Một số công trình kiến trúc cổ

Nội dung text: Một số công trình kiến trúc cổ

1. Một số cơng trình kiến trúc cổ
2. Suu t
   m: Kienthanh@live.com Cung Čin Alhambra Th
   i im: 1238-1527 a im: Granada, Andalúia, Tây Ban Nha V
   ng quc Granada thuc v
   ng triu Nasrid là thành trì sau cùng ca Al-Andalus, s thng tr ca H i giáo trên bán o Iberia hình thành cnh phía Tây ca th gii H i giáo thi Trung c. Ti p theo trn ánh quy t nh Las Navas de Tolosa (1212), các thành ph quan trng ca Al-Andalus u b tín C c xâm chi m: Cordoba, kinh thành tr
   c ây ca vua H i, tht th vào nm 1236 và Seville nm 1248. Ch cịn li v
   ng quc Granada bé xíu là t tr khi ng
   i sáng lp v
   ng triu Nasrid, Muhammad I (1232-72), t x
   ng mình là mt ch
   hu ca Vua x Castile. V
   ng quc Granada t n ti n nm 1492, lúc y mi b các nhà vua C c xâm chi m, Ferdinand x Aragon và Isabella x Castile. Trong cùng nm ng
   i ta phát hin ra châu M, ánh du s chm dt thi k Reconquista ca Tây Ban Nha và thi k xâm hi m Tân th gii bt u. Cung in Alhambra nhìn t h
   ng Nam (nh: cs.cmu.edu) M
   t khng nh nn vn hĩa Hi giáo Thành tu l n nh t ca các vua Hi v ng triu Nasrid chc chn là cung in Alhambra, nhm mc ích qung bá nn vn hĩ, s thích và ch n chnh nn vn minh Hi giáo. S khng nh c im này liên kt mt thit v i nhn thc s yu kém ca riêng mình ca Granada và cĩ l vì lý do này, cung in Alhambra b bao trùm m
   t tâm trng luyn tic quá kh, khơng thng và thi v. Thc ra, mt trong nhng c im ni bt nht là dùng th  trang trí phịng c và khơng gian, mt s bài th do thi s cung ình ni ti ng sáng tác nh
   Ibn al-Yayyab, Ibn al-Jatib và Ibn Zamrak. Ch  h i t
   ng quá kh c!ng cĩ th nhìn thy trong k t cu ki n trúc ca cung in. Ngồi s ám ch c bit v o H i, cung in cịn mang nhiu hình dng c tr
   ng ca ki n trúc Hy Lp, La Mã c i. Vì th cung in Alhambra khơng ch cĩ th mà cịn cha ng ki n thc uyên bác nht nh v Hy-La c in. Lch s thi cơng Cung in Alhambra xây dng trên nh i nhìn xung thành ph Granada. S
   t" ni ti ng, nhìn t mt trong nhng mái cng trong cung. 4 rãnh d#n n
   c cùng  vào vịi phun n$m gia, vi 12 con s
   t" làm gi % (nh: classics.nd.edu) Blog:
3. Suu t
   m: Kienthanh@live.com Tên cung in ly t al-Qalat al Hamra, cĩ ngh&a là "lâu ài ", vì màu gch và t ly t pháo ài tr
   c kia. Khu phc h'p
   'c bao quanh b$ng mt t
   ng bao bo v và cách bit cung in vi thành ph. Nhng khu c nht ca pháo ài cĩ niên i t th k( XI và XII, nh
   ng chính Muhammad I mi là ng
   i bt u kh i cơng xây dng mt cung in làm ni ti a im này. Nhiu ngu n t
   liu lch s" gii thích vào nm 1238, "vua Hi i n cung in gi là Alhambra, kh o sát, ánh d u nn mĩng lâu ài và giám sát cơng trình ra sao. Vic thi cơng các vách t ng hồn t t trc cui nm. Ơng cng khai mt kênh ào dn nc t sơng vào". Th k( 13 này, Alhambra là mi quan tâm úng mc, mang c im ca cơng trình quân s. Vua H i u tiên mun dùng cung in này  là Muhammad IV (1303 - 1309), nh
   ng d
   i triu vua H i Yusuf I (1333 - 1354) ni tht ca mt s tháp Alhambra
   'c trang trí sinh ng theo s thích ca nhà vua. Thi k này trang trí Torre de Comares (Tháp Co- mares) và Torre de la Cautiva (tháp giam cm), bên trong tháp Giam cm cĩ th tìm thy các bài th ch khc do thi s& Ibn al-Yayyab (1274 - 1349) sáng tác  ca ng'i vic làm ca Yusuf I. Cung in Alhambra t thi cc thnh nht d
   i triu vua Muhammad V, cai tr t nm 1354 n 1359 và ln th 2 t 1362 n 1391, triu i ca ơng b chia r) do s bt hịa ni b vn là iu th
   ng thy trong lch s" Granada. Chính ơng là ng
   i xây dng Palacio de los Leones (Cung in S
   t"), bao quanh sân cĩ cùng tên c!ng nh
   Patio de los Arrayanes (sân Hoa Mua) và nhiu khu vc khác ca Palacio de Comares. Thit k và t chc S liu thc t : Sàn Hoa Mua: 36,6 x 23,4m Sala de Comares: 11,3 x 11,3 m Chiu cao: 18,22m Sân S
   t": 28,5 x 15,7m Ha ti t trang trí trên t
   ng chm khc trên lp va khơng xoa láng. (nh: home.cs.utwente.nl) Khơng cịn t
   liu nào  cp trc ti p n quá trình thi cơng, vì th khơng th cĩ
   'c bt c thơng tin nào v ki n trúc s
   xây dng các cung in trong v
   ng triu Nasrid, th' lành ngh tham gia hay thm chí chi phí xây dng. Cung in Alham- bra là mt cơng trình nc danh. C!ng khơng cĩ thơng tin chính xác v sinh hot th
   ng nht trong cung in hay ngay c tên gi ban u ca phịng c và i snh. Vì thi u ngu n t
   liu chi ti t nên vic xác nh niên i ca nhiu b phn khác nhau trong cung in Alhambra ch cĩ th kh*ng nh b$ng cách vn d+ng gi thuy t và xét ốn b ngồi. Vic xây dng khu phc h'p cung in ch y u xây b$ng gch, cùng vi bê tơng và xi mng. ,á chm s" d+ng t
   ng i ít, á hoa c
   ng s" d+ng hn ch hu nh
   ch dùng  lĩt
   ng i và làm ct, m! ct. Trang trí ph khp các vách, trn và sàn nhà ch y u làm b$ng g-, gm s và va trát khơng xoa láng. Mt minh ha tuyt vi ca cơng on chm khc g- là trn nhà ca Sala de Comares hay Sala de Embajadores (Phịng S thn). Blog:
4. Suu t
   m: Kienthanh@live.com Cung in Generalife: Cơng viên, cĩ rãnh d#n n
   c gia và vịi phun, tr ng hoa mua, cam chanh, cây bách, hoa h ng và các lồi hoa khác (nh: travelaboutinc) Ngĩi gm a sc lp kín nhiu khong khơng gian ni ngoi tht, thành phn hình hc ca ngĩi vi tt c s phn chi u và màu chĩi. Nh
   ng chc chn c im n tng nh t ca cung in Alhambra là cơng trình trát v a khơng xoa láng, trang trí bng các motif thc vt và nh ng câu  khc, v a trát khơng xoa láng c!ng áp dng khi làm tr"n nhà #p mt muqarnas trong Sala de las Dos Hermanas (Phịng 2 ch em) và Sala de los Abencerrajes. Trong khu cĩ t
   ng bao ca cung in Alhambra cĩ 3 phn riêng bit: Alcazaba, n$m trên im cao nht, s" d+ng cho các m+c ích quân s kht khe, Medina và cung in. Cĩ thi lên n 7 cung in, nh
   ng ch cĩ 2 cung in cịn li th hin tt nht cung in Alhambra ca v
   ng triu Nasird: Palacio de Comares và Palacio de los Leones. Các sân hình thành mt y u t th t quan trng, n
   c trong hình dng các b cha và vịi phun c!ng ĩng vai trị quan trng. Sân trong Palacio de Comares (Patio de los Arrayanes) cĩ hình ch nht,
   'c ct ngay b i mt b cha chy dc theo h
   ng Bc Nam. Phc tp và tinh vi hn nhiu là Patio de los Leones, trong cung in cĩ cùng tên. Sân này bao quanh b$ng mt mái cng cĩ tng cng 124 ct hoa c
   ng, tp trung quanh Vịi phun S
   t" ni ti ng. K t cu hình ch thp
   'c nhn mnh b$ng các máng d#n n
   c chy xuyên qua c!ng nh
   b trí 4 phịng xung quanh dc theo các tr+c ngang dc. Gn Alhambra, nh
   ng bên ngồi vách t
   ng, là cung in Generalife, ta nh
   mt bit th ngh mát, do vua H i Muham- mad II (1272 - 1302) xây dng, và ni ti ng vi cơng viên, phn ánh trung thành các c im in hình nht ca thi t k cơng viên kiu H i giáo. Lch s sau này (nh: nmhschool) Hu nh
   sut th k( 15, t triu i ca Muhammad V cho n khi tín C c xâm l
   'c, cung in Alhambra ph"n Blog:
5. Suu t
   m: Kienthanh@live.com l n v$n gi nguyên din mo th k% 14 ca mình, khơng cĩ s thay i nào áng k. Sau ĩ t nm 1492 tr i, các nhà cm quyn Tây Ban Nha bt u mt lot phát trin cơng trình cĩ ý ngh&a chính tr t
   'ng tr
   ng Granada. Hồng Charles V thm chí cịn in du v t ca mình trên vách t
   ng ca cung in Alhambra. Tác ph.m quan trng ca ơng chính là cung in ca ơng, do ki n trúc s
   Pedro Machuca (1527) thi t k : cơng trình theo kiu c in cùng vi trang trí mc th
   c và b c+c hình hc (mt hình trịn bên trong hình vuơng) t
   'ng tr
   ng cho s t
   ng phn cĩ ch ý gia phong cách H i giáo và C c giáo. Charles V khơng h sng trong cung in, tuy nhiên sau triu i ca ơng, khơng xây thêm cơng trình khác. Ti p n ch là trùng tu và bo d
   %ng c!ng nh
   phá hy. Chính nhng ng
   i theo tr
   ng phái lãng mn, và gii ha s Anh nĩi riêng, là nhng ng
   i phát hin ra cung in và làm cho th gii ph
   ng tây chú ý trong th k( 19, lý t
   ng hĩa và bi n cung in thành mt ni huyn thoi, thm #m tính ngoi li và thú vui nh+c d+c. Hình nh này
   'c phn ánh trong ngh thut ca David Robert và John Frederick Lewis c!ng nh
   trong các tr
   c tác g'i nh ca Chateaubriand, Théophile Gautier và hn h t là Washington Irving trong tác ph.m "Con quest of Granada" (1829) và "Tales of the Alhambra" (1832). ,ĩng gĩp áng k khác trong vic vc dy ngh thut H i giáo là ca Owen Jones trong tác ph.m Plans, Elevations, Sections and Details of the Alhambra (1842 - 1845). T th k( 19, cung in Alhambra tr thành ni thu hút du khách ni ti ng. Nm 1984, c Alhambra l#n Generalife u n$m trong doanh sách Di sn vn hĩa th gii ca Unesco. K& quan ca Alhambra khơng n$m tính cht bt h, v/ hùng v& hay s phong phú, c!ng khơng phi cung in cĩ bt k s h'p nht phong cách nào, sau khi xây dng, phá hy và xây dng li trong nhng thi k khác nhau. Thay vào ĩ, nét quy n r! ca Alhambra ch y u là s trang trí phi th'ng và trên ht là nm trong s quân bình và hiu bit sáng sut mà thiên nhiên và kin trúc cùng mang n. Khp ni trong cung in, n
   c và thc vt u ĩng vai trị hài hịa và tích cc. Cung Čin Mùa ơng Th
   i im xây dng: 1753 - 1762 a im: St. Petersburg, Nga Cung in Mùa (ơng  St Petersburg là m
   t trong nh ng cơng trình mang tính ch t b c ngot trong lch s. (a im ca nh ng bin c ánh d u t)ng th'i k& lch s t) th k% 18 n cui th k% 20, và hin nay là Bo tàng di sn quc gia Hermitage, tuyt nhiên khơng h làm gim t"m quan tr*ng ca cung in. Trang trí Baroque phong phú trên mt tin phía Tây, vi các motif trang trí. Các cung in Mùa ,ơng u tiên
   'c xây dng trong triu i Peter ,i : Cung in th nht do ki n trúc s
   Georg Mattarnovi trong nm 1711, th 2 trong nm 1716-1719. Trong thi gian N hồng Anna Loannovna tr vì, nm 1732 kh i cơng cung in Mùa ,ơng vi quy mơ ln hn, do Bartolomeo Francesco Rastrelli thi t k , nh
   ng cung in này cui cùng c!ng khơng thích h'p vi ý nh ca hồng gia. Bàn bc xây dng mt cung in mi th 4 dành cho N hồng Elizabeth bt u vào u thp niên 1750, nm 1753 Ras- trelli  trình phiên bn d án sa i sau cùng ca ơng. D án rt phc tp do nhu cu phi k t h'p cu trúc hin cĩ (Cung in Mùa ,ơng th 3 ơng thi t k lúc tr
   c) vào thi t k mt cơng trình cĩ quy mơ ln hn, c v kích th
   c l#n phí tn. Lúc ang ti n hành thi cơng trong nm 1754, Rastrelli k t lun cung in mi bao g m khơng ch là s m rng, mà Blog:
6. Suu t
   m: Kienthanh@live.com cịn xây dng trên nn mĩng ca cung in c! vì th cn phi san b$ng cu trúc tr
   c. Rastrelli khơng khi vng áp ng
   'c yêu cu ca Elizabeth phi hồn tt trong 2 nm, nh
   ng ơng vn d+ng kinh nghim áng k ca mình trong vic ch o d án quy mơ này, t chc vi mt mc  ch
   a tng cĩ St Petersburg. Thi cơng ti n hành trong sut nm, bt chp nhiu mùa ơng khc nghit, và n hồng xem cung in nh
   vn  uy tín quc gia trong cuc Chin By Nm (1756 - 1763), v#n ti p t+c ra lnh phi hồn tt và yêu cu phi b sung thêm. Tht ra, chính s ch trích mnh m) tình hình tài chính ca Elizabeth khi ban u cn n 859.555 rúp  xây dng Cung in Mùa ,ơng, trong mt s do cn thn petr Shuvalov ngh& ra, ly t l'i tc ca các quán r
   'u do nhà n
   c cp phép hot ng, chc chn i quân lao ng ca Rastrelli th
   ng hay lui ti, phn ln s lao ng này l&nh l
   ng tháng ch cĩ 1 rúp. Bt k khon tin khng l dành cho Cung in Mùa ,ơng, chi phí c liên t+c phát sinh, thi cơng th
   ng xuyên ình hỗn do thi u vt liu và tài chính vào thi im các tài nguyên ca n
   c Nga b cng th*ng n gii hn tuyt i vì tham gia cuc Chin By Nm. Sau cùng, chi phí d án khong 2.500.000 rúp, ly t thu r
