiếu ưu đãi Xem FINANCIAL CAPITAL. 721 Cumulative Probability Xác suất tích luỹ. 722 Cumulative probality Xác suất tích luỹ. Cổ phiếu được trả lợi theo tích 723 Cumulative shares luỹ Xem FINANCIAL CAPITAL. Là một nhóm các nhà chính trị, các nhà kinh tế và các chủ ngân hàng quan tâm đến 724 Curency school Trường phái tiền tệ chính sách tiền tệ ở Anh nửa đầu thế kỷ XIX. Theo nghĩa hẹp, thuật ngữ này chỉ một lượng tiền của một nước thực sự được trao 725 Currency Tiền mặt, tiền tệ đổi qua tay (Xem CASH). Page 24
12. No Term Definition Explaination Sự tăng giá trị của một ĐỒNG TIỀN này so với giá trị đồng tiền khác, có nghĩa là tăng Sự tăng giá trị của một đồng TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI trong điều kiện TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI THẢ NỔI. (Xem CURRENCY 726 Currency appreciation tiền DEPRECIATION). Là những kiểm soát về quyền hạn của NGÂN HÀNG TRUNG ƯƠNG hay cơ quan 727 Currency control Kiểm soát tiền tệ phát hành tiền tệ trong việc phát hành tiền (Xem CASH BASE). Là sự giảm giá trị của một đồng tiền so với đồng tiền khác, có nghĩa là sự giảm TỶ 728 Currency depreciation Sự sụt giảm giá trị tiền tệ GIÁ HỐI ĐOÁI trong hệ thống TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI THẢ NỔI. Về mặt lịch sử, tiền giấy là giấy bạc 1 bảng và 10 shilling do Bộ Tài chính Anh phát hành sau khi xảy ra cuộc chiến tranh vaod năm 1914 để bảo tồn số vàng trong kho và để đáp ứng nhu cầu về đồng tiền vàng hay mạ vàng của công chúng trong cơn hoảng 729 Currency notes Tiền giấy loạn ban đầu. Là học thuyết về tiền tệ thịnh hành giữa thế kỷ XIX do TRƯỜNG PHÁI TIỀN TỆ đề xướng, học thuyết cho rằng sự ổn định tiền tệ có được tốt nhất bằng việc kiểm soát số lượng tiền tệ, nhất là lượng tiền giấy, đang lưu thông bằng các biện pháp của các quy 730 Currency principle Nguyên lý tiền tệ tắc tự động (nghĩa là không thể tuỳ ý). Quyền ở một số nước xuất khẩu, phần lớn là các nước XHCN, được mua lại một tỷ lệ nhất định số thu nhập NGOẠI HỐI của mình, do đó mà không bị lệ thuộc vào việc 731 Currency retention quota Hạn mức giữ ngoại tệ phân bổ nhập khẩu từ trung ương. Là hình thức thay đổi các đồng tiền có thể chuyển đổi trong các đồng tiền tệ quốc tế 732 Currency substitution Sự thay thế tiền tệ với mục đích sinh lợi hay tránh sự tổn thất trong việc thay đổi giá trị TIỀN TỆ. Trong ngành Ngân hàng Anh, một tài khoản mà khách hàng rút SÉC lên tới số dư tín Tài khoản vãng lai/ tài khoản dụng hoặc vượt quá số dư tín dụng giới hạn THẤU CHI ĐÃ ĐƯỢC THOẢ THUẬN. Ở hiện hành, cán cân tài khoản Mỹ, đây là tiền gửi ngân hàng linh hoạt nhất và có trong tất cả các định nghĩa về cung 733 Current account vãng lai. tiền. Tài khoản vãng lai và tài 734 Current and capital account khoản vốn. Gồm 3 loại tài sản chính: 1)"Dự trữ" bao gồm các hàng hoá đã được hoàn thiện, đang được sản xuất và các nguyên vật liệu thô. 2)Khoản tiền sẽ thu được hay khoản nợ 735 Current assets Tài sản lưu động. ngắn hạn. 3)Tiền mặt và đầu tư ngắn hạn. 736 Current cost accounting Hạch toán theo chi phí hiện tại. Xem INFLATION ACCOUNTING. 737 Current income Thu nhập thường xuyên. Xem PERMANENT INCOME HYPOTHESIS. 738 Current liabilities Tài sản nợ ngắn hạn. Dùng để chỉ những khoản nợ của công ty sẽ phải thanh toán trong năm sau. 739 Current prices Giá hiện hành (thời giá). Là doanh số trừ đi toàn bộ CHI PHÍ CƠ HỘI thu được trong giai đoạn kế hoạch hiện 740 Current profits Lợi nhuận hiện hành tại của hãng. Là những quy tắc không chính thức về vị trí làm việc chi phối việc phân công và thực 741 Custom and practice Tập quán và thông lệ hiện các nhiệm vụ. Một uỷ ban được thành lập năm 1950 nhằm cải thiện và làm hoà hợp các hoạt động 742 Custom Co-operative Council Uỷ ban hợp tác Hải quan. hải quan. 743 Custom markets Các thị trường khách hàng. Là các thị trường trong đó giá cả không đánh giá bằng cung và cầu. Là một tổ chức gồm một số nước, trong đó hạn chế về mậu dịch giữa chúng được loại 744 Custom union Liên minh thuế quan. bỏ. Các loại thuế hải quan, thuế Đây là các loại thuế áp dụng cho nhập khẩu hay việc bán các hàng hoá cụ thể. Những Custom, excise and protective tiêu thụ đặc biệt và thuế bảo thủ tục đặc biệt được áp dụng cho việc nhập khẩu các hàng hoá nông nghiệp. Xem 745 duties hộ. EC ARRICULTURAL LEVIES. 746 Cyclical unemployment Thất nghiệp chu kỳ. Là loại thất nghiệp do THIẾU CẦU NGẮN HẠN. 747 Cycling Chu kỳ. Xem PARADOX OF VOTING. Page 25
