Tập san của câu lạc bộ Chế tạo máy (Số 6)

Nội dung text: Tập san của câu lạc bộ Chế tạo máy (Số 6)

1. CH Ế T ẠO MÁY 6 N I SAN C A CÂU L C B CH T O MÁY S Ộ Ủ Ạ Ộ Ế Ạ Ố 11 − 2004 CHÀO M
   NG NGÀY NHÀ GIÁO VI T NAM 20-11
2. Trong s này Tin t c - s ki n 2 Trao ñi Yu t nào nâng cao ch t l ưng giáo d c ñ i h c Vi t Nam 6 Phát tri n công ngh t ñ ng hóa 7 Công ngh và ng d ng Danh m c các ñ tài, d án c p nhà n ưc 2004 8 Công ngh ct b ng tia n ưc 10 Dng c - thi t b m i Thi t b gia công b ng tia n ưc 13 Gi i thi u ph n m m – Trang Web – Sách Gi i thi u ph n m m Solidworks 14 Sách m i : H ưng d n s d ng Solidworks 16 Trang web c a TS. ROBERT A. LEMASTER 17 Góc h c t p Cách b y l i các giá tr nh p trong các h p tho i khi vi t ch ươ ng trình Autolisp 20 Hưng d n s d ng Pro/E 2000i : Basic drawing 5 23 Tin h c Mt s ph ươ ng pháp ghi dung sai kích th ưc trong AutoCAD 27 Ti ng Anh chuyên ngành Mài 20
3. TIN T ỨC - S Ự KI ỆN các ñơ n v c ơ khí ñã ký 13 h p ñng h p tác ch t o Tin Câu l c b - oàn - Khoa ð sn ph m c ơ khí tr ng ñim, tiêu bi u là các h p - ðoàn khoa C ơ khí ph i h p v i khoa ñng ch t o c u 180 tn, 450 t n, thi t b th y công CNTT t ch c cho h ơn 1000 sinh viên tham d h i nhà máy th y ñin, thi t b toàn b nhà máy xi- tr i nhân k ni m 45 n ăm ngày thành l p Tr ưng. măng ðng Bành (L ng S ơn), n i h ơi áp l c cao Cũng trong d p này m t s sinh viên khoa C ơ khí ñã Theo Nhân Dân tham gia cu c thi tìm hi u 45 n ăm truy n th ng tr ưng ði h c Th y s n và ñt gi i nh t Th ươ ng hi u Vi t Nam s tr thành hi n th c - T ch c thành công ði h i ði bi u Sáng 26/9, Th t ưng Phan V ăn Kh i ñã c t ðòan khoa C ơ khí nhi m k ỳ 2004 – 2006. ði h i băng khánh thành, tham quan Nhà máy Ô tô ñã b u Ban ch p hành nhi m k ỳ 2004 – 2006 g m Tracomeco t i ph ưng Tr ưng Th (qu n Th ð c, 13 ñng chí v i c ơ c u phân b nh ư sau : 03 Giáo TP.HCM) và ch ng ki n l ký k t xu t kh u lô hàng viên, 2 sinh viên khóa 43, 2 sinh viên khóa 44, 2 xe buýt ñu tiên c a Tracomeco sang n ưc C ng sinh viên khóa 45 và 4 sinh viên khóa 46. Bí th ư : hòa Dominica châu M La-tinh. Tr n Doãn Hùng (GV); Phó Bí th ư : Nguy n Qu c Phát bi u t i bu i l , Th t ưng Phan V ăn Huy (43CT), y viên th ưng v : Nguy n Th ng Kh i nh n m nh: "S ra ñi c a Tracomeco là ñúng Xiêm (GV). vi ñnh h ưng phát tri n công nghi p ô tô Vi t - M t s công tác khác ñã tri n khai : Thu Nam. V i m t nhu c u h t s c l n lao hi n nay, ðoàn phí 6 tháng ñu n ăm, thu ng h tr em Lai chúng ta vui m ng tr ưc s ra ñi này và mong ưc Châu, th c hi n ñng ph c cho sinh viên K46. có nh ng chi c ô tô mang th ươ ng hi u Vi t Nam bt ñu tr thành hi n th c". - Sáng ngày 14/11, câu l c b Ch t o máy ñã t ch c cu c thi olimpic l n 4 cho g n 170 sinh Nhà máy Ô tô Tracomeco do Công ty c viên c ơ khí K44 v i n i dung gi i chu i kích th ưc ph n C ơ khí - Xây d ng giao thông (T ng công ty lp ghép ñ xác ñnh dung sai kích th ưc các ñon Công nghi p ô tô Vi t Nam) xây d ng r ng tr c. ðây là m t n i dung quan tr ng giúp cho sinh 40.000m2 v i kinh phí 186,722 t ñng. H ng n ăm, viên xây d ng b n v ch t o chi ti t tr c cho ñ án nhà máy s n xu t 2.000 xe khách và 10.000 xe t i môn h c Chi ti t máy sau này. mang th ươ ng hi u Trasinco. - Chi u ngày 14/11, câu l c b Ch t o máy Trung Qu c phóng thành công v tinh s d ng ñã t ch c gi i thi u các môn h c ngành Ch t o công ngh nano máy và nh ng v n ñ liên quan cho sinh viên l p Tên l a Tr ưng 46CT. Các báo cáo viên ñã gi i thi u chi ti t n i Chinh II C mang dung các môn h c chuyên ngành, nhu c u c a xã theo v tinh hi v ngành Ch t o máy Bu i gi i thi u ñã giúp Nano I ñang cho các tân sinh viên có m t cái nhìn t ng quan v ñưc phóng lên ngành mình ñang h c, giúp sinh viên ñnh h ưng qu ño. ngh nghi p và có k ho ch cho quá trình h c t p ca mình. Sáng sm ngày 19-4, Ký 13 h p ñ ng ch t o s n ph m c ơ khí tr ng Trung Qu c ñã ñim phóng thành Va qua, t i Hà N i, Hi p h i Doanh công v tinh nghi p c ơ khí Vi t Nam (VAMI) t ch c h i ngh Nano I lên qu toàn th h i viên, ñánh giá ho t ñng th ưng niên ño. ðây là v và sau hai n ăm thành l p hi p h i. Nguyên T ng Bí tinh ñu tiên s th ư ð M ưi d và phát bi u ý ki n v i h i ngh . dng công ngh nano do Trung Năm nay, VAMI ti p t c phát huy vai trò t Qu c t thi t k . Thành công này ñã ñư a Trung ch c liên k t h p tác các ñơ n v c ơ khí, th c hi n Qu c tr thành qu c gia th t ư trên th gi i có ch hi u qu s n xu t s n ph m, xây l p công trình c ơ to ñưc v tinh nano sau Nga, M và Anh. khí nh ư: ô-tô, tàu th y trng t i l n, thi t b , ph tùng s n xu t xi-măng, thi t b th y công nhà máy Vi vi c phóng v tinh Nano I, có tr ng th y ñin, thi t b , v t t ư ngành n ưc T i h i ngh , lưng 25kg và ñưc ði h c Thanh Hoa và Công ty 2
4. TIN T ỨC - S Ự KI ỆN Công ngh V tinh Thanh Hoa h p tác ch t o, ph n ña d ng hóa các lo i hình ph ươ ng ti n giao Trung Qu c ñã ñt ñưc m t b ưc ti n quan tr ng thông ñang r t c n thi t các khu ñô th . trong vi c nghiên c u các v tinh mini. Báo ði ñoàn k t Các chuyên gia cho bi t, vi c s d ng công Mt k s ư ch t o máy c t kim lo i ñiu khi n ngh nano cho phép v tinh có tr ng l ưng nh h ơn bng máy tính và có m c ñ tích h p thi t b cao h ơn. ðây là m t trong nh ng h ưng ñi quan tr ng nh t c a ngành K sư hàng không v ũ tr hi n ñi v i xu h ưng phát tri n Lê Anh Ki t, tàu v ũ tr v i kích th ưc ngày càng nh h ơn. Công ty Ch t o máy & CNC Trong khi tiên ñoán các v tinh mini nh ư AKB, ñã nghiên mt cu c cách m ng trong l ĩnh v c hàng không v ũ cu ch t o tr , các chuyên gia Trung Qu c cho bi t Trung thành công máy Qu c ñã xem xét vi c phát tri n các v tinh c c nh ct kim lo i nh ư m t h ưng ñi quan tr ng ñ ph c v s phát chép hình. ðây tri n c a ñt n ưc. là chi c máy CNC bán t ñng ñưc gia công hoàn Tr ưc ñó, Trung Qu c ñã thành công trong toàn t i Vi t Nam. vi c ñư a lên qu ño nh ng v tinh nh ph c v Máy có th c t s t có ñ dày t 5 ly ñn 200 nghiên c u khoa h c, kh o sát tài nguyên, d báo ly theo nhi u ki u khác nhau m t cách s c nét. Máy các th m h a thiên nhiên và b o v môi tr ưng. có th c t dò ñưng (theo b n v ), dùng cho nh ng Theo Tân Hoa xã ng ưi s n xu t v a và nh . Ngoài ra, máy còn ñưc cài ñt b vi x lý ñ c t theo d ng m u cài ñt b Mt k s ư ch t o thành công ô-tô ñin nh , ho c c t CNC (c t theo b n v trên máy tính), Mi ñây, k s ư ðng Th Minh, 107 ñưc áp d ng ñ làm các chi ti t máy cho các ñưng Gi i Phóng, Hà N i cùng các c ng s ñã ch xưng c ơ khí, x ưng ñóng tàu l n. Th i gian ñ to thành công lo i xe ô-tô ñin ch y bng n ăng hoàn thành vi c c t m t chi ti t máy th ưng m t lưng ñin, không gây ti ng n, không th i khí CO 2, kho ng m t phút. góp ph n gi môi tr ưng trong s ch. K s ư Ki t cùng c ng s ñã t vi t ph n Xưng ch t o n m t i 52 Ng c Lâm, Gia cng, ph n m m ñn gia công hoàn thi n máy. Giá Lâm. Th c ra k s ư Minh m i ch b t tay nghiên thành m t thi t b là 3.500 USD, so v i giá ngo i cu ch t o xe ô-tô ñin t tháng 10-2003, g p nh p ch b ng 1/5 (17.000 USD ). không ít khó kh ăn ban ñu. ðưc b n bè (cùng ðưc bi t, máy c t kim lo i chép hình ñã Khoa Ch t o máy - ði h c Bách khoa Hà N i) ñưc nh n huy ch ươ ng vàng t i h i ch Techmart khích l giúp ñ, vi c ch t o xe ô-tô ñin ñã c ơ b n t ch c vào tháng 10 qua t i Hà N i. Hi n k s ư Lê thành công. Anh Ki t ñã nh n ñưc r t nhi u ñơ n ñt hàng c a Tháng ba t i, n ăm chi c s xu t x ưng. các doanh nghi p phía b c. Kích c xe g n nh nh ư ô-tô buýt mini, có 11 ch Báo Ng ưi lao ñng ng i, ch y ñưc 100km cho m t l n n p ñin (tiêu th kho ng 15kWh, t ươ ng ñươ ng 12 nghìn ñng), Thi t b x lý n ưc bi n thành n ưc ng t ñ u tc ñ t i ña 50km/gi . Giá tiêu th nhiên li u nh ư tiên c a Vi t Nam vy r h ơn nhi u so v i xe ô-tô ch y x ăng cùng tr ng t i, trên xe luôn có bình c-quy d tr . K s ư ðng Th Minh cho bi t, chi c xe mi ch to có nhi u c i ti n so v i xe m u, ph tùng g n 100% n i ña, có th dùng làm xe buýt ch khách ñưng ph ch t h p, có th thay ñi thi t k làm xe ph c v ch hàng trong c ơ quan, nhà máy, ñư a khách tham quan các ñim du l ch, v ăn hóa, th thao. S tin d ng nhi u m t và c ơ ñng c a ô- tô ñin do k s ư ðng Th Minh ch t o s góp Thi t b x lý n ưc m n ñu tiên c a Vi t Nam do Trung tâm t ư v n và chuy n giao công 3
