P dụng phương pháp dạy học theo định hướng tích cực hóa người học để nâng cao kỹ năng nói Tiếng Anh cho học sinh lớp 12 tại trường THPT TT Quốc Văn Cần Thơ

Nội dung text: P dụng phương pháp dạy học theo định hướng tích cực hóa người học để nâng cao kỹ năng nói Tiếng Anh cho học sinh lớp 12 tại trường THPT TT Quốc Văn Cần Thơ

1. ÁP DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC THEO ĐỊNH HƯỚNG TÍCH CỰC HÓA NGƯỜI HỌC ĐỂ NÂNG CAO KỸ NĂNG NÓI TIẾNG ANH CHO HỌC SINH LỚP 12 TẠI TRƯỜNG THPT TT QUỐC VĂN CẦN THƠ APPLYING APPROPRIATE TECHNIQUES OF ACTIVE LEARNING APPROACH TO IMPROVE SPEAKING SKILL FOR STUDENTS IN GRADE 12 AT QUỐC VĂN CẦN THƠ PRIVATE HIGHSCHOOL HVTH: Lê Hồng Uyên Thảo Học viên - Trường ĐH Sư Phạm Kỹ Thuật GVHD: TS. Đoàn Thị Huệ Dung Trường ĐH Nông Lâm Thành phố Hồ Chí Minh Tóm tắt Vai trò của giáo dục và đào tạo rất quan trọng trong việc phát triển của một đất nước. Vấn đề cấp bách của nền giáo dục Việt Nam hiện nay là phải đổi mới căn bản và toàn diện. Trong đó, việc đổi mới phương pháp dạy học là yếu tố quan trọng nhằm tích cực hóa người học. Đó chính là lý do người nghiên cứu thực hiện đề tài: “Áp dụng phương pháp dạy học theo định hướng tích cực hóa người học để nâng cao kỹ năng nói Tiếng Anh cho học sinh lớp 12 tại trường THPT TT Quốc Văn Cần Thơ”. Trong phạm vi bài báo, tác giả đề cập đến đặc trưng cơ bản của phương pháp dạy học tích cực và thực trạng dạy và học kỹ năng nói môn Tiếng Anh lớp 12. Từ đó đề xuất các phương pháp dạy học kỹ năng nói môn Tiếng Anh lớp 12 theo hướng tích cực hóa người học góp phần nâng cao chất lượng dạy và học tại trường. Abstract Education and training plays an important role in the development of a country. The urgent task of Vietnam current education is to innovate fundamentally and comprehensively. The innovation of teaching methods is an important factor to develop students’ activeness. That is reason why the researcher performed the theme: " Applying teaching methods of positive- oriented learners to improve speaking skill for students in grade 12 at Quốc Văn Cần Thơ Private Highschool " . Within the scope of the article, the author refers to the basic characteristics of teaching methods in the trend of positive oriented learners and the reality of teaching and learning English speaking skills for students in grade 12 at Quốc Văn Cần Thơ Private Highschool. Since then propose methods of teaching speaking English 12 positive- oriented learners and contribute to the improving quality of teaching and learning in school. 1
2. I. ĐẶT VẤN DỀ Trong xã hội hiện đại với xu thế hội nhập quốc tế như hiện nay thì nhu cầu giao tiếp bằng tiếng Anh là thực sự cần thiết. Tiếng Anh được xem là ngôn ngữ chính để giao tiếp giữa các quốc gia, các nền văn hóa, các tổ chức quốc tế và các cộng đồng. Vì thế nó tác động rất nhiều đến các hoạt động của xã hội.Nhận thức được tầm quan trọng của Tiếng Anh trong thời đại mới, năm 2008 Bộ Giáo Dục và Đào Tạo đã phê duyệt đề án ‘Dạy và học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân giai đoạn 2008-2020’. Trong đó nêu rõ mục tiêu là phải đổi mới toàn diện việc dạy và học ngoại ngữ nhằm giúp cho thanh niên Việt Nam có thể sử dụng ngoại ngữ trong môi trường hội nhập và tự tin trong giao tiếp. Để thực hiện điều đó đòi hỏi phải đổi mới phương pháp dạy học, phải lựa chọn phương pháp dạy học phù hợp nhằm phát huy năng lực người học, giúp người học chủ động trong học tập. Vì lý do trên, người nghiên cứu chọn đề tài “Áp dụng phương pháp dạy học theo định hướng tích cực hóa người học để nâng cao kỹ năng nói Tiếng Anh cho học sinh lớp 12 tại trường THPT TT Quốc Văn Cần Thơ” nhằm góp phần nâng cao chất lượng dạy học kỹ năng nói tiếng Anh lớp 12 nói