13. No Term Definition Explaination Chi phí bồi thường thiệt hại; Chi phí bù đắp thiệt hại; Chi 748 Damage cost phí thiệt hại Là chi phí phải trả cho thiệt hại gây ra, thường là thiệt hại do ô nhiễm. Chu kỳ (có biên độ) giảm dần; Còn gọi là chu kỳ đồng quy. Một trong một loạt các biến động chu kỳ với một biên độ 749 Damped cycle Chu kỳ tắt. GIẢM DẦN theo thời gian. Các quan sát về độ lớn của các hiện tượng kinh tế như THU NHẬP QUỐC DÂN, 750 Data Số liệu, dữ liệu. THẤT NGHIỆP, MỨC GIÁ BÁN LẺ Chứng khoán ghi ngày hoàn Các chứng khoán đựoc ghi thành chứng khoán hoàn trả ngắn hạn, trung hạn và dài 751 Dated securities trả. hạn tuỳ thuộc vào thời gian đáo hạn Phương pháp phân tích chiết 752 DCF khấu luồng tiền. Xem DISCOUNTED CASH FLOW ANALYSIS. 753 Dead weight loss Sự/ mức mất mát vô ích. Gánh nặng vô ích của thuế 754 Dead weight tax burden khoá. Khoản mất trắng; khoản tổn Cụm thuật ngữ thường được sử dụng để chỉ sự mất mát thặng dư của người tiêu 755 Deadweight - loss thất vô ích. dùng mà người mua phải chịu chứ không phải người sản xuất. Là khoản nợ không được bảo lãnh bằng một tài sản thực nào cả, nợ này được dùng 756 Deadweight debt Nợ "trắng". để trả cho các chi tiêu thường xuyên. 757 Dear money Tiền đắt. LÃI SUẤT cao hơn so với giá trị trung bình vốn có của nó. 758 Debased coinage Tiền kim loại. Xem COINAGE, GRESHAM'S LAW, BAD MONEY DRIVES OUT GOOD. Các chứng khoán NỢ có lãi suất cố định thường do một công ty phát hành và bảo 759 Debentures Trái khoán công ty. lãnh bằng tài sản. Xem FINANCIAL CAPITAL. Nhà kinh tế toán học người Mỹ gốc, Pháp, người giành giải Nobel về kinh tế học năm 1983 nhờ công trình nghiên cứu về thuyết "Cân bằng tổng thể". Debreu đã xem xét chi tiết vấn đề mà SMITH và WALRAS nêu ra, cụ thể là một hệ thống thị trường phi tập trung có thể đem lại sự phối hợp mong muốn của các kế hoạch cá nhân như thếnào. Trong nghiên cứu cùng với ARROW, ông đã chứng minh được sự tồn tại của các giá cả tạo ra cân bằng, bằng cách đó khẳng định logic trong quan điểm của SMITH - WALRAS. Debreu đã trả lưòi được 2 vấn đề tiếp theo trong lĩnh vực này. Thứ nhấtt ông xác định được các điều kiện mà BÀN TAY VÔ HÌNH của NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG sẽ đảm bảo HIỆU QUẢ PHÂN PHỐI. Thứ hai, ông đã phân tích vấn đề ổn định cân bằng của một nền kinh tế thị trường để chỉ ra rằng trong các nền kinh tế lớn có nhiều tác nhân thị trường thì cân bằng thị trường có thể ổn định được. Cuốn sách chính của ông HỌC THUYẾT VỀ GIÁ TRỊ (1959) gây được tiếng vang lớn vì tính toàn thể và cách tiếp cận phân tích vấn đề. Đối với Debreu, một mô hình cân bằng tổng thể 760 Debreu Gerard (1921-) như thế có thể hoà nhập với lý thuyết phân bổ, lý thuyết về vốn và lý thuyết hành vi tron Trách nhiệm hoặc khoản tiền nợ nảy sinh do vay mượn về tài chính hay nhận các 761 Debt Nợ. hàng hoá hoặc dịch vụ dưới dạng tín dụng tức là sẽ trả sau. 762 Debt conversion Hoán nợ; Đổi nợ. Xem CONVERSION Khái niệm này có hai nghĩa riêng biệt nhưng đều liên quan đến việc vay mượn. Khái niệm này để chỉ các công ty đi vay để tài trợ cho các nghiệp vụ của mình. Các chính phủ cũng đi vay để tài trợ cho các hoạt động của mình và để điều chỉnh các hoạt động 763 Debt finance Tài trợ bằng vay nợ. tổngt thể của nền kinh tế. Kỹ thuật được đề ra để giúp các nước thuộc khối phía Đông và các nước kém phát Hoán chuyển nợ thành cổ triển giảm bớt gánh nặng nợ nần bằng cách chuyển đổi các khoản nợ của một hãng 764 Debt for equity swaps phần. hay chính phủ thành vốn cổ phần. Cụm thuật ngữ này được sử dụng thường liên quan đến công nợ, để chỉ các hoạt động của cơ quan cho vay nợ của NGÂN HÀNG trung ương, thay mặt cho cơ quan 765 Debt management Quản lý nợ. vay nợ, để điều chỉnh quy mô và cơ cấu các khoản nợ chưa trả. Tỷ số nợ giữa vốn vay và vốn 766 Debt ratio cổ phần Xem GEARING. 767 Debt rescheduling Hoãn nợ/ gia hạn nợ. Nước vay ròng từ các nước khác hoặc nhận đầu tư tè các doanh nghiệp nước ngoài 768 Debtor nation Nước mắc nợ. và do đó tăng số lượng nợ ròng và các nghĩa vụ khác đối với nước này. 769 Decile Thập phân vị Là số liệu mẫu hoặc là số đo vị trí của một phân phối. 770 Decile Thành mười nhóm bằng nhau. 771 Decimal coinage Tiền đúc ước số mườiHệ thống tiền tệ dựa vào cơ sở số mười. 772 Decision function Hàm quyết định Đồng nghĩa với HÀM MỤC TIÊU. Khoảng thời gian giữa việc nhận biết nhu cầu phải hành động để giải quyết một vấn 773 Decision lag Độ trễ của việc ra quyết định đề kinh tế (Đặc biệt là kinh tế vĩ mô) với việc quyết định chính sách về vấn đề đó. Một tiêu chuẩn sử dụng trong việc chọn lựa, như có tiến hành một dự án hay không 774 Decision rule Quy tắc ra quyết định hoặc định giá các sản phẩm đầu ra như thế nào. Lý thuyết liên quan đến việc hình thành các quá trình hành động thích hợp nhằm đạt 775 Decision theory Lý thuyết ra quyết định được các mục tiêu trong các hoàn cảnh cụ thể có thể không ổn định. Một ngành mà đường cung dài hạn dốc xuống. Điều này xảy ra nếu có những yếu tố 776 Decreasing cost industry Ngành có chi phí giảm dần tạo hiệu quả kinh tế nằm ngoài hãng mà lại nằm trong ngành. Mức sinh lợi giảm dần; Lợi tức 777 Decreasing returns giảm dần Xem LAW OF DIMINSHING RETURNS, RETURNS TO SCALE. Mức sinh lợi giảm dần theo qui mô; Lợi tức giảm dần theo quy 778 Decreasing returns to scale mô Xem ECONOMIES OF SCALE, RETURNS TO SCALE. 779 Deferred ordinary shares Cổ phiếu thường lãi trả sau Xem FINANCIAL CAPITAL Tình trạng chi tiêu vượt quá thu nhập, trong một bối cảnh hiện hữu nào đó, hoặc 780 Deficit Thâm hụt khoản nợ vượt quá tài sản tại một thời điểm nào đó. Khoản tài trợ cần thiết trong tình huống các khoản chi tiêu được cố ý để cho vượt quá 781 Deficit financing Tài trợ thâm hụt thu nhập. Các đơn vị kinh tế mà thu nhập trong một giai đoạn nào đó không thể đáp ứng chi tiêu 782 Deficit units Các đơn vị thâm hụt trong giai đoạn đó. Page 26