   'u, thu mui ánh vào dân chúng ch ng cht bao khon thu . Elizabeth khơng sng  chng ki n nhim v+ trng i nht ca bà hồn thành - bà mt ngày 25/12/1761. Nhng cn phịng sang trng và cn h dành cho hồng vào nm sau s0n sàng ph+c v+ Nga Hồng Peter III cùng phu nhân Catherine. S  và trang trí S c bn ca Cung in Mùa ,ơng hình thành mt mt khong sân trong hình t giác trang trí theo cách ging nh
   vách ngồi. Mt tin bên ngồi - ba trong s này h
   ng ra các khong khơng gian chung rng ln u thuc v hng cơng trình b th nht trên th gii. Bên b' sơng, t) xa cung in nm ngang liên tc v i chiu dài h n 200m, trong khi mt tin qung tr
   ng cung in
   'c làm ni bt gia b$ng 3 vịm li vào sân chính,
   'c Sergei Eisenstein và vơ s các ha s& khác làm cho ng
   i i nh mãi. H mơ t theo hình thc c
   ng iu, "cn bão táp ca Cung in Mùa ơng". Mt tin nhìn xung B hi quân là mt khu vc bo t n các y u t tinh túy ca t
   ng cung in c!, và chi ti t trang trí ca phn gia, 2 bên là t
   ng chn, phn ánh phong cách riêng ban u theo kiu Rastrelli. V/ tráng l ca Cung in Mùa ,ơng nhìn thy phát huy h t hiu qu t sơng Neva. S liu thc t : Mt tin chính: khong 225m Mt tin bên: khong 185m S phịng: hn 700 Gch: 5.000.000 Vt liu: ,á hoa c
   ng t Ý, á hoa c
   ng 1 t Phn Lan, các á khác dãy Ural. Nhân lc nm 1757: 2.300 th' n. Mc dù cĩ s cân i cht ch) trong k t cu mt tin, m-i k t cu u cĩ cơng thc riêng trong thi t k trang trí trên c"a t
   ng và khong cách ca các ct i kèm, s phân b ct to ra mt nhp iu nht quán vi s dàn tri theo ph
   ng n$m ngang, 250 ct phân on khong 700 c"a s (khơng k nhng ct ca sân trong), các ct bao quanh trang trí b$ng 20 m#u khác nhau phn ánh nhiu motif trang trí, k c mt n s
   t" và hình dáng k l, do Rastrelli gom gĩp trong thi gian hn 3 thp niên. Blog:
7. Suu t
   m: Kienthanh@live.com Li vào Cung in trong dp l2 trng là cu thang Jordan hay ,i s. ,ây là b phn duy nht ca Cung in
   'c ph+c h i theo phong cách ging vi thi t k ban u ca Rastrelli. Ba tng chính ca Cung in Mùa ,ơng t trên mt mc nn mĩng, vi các c"a s hình bán nguyt bao quanh hình thành mt hiu qu vịm ti p n là các tng c"a s phía trên. Kích th
   c theo ph
   ng n$m ngang ca cung in
   'c nhn mnh b$ng mt lp xây ai chia 2 tng trên vi tng th nht, và b$ng mt mt ct phc tp g m khi p ni trang trí hình bc thanh, phía trên là mt lan can % 176 l hoa trang trí ln và các t
   'ng mang ý ngh&a c tr
   ng. Lch s h+n lon S thay i chc chn xy ra trong k t cu và trang trí ca Cung in Mùa ,ơng. Trong thp niên 1890, t
   'ng á t trên lan can, b n mịn do thi ti t khc nghit St Petersburg, sau ĩ thay b$ng t
   'ng ng, màu cát ban u  phun vào mt tin b$ng va khơng xoa láng ã b trơi cùng vi thi gian n$m d
   i mt lot các tranh v) cĩ màu 1 +c (th
   ng dùng trong th k( 19) cho n màu xanh l+c hin ti. Ni tht ca Cung in Mùa ,ơng, vi hn 700 phịng, ã qua nhiu ln s"a i. Thit k ban "u ca Rastrelli s dng cơng c trang trí t ng t nh cơng c ơng s dng trong các cung in tr c: trang trí b$ng g- và thch cao m vàng, tr+ áp t
   ng cu k  phân on các khong khơng gian rng ln ch*ng hn nh
   Phịng Ngai vàng, và sàn lát ván trang trí theo phong cách Rococo ca Rastrelli hin khơng cịn. Cơng on hồn thin mt khơng gian nh
   th phi ti p t+c trong nhiu thp niên, khi thay i phịng c và trang b li  phù h'p vi s thích ca Catherine ,i và nhng ng
   i k v bà. Thit hi nhiu hn khi trn hon trong nm 1837 hồnh hành sut hn 2 ngày mà ch
   a
   'c dp tt. Trong khi xây dng li, hu h t các phịng u
   'c trang trí theo phong cách Tân c in do nhng ng
   i k v Rastrelli áp d+ng, ch*ng hn nh
   Giacomo Quarenghi. Ch cĩ phn chính, cu thang Jordan, cùng vi hành lang d#n n nĩ (hành lang Rastrelli) do Vasillii Staslov ph+c h i theo phong cách ging vi thi t k ban u ca Rastrelli. Th nh
   ng Cung in Mùa (ơng v$n thích hp khi liên kt v i tên tui ca Rastrelli. ,i vi tt c tình hình tht th
   ng ca Elizabeth và các vn  c hu trong mt d án quy mơ nh
   th , thiên tài ca Rastrelli thành cơng khơng ch trong vic to ra mt cơng trình duy nht trong s nhng cơng trình sau cùng mang phong cách Baroque châu Âu mà cịn d
   i ánh sáng ca nhng s kin ti p theo sau - mt trong nhng cơng trình t
   ng nim trong lch s" th gii hin i. Blog:
8. Suu t
   m: Kienthanh@live.com Cung Čin Potala Th
   i im xây dng: 1645 - 1695 (vi nhiu b sung sau này) a im: Lhasa, Tây Tng Cung in Potala c xem là m
   t biu tng ca chính th Tây Tng vào th'i im khi quc gia v)a thng nh t d i s cai tr ca các c (t Lai Lt Ma pht giáo, ã thc hin chc nng y  mc thán phc và to ra hình nh biu tng th giác tinh túy ca Tây Tng i v i ng'i ngồi và hình nh này c th hin qua nhiu nhĩm khác nhau trong yêu sách ịi quyn kim sốt i v i Tây Tng. , ng thi, cung in cịn giúp chúng ta liên t
   ng ngu n gc 3n , ca Pht giáo Tây Tng, trong thc t
   'c s hu thu#n ca Mơng C  làm cho vic thi cơng tr thành kh thi, và trang hồng ki n trúc kiu Trung Hoa. 4nh ch+p ca Hugh Richardson, ng
   i i din cho chính ph Anh Tây Tng, ch+p vào thp niên 1940. Mt lá c hiu cĩ hình ,c Pht bay pht phi trên tịa nhà trong mt l2 hi. ,t theo tên ca mt cung in huyn bí Nam 3n , ca ,c Pht bo tr' Tây Tng Avalokiteshvara, cung in Potala
   'c xây dng trên a im
   'c cho là mt cung in nh1 ca nhà sáng lp Tây Tng vào th k( th VII, ,c vua Songt- sen Gampo, chính là ng
   i ngh& ra d án xây dng Potala, c ,t Lai Lt Ma th 5 (khong 1642-1682)
   'c nhc n nh
   mt s hĩa thân ca Avalokiteshvara. Vì th tính liên t+c và s ph+c h
   ng ca nhà n
   c Tây Tng sau các thi k chia ct ã
   'c tái kh*ng nh cĩ ch ý. Cung in Potala chy dc theo nh mt dãy núi thp nhìn xung thành ph Lhasa h
   ng Nam, c!ng là mt b phn ca khu t cĩ h
   ng bao hình ch nht n$m chân núi. Phn trung tâm ca khu t cĩ 2 thành phn chính: Bch cung phía ,ơng và Hng cung phía Tây. Sau khi
   'c Gushri Khan - vua Mơng C làm l2 nhm chc cho c ,t Lai Lt Ma th 5 trong t
   cách nhà cai tr Tây Tng nm 1642, c ,t Lai Lt Ma th 5 xây dng Bch cung t nm 1645 n 1648 và chn ni ây làm ni chính thc ca mình. Nhi p chính sau cùng ca ơng, Sangye Gyasho, xây dng H ng cung t nm 1690 n 1694  h'p nht lng m ca c ,t Lai Lt Ma. Bt chp s phát trin ca Lhasa trong nhng thp niên gn ây, cùng vi s phát trin nhanh chĩng ca các cơng trình theo phong cách hin i, cung in Potala v#n cịn ni bt trong cnh quan thành ph. Blog:
9. Suu t
   m: Kienthanh@live.com C Bch l#n H ng cung sau cùng là s phát trin thit k tu vin ,n (
   c i. Phịng hp tng 1 hình ch nht
   'c bao quanh b$ng nhng phịng nhìn vào bên trong, bên trên ch ng thêm t 2 tng hay nhiu hn vi các phịng nh1 khác, cha mt di t b$ng to bc phía trong, l thiên, làm hành lang phía trên phịng ln. Các khong khơng gian bên trong hu h t là nhà nguyn, phịng tu vin, cn h sinh hot ca các c ,t Lai Lt Ma hay am hài ct ca h. M ca c ,t Lai Lt Ma t 13 (kho ng 1895 - 1933) to ra s phát trin theo kiu Tây ph
   ng cho n H ng cung xây dng t nm 1934 và 1936. Các cơng trình ngoi vi ch*ng hn nh
   nhng khu nhà sinh hot trong tu vin u phía Tây, nhà khoa và cơng s bên ngồi cĩ v/ tr ng
   'c li th k( 17, mc dù nhiu s b sung khơng áng k ã ti n hành qua nhiu nm. Li vào qua cng h5p, cĩ th phịng th sau khi b
   c qua nhiu
   'c hc cĩ bc thang mà  nghiêng thoai thoi ca chúng rt thun tin cho nga th hàng hĩa. Bt chp mt s ln b bao vây trong thi gian ngn, và nguy c th
   ng xuyên xy ra ng t và h1a hon, thit hi do Cách mng vn hĩa, cung in Potala ch
   a h b tàn phá nghiêm trng và nĩi chung th
   ng
   'c duy tu h'p lý. Thi cơng S  cung in Potala 1. Tháp trung tâm 14. Am hài ct ca ,t Lai Lt Ma th 5 2. Tháp gĩc 15. Am hài ct ca ,t Lai Lt Ma th 7 3. Chi u ngh phía d
   i ca
   ng gĩc phía Nam 16. Am hài ct ca ,t Lai Lt Ma th 8 4. Cơng trình dành cho thangkas 17. Am hài ct ca ,t Lai Lt Ma th 9 5. Ni ca tng n 18. Bch cung 6. Tháp trịn phía Tây 19. Sân ngồi ca Bch cung 7. Am hài ct ca ,t Lai Lt Ma th 13. 20. Tr
   ng ào to chc sc tơn giáo 8. Sân ngồi ca H ng cung 21. Thành l!y phía Nam 9. Tin snh ca H ng cung 22. ,
   ng dc d#n n li vào phía Nam 10. H ng cung 23. ,
   ng dc d#n n li vào phía Tây 11. Nhà nguyn 24. Pháo ài phía Tây 12. Thành l!y trên
   ng phía Bc 25. Tháp trịn. 13. Cơng trình trên ct chng phía Bc ,nh i cĩ v/ san b$ng thành di t b$ng to bc b$ng cách ct và lp y, mt k thut Tây Tng chu.n, t
   ng ngồi ca cơng trình i xung bên d
   i di t b$ng nhiu cao trình khác nhau to cm giác dãy núi ang ln dn lên. Trong cơng ngh và cách s" d+ng vt liu, cung in Potala nĩi chung khơng khác my vi ngơi nhà vùng nơng thơn Tây Tng - khơng phi ngc nhiên s l
   'ng nhân cơng khng l ch cĩ th chiêu m t s nơng dân a ph
   ng. K- thut kt c u là m
   t trong nh ng vách t'ng khi xây chu ti  s
   bên ngồi - trong tr
   ng h'p á )o thơ trát va bùn -  t các dm trn nhà b$ng g- chc chn, n l
   't dm g- này làm gi cho các dm g- % sàn t lên t
   ng. Bên trong dm
   'c gi b$ng ct g- qua các gi ta dài. Vì th khi xây bên ngồi nh
   ng ch- cho phn ln g- súc bên trong. Mt khác bit khơng quan trng vi cu trúc nhà nơng thơn là trong các tháp nh1 phịng th các u phía Blog:
10. Suu t
    m: Kienthanh@live.com ,ơng và phía Tây, vi các t
    ng cong ch khơng phi t
    ng th*ng. Phn ln á
    'c vn chuyn t các a im th
    'ng l
    u ,ơng Bc Lhasa, b$ng phu khuân vác và thuyn thúng, trong khi bùn phn ln ào ngay phía d
    i a im,  li nhiu h sau này ci to thành h trang trí. Mt tin Bch cung in hình cho ki n trúc tơn giáo Tây Tng, t
    ng dc h
    ng v bên trong, s t
    ng phn màu sc sng ng và tp trung trang trí h
    ng v phn nh. Lp v1 t
    ng bên trong và ngồi u xây b$ng các lp á n$m ngang, thơng th
    ng sâu khong 25cm, và dài 30-50cm, ngn cách b$ng các lp m1ng g m nhiu á nh1, hi ph*ng hn lèn cht b$ng bùn hình thành lp lĩt b$ng ph*ng  xây các lp á lên trên. 6 các phn t
    ng phía d
    i và cơng s ph+ phịng th, lp á chính t
    ng cĩ hình dng rt g gh và các lp chèn chi m mt t( l ln hn so vi tng s các lp. 6 nhng ni các lp á chính b bao quanh hồn tồn b$ng các lp á chèn, k thut này gi là kiu "lĩt t ". (in hình trong kin trúc Tây Tng là dc h ng v bên trong hay 
    nghiêng 6-9 
    ca t'ng ngồi tính t) chiu thng ng, th
    ng ln hn mt chút trong phn ct ngang phía d
    i xây thơ hn. ,iu này nht thi t phi to  nghiêng các lp chèn tht c.n thn h
    ng v các gĩc. Gia lp v1 bên trong và ngồi, t
    ng dày n 5m
    'c chèn y t, á hc và các nhánh li2u bn chéo vi nhau. ,i vi vic s" d+ng ng nu chy trong chân mĩng cĩ th ch là quy
    c trong vn hc. Mái ph kim loi theo kiu Trung Hoa % các hình chm u mái cĩ xut x 3n ,. Mái hiên cu trúc che mát c"a ra vào và c"a s và phn t
    ng chn cĩ trang trí. Dc nghiêng ca t
    ng h
    ng vào bên trong nhìn b ngồi
    'c i trng b$ng các ct ca c"a s khung g-, ging nh
    ch) ra tng thp nht và ơi lúc ni rng ra n các ban cơng các tng phía trên. Lanh tơ ca chúng b bt li b$ng các mút dm % sàn nhơ ra và mái che b$ng bùn. Mái ph*ng liên k t vi t
    ng chn, theo chiu th*ng ng hn là trát va, trong lp mt bên ngồi là mt tp h'p g m rt nhiu cây li2u hay b+i cây thánh li2u, các u mút h
    ng ra ngồi u sn Blog:
11. Suu t