5. TIN T ỨC - S Ự KI ỆN ngh n ưc s ch và môi tr ưng (CTC) nghiên c u này có th gi m xu ng ñáng k n u dây chuy n thi t k m i ñây ñã ñưc l p ñt thành công t i ño ñưc l p ñt ñ x lý n ưc l hay ñưc ch t o v i Bch Long V ĩ. V i dây chuy n này, n ưc ng t s n công su t l n h ơn ñ x lý n ưc m n các vùng xu t ra có giá kho ng 20.000 ñng/m 3, ch b ng 1/5 ven bi n giá n ưc ng t ñang bán t i ño. Th i báo kinh t Vi t Nam Ti n s ĩ ðào ðình Kim là m t trong nh ng Honda/IBM c i ti n h th ng nh n bi t l i nói nhà khoa h c ch ch t c a Trung tâm t ư v n và chuy n giao công ngh n ưc s ch và môi tr ưng Hãng xe h ơi Honda cùng v i s góp s c (CTC) nghiên c u, thi t k và ch t o dây chuy n bng ph n m m c a hãng IBM, ñang chu n b tung này theo h p ñng tr giá g n 2,5 t ñng v i ra l ai h th ng nh n bi t ti ng nói làm thi t b tiêu UBND thành ph H i Phòng. Ông cho bi t :"Công chu n cho lo i xe h ơi 2005 Acura RL. ngh x lý n ưc bi n thành n ưc ng t ñã ñưc các Hãng Honda cho bi t tài x s không c n nưc phát tri n nghiên c u thành công t hàng ch c dùng tay ñ b m nút xem thông tin ho c r i m t năm nay. Chìa khóa c a công ngh này là khâu tách nhìn ñưng ñ li c màn hình vi tính, nh ưng s nghe các tinh th mu i r t nh ra kh i n ưc bi n", ông ti ng nói h ưng d n ñưng ñi t h th ng nói trên. Kim cho bi t. Có nhi u cách ñ làm ñưc ñiu này nh ưng k thu t th m th u ng ưc có s d ng màng Hơn 1,7 tri u tên ñưng và tên thành ph lc RO là ph bi n nh t. "K thu t này cho phép ti n ưc M ñ i l c ñưc l ưu vào h th ng. H tách mu i trong khi v n gi ñưc m t s ch t th ng này c ũng cho phép nh ng h ưng d n có th khoáng c n thi t ñ b o ñm s c kh e cho con nghe ñơc – và th m chí nhìn th y – các khách s n ng ưi. H ơn n a, nó cho phép th c hi n x lý n ưc gn t i, và các kh n ăng ñiu khi n-và-ki m sóat bi n quy mô công nghi p". ñi v i c ưng ñ âm thanh, nhi t ñ và các ch c năng khác. Dây chuy n g m 5 thi t b x lý n ưc bi n qua 5 công ñon khác nhau v i t l n i ña hóa So v i nguyên m u, h th ng m i có kh 70%. N ưc bi n ñưc b ơm qua thi t b ñu tiên s năng phát ti ng nói c a ngưi, ñưa ra nh ng câu tr ñưc l c s ch rong, rêu, t o b ng m t màng l c có li có âm thanh t nhiên, và ñáp ng l i hàng tr ăm kích th ưc l 50 micrometres. Sau ñó, thi t b l c lnh khác. "v n n ăng" (Multimedia) s l c s ch các ch t có Theo Tu i Tr kích th ưc l n h ơn 20 micrometres. Sang thi t b th ba, Ca, Mg, Br ñưc lo i ra kh i n ưc bi n Nh t ch t o Robot b o v dưi d ng mu i carbonat b ng ph ươ ng pháp trao Hãng an ninh Nh t Secom Co. ñã gi i thi u ñi cation. Thi t b l c th t ư ti p t c lo i các ch t lai robot m i tên Secom Robot X có kh n ăng xua có kích th ưc l n h ơn 5 micrometres ra kh i n ưc ñui nh ng k ñ t nh p v i t c ñ di chuy n bi n. Và ñn thi t b cu i cùng s d ng màng l c 10km/g. RO có k t c u ñc bi t. Quá trình th m th u ng ưc di n ra t i ñây khi n ưc bi n (sau khi ñã qua các Hãng Secom hi v ng s d ng Secom Robot công ñon ti n x lý tr ưc ñó) ñưc b ơm áp su t X trong h th ng b o v an ninh cho các công ty xí cao t i 70 asmosphere qua h th ng màng l c này. nghi p, phi tr ưng, h i c ng, bãi ñu xe và nh ng Kt thúc quá trình th m th u ng ưc, ng ưi ta s thu khu v c r ng l n khác. Robot này có các b c m ñưc m t l ưng n ưc ng t bng 36% l ưng n ưc bi n h ng ngo i có th ti p xúc v i nhân viên b o bi n l c qua dây chuy n. v khi nó phát hi n nh ng k ñ t nh p. Ngòai ra nó còn có th x t khói vào k tr m ho c k ñ t nh p. Kt qu phân tích hóa h c n ưc qua x lý trên dây chuy n c a Vi n y h c lao ñng và v sinh Hãng Secom hi v ng s tung ra th tr ưng môi tr ưng c a B Y t cho th y, n ưc ñt ñ tinh Robot X vào ñu n ăm 2005. khi t cao, có th dùng u ng tr c ti p. Trong khi ñó Robot Thái Lan s thám hi m Nam c c giá thành dây chuy n r ch b ng 1/2 so v i lo i cùng công su t nh p ngo i. V i dây chuy n này, Mt toán nghiên c u Thái Lan ñã th nưc ng t s n xu t ra có giá kho ng 20.000 nghi m thành công robot ho t ñ ng d ưi n ưc ñưc ñng/m 3 g m c chi phí v n hành và kh u hao dây ñiu khi n t xa t i h b ơi ði h c Mahidol chuy n trong 8 n ăm). Giá thành này ch b ng 1/5 so (Bangkok), nh m chu n b cho chuy n thám hi m vi giá n ưc ng t bán kinh doanh cho các tàu ñánh Nam c c c a robot vào cu i n ăm nay. cá B ch Long V ĩ hi n nay; Theo ông Kim, cái giá 4
6. TIN T ỨC - S Ự KI ỆN Robot mang tên ThaiXPole, ch y b ng n ăng khi n t ñ ng (ECU) giúp tránh tình tr ng lãng phí lưng m t tr i, ñưc thi t k ñ c bi t ñ ch u ñ ng nhiên li u, t ăng tu i th ñ ng c ơ, gi m phát th i khí các ñiu ki n th i ti t Nam c c, ch ng h n ch u gây ô nhi m. ñng nhi t ñ t i -40OC, h n m c mà các robot B ñiu khi n này ñưc nhóm nghiên c u ch t o khác ch ưa ñt ñưc. Nó l n sâu ñ n 50m và có các thành công vào cu i n ăm 2001 ñ thay th cho chi c dng c ño ñ m n, t c ñ n ưc, nhi t ñ , ñ pH và xe hi u Audi c a ðc. Thành công này thúc ñy mc oxy. nhóm nghiên c u tri n khai vi c phát tri n s n Xe h ơi hydro nhanh nh t th gi i ph m ECU cho m i lo i ñng c ơ ô-tô. S d ĩ nhóm nh m vào vi c nghiên c u s n xu t ECU vì ñây Hãng ch ñưc coi nh ư "trái tim" c a vi c h th ng ñiu to xe h ơi h ng khi n. ECU chính là b vi x lý ñiu khi n s , nó sang BMW c a cho phép k t n i gi a h th ng nhiên li u và h ðc ñã gi i thi u th ng ñánh l a. lai xe h ơi nhanh nh t th gi i ch y Hi n nay, h u h t các lo i xe ô-tô Vi t Nam ñu bng khí hydro nh p ngo i và ñ c nh tranh, t o s ñc quy n, các ti cu c tri n lãm hãng s n xu t xe ch s n xu t riêng lo i ñiu khi n xe h ơi Paris ñng c ơ phun x ăng cho ch ng xe c a mình. Vì v y, (Pháp) ngày 22-9, khi có h ng hóc x y ra, r t khó ki m ph tùng thay ñưc ñ t tên là H2R, có kh n ăng ch y v i v n t c th , th m chí không có. N u mu n thay th m i, 300km/g. ph i ch ñi ñt hàng t chính hãng v i ñiu ki n hãng còn s n ph m ph ki n này và ng ưi tiêu dùng Burkhard Goeschel, thành viên b n qu n tr th ưng ph i mua v i giá r t ñt (t 1.500 ñn 4.000 BMW và là ng ưi ph trách k thu t c a hãng, nói USD m t h p ñiu khi n ECU). xe h ơi H2R có d ng tên l a, có th t ăng t c ñ t 0 ñn 100km/g trong vòng sáu giây và ñt ñ n t c ñ Vi b ECU "Made in Vi t Nam", l ưng ti ña là 302,4 km/g trên xa l th nghi m c a xăng phun ñưc tính toán chính xác b ng máy tính BMW Miramas, Pháp. Goeschel nói thêm:”Xe da trên các c m bi n nhi t ñ ñng c ơ, nhi t ñ khí hơi tên là H2R – ‘R’ có ngh ĩa là k l c (record)”, np, t c ñ Chính vì v y l ưng x ăng s ñưc s rõ ràng hãnh di n v k ỳ công trong lãnh v c khói dng t i ña b i trong th i gian ch y m máy, l ưng th i b ng 0. nhiên li u ñưc tính toán chính xác và góc ñánh l a ñưc ñiu ch nh h p lý. L ưng nhiên li u tiêu th Không gi ng nh ư ph n l n các xe h ơi hydro cũng gi m ñáng k b i h th ng phun nhiên li u s khác, H2R không h at ñ ng b ng pin mà b ng ñ ng ct phun khi xe xu ng d c và gi m ph n nào nh s cơ ñt trong 6 lít, 12 xylanh t o l c ñ y và ch y u thu h i nhiên li u khi ng ng phun ho c t t máy. không t o ra khí th i ngo i tr h ơi n ưc mà thôi. Bên c nh ñó, ch ñ kh i ñng c ũng hoàn h o h ơn Ngòai ra BMW cho bi t vi c h n h p không khí- nh s tính toán chính xác l ưng nhiên li u phun hydro ñưc ñ t d ưi s c ép cao mang l i m c hi u trong th i k ỳ này. Không nh ng v y m t l i ích xã qu cao h ơn. hi có th th y rõ là hàm l ưng ch t ñc trong khí B ñiu khi n thông minh cho ñ ng c ơ x ăng x gi m ñáng k do nhiên li u s d ng ñưc t i ña. Th c s ĩ Tr n Anh Trung cho bi t b ñiu khi n ECU v n ñang ti p t c ñưc nâng c p và s n sàng ñáp ng yêu c u c a khách hàng. S n ph m ñã hoàn thi n, v i m i lo i xe riêng ch c n gi nguyên ph n c ng, thay ñi ph m m m cho phù h p là có th l p ñt ñưc ngay. Tuy nhiên, n u l p ñt riêng cho m t xe thì giá thành khá cao, kho ng 20 tri u B ñiu khi n ECU ñng/b do chi phí ch y th nghi m trên b ăng t i, và ph n m m ECCom. trên ñưng ñ tìm ra s li u phù h p. Song t k t qu th nghi m này, n u ñưc s n xu t ñi trà thì Th c s ĩ Tr n Anh Trung cùng các c ng s giá bán s n ph m s r ñi r t nhi u. ca b môn ñ ng c ơ ñt trong, Khoa c ơ khí, Tr ưng ñi h c Bách khoa ñã ch t o thành công b ñiu Theo Th i báo kinh t Vi t Nam 5
