Tổ chức dạy học môn Access theo hướng tích hợp tại trường Cao đẳng Công nghệ Thủ Đức

Nội dung text: Tổ chức dạy học môn Access theo hướng tích hợp tại trường Cao đẳng Công nghệ Thủ Đức

1. TỔ CHỨC DẠY HỌC MÔN ACCESS THEO HƯỚNG TÍCH HỢP TẠI TRƯỜNG CAO ĐẲNG CÔNG NGHỆ THỦ ĐỨC ORGANIZING INTEGRATED TEACHING TO THE ACCESS SUBJECT AT THU ĐUC COLLEGE OF TECHNOLOGY Phan Gia Phước Học viên lớp Cao học GDH – 18B Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật TP. HCM TÓM TẮT Hiện nay, dạy học tích hợp đang được áp dụng trong nhiều trường Trung cấp và Cao đẳng ở nước ta nhằm đào tạo ra lực lượng lao động có kỹ năng hành nghề cao, đáp ứng tốt nhu cầu của thực tiễn sản xuất, kinh doanh, góp phần vào sự phát triển của đất nước. Dạy học tích hợp có thể hiểu là một hình thức dạy học kết hợp giữa dạy lý thuyết và thực hành trong cùng một không gian, thời gian. Tuy nhiên, nhiều giáo viên ở các trường Trung cấp và Cao đẳng hiện nay còn gặp nhiều khó khăn, lúng túng trong việc dạy học theo hướng tích hợp, cụ thể là gặp khó khăn trong việc tổ chức triển khai dạy học bài dạy tích hợp. Bài báo sẽ làm rõ vấn đề này thông qua việc tổ chức dạy học môn Access theo hướng tích hợp tại Trường Cao đẳng Công nghệ Thủ Đức. ABSTRACT Integrated teaching has been applied widely in many colleges and vocational school in Vietnam in order to contribute to the training progress of the new labor force with skills, satified the demands of manufacturers or business premises as well as the development progress. Integrated teaching can be seen as a teaching method which combines both practice and theory in the same time and space. However, many teachers in the colleges and vocational schools have faced up to applying this method, such as organizing or planning the lecture in this approach – integration. This paper will clarify this issue through organizing integrated teaching to the access subject at thu đuc college of technology. I. ĐẶT VẤN ĐỀ Trong Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc phối hợp linh hoạt giữa phương pháp dạy học lần IX của Đảng Cộng Sản Việt Nam đã chỉ rõ: lý thuyết với phương pháp dạy học thực hành “Đổi mới phương pháp dạy và học, phát huy vào cùng một quá trình dạy học, sao cho sau tư duy sáng tạo và năng lực tự đào tạo của quá trình học tập, người học vừa làm được vừa người học, coi trọng thực hành, thực nghiệm, hiểu được nội dung khoa học đã được truyền ngoại khóa, làm chủ kiến thức, tránh nhồi thụ. Bản chất của tổ chức dạy học tích hợp là nhét, học vẹt, học chay”. kết hợp giữa dạy lý thuyết và thực hành trong Hiện nay, phương pháp dạy học đáp ứng cùng một không gian, thời gian. Điều này có nghĩa khi dạy một kỹ năng nào đó, phần kiến một cách hiệu quả nhất việc kết hợp lý thuyết và thực hành để người học nắm vững kiến thức thức chuyên môn liên quan đến đâu sẽ được là phát huy tối đa năng lực thực hiện chính là dạy đến đó và được thực hành kỹ năng ngay. phương pháp dạy học theo hướng tích hợp. Cả hai hoạt động này được thực hiện tại cùng Phương pháp dạy học theo hướng tích hợp là sự một địa điểm.