    m: Kienthanh@live.com 1. ,ây là mt phiên bn hĩa thch g m rt nhiu cht t hay c1 khơ v#n cịn cht ng vịng quanh mái nhà nơng thơn Tây Tng. T'ng trang trí bng l p s n vơi hay màu  t son màu ., th'ng xuyên c làm m i bng cách  n c t) phía trên xung. K t cu g gh ca b mt ngồi các khu nhà k nhau làm tng cm giác quê mùa, cht phác ca cơng trình. K t cu g- bên trong và b mt t
    ng u nng n vi trang trí chm khc và sn. ,im quan trng nht trong khu phc h'p
    'c ánh du cao trình cao nht b$ng nhng mái nhà nh1 m vàng theo kiu Trung Hoa ca th' th cơng Trung Hoa và các trang trí mng vàng cĩ xut x 3n , ca th' th cơng Nepal, mt im khác bit vi kiu nhà nơng thơn. S liu thc t : S tng: 13 Chiu cao: 117m Vt liu: á, g-, bùn Cao trình: 3.700m Cung Čin Pha lê - The Crystal Palace Th
    i im xây dng: 1850 - 1851 a im: Lodon - Anh Nh m
    t sn ph/m ca quá trình sn xu t và lp ráp cơng nghip, Cung in Pha lê ca Joseph Paxton là m
    t trong nh ng tịa nhà sáng to nh t trong th k% 19. Cung in th'ng c xem là biu tng ca tính hin i, ph"n l n thành tu ca cung in ngày nay v$n cha cĩ i th. Thi t k và xây dng ch
    a y 8 tháng, ây chính là lúc xây dng t
    ng bao s nht hình thành mt cnh quan nhân to vi kích th
    c quy mơ bao bc trong lp v1 m1ng, trong sut khơng sao t xi t. ,
    'c xem là tịa nhà tm thi ch ta lc trong cơng viên trong thi gian mt nm, sau ĩ phi tháo d% tht nhanh nh
    lúc xây dng - mt thành tu ngon m+c nh
    ng ch thong qua. Xây dng trong cơng viên Hyde, trung tâm Lodon  k( nim thành tu kinh t , vn hĩa ca quc Anh. Cung in Pha lê
    'c xem là mt h thng b1 ng1
    'c làm t mt b g m nhiu b phn sn xut cơng nghip
    'c ráp ni li. Ý t
    ng xem cuc Trin lãm quy mơ nh
    s tán d
    ng hịa bình, thnh v
    'ng cá nhân và t do mu dch - tt c
    'c nhìn qua lng kính ca , quc Anh - phát xut t Hip hi Ngh thut Hồng gia, vi s bo tr' ca hồng t" Albert, ch ng N hồng Victoria. Vào u nm 1850, 7y ban hồng gia
    'c thành lp  giám sát d án,  xut thi t k và u thu thi cơng mt tịa nhà rng 74.350m2 (800.000 b vuơng) vi kinh phí 100.000 bng hồn tt ch trong 15 tháng. H s u thu cĩ ghi rõ "t t c phng pháp thi cơng chi phí tn th t u c xem xét". Mc dù ng
    i ta ã np hàng trm s , nh
    ng thành viên trong 7y ban khơng sao nht trí nên chn s nào và quy t nh t mình thi t k tịa nhà. K t qu phi mang c im ca s n- lc ca mt y ban, thi t k xây dng khong 17 triu viên gch, rõ ràng khơng th áp ng ngân sách và thi khĩa biu theo yêu cu. Blog:
12. Suu t
    m: Kienthanh@live.com Thi cơng bng kính. V1 bao kính và g- ca Cung in Pha lê, phát trin nh
    mt h thng lp kính theo sng và
    ng xoi trên module 1,2m; rt nhiu phát minh gim bt trng l
    'ng k t cu và tiêu chu.n hĩa sn xut các thành phn ca tịa nhà. D án
    'c Joseph Paxton h- tr', mt ng
    i làm v
    n cĩ 20 nm kinh nghim thi cơng nhà kính. Thành tu áng k nht ca ơng cho n thi gian y là Lị s
    i ln, hồn thành nm 1840, trong tịa nhà sang trng Chatsworth, Derbyshire, ni ơng làm s p nhng ng
    i gi v
    n. Phn ln ci ti n ca ơng trong d án này u
    'c áp d+ng trc ti p vào vic thi cơng cơng trình Trin lãm ln lao mc dù quy mơ ln hn nhiu. Cng tác vi ng
    i th' làm kính Robert Lucas Chance, các t m kính trong cơng trình Lị si l n dài 1,2m nhng ch dày 2mm và cc nh#. Vì tr
    c nay ch
    a làm ra các tm kính ln hn, nên kính dày phù h'p vi khái nim module 1,2m ca Paxton, vi trng l
    'ng nh5 giúp ơng gim phn ln s khung kính tr
    't phi lp và k t cu gi %. K t cu cịn làm cho nh5 hn b$ng h thng kính lp sng và
    ng xoi gim bt nhp ca các thanh khung kính tr
    't b$ng cách tr
    't theo
    ng chéo t phn sng n
    ng xoi hay vì tr
    't theo chiu dài. , ti t kim thi gian và tin bc, và nh$m gia tng  chính xác - Paxton ngh& ra mt máy chy b$ng hi n
    c  chu.n hĩa khâu sn xut các thanh g- lĩt khung kính tr
    't thi t k cho phù h'p vi các
    ng xoi nh$m tp trung hi n
    c ng
    ng t+ bên trong và gom n
    c m
    a bên ngồi. Sau cùng, ơng phát trin "máng xi Paxton", mt máng xi b$ng g- b$ng ph*ng
    'c làm khum lên b$ng mt giàn kéo t cnh d
    i  làm thốt n
    c m
    a. Phát minh ca Paxton trong cơng trình Lị s
    i ln tp trung vào g- và kính, ơng s" d+ng st rt ti t kim ch ni nào tht cn thi t trong k t cu. Ơng xem v1 bao kính và g- nh
    mt h$ng s cĩ h thng, lp i lp li - mt "t m v i" ph lên trên mt khung st cĩ th thay i  cĩ th t iu chnh theo yêu cu c+ th ca cơng tr
    ng và k hoch thi cơng. , cng và tính n nh theo ph
    ng ngang ca bàn giúp cho "t m v i" m1ng và cĩ trng l
    'ng nh5. Nm 1849, Paxton xây dng mt nhà kính khác Chatsworth vi hoa súng Victoria regia ni ti ng, ơng kh*ng nh các gân cng mt d
    i lá cây súng ã truyn cm hng cho ơng ngh& ra chi c bàn k t cu tri rng hai chiu. S liu thc t : Chiu dài: 554,4m Chiu rng: 122,4m Chiu cao gian gia: 19,2m Chiu cao cánh ngang: 32,4m Din tích sàn s" d+ng 3 tng: 92.000m2 Din tích xây dng: 7,7ha Gang: 3800 tn St rèn: 700 tn G-: 55.762m3 Kính: 293.655 tm, 250mmx1225mm, 83.610m3 Rãnh máng xi: 38,6km. Giá b1 thu: 79.800 bng Khi xây dng (tính c thi t b c nh & b phn ni): 169.998 bng. Blog:
13. Suu t
    m: Kienthanh@live.com Nh$m .y nhanh ti n  thi cơng, cu kin tin ch ca mái vịm trung tâm lp s0n d
    i t. , khơng cịn thy chiu rng bên trong hi h5p ca li i gia, mái vịm hồn chnh kéo b$ng ti lên mt gĩc  nào ĩ. Tháng 6/1851, Paxton
    'c bn bè cho bi t 7y ban hồng gia gp khĩ khn khơng chn
    'c thi t k va ý và thuy t ph+c h cho phép ơng
    'c tham gia. Cng tác vi anh em nhà Chance và nhà thu xây dng Fox Henderson & Co., s" d+ng h thng mà ơng phát trin trong các nhà kính ơng thi cơng tr
    c ây, thit k ca Paxton là thit k duy nh t áp ng yêu c"u ngân sách và th'i gian biu, vào lúc này gim xung ch cịn 8 tháng. Tin trình thi cơng Hai tun sau khi giá b1 thu thi cơng ca Paxton
    'c chp thun, Fox Henderson bt u kh i cơng. Thi t k , sn xut và lp ráp tịa nhà chi ti t
    'c xúc ti n mt ti n  quá nhanh. D án
    'c hoan nghênh nh
    s áp d+ng nguyên tc phân cơng lao ng ca Adam Smith ln u tiên vào cơng trình ki n trúc. Vi s t
    ng phn áng kinh ngc vi c im ki n trúc ca thi i, thi cơng khơng
    'c xem là hình thc, mà
    'c xem nh
    mt quá trình. Ging nh
    
    ng st, vn tiêu im tp trung quá nhiu phát minh trong th k( 19, v hình thc là mt h thng m h , ng lc hc, b1 ng1 hình thành t mt b ngh cĩ các b phn chu.n hĩa. M-i thành phn thi t k tuân th ca module quy hoch 1,2m ca Paxton. Nh$m gim bt s l
    'ng thành phn và làm nh5 khâu thi cơng, m-i y u t u thi t k  m trách hai ba cơng vic: thanh g- lp khung kính tr
    't làm ln gp ơi nh
    máng xi, ct gang úc r-ng làm ng thốt n
    c m
    a, nhng tn d+ng trên cơng tr
    ng gom li làm ván lĩt sàn. Thành phn
    'c ch to trong các x
    ng th' khp n
    c Anh theo sn xut dây chuyn, m-i lao ng
    'c nhà phê bình ki n trúc Matthew Digby Wyatt mơ t nh
    "hành ng chính xác nh các b phn khác nhau trong mt c máy thit k hồn h o, cĩ k nng trong lnh vc ca riêng mình, khơng c
    n bit n ph
    n vic ca ng i khác". Vt liu xây dng
    'c chuyn n Lodon b$ng
    ng st, giao ti cơng tr
    ng n âu u
    'c lp ráp, s" d+ng ngay n ĩ  gii phĩng mt b$ng cha vt liu. S l
    'ng cu kin h
    h1ng khơng quá mt tn, cơng trình ch y u lp ráp b$ng nhân lc, ơi lúc s" d+ng nga h- tr'. Nhp ca li i cĩ mái vịm gia rng 22,8m làm b$ng các s
    n st và g- to hình bán nguyt, lp ráp d
    i t và nâng lên b$ng ti mt gĩc  sao cho khơng cịn thy chiu rng bên trong hi 5p ca mái vịm. Thi t b c bit do Fox Hender- son thi t k nh$m .y nhanh ti n  lp ráp cơng tr
    ng. Xe rùa .y tay lp bánh xe rt tài tình chy trên các máng xi Paxton dùng nh
    
    ng ray  gim bt khâu làm giàn giáo cho th' lp kính. S dng xe rùa, m
    t nhĩm 80 th m+i tu"n cĩ th lp 18.000 t m kính. Vào tháng 12/1850, cĩ n 2260 cơng nhân làm vic trên cơng tr
    ng theo chu-i thao tác phi h'p cht ch). Blog:
14. Suu t
    m: Kienthanh@live.com Làm vic vi Paxton, các nhà thu thi t k mt cơng c+ c bit  .y nhanh ti n  lp ráp. Xe rùa .y tay cĩ bánh xe s" d+ng nh
    máng xi làm ray vn chuyn c ng
    i và vt liu, gim bt vic bt giàn giáo cho th' lp kính. (nh: intra- net.arc) Thi cơng khan khơng dùng va này - trong ĩ các cu kin sn xut ni xa xơi u hồn tồn lp ráp ngay ti cơng tr
    ng - là thơng l nhanh, an tồn so vi thi cơng theo quy
    c, khi n c cơng nhân l#n cơng chúng u h h i. Thi cơng cơng trình tr thành mt s kin thi s, thu hút rt ơng ng
    i xem, báo chí
    a tin m-i ngày, gán cho cái tên "Cung in Pha lê". Ti n trình thi cơng, sp x p nhân lc, máy mĩc và vt liu trên quy mơ rng, tr thành mt chng minh sng ng tr
    c cơng chúng v tính hiu qu logic trong thi gian, mc  và chuyn ng sau ĩ là ngu n cm hng giúp Ford ngh& ra dây chuyn sn xut ơ tơ. Vì tính trong sut và s rõ ràng ca h thng, thi cơng Cung in Pha lê tr thành s tán d
    ng sc mnh cơng nghip cịn nhiu hn c Trin lãm quy mơ. T
    ng bao ln nht tính n thi im y ch
    a h xây dng. Cung in Pha lê bao s cây lâu nm hin cĩ trong Cơng viên Hyde, vi lp v1 m1ng trong sut to ra s m h mi khơng gian bên trong và bên ngồi. (nh: canadianarchitect) Sau 6 tháng kh i cơng và 4 tháng sau khi dng ct gang u tiên. Cung in Pha lê hồn tt và bàn giao cho 7y ban hồng gia lp t  trin lãm, tr
    ng bày. Ngày 01/05/1851, Trin lãm quy mơ do N hồng Victoria ct bng khánh thành, ây là mt s kin thành cơng vang di, thu hút hn 6 triu l
    't khách tham quan ch trong 5 tháng. Ngồi l'i nhun áng k, trin lãm cịn khai sinh ý t
    ng bi n ni ây thành trung tâm gii trí quc gia quy mơ ln, báo hiu mt k( nguyên ca ng
    i tiêu dùng và sinh ra mt loi tịa nhà mi dùng  bày bán bách hĩa - c"a hàng bách hĩa hin i. K t h'p vi nhiu cây lâu nm hin hu trong Cơng viên Hyde trong cánh ngang to vịm, t
    ng bao lp kính trang nhã to ra mt kinh nghim mi, xĩa b1 s khác bit gia khơng gian bên trong và bên ngồi, gia ngh thut và t nhiên. Cung in Pha lê c!ng to ra tranh cãi v s phân bit gia ki n trúc và xây dng. Nghiên cu minh ha in hình gia tính thi t thc và quá trình thi cơng thì ngh ki n trúc khơng cơng nhn cơng trình này, mc dù khơng phi cơng trình là xu. Trin lãm quy mơ k t thúc theo k hoch vào tháng 10/1851. Nm 1852, s tháo d0 Cung in Pha lê di1n ra nhanh chĩng và áng chú ý c!ng nh lúc dng lên, chm dt mt cuc i tuy ngn nh
    ng rt huy hồng ã thu hút trí t
    ng Blog:
15. Suu t
    m: Kienthanh@live.com t
    'ng ca cơng chúng n mc nh
    th . Cu kin do cơng ty mi ca Joseph Paxton mua li, sau khi cĩ nhiu b sung thi t k áng k, ơng li lp ráp mt a im Nam London, trong mt khu vc ngày nay gi là Cung in Pha lê. Phi mt 2 nm mi hồn thành, s" d+ng làm ni trin lãm linh tinh và phịng hịa nhc, mc dù khơng bao gi thành cơng v kinh t và mi ng
    i nhc n. Sau cùng cơng trình b thiêu hy hồn tồn trong nm 1936. Cung in Pha lê (nh: intranet.arc) Cung Čin Schloss Schưnbrunn Th
    i im xây dng: 1696 - 1700 a im: Vienna, Áo Schloss Schưnbrunn, cung in mùa hè ca ch  quân ch Áo - Hung, là mt trong nhng cung in Baroque ln nht và tráng l nht Trung Âu. Dù cĩ úng nh
    th , cung in ch là mt phn rt nh1 ca nhng gì mà ki n trúc s
    thi t k cung in Johann Bernhard Fischer von Erlach m t