14. No Term Definition Explaination 783 Deflation Giảm phát Là sự giảm sút liên tục trong mức giá chung. Tình trạng mà trong đó TỔNG CHI TIÊU thấp hơn mức chi tiêu cần phải có để tạo ra 784 Deflationnary gap Chênh lệch gây giảm phát một mức THU NHẬP QUỐC DÂN có thể đảm bảo TOÀN DỤNG NHÂN CÔNG. Một CHỈ SỐ GIÁ CẢ rõ ràng hay hàm ý được sử dụng để phân biệt giữa những thay đổi trong giá trị bằng tiền của tổng sản phẩm quốc dân do có một thay đổi về giá và 785 Deflator Chỉ số giảm phát những thay đổi do một thay đổi của sản lượng vật chất. 786 Degree of freedom Bậc tự do (df) Số lượng các thông tin có thể thay đổi một cách độc lập với nhau. 787 Degree of homogeneity Mức độ đồng nhất Xem HOMOGENNOEUS FUNCTIONS. Sự phát triển trong một nền kinh tế quốc dân theo hướng tăng tỷ trọng của nghành 788 Deindustrialization Phi công nghiệp hoá. dịch vụ trong tổng sản phẩm quốc nội hoặc trong số việc làm trong các ngành dịch vụ. Bản báo cáo này được trình lên Hội đồng Châu Âu tại cuộc họp Madrid tháng 6/1989, đó là một phần kế hoạch LIÊN MINH TIỀN TỆ giai đoạn hiện tại trong CỘNG ĐỒNG 789 Delors Report Báo cáo Delors. CHÂU ÂU. Lượng hàng hoá hoặc dịch vụ mà một cá nhân hay một nhóm người muốn có ở mức 790 Demand Cầu hiện hành. Trường hợp trong đó tổng cầu quá thấp không đủ để tạo việc làm cho tất cả những ai muốn làm việc tại mức lương thực tế hiện hành bất kể trình độ đào tạo hoặc bố trí 791 Demand - deficient unemployment Thất nghiệp do thiếu cầu. như thế nào đi nữa. Sự gia tăng bền vững của tổng cầu dẫn đến sự gia tăng bền vững của mức giá 792 Demand - pull inflation Lạm phát do cầu kéo. chung. Một minh hoạ đồ thị về sơ đồ cầu hay hàm cầu với điều kiện đồ thị này chỉ được vẽ trong một không gian hai hoặc ba chiều, biểu hiện mối quan hệ giữa cầu và chỉ một 793 Demand curve Đường cầu. hoặc hai biến số ảnh hưởng đến cầu, các nhân tố khác không đổi. 794 Demand deposits Tiền gửi không kỳ hạn. Xem SIGHT DEPOSITE. 795 Demand for exchange Cầu ngoại tệ. Một khái niệm cho rằng có những khoản thu lợi tiềm tàng đối với một số nhóm người 796 Demand for inflation Cầu đối với lạm phát. nào đó nhờ các chính sách tăng lạm phát. 797 Demand for money Cầu tiền tệ Xem MONEY, THE DEMAND FOR. Một biểu thức đại số của BIỂU ĐỒ CẦU được diễn đạt bằng các số hạng tổng quát hoặc với các giá trị bằng các con số cụ thể cho các tham số khác nhau và thường bao 798 Demand function Hàm cầu gồm các yếu tố ảnh hưởng đến cầu. Việc kiểm soát mức tổng cầu trong một nền kinh tế thông qua việc sử dụng CHÍNH 799 Demand management Quản lý cầu. SÁCH TIỀN TỆ, CHÍNH SÁCH TÀI CHÍNH. Một bảng cho thấy mức cầu đối với một laọi hàng hoá nào đó tại các mức giá khác 800 Demand schedule Biểu cầu nhau. Một lý thuyết kết hợp các yếu tố của lạm phát cầu kéo với lạm phát chi phí đẩy, cho 801 Demand shift inflation Lạm phát do dịch chuyển cầu. thấy rằng lạm phát là do thay đổi cơ cấu của tổng cầu. 802 Demography Nhân khẩu học. Nghiên cứu đặc điểm của dân số. Quá trình phi tiền tệ hoá; giảm 803 Demonetization bớt sử dụng tiền mặt. Tỷ lệ mà cường độ sử dụng đất thay đổi theo khoảng cách hướng kính từ trung tâm 804 Density gradient Gradient mật độ. của một vùng đô thị. Các nước thế giới thứ ba là một phần của cấu trúc rộng lớn về sự phụ thuộc kinh tế, xã hội và chính trị giữa các nhóm quyền lực ở các nước tiên tiến, đặc biệt là các công 805 Dependence structure Cấu trúc phụ thuộc. ty đa quốc gia và nhóm lợi ích chủ yếu ở các nước nghèo. Một tình huốn trong đó tỷ lệ trẻ em rất cao trong toàn bộ dân số sống phụ thuộc vào 806 Dependency burden Gánh nặng ăn theo. một tỷ lệ người lớn nhỏ hơn nhiều. Một biến ở bên trái dấu bằng của một phương trình, gọi như vậy bởi vì giá trị của nó "phụ thuộc" hay được định bởi các giá trị của các BIẾN ĐỘC LẬP hay BIẾN GIẢI 807 Dependent variable Biến số phụ thuộc. THÍCH bên phải. Depletable and renewable Các tài nguyên không thể tái 808 resources sinh và tái sinh. Một ưu đãi về thuế cho phép người chủ sở hữu các nguồn tài nguyên thiên nhiên được trừ khỏi tổng thu nhập khoản giá trị bị suy giảm của một tài sản không tái sinh 809 Depletion allowance Ưu đãi tài nguyên như quạng, dầu mỏ, khí đốt Khoản tiền cho các định chế tài chính nào đó vay, ví dụ như các NGÂN HÀNG, NGÂN HÀNG PHÁT TRIỂN GIA CƯ và CÔNG TY TÀI CHÍNH, với điều kiện rút có báo trước 810 Deposit Tiền gửi hoặc không, hay hoàn trả sau một thời gian nhất định. Trong nghiệp vụ ngân hàng ở Anh, một kiểu tài khoản được thiết kế để thu hút các số 811 Deposit account Tài khoản tiền gửi dư ít hoạt động của khách hàng, và hoạt động như là một phương tiện tiết kiện. 812 Deposit money Tiền gửi ngân hàng. Để chỉ một bộp phận của dung lượng tiền dưới dạng tiền gửi ngân hàng. Đạo luật này được Quốc hội Mỹ thông qua năm 1980, DIDMCA, đư ợ c coi là đạo luật về thị trường tài chính và ngân hàng kể từ sau khi đạo luật về dự trữ liên bang năm Depository Institution