2. II. THỰC TRẠNG GIẢNG DẠY VÀ HỌC hiểu rõ và thực hành tốt. Những phương tiện TẬP MÔN ACCESS TẠI TRƯỜNG CAO dạy học như: máy tính, máy chiếu, tranh ảnh, ĐẲNG CÔNG NGHỆ THỦ ĐỨC hình vẽ, phim hướng dẫn, là không thể thiếu Trong thời buổi khoa học công nghệ như trong khi giảng dạy môn học này. Những hiện nay, hầu như bất cứ ngành nào cũng cần phương pháp dạy học tích cực hóa học sinh, đến sự trợ giúp của công nghệ thông tin. Nhu những hình thức tổ chức cho các em học tập cầu về lưu trữ, quản lý dữ liệu là nhu cầu rất như làm việc nhóm, thảo luận giải quyết vấn cần thiết của tất cả các doanh nghiệp từ nhỏ đến đề, đánh giá lẫn nhau, là vô cùng cần thiết để lớn. Do đó, môn học Access đã được đưa vào giúp các em học sinh chủ động, tích cực, tự giảng dạy cho học sinh lớp trung cấp Kế toán - lực, tự giác trong học tập. Tin học tại trường Cao đẳng Công nghệ Thủ Qua kết quả khảo sát sinh viên trường Cao Đức. Mục đích của môn học là giúp các em có đẳng Công nghệ Thủ Đức nhận thấy rằng: thể thiết kế, tổ chức, quản lý và khai thác dữ Trong quá trình dạy học môn Access, giáo viên liệu một cách hiệu quả, chính xác, đáp ứng cho thường xuyên giảng dạy theo cách giáo viên nhu cầu sản xuất công nghiệp ngày càng phát làm mẫu, học sinh bắt chước (chiếm tỷ lệ rất triển. cao 94.2%), trong khi đó các phương pháp Môn học Access có tính trừu tượng, tư duy khác lại ít được giáo viên sử dụng. Điều này sẽ cao, đặc biệt là đối với những học sinh không dẫn đến học sinh chỉ biết rập khuôn làm theo phải chuyên ngành công nghệ thông tin. Do đó, những hướng dẫn của giáo viên mà không hiểu khi dạy môn này giáo viên phải biết kết hợp sâu được nội dung lý thuyết, không phát huy nhiều phương pháp, phương tiện dạy học và có được khả năng sáng tạo. cách tổ chức dạy học phù hợp để các em có thể Biểu đồ 1: Khảo sát học sinh trường Cao đẳng Công nghệ Thủ Đức về các phương pháp dạy học mà giáo viên thường sử dụng khi giảng dạy môn Access. Qua khảo sát các giáo viên đang giảng dạy (36%); giáo viên định hướng, học sinh tự thực môn Access tại trường Cao đẳng Công nghệ hiện (28%), dạy học theo dự án (16%). Điều Thủ Đức nhận thấy rằng: khi giảng dạy môn này dẫn đến học sinh hay rập khuôn làm theo học Access, đa số giáo viên thường xuyên sử hướng dẫn của giáo viên và không tích cực tự dụng các phương pháp dạy học truyền thống tìm tòi nghiên cứu trong học tập. Do đó, việc tổ như: thuyết trình (chiếm tỷ lệ 76%); giáo viên chức dạy học môn Access theo hướng tích hợp làm mẫu, học sinh bắt chước (chiếm tỷ lệ là rất cần thiết, nhằm phát huy tối đa khả năng 92%). Trong khi đó, các phương pháp dạy học tư duy, sáng tạo, khả năng làm việc nhóm, khả giúp phát huy tính tích cực, tự lực, tự giác cho năng giải quyết vấn đề của học sinh trong học học sinh lại không thường xuyên được giáo tập cũng như trong thực tiễn nghề nghiệp của viên sử dụng, cụ thể như các phương pháp: các em sau này. thảo luận nhóm (tỷ lệ 28%); giải quyết vấn đề