    ng lúc ban u. Fischer - "kin trúc s cung ình và hồng " ca Hồng Leopold I, là nhân vt chính trong s phát trin ngh thut Baroque Áo. Nm 1671,  tui 15 ơng n Ý và ây trong 16 nm, nghiên cu di tích Hy Hp và La Mã l#n cơng trình ca Borromini, Bernini và Fontana. Ơng c!ng liên k t vi ki n trúc s
    Pháp và tìm hiu cơng trình ca h qua các bn khc g-. Khi tr v Áo nm 1687, ơng nhn thy Vienna ang phc hi sau khi b Th Nh2 K& bao vây, y t tin và s0n sàng cho nhng d án xây dng y tham vng. Ngay sau ĩ, ơng tìm thy nhng ng
    i tài tr' quan trng và ơng vào trong hồng cung, tr thành thy dy cho con trai ca Hồng Joseph, sau này là Joseph I. Nm 1696 ơng
    'c nâng lên thành gii quý tc và
    'c phong danh hiu "von Erlach". Nm 1704 ơng du lch sang ,c, Hà Lan và Anh  gp Christo- pher Wren. S  và thc t Cĩ l) i vi Joseph, Fischer von Erlach phác tho s u tiên v Schưnbrunn. Ngày tháng ch
    a rõ, nh
    ng quy mơ rng ln n mc ơng khơng th l
    ng h t. Blog:
16. Suu t
    m: Kienthanh@live.com Cung in Schloss Schưnbrunn rng thênh thang, bên ngồi Vienna do Fischer thi t k nh
    ng Nikolaus Pacassi thi t k li phn ln trong th k( 18 (nh: musik-hochzeit) Khi ý t
    ng v ni lý t
    ng ca Hồng La Mã thn thánh ny sinh, cung in
    'c xây dng vi quy mơ ln hn in Versailles ca Louis 14. Cung in  s
    phi xây dng trên nh i Schưnbrunn bên ngồi Vienna. Li vào gia 2 bn sao Ct thành Troy Rome d#n n mt khơng gian rng ln l thiên dành cho mơn c
    %i nga u th
    ng, bên hơng là các b cha cĩ vịi phun n
    c. Phía sau ni lên mt di t b$ng to bc dc lên b$ng cách on thoai thoi ph1ng theo cơng viên trong in Versailles. Trên nh, bn thân cung in chia thành mt mt mt trung tâm và các sân bên ni b$ng các cánh t
    ng mt phn t
    . Kh i cơng nm 1696, mc dù Schưnbrunn khi
    'c xây dng chc chn là mt phiên bn ã ct xén, nh
    ng v#n cịn rng thênh thang n u xét theo bt k tiêu chu.n thơng th
    ng nào. Nhn ra khong sân ln, cùng vi 2 vịi n
    c, mt tin v#n cịn phng pht in Versailles, vi i snh gia và các cánh t
    ng dành cho Hồng và Hồng hu bên trái và phi. Joseph I k v vua cha nm 1705 và mt nm 1711, trong khi cung in ang xây dang d . Phịng tr
    ng bày ln trong cung in Schloss Schưnbrunn (nh: imagevienna) N
    i th t ca Fischer to n tng phù hp, "y p sn ph/m bng thch cao hồn thin và tranh v trên tr"n nhà ca các h*a s- hàng "u. Tuy nhiên, khơng cn phi bàn nhiu v chúng, b i l) tồn b cung in ã
    'c Nikolaus Pa- cassi thi t k li v c bn trong th k( 18, ơng là ki n trúc s
    cung ình ca N hồng Maria Theresa. Pacassi c!ng thay i ni tht, nâng sàn trên cùng, chèn thêm mt tng l"ng và thêm vào cho mt tin phía bc mt hàng ct Ionic - vì th xâm phm nghiêm trng mt ct ng ca Fischer. Blog:
17. Suu t
    m: Kienthanh@live.com S liu thc t : Chiu dài: 190m Din tích cơng viên: 1.200 x 1.300m S phịng: 1.400 ,
    ng hm to b$ng Schloss Schưnbrunn (nh: yasui.anjiro) Cung in ca Maria Theresa. Tuy nhiên, n
    i th t ca Pacassi là tác ph/m ngh thut Rococo quan tr*ng, vì th làm gim b t khim khuyt trong thit k ca Fischer. Hành lang ln d#n n phn gia ca mt tin, lúc tr
    c Fischer dùng làm i snh. Ct áp t
    ng cĩ rãnh trang trí % m! ct trang trí lá ơ rơ so vi trang trí trên t
    ng và g
    ng m vàng. Cu thang xanh lúc tr
    c là phịng n ca Fischer, ch gi li tranh v) trên trn trong thi i ca ơng, tranh phong Joseph I làm thn ca Sebastiano Ricci. "Triu phịng" cĩ các panel chm b$ng g- h ng sc vi 260 tiu ha 3n , v) trên loi giy da ho hng mơ t i sng triu ình các hồng Mughal. Cn phịng t theo tên Napoléon, ni ơng ã ngh qua êm vào nm 1805 và 1859, cĩ treo các thm thêu Brussels cnh chi n tr
    ng th k( 18. Phịng "Vieux-Lacque" là phịng riêng ca Maria Theresa, k t h'p ngh thut Rococo ca Vienna vi các panel sn màu en ca vùng ,ơng Á. Phịng Trung Hoa hình trịn, lúc tr
    c làm phịng hc ca Joseph I, c!ng cĩ sn mài Trung Hoa, li
    'c trang trí theo ngh thut Rococo. Cơng viên Schưnbrunn c!ng to n t
    'ng nh
    cung in, các hàng giu ct ta cơng phu hình thành các vách t
    ng ngh thut to hình cây cnh cao b$ng tịa nhà 3 tng. Trong s các cơng trình, ni ti ng nht là cơng trình Gloriette, vn là mt dãy ct theo tr
    ng phái Tân c in bt h do Ferdinand von Hokenberg thi t k , và Nhà C c!ng s khơng kém
    'c xây dng cho Franz Joshp I nm 1882. Cung Čin Topkapi Th
    i im xây dng: 1463 - 1853 a im: Istanbul, Th Nh& K Nm 1453, khi vua H i Ottoman Mehmet II chi m thành Constantinople (sau này gi là Istanbul), thành ph  nát, dân chúng tn c
    , xây dng mt cung in nguy nga cĩ chc nng nh
    mt c quan ca Chính ph nh
    ng khơng thích h'p cho n khi dân chúng tr v và tái thi t thành ph. Ch vào nm 1472 Istanbul mi tr thành kinh ơ trong quc ca ơng, và Topkapisaray (ngh& theo tng ch "cung in Cng súng", tên gi trong th k( 19) bt u ĩng vai trị nh
    mt trung tâm hành chính và ni ca Hồng gia. ,a im n$m trên i t cĩ tm nhìn 5p mt h
    ng ra eo bin Bosporus, Golden Horn và bin Marmara. Blog:
18. Suu t
    m: Kienthanh@live.com S cung in (nh: atillakaban) G*i Topkapi là m
    t "cung in" cĩ th gi ra nh ng liên tng khơng úng i v i bn *c ngày nay, ch hàm ý m
    t cơng trình thng nh t v kin trúc ging in Versailles nhm mc ích gây n tng bng quy mơ và giá tr ca cơng trình. Trong th k( 15, khơng cĩ cung in nào mang ý ngh&a này. Ni c
    trú ca Hồng gia và c quan ca Chính ph là s tp h'p các cơng trình hình thành dn khi nhu cu phát sinh. Trang trí Topkapi là cách trang trí theo th t cao nht, chính mc  xa hoa nht quán này và thc t cơng trình phn ln v#n cịn nguyên v5n ã to nên v/ c áo - biu t
    'ng sng ng ca mt triu ình chuyên ch thuc mt trong nhng triu ình quyn th nht trên th gii. Cung in Topkapi v#n cịn gi
    'c v/ giàu cĩ, tinh vi và sc mê hoc khơng my tai hi vn khơng h cĩ ch th bt k ni nào khác. Sân th nh t Sân th nht, li vào h
    ng Tây, gn vi thành ph nht là cng ln nht và ni ti ng nht. Khi x
    a và hin nay b nhà th Hagia Irene quc Byzantine th k( th 6 áp o,
    'c nhng ng
    i Ottomans s" d+ng nh
    x
    ng úc v! khí, và mt bnh xá ln ni các cu bé cĩ th trn kh1i s hà khc ca k( lut tr
    ng dịng. Cĩ mt x
    ng úc tin và các toa xe làm nhà kho ln chuyên ch hàng hĩa c ng knh, k c 500 ti trng g- m-i nm. Cng ti p ĩn vi các tháp nht tù
    'c Murat III trang trí trong thp niên 1570 (nh: rcip.com) Vào sân qua Cng Uy nghi, tr
    ng bày t
    'ng u nhng k/ phn bi ging nh
    cu London. Cng v#n cịn sng sng, s cĩ t thi Trung c. Cng ban u tr thành Cng ti p ĩn vi các tháp nht tù
    'c Murat III trang trí trong thp niên 1570. 6 ây, mi ng
    i, ngoi tr vua H i, u phi xung nga và i vào b$ng chân khơng. Im lng tuyt i khi b
    c vào cung in, ngồi s quan chc cĩ cm quyn tr
    'ng, khách tham quan b nhiu ng
    i lùn và ng
    i câm nh
    ng cĩ th c hiu và bi t vi t, theo dõi. Ch duy nht mt s thn mi quan trng nht tham quan cùng vi c ồn tùy tùng nh
    William Harborne ch*ng hn, vn là s thn Anh u tiên. Vào th k( 16, Francis I ca Pháp quên tr tin cho Pierre Gyllius vì ã phái Pierre n mua các bn tho b$ng ti ng Hy Lp và ng ý  Pierre tham gia vào Quân ồn Janissary
    u tú. Blog:
19. Suu t
    m: Kienthanh@live.com Hoa vn trên mt trong các panel ngĩi Iznik lp lánh (nh: voyagedecoration) Mt s chi ti t do Pierre ghi li nh
    s tháo d% ngĩi gm ca cng bên trong. Alvise Gritti ng
    i thành Vienne tr thành bn thân thi t ca Suleyman Cao th
    'ng, ã n thm Suleyman ngay ti t
    dinh ca Pera, nh
    ng khơng th
    'c ơng n thm áp l2  t1 lịng m n khách nh
    th . C!ng cĩ mt Hassan, mt tù nhân nghèo x xác n t vùng Lowestoft, n
    c Anh, t1 ra hnh phúc khi b hon, r i tr nên giàu cĩ trong t
    cách thy dy ,i hc ni i ng! giáo s
    u là ng
    i da trng b hon. Ơng
    'c chi u c và là ng
    i bn vơ giá ca gii th
    ng nhân Anh, cĩ ích trong nhng cuc tán g#u, ơng hiu r$ng to ra s tai ti ng càng ngt ngào thì phn th
    ng nhn
    'c càng ln. Sân th hai Sân th hai hay Snh ni các v#n cịn là mt bãi c1 và mt ít cây lâu nm, xây t
    ng bao  bo v khơng cho lồi linh d
    - ng gazelle th th.n trong khu vc này. Phía sau mt di t b$ng dài to bc làm nhà b p, ngày nay là vin bo tàng gm s, cĩ nhiu tri dành cho u b p và ph+ b p, cùng các nhà kho kéo dài. ,i din là Snh ni các, cĩ niên i t u th k( 16
    'c trang trí li vào th k( 19 và trong ch  Cng hịa. Cnh bên kia là dãy tri dành cho ng
    i s" d+ng kích
    'c Davut Agha xây dng li vào cui th k( 16 hin nay ch cịn duy nht mt tri nh
    th . Gia các tri lính và Snh ni các là tháp, t ây vua H i cĩ th ngm nhìn cung in. ,nh cao c in ca tháp
    'c thêm vào trong gia th k( 19, cĩ th do các ki n trúc s
    Th+y S&, Fossatis, ng
    i ã thi cơng St Petersburg. Ngồi snh ni các là mt trong nhng cơng trình khác lúc u ca Mehmet - i snh b$ng á s ca Kho báu bên ngồi, ti p n là Cng hnh phúc theo phong cách baroque. Trong snh ni các cĩ th hình dung các nhân vt quan trng trong cung in, trong trang ph+c áo kaftan, cĩ tht ngang l
    ng,
    'c thêu tuyt 5p, ang ng i trong mái vịm cĩ các ct bĩng loang lống cĩ m! trong ct m vàng. Cĩ n 600 nhân chng và ng
    i tình nguyn ng ngồi ly n
    c t vịi phun. Chi ti t này cung cp mt s khái nim v thi k huy hồng ca snh Ni các. Sân th ba ,i snh Ngai vàng, trong Hu cung là mt khơng gian thống ãng s" d+ng cho các bui hi hp chính thc,
    'c xây dng cho Murat II nm 1588 (nh: traveling.igw) Qua Cng hnh phúc ng
    i ta mt i mt vi Phịng ti p ki n, do Ala'ettin Agha - ki n trúc s
    cung ình xây dng t nm 1515 n 1529. Ơng m nhim nhiu ch
    ng trình cách tân do Syleyman, mt phn là do k t qu ca trn ng t nghiêm trng nm 1508. Bao quanh Phịng ti p ki n là các mái hiên tráng l, k bên li vào là nhng panel ngĩi c bit Blog:
20. Suu t
    m: Kienthanh@live.com vùng Iznik và mt vịi phun xinh xn mang tên Syleyman. Bên trong, vách t
    ng c!ng nh
    sàn nhà
    'c ph b$ng lp vi vàng khm trân châu. Nh
    ng tt c u b ct gim do khng hong kinh t trong th k( 18. 6 bên trái nhà thy t là nhà th H i giáo ca tr
    ng i hc, hin nay là th
    vin cung in xiên gĩc h
    ng mt v thánh a Mecca. Ba mt sân u bao quanh b$ng các phịng ni trú ca tr
    ng i hc: 2 mt u tiên b l"a thiêu hy nm 1857, các mt khác u là gi nh
    ng giáp vi các vách ban u và hình thành bo tàng vin trang ph+c, ngh thut và dành cho ban giám c cung din. Sinh viên gi1i nht khi tt nghip u d hp chung vi vua H i, chc v+ ch*ng hn nh
    : Ng
    i mang g
    m hay Mã phu u cịn trng. Các snh da trên cơng trình ban u khác, lúc này làm ni cha châu báu ca ng tiên tri Muhammad do Selim I mang v sau khi ơng xâm chi m Ai Cp. Cĩ mt snh vào rt rng l'p ngĩi và mt vịi phun n
    c to ca Murat III do Davut Agha thi t k . Phịng ng tr
    c ây ch cĩ th thống thy vì ang làm ni ct gi c và áo chồng ca ng tiên tri. T
    ng cĩ nhng tm panel ngĩi Iznik 5p nht ca th k( 16. ,i din và nhìn qua bên kia Mar- mara là các cn phịng dùng làm ni ngh ban ngày ca Mehmet II, mt lot các phịng nguy nga nh cao là tháp lu và vịi phun l thiên. Hin nay nhng chi ti t này to thành Vin bo tàng châu báu. Hu cung , n Hu cung qua Sân hon quan, qua các tri lính cao ngt. Do các hon quan da en canh gác, Hu cung là ni ca v' vua H i, cơ giáo và ng