7. TRAO ÑOÅI YU T NÀO NÂNG CAO CH T L ƯNG GIÁO D C ðI H C VI T NAM ñào t o hi n nay! GS, TSKH Lâm Quang Thi p, Ngày 5/11, ðH S ư ph m TP H Chí Minh, ðH Qu c gia Hà N i, cho r ng: "Qu th t s l ưng Báo Giáo d c và Th i ñi ñã t ch c h i th o khoa sinh viên n ưc ta t ăng nhanh nh ưng v n ch ưa ñ hc “Các gi i pháp c ơ b n nâng cao ch t l ưng giáo nu mu n công nghi p hóa, hi n ñi hóa. H ơn n a dc ñi h c”, quy t trên 40 tham lu n c a các không ph i gi m s l ưng thì m c nhiên có ch t chuyên gia giáo d c, nhà khoa h c, qu n lý giáo d c lưng". ð gi i quy t bài toán s l ưng-ch t và cán b gi ng d y các tr ưng ñi h c trong, ngoài lưng, theo ông Thi p "c n ph i phân lu ng h c nưc. sinh ngay t b c h c th p b ng cách quy ho ch Hu h t nh ng gi i pháp ñư a ra ñ nâng cao mt h th ng tr ưng d y ngh thích h p ñ gi m ch t l ưng ñào t o b c ñi h c ñu nh n m nh ñn lưu l ưng dòng h c sinh vào ñi h c". b c ñi yu t quan tr ng nh t: con ng ưi. hc, theo ñ ngh c a ông Thi p, c n phân thành 2 dòng chính: Tr ưng ñi h c truy n th ng v i các Ch ươ ng trình ñào t o ngày càng xa lo i hình ñào t o chính quy, ñòi h i cao v ch t chu n th gi i? lưng ñu vào và h n ch s l ưng; Các tr ưng ñi Theo nhi u ñi bi u tham gia h i th o, hi n hc m , không c n ñòi h i cao v ch t l ưng ñu ch ươ ng trình ñào t o c a ñi h c Vi t Nam là có v n vào và c ũng không h n ch s l ưng. ñ, nhi u b t c p và th c t ch ưa ñưc các n ưc th a Cán b gi ng d y: thi u, y u. nh n! GS, TSKH ð Tr n Cát, T ng th ư ký H i ñng h c hàm nhà n ưc, th a nh n m t th c t : Ph n l n các ñi bi u tham gia h i th o ñu "Trong các th p k 70, 80 c a th k tr ưc, ng ưi th a nh n y u t quan tr ng nh t ñ nâng cao ch t Vi t Nam ñi h c nghiên c u sinh n ưc ngoài ch lưng ñào t o là ph i có ng ưi th y gi i nh ưng cn có b ng ñi h c. Sang ñn th p k 90, khi chúng th c t hi n nay l c l ưng này "thi u v s l ưng, ta coi cao h c là sau ñi h c, các n ưc yêu c u ng ưi yu v ch t l ưng". Theo nghiên c u c a PGS, TS Vi t Nam h c nghiên c u sinh ph i có b ng th c s ĩ. Nguy n Kim H ng - Phó hi u tr ưng tr ưng ðH Nh ưng sang th k 21, m t s n ưc phát tri n ñã b t Sư ph m TP H Chí Minh, nhi u tr ưng ñi h c, ñu không công nh n th c s ĩ c a Vi t Nam mà b t s cán b gi ng d y có trình ñ ti n s ĩ ch kho ng các nghiên c u sinh c a ta ph i thi l y b ng th c s ĩ 10-25%, trong ñó có nhi u ng ưi không còn kh ca h sau ñó m i nh n làm nghiên c u sinh, dù năng nâng cao h ơn n a h c v n và g p nhi u khó nh ng ng ưi này ñã có b ng th c s ĩ c a Vi t Nam". kh ăn v ngo i ng ". GS, TS Lê Ng c Trà - Vi n Th c t , hi n Vi t Nam b c ñi h c ch là tr ưng vi n Nghiên c u giáo d c tr ưng ðH S ư dy nhi u môn c a cao ñng, cao h c thì d y nhi u ph m TP H Chí Minh - h t s c th ng th n khi môn c a ñi h c vì th v trình ñ khó kh ng ñnh th a nh n: "Nhi u n ăm qua nh ng ng ưi ñưc gi th c s ĩ cao h ơn c nhân hay k s ư m t b c. Chính li tr ưng làm cán b gi ng d y có th t s gi i vi c ñ cao h c tách kh i ñi h c khi n ch ươ ng trình không?". Theo h ưng này, ông ñ xu t 2 cách ñào t o ñi h c Vi t Nam có khuynh h ưng "nâng ch n th y gi i: Ch n nh ng sinh viên có kh n ăng lên m t b c": trung h c chuyên nghi p thành cao nghiên c u khoa h c, sáng t o ch không ph i sinh ñng, cao ñng thành ñi h c, ñi h c thành sau ñi viên ñt ñim cao, ngoan ngoãn. Không nên ch hc. ðây c ũng là lý do t t c các b c h c ñu có v n gi sinh viên khoa mình, tr ưng mình làm cán ñ v ch t l ưng! V v n ñ này, ông ð Tr n Cát b gi ng d y vì có nguy c ơ l p l i th y mình. PGS, ñã ñư a ra mt ñ ngh c th : "B nên so n th o m t TS l ươ ng Ng c To n - nguyên th tr ưng B GD- ch ươ ng trình duy nh t ñi v i m i môn h c chung ðT - cho r ng "ph i có ngay quy ho ch xây d ng cho 3 m c h c: cao ñng, c nhân, k s ư, bác s ĩ - ñi ng ũ cán b gi ng d y cho các tr ưng ñi h c, dưc s ĩ (ho c cao h c) sao cho ch ươ ng trình c a 3 ñc bi t ph i có ch ñ ñãi ng th a ñáng". Theo mc này không l p l i: h c 3 n ăm c p b ng cao d báo, ñn n ăm 2012, s sinh viên/v n dân c a ñng, thêm 1 n ăm v i ch ươ ng trình b sung ñưc Vi t Nam s ñt m c nh ư Thái Lan hi n nay. ð cp b ng c nhân, h c thêm 1-2 n ăm n a v i ñm b o ch t l ưng ñào t o, s gi ng viên c n có ch ươ ng trình b sung ñưc c p b ng k s ư ho c th c là 109.620 ng ưi (so v i 33.400 hi n nay). Theo sĩ. Sau ñi h c ch nên là nghiên c u sinh". ông Nguy n Kim H ng: " ðây là m t t c ñ t ăng tr ưng mà n u không có s can thi p m nh tay c a Gi m quy mô có t ăng ch t l ưng? Nhà n ưc thì không th " ! ð ñm b o ch t l ưng, có ý ki n cho r ng Báo không ñưc t ăng s l ưng, t c ph i gi m quy mô Thanh Niên 6
8. TRAO ÑOÅI nghiên c u, các nhà giáo, nhà qu n lý, nhà công nghi p ñn c h c sinh và sinh viên. Gi i nh t Phát tri n công ngh t ñng hoá cu c thi rôb t qu c t t i Nh t B n v a qua c a Công ngh t ñng hóa có vai trò h t s c sinh viên thành ph H Chí Minh ñã ch ng minh quan tr ng trong s nghi p công nghi p hóa ñiu này. (CNH) hi n ñi hóa (H ðH) ñt n ưc. T ñng Mc ti u c a ngành khoa h c t ñng hoá hóa là m t trong nh ng y u t quy t ñnh vi c Vi t Nam là h ưng t i t p trung t nghiên c u và nâng cao n ăng su t, ch t l ưng và h giá thành thi t k các h th ng t ñng hoá l n thay th cho sn ph m, góp ph n t o nhi u s n ph m có ch t nh p ngo i. S ng d ng t ñng hóa vào m t s lưng cao, có s c c nh tranh trên th tr ưng. ngành s n xu t quan tr ng, tr c ti p liên quan ñn Vi t Nam công ngh t ñng hóa ñang xu t kh u nh ư ngành nuôi tr ng và ch bi n thu ngày càng chi m m t vai trò r t quan tr ng. ði ng ũ sn, ch bi n th c ph m, các ngành công nghi p cán b khoa h c k thu t ngày càng nâng cao tay nh (nh ư may m c, giày da), ngành ch t o máy, ngh , nm v ng và làm ch nhi u công ngh t bo v môi tr ưng. Xúc ti n ng d ng t ñng hóa ñng hóa hi n ñi. Nhi u s n ph m c a Vi t Nam vào nh ng ngành quan tr ng nh ư d u khí, ñin l c, ch t o ñã ñt ñưc ch tiêu k thuât t ươ ng ñươ ng bưu chính vi n thông, c ơ khí ch t o ti n t i s n vi các s n ph m c a các n ưc tiên ti n, v i giá xu t ñưc m t s c u ki n ñin t quan tr ng. ðây thành th p h ơn nhi u so v i nh p ngo i. Có nh ng s là c ơ s ph c v cho s phát tri n t ñng hóa sn ph m ñã giành ñưc tín nhi m c a th tr ưng, mt cách t ch và b n v ng. Vi c ti p c n v i ñưc áp d ng r ng rãi, ti t ki m ngo i t cho Nhà nh ng công ngh tiên ti n c a th gi i v t ñng nưc và các c ơ s s n xu t. Ch ng h n nh ư h th ng hóa ñ chuy n giao công ngh và h i nh p có hi u ño l ưng ñiu khi n tr n bê-tông nh a át phan, ñã qu nh ư t ñng hóa tích h p, các th h rôb t, các ñy lùi hoàn toàn các thi t b nh p ngo i, do giá h SCADA di n r ng c ũng r t c n thi t. ðc thành ch b ng 20-40% mà ch t l ưng và tính n ăng bi t, c n k t h p nhu n nhuy n gi a các ngành không h thua kém hàng c a các n ưc tiên ti n nh ư công ngh cao nh ư ñin t , tin h c, t ñng hóa nh ư ðc, Anh S n ph m này hi n nay ñã chi m vi n thông ch c ch n Vi t Nam s t o ra các s n lĩnh 100% th ph n trong n ưc, ñy lùi hoàn toàn ph n có hàm l ưng ch t xám cao và ña d ng trong thi t b nh p ngo i, ti t ki m cho ñt n ưc m i n ăm th i gian t i. 40 tri u USD. Theo báo QðND T ñng hóa c ũng ñã ñem l i nhi u hi u qu trong vi c t ăng n ăng l c s n xu t. Ch ng h n, dây chuy n t ñng hóa s n xu t phân NPK nhà máy Supe ph t phát hóa ch t Lâm Thao, ñã ñư a n ăng su t lên g p ñôi, gi i phóng g n 300 lao ñng. ðây là dây chuy n s n xu t NPK hi n ñi nh t Vi t Nam, hoàn toàn do chúng ta nghiên c u thi t k , ch t o. Giá thành s n ph m ch b ng 30% so v i nh p kh u. Hi n nay ch ươ ng trình khoa h c công ngh t ñng hóa ñang m r ng ng d ng rôb t thông qua hai ñ Rôb ốt hàn tài nghiên c u khoa h c c p nhà n ưc. Vi c ng d ng t ñng hóa c a r t nhi u c ơ quan nghiên c u, các tr ưng ñi h c và c ơ s s n xu t c ũng ñã dem l i nh ng k t qu kh quan. Ví nh ư h th ng t ñng s n xu t bia, s n xu t th c ăn gia súc, x lý rác th i, các h giám sát môi tr ưng, các h SCADA trong ngành ñin l c, d u khí Nh ng k t qu này ñã góp ph n làm t ăng tr ưng n n kinh t n ưc ta trong nh ng n ăm v a qua. Robot v n n ăng c p phôi Hi n nay v n ñ ñào t o ñi ng ũ các b khoa cho máy tôi cao t ng. hc cho t ươ ng lai v l ĩnh v c t ñng hóa ñang tr nên ngày càng g n g ũi v i m i ng ưi-t các nhà 6