Deregulation Đạo luật phi điều tiết và kiểm 1913 và các Đạo luật ngân hàng 1933 và 1934. Đạo luật này ra đời sau tình huống and Monetary Control Act of 1980 soát tiền đối với các định chế gần khủng hoảng ở thập kỷ 70, khi lãi suất ở Mỹ đã làm cho các định chế tài chính tạo 813 (DIDMCA) nhận tiền gửi năm 1980. lập một loạt công cụ tài chính cạnh tranh và cố gắng thu hút vốn. 814 Depreciation Khấu hao; sự sụt giảm giá trị.Sự giảm giá trị tài sản nói chung phát sinh từ sự hao mòn hay hư hỏng. 815 Depreciation rate Tỷ lệ khấu hao. Một vùng địa lý hay khu vực trong một nước đạt kết quả hoạt động kinh tế kém hơn 816 Depressed area Khu vực trì trệ. một cách đáng kể so với cả nước. 817 Depression Tình trạng suy thoái. Xem Slump. Dỡ bỏ điều tiết; Xoá điều tiết; Việc dỡ bỏ các luật và dưới luật của chính phủ trung ương hay địa phương hạn chế 818 Deregulation Phi điều tiết. sự tham gia vào các hoạt động nhất định. Xem PRIVATIZATION. Mức thay đổi của BIẾN PHỤ THUỘC của một hàm trên một đơn vị của thay đổi trong 819 Derivative Đạo hàm. BIẾN ĐỘC LẬP được tính trong một khoảng vô cùng nhỏ với biến độc lập. Page 27
15. No Term Definition Explaination Cầu phái sinh, cầu dẫn xuất, Cầu đối với một yếu tố sản xuất. Diều này có ý nghĩa là cầu đó phát sinh từ nhu cầu 820 Derived demand cầu thứ phát. đối với hàng hoá cuối cùng mà yếu tố đó góp phần để sản xuất ra. Quá trình loại bỏ những ảnh hưởng của mùa vụ, những hiện tượng xảy ra thường 821 Deseasonalization Xoá tính chất thời vụ. xuyên theo mùa làm méo mó xu thế nổi bật khỏi các số liệu. Xem FILTER. 822 Desired capital stock Dung lượng vốn mong muốn. Dung lượng dài hạn tối ưu. Định thức (hay Del hoặc được 823 Determinant ký hiệu |A|). 824 Deterministic distribution Phân phối tất định 825 Deterministic distribution Phân phối tất định. Quá trình mà một khuynh hướng về thời gian được loại bỏ khỏi số liệu, thường bằng Khử khuynh hướng; Giảm việc trước tiên ước tính một khuynh hướng theo thời gian và tính toán các số dư. Xem 826 Detrending khuynh hướng. FILTER. 827 Devaluation Phá giá Giảm tỷ giá hối đoái cố định giữa một đồng tiền và các đồng tiền khác. 828 Devaluation and revaluation Phá giá và nâng giá. Để miêu tả tình trạng kinh tế của các nước nghèo hơn của thế giới, được bắt đầu sử dụng trong những năm 1960 để thay thế các cụm thuật ngữ ít hoàn chỉnh hơn như 829 Developing countries Các nước đang phát triển. "kém phát triển" hoặc "lạc hậu". Xem ADVANCED COUNTRIES. 830 Development area Vùng cần phát triển. Các vùng ở Anh có nhiều hình thức hỗ trợ của chính phủ đối với công nghiệp. Hoạch định phát triển; Lập kế Một kế hoạch với một loạt các mục tiêu nhằm phát triển tiềm năng kinh tế và xã hội 831 Development planning hoạch phát triển. của toàn bộ nền kinh tế hay một vùng nhất định. Cách tiếp cận vấn đề chậm phát triển, phụ thuộc vào mô hình tăng trưởng nào được 832 Development strategy Chiến lược phát triển. sử dụng. Mức chênh lệch giẵ giá trị của một biế số và TRUNG BÌNH của nó. Xem Standard 833 Deviation Độ lệch. deviation, Variace. 834 Dickey fuller test Các kiểm định Dickey Fuller. Một tập hợp các kiểm định sự tồn tại của đơn vị gốc trong chuỗi thời gian. Một phương trình trong đó giá trị hiện tại của BIẾN PHỤ THUỘC được biểu diễn dưới 835 Difference equation Phương trình vi phân dạng một hàm của các giá trị trước của nó. Nguyên lý bất bằng; Nguyên lý 836 Difference principle khác biệt Xem RAWLSIAN JUSTICE Difference stationary process 837 (DSP) Quá trình vi phân tĩnh. 838 Differencing Phương pháp vi phân Phương pháp dùng để nhận diện một phương trình vi phân tĩnh. Các cung bậc; Các mức chênh 839 Differentials lệch. Xem WAGE DIFFERENTIALS. Hàng hoá cùng loại mang nét 840 Differentiated goods đặc trưng riêng. Một khía cạnh của tăng trưởng của hãng bằng ĐA DẠNG HOÁ, chỉ sự tăng trưởng được thúc đẩy bởi đưa ra những sản phẩm khác biệt với những sản phẩm khác và 841 Differentiated growth Tăng trưởng nhờ đa dạng hoá được khách hàng cũng như hãng được coi là mới. Quá trình đa dạng hoá; Phép 842 Differentiation vi phân 1) Xem PRODUCT DIFFERENTIATION. 2) Quá trình tính đạo hàm của một hàm. Quá trình truyền bá; Sự phổ Trong bối cảnh phổ biến kỹ thuật, cụm thuật ngữ này chỉ mức độ truyền bá các sáng 843 Diffusion biến chế sang các hãng. Tên thường dùng cho vòng dàm phán thương mại thứ năm tổ chức dưới sự bảo trợ 844 Dillon Round Vòng đàm phán Dillon của HIỆP ĐỊNH CHUNG VỀ THUẾ QUAN VÀ MẬU DỊCH ở GENEVA (1960-1961) Diminishing marginal rate of (Quy luật về) tỷ lệ thay thế 845 substitution biên giảm dần. Hiện tượng theo đó giả định rằng thoả dụng gia tăng đối với một đơ n vị hàng hoá giảm 846 Diminishing marginal utility Độ thoả dụng biên giảm dần. khi càng nhiều hàng hoá được mua hơn. (Qui luật về) giá trị thoả dụng Diminishing marginal utility of biên giảm dần của tài sản/của 847 wealth cải. Mức sinh lợi giảm dần; Lợi tức 848 Diminishing returns giảm dần Xem LAW OF DIMINISHING RETURNS. 