    i thân là n, nhiu ng
    i trong s này cĩ quyn hn thc s. Khơng mang tính i quy mơ, thm chí snh ca Valide hay Hồng thái hu. Ngĩi th k( 18 khơng phong phú v màu sc nh
    ng n t
    'ng v thi t k , vào cui th k( 18 b sung thêm tồn b mt dãy phịng Rococo, cĩ g
    ng soi và nhiu bc ha màu sáng v) cnh thơn dã, cĩ i sng ca riêng chúng. Phịng 5p nht là phịng ca Murat III, cĩ mt vịi phun n
    c, nh
    ng c"a s b khĩa do s m rng ca Ahmet I. Bên d
    i là h bi rt rng dành cho Hu cung. ,i snh Ngai vàng cĩ l) là cơng trình ca Davut, nh
    ng b thit hi do thay i hình dáng. Nhà Thy t ca Ng
    i k t+c rt xinh 5p, g m cĩ mt mái bát úp nguyên thy u th k( 17 duy nht cịn t n ti, trang trí cơng phu vi các
    ng vin m vàng và bơng hoa. Cung in chính thc ca vua H i (nh: islamicarchitecture) Sân th t Các di t b$ng to bc Sân th t
    g m hai kiosk 5p nht trong cung in - cĩ l) là cơng trình ca Hasan Agha - k( nim chi n thng ca Murat IV. Kiosk Baghdad là kiosk ln nht cĩ ngĩi gm 5p nht và cơng trình khm g-. 6 m-i bên lị s
    i cao cĩ mái che là thân ct cĩ p ngĩi lp lánh làm ti ng vang vi thân ct cĩ p ngĩi u cui bên kia ca di t b$ng to bc. C!ng cĩ mt ban cơng nhơ h*n ra ngồi cĩ b n
    c,  vua H i ngh ngi cnh ĩ. Nét thi v ca i sng cá nhân
    'c gĩi gn ây vì các mái bát úp xinh xn cùng vi t( l c in. Phn ln nhà thy t trong cơng viên khơng cịn na k c kiosk Trân châu. 6 ĩ Dallam n tp chi àn Organ tng mĩn quà ca Elizabeth I n
    c Anh. Trong mt chng mc nào ĩ, nhng lu m vàng này hình thành trong á hoa c
    ng và á th
    ng là hình nh thu nh1 ki n trúc Ottoman, c!ng nh
    mi t
    ng quan gia các khong khơng gian ni và ngoi tht. Topkapisaray, cung in ca Cng súng,
    'c gi tht n gin là Saray Mi khi các vua H i sng ây. Và s hiu qunh ca vn phịng uy nghiêm  li phía sau mt n-i bu n man mác. S liu thc t : 2 Tng din tích: 700.000 m Sân th hai: 160x130m Chiu dài t
    ng: 5km Cng: 6 cng chính Dân s nm 1640: 8c ốn 40.000 ng
    i. Blog:
21. Suu t
    m: Kienthanh@live.com Chùa Byodo-in Th
    i im xây dng: Nm 1053 a im: Kyoto, Nht Bn Chùa Byodo-in t*a lc gi a r)ng bên cnh m
    t h nh., nh th ã c xây dng cách ây c ngàn nm. Dù chùa cĩ niên i g"n ây, nhng chng t. là m
    t minh h*a hồn ho v phong cách kin trúc phát trin. Bn thân cơng trình ã mang ý ngh&a, nh
    ng ngồi ra cơng trình khơng
    'c xây dng b$ng á mà b$ng g-, mt vt liu rt d2 b phân hy và h1a hon, sng sng trong mt vùng t th
    ng hay ng t và ni chi n trong quá kh. Ngơi chùa t n ti qua thi gian, ít nhiu trong hình dng ging nh
    ban u. Hình dáng chùa ph.ng theo kiu Trung Hoa. Du nhp vào Nht Bn cùng vi o Pht trong th k( 6 sau Cơng nguyên. Ng
    i Nht, theo thĩi quen ca mình, mơ ph1ng mơ hình c bn nh
    ng vi tm cao th hin vơ song trong mt lot các cơng trình xây dng hin nay v#n cịn t n ti. Khung cnh chùa (nh: ifa.hawaii) Chùa Byodo-in ta lc trên con
    ng cái quan thi c t Kyoto h
    ng v Nara, gn dịng sơng Uji hung hãn, mt ni ni ti ng cĩ phong cnh hu tình. Các gia ình quý tc t Kyoto n xây dng t
    dinh vùng này. Nm 1053, nhi p chính Fujiwara-no-Yorimichi ci to t
    dinh ca thân ph+ thành mt tu vin, xây dng mt nhĩm các cơng trình  th ph+ng ,c Pht A di à, trong s này ch duy nht cĩ chùa Byodo-in cịn t n ti n ngày nay. Phong cách xây dng khác xa vi truyn thng khung g- châu Âu, d2 thy nht là phn mái vi nhiu
    ng cong và phn mái nhà nhơ ra kh1i t
    ng tht tham vng. Ngồi v/ 5p, nhng mút tha này cĩ chc nng thc t là gi cho khung luơn khơ ráo trong mt t n
    c cĩ l
    'ng m
    a khá ln. Quan sát chi ti t cho thy cĩ s khác bit áng k v k t cu - khung khơng da theo hình tam giác, c s cn bn ca tính n nh trong cu trúc châu Âu. Thay vào ĩ, thành ph"n kt c u mái gài vào "u c
    t chng bng các mi ni phc tp cĩ th chu ni ti tr*ng kéo l n. Vì th cơng trình ng vng nh
    chi c bàn cĩ nhiu chân, tính n nh mong manh ca khung li giúp cơng trình chu ng các trn ng t xy ra nh k. Blog:
22. Suu t
    m: Kienthanh@live.com T
    'ng pht trong chùa (nh: brian.hoffert) Trong s , cơng trình g m mt i snh, i snh Hoo-do hay i snh Ph+ng Hồng - vi các hành lang nâng cao nhơ ra hai bên, u mút un cong mt on ngn h
    ng v phía h . Tht d2 hình dung hình con chim xịe cánh, và s thanh thốt chung ca hình dáng và bi cnh h n
    c tt c nh
    mun làm ni bt liên t
    ng này. Hai chim Ph+ng Hồng b$ng ng t trên nĩc gia (mơ ph1ng nguyên bn) c!ng nhn mnh ý t
    ng v cái ch t và hĩa thân trong li giáo hun ca Pht. M+c ích ca tt c s tiêu pha phung phí này là nh$m to ra mt i snh th ph+ng lng l#y trong snh cĩ th t mt t
    'ng pht ln, chm g-, do Yorimichi t hàng iêu khc gia ni ti ng Joche. Th
    ng
    'c xem là tuyt tác ngh thut, pho t
    'ng cao gn 3m (10feet). K t cu g- thi x
    a th
    ng cĩ c tính c tr
    ng dành cho phn bên ngồi, xut phát t k t cu c bn ca vt cht hu c. Xét v  tui ca cơng trình, d& nhiên cĩ quá nhiu im n mc khơng th xem tt c cu trúc mang tính c áo. Th nh
    ng, chùa
    'c bo t n nhy cm nht, vì g- ã lên n
    c bĩng lống ca thi gian và hin ang
    'c trùng tu hiu qu. Ngày ngay, chùa là di sn vn hĩa th gii, mt trong s ít cơng trình xây dng tồn b$ng g-
    'c cơng nhn nh
    th . S liu thc t : Tng chiu rng: 48m Chiu rng mt tin i snh Ph+ng Hồng: 14,24m Chiu cao t
    'ng Pht: 3m. Dinh Phĩ V'(ng New Delhi Edwin Lutyens (nh: knebworthhouse) a im: New Delhi, 3n , Th
    i im xây dng: 1912 - 1931 Blog:
23. Suu t
    m: Kienthanh@live.com Tháng 4/1912, t ch- ng i lc l
    trên l
    ng voi, 3 ng
    i Anh  tui trung niên London vào u nm
    'c B tr
    ng th
    ng trc ph+ trách 3n , ch nh, kho sát các dãy núi, chân i và ng b$ng quanh Delhi. H ang tìm a im xây dng mt th ơ mi ca thuc a ln nht ca quc Anh. Quy t nh phi di th ơ ca 3n , t Calcutta v Delhi, và phi xây dng mt thành ph cĩ 30.000 dân, k c các cơng trình Vn phịng b tr
    ng  qun lý Lãnh th t tr, nh
    mt vt trang trí chính, phi cai tr t Dinh Phĩ V
    ng. Nhng ng
    i
    'c y quyn g m Edwin Lutyens, ki n trúc s
    sau cùng xác nh a im, cách Delhi 5km v phía Tây Nam, bao g m i Raisina, vi phn nh sau b$ng, k t cu c lp ca Dinh Phĩ V
    ng mang t( l nh
    mt cung in phi xây dng cu trúc s cho tht hồn ho. T dinh này mt tr+c chy n nhà th H i giáo th Sáu (Jomma Masjid) Shahjahanabad, thành ph Delhi lch s" ca triu i Mughal, và tr+c khác, tr+c Li i ca Vua hay Rajpath chy v phía ,ơng, hình thành mt con
    ng r
    c l2 rng thống d#n n Dinh Phĩ V
    ng. Lutyens cĩ l là s ch*n la chc chn trong vai trị kin trúc s. Trong th h mình, ơng ni bt nh
    ki n trúc s
    hàng u ca n
    c Anh, thi t k nhiu t
    dinh s cho thành phn kinh doanh
    u tú d
    i triu vua Edward c!ng nh
    kh*ng nh vai trị ki n trúc s
    ca , quc Anh. Huân t
    c Herbert Baker, mt ki n trúc s
    ng
    i Anh l-i lc khác là ng nghip ca ơng trong chuy n thám him trng i này. Li i ca Vua - i l tr+c h
    ng v phía Tây d#n n Dinh Phĩ V
    ng, vi Ct Jaipur sng sng phía tr
    c. (ơng và Tây Trong khi thi t k Dinh Phĩ V
    ng trên chuyn hi hàng b$ng tàu hi n
    c i li gia 3n , và x
    ng v) London, Luty- ens cĩ th phác ha nhng gì ơng nhìn thy và nhn xét trong chuy n i 3n , ln u tiên trong i. Mt sáng n, ơng thm quan Pháo ài 1 Delhi và xoay cho b c+c vịi phun lch s" chuyn ng,  tìm hiu k hn v hiu ng nghe nhìn ca thác n
    c chy. Sau ĩ ký c này
    'c chuyn thành cách s" d+ng n
    c ca ơng trong khp thành ph, và tráng l nht, trong vịi phun hoa súng bên trong cơng viên Mughal ca ơng và trên mái cơng trình khng l ni ơng ci to motif mái bát úp  to ra vịi phun hình bát. Li khuyên rt nhiu nh
    ng khơng h
    ng d#n chi ti t, c!ng nh
    i vi nhu cu phi bao g m nhng gì
    'c kh*ng nh là các y u t a ph
    ng hay truyn thng ca ki n trúc 3n , ch*ng hn nh
    vịm nh nhn 3n - Saracen, ki n trúc s
    ch áp li b$ng cách khơng tham kho các sách kiu dáng mà tr v nguyên tc u tiên. Lutyens hiu r$ng trong ánh sáng gay gt ca ng b$ng 3n ,, màu sc và hình dáng khơng quan trng. Do ĩ ơng phi chn ki n trúc Mughal b$ng cách sn bĩng, ph1ng theo phát minh ca Chuja, khi p trang trí hình bc thang m1ng nh
    thanh ki m ht ra mt di bĩng cĩ nhiu sâu và làm ni bt s dàn tri theo ph
    ng n$m ngang ca mt tin. Blog:
24. Suu t
    m: Kienthanh@live.com "Tranh v bĩng" - Lutyens s" d+ng khi p ni trang trí hình bc thang m1ng nh
    thanh ki m, ph1ng theo Chuja trong ki n trúc Mughal. Lutyens làm ni bt h n n a bng cách s dng di 2 màu á . - i hồng Dohlpur  xây dng Dinh Phĩ V ng và 2 vn phịng B
    ca Baker theo tiêu chu/n tinh xo v$n cịn sc h p d$n n tn ngày nay. K t qu tng h'p ca nhng y u t này cùng vi vn hiu bi t lý thuy t ngh thut Hy Lp - La Mã ca ơng tht c áo. S t
    ng tác gia c và r-ng gây n t
    'ng mnh, v t( l mang tính cht Ý nhiu hn là các khong m rng ln cn thi t  ri sáng phn ni tht ca Bc Âu, Lutyens x" lý tài tình chattri trong ki n trúc Mughal, hay phn nhơ ra trên mái, và á 1 Dohlpur. các l- c"a s nh1, t sâu phía trong c!ng to hiu qu rt thuy t ph+c, nhĩm Sân cu thang nguy nga t d
    i mái bát úp h  ngm sao tri, s an quyn gia các di t b$ng to bc và mái hiên, dãy ct và sân, to ra h thng các loi hình mang m tính cht ca tiu l+c a - tt c u
    'c gii quy t tht thuy t ph+c trong mt cơng trình n l/ cĩ kích th
    c khng l cĩ n 340 phịng, nh
    ng Lutyens v#n cịn dành thi gian  thi t k g- ni tht c% em bé dành cho nhà tr/ trong dinh. Bên d
    i mái bát úp khng l là c im ni ting nh t ca cơng trình là phịng Durbar hình trịn ni ngai vàng ca Phĩ V
    ng
    'c t v trí nhìn ra cng chính. Mt tp h'p các cn phịng sang trng, k c phịng v), phịng khiêu v!, th
    vin và phịng n u n$m sàn chính. Nh
    ng cơng trình này c!ng cĩ d nh nh
    ngơi nhà - n u xét v quy mơ s - cĩ khi n 54 phịng ng. S liu thc t : 2 Din tích: 18.580m Chiu dài: 192m S phịng: 340 Blog:
25. Suu t
    m: Kienthanh@live.com Chiu cao vịm: 50,5m ,i snh Durbar
    ng kính: 22,8m S nhân cơng lúc xây dng cao im: 23.000 nam, n k c 3000 th' )o á. Tht khơng may gia Lutyens và Baker phát sinh s i kháng, ni ti ng nht xoay quanh vn  cao trình. Theo thi t k ca Baker,
    ng tr+c d#n n và n$m gia 2 tịa nhà làm vn phịng ca B nâng lên mt  dc th*ng ng r i sau ĩ mi san b$ng. K t qu là khi n gn tm nhìn t h
    ng ,ơng h
    ng v Li i ca Vua cho n Sân Chính ph và Dinh Phĩ V
    ng b xâm phm nghiêm trng: i gn h t con
    ng ch nhìn thy phn phía trên ca mái bát úp. Khi nhn thy iu này, Lutyens  ngh
    ng dc phi làm li, nh
    ng yêu cu ca ơng b bác. Cu thang ln ca Dinh Phĩ V
    ng, vi khong h bên trên  cho ánh nng ri vào ban ngày và ngm sao vào ban êm - mt b c+c n t
    'ng phù h'p trong các dp l2 trng. Th nh
    ng iu này c!ng khơng làm xu i thành tu chung ca các ki n trúc s
    . Khi New Delhi c khánh thành vào nm 1931 ã khin cho nhiu thng khách trong Hồng gia phi khĩc tr c s v2 i ca cơng trình. Các th ơ
    'c quy hoch khác nh
    Chandigarh bang Bunjab ca Le Corbusier, và Brasilia do Lucio Costa và ki n trúc s
    ca ơng là Oscar Niemeyer thi t k , nh
    ng New Delhi v#n cịn thuc *ng cp ca riêng mình, mãi mãi v
    't kh1i khong thi gian ngn ngi 14 nm khi dinh