riêng, môn Tiếng Anh nói chung. II. THỰC TRẠNG DẠY VÀ HỌC KỸ NĂNG NÓI TIẾNG ANH LỚP 12 Qua khảo sát thực trạng dạy và học kỹ năng nói tiếng Anh lớp 12 tại trường Quốc Văn Cần Thơ, người nghiên cứu có những nhận định làm cơ sở thực tiễn góp phần định hướng cho việc nghiên cứu. 2.1. Đối với học sinh Qua kết quả khảo sát thực trạng, đa số học sinh có thái độ lo sợ, chán nản trước giờ học môn Tiếng Anh (48,1%). Số học sinh chuẩn bị bài trước giờ học rất ít (18,5%), học sinh chưa tự giác tìm tòi đọc thêm tài liệu (63%). Phương pháp dạy học mà giáo viên thường xuyên sử dụng là thuyết trình và trò chơi, trong khi các phương pháp dạy học tích cực chưa được sử dụng nhiều. Do vậy, học sinh chưa phát huy được khả năng nói tiếng Anh của cá nhân cũng như khả năng giao tiếp, tương tác trong làm việc nhóm. 2.2. Đối với giáo viên Việc soạn bài giảng theo hướng tích cực hóa người học đòi hỏi phải công phu và mất nhiều thời gian nên giáo viên chưa sử dụng nhiều. Thêm vào đó, việc sử dụng CNTT trong giờ học quá nhiều (96%) làm hạn chế thời gian hoạt động của học sinh, và đôi khi làm cho học sinh chú ý đến phần hình ảnh nhiều hơn nội dung. GV chưa chú trọng việc yêu cầu HS tra cứu tài liệu liên quan đến bài học hay hoạt động theo nhóm, cho các nhóm nhận xét lẫn nhau mà chú trọng nhiều vào việc kiểm tra bài cũ (rất thường xuyên 60%, thường xuyên 40%). Trong khi tỉ lệ Tỉ lệ GV yêu cầu HS tra cứu tài liệu liên quan đến bài học rất thấp, chỉ chiếm 20%. Chính điều này làm cho tâm lý học sinh trở nên nặng nề hơn, học sinh chỉ có tâm lý phải học thuộc bài và trả bài cho xong chứ không cảm thấy hứng thú vì được tương tác, chia sẻ với nhau. 2
3. III. ÁP DỤNG CÁC PHƯƠNG PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DẠY HỌC KỸ NĂNG NÓI TIẾNG ANH LỚP 12 THEO ĐỊNH HƯỚNG TÍCH CỰC HÓA NGƯỜI HỌC TẠI TRƯỜNG THPT TƯ THỤC QUỐC VĂN CẦN THƠ 3.1. Đặc trưng của PPDH theo hướng tích cực hóa người học 3.1.1. Dạy học thông qua việc tổ chức hoạt động cho học sinh Trong PPDH tích cực, người học – đối tượng của hoạt động “dạy”, đồng thời là chủ thể của hoạt động “học” – được cuốn hút vào các hoạt động học tập do GV tổ chức và chỉ đạo, thông qua đó tự lực khám phá những điều mình chưa rõ, chưa có chứ không phải thụ động tiếp thu những tri thức đã được GV sắp đặt. Được đặt vào những tình huống của đời sống thực tế, người học trực tiếp quan sát, thảo luận, làm thí nghiệm, giải quyết vấn đề đặt ra theo cách suy nghĩ của mình, từ đó nắm được kiến thức kỹ năng mới, vừa nắm được phương pháp “làm ra” kiến thức, kỹ năng đó, không rập theo những khuôn mẫu sẵn có, được bộc lộ và phát huy tiềm năng sáng tạo. 3.1.2. Dạy học rèn cho học sinh phương pháp tự học Trong các phương pháp học thì cốt lõi là phương pháp tự học. Nếu rèn luyện cho người học có được phương pháp, kỹ năng , thói quen, ý chí tự học thì sẽ tạo cho họ lòng ham học, khơi dậy nội lực vốn có trong mỗi con người, kết quả học tập sẽ được nhân lên gấp bội. Vì vậy, ngày nay người ta nhấn mạnh mặt hoạt động học trong quá trình dạy học, nỗ lực tạo ra sự chuyển biến từ học tập thụ động sang tự học chủ động, đặt vấn đề phát triển tự học ngay trong trường phổ thông, không chỉ tự học ở nhà sau bài lên lớp mà tự học cả trong có sự hướng dẫn của GV. 3.1.3. Dạy học theo hướng tăng cường hoạt động học tập của HS, dạy học phân hóa kết hợp phát triển khả năng học tập hợp tác Trong lớp học, trình độ của các học sinh không tương đương nhau nên khi áp dụng PPDH tích cực buộc GV và HS phải chấp nhận sự phân hóa về cường độ, tiến độ hoàn thành nhiệm vụ Sự phân hóa này càng rõ hơn khi áp dụng PPDH tích cực ở trình độ cao hơn. Trong dạy học theo hướng tích cực, khái niệm học tập hợp tác ngoài nhấn mạnh vai trò của mỗi cá nhân trong quá trình làm việc chung còn đề cao sự tương tác lẫn nhau. Học tập hợp tác làm tăng hiệu quả học tập, nhất là lúc phải giải quyết những vấn đề gay cấn, lúc xuất hiện thực sự nhu cầu phối hợp giữ các cá thể để hoàn thành nhiệm vụ chung. 