849 Direct costs Chi phí trực tiếp. Xem VARIABLE COSTS. Một hệ thống phát triển mới đây về thanh toán qua hệ thóng ngân hàng. Theo đó ngân hàng của một người giao dịch sắp nhận một khoản thanh toán sẽ đưa ra khiếu nợ cầu trực tiếp đối với ngân hàng của bên phải trả nợ để thanh toán, đến lượt mình ngân 850 Direct debit Ghi nợ trực tiếp. hàng của bên nợ sẽ ghi nợ vào tài khoản người trả. 851 Direct taxes Thuế trực thu. Là thuế đánh trực tiếp vào cá nhân hay hãng. Thuế này ngược với thuế gián thu. 852 Directors Ban giám đốc. Xem COMPANY DIRECTOR. Một giả thuyết do Aaron Director đưa ra, cho rằng trong một hệ thống dân chủ, chính phủ có xu hướng theo đuổi những chính sách phân phối lại thu nhập từ những người 853 Director's Law Quy luật Director khá giàu và người nghèo sang những nhóm thu nhập trung bình. 854 Dirigiste Chính phủ can thiệp. 855 Dirigiste Chính phủ can thiệp. Một loại hình TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI THẢ NỔI nhưng không được hoàn toàn tự do, bởi vì Thả nổi (kiểu) bùn; Thả nổi các NGÂN HÀNG TRUNG ƯƠNG thỉnh thoảng lại can thiệp nhằm làm cho tỷ giá lệch 856 Dirty float không hoàn toàn khỏi tỷ giá của thị trường tự do. Công nhân (có vị thế) bất lợi; Những công nhân không có lợi Những người công nhân mà xét về tay nghề họ đưa ra thị trường lao động hoặc các 857 Disadvantaged workers thế. "tín hiệu" họ chuyển tới những người chủ tương lai ở tình thế tương đối bất lợi. Tổng số người rời bỏ công việc một cách không tình nguyện trong bất kỳ một thời kỳ 858 Discharges Những người bị thôi việc nào. Một TRUNG GIAN TÀI CHÍNH trong thị trường tiền tệ London thu về các tài sản ngắn 859 Discount house Hãng chiết khấu hạn cùng với tiền sẽ trả khi có thông báo ngắn hạn Theo nghĩa hẹp là thị trường London mà tại đó HỐI PHIẾU THƯƠNG MẠI và HỐI 860 Discount market Thị trường chiết khấu. PHIẾU BỘ TÀI CHÍNH được mua bán . Page 28
16. No Term Definition Explaination Tỷ lệ chiết khấu; suất chiết Tỷ lệ mà lợi nhuận hay chi phí tương lai sẽ được chiết khấu do SỞ THÍCH HIỆN TẠI 861 Discount rate khấu HƠN TƯƠNG LAI hoặc vì sự tồn tại của LÃI SUẤT DƯƠNG. 862 Discount rate Suất chiết khấu. Dòng tiền đã chiết khấu; Một phương pháp đánh giá các dự án dựa trên ý tưởng CHIẾT KHẤU chi phí và lợi 863 Discounted cash flow (DCF) Luồng tiền chiết khấu nhuận tương lai xuống giá trị hiện tại của chúng. Lợi tức luồng tiền đã chiết 864 Discounted cash flow yield khấu Xem RATE OF RETURN. 865 Discounting Chiết khấu Quá trình áp dụng một lãi suất đối với khoản vốn. Discouraged worker / 866 unemployment Người thất nghiệp do nản lòng. Giả thuyết về công nhân nản 867 Discouraged Worker Hypothesis lòng. Những công nhân rời bỏ thị trường lao động khi thất nghiệp tăng lên. 868 Discrete distribution Phân phối rời rạc 869 Discrete variable Biến gián đoạnMột biến chỉ nhận một số giá trị nhất định. Chính sách thu chi ngân sách 870 Discretionary fiscal policy chủ động. Những mức lợi nhuận vượt Lợi nhuận vượt quá mức tối thiểu cần thiết để đạt được sự chấp nhận của các cổ 871 Discretionary profits trội đông. Sự can thiệp trực tiếp của chính phủ thường ở dạng CHÍNH SÁCH TÀI CHÍNH hay CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ nhằm ổn định tăng trưởng hay mức THU NHẬP QUỐC DÂN. 872 Discretionary stabilization Sự ổn định có can thiệp (Ngược lại với AUTOMATIC STABILIZERS). Độc quyền phân biệt đối xử; 873 Discriminating monopoly Độc quyền có phân biệt. Xem PRICE DISCRIMINATION. 874 Discrimination Sự phân biệt đối sử. Đối sử không công bằng đối với những thứ như nhau. 875 Discriminatory pricing Định giá có phân biệt Xem PRICE DISCRIMINATION. Tính phi kinh tế do tăng Những rằng buộc mạnh mẽ phát sinh khi tốc độ tăng trưởng cao hơn một mức nào đó 876 Diseconomies of growth trưởng và làm mất tính hiệu quả của các hoạt động của hãng. 877 Diseconomies of scale Tính phi kinh tế do quy mô. Xem ECONOMIES OF SCALE. Tiến bộ kỹ thuật đạt được mà không tốn kém tiền đầu tư, như một dạng "lộc trời cho", Tiến bộ kỹ thuật ngoại tại; Tiến hoàn toàn không phụ thuộc tích luỹ vốn hay bất kỳ biến nào khác trong hệ thống kinh 878 Disembodied technical progress bộ kỹ thuật tách rời. tế. Trạng thái bất cân; Trạng thái 879 Disequilibrium không cân bằng Một trạng thái không cân bằng. 880 Disguised unemployment Thất nghiệp trá hình. Xem HIDDEN UNEMPLOYMENT. 881 Disincentive Trở ngại Xem TAX DISINCENTIVE. 882 Disinflation Quá trình giảm lạm phát. Quá trình làm mất dần hay giảm LẠM PHÁT. Quá trình theo đó vốn mà từ trước đã đi từ người cung cấp cuối cùng đến người sử dụng cuối cùng thông qua TRUNG GIAN TÀI CHÍNH, đặc biệt là các ngân hàng vì các Quá trình xoá bỏ trung gian; lý do liên quan đến lãi suất tương đối hay kiểm soát khả năng mở rộng các khoản tiền 883 Disintermediation Phi trung gian. gửi của các ngân hàng, bây giờ đựoc tiến hành trực tiếp. Việc cố ý giảm một phần DUNG LƯỢNG VỐN hay sự thất bại có dự định hoặc không 884 Disinvestment Giảm đầu tư. dự đinh về đầu tư thay thế để trang trải khấu hao. 885 Dispersion Phân tán. Xu hướng quan sát được về tăng chi tiêu công cộng trong suốt một cuộc chiến tranh Hiệu ứng chuyển dời; Hiệu hay cuộc khủng hoảng quốc gia khác nhưng không trở về mức ban đầu sau khủng 886 Displacement effect ứng thay đổi trạng thái. hoảng. Thu nhập khả dùng; thu nhập 887 Disposable income khả tiêu; Thu nhập khả dụng. Thu nhập còn lại sau khi trả thuế. Xem PERSONAL INCOME. 