9. CÔNG NGH Ệ VÀ ỨNG D ỤNG DANH M C CÁC D ÁN SXTN ð C L P C P NHÀ N ƯC ð TUY N CH N TH C HI N TRONG K HO CH N ĂM 2004 1. Tên D án : Ch t o lò ñt ch t th i y t cho các b nh vi n c p huy n. Mc tiêu : Hoàn thi n công ngh ch t o lò ñt ch t th i y t có x lý khí th i b ng phươ ng pháp h p ph ñ t theo tiêu chu n ch t l ưng hi n hành cho các b nh vi n c p huy n. D ki n s n ph m : - Qui trình ch t o (kèm theo B n v thi t k ) h th ng lò ñt ch t th i y t công su t 10-20 Kg/gi ; - Lò ñt ch t th i y t công su t 10-20 Kg/gi v i các thông s ñ t tiêu chu n hi n hành theo yêu c u k thu t c ơ b n và tiêu chu n khí th i c a Lò ñt ch t th i y t ; V n hành ñơ n gi n và an toàn; Xu t ñ u t ư và chi phí v n hành h p lý ñưc các b nh vi n c p huy n ch p nh n s d ng. 2. Tên D án : Ch t o công t ơ m u và các thi t b ki m ñ nh công t ơ m t pha và ba pha, c p chính xác 0,1. Mc tiêu : Hoàn thi n công ngh và ch t o thi t b chu n dùng ñ ki m ñ nh các lo i công t ơ ñin xoay chi u, c p chính xác 0,1. D ki n s n ph m : - B quy trình thi t k và công ngh ch t o công t ơ m u và thi t b ki m ñ nh công t ơ m t pha và ba pha cp chính xác 0,1; - M t s s n ph m sau: + Công t ơ m u m t pha và ba pha c p chính xác 0,1; + Thi t b chu n dùng ñ ki m ñ nh công t ơ m t pha c ơ, ñin t; + Thi t b chu n dùng ñ ki m ñ nh công t ơ ba pha c ơ, ñin t ; + Thi t b chu n c ơ ñng dùng ñ ki m ñ nh công t ơ m t pha c ơ, ñin t ; Các lo i s n ph m trên ph i ñ m b o ch t l ưng và giá thành c nh tranh v i s n ph m nh p kh u cùng lo i. 3. Tên D án : Xây d ng và áp d ng th nghi m m t dây chuy n tuy n than trong bã sàng cho các m than vùng Qu ng Ninh b ng công ngh huy n phù ki u tang quay. Mc tiêu : Hoàn thi n công ngh tuy n than trong bã sàng b ng công ngh huy n phù ki u tang quay nh m t n thu than và gi m thi u ô nhi m môi tr ưng. D ki n s n ph m : - B tài li u h s ơ thi t k dây chuy n thi t b , quy trình công ngh s n xu t; - M t dây chuy n thi t b tuy n than trong bã sàng b ng công ngh tuy n huy n phù ki u tang quay v i yêu c u k thu t: Công su t m t n ăm 100.000 t n bã sàng có ñ tro 95%. Ch t l ưng than sau tuy n ñ m b o tiêu chu n. 4. Tên D án : Hoàn thi n công ngh thi t k , thi công th m sét ña k thu t ch ng th m trong công trình xây dng, giao thông và thu l i. Mc tiêu : Hoàn thi n ñưc công ngh thi t k và thi công th m sét ñ a k thu t ch ng th m các công trình xây d ng, giao thông và thu l i các t nh mi n Trung và Nam B , trên c ơ s ñó m r ng áp d ng cho các vùng có ñiu ki n t ươ ng t . D ki n s n ph m : - Quy trình thi t k và thi công th m sét ñ a k thu t cho các công trình xây d ng, giao thông và thu l i các t nh mi n Trung và Nam b ; 8
10. CÔNG NGH Ệ VÀ ỨNG D ỤNG - Áp d ng th 20.000 m 2 th m sét ña k thu t ch ng th m cho 1-2 công trình t i các công trình tr ng ñim mi n Trung và Nam B . 5. Tên D án : Hoàn thi n công ngh thi t k , ch t o và thi công qu n lý v n hành ñp xà lan di ñng áp d ng cho vùng tri u ph c v các công trình ng ăn sông vùng ven bi n Mc tiêu : Hoàn thi n ñưc công ngh thi t k thi công và qu n lý v n hành các ki u ñ p xà lan di ñng ph c v phát tri n kinh t xã h i vùng ven bi n. D ki n s n ph m : - Quy trình thi t k , ch t o, thi công và qu n lý v n hành các ki u ñp xà lan di ñng; - Các ch tiêu kinh t - k thu t c th ; -Áp d ng v t li u và k t c u tiên ti n ñ ch t o các ki u ñ p trên; - Ch t o và thi công th nghi m 2 ki u ñ p xà lan t i vùng ven bi n. 6. Tên D án : Hoàn thi n công ngh s n xu t các ch ph m sinh h c và t h p ña vi l ưng ho t l c cao ñ s n xu t phân bón cho vùng phèn m n ð ng b ng sông C u Long. Mc tiêu : Hoàn thi n qui trình công ngh , xác l p các thông s khoa h c và ñiu ki n th c ti n; hình thành các "modun" s n xu t các ch ph m sinh h c (vi sinh, vi l ưng) ho t l c cao làm c ơ s ñ phát tri n các nhà máy s n xu t phân bón h u c ơ vi sinh và phân bón lá ña vi l ưng ðBSCL b ng ph ươ ng pháp sinh hoá hi n ña. D ki n s n ph m : 1. Các qui trình công ngh s n xu t phân bón hu c ơ : - Qui trình s n xu t b gi ng 6 dòng vi sinh v t (Hud-1 ñn Hud - 6) có ho t l c cao; - Qui trình t o ph c h u c ơ ñi v i các nguyên t ña vi l ưng, trung l ưng, vi l ưng và siêu vi l ưng; - Qui trình s n xu t phân bón h u c ơ vi sinh - ña vi l ưng, công su t 10.000 - 15.000 t n/n ăm t các ch ph m, ñ t TCVN; - Qui trình s n xu t phân bón lá ña vi l ưng ch t l ưng cao, công su t 40.000 - 50.000 lít/n ăm t các ch ph m, ñ t TCVN. 2. Mô hình trình di n (2 -3 mô hình). 3. S n ph m : - 50.000 tn s n ph m phân h u c ơ vi sinh ch t l ưng cao; - 200.000 lít phân bón lá ña vi l ưng ho t l c cao; - Dây chuy n thi t b và công ngh ( ñ chuy n giao cho 2-3 c ơ s s n xu t phân bón). Nguy n V ăn T ưng (T ng h p) 9
11. CÔNG NGH Ệ VÀ ỨNG D ỤNG CÔNG NGH C T B NG TIA N ƯC 1. Nguyên lý gia công. Ct b ng tia n ưc (Water Jet Cutting-WJC) là m t quá trình s d ng tia n ưc áp su t cao ñ gia công vt li u. V t c t ho c rãnh có ñ r ng x p x 1mm. ðưng kính l nh nh t có th c t ñưc là 1,5mm. Ph ươ ng pháp này còn ñưc g i là gia công b ng thu ñ ng l c h c. S ơ ñ nguyên lý ñưc th hi n trên hình 1. B tích ðiu tr khi n Van ti t l ưu Vòi phun B ph n tăng áp Chi ti t gia công Thùng c p B tr n và nưc lc Máng h ng n ưc Hình 1. Sơ ñ nguyên lý gia công b ng tia n ưc. ðu tiên n ưc t thùng c p n ưc ñi qua b l c và hòa tr n. Sau ñó nh ng d n ch t l ng ñi qua b khuy ch ñ i ñ t ăng áp ñ n ñ u phun. T i ñ u phun tia n ưc ñưc phun ra m nh hay y u là nh van ti t l ưu. Van này ñưc ñiu khi n b i m t b ñiu khi n. Tia n ưc sau khi ra kh i ñ u phun có áp su t r t l n (th ưng t 100 ÷ 400 MPa), t c ñ tia n ưc t 400 ÷ 1000m/s. V i áp su t này, khi tia n ưc ch m vào b m t v t li u gia công nó t o nên áp l c l n h ơn ñ b n nén c a v t li u, b m t v t li u b nát ra và tia n ưc xuyên qua t o thành v t ct, c t chi ti t gia công. V y tia n ưc t o ñóng vai trò nh ư m t cái c ưa c t m t v t h p trên v t li u. 2. Các thông s công ngh . Các thông s gia công quan tr ng trong gia công b ng tia n ưc bao g m : kho ng cách gia công, ñưng kính l vòi phun, áp su t n ưc và t c ñ c t. Kho ng cách gia công là kho ng cách gi a ñ u vòi phun và b m t gia công. Thông th ưng kho ng cách này là nh ñ tia n ưc phân tán t i m c t i thi u tr ưc khi k p ñ p vào b mt. Kho ng cách gia công ñin hình là 3,2mm. Kích th ưc c a l vòi phun nh h ưng ñ n ñ chính xác c a quá trình c t l vòi. Vòi phun nh ñưc s d ng trên nh ng v t li u m ng. ð i v i nh ng v t li u dày h ơn thì cn có nh ng tia phun dày h ơn và áp su t cao h ơn. T c ñ c t th ưng vào kho ng t 5 ÷ 500 mm/s tùy theo ñ dày c a chi ti t gia công. Ph ươ ng pháp gia công tia n ưc th ưng ñưc t ñ ng hoá b ng h th ng CNC hay ng ưi máy công nghi p. Ph m vi gia công : t 1,6 ÷ 305 mm v i ñ chính xác là ± 0,13 mm. Bng 1 Chi u dày c t và t c ñ ăn dao khi c t b ng tia n ưc. Vt li u Chi u dày c t, mm Tc ñ ăn dao, m/ph Da 2,2 20 Nh a PVC 3 0,5 Nh a PS 2 150 Kevlar 3 3 Graphit 2,3 5 Tm th ch cao 10 6 Tm carton g n sóng 7 200 Tm gi y b t 2 120 G dán 6 1 10