3. III. TỔ CHỨC DẠY HỌC MÔN ACCESS năng lĩnh hội tri thức của các em. Hệ thống chủ THEO HƯỚNG TÍCH HỢP đề có lẽ thích hợp nhất để hoạch định các hoạt Để tổ chức dạy học môn Access theo hướng động dạy học nhằm thực hiện quan điểm tích tích hợp, tác giả đã tiến hành thiết kế các bài hợp trong dạy học. Chủ đề thường được xác giảng môn học Access thành các chủ đề, trong định bằng những cách sau: đó mỗi chủ đề sẽ ứng với một kỹ năng làm việc 1. Chỉ một phạm trù sự vật, hiện tượng, tên cụ thể cần thiết cho ngành học của các em học phạm trù chính là tên của chủ đề. sinh, đồng thời tác giả thiết kế một hình thức tổ 2. Chỉ một môi trường có hạn định cụ thể chức dạy học phù hợp để phát huy tối đa khả về không gian và thời gian. Bảng 1: Nội dung môn học Access theo chương trình khung và theo bài dạy tích hợp được thực hiện Tại trường Cao đẳng Công nghệ Thủ Đức. NỘI DUNG MÔN HỌC ACCESS THEO NỘI DUNG MÔN HỌC ACCESS THEO BÀI Thời STT CHƯƠNG TRÌNH KHUNG DẠY TÍCH HỢP gian Chủ đề 1: Tạo Form Danh sách sinh viên. 1 tiết Chủ đề 2: Tạo Form Danh sách sinh viên theo 2 tiết Bài 1:Thiết kế Biểu mẫu (Form) Khoa dạng Main – Sub. 1 1. Tạo Form bằng Wizard. Chủ đề 3: Tạo Form Xem điểm sinh viên dạng 2 tiết 2. Tạo Form bằng Design. Main – Sub. Chủ đề 4: Tạo Form Kết quả thi theo môn 2 tiết dạng Main – Sub. Chủ đề 5: Tạo các Command Button và Option 3 tiết Bài 2: Xây dựng các điều khiển (Control) trên Button trên Form Danh sách sinh viên. Form. Chủ đề 6: Tạo Combo Box chọn lựa Khoa cho 1. Command Button. 3 tiết Form Danh sách sinh viên theo Khoa. 2. Combo Box. Chủ đề 7: Tạo List Box để chọn lựa sinh viên 2 3. List Box. 3 tiết trong Form Danh sách sinh viên. 4. Tab Control. Chủ đề 8: Tạo Tab Control để quản lý các 5. Option Button. 2 tiết Form. 6. Option Group. Chủ đề 9: Tạo Menu để mở nhanh các đối 7. Tạo Menu. 2 tiết tượng trong Access. Chủ đề 10: Tạo Report Danh sách sinh viên, có tính tổng số sinh viên và định dạng theo Bài 3:Thiết kế Báo biểu (Report) 3 tiết 1. Khái niệm Report. điều kiện. 2. Tạo Report bằng Wizard. 3. Tạo Report bằng Design. Chủ đề 11: Tạo Report Danh sách sinh viên 3 4. Các đối tượng cơ bản trên Report: Label, theo từng Khoa, có thống kê số sinh viên của 3 tiết Text Box, Line, Rectangle, Page Break. mỗi khoa. 5. Tạo nhóm và các thao tác trên nhóm. Chủ đề 12: Tạo Report Bảng ghi điểm thi của 6. Tạo số thứ tự trên Report. từng sinh viên, có tính số học phần đã tích lũy 3 tiết và điểm trung bình của mỗi sinh viên. Bài 4: Macro Chủ đề 13: Xây dựng các nút lệnh điều khiển 1. Khái niệm. (Command Button) trên Form bằng Macro. 3 tiết 2. Các thành phần trong màn hình thiết kế Chủ đề 14: Tạo Form Tìm kiếm sinh viên (sử 3 tiết 4 Macro. dụng Macro). 3. Các thao tác trên Macro. Chủ đề 15: Tạo Option Group mở các đối 4. Một số hành động thường dùng. tượng theo điều kiện (sử dụng Macro). 3 tiết 5. Các ứng dụng của Macro. Bài 5: Module Chủ đề 16: Tạo Form Tính toán số học (cộng, 4 tiết 1. Giới thiệu về Module. trừ, nhân, chia) sử dụng Module. 5 2. Các thành phần trong một Module. Chủ đề 17: Tạo Form tính lũy thừa của một số 3 tiết 3. Cấu trúc lệnh trong Module: (sử dụng Module).