888 Dissaving Giảm tiết kiệm. Tiêu dùng vượt thu nhập hiện tại. 889 Distance cost Phí vận chuyển. Xem TRANSFER COSTS. 890 Distortions Biến dạng Các biến dạng và thất bại của 891 Distortions and market failure thị trường. Các biến dạng và thất bại của 892 Distortions and market failures thị trường. Sự xác định về các mối quan hệ kinh tế lượng thường đòi hỏi rằng một biến giải thích 893 Distributed lags Độ trễ có phân phối. không chỉ tồn tại dưới giá trị hiện tại mà còn dưới dạng một chuỗi trước đó (trễ). Phần lợi nhuận ròng do hãng phân phối dưới dạng trả lãi cổ tức cho những người sở 894 Distributed profits Lợi nhuận được phân phối. hữu vốn cổ phiếu công ty. Xem DIVIDEND PAY. 895 Distribution Phân phối. 896 Distribution (stats) Phân phối. Một phần của chính sách chi tiêu và thuế của chính phủ liên quan tới điều chỉnh phân 897 Distribution function Chức năng phân phối. phối thu nhập hoặc của cải trong xã hội. Các lý thuyết liên quan đến cơ chế theo đó THU NHẬP quốc dân được phân phối giữa 898 Distribution, theories of Các lý thuyết phân phối. các cá nhân và các nhóm trong nền kinh tế. Sự đúng mực hay công bằng theo cách mà sản phẩm của một nền kinh tế được phân 899 Distributional equity Công bằng trong phân phối. phối giữa các cá nhân. Một hệ số bằng số áp dụng đối với những thay đổi trong thu nhập của các cá nhân hay nhóm cá nhân và bao gồm sự BIỆN MINH PHÂN PHỐI nào đó với mục đích đánh 900 Distributional wage Trọng số phân phối giá hiệu quả đóng góp của một chính sách hay dự án. Khi các nhà kinh tế đánh giá các chính sách hay dự án, họ gặp phải những khó khăn Sự xem xét khía cạnh phân như các chính sách ảnh hưởng không chỉ đối với tổng sản lượng của nền kinh tế mà 901 Distributive judgement phối; BIỆN MINH PHÂN PHỐi. cả cách thức sản lượng đó và lơi ích được phân phối giữa cá cá nhân. Công bằng về khía cạnh phân Một khái niệm hay nguyên tắc đánh giá các phương án phân phối thu nhập hoặc của 902 Distributive justice phối cải giữa các cá nhân. Xem Distributive judgement. 903 Disturbance term Sai số. Sai số trong một phương trình hồi quy (hay còn gọi là nhiễu ngẫu nhiên). Sự không thoả mãn hoặc không hài lòng do một sản phẩm hay "hàng xấu" gây ra.Xem 904 Disutility Độ bất thoả dung. Utility. Page 29
17. No Term Definition Explaination 905 Divergence Phân rã; phân kỳ; Sai biệt. Chu kỳ phân rã; Chu kỳ bùng 906 Divergent cycle nổ. Xem EXPLOSIVE CYCLE. Hoặc có nhiều ngành trong một khu vực hoặc có một loạt sản phẩm do một hãng bán 907 Diversification Đa dạng hoá. ra. Một nhà đâu tư giữ một phần của cải của mình dưới dạng tiền và phần còn lại là công 908 Diversifier Người đầu tư đa dạng. trái hợp nhất. 909 Dividend Cổ tức. Phần trả cho cổ đông dưới dạng tiền hay cổ phiếu. 910 Dividend cover Mức bảo chứng cổ tức. Tỷ số lợi nhuận trên cổ phiếu thông thường so với tổng lợi tức trên cổ phiếu. 911 Dividend payout ratio Tỷ số trả cổ tứcPhần lợi tức để thanh toán CỔ TỨC. 912 Dividend yield Lãi cổ tức. Lãi cổ tức cho thấy tỷ lệ % lợi tức mà nhà đầu tư có thể thu tại mức giá hiện hành. Quá trình phân bổ lao động cho hoạt động nào đó có năng suất cao nhất, tức là vào 913 Division of labour Phân công lao động. hoạt động sử dụng tốt nhất các kỹ năng của nó. Giấy chứng nhận tiền gửi (CD) ghi bằng đola và được phát hành để được phát hành 914 Dollar certificate of deposite Giấy chứng nhận tiền gửi đôla. để đổi lấy tiền gửi bằng đôla. 915 Dollar standard Bản vị đôla Nhà kinh tế người Mỹ gốc Ba Lan, nổi tiếng vì công trình của ông về THUYẾT TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ. Ông nhấn mạnh rằng chi tiêu đầu tư có hai hiệu ứng, cụ thể là hiệu ứng tạo thu nhập và hiệu ứng tăng năng lực. Kinh tế học KEYNES chỉ công nhận hiệu ứng thứ nhất và Domar đưa ra khẳng định về những điều kiện cần tăng cầu và tăng năng lực để phát triển một cách cân đối. Kết quả mà ông thu được giống với những gì HARROD thu được một cách độc lập để đến ngày nay chúng được biết đến như những điều kiện của Harrod/Domar. Tác phẩm chính của ông là Các tiểu luận về 916 Domar, Evsey D. (1914-) thuyết tăng trưởng kinh tế (1957). Tăng trưởng hướng nội; Tăng trưởng hướng vào thị trường 917 Domestic - oriented growth nội địa. 918 Domestic absorption Sự hấp thu trong nước. Một chỉ số về thay đối tiền tệ trong một nền kinh tế, do QUỸ TIỀN TỆ QUỐC TẾ đưa ra và ủng hộ trong những năm 1960, như một thước đo hiện hành đúng hơn về các tác nhân mở rộng trong hệ thống tiền tệ so với những thay đổi tính được trong dung 919 Domestic credit expansion Tín dụng trong nước (DCE). lượng tiền. 920 Domestic resources cost Chi phí tài nguyên trong nước. 921 Dominant firm price leadership Giá của hãng khống chế. Xem Price leadership. Một cách tiếp cận có hệ thống để giải các hệ phương trình có 4 phương trình hoặc có 922 Doolittle method Phương pháp Doolittle 4 phương trình trở lên do M.H.Doolittle đưa ra. Việc tính một yếu tố chi phí hay lợi ích nhiều hơn một lần trong PHÂN TÍCH CHI PHÍ- 923 Double counting Tính hai lần; Tính lặp LỢI ÍCH. TỶ giá ngoại thương có tính đến giá của các yếu tố sản 924 Double factorial terms of trade xuất của cả hai bên. Xem TERMS OF TRADE. 