12. CÔNG NGH Ệ VÀ ỨNG D ỤNG 3. Ưu ñim và ph m vi ng d ng. Ưu ñim : - Ch t l ưng v t c t r t cao. - V t c t có th b t ñ u b t k ỳ ch nào mà không c n khoan m i tr ưc và có th c t ñưc các v t li u cán m ng. - Có kh n ăng t ñ ng hóa và ng ưi máy hóa r t cao. - Chí phí th p. - Không có ch t hóa h c nh ư c t b ng h t mài (AWJC). - Thích ng v i h th ng CAD/CAM. - Gia công ñt ñ chính xác cao, b m t ph ng. - Không nh h ưng nhi t. - Có th c t b t c v t li u nào. - Ít lãng phí ch t th i sau gia công. - Môi tr ưng gia công trong s ch. Ph m vi ng d ng. - Gia công c t : ph ươ ng pháp gia công b ng tia n ưc ñưc ng d ng trong các ngành hàng không, th c ph m, ngh thu t ñ h a, công nghi p ôtô, giày dép, cao su, nh a, ñ ch ơi, g , luy n kim, gi y, ch t o máy - Làm s ch b m t trong ngành xây d ng và ch t o máy. Mt s v t li u ñưc c t b ng tia n ưc là : các tông, th m, lie (làm nút chai), gi y, plastic, s n ph m g , cao su, da, gi y, lá kim lo i m ng, g ch, v t li u composite Tùy lo i v t li u mà chi u dày c t lên ñn 25mm và cao h ơn. So v i các ph ươ ng pháp khác, c t b ng tia n ưc có n ăng su t cao và s ch, nên nó c ũng ñưc dùng trong công ngh th c ph m ñ c t và thái m ng s n ph m. Khi ñó ng ưi ta s d ng dung d ch ch t l ng là c n, glyxêrin ho c d u ăn. Nguy n V ăn T ưng 11
13. DỤNG C Ụ - THI ẾT B Ị THI T B GIA CÔNG B NG TIA N ƯC Hình 1. Sơ ñ c u trúc các ph n t c a h th ng máy gia công b ng tia n ưc. Máy gia công b ng tia n ưc có hai thành ph n thi t y u. Bàn XYZ có th di chuy n ñ u c t trên v t li u và m t máy b ơm áp su t cao 400MPa. Ơ áp su t này, tia n ưc có th c t nh a, g , v t li u lót sàn ñàn h i, cao su và các ch t t ươ ng t khác. ðu c t là m t vòi có kích th ưc mi ng vòi là 6,35mm (1/4”) b ng tinh th sapphire mà n ưc có th ñi qua khi ch u m t áp l c b ng ba l n v n t c c a âm thanh do máy b ơm áp su t cao t o thành. S di chuy n c a ñ u vòi ch u nh h ưng b i ch ươ ng trình cài ñt trong máy vi tính (theo b n v c a khách hàng). Khi khách hàng ñư a ra m t b n v , nó s ñưc s hoá và v l i b ng ph n m m CAD/CAM. Sau ñó b n v ñưc chuy n ñ i thành ngôn ng mà máy gia công b ng tia n ưc có th ñ c ñưc qua m t ch ươ ng trình ñưc g i là gia công nh máy tính CAM (Computer Aided Manufacturing). Hình 2. Hình dáng bên ngoài máy gia công tia n ưc 12
14. DỤNG C Ụ - THI ẾT B Ị Bng . Các thông s k thu t c a máy gia công b ng tia n ưc c a hãng AquaDAM. Ki u Ap l c Công su t Lưu l ưng ðưng kính l S ñ u c t t i ña ti ña ñng c ơ ti ña (l/ ph) vòi phun t i ña (bar) (kW) (mm) Nưc tinh Nưc có khi t ht mài 2000 - 5.5 2 5,5 0,65 0,12 2 - 4000 - 5.5 4 5,5 0,65 0,12 2 - 4000 - 11 4 11 1,2 0,18 5 - 4000 - 22 4 22 2,5 0,25 10 1 4000 - 30 4 30 3,6 0,35 18 2 4000 - 45 4 45 5 0,4 25 3 4000 - 60 4 60 7,2 0,45 30 4 4000 - 75 4 75 8,5 0,5 35 5 4000 - 90 4 90 10 0,55 40 6 Dng c . Vòi phun có ñưng kính 0,1 ÷ 0,4 mm. ð có tia n ưc có ñ n ăng l ưng cho quá trình c t c n cung c p m t áp su t lên ñn 400 MPa và v n t c phun ra lên ñn 900 m/s. Lưu ch t ñưc t o áp l c t i m c c n thi t nh m t b ơm th y l c. ð u phun g m có ñai c hãm và vòi phun. ðai c hãm ñưc làm b ng thép không r và vòi phun ñưc làm b ng ng c bích, h ng ng c hay kim c ươ ng. Dùng kim c ươ ng thì kéo dài tu i th nh ưng giá thành r t cao. H th ng l c ñưc s d ng ñ tách phoi phát sinh trong quá trình gia công. Nh ng l ưu ch t ñưc dùng r ng rãi trong gia công bng tia n ưc là các dung d ch polymer, vì chúng có xu hưng t o thành m t dòng k t dính. Hình 3. Mt s d ng ñ u c t (vòi phun). Hình 4 . C u t o ñ u c t. Nguy n V ăn T ưng 13
15. GI ỚI THI ỆU PH ẦN M ỀM – TRANG WEB – SÁCH GI ỚI THI ỆU PH ẦN M ỀM SOLIDWORKS SolidWorks ph n m m thi t k ba chi u ñưc s d ng r t r ng rãi trong các l ĩnh v c khác nhau nh ư xây d ng, ki n trúc, c ơ khí ñưc l p trình b ng ngôn ng Visual Basic và s d ng các công ngh mi nh t v l ĩnh v c ñ h a máy tính. Ph n m m SolidWorks do công ty SolidWorks phát tri n là m t trong nh ng ph n m m thi t k uy tín nh t trên th gi i. Ph n m m này cho phép ng ưi s d ng xây dng các mô hình chi ti t 3D, l p ráp chúng l i v i nhau thành m t b ph n máy (máy) hoàn chnh, ki m tra ñng h c, cung c p thông tin v v t li u Ph n m m SolidWorks c ũng cho phép nhi u ph n m m ng d ng n i ti ng khác ch y tr c ti p trên môi tr ưng c a nó. SolidWorks có th xu t ra các file d li u ñnh d ng chu n ñ ng ưi s d ng có th khai thác mô hình trong môi tr ưng các ph n m m phân tích khác nh ư ANSYS, ADAMS, Pro- Casting Tr ưc s phát tri n l n m nh c a ph n m m CAD SolidWorks, hi n nay nhi u ph n m m CAD/CAM ñã vi t thêm các modul nh n d ng tr c ti p file d li u SolidWorks Giao di n c a ch ươ ng trình r t thu n l i cho ng ưi s d ng, không b t ng ưi s d ng ph i nh tên các l nh m t các chi ti t vì các bi u t ưng c a các nút l nh trên các thanh công c ñã cho ng ưi s dng bi t s ơ b v ch c n ăng c a chúng. Trong SolidWorks có 3 lo i b n v sau : - Part : ñưc s d ng ñ t o các chi ti t riêng l . B n v này th ưng xuyên ñưc s d ng ñ to các chi ti t 3D. - Assembly : b n v này liên k t các chi ti t trong b n v Part v i nhau ñ t o thành m t b ph n máy (máy) hoàn ch nh. B n v này có s liên k t v i các chi ti t l i v i nhau nên n u có s thay ñi nào ñó t b n v Part thì chi ti t t ươ ng ng trên b n v l p c ũng t ñng c p nh t theo. - Drawing : ch y u dùng ñ bi u di n các hình chi u ho c các m t c t t b n v Part ho c Assembly. 14
16. GI ỚI THI ỆU PH ẦN M ỀM – TRANG WEB – SÁCH Sau ñây là m t s mô hình chi ti t ñưc v b ng Solidworks : Ph n m m này t ươ ng ñi d s d ng. Hi n t i trên th tr ưng ñã có sách ti ng Vi t h ưng d n s d ng ph n m m này (do m t nhóm tác gi i tr ưng ði h c Bách khoa Hà N i vi t) nh ưng trình ñ căn b n. Ngoài ra c ũng d dàng tìm ñưc các tài li u h ưng d n s d ng b ng ti ng Anh trên m ng internet. Tr ưc nh ng th m nh c a SolidWorks, hi n t i nhi u tr ưng ñi h c, cao ñng k thu t Vi t Nam ñã ti n hành mua b n quy n và gi ng d y cho sinh viên. M t s công ty t ư nhân thành ph H Chí Minh c ũng t ch c d ng ph n m m này (có ñă ng báo). R t nhi u công ty có v n ñu t ư n ưc ngoài thành ph H Chí Minh, Biên Hòa, Bình D ươ ng s d ng ph n m m này cho công vi c thi t k . Nói chung ñây là ph n m m r t ñáng ñoc nghiên c u s d ng. Nguy n V ăn T ng 15
17. GI ỚI THI ỆU PH ẦN M ỀM – TRANG WEB – SÁCH GI I THI U SÁCH H ƯNG D N S D NG SOLIDWORK TRONG THI T K 3 CHI U Tác gi : PGS.TS. Nguy n Vi t Hùng, TS. ðào H ng Bách Nhà xu t b n Xây D ng, Hà N i 2003 Giá : 29.000 ñng Ni dung sách bao g m 182 trang v i 10 ch ươ ng nh ư sau : Ch ươ ng 1 : Môi tr ưng làm vi c Ch ươ ng 2 : Thanh công c Sketch tools Ch ươ ng 3 : Gi i thi u ch c n ăng các công c ti n ích trong thi t k 3D Ch ươ ng 4 : Công c Extrude, Mirror, Pattern, Fillet, Chamfer, Hole, Shell Ch ươ ng 5 : S d ng công c Revolve, Sweep, Loft Ch ươ ng 6 : Công c Linear Pattern, Circular Pattern Ch ươ ng 7 : T o t m Shell Metal Ch ươ ng 8 : B n v l p Ch ươ ng 9 : B n v k thu t (Drawing) Ch ươ ng 10 : Ví d t o khuôn ñúc Sách ñưc làm giáo trình cho các kháo ñào t o s d ng ph n m m Solidwork (trình ñ c ơ b n) do Trung tâm Phát tri n và ng d ng Ph n m m công nghi p (Trung tâm DASI) Tr ưng ñi h c Bách khoa Hà N i k t h p v i Công ty IME Technology c a Malaysia t ch c ñnh k ỳ theo yêu c u c a các doanh nghi p. N i dung sách d a trên các tài li u ti ng Anh ph n Tutorial ca công ty Solidwork (kèm theo khi cài ph n m m). ðây là tài li u r t b ích cho sinh viên ngành c ơ khí nói chung và c ũng là tài li u h tr gi ng d y cho giáo viên. V i ph n m m ñưc cài s n và cu n sách này, trong th i gian r t ng n, m i ng ưi ñu có th t h c ñ t o ñưc các mô hình 3D t ươ ng ñi ph c t p. Nguy n V ăn T ng 16
18. GI ỚI THI ỆU PH ẦN M ỀM – TRANG WEB – SÁCH TRANG WEB C A TI N S Ĩ ROBERT A. LEMASTER Ti n s ĩ Robert A. LeMaster ñang gi ng d y t i khoa K thu t tr ưng ñ i h c bang Tennessee, Hoa K ỳ. Trong trang web c a ông, chúng ta có th t i v nhi u bài gi ng hay thu c các l ĩnh v c nh ư : - Thi t k máy : Engineering 473- Machine Design - T ñ ng hoá : Engineering 475 -Automated Production Systems - Matlab Hãy vào ña ch ñ t i thông tin. College of Engineering and Natural Sciences Spring 2001 Classes ENGR 473 Machine Design ENGR 475 Automated Production Systems Matlab Notes Robert A. LeMaster, Ph.D. Engineering 473 Machine Design Syllabus Schedule Project Requirements Class Topic Handouts HomewoHomeworkrkrkrk 111 Mechanical Properties of Ductile Metallic Materials Notes 2 Influence of Fabrication Processes on the Strength of Materials Notes 17