4. a) Cấu trúc lệnh gán. Chủ đề 18: Tạo Form Tìm ước số chung lớn 3 tiết b) Cấu trúc điều khiển nhất của 2 số (sử dụng Module). IF End IF. Chủ đề 19: Tạo Option Group điều khiển việc c) Cấu trúc chọn lựa. ẩn, hiện và mở các đối tượng theo điều kiện (sử 4 tiết d) Cấu trúc vòng lặp. dụng Module). 4. Các hàm nhập xuất dữ liệu: Chủ đề 20: Xây dựng Module Tìm thứ của một a) Hàm nhập dữ liệu. ngày bất kỳ. 3 tiết b) Hàm xuất dữ liệu. 6 Ôn tập 5 tiết 7 Tổng số 60 tiết Khi tiến hành tổ chức dạy học môn Access 4. Học sinh thực hiện nhiệm vụ theo kế theo hướng tích hợp thì thứ tự các hoạt động hoạch (có tham khảo các phiếu hướng của giáo viên và học sinh được diễn ra như sau: dẫn thực hiện), đưa ra được kết quả là 1. Giáo viên giới thiệu nội dung chủ đề sản phẩm vật chất thật hay dạng mô cần giải quyết: yêu cầu kỹ thuật, tiêu hình, mô phỏng, sản phẩm phần chuẩn, tiêu chí thực hiện, mẫu sản mềm, ứng với mỗi tiểu kỹ năng. phẩm. Giáo viên phân tích nội dung lý 5. Các nhóm học sinh tham gia đánh giá thuyết liên quan đến vấn đề cần giải lẫn nhau và tự đánh giá sản phẩm làm quyết (giáo viên định hướng) đồng thời được của nhóm mình dựa trên các tiêu phân tích vấn đề thành các mục nhỏ chí thực hiện mà giáo viên đã đưa ra (các tiểu kỹ năng). ban đầu. 2. Nhóm học sinh tự lập kế hoạch, quy 6. Các nhóm học sinh trao đổi chuyên môn trình làm việc, đưa ra được kết quả là với giáo viên để củng cố giải quyết vấn bản thiết kế: quy trình, cấu trúc – cấu đề: cái gì đã làm tốt và cái gì phải được tạo, sơ đồ nguyên lý, các bước thực làm tốt hơn ở lần sau? Học sinh tự rút hiện, cho mỗi tiểu kỹ năng. ra kinh nghiệm tổ chức thực hiện trong 3. Nhóm học sinh trao đổi chuyên môn với mỗi tiểu kỹ năng. giáo viên để đi đến quyết định kế hoạch, Sau khi tiến hành tổ chức dạy học môn quy trình, các bước thực hiện trong mỗi Access theo hướng tích hợp tại Trường Cao tiểu kỹ năng. đẳng Công nghệ Thủ Đức, tác giả đã thu được kết quả rất khả quan, học sinh đạt được kết quả học tập cao hơn so với khi tổ chức dạy học theo hướng giáo viên thuyết trình rồi làm mẫu, học sinh bắt chước. Bảng 2: Kết quả thi kết thúc môn Access của lớp đối chứng và thực nghiệm. ĐIỂM LỚP 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 SHS ĐỐI CHỨNG 30 0 0 2 6 3 9 1 3 3 1 2 THỰC NGHIỆM 34 0 0 0 0 6 3 7 3 3 7 5 Dựa trên các số liệu thực tế trong bảng kết - Điểm số của lớp thực nghiệm phân tán quả thi kết thúc môn Access của lớp đối chứng quanh điểm trung bình là 7.03. và thực nghiệm ta có thể thấy được: - Điểm số của lớp đối chứng phân tán quanh điểm trung bình là 5.3.
