Thị trường yếu tố sản xuất

Nội dung text: Thị trường yếu tố sản xuất

1. THỊ TRƯỜNG YẾU TỐ SẢN XUẤT • Những vấn đề chung • Thị trường lao động Cung cầu vốn Cung cầu đất đai
2. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG • Giá và thu nhập của các yếu tố sản xuất - Đường cầu của các yếu tố sản D S xuất (D) dốc xuống - Đường cung của các yếu tố sản xuất (S) dốc lên - P* là giá cân bằng, Q* là sản lượng cân bằng E P* - Thu nhập của một yếu tố sản xuất = giá * lượng = OP*EQ* 0 Q*
3. Nguyên tắc thuê yếu tố sản xuất - Chi phí cận biên của một yếu tố sản xuất: MCf - Sản phẩm hiện vật cận biên của một yếu tố sản xuất: (MPPf = MPf ): phần tăng thêm của tổng sản lượng khi sử dụng thêm một đơn vị yếu tố sản xuất - Sản phẩm doanh thu cận biên của một yếu tố sản xuất: (MRPf): phần tăng thêm của tổng doanh thu khi bán thêm một đơn vị sản phẩm - MRPf = MPf * MR - Nguyên tắc thuê là MRPf = MCf
4. CẦU LAO ĐỘNG - Cầu thứ phát - Phụ thuộc vào w - Đường cầu lao động của hãng dốc xuống - MRPL = MPL * MR - MRPL = MPL * P ( khi thị trường hàng hóa là cạnh tranh hoàn hảo)
5. CẦU LĐ • KN: CÇu L§ lµ đại lượng phản ánh sè lîng L§ mµ ngêi chñ s½n lßng vµ cã kh¶ n¨ng thuª mín ë c¸c møc tr¶ c«ng (l¬ng) nhau trong 1 kho¶ng tgian n®Þnh(c¸c yÕu tè kh¸c kh«ng ®æi) • CÇu vÒ L§ lµ cÇu thø ph¸t(cÇu dÉn xuÊt) • §êng cÇu vÒ L§ còng dèc xuèng vµ ph¶n ¸nh luËt cÇu vÒ L§ w ↑(↓) => DLĐ↓(↑)
6. CÇu thø ph¸t(dÉn xuÊtph¸t sinh sau vµ phô thuéc vµo cÇu hµng ho¸, dÞch vô) Cầu lđ là cầu thứ phát v× nã phô thuéc vµo vµ ®îc dÉn xuÊt tõ møc s¶n lîng ®Çu ra víi CP ®Çu vµo cña DN mµ môc tiªu lµ IIMAX . Muèn IIMAX th× c¸c DN l¹i dùa vµo cÇu cña ngêi TD ®Ó X§ + Lîng H2 mµ DN ph¶i cung cho t2 + Chi phí cho L§(møc tiÒn c«ng)
7. LUẬT CẦU VỀ LAO ĐỘNG W w ↑(↓) => DLĐ↓(↑) Mức lương (w) II thay đổi dẫn đến W2 có sự vận động Dọc theo đường I D W1 Cầu ( I đến II) L2 L1 L
8. GIỚI HẠN GIÁ CẢ SLĐ * gi¸ trÞ t liÖu TD tèi thiÓu mµ 1 L§ cÇn cã • cã ®iÒu tiÕt: TLTDmin (lương quy ®Þnh) • kh«ng cã ®iÒu tiÕt: (tiÒn c«ng)min mµ ngêi L§ chÊp nhËn * giíi h¹n tèi ®a gi¸ c¶ SL§ W ≤ MRP
9. MRP và MPP 1. Sản phẩm doanh thu cận biên KN: Sản phẩm doanh thu cận biên là doanh thu thu thêm được khi SD thêm 1 đơn vị L • Công thức MRP =ΔTR/ΔL = ΔTR/ΔQ . ΔQ/ΔL = MR.MP 2. Sản phẩm hiện vật cận biên KN: Sản phẩm hiện vật cận biên là sp tăng thêm khi SD thêm 1 đơn vị L • Công thức MPP =ΔQ/ΔL = MP => KL: nếu là thị trường CTHH =>MRP = MPP.P
10. Nguyên tắc thuê lao động • Nếu MRPL> W: thuê thêm lao động • Nếu MRPL MC = MR => W = MR.MP MRP =ΔTR/ΔL = ΔTR/ΔQ . ΔQ/ΔL = MR.MP => KL: W = MRPL
11. CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG TỚI CẦU LĐ • Cầu về hàng hóa trên thị trường hàng hóa TD • Gi¸ hµng ho¸, dÞch vô ®Çu ra • Gi¸ c¸c yÕu tè ®Çu vµo kh¸c • Năng suất LĐ: Sự thay đổi trong công nghệ Cầu lao động tăng thì đường cầu dịch chuyển sang phải (từ D thành DL1) Cầu lao động giảm thì đường cầu dịch chuyển sang trái (từ DL thành DL2)
12. SỰ THAY ĐỔI ĐƯỜNG CẦU LAO ĐỘNG • Mức lương (w) thay đổi dẫn đến có sự vận động dọc theo đường cầu ( A đến A1) A1 • Sự thay đổi trong thị trường A hàng hóa, dịch vụ. • Sự thay đổi trong công nghệ Cầu lao động tăng thì DL DL2 DL DL1 dịch chuyển thành DL1 Cầu lao động giảm thì DL thành DL2.