    'c s" d+ng huy hồng nh
    th nh
    thi cai tr vàng son ca Anh 3n , Cnh phía Tây ca Dinh Phĩ V
    ng, vi cơng viên thi t k theo nguyên tc Mughal. Blog:
26. Suu t
    m: Kienthanh@live.com an vin Escorial Th
    i im xây dng: 1563 - 1584 a im: Tây Bc Madrid, Tây Ban Nha (an vin thánh St Lawrence vùng Escorial ca nhà vua c thi s2 siêu hình John Donne  cp trong bài th "Fu- neral Elegie" ca ơng sáng tác nm 1611 nh m
    t hin thân ca quy mơ bao la, luơn  sc thu hút to n n tng cho khách tham quan bng chính 
    l n ca mình. Thot nhìn, ng'i ta phi kinh ngc khi dinh th  s
    này ã c hoch nh, tin hành và hồn t t trong c m
    t 'i ng'i ca ng'i sáng lp, vua Philip II ca Tây Ban Nha. Chúng ta may mn sau khi cĩ
    'c mơ t
    ng i tht tồn din v an vin Escorial do giáo s& uyên thâm Jose Siguenza xut bn vào nm 1605, ng
    i sau này tr thành tu vin tr
    ng ca an vin. Bn v) s an viên Escorial (nh: unav) Khái nim D nh ban u ca vua Philip II là phi xây dng m
    t lng m
    cĩ giá tr t ng xng dành cho thân ph, hồng  Charles V và dành cho chính ơng cùng con cháu. Lng m cn phi t trong mt an vin to ln sao cho các l2 cu nguyn ni ti p nhau cĩ th nguyn cu cho linh h n ca nhà vua quá c
    'c siêu thốt. Ý nh dành  th ph+ng St Lawrence, mt thánh t" o ng
    i Tây Ban Nha
    'c Philip tơn kính t thi th u, d nh nh
    mt li t n i vi chi n thng ca Tây Ban Nha vi quan Pháp St Quentin nm 1557 vào ngày L2 thánh Lawrence, mùng 10 tháng 8. Nh
    ng th
    ng câu truyn lp i lp li cho r$ng s mt b$ng ca an vin Escorial
    'c ly cm hng t chi c gi
    ng st hình thánh St Lawrence t" o ch là truyn hoang
    ng. Blog:
27. Suu t
    m: Kienthanh@live.com Quan tài b$ng á hoa c
    ng (nh: lunapark) Tr
    c tiên, an vin Escorial là mt lng m c!ng là an vin, nh
    ng bên trong s hình ch nht an vin
    'c thi t k k t h'p mt lot các chc nng khác. Khong 1/4 s mt b$ng (cnh phía ,ơng và ,ơng Bc) dành cho hồng cung. Thơng th
    ng ti Madrid, Triu thn th
    ng lui v Escorial cĩ thi ti t mát m/ hn, vì  cao 1125m vào mùa hè, mt thơng l cĩ l) d ốn
    'c khi a im
    'c chn n$m gn ngơi làng bé xíu El Escorial hay Escurial d
    i chân dãy Sier- ra de Guadarrama. M+c ích khác  chn khơng gian này là cĩ s0n c s giáo d+c và y t . Hi ng Trent (1545 - 1563)  ngh m-i c s tơn giáo ln nên thành lp mt tr
    ng i hc, dy hc cho th
    ng dân l#n ào to giáo s& C ,c. Nhng c s này n$m phn Tây Bc ca cơng trình, trong khi gĩc Tây Nam là nhng cn phịng dành cho du khách, bnh xá và tnh d
    %ng, cùng vi mt phịng bào ch cĩ kh nng cung cp thuc rt áng k. Thit k và thi cơng Kin trúc s c vua Philip II ch*n là Juan Bautista Alfonsis de Toledo, vì ã cĩ 11 nm làm ki n trúc s
    kiêm k s
    trong cung ph+c v+ tng trn thành Naples, và tr
    c ĩ là ki n trúc s
    th 2 sau Michelangelo tham gia thánh
    ng St Pe- ter Rome. S sau cùng
    'c nhà vua chp thun vào nm 1562, xác nh phi thi cơng theo h thng hình hc Vitru- vius g m các hình tam giác u ni ti p trong mt hình trịn. Nghiên cu chi ti t s mt b$ng cĩ v/ biu th vic hình thành nhiu s phân chia bên trong, Juan Bautista s" d+ng mt module b$ng 1/6 ca 100, khong 5m. S phác ha bao g m mt khi xây hình ch nht chính cnh Bc Nam dài 204m nhân ơi vi cnh ,ơng Tây dài 160m, vi phn nhơ ra v h
    ng ,ơng (các t
    tht ca nhà vua) và Tây Nam (hành lang tnh d
    %ng). Bao quanh khi xây và gn lin vi thi t k là các di t b$ng to bc làm li i hay cơng viên trng khong 30m. Thi t k ban u ca Juan Bautista hình dung 10 tháp quanh chu vi ca khi, nh
    ng con s này gim cịn li 6, 1 tháp t m-i gĩc và 2 tháp t gia khi cĩ thay i trong thi t k vào nm 1563 và 1564. Escorial nhìn t trên cao qua bn khc g- th hin khu phc h'p a chc nng nhìn t h
    ng Tây Blog:
28. Suu t
    m: Kienthanh@live.com S mt b$ng ca Juan Bautista nm 1562 v#n gi nguyên khơng i nh
    ng ơng 2 ln phi thay i cao trình. Ln th nht, vào nm 1563, ngay sau khi kh i cơng xây dng, thi t k nhà th phi s"a i  áp ng  ngh trit  ca mt ki n trúc s
    t
    vn ng
    i Ý - Francesco Paciotto of Urbino. Ln th 2 vào nm 1564,  cao ca mt n"a cơng trình phía Tây phi nâng lên thêm 1 tng na  to ra iu kin n b sung khi cn khi Philip II nht trí s giáo s& gia tng t 50 lên 100. S liu thc t : Khi xây chính: 204 x 160m Di t b$ng to bc: rng 30m (60m h
    ng Tây) S tháp: 6 Cái cht khơng phi lúc ca Juan Bautista nm 1567 khin m*i ng'i bàng hồng. Nhng nn mĩng ã làm xong, nhiu vách t'ng xây d dang. Ki n trúc s
    c!ng  li mt mơ hình bng g+ và y  bn v) ã
    'c nhà vua ng ý. Juan de Herrera (1530 - 1597) ti p t+c mt s cơng on khác. Ơng là mt binh s& chính quy, trong thi gian ti ng! nm 1564 ph+ vi Jaun Bautista trong t
    cách nhân viên v) s thi t k . Sau khi Juan Bautista mt, Herrera v$n gi quyn qun lý phịng thit k, do ĩ cĩ th cĩ m
    t s nh hng nh t nh trong thi cơng. Tồn cnh an vin Escorial nhìn t phía Tây Nam, xa xa cách h n
    c vuơng là nhng vịm xây kín t
    ng
    'c thi t k t
    ng phn vi phn t
    ng phía trên nĩ, bc t
    ng cĩ n 259 c"a s xuyên qua (nh: umwelt-verkehr) Gn ây, ng
    i ta cơng nhn ơng ã cĩ cơng thi t k li nhng chi ti t quan trng ca an vin Escorial, trong ĩ cĩ nhà th và cu thang r
    c l2 rng rãi trong an vin, nh
    ng nhng
    c ốn này mâu thu#n vi phát biu ca chính José de Sigtilenza ng
    i chc chn phi bi t nhng gì ã di2n ra. Ơng nĩi rõ nhà th khi xây dng phi tuân theo thi t k ã
    'c Francesco Paciotto x Bergamo, qua chng c khác chúng ta bi t ơng là mt nhà thi t k cu thang cĩ kinh nghim. Th nh
    ng, Herrera chc chn ã thi t k li mái nhà, tht ra là ĩng gĩp thi t k duy nht mà chính bn thân ơng xác nhn. 6 các im khác nhau trong 21 nm thi cơng, nhiu tốn th' th cơng và lao ng
    'c an vin thuê trc ti p, theo ch  khốn, trong khi các thi im khác, t chc u thu cho các cơng on c+ th, cách nào c!ng cĩ ý ki n ng tình và ch trích. Tt c t
    ng bên ngồi ã xây xong, p mt b$ng á ct - loi á hoa c
    ng Guadarrama màu xám a ph
    ng làm cho cơng trình hài hịa vi b c+c. Vn chuyn á t m1 n cơng tr
    ng b$ng xe bị rt hiu qu, m-i xe o mt cp bị c kéo - tng cng cn n 200 chuy n mi vn chuyn xong, mt giáo s& cp cao
    'c phân cơng chm sĩc y t cho h. Phong cách Escorial, do chính nhà vua quyt nh, là phong cách ca th'i k& Phc Hng trong giai on sau này, k t h'p vi nhiu ki n trúc s
    Ý nh
    Giorgio Vasari và Giacamo Barozzi da Vignola. Nhng ng
    i cùng thi nh
    Siguenza xem phong cách nh
    phong cách Vitruvius và chc chn trong cơng trình cĩ vơ s im liên quan ti nguyên tc trong giáo trình ki n trúc s
    La Mã c i. S ganh ua xây dng theo phong cách c in là tham vng chính ca các nhà tài tr' và ki n trúc s
    trong thi k Ph+c H
    ng, u nm 1578, an vin Escorial ang
    'c  cp octavo molagro hay K quan th 8 ca th gii, hn h*n 7 k quan khác. Mt tin bên ngồi ca khi xây chính ã b ch trích vì v/ xu xí nh
    ng iu này khơng tha nhn d nh ca ki n trúc s
    khi to ra s t
    ng phn gia t
    ng thơng th
    ng và khơng gian k cn - v
    n treo cĩ tr ng cây n qu và cơng viên bên d
    i, n$m h
    ng Nam và ,ơng, h
    ng Tây và Bc, các di t b$ng to bc b$ng á rng ln kéo dài s ni khp tr+c áp t
    ng mt tin thành mt chiu th 3 b$ng hoa vn lát nn. T
    ng t, cao trình thơng th
    ng ca sân t
    ng phn và vì th làm ni bt ni tht trang trí phong phú ca cơng trình. Blog:
29. Suu t
    m: Kienthanh@live.com Cung thánh và bàn th chính ca nhà th Escorial nhìn t ch-
    ng giao nhau. (nh: lunapark) Trang trí n
    i th t Philip II rt quan tâm n trang trí hình v) và tác ph.m iêu khc phn ni tht ca an vin Escorial c!ng nh
    quan tâm phn ki n trúc. Bích ha cĩ các ch  bao quát do Luca Cambiaso và Pelliegrino Pellegrini (Tibaldi) v) trong nhà th, an vin và th
    vin chính. Rt nhiu chi ti t trên bàn th u t hàng các ha s& Ý và Tây Ban Nha, trong ĩ hình thánh t" do St Lawrence ca Titian và St Maurice ca El Greco, tác ph.m ca El Greco b nhà vua loi b1 vì khơng nh
    tác ph.m Nararrete ng
    i Tây Ban Nha, chi ti t bàn th ca El Greco khơng truyn cm hng m o. Nhng ng
    i k v Philip II ti p t+c thơng l miêu t b$ng trang v) ca ơng i vi an vin, th hin trong các phịng hp ca tu s&, g m các tác ph.m ca Tintoretto, Rubens và Velázquez. M-i chi ti t thi t k và trang trí an vin Escorial u phi tham kho ý ki n và ch quy t nh ca Philip II. Thm chí chính ơng c!ng tham gia bàn bc nên tr ng loi cây nào v
    n treo tr
    c thi gian sao cho s cây do ơng chn u phát trin xanh tt khi cơng trình hồn tt. Xây dng là mt trong nhng quan tâm chính ca ơng ít nht t khi ơng 14 tui ln u tiên bt u c giáo trình v ki n trúc. Thm chí ng
    i ta mơ t l) ra ơng phi làm ki n trúc s
    mi phi. Trong s các danh hiu dành cho ơng cĩ danh hiu vua Jerusalem, vì th bn thân ơng c!ng
    'c xem là ng
    i k v 6 ơng vua xây dng Do Thái, vi nhng pho t
    'ng khng l nhìn xung sân cĩ li vào phía tr
    c,
    'c gi là Patio de los Reyes. Blog:
30. Suu t
    m: Kienthanh@live.com Tồn cnh an vin Escorial (nh: faculty-staff) -u tr'.ng Colisée Vào thi k La Mã C i, Roma ã cĩ mt thi k thnh v
    'ng kéo dài my th k( t nm 27 tr
    c Cơng nguyên n nm 476 sau Cơng nguyên. Các thành tu v ki n trúc và xây dng u tp trung vào thi k này. Ng
    i La Mã cĩ u ĩc thc d+ng, chú trng cơng nng,
    a thích s b th , s. Ki n trúc ca h cĩ hình thc ln áp ng nhng chc nng s" d+ng muơn v/, cịn
    ng ph và cu cng thì ph*ng phiu, bn chc. Cơng trình ki n trúc tiêu biu nht th
    ng
    'c nhc u u tiên trong nn ki n trúc La Mã C i, cĩ th xem nh
    là i din u tiên ca nn vn minh La Mã C i là u tr
    ng Colisée. ( u tr'ng Colisée  Roma khi cơng vào nm 72 sau Cơng Nguyên (vào các i vua Vespasien và Tittus), là mt cơng trình vt cht nh
    ng phn nh rt y  i sng tinh thn ca ng
    i La Mã C i. Vào thi k y, ng
    i La Mã rt thích xem u mãnh thú, u vt gia ng
    i vi ng
    i, ng
    i vi mãnh thú, và ua xe nga cùng các trị vui biu di2n khác. Nhng trị vui Circence - trong ĩ cĩ nhiu trị phi i b$ng nhiu máu ng
    i - li
    'c coi là mt nhu cu cn thi t khơng Blog:
31. Suu t
    m: Kienthanh@live.com kém bánh mì (Panem). Vì vy, nhà Vua cho xây dng nhiu hý tr
    ng (Xiêccut), và u tr
    ng Colisée là mt cơng trình c ln thuc loi hình này. V kích th
    c tuyt i và sc cha, nĩ ch thua kém nhà th Maximux (dài 600m, rng 200m cha
    'c 26.000 ng
    i) nh
    ng v  phc tp ca cơng nng, k t cu th.m m thì nĩ cĩ phn hn. ,
    'c t gia hai Qung tr
    ng Cáesar và Rơmurơ, mt b$ng ca cơng trình cĩ dng hình elíp vi chu vi 527m,
    'c chia làm bn phn i xng b i hai tr+c dài và ngn, tr+c dài cĩ kích th
    c 188m, tr+c ngn cĩ kích th
    c 156m. Khán ài hình elíp ca u tr
    ng Colisée
    'c nâng cao dn lên, t chc theo kiu nn dc bc Amphitheatre và cha c 50.000 ng'i trong ĩ cĩ 45.000 ch+ ngi và 500 ch+ ng. Hàng khán gi u tiên cao hn bãi u 5m  bo m an tồn cho ng
    i xem, cịn hàng khán gi cui cùng cĩ  cao t
    ng
    ng vi 5 tng nhà. S dãy gh chy vịng trịn t d
    i lên trên cĩ ti 60 hàng, chia làm 5 khu vc theo chiu cao, riêng r) thốt ng
    i vào nhng li ra và cu thang ca mình. Tồn b cơng trình cĩ 80 li thốt nh
    vy, trong khi ĩ, nhà Vua cĩ li ra vào riêng gn vi