5. Ta có thể thấy được điểm trung bình của TÀI LIỆU THAM KHẢO lớp thực nghiệm khá cao hơn so với điểm trung 1. PGS. TS Lâm Mai Long (2010), Phân tích bình của lớp đối chứng. Tỷ lệ học sinh điểm cấu trúc bài giảng tích hợp, Lớp bồi dưỡng yếu, kém, trung bình trong lớp thực nghiệm phương pháp thiết kế và tổ chức dạy tích giảm khá nhiều, tỷ lệ học sinh đạt điểm giỏi hợp, Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP. HCM. trong lớp thực nghiệm tăng lên khá nhiều so với lớp đối chứng. Qua đó cho thấy việc tổ 2. TS Nguyễn Văn Tuấn (2010), Tài liệu học chức dạy học môn Access theo hướng tích hợp tập về phương pháp dạy học theo hướng tích là có hiệu quả. Như vậy, ta có thể kết luận hợp, Lưu hành nội bộ tại Trường Đại học Sư được rằng khi tổ chức dạy học môn Access phạm Kỹ thuật Tp. Hồ Chí Minh. theo hướng tích hợp thì kết quả học tập của 3. TS Võ Thị Xuân (2003), Tích cực hóa dạy học sinh được nâng cao. học – Bản chất và cách áp dụng, Kỷ yếu hội IV. KẾT LUẬN thảo tích cực hóa người học trong đào tạo nghề, Đại học Sư phạm Kỹ thuật Tp. Hồ Chí Hiện nay, dạy học theo hướng tích hợp là Minh. yêu cầu rất thiết thực đối với các trường Cao đẳng và Trung cấp chuyên nghiệp, Trung cấp 4. Drake, M. S (2007), Creating standards- nghề. Các trường Cao đẳng và Trung cấp hiện based integrated curiculum. Aligning nay đã đầu tư rất nhiều về cơ sở vật chất đủ để curriculum, content, assessment and đáp ứng tốt việc tổ chức dạy học theo hướng instruction, Corwin Press. A SAGE tích hợp. Việc thiết kế, tổ chức và triển khai publications company. Thousand Oaks, CA dạy học theo hướng tích hợp là hết sức cần 91320. thiết, nhằm giúp sinh viên phát triển tối đa về 5. Warnod, H (2002), Integrated curriculum. kiến thức, kỹ năng, thái độ nghề nghiệp để Designing curriculum in the immersion có thể làm việc một cách tốt nhất, đáp ứng các classroom. ACIE Newsletter the Bridge : đòi hỏi ngày càng cao và mang tính quốc tế của from research to practice. In journal of the các doanh nghiệp. modern language teachers’association of Victoria, Vol. 2, No 3. Tp. Hồ Chí Minh, ngày tháng năm 2012 Giảng viên hướng dẫn
6. BÀI BÁO KHOA HỌC THỰC HIỆN CÔNG BỐ THEO QUY CHẾ ĐÀO TẠO THẠC SỸ Bài báo khoa học của học viên có xác nhận và đề xuất cho đăng của Giảng viên hướng dẫn Bản tiếng Việt ©, TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT TP. HỒ CHÍ MINH và TÁC GIẢ Bản quyền tác phẩm đã được bảo hộ bởi Luật xuất bản và Luật Sở hữu trí tuệ Việt Nam. Nghiêm cấm mọi hình thức xuất bản, sao chụp, phát tán nội dung khi chưa có sự đồng ý của tác giả và Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP. Hồ Chí Minh. ĐỂ CÓ BÀI BÁO KHOA HỌC TỐT, CẦN CHUNG TAY BẢO VỆ TÁC QUYỀN! Thực hiện theo MTCL & KHTHMTCL Năm học 2016-2017 của Thư viện Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Tp. Hồ Chí Minh.