19. GI ỚI THI ỆU PH ẦN M ỀM – TRANG WEB – SÁCH 333 Stress at a Point Notes Answers 444 Stress Concentration Factors and Notch Sensitivity Notes Answers 555 Steady Load Failure Theories I Notes Answers 666 Steady Load Failure Theories II Notes Answers 777 Steady Load Failure Theories Comparison with Experimental Data Notes Answers 888 Introduction to Fracture Mechanics Notes Answers 999 Fracture Mechanics and Steady Load Failure Theory Summary Notes Answers 101010 Fatigue , Fatigue Machine Specs Notes Answers 111111 Fatigue II Notes AAAnswersAnswers 121212 Crack Propagation Notes 131313 Thick Walled Cylinders Notes Answers 141414 Compound Cylinders & Discontinuity Stresses Notes Answers 151515 Interference Fits Notes Answers 161616 Stresses in Rotating Disks Notes Answers 171717 Shaft Loading Notes Answers 181818 Shaft Analysis Notes Answers 191919 Keys & Keyways Notes AnsweAnswersrsrsrs 202020 Splines Notes Answers 212121 Involute Gear Tooth Bending Stress Analysis Notes Answers 222222 Involute Gear Tooth Contact Stress Analysis Notes Answers 232323 Rolling Contact Bearings Notes Answers 242424 Plane Surface Bearings Notes Answers 252525 Hydrodynamic Bearings Theory Notes Answers 262626 Hydrodynamic Bearings Design Notes Answers 272727 Power Screws Notes Answers 282828 Mechanical Fasteners Tensile and Shear Stress Areas Notes Answers 292929 Mechanical Fasteners Tension Connections Notes Answers 303030 Mechanical Fasteners Torque Vs Preload Relationship Notes Answers 313131 Mechanical Fasteners Shear Connections Notes Answers 323232 Mechanical Fasteners Combined Tension and Shear Loading Notes Answers 333333 Welds Notes Answers 343434 Eccentrically Loaded Welds Notes Answers 353535 Helical Springs Notes OneOne DimensionalDimensional Heat Transfer Finite Elements Notes Outcomes OneOne DimensionalDimensional Heat Transfer Finite Elements II Notes 18
20. GI ỚI THI ỆU PH ẦN M ỀM – TRANG WEB – SÁCH Engineering 475 Automated Production Systems Syllabus Schedule PPrrooProjectPro ject Requirements Class Topic Handouts Homework 111 Introduction to Automation Notes 222 Automation and Control Technologies Notes 333 Introduction to Hydraulic and Pneumatic Systems Notes 444 Hydraulic and Pneumatic Control Valves Notes 555 Pneumatic and Hydraulic System Schematics Notes 666 Electrical System Elements - Relays and Switches Notes 777 Introduction to PLCPLC's's's's Notes 888 A<>D Conversions Notes 999 Ladder Rung Logic Notes 101010 I/O Addresses Notes 111111 PLC Timer Instructions Notes 121212 PLC Timer Applications Notes 131313 PLC Counter Instructions Notes 141414 PLC Logic and Math Instructions Notes Lab Report 151515 Introduction to Robotics Notes Requirements 161616 Jogging the Robot Notes 171717 Programming the Robot: Motion Program Instructions NNooNotesNo tteesstes 181818 Registers and I/O Instructions Notes 191919 Branch Instructions NNooNotesNo tteesstes 202020 Timer and Program Control Instructions Notes 212121 Macro Instructions Notes 222222 Introduction to Servo Motors (Video) 232323 Introduction to CNC Notes 242424 CNC Machine Feedback Devices Notes 252525 CNC Programming Notes 262626 Drill & Mill Commands Notes 272727 Cutter Compensation Notes M & G Codes 282828 CAD/CAM Notes Outcomes Nguy n V ăn T ng 19
21. GÓC H C T P CÁCH B Y L I CÁC GIÁ TR NH P TRONG CÁC HP THO I KHI VI T CH ƯƠ NG TRÌNH AUTOLISP Ths ðng Xuân Ph ươ ng AutoLisp là m t ngôn ng l p trình khá hi u d ng ñ i v i các cán b và sinh viên ngành c ơ khí c ũng nh ư ki n trúc ho c xây d ng. M t khi công vi c v và tính toán thi t ñưc l p ñi l p l i theo m t mô hình nào ñó nh ưng kích th ưc c a nó có th thay ñ i thì ta không nên ñi v l i và c ũng không th dùng l nh scale mà nên vi t m t ch ươ ng trình AutoLisp ñ t ñ ng hoá công vi c tính toán và v . Nhi u ng ưi nói r ng cái chính c a AutoLisp là s d ng nó ñ t o m t macro l nh c a AutoCAD, ñiu này hoàn ñúng nh ưng ch m i ñánh giá h t mt ph n ba v AutoLisp b i vì AutoLisp là m t ngôn ng l p trình theo cú pháp danh sách. Nó có nhi u hàm toán h c c ơ b n, c ũng có x lý chu i, ñiu khi n các vòng l p, ñiu khi n nh p, truy xu t c ơ s d li u và ghi ñc file v.v Bên c nh ñó m t l i th ñ c thù c a AutoLisp là ngôn ng l p trình này có th s d ng t t c các lnh c a AutoCAD làm l nh c a nó. ðây là m t công c c c k ỳ h u hi u khi s d ng AutoLisp ñ t ñ ng hoá vi c tính toán và thi t k ñ ho trong k thu t so v i các ngôn ng l p trình có kh n ăng ñ ho khác nh ư Pascal, Visual C, VisualBasic Khi vi t m t ch ươ ng trình AutoLisp kha khá, ñiu nh t thi t là ph i có ph n nh p d li u. Vi c nh p d li u cho ch ươ ng trình AutoLisp có th thông qua hai cách: cách 1 thông qua dòng command line c a AutoCAD, cách 2 nh các h p tho i. Rõ ràng cách nh p d li u thông qua command line b ng các l nh nh ư GetInt, GetReal, GetString v.v tuy ñã ñưc AutoLisp b y l i nh p dùm nh ưng khá là không tr c quan và thân thi n vi ng ưi dùng ñng th i n u nh p sai thì không s a l i ñưc. Cách nh p d li u b ng h p h i tho i thì thân thi n và d dùng h ơn nh ư ta th ưng th y trong r t nhi u l nh ph c t p c a AutoCad. Th thì khi vi t m t ch ươ ng trình AutoLisp c v a và l n thì b n thích s d ng cách nh p s li u nào? Câu tr l i d ĩ nhiên là cách s d ng hôp tho i vì nó làm cho ch ươ ng trình mà b n l p ra r t ti n ích và ñp m t trong khâu gi i quy t ñ u vào. Mt ñiu c n chú ý là khi nh p d li u b ng edittext thì AutoLisp ch nh n d li u d ưi d ng chu i b i vy ta c n ph i x lý các giá tr nh p này ñ không gây l i cho ch ươ ng trình khi ch y trong tr ưng h p ta nh p sai khi u d li u. ðây là m t công vi c c n thi t khi b n mu n ch ươ ng trình c a mình hoàn ch nh v m t tin h c ñ u vào c a ch ươ ng trình. Sau ñây s trình bày m t s ví d th ưng g p khi b y l i các giá tr nh p trong h p tho i c a ch ươ ng trình vi t b ng AutoLisp. Gi s ta c n có m t h p tho i nh p d li u nh ư hình v , b t bu c s r ăng và mo ñun nh p vào ph i là s nguyên (integer), h s chi u cao r ăng, góc nghiêng, góc bo ñnh, góc bo chân là s th c (real) và ñiu t t nhiên các giá tr này ph i có ñ l n n mn trong m t ph m vi nào ñó có ngh ĩa là ph i l n h ơn m t giá tr min và nh hơn m t giá tr max cho tr ưc (khi d li u yêu c u nh p s th c – có d u th p phân - mà ta nh p s nguyên thì dĩ nhiên v n ñ t yêu c u). N u ta nh p sai ki u d li u thì ch ươ ng trình m t m c b t bu c ta nh p l i cho ñúng ri m i cho con tr chuy n sang edittext khác. Khi m i m h p tho i, con tr n m edittext ñ u tiên, khi nh p xong s li u và nh n Enter thì con tr nh y xu ng ô khác, n u mu n s a l i s li u c a ô ngay k trên thì ñư a con tr lên. 20
22. GÓC H C T P ð làm ñưc công vi c trên ñây có th có nhi u cách nh ưng ñây ñưa ra m t cách thông qua m t hàm ki m tra nh p mà nó có th dùng chung ñ ki m tra s li u nh p là s nguyên hay s th c và nó không ch p nh n ki u d li u không ph i là s (ví d nh p nh m hay c tình nh p ch ) c ũng nh ư nó s ki m tra kho ng giá tr nh p cho phép. Hàm này nh ư sau: 1 (defun kt_nhap (val why key next real be_nhat lon_nhat) 2 (if 3 (not 4 (and 5 (cond ((= real 1) (or 6 (=(type (read VAL)) 'REAL) 7 (=(type (read VAL)) 'INT) 8 )) 9 ((= real 0) (=(type (read VAL)) 'INT)) 10 ) ; end cond 11 (and (>= (atof VAL) be_nhat) (<= (atof VAL) lon_nhat)) 12 ) 13 ) 14 (progn ; tr ưng h p có l i s làm các vi c trong nhóm progn 15 (mode_tile KEY 3) ; so 3: có m t v t sáng xanh chi u sáng h t edit_text 16 (set_tile "error" "Gia tri nhap khong hop le, xin nhap lai") 17 (if (= WHY 2) ; khi nguoi dung doi con tro sang edit_box phia tren 18 (set_tile "error" "Moi ban nhap lai gia tri moi") 19 ) ; end if 20 ) ; end progn 21 ; truong hop khong co loi (else of if) 22 (progn 23 (set_tile "error" "") 24 (if (or (= WHY 1) (= WHY 2)) ; bat dau gan gia tri cho bien neu khong loi 25 (progn 26 (set_tile KEY (rtos (atof (get_tile KEY)))) 27 (mode_tile NEXT 2) ; chuyen con tro sang edit_box ke tiep 28 (mode_tile NEXT 3) ; chieu sang edit_box ke tiep 29 30 ) ; end or 31 ) ; end if 32 ) ; end progn 33 ) ; end if lon nhat 34 ) Hàm kt_nhap có các tham bi n c n truy n vào cho nó là: val : value c a edittext why : reason c a edittext (ñ hi u rõ thêm v các giá tr c a reason, xem trong help ) key : key c a edittext next : con tr s nh y ñ n ô nh p ti p theo nào khi nh n phím enter real : s li u nh p có ph i là s th c không (1 là s th c; 0 là s nguyên) be_nhat : giá tr bé nh t cho phép lon_nhat : giá tr l n nh t cho phép Ki m tra s li u nh p ñưc th c hi n nh hàm bi u th c ñiu ki n trong hàm if t dòng 2 ñn dòng 13. Nu ñiu ki n nh p không h p l thì thông báo l i và bu c ng ưi dùng nh p l i ñưc th hi n trong nhóm l nh progn t dòng 14 ñn dòng 20. S d ĩ ph i nhóm các nhi u dòng l nh thành m t t h p l nh vì c u trúc c a lnh if có c u trúc ( if test_expression then_expression else_expression ) bu c then_expression và t ươ ng t nh ư v y 21