    ng ngm d
    i t, m bo
    ng i li ngn gia ch- ng i danh d trên khán ài vi cung in Hồng gia. D
    i khán ài cĩ nhng h thng khơng gian dành cho vic ngh ngi, chy vịng t
    ng ng vi ba tng nhà. Hình thc mt bng ca  u tr'ng Colisée c phn ánh trung thc trên mt ng, tồn b cơng trình cao 48m, ch cĩ 3 tng dùng k t cu cun á, t d
    i lên trên dùng các thc ct Dơrich, Iơnic và Coranh, chuyn t nng n nh5 dn, sau ĩ thêm mt tng th t
    na dùng mng c là chính, thnh thong tr c"a s nh1 và trang trí c xí  phù h'p vi khơng khí ca ngày hi. Cơng trình cĩ phong cách hùng v& nh kích th
    c to ln và v/ khoa tr
    ng ca các vịm cun t các tng. Các chi ti t ki n trúc c!ng
    'c chú ý  to nên khơng khí kch tính trong tr
    ng u. Bãi u bên trong là mt hình ch nht cĩ kích th
    c 86x64m. Tồn th ki n trúc thành Rome xung quanh ,u tr
    ng Colisée ( u tr'ng Colisée cĩ h thng kt c u hồn thin, h t
    ng ct chy vịng quanh mt ng cơng trình to nên 80 cái Blog:
32. Suu t
    m: Kienthanh@live.com vịm cun á cùng vi h thng t
    ng ngang hình r/ qut - 80 bc c thy - % tồn b khán ài và các sàn tng ca cơng trình. Khơng ch là h thng k t cu h'p lý mà cịn cách tuyn chn vt liu ã chng t1 ng
    i La Mã C i nm vng mt s k thut xây dng quan trng. Hình thc k t cu mt ngồi u tr
    ng ã s" d+ng hai y u t cun và ct thc rt thành cơng. Tuy ngày nay u tr
    ng Colisée khơng cịn
    'c nguyên v5n, mt phn ã b mt i, nh
    ng v trí và ý ngh&a ca nĩ i vi Roma thì khơng suy chuyn 0n Athèna và qu4n th5 ki6n trúc Acropole Acropole là tên g*i ca nh ng qu"n th cơng trình n ài, t'ng thành, xây dng trên nh ng khu i cao, dùng vào mc ích l1 nghi hay tơn giáo. Khi ta dùng ch Acropole vi ch A vi t hoa u dĩ cĩ ngh&a là Acropole Athènes cao 70 mét so vi khu vc xung quanh, cĩ kích th
    c 300x130 mét
    'c xây dng vào th k( th V Tr. C.N. Qun th cơng trình n ài, t
    ng thành Acropole (n Athèna N Thn Athèna N Thn Athèna, mt v Thn ni ti ng trong các truyn thuy t C Hy Lp, là ng
    i bo v kinh ơ n
    c Hy Lp x
    a (nay là thành ph Athènes, Th ơ ca Hy Lp). Nhân dân ã xây dng mt qun th ki n trúc tuyt vi  th ph+ng N Thn Athèna trên mt ngn i là Acropole. Qun th ki n trúc Acropole g m cĩ n Parthénon, n Erechtheion, cng Propy- Blog:
33. Suu t
    m: Kienthanh@live.com lées, n Nikê và t
    'ng Thn Athèna. Các ngh s2 Hy Lp ã dành t t c tâm huyt tơn th' N Th"n Athèna bng nh ng kit tác kin trúc và iêu khc. (n Parthénon c lit vào danh sách by k& quan ca Th gi i C i. Tác gi phn ki n trúc là các ki n trúc s
    Ich- tinos và Calicrates, ã thi t k và ch o xây dng ngơi n t nm 447 n nm 438 Tr.C.N. Phn iêu khc
    'c ngh s& bc thy Phidias hồn thành vào nm 431 Tr.C.N. Ngơi n
    'c làm b$ng á c.m thch theo h thng kiu ct ,ơrich mnh m) và trang nghiêm, cĩ t( l 5p ) nht ã tr thành chu.n mc ca ki n trúc c n ph
    ng Tây. ,n Erechtheion c!ng là mt kit tác ca ki n trúc Hy Lp nh
    ng theo h thng ct Iơnic, tác gi là ki n trúc s
    Phiơclex ã
    a ra mt dng ct c áo là ct hình thi u n
    'c gi là Caratít. T
    'ng sáu cơ gái 5p duyên dáng vi nhng n p áo mm mi ng thay v trí các ct á làm nhim v+ % các dm mái. Dng ct Cariatít t ây
    'c ph bi n trong ki n trúc c in ph
    ng Tây! ,n Erechtheion (n Erechtheion dành  th' hai Th"n Athèna và Poseidon. Trong ki n trúc n ài Hy Lp thì Erechtheion là n duy nht cĩ mt b$ng khơng i xng, ĩ là mt hin t
    'ng k l nh
    ng li tr thành mt kit tác! ,n Erechtheion
    'c xây dng sau Parthénon. Kh i cơng nm 424 và hồn thành nm 406 Tr.C.N. S xut hin Erechtheion cnh n Parthénon ã làm tơn v/ 5p ca qun th ki n trúc Acropole. Hai cơng trình vi hai v/ 5p hồn tồn khác nhau ã i thoi vi nhau to nên khơng gian phong phú. Parthénon thì mnh m), cao ln cĩ mt b$ng hồn tồn i xng vi ct thc Dơrich, Erechtheion thì nh1 hn, ng nép mt bên, duyên dáng vi thc ct Iơnic, và hàng ct Cariatít (nhng cơ gái nơ l x Ca- ria), và mt b$ng n th t do khơng i xng. Hàng nm Athènes cĩ t chc l2 tơn vinh N Thn Athèna Acropole và c bn nm cĩ mt l2 trng. Ti ây, ng
    i ta t chc thành mt ồn r
    c l2 di2u hành v Acropole, trên
    ng i quanh i Acropole h cĩ th nhìn ngm các cơng trình trên i xut hin ln ln d
    i nhng gĩc  khác nhau. Sau ĩ, theo các bc á ồn r
    c l2 lên i vào cng Pro- pylées; t ây qun th ki n trúc và t
    'ng ài tri rng ra khang trang lng l#y vi ba cơng trình chính là Parthénon, Erech- theion và t
    'ng Athèna ngồi tri (vì trong n cịn cĩ t
    'ng Athèna na). Cuc l2 bt u, các thi u n ang áo chồng mi cho t
    'ng N Thn Athèna, t
    'ng này b$ng ng, cao 9m khm ngà voi và vàng (s l
    'ng trên mt tn vàng). ,ây là mt tác ph.m iêu khc ln ca Phidias, nay khơng cịn na. (n Parthénon ,n Parthénon Trên Acropole  Athènes n Parthénon là ngơi n #p nh t Hy Lp lúc b y gi',
    'c thi t k và ch o thi cơng b i hai ki n trúc s
    kit xut thi C i là Ichtinos và Callicrates, xây dng t nhng nm 447 - 438 Tr.C.N mi hồn thành. ,n Parthénon trên mt b$ng
    'c chia làm ba phn rõ rt. Pronaos (tin snh), Naos (gian th, cĩ ch-  t
    'ng n Thn Athèna phn cui) và Opictodom (Phịng  châu báu). Ngơi n cĩ hành lang ct bao quanh, hai mt chính cĩ tám ct, dùng thc ct Dorich, và do chú ý n s t
    ng quan n Blog:
34. Suu t
    m: Kienthanh@live.com kích th
    c con ng
    i, nên trơng dáng v/ rt sáng sa, cao sang nh5 nhàng và gn g!i. Cơng trình dùng loi á c.m thch trng, cĩ mt bình th
    ng lnh và du, nhng ti p xúc vi ánh nng hay hi .m thì b mt tr lên sáng hn và .m hn các phn trên ca mái b phn sn t
    ng hình tam giác vi các chi ti t trang trí li
    'c dùng màu sc mnh m)  bc l v/ hào hoa rc r%. Narthéno cĩ kích th
    c 30*70 mét ngồi nhng giá tr v ki n thc, v iêu khc c!ng rt cĩ giá tr. Thn Poseidon Ngày nay, các di tích Parthénon, Erechtheion, Propylées và Nikê v#n cịn tuy khơng tồn v5n nh
    ng v#n là mt im du lch ni ti ng Hy Lp, là m#u mc cho gii ki n trúc s
    và ngh thut to hình trên th gii n hc tp. Các ngh s2 Hy Lp th'i xa là nh ng bc th"y v ngh thut th giác: nhng ct biên ca cơng trình Parthénon ln hn khong cách các ct gia mt chút, tt c nhng th pháp tài tình này u nh$m iu chnh nhng sai s th giác ca mt cơng trình s trong khơng gian. Phn iêu khc ca Phidias Parthénon là nhng kit tác vi mt khi l
    'ng ln iêu khc hai mái h i, chín m
    i hai hình iêu khc trên khung mêtp, 200m di bng trang trí u ct. Cái #p m$u mc mà Phidias t c là s hài hịa gi a th ch t và tinh th"n ca con ng'i, mang tính ch t nhân vn cao. Con ng
    i
    'c ca ng'i và tr thành th
    c o mi giá tr th.m m. ,iu y
    'c th hin rõ nht trên cái iêu khc v s ra i ca Athèna trên mái h i phía ,ơng và cuc chi n u gia Athèna và Poseidon trên mái h i phía Tây. ,n Parthenon xng áng là kit tác m#u mc nht v cái 5p ca ki n trúc Hy Lp c in, nĩ là chu.n mc v ki n trúc và iêu khc cho ngh thut ph
    ng Tây sut hàng ch+c th k( sau. 0n th. N8 Th4n Artémis Vào th k% th V (Tr.C.N), nhân dân thành ph Ephese, nay thu
    c Th Nh2 K&, ã xây dng m
    t ngơi n tráng l  th' phng n Th"n Artémis. Ngơi n làm theo kiu kin trúc Hy Lp tuyt #p, c lit vào m
    t trong 7 k& quan ca Th gi i C i. Blog:
35. Suu t
    m: Kienthanh@live.com Khách thp ph
    ng mang l2 vt quý giá hành h
    ng n dâng lên n Thn hàng ngày rt ơng; vàng bc châu báu ùn ùn tuơn v ct trong kho khi n cho n Artémis ni ti ng là mt kho báu ca th gian. N Thn Artémis c!ng tc là Diana theo tên gi ca ng
    i La Mã. Nàng là con ca n Thn Lêtơ và Thn Zeus, em sinh ơi ca Thn Apollon. Diana ni ti ng là n Thn sn bn cĩ tính khí mnh m) nh
    con trai. Chính vì th , ngơi n này, các ki n trúc s
    ã s" d+ng loi ct Iơnic là mt trong hai loi ct "n gii", nh
    ng ct Iơnic cĩ dáng mnh m) hn ct Cơr- anh. Tính khí nĩng ny khc nghit ca Artémis
    'c th hin rõ trong cuc trng pht tên khng l Tisios (Tixiox) k/ ã can ti truy ui n Thn Lêtơ, m5 ca nàng và Apollon. Anh em nàng ã dùng nhng m!i tên vàng h th tên khng l này. Cùng vi nhng m!i tên ĩ, anh em nàng li trng tr nàng Niơbê vì ti ngo mn ã khinh th xúc phm n n Thn Lêtơ. Thn Zeus Artémis là m
    t cơ gái #p, nhng nàng trinh n này li kh c t) m*i tình yêu la ơi tr"n tc. Chính vì th , khi chàng th' sn 5p trai tài ba Artéon vơ tình i lc vào khu hang ng cm rng Kitêrơng, ni các tiên n tm, vui chi, chàng ã "phm ti" l% trơng thy tm thân trng ngc ngà ca Artémis, th là t xu h chuyn sang tc gin, nàng ã bi n Artéon thành mt con h
    u vàng m en và chính àn chĩ sn ca chàng ã xơng vào xé xác con h
    u khn kh. Cái ch t oan ung ca Artéon càng làm tng uy quyn d di ca Artémis. T xa x
    a, ng
    i ta tơn th Artémis là n Thn bo h cho muơng thú trong rng, sau chuyn sang là n Thn sn bn và ti p theo là n Thn ca c1 cây hoa lá. T ĩ, Artémis
    'c coi là n Thn ca s phì nhiêu, cây sai qu, lúa
    'c mùa. Và nh
    vy thì theo suy di2n, Artémis tr thành n Thn bo h cho sinh n ca tr/ s sinh và hnh phúc gia ình. T s suy di2n này mà vic th ph+ng n Thn Artémis c phát trin. Nh
    ng ni bt nht và ph bi n nht, Artémis v#n là n Thn sn bn, mt nàng trinh n x th tuyt vi. Vào nm 356 Tr.C.N, ngơi n b t thành tro bi bi m
    t gã hoang tng tên là Erostrate. Hn tin r$ng vi hành ng này hn s)
    'c ni ti ng muơn thu và nhân loi s) khơng bao gi thơi nguyn ra tên vơ li ã phá hoi mt kit tác ngh thut ca lồi ng
    i. in Kremlin Th
    i im xây dng: 1475 tr i a im: Moscow, Nga Mt vài hình dáng ki n trúc ni ti ng vang di nhiu hn c là in Kremlin Moscow trong nhiu thp niên chính t "in Kremlin" t
    'ng tr
    ng cho mt th lc bí .n. Thc t , nhiu thành ph Nga thi Trung c u cĩ in "Kremlin" - hay thành l!y cơng s - nh
    ng các in Kremlin khác khơng ni ti ng hay ai ai c!ng bi t n b$ng in Kremlin Mos- cow. ,iu này cĩ th gii thích nhiu mc  nh
    ng lý do cn bn tht n gin: Quyn lc. Mc dù Moscow
    'c xây dng khong nm 1147 là mt thành ph t
    ng i mi trong s nhiu thành ph c ca Nga, nh
    ng phát trin thơng qua s vn ng hồn cnh tht nh#n tâm cho n khi t n
    c Nga b thng tr. (in Kremlin, m
    t thành l!y ngay trung tâm thành ph, cĩ s  x p x hình tam giác ven sơng. Là a im quyn lc  cơng quc Muscovite - và sau này là n c Nga nĩi chung - in Kremlin bao gm nhiu i giáo 'ng trong vùng c!ng nh là n i  ca nhà c"m quyn cho n khi Peter (i  d'i ơ v St Petersburg nm 1711. ,in Kremlin c!ng cĩ nhiu tịa nhà hành chính quan trng, tu vin và các nhà th nh1 hn do cung ình s" d+ng. Blog:
36. Suu t
    m: Kienthanh@live.com S in Kremlin (nh: architectnetwork) Lch s xây dng T
    ng thành in Kremlin tr thành mt biu t
    'ng quyn lc Nga nh phn ln v/ ngồi ni ti ng i vi trí t
    ng t
    'ng Nga nht là khi gii ki n trúc s
    a ph
    ng b sung
    ng xon c tháp trong th k( 17. Nh
    ng các tháp chính và t
    ng thành rt ging sn ph.m k thut xây cơng s Ý Quattrocento, vào thi im xây dng in Kremlin Moscow, k thut này ã l-i thi Ý t lâu. Trong thp nhiên 1460, tình trng t
    ng á vơi hin hu ca in Kremlin cĩ niên i vào cui th k( 14 ã n mc cn phi trùng tu kh.n cp. (nh: capitaltours) Các nhà thu a ph
    ng
    'c tuyn d+ng  s"a cha chp vá nh
    ng i vi tái thi t c bn, Ivan III phi h
    ng v n
    c Ý  tìm chuyên gia xây dng cơng s. T nm 1485 - 1516, pháo ài c!