13. SẢN PHẨM DOANH THU CẬN BIÊN Lương ($/giờ) Thị trường lao động cạnh tranh( P = MR) MRPL = MPLx P Thị trường lao động độc quyền (P>MR) MRPL = MPL x MR Số giờ làm việc
14. ĐƯỜNG CẦU LAO ĐỘNG CỦA HÃNG L Q P TR MRPL 1 5 2 10 10 2 10 2 20 10 3 14 2 28 8 4 17 2 34 6 5 19 2 38 4 6 20 2 40 2 7 20 2 40 0 8 18 2 36 - 4
15. ĐƯỜNG MRP P.A CẦU LĐ CỦA DN W,MRP 10 Thị trường lao động là MRPL = dL cạnh tranh 8 MP↓ • Đường cầu lao động của hãng chính là 6 đường sản phẩm W* doanh thu cận biên 4 của lao động 2 • Hình dáng của đường cầu LĐ phụ thuộc vào 0 1 2 3 4 5 6 cả w và MRPL
16. ĐƯỜNG CẦU LAO ĐỘNG CỦA HÃNG (Với vốn biến đổi) Lương -Khi w =$20, A là một điểm ($/giờ) trên đường cầu lao động - Khi w = $15, hãng sẽ thuê nhiều lao động và máy móc hơn, MRPLtăng, đường MRPL A dịch chuyển tạo ra một điểm C 20 mới trên đường cầu lao động. C - Như vậy A và C nằm trên 15 đường cầu lao động, còn B thì B không D 10 L MRPL1 MRPL2 5 0 40 80 120 160 Số giờ làm việc
17. ĐƯỜNG CẦU LAO ĐỘNG CỦA NGÀNH Hãng W w ($/giờ) Ngaønh ($/giờ) Cộng theo chiều ngangnếu giá sản phẩm không đổi 15 15 10 10 Ñöôøng caàu MRPL2 MRPL1 DL1 cuûa ngaønh 5 5 DL2 0 50 100 120 150 0 L0 L2 L1 Lao động Lao động
18. CUNG LAO ĐỘNG • Kn: Cung lđ lµ sè lîng L§ mµ ngêi L§ cã kh¶ n¨ng vµ s½n sµng cho thuª ë c¸c møc tiÒn c«ng kh¸c nhau trong mét khoảng thêi gian n®Þnh nào đó( các ntố khác không đổi) • Lượng cung lđ là sè lîng L§ mµ ngêi L§ cã kh¶ n¨ng vµ s½n sµng cho thuª ë một møc tiÒn c«ng nhất định trong mét khoảng thêi gian nào đó( các ntố khác không đổi) • Lùc lîng L§XH =  ngêi ®ang L§ hoÆc t×m kiÕm viÖc lµm
19. LUẬT CUNG VỀ LAO ĐỘNG W w ↑(↓) => L↑ (↓) S Mức lương (w) T thay đổi dẫn đến W2 II có sự vận động Dọc theo đường D W1 I Cung ( I đến II) L1 L2 L
20. CUNG LAO ĐỘNG • Đường cung lao động cá nhân có xu hướng vòng về phía sau. Tiền - ảnh hưởng thay thế(SE): w tăng, giá nghỉ lương ngơi tăng, thay thế làm việc cho nghỉ ngơi, Đường thời gian làm việc tăng cung lao - ảnh hưởng thu nhập(IE): w tăng, thu nhập động tăng, mua nhiều hàng hóa hơn, thời gian nghỉ ngơi tăng, thời gian làm việc giảm - Nếu SE>IE, đường cung lao động dốc lên Số giờ làm - Nếu SE<IE, đường cung lao động vòng về việc/ngày phía sau • Đường cung lao động thị trường thường là dốc lên (cộng chiều ngang các đường cung lao động của các cá nhân)
21. Cung lao ®éng c¸ nh©n • Cã d¹ng cong trë l¹i vÒ phÝa sau: W Cung lao ®éng c¸ nh©n Ảnh hưởng thu w2 nhập trộị hơn lám đường cung vòng về phía sau w0 Ảnh hưởng thay thế trội hơn làm w1 đường cung dốc lên L1 L2 L0 L