925 Double switching Chuyển đổi trở lại. Xem RESWITCHING. Double taxation and double Đánh thuế hai lần và tránh Một cá nhân hay tổ chức có thu nhập ở nước ngoài có thể phải chịu THUẾ thu nhập 926 taxation relief. đánh thuế hai lần. đó ở cả nước ngoài và nước bản địa. Sự hội tụ lặp về nhu cầu; Sự Nếu việc mua bán được tiến hành theo PHƯƠNG PHÁP HÀNG ĐỔI HÀNG thì cần 927 Double-coincidence of wants trùng hợp nhu cầu. thiết phải có sự trùng hợp hai lần nhu cầu giữa hai bên tham gia trao đổi. SỐ CHỈ BÁO giá cổ phiếu trên SỞ GIAO DỊCH CHỨNG KHOÁN PHỐ WALL. Đó là thuật ngữ tương ứng của Mỹ cho CHỈ SỐ CỔ PHIẾU THƯỜNG CỦA THỜI BÁO TÀI 928 Dow Jones index Chỉ số Dow Jones. CHÍNH. Trong những phát triển hiện đại của KINH TẾ HỌC KEYNES có lập luận cho rằng hàm cung và cầu thông thường không cho thấy những tín hiệu xác đáng về điểm cân 929 Dual decision hypothesis Giả thuyết quyết định kép bằng trên thị trường. Giả thuyết cho rằng thị trường lao động được phân thành 2 cấp: Cấp một và cấp hai.Những công việc có lương cao, có triển vọng về đề bạt, an toàn và trợ cấp cao, tạo thành khu vực cấp một của một nền kinh tế lưỡng cấp. Trong khu vực cấp hai, tiền lương được hình thành do cạnh tranh, công việc đủ nhiều để có thể sử dụng hết tất cả công nhân, tuy nhiên những công việc này có lương thấp, không ổn định và nói Giả thiết thị trường lao động chung là không hấp dẫn. Những công nhân trong khu vực cấp hai do đó phải chịu tình 930 Dual labour market hypothesis hai cấp. trạng hữu nghiệp phiếm dụng. Thuyết này ban đầu do Mathus đề xướng, ông xem nền kinh tế gồm 2 khu vực chính: nông nghiệp và công nghiệp; chia nền kinh tế thành 2 khu vực và xem xét sự tác động 931 Dualism, theory of Lý thuyết nhị nguyên qua lại giữa chúng được coi là làm tăng sự hiểu biết về quá trình phát triển. Phương phá dẫn xuất các hệ phương trình cầu phái sinh phù hợp với hành vi tối ưu hoá của người tiêu dùng hay sản xuất bằng cách đơn giản là vi phân hóa một hàm 932 Duality Phương pháp đối ngẫu. thay thế cho việc giải một bài toán tối ưu có ràng buộc. Một biến nhị phân (có - không) được đưa ra để xem xét những dịch chuyển (dịch chuyển giả) hay thay đổi ngoại sinh của độ dốc (đọ đốc giả) trong mối quan hệ kinh tế 933 Dummy variable Biến giả. lượng. 934 Dummy Variable Biến số giả. Việc bán một hàng hoá ở nước ngoài ở mức giá thấp hơn so với mức giá ở thị trường 935 Dumping Bán phá giá. trong nước. Một cơ cấu thị trường chỉ có 2 hãng. Các mô hình lý giải có ý giải thích sự xác định sản lượng và giá cả trên cơ cấu thị trường này đặt cơ sở phân tích của mình lên những giả định xem xét đến việc đưa ra quyết định trong đó có sự phụ thuộc lẫn nhau 936 Duopoly Lưỡng độc quyền bán. được thấy rõ. 937 Duopsony Lưỡng độc quyền mua. Một thị trường chỉ có hai người mua cùng một loại sản phẩm hay dịch vụ đem trao đổi. Page 30
18. No Term Definition Explaination 938 Duration of unemployment Thời gian thất nghiệp Khoảng thời gian trung bình mà một cá nhân trải qua khi đăng ký thất nghiệp. Số thống kê dự báo bài toán TƯƠNG QUAN CHUỖI hay các hệ số sai số trong phép hồi quy, bao gồm một biến nội sinh trễ hoãn trong trường hợp số thống kê Durbin - 939 Durbin h - statistic Số thống kê Durbin - h Watson-d thông dụng hơn không thể áp dụng được. Một số thống kê dự báo về bài toán TƯƠNG QUAN CHUỖI của các hệ số sai số 940 Durbin- Watson Số thống kê (d hoặc D.W.). trong phép hồi quy. Phân tích liên thời gian về hệ thống kinh tế. Nền kinh tế có thể đi từ một điểm cân bằng này sang điểm cân bằng khác (tức là hai điểm CÂN BẰNG TĨNH SO SÁNH) 941 Dynamic economics Kinh tế học động. hoặc có thể liên tục không đạt đến điểm cân bằng tĩnh nào. Các ngoại hưởng động; Ngoại 942 Dynamic externalities ứng động. 943 Dynamic model Mô hình kinh tế động. Xem Dynamic economic. 944 Dynamic peg Tỷ giá hối đoái neo động. Xem EXCHANGE RATE. 945 Dynamic programming Quy hoạch động. Một tập hợp các kỹ thuật toán học để giải các loại bài toán chuỗi ra quyết định. Dynamic theories of comparative Các lý thuyết động về lợi thế Các lý thuyết mới về thương mại quốc tế, nhấn mạnh vai trò của tính rõ ràng và sự 946 advantage. so sánh. truyền bá thônh tin trong việc giải thích hình thái thương mại quốc tế và sản xuất. Page 31