    'c thay b$ng t
    ng và tháp gch. T
    ng kéo Blog:
37. Suu t
    m: Kienthanh@live.com dài n 2.235m vi chiu dày thay i t 3,5 n 9m, vi l- châu mai " uơi én" kiu Ý c bit. Trong s 20 tháp làm ni bt t
    ng in Kremlin, tháp cơng phu nht t các gĩc hay li ra vào chính vào thành. Trong s các tháp b th nht là tháp Frolow (sau này là tháp Spassky, hay ,ng cu th ), ln u tiên do Vasily Ermolin xây dng vào nm 1464-1466 nh
    ng Pietro Antonio Solan xây dng li vào nm 1491, ơng t Milan n Moscow nm 1490. V
    ng min trang trí do Bazhen Ogurtsov và mt ng
    i Anh tên Christopher Halloway b sung nm 1624 - 1625. 6 gĩc ,ơng Nam ca t
    ng thành, tháp Beklemishev (1487 - 1488, cĩ
    ng xon c bát giác t nm 1680)
    'c Marco Friazin xây dng, ơng th
    ng làm vic chung vi Solari. Tháp này và các tháp t
    ng t in Kremlin g'i ý so sánh vi pháo ài xây Ý. Solari ĩng vai trị quan trng trong vic trùng tu in Kremlin, khơng ch nhng vi 4 tháp li vào, tháp Borovitsky, Con- stantine và Helen, tháp Frolov, và tháp Nikolsky (tt c xây dng trong khong thi gian 1490 - 1493), c!ng nh
    tháp Binh cơng x
    ng nguy nga và t
    ng in Kremlin i mt vi Qung tr
    ng 1, ơng cịn xây dng "Cung in nhiu mt" - Granovitaica palata, t tên này là do s trát va nhám lên á vơi cĩ hình dng thoi mt tin chính. S" d+ng  t chc y n tic và ti p th
    'ng khách trong khu phc h'p in Kremlin, cơng trình do Marco Friazin kh i cơng nm 1487. Thánh 'ng Kremlin S liu thc t : Din tích: 24ha T
    ng: Dài: 2.235m Cao: 8-19m Tháp: 20 Tháp vuơng Ivan ,i : cao 81m Vic xây dng li thánh
    ng chính ca Moscow, " c m! yên gi c ngàn thu", kh i cơng vào u thp niên 1470 vi s h- tr' ca ,i hồng t" Ivan III và Metropolitan Philip, ng
    i ng u giáo hi Chính thng Nga. Các th' xây dng a ph
    ng chng t1 khơng  kh nng m nhn mt cơng trình s và phc tp nh
    th , khi mt phn t
    ng b , Ivan nh n s giúp % ca ki n trúc s
    kiêm k s
    ng
    i Ý Aristotle Fioravanti, n Moscow nm 1475. Ơng
    'c lnh phi lp mơ hình cơng tình xây dng Thánh
    ng ,c m5 yên gic ngàn thu Vladimir. Trong khi thi t k ca ơng k t h'p vi mt s c im thuc phong cách Nga - Byzantine (nht là mái cupơn s gia, và các mái cupơn nh1 hn các gĩc), ki n trúc s
    c!ng
    a ra nhiu sáng ki n v k t cu: ct b$ng g- s i vng chc làm chân mĩng, thanh kéo b$ng st  % mái vịm và gch cng (thay cho á)  xây mái vịm và t
    ng d
    i mái cupơn. ,in Kremlin nhìn bên kia sơng, t h
    ng Tây Nam (nh: studyrussian) Bên ngồi b$ng á vơi phn ánh t( l hồn ho ca các b phn nhơ ra kh1i phn chính u cnh trong s , và phn bên trong xây dng b$ng ct trịn thay cho các tr+ b t
    ng s - nh5 hn và to nhiu khơng gian hn tt c nhà th khác vùng Moscow. Trong cùng thi k ng
    i ta c!ng chng ki n vic thi cơng các nhà th nh1 hn theo phong cách truyn thng ca Nga nh
    Nhà th ,c ca Robe (1484 - 1488) và Thánh
    ng truyn tin (1848 - 1489). Tồn b các thánh
    ng Kremlin u do Ivan III t hàng, k c Thánh
    ng Tng lãnh thiên thn Michael, do Aleviz Novy xây dng vào nm 1505 - 1508. Cơng trình th hin nhng c im Ý ngơn cu ng nht ca "Thi k Ý" Kremlin, và v#n t
    'ng tr
    ng cho s tr v các hình thc c truyn hn ca các nhà th ni ti p ngang ca Nga. Motif "v1 sị" - mt c im ca thành Venice ít lâu sau tr thành ph bi n trong các ki n trúc s
    vùng Moscow - to ra s nhn mnh dt khốt n cách vách bên ngồi,
    'c chia thành mt dãy các khi p ni trang trí hình bc thang, vịm và tr+ b t
    ng. Hình v) trên t
    ng trong ni tht
    'c ti n hành vào th k( 17 và bao g m, ngồi các ch  tơn giáo ra cịn cĩ tranh chân dung ca các nhà cm quyn Nga, k c nhng nhà cm quyn mai táng trong thánh
    ng t th k( 16 n cui th k( 17. Blog:
38. Suu t
    m: Kienthanh@live.com ,in Kremlin v êm (nh: bestofrussia) Cơng trình t
    ng nim sau cùng và c!ng là nh im trong vic tái thi t in Kremlin là Tháp chuơng Ivan ,i , kh i cơng nh
    Thánh
    ng Tng lãnh thiên thn vào nm 1505 và hồn cơng nm 1508. Hu nh
    ng
    i ta khơng bi t gì v ki n trúc s
    xây dng Tháp chuơng, Bon Friazin. Th nh
    ng rõ ràng ơng là mt k s
    l-i lc, khơng ch vì tháp chuơng cao 60m chia thành 2 tng v#n ng vng sau bao trn h1a hon và thiên tai vn theo nh k th
    ng tàn phá phn ln in Kremlin, Tháp chuơng v#n khơng suy suyn sau v+ Pháp gài cht n vào nm 1812 cho thy  sc  nâng cao 2 cơng trình k cn. Tháp chuơng,  cao tng thêm 21m trong triu i ca Boris Godunov, gi lên t
    ng gch chc chn dày 5m phn chân và 2,5m tng th 2. T
    ng ca tng th nht
    'c gia c b$ng dm st t trong khi xây. B sung áng k nht trong th k( 17 in Kremlin là Nhà th 12 Thánh tơng , do Th
    'ng ph+ Nikon t hàng nh
    là mt phn trong Cung in T ph+ trong khu phc h'p Kremlin. Nhà th s này ban u dành  th ph+ng Thánh tơng Phillip, nh
    ng .n ý là t1 lịng tơn kính Metropolitan Phillip, ng
    i
    'c phong thánh t" o do phn i khng b ca Ivan IV. Thi t k và lp chi ti t nhà th gch s này, xây dng nm 1652 - 1656, ly t mơ hình các nhà th xây b$ng á vơi vào th k( 12 Vladimir. Nikon d nh tr v hình dng t
    'ng tr
    ng chính xác trong thi t k nhà th. (in Kremlin th'i Nga hồng Trong n"a u th k( 18, các nhà cm quyn Nga u bn tâm vi vic xây dng kinh ơ mi St Petersburg. Nh
    ng d
    i thi Catherine ,i tr vì, in Kremlin mt ln na tr thành i t
    'ng chú ý ca nhà vua. Catherine tài tr' k hoch tái thi t tồn b khu phc h'p, k c t
    ng thành, theo phong cách Tân c in. May thay, nhng k hoch này khơng i n âu. Ngay tc khc, Catherine t hàng cho mt ki n trúc s
    tài ba Moscow theo tr
    ng phái Tân c Matvei Kazakov thi t k mt trong nhng cơng trình mang tm c% quc gia quan trng nht trong triu i ca N hồng - Th
    'ng vin trong in Kremlin. Sau cuc ci cách h thng pháp lý nm 1763, Moscow là th ơ th hai,
    'c ch nh là tr+ s ca 2 trong s nhng c quan pháp lý ti cao ca quc. Blog:
39. Suu t
    m: Kienthanh@live.com (nh: bestofrussia) Thi t k bc thy ca Kazakov khai thác mt khơng gian rng ln nh
    ng bt tin nhét vào gĩc ,ơng Bc ca khu Kremlin  to ra mt cơng trình hình tam giác 4 tng. S rt cân i, vi 2 cánh bên trong to ra li i thun tin hn gia các cnh ca hình tam giác và hình thành 3 khong sân. 6 nh ca mt trong các cnh này là c im ni bt ca tồn b k t cu - gian phịng ln hình trịn cĩ th nhìn thy t gia bc t
    ng phía ,ơng ca in Kremlin. Gian phịng ln hình trịn là khơng gian hi hp chính  Th
    'ng vin hay Tịa dân s ti cao làm vic phù h'p vi chc nng ca nĩ. Quay trịn bên ngồi là dãy ct Doric, ni tht hồn thin tht tráng l b$ng ct Corinthian và phù iêu g m các nhân vt ng+ ngơn ca Gavrill Zamaraev. Phn phía trên bao g m các chân dung ln trát va ca hồng thân Nga và Nga hồng theo hình thc c in hĩa. Trong th k( 19, Nicholas I
    a ra sáng ki n tái thi t in Kremlin ln (1839 - 1849), ã b xung cp nghiêm trng trong thi gian Pháp chi m ĩng nm 1812 và sau ĩ
    'c s"a cha. Trong thi t k ca mình, ki n trúc s
    Konstantin Ton xây dng mt mt tin b th cho in Kremlin cao hn sơng Moscow, và to ra s k t ni y phong cách ngh thut vi in Terem, Cung in nhiu mt và Thánh
    ng Truyn tin bên trong. ,i vi thi t k ni tht ca in, Ton cng tác vi ki n trúc s
    cung ình Friedrich Richter, k t h'p các motif Tân c in, Baroque, Gothic và Nga Trung c. Ton c!ng thi t k cơng trình Cơng binh x
    ng k cn (1844 - 1851), vi phong cách mang tính lch s" ca mình nh$m phn ánh chc nng cơng trình nh
    mt bo tàng vin  gi mt s di tích lch s" thiêng liêng nht ca n
    c Nga. (in Kremlin ca n c Nga Xơ vit Vi s di th  v Moscow nm 1918 ca n
    c Nga Xơ vi t, in Kremlin mt ln na tr thành a im quyn lc Nga. Tuy nhiên, iu này chng t1 cĩ mt chút may mn pha trn khi mt s cơng trình t
    ng nim áng kính nht ang b phá hy  cĩ mt b$ng xây dng các c quan chính ph. Ch sau khi Joseph Stalin mt, in Kremlin thêm mt ln na
    'c m c"a ĩn khách tham quam. B sung áng k nht d
    i thi Xơ vi t i vi tồn b là Tịa nhà Quc hi (1956 - 1961) do Mikhail Posokhin và nhiu ng
    i khác thi t k , cĩ dáng v/ nh
    mt phịng hịa nhc hin i, vi phác tho hình ch nht ph á khoa c
    ng biu hin b$ng các tháp h5p và thân ct nhiu tng g m các kính tm. ,c im duy nht mang dáng v/ du dàng ca cơng trình là khơng cĩ s t
    ng phn vi các cơng trình lch s" khác trong khu phc h'p, v#n
    'c xem là ngơi n vn hĩa quan trng nht Nga. Blog:
40. Suu t
    m: Kienthanh@live.com iêu kh:c Čình làng < Vit Nam (ình làng, nh t là ình làng  min Bc, là kho tàng ht sc phong phú ca iêu khc Vit Nam trong lch s. (iêu khc c!ng tn ti  chùa, n, các kin trúc tơn giáo khác, nhng khơng  âu nĩ c biu hin ht mình nh  (ình. (iêu khc  ình làng khơng nh ng là ngun tài liu  nghiên cu lch s M- thut Vit Nam, mà cịn là ngun tài liu  nghiên cu 'i sng ngày th'ng c!ng nh tâm hn ca ng'i nơng dân Vit Nam. ,ình An Hi Nĩi iêu khc ình làng c!ng là nĩi n ngh thut trang trí ình làng. ,iêu khc ây là iêu khc trang trí. Ng
    i th' làm ình ch*ng nhng thành tho trong vic dng ình mà cịn bi t tơ im cho ngơi ình thêm 5p. ,iêu khc ây do ĩ gn lin vi ki n trúc. Hu nh
    trên các thành phn ca ki n trúc ình làng u
    'c các ngh nhân x
    a dùng bàn tay iêu luyn ca mình chm khc thành nhng hình m#u cĩ giá tr ngh thut cao, thu hút s chú ý ca mi ng
    i lúc ghé thm ình. Ngay nhng ngơi ình t th k( XVI cho n th k( XVIII, iêu khc trang trí ình làng mang m tính cht ngh thut dân gian. Nhng nhà iêu khc vơ danh xut thân t nơng dân ã
    a vào ình làng nhng hình nh gn g!i vi cuc sng thc, hay là c vi gic m ca h, vi mt phong cách h t sc c áo và mt tâm h n h t sc sơi ni. Khác vi nhng ki n trúc tơn giáo khác, ngay nhng v trí tơn nghiêm ca ình làng, ta c!ng cĩ th gp hình t
    'ng nhng ơi trai gái ùa gh5o nhau hay ang tình t T th k( XIX, iêu khc ình làng hu nh
    khơng cịn nhng cnh sinh hot dân gian. T ây ch cịn nhng hình trang trí hoa lá và ph bi n là hình t linh (long, ly, quy, ph
    'ng). Trong các ình th k( XIX, th
    ng cĩ nhng bc c"a võng tr
    c in th
    'c chm tr khá cơng phu. ,ình Hi Châu 6 các ngơi ình min Trung, iêu khc trang trí khơng phong phú nh
    - các ngơi ình min Bc. Cĩ ng
    i ã tng k t v trang trí trên g- các ngơi ình vùng Tha Thiên - Hu : "Trong kt c u g ca ni th t tùy quan nim th"m m mà dân làng cĩ th# chm tr chi tit 
    u rng, uơi rng $ 
    u uơi kèo, chm hoa và  ng ch% xuyên tâm $ thanh xà và ịn tay. Vic chm tr nhiu, thích ng vi các ình cĩ kt c u va ph i, thanh tú. Chm tr ít, thích ng vi các ình cĩ kt c u g to ln,  s ". ,ây c!ng là tính cht trang trí nĩi chung ca ngơi ình min Trung. Nh
    ng n u iêu khc trang trí trên g- cĩ gim sút thì ng
    'c li, các ngơi ình min Trung li phát trin hình thc trang trí b$ng cách p ni vơi va và gn các mnh sành s lên phn ngồi ca ki n trúc. Th
    ng thì nĩc mái và các
    ng g mái, ng
    i ta trang trí hình t linh. 6 hai u h i th
    ng
    'c trang trí hình di xịe cánh b$ng sành s  cu phúc. ,ây là cách trang trí ph bi n i Nguy2n. (ình min Nam c!ng cĩ li trang trí p ni mt ngồi g"n ging ình min Trung, nhng iêu khc trang trí trên g+ thì c!ng cĩ im khác bit. Phn ln chm khc g- này ã cĩ t gia th k( XIX. Bn ct ình th
    ng
    'c trang trí hình r ng, nên gi là "long tr&". Nhiu ni, long tr+ chm ri bên ngồi p vào, nh
    ng c!ng cĩ ni long tr+
    'c tr mt khi nguyên Ngồi nhng ct long tr+ ình Nam B th
    ng cĩ các bao lam tr
    c in th, nh
    c"a võng trong các ình min Bc,
    'c chm tr rt tinh vi,  tài th
    ng là t linh, cá hĩa long, r ng, h Nh
    vy, iêu khc trang trí, cùng vi ki n trúc ã làm cho ình cĩ nhng nét riêng trên chiu dài ca t n
    c. Blog:
41. Suu t
    m: Kienthanh@live.com 9hleang - Ngơi chùa Č=m ch-t Khmer Khleang là m
    t trong nh ng ngơi chùa Khmer c nh t  Sĩc Trng c xây dng vào gi a th k% 16. Chùa cĩ bc tng Pht ngi trên ài sen cao 6,8 m t ngay  chính in. Chùa Khleang ã c cơng nhn là Di tích lch s - vn hĩa quc gia. Chùa Khleang là mt ngơi chùa c Sĩc Trng, cĩ tui th rt cao, gn lin vi truyn thuy t a danh Sĩc Trng. Ban u, chùa
    'c xây ct b$ng g-, l'p lá, r i dn dn mi xây ct b$ng gch và l'p ngĩi, vi cách trang trí,
    ng nét ki n trúc rt 5p. Chùa n$m trên mt khonh t rng, khơng gian thơng thống, chung quanh cĩ nhiu cây xanh, t1a bĩng mát xung khp mt sân, d
    i m-i gc cây cĩ t nhng bng gh á dùng  ngh chân, to cho du khách mt cm giác h t sc thoi mái, mát m/ sau khi tham quan mt nhc. Ðc bit, trong khuơn viên chùa cịn cĩ nhiu cây tht nt, loi cây c T
    'ng Pht cao 6,8 m, phn thân t
    'ng cao 2,7 m
    'c úc vào nm 1916 (nh: geocities) tr
    ng mà ng
    i Khmer thích tr ng khu vc sinh sng ca mình. Cng chùa
    'c trang trí nhiu hoa vn, ha ti t, mu sc rc r% mang m phong cách Khmer. Tuy nhiên, chùa Khleang
    'c xây ct rt cao so vi mt t, vi bc tam cp và ba vịng rào, tt c u b$ng xi-mng và rc r% mu sc. Vịng rào ngồi ln r i nh1 dn vào trong, khong cách gia các vịng rào rt rng, nn chùa chi m din tích rt ln. Tr
    c chùa cĩ xây hai tháp hình bu d+c n$m hai bên, dùng  ng x
    ng ct ca các v tr+ trì. Bên trong chính in cĩ