23. GÓC H C T P else_expression cũng ph i nhóm l i thành m t list duy nh t. N u ñiu ki n nh p tho mãn thì th c hi n các l nh trong nhóm progn t dòng 22 ñn dòng 32, ñây t m th i t t c các s li u nh p ñưc chuy n sang d ng chu i (dòng 26) ñ sau này s chuy n sang các d ng th c hay nguyên và gán cho các bi n s . Cách s d ng hàm kt_nh p (ki m tra nh p): Sau khi load h p tho i xu ng b n c n ph i cho các edit_text ho t ñ ng hay nói chung là làm cho các tile ho t ñ ng lên b ng l nh action_tile. C u trúc c a l nh action_tile là (action_tile “key_c a_tile” mt_l nh_c n_th c_hi n). Ví d t dòng 11 ñn dòng 16 c a hàm bay_loi, l nh c n th c hi n trong action_tile gm hai l nh con nên ph i nhóm nó vào m t progn. L nh con th nh t là g i hàm ki m tra nh p v i các tham s cn truy n là: 1 (defun c:bay_loi (/ dcl_id) 2 (load "kt_nhap") 3 (setq dcl_id (load_dialog "banh_dai_thang.dcl")) 4 (if (not(new_dialog "banh_dai_thang" dcl_id)) 5 (exit) 6 ) 7 (start_image "hinh") 8 (slide_image 0 -10 (dimx_tile "hinh") (dimy_tile "hinh") "dai_thang") 9 (end_image) 10 (mode_tile "so_rang" 2) ; ñư a con tr edittext ñ u tiên 11 (action_tile "so_rang_1" 12 "(progn 13 (kt_nhap (get_tile \"so_rang\") $reason \"so_rang\" \"so_rang_2\" 0 10 120) 14 (setq so_rang (atoi $value)) 15 )" 16 ) 17 ; . Tươ ng t dùng l nh action_tile cho các title khác 18 ; . nh ư so_rang_2 19 (action_tile "modun" 20 "(progn (kt_nhap (get_tile \"modun\") $reason \"modun\" \"he_so_f\" 0 1 10) 21 (setq modun (atof $value)) 22 )" 23 ) 24 ; Tươ ng t dùng l nh action_tile cho các title khác ; nh ư he_so_f, goc_nghiêng, goc_bo_dinh, goc_bo_chân (start_dialog) (unload_dialog dcl_id) ) val = (get_tile \"so_rang\") why = $reason key = so_rang next = so_rang_2 real = 0 min = 10 max = 20 (Chú ý: tên các key do ng ưi l p trình ñt cho các tile khi vi t file thi t k h p tho i DCL) Lnh th hai là chuy n d li u t chu i sang d ng d li u thích h p và gán cho bi n và công vi c nh p li u ñã hoàn thành. Hàm kt_nhap khá t ng quát nh ưng r t g n nh , ch d n dùng m t hàm này là b nh có th b y l i ñưc d li u nh p th ưng g p trong b t k ỳ h p tho i AutoLisp nào mà b n l p. ð file kt_nhap không quá ph c t p nên ch gi i h n vi c b y l i thông th ưng. Nó còn gi i h n trong m t trong các tr ưng h p sau: ví d nh ư b n 22
24. GÓC H C T P không mu n nh n s th c là s âm hay b n mu n s li u nh p ph i chia h t cho 2 (s ch n) ch ng h n thì ph i vi t thêm vài l nh vào ph n ki m tra ñiu ki n. Khi vi t m t ch ươ ng trình AutoLisp có s d ng h p tho i b n ñ ng b y l i v i n u nh ư b n ch ưa quen. Hãy t p trung và cái “ru t” c a ch ươ ng trình tr ưc vì b n là ng ưi so n ch ươ ng trình thì khó mà nh p nh m ñưc và là ng ưi bi t rõ nh t nên nh p giá tr các bi n là ki u d li u gì và ph m vi ra sao. Khi khi ra ch y ñưc kt qu c n thi t thì b n ph i quay tr l i trau chu t ph n giao di n c a ch ươ ng trình trong ñó có vi c b y l i s li u nh p. Hy v ng nh ng gì ñã trình bày trên s giúp cho các b n yêu thích tin h c mà nh t là làm quen v i AutoLisp ñ m t th i gian và công s c tìm tòi. Chúc các b n thành công. Hưng d n s d ng Pro/Engineer 2000i Basic Drawing 5 Nguy n Th ng Xiêm Có th nói r ng vi c hình dung t b n v 2D sang b n v 3D là ñiu mà các b n sinh viên luôn ch ăn tr , bài t p này tôi xin th hi n chi ti t c u n i 110 (hình 1) ñ các b n tham kh o. 12 24 35 Bài t p này ch y u dùng các l nh sau ñây: 50 - Extrude: T o kh i ñùn - Revolve: T o kh i tròn xoay R55 - Line → 2 Points: T o ñưng th ng qua hai ñim Þ80 Þ60 - Cut: C t b 1 ph n v t li u kh i v t th cho tr ưc - Modify: S a kích th ưc và ch nh lý hình d ng c a Sketch - Circle: V ñưng tròn ñ ư - Mirror: D ng Sketch i x ng v i 1 Sketch cho tr c 30 50 80 - Rectangle: V hình ch nh t 114 22 R15 - Text: Kh c ch (trong Sketch → Adv Goemetry) Bài t p ñưc th c hi n nh ư sau: → Þ32 1. Ch n New t menu File hay bi u t ưng “Creat new object” Xut hi n 2 loã 58 hp tho i New v i vi c ch n tr ưc Part → Solid . h p Name gõ: Caunoi → OK (hình 2). Hình 1 Hình 2 Hình 3 Hình 4 2. Ch n Setup t menu Part → Xu t hi n h p tho i Units Manager → Ch n nút Systems of Units → Ch n Millimeter Newton Second (mmNs) → Set (hình 3) → Xu t hi n h p tho i Warning → Ch n Convert Existing Number (Same Size) → OK (hình 4) → Close. 23
25. GÓC H C T P 3. T o m t l i th nh t: Centerline Ch n Feature → Create → Datum → Plane → Default ñ t o 3 m t ph ng tham chi u là DTM1, DTM2, DTM3 → Ch n Create → Solid → Protruction → Revolve → Solid → Done ñ t o kh i tròn xoay → Ch n One Side → Done . Xu t hi n dòng nh c Select or create a SKETCHING PLANE → Ch n DTM2 → Okay → Xu t hi n dòng nh c Select or create a horizontal or vertical reference for sketching → Default . N u không mu n có l ưi ô vuông thì ta b m vào bi u t ưng “Toggle the grid on/off” → off . Specify Refs → Pick DTM1, DTM3 → Done sel → Sketch → Line → Geometry → 2 Points → ð v ñưng th ng nh ư hình 5 → Vào Dimension ñ lên kích th ưc v i l a ch n Normal , Hình 5 sau ñó Pick vào các ñim nh ư hình 5 và k t thúc l nh b ng nút gi a chu t hay nút trái + shift → Modify → Pick vào ch s kích th ưc r i gõ l n l ưt là 40, 30, 17 (hình 5) → Sketch → Line → Centerline → 2 Points ch n 2 ñim b t kì trên ñưng Centerline → Regenerate → Done → Ch n 360 0 → Done → OK . Ch nView → Default hay b m Ctrl + D chi ti t s hi n ra nh ư hình 6. Hình 7 Hình 6 5. Ch n Create → Solid → Protrusion → Extrude → Solid → Done → One Side → Done → Pick vào ñáy ln (hình 7) → Okay → Specify Refs → Pick DTM1, DTM2 → Done sel → Sketch → Line → Geometry → 2 Points → V và Modify nh ư hình 8 → Regenerate → Sketch → Arc → 3 Points → V nh ư hình 9 → Done → Blind → Done → Xu t hi n dòng nh c Enter Depth gõ vào 80 → Enter → OK . Ch n View → Default chi ti t s hi n ra nh ư hình 10. Hình 9 Hình 8 24
26. GÓC H C T P Hình 10 Hình 11 Hình 12 6. To thêm m t ph ng DTM4 Ch n Create → Datum → Plane → Offset → Plane → Coord Sys → Pick vào m t DTM3 → Enter Value → Xu t hi n dòng nh c Enter offset in the indicated direction, to quit gõ vào –57 → Enter → Done . 7. To m t l i th hai: Ch n Copy → Mirror → Select → Independent → Select → Pick vào m t l i s chuy n thành màu ñ → Done Sel → Done → Pick vào m t ph ng DTM4. Ch n View → Default . V y là ta ñã t o ñưc m t l i th hai nh ư hình 11. 8. Khoan l : Ch n Create → Solid → Hole → Straight → Done → Coaxial → Done → Pick vào ñưng tâm A1 ho c A2 → One Side → Done → Thru All → Xu t hi n h p tho i Enter DIAMETER gõ vào 32 → Enter → OK . Ch n View → Default. Ta ñã khoan l ∅32 nh ư hình 12. 9. Khoét rãnh: Ch n Create → Solid → Cut → Extrude → Solid → Done → One Side → Done → Pick vào m t trên c a chi ti t → Xu t hi n m ũi tên ñi xu ng ta ch p nh n → Okay → Default → Specify Refs → Pick DTM1, DTM3 → Done sel → Sketch → Line → Geometry → 2 Points → V hai ñưng th ng và sau khi Modify có kích th ưc chi u dài là 58, kho ng cách hai ñưng là 30 nh ư hình 13 → Regenerate → Ch n Sketch → Arc → 3 Points → V hai cung có bán kính là 15 (hình 14) → Done → Okay → Blind → Done → Xu t hi n dòng nh c Enter Depth gõ 12 → Enter → OK. Ch n View → Default. Ta có hình v nh ư hình 15. Hình 13 Hình 15 Hình 14 25