22. ¶nh hëng thay thÕ vµ ¶nh hëng thu nhËp • ¶nh hëng thay thÕ: – TiÒn c«ng t¨ng lªn lµm t¨ng chi phÝ c¬ héi cña nghØ ng¬i lµm cho ngêi lao ®éng muèn thay thÕ lao ®éng cho nghØ ng¬i • ¶nh hëng thu nhËp: – TiÒn c«ng t¨ng lªn lµm t¨ng thu nhËp tõ lîng thêi gian lao ®éng cho tríc, lµm t¨ng cÇu vÒ hµng ho¸ dÞch vô vµ ho¹t ®éng nghØ ng¬i gi¶i trÝ. Con ngêi t¨ng thêi gian cho ho¹t ®éng nghØ ng¬i sÏ gi¶m thêi gian cho ho¹t ®éng lao ®éng
23. Ảnh hưởng thay thế và ả.h thu nhập • Ảnh hưởng thay thế: – w thay đổi (w↑) I – U = const 24w2 SE: X1X2 Cách XĐ:e1 lch ban đầu IE: X X X 2 3 1 24w vẽ đường I tưởng tượng 1 A’A*║AB*tiếp tuyến I1 vớiU1 e3 XĐ e =>X : U = const U 2 2 e2 1 - Ảnh hưởng thu nhập e1 U thay đổi (U↓): e3 H2 bình thường : X >X 3 2 U 2 2 X H thứ cấp : X3<X2 X2 X1 X3 24 tng
24. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG CUNG LAO ĐỘNG • Áp lực về kinh tế SL2 w • Áp lực về tinh thần S • Sự thay đổi của công nghệ L S • Tâm lý XH L 1 • Phạm vi thời gian Cung lao động tăng, đường cung dịch chuyển SL thành SL1. Cung lao động giảm, đường Lượng cung lao động cung dịch chuyển SL thành SL2.
25. CÂN BẰNG CUNG CẦU LAO ĐỘNG • Thị trường lao động cạnh tranh • Thị trường lao động độc quyền - độc quyền bán - độc quyền mua - độc quyền song phương
26. Đường cung lao động khi thị trường lao động là cạnh tranh w Cung lao động của hãng là hoàn toàn co giãn và hãng SL có thể thuê tất W* cả lao động mà hãng muốn tại mức tiền lương Lượng cung lao động w*
27. DN QUYẾT ĐỊNH THUÊ LAO ĐỘNG TẠI THỊ TRƯỜNG LAO ĐỘNG CẠNH TRANH w Hãng tối đa hóa lợi nhuận * sẽ thuê L tại MRPL = w W* MRPL = DL L* Lượng lao động
28. Cân bằng trong thị trường lao động cạnh tranh Giá lao Giá lao Động S Động Quan s¸t W W 1) Công ty chấp nhận giá $10. 2) S = AE = ME = $10 3) ME = MRP = 50 10 10 SL = ME = AE MRP = d D L L 100 Lượng lao động 50 Lượng lao động
29. CÂN BẰNG THỊ TRƯỜNG LAO ĐỘNG Lương ThÞ trêng ®Çu ra c¹nh tranh Lương ThÞ trêng ®Çu ra ®éc quyÒn SL = AE SL = AE vM wM B wC A P * MPL DL = MRPL DL = MRPL L L C Số lượng công nhân M Số lượng công nhân
30. CÂN BẰNG THỊ TRƯỜNG LAO ĐỘNG • Cân bằng trong thị • Cân bằng trong thị trường trường hàng hóa là hàng hóa là độc quyền cạnh tranh – MR < P - DL (MRP) = SL – MRP = MR * MP – MRP = MR * MPL - Wc = MRPL – Thuê LM tại mức wM - MRPL = P * MPL – vM = lợi ích biên của người tiêu dùng - Thị trường hiệu quả – wM = chi phí biên của hãng – Sử dụng ít hơn mức sản lượng hiệu quả