19. No Term Definition Explaination Việc gắn những yếu tố cụ thể trong CHI TIÊU CÔNG CỘNG với các khoản thu nhập 947 Earmaking Dành cho mục đích riêng. huy động từ một số cụ thể. Xem BENEFIT PRINCIPLE. Cụn thuật ngữ được sử dụng theo hai cách: một để miêu tả phần lợi tức đối với nỗ lực của con người, thù lao cho đầu vào của yếu tố lao động sản xuất và nghĩa thứ hai để 948 Earning Thu nhập. miêu tả thu nhập của một doanh nghiệp. 949 Earnings driff Khuynh hướng tăng thu nhập. Tăng thu nhập hàng tuần vượt mức tăng MỨC LƯƠNG đã thoả thoả thuận. 950 Earnings function Hàm thu nhập. Mối quan hệ hàm số giữa các mức thu nhập và các yếu tố quyết định chúng. Chính sách tiền tệ và tài khoá lỏng/chặt; Chính sách nới lỏng Easy / tight monetary or fiscal / thắt chặt tiền tệ hay thu chi 951 policy ngân sách. 952 Easy money Tiền dễ vay. Tình trạng chung của việc vay tiền dễ dàng và rẻ trong hệ thống tài chính. Thuế do các thành viên của CỘNG ĐỒNG CHÂU ÂU (EC) đánh vào hàng nông phẩm 953 EC Agricultural Livies Thuế nông nghiệp của EC nhập khẩu từ các nước không phải là thành viên. Xem EXPORT CREDITS 954 ECGD GUARANTEE DEPARTMENT Người theo thuyết Keynes 955 Eclectic Keynesian chiết trung. Một MÔ HÌNH toán học của một nền kinh tế hay một bộ phận của một nền kinh tế mà 956 Econometric model Mô hình kinh tế lượng. các tham số của nó được ước tính bằng phương pháp kinh tế lượng. Một nghành của thống kê học liên quan tới kiểm nghiệm các giả thuyết kinh tế và ước tính các tham số kinh tế chủ yế thông qua phương pháp HỒI QUY BỘI SỐ, mặc dù 957 Econometrics Môn kinh tế lượng. đôi khi thông qua việc sử dụng phương pháp luận phức tạp hơn. Những hoạt đông kinh tế mà sự tăng trưởng và phát triển của chúng được coi là có 958 Economic base Cơ sở kinh tế. vai trò quyết địng đối với tăng trưởng kinh tế của một vùng hay của một thị trấn. Một dạng của NHÂN TỬ KHU VỰC ước tính ảnh hưởng của những thay đổi trong 959 Economic base multiplier Nhân tử cơ sở kinh tế. một CƠ SỞ KINH TẾ vùng đối với toàn bộ nền kinh tế của vùng. Một liên minh kinh tế giữa các nước có biểu thuế quan và chính sách thương mại 960 Economic community Cộng đồng kinh tế. chung đã dỡ bỏ các hạn chế đối với thương mại giữa các nước thành viên. Một cơ quan viện trợ kinh tế, thành lập năm 1948 do Đạo luật Trợ giúp nước ngoài Economic Co-operation của Mỹ, quản lý KẾ HOẠCH MARSHALL đối với việc phục hồi kinh tế Châu Âu sau 961 Administration Cơ quan Hợp tác kinh tế. chiến tranh thế giới thứ hai. 962 Economic cost Chi phí kinh tế. Quá trình cải thiện mức sônngs và sự sung túc của dân chúng của các nước đang 963 Economic development Phát triển kinh tế. phát triển bằng cách tăng thu nhập trên đầu người. 964 Economic development Committee Uỷ ban Phát triển kinh tế. Xem NATIONAL ECONOMIC DEVELOPMENT COUNCIL. 965 Economic development Institute Viện Phát triển kinh tế. Xem INTERNATIONAL BANK FOR RECONSTRUCTION AND DEVELOPMENT 966 Economic dynamics Động học kinh tế. Xem DYNAMIC ECONOMICS 967 Economic efficiency Hiệu quả kinh tế. Xem ALLCATIVE EFFICIENCY Một mặt hàng khan hiếm và mặt hàng mà người ta sẽ lựa chọn nhiều hơn nếu có thể. 968 Economic good Hàng hoá kinh tế. Xem FREE GOOD. Thường để chỉ mức tăng sản lượng thực tế của SẢN PHẨM QUỐC DÂN RÒNG, mặc dù thước đo này sẽ nhạy cảm với cách tính sản phẩm quốc dân. Xem GROWTH 969 Economic growth Tăng trưởng kinh tế. THEORY 970 Economic imperialism Đế quốc kinh tế. Xem IMPERIALISM Học thuyết ủng hộ khả năng sử dụng nhiều nhất các thị trường và các tác nhân cạnh 971 Economic liberialism Chủ nghĩa tự do kinh tế. tranh để điều phối hoạt động kinh tế. Tên đặt cho "vật đựoc được sáng tạo" trong kinh tế học, bằng cách đó, các cá nhân được giả định là cư sử như thể họ tối đa hoá độ thoả dụng, chịu chi phối bởi những 972 Economic man Con người kinh tế. ràng buộc, trong đó hiển nhiên nhất là thu nhập. 973 Economic planning Hoạch định kinh tế.Sự phối hợp một các có tổ chức các hoạt động kinh tế. 974 Economic policy Chính sách kinh tế.Sự điều hành của nhà nước đối với nền kinh tế của một quốc gia. 975 Economic price Giá kinh tế. 976 Economic profit Lợi nhuận kinh tế. 977 Economic rate of return Tỷ suất lợi nhuận kinh tế. Tiền thuê kinh tế, tô kinh tế, Khoản tri trả cho một yếu tố sản xuất vượt mức cần thiết để giữ yếu tố đó ở mức sử 978 Economic rent Đặc lợi kinh tế. dụng hiện tại. Chênh lệc giữa sản lượng của một nền kinh tế và chi phí cần thiết để sản xuất ra sản lượng đó, mà chi phí cần thiết là TIỀN CÔNG, KHẤU HAO VỐN, chi phí nguyên vật 979 Economic surplus Thặng dư kinh tế. liệu. Một mô hình về hành vi chính trị giả định rằng là cử tri là những người tối đa hoá ĐỘ Lý thuyết chính trị dựa trên THOẢ DỤNG và các đảng phái chính trị là những TỔ CHỨC TỐI ĐA HOÁ PHIẾU 980 Economic theory of polities kinh tế. BẦU. 981 Economic union Cộng đồng kinh tế. Xem ECONOMIC COMMUNITY 982 Economic welfare Phúc lợi kinh tế.Phần phúc lợi của con người xuất phts từ việc tiêu dùng hàng hoá và dịch vụ. Một ngành nghiên cứu về cách thức con người tự tổ chức để giải quyết vấn đề cơ bản 983 Economics Kinh tế học. về sự khan hiếm. Tính kinh tế nhờ học hành; Lợi 984 Economies of learning ích kinh tế do học tập Xem LEARNING Tính kinh tế nhờ qui mô; Lợi 985 Economies of scale thế kinh tế nhờ quy mô. Giảm chi phí trung bình của một sản phẩm xét trong dài hạn nhờ tăng sản lượng. Một nhận định rằng, tiền công cao sẽ dẫn đến năng suất cao; tiền công và sản phẩm 986 Economy of high wages Nền kinh tế có tiền công cao. lao động biên được coi là có liên hệ thuận với nhau. 987 ECSC Xem EUROPEAN COAL AND STEEL COMMUNITY 988 ECU Xem EUROPEAN MONETARY SYSTEM Page 32