27. GÓC H C T P 10. Khoét rãnh v i ñ sâu 24 Cách làm t ươ ng t nh ư m c 9 ta có hình v nh ư hình 16. Hình 16 Hình 17 11. Khoét chi ti t Ch n Create → Solid → Cut → Extrude → Solid → Done → One Side → Done → Pick vào m t bên c a chi ti t → Xu t hi n m ũi tên ñi vào ta ch p nh n → Okay → Default → Specify Refs → Pick DTM2, DTM4 → Done sel → Sketch → Rectangle → V hình ch nh t và sau khi Modify có kích th ưc chi u dài là 66, chi u r ng 50 nh ư hình 17 → Done → Okay → Thru All → Done → OK. Ch n View → Default. Ta có hình v nh ư hình 18. Hình 18 Hình 19 12. N u mu n kh c tên chi ti t ta làm nh ư sau: Ch n Create → Solid → Cut → Extrude → Solid → Done → One Side → Done → Pick vào m t trên c a chi ti t → Xu t hi n m ũi tên ñi xu ng ta ch p nh n → Okay → Default → Specify Refs → Pick DTM1, DTM3 → Done sel → Sketch → Adv Goemetry → Text → Xu t hi n dòng nh c Enter Text ta gõ CAU NOI → Ch n vùng c n ñ t ch , ta ch n m t trên c a chi ti t → Xu t hi n l i dòng nh c Enter Text , n u ta không c n thêm ch thì nh n Enter → Done → Blind → Done → Xu t hi n dòng nh c Enter Depth ta gõ 3 → Enter → OK . Ch n View → Default . V y là ta ñã hoàn thành b n v nh ư hình 19. 26
28. TIN H ỌC MT S PH ƯƠ NG PHÁP GHI DUNG SAI KÍCH TH ƯC TRONG AutoCAD Nguy ễn Th ắng Xiêm Có hai cách ghi dung sai: - Ghi theo ki u ch (ví d : ∅30js6 thì kích th ưc và ch ñ u b ng nhau. ð i v i cách ghi này thì cc k ỳ ñơn gi n nên tôi không ñưa vào bài vi t này). +0.02 - Ghi theo ki u s (ví d : 70 −0.01 thì c ch dung sai b ng 0,7 c ch kích th ưc danh ngh ĩa). Trong các b n v chi ti t máy, tôi nh n th y h u h t các b n v khi ghi dung sai kích th ưc ñ u ghi dưi d ng th công, d n ñ n khi in b n v có nhi u tr ưng h p x y ra nh ư: kích th ưc quá l n còn dung sai thì l i quá nh và ng ưc l i ho c ch ñâïm nh t khác nhau (do ch n Font ch khác nhau) và ñiu quan tr ng là thao tác d ch chuy n kích th ưc, dung dai cho ñúng v trí là r t lâu (t m g i là cách làm th công). Chính vì lý do ñó, tôi xin ñưa ra m t s ph ươ ng pháp ñơn gi n có th giúp cho các b n sinh viên kh c ph c ñưc vn ñ này. 1. Ph ươ ng pháp 1 : T o trong Multiline Text (MTEXT) khi kích hay Edit Text (DDEDIT) + Tr ưng h p 1 : N u b n ñã ghi kích th ưc c a m t tr c hay m t ñon th ng, khi ñó b n ñã có kích th ưc nh ưng ch ưa có dung sai, ñ ñánh dung sai b n làm nh ư sau: Hình 1 MText ðánh l nh Edit Text hay Click vào bi u t ưng ho c ñánh phím t t “ ED ” (hình 1) → Enter (ho c Space) → con tr û tr thành → Click vào kích th ưc ta ñã t o → xu t hi n bng Edit text. +0,02 Ví d 1 : Nu tr c có kích th ưc 70, dung sai là −0,01 ta làm nh ư sau: Nh ư trên khi ñã hi n b ng Edit Text và s 70 là kích th ưc ñã t o (có kí hi u ) → + 0,02^ - a + 0,01 (“^” b m: shift 6) → ñóng kh i +0,02^ -0,01 (hình 2) → Click vào (hình 3) → 0,02 (ngh ĩa là b −0,01 +0,02 → 70 −0,01 ) OK. Hình 2 27
29. TIN H ỌC Hình 3 Chú ý : ð ki m tra kích c c a dung sai và kích th ưc danh ngh ĩa có ñúng tiêu chu n hay không ta ti n hành làm các b ưc nh ư sau: khi ñã ñóng kh i nh ư hình 3 ta b m nút ph i chu t → Properties → Hi n b ng Stack Properties → Text Size → S a thành 70% → OK (hình 4) . Ví d 2 : Nu tr c có kích th ưc 70, dung sai là –0.,01 ta làm nh ư sau: Các thao tác ban ñu nh ư trên → ^ -0,01 → ñóng kh i ^ -0,01 a → b m vào → (hình 5) → OK. b -0,01 Hình 4 Hình 5 +0.,02 Ví d 3 : Nu tr c có kích th ưc 70, dung sai là ta làm nh ư sau: Các thao tác ban ñu nh ư trên → +0,02^ → ñóng kh i +0,02^ → b m vào → +0.02 (hình 6) → OK b Hình 6 + Tr ưng h p 2 : Nu b n mu n ghi kích th ưc m t ch b t k ỳ thì ta ñánh l nh Multiline Text (MTEXT) hay Click vào bi u t ưng ho c ñánh phím t t “ T” → Enter (ho c Space) → con tr tr thành → To vùng c n ñ t kích th ưc → xu t hi n bng MTEXT → Các b ưc còn l i t ươ ng t nh ư tr ưng h p 1. 2. Ph ươ ng pháp 2 : To trong Dimension Style ðu tiên vào Format → Dimension Style (hình 7) ho c b m phím t t “D” → Enter (ho c Space) → xu t hi n bng Dimension Style (hình 8) → Modify → Tolerances → Tolerances Format có các l a ch n: Method: None (không ghi dung sai); Symmetrical (ghi dung sai ±); Deviation (ghi dung sai trên và dưi); Precision: ph n th p phân t 0; 0.0; 0.00; 0.000; 0.0000 . . . Upper value: gi i h n trên 28
30. TIN H ỌC Lower value: gi i h n d ưi Scaling for height: t l c a dung sai so v i kích th ưc (ch n kho ng 0,7) Vertical position: bottom; middle; top (th ưng ch n middle) Hình 7 Hình 8 +0,02 → → → Ví d : ð ghi dung sai −0,01 ta làm các b ưc nh ư trên ghi các s li u nh ư hình 9 OK Close → Dimension → Linear (hình 10) ho c Click vào bi u t ưng → b t hai ñim c n ghi kích th ưc. Hình 9 Hình 10 3. Ph ươ ng pháp 3 : Lp trình thêm cho AutoCAD b ng ngôn ng AutoLISP ho c Visual LISP ñ thêm cho AutoCAD ph n ghi dung sai vào kích th ưc ñã s n có. Trong m c này ta t o các ch ươ ng trình có tên DDIMTOLR.LSP và DDIMTOLR.DCL ñ thêm dung sai vào kích th ưc s n có. Chi u cao dung sai ph thu c vào bi n DIMTFAC. Sau khi l p trình xong ta g i ch ươ ng trình b ng cách nh p dòng lnh Ddimtolr, ñ u tiên ta ch n kích th ưc c n thêm dung sai, sau ñó h p tho i Tolerance Format s xu t hi n. Ta nh p các s li u nh ư trong hình 11. 4. Ph ươ ng pháp 4 : To Block Chú ý : Trong ph ươ ng pháp 3 và 4 tôi xin ñưa ra ñ các b n tham kh o, vì nó không có s n trong AutoCAD và ñòi h i b n ph i bi t l p trình AutoLISP và cách t o Block . B n nào mu n bi t thêm chi ti t v lp trình hay t o Block trong AutoCAD thì xin liên h v i tôi theo ñ a ch ho c v ăn phòng B môn Ch t o máy. Qua các ph ươ ng pháp trên hy v ng các b n s hoàn thành b n v ñưc t t h ơn và nhanh h ơn. Hình 11 Ni san sau chúng tôi xin trình bày m t s ph ươ ng pháp ñánh ∅ và các kí t khác khi Other trong Symbol c a AutoCAD không m ñưc. 29
31. TI ẾNG ANH CHUYÊN NGÀNH Grinding : Mài -Abrasive Ch t li u mài -Abrasive belt Băng t i g n h t mài -Abrasive slurry Bt nhão (mài) -Abrasive-belt grinding S mài b ng b ăng t i g n h t mài -Accurate grinding S mài chính xác -Centerless grinding Mài vô tâm -Coarse grinding S mài thô -Cylinder wheel ðá mài hình tr -Cylindrical grinding Mài tròn ngoài -Diamond-point dresser Bút kim c ươ ng s a dá mài -Dick-type wheel ðá mài d ng ñĩa -Disk wheel ðá mài ñĩa -Dry/wet grinding S mài khô/ ưt -Face grinding S mài m t ñu -Face-grinding spindle Tr c chính mài m t ñu -Fine grinding S mài tinh -Flaring cup wheel ðá mài hình ch u côn -Flat surface grinding S mài ph ng -Form grinding S mài ñnh hình -Grain Ht mài -Grain size C h t -Grain size index Ký hi u c h t -Grind Mài -Grinding wheel ðá mài -Grinding wheel marking Ký hi u ñá mài -Grinding wheel structure Cu trúc ñá mài -Grinding wheel grade Cp ñ c ng c a ñá mài -Grindstone ðá mài -Infeed grinding Mài ti n ngang -Internal grinding Mài tròn trong -Longtitudinal grinding S mài d c -Longtitudinal table Bàn d c -Magnetic chuck Mâm t tính -Mouting of grinding wheel Gá l p ñá mài -Plane grinding S mài ph ng -Plunge cut grinding Mài ti n ngang -Preliminary grinding S mài thô -Straight cup wheel ðá mài hình ch u th ng -Straight wheel ðá mài ph ng -Surface grinding S mài ph ng -Thread grinding S mài ren -Traverse grinding S mài ti n d c -Wheel shape Dng ñá mài Nguy n V ăn T ng 30
32. Ch ịu trách nhi ệm xu ất b ản TS . Nguy n V ăn Ba Tổng biên t ập ThS . Nguy n V ăn T ưng Ban biên t ập ThS. Nguy n V ăn T ưng ThS . Tr n Doãn Hùng KS . Nguy n H u Th t KS. Nguy n Th ng Xiêm Danh sách các c ộng tác viên : ð ðình May (B môn V k thu t), Tr n H ưng Trà, Ph m Bá Linh (B môn C ơ h c). ðng Xuân Ph ươ ng (B môn Ch t o máy), Bùi Th Hùng, ð trí Tu n cùng t p th l p 42CT-1; Nguy n V ăn Biên , Lê Thanh Tòan, Lâm V ăn S ơn cùng t p th l p 42CT-2. Kính m i Quý th y cô và các b n sinh viên tham gia câu l c b . M i chi ti t xin liên h ban biên t p ho c e-mail v ñ a ch caulacboctm@yahoo.com