3.1.4. Kết hợp đánh giá của thầy với tự đánh giá của trò Việc đánh giá HS nhằm nhận định thực trạng và điều chỉnh hoạt động của thầy và trò. Trong PPDH tích cực, GV phải hướng dẫn HS khả năng tự đánh giá để tự điều chỉnh cách học. Ngoài ra GV còn phải tạo điều kiện để HS đánh giá lẫn nhau. Việc HS tự đánh giá đúng và điều chỉnh hoạt động kịp thời là năng lực rất quan trọng mà nhà trường cần phải trang bị cho HS. 3
4. 3.2. Đề xuất các phương pháp nâng cao chất lượng dạy học kỹ năng nói tiếng Anh theo hướng tích cực cho học sinh lớp 12 tại trường THPT TT Quốc Văn Cần Thơ Qua thực trạng hoạt động dạy học tại trường và kết quả thực nghiệm, người nghiên cứu đề xuất đổi mới phương pháp dạy học kỹ năng nói Tiếng Anh theo hướng tích cực hóa người học. Các phương pháp được đề xuất: - Phương pháp đóng vai trong dạy học kỹ năng nói Tiếng Anh - Phương pháp thảo luận nhóm trong dạy học kỹ năng nói Tiếng Anh - Phương pháp nêu và giải quyết vấn đề trong dạy học kỹ năng nói Tiếng Anh - Phương pháp trò chơi trong dạy học kỹ năng nói Tiếng Anh - Kỹ thuật công não trong dạy học kỹ năng nói Tiếng Anh Người nghiên cứu đề xuất các phương pháp này vì chúng phù hợp với đặc điểm tâm lý lứa tuổi HS THPT và đặc thù của kỹ năng nói tiếng Anh. Ngoài ra, với sỉ số lớp khá ít, thời gian học hai buổi mỗi ngày và các phương tiện sẵn có của nhà trường cũng phù hợp với các PP trên. IV. KẾT LUẬN Kết quả nghiên cứu và thực nghiệm tại trường THPT TT Quốc Văn Cần Thơ cho thấy việc lựa chọn và áp dụng các phương pháp dạy học theo hướng tích cực hóa người học vào dạy học kỹ năng nói tiếng Anh mang lại hiệu quả cao. Học sinh đã có sự chuyển biến rõ rệt về thái độ và ý thức học tập. Thái độ của HS đối với kỹ năng nói đã dần chuyển sang trạng thái thích thú và hào hứng. Các em đã không còn cảm giác lo lắng hay chán nản, đây là một yếu tố tích cực giúp quá trình học tập đạt hiệu quả tốt hơn. Đa số HS đều tích cực tham gia tổ chức hoạt động học tập, trao đổi ý kiến với nhau. Kết quả kiểm tra cũng cho thấy HS có sự chuyển biến tốt hơn, điểm số cũng cao hơn so với trước thực nghiệm. Kết quả thực nghiệm sư phạm với các PP đề xuất cũng cho thấy, học sinh trở nên tích cực hơn, chủ động tham gia quá trình học tập và kết quả học tập đã được cải thiện. TÀI LIỆU THAM KHẢO [1]. Đặng Thành Hưng (1996) – Những đặc trưng cơ bản của phương pháp dạy học theo tư tưởng giáo dục tích cực – Viện khoa học GDVN. [2].Nguyễn Thị Ngọc Thạch (2013): Cải tiến phương pháp dạy học môn Tin học lớp 7 theo hướng tích cực hóa người học tại trường THCS Tân Đông Hiệp, thị xã Dĩ An tỉnh Bình Dương. Luận văn thạc sỹ. [3]. Nguyễn Văn Tuấn (2010): Tài liệu bài giảng Lý luận dạy học. Trường ĐH SPKT TPHCM. Thủ Đức, Ngày 05 tháng 11 năm 2014 GVHD Người viết TS.Đoàn Thị Huệ Dung Lê Hồng Uyên Thảo 4
5. BÀI BÁO KHOA HỌC THỰC HIỆN CÔNG BỐ THEO QUY CHẾ ĐÀO TẠO THẠC SỸ Bài báo khoa học của học viên có xác nhận và đề xuất cho đăng của Giảng viên hướng dẫn Bản tiếng Việt ©, TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT TP. HỒ CHÍ MINH và TÁC GIẢ Bản quyền tác phẩm đã được bảo hộ bởi Luật xuất bản và Luật Sở hữu trí tuệ Việt Nam. Nghiêm cấm mọi hình thức xuất bản, sao chụp, phát tán nội dung khi chưa có sự đồng ý của tác giả và Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP. Hồ Chí Minh. ĐỂ CÓ BÀI BÁO KHOA HỌC TỐT, CẦN CHUNG TAY BẢO VỆ TÁC QUYỀN! Thực hiện theo MTCL & KHTHMTCL Năm học 2016-2017 của Thư viện Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Tp. Hồ Chí Minh.