31. THỊ TRƯỜNG LAO ĐỘNG ĐỘC QUYỀN BÁN w Nếu nghiệp đoàn muốn tối đa hóa số lao động được thuê thì chọn A. Nếu nghiệp đoàn muốn tối đa hóa tổng lương thì cung cấp tại L2 với mức lương W2 w1 w2 SL A Nếu nghiệp đoàn muốn đạt mức lương w* cao hơn thì hạn chế thành viên ở L1 với đơn giá W1. Điều này DL giúp nghiệp đoàn tối MR đa hóa tô kinh tế * L1 L Số lượng công nhân L2
32. ThÞ trêng lao ®éng ®éc quyÒn b¸n w • Tèi ®a hãa t« kinh tÕ: w1,L1 • Tèi ®a hãa tæng tiÒn ThÊt nghiÖp kh«ng tù nguyÖn ME l¬ng: W2,L2 w1 wmin w 2 • L¬ng tèi thiÓu w* Wmin DL • Tèi ®a hãa viÖc lµm L L L* L 1 2 MRL w* , L*
33. ThÞ trêng lao ®éng phi c¹nh tranh ThÞ trêng lao ®éng ®éc quyÒn mua TICL = W.L AICL = TICL/L = W MICL = TICL/ L w ME = MICL SL=AE C©n b»ng: DN wc w* L*: ME = MRPL w*: x¸c ®Þnh theo SL DL L L* c L
34. THỊ TRƯỜNG LAO ĐỘNG ĐQ SONG PHƯƠNG w ME 25 SL = AE 20 19 wC Mức lương có 15 thể DL = MRPL 10 MR 5 10 20 25 40 Số lượng công nhân
35. ĐỘC QUYỀN SONG PHƯƠNG w – Khi không có ME quyền lực độc 25 quyền của công SL = (AE) 20 đoàn 19 w Thuê L = 20 tại C MRP = ME và w = 15 $10/giờø DL = MRPL 10 – Mục tiêu của MR công đoàn 5 MR = S tại L = 25 L L và w = $19/giờ 10 20 25 40
36. CẦU VỀ VỐN Giá thuê 1 đơn vị • Sản phẩm giá trị cận biên của vốn: (MVPK) là phần giá trị tăng thêm khi sử dụng thêm một giờ các dịch vụ vốn • MVPK giảm dần khi lượng vốn tính trên đầu lao động tăng lên Po • Đường cầu về vốn dốc xuống về phía phải • Các yếu tố làm dịch chuyển MVPK đường cầu vốn: giá sản phẩm tăng, tăng mức độ sử dụng các yếu tố kết hợp với vốn, tiến bộ kỹ Q thuê dịch thuật Qo vụ vốn
37. CUNG VỀ VỐN Giá thuê 1 đơn vị • Trong ngắn hạn: đường SS ngắn hạn cung thẳng đứng S’S’ dài SS • Trong dài hạn: đường hạn dài cung dốc lên, SS. hạn • Khi lãi suất tăng, giá cho thuê tài sản cũng tăng nên đường cung SS dịch chuyển thành S’S’. Q
38. CÂN BẰNG THỊ TRƯỜNG VỐN • Lãi suất là giá của vốn Lãi suất Cung về vốn • Cung của vốn có được từ tiết kiệm i2 • Cầu của vốn phụ thuộc năng suất vốn i1 K2 K1 Số lượng vốn
39. CUNG CẦU VỀ ĐẤT ĐAI • Món quà của tự nhiên S • Đường tổng cung đất đai P thuê thẳng đứng • Đường cầu đất đai đối với cả hãng và ngành đều dốc xuống. P E • Giao điểm của cung và cầu o xác định lượng cân bằng và giá cân bằng. Tô kinh tế D • Tô kinh tế là OP0EQD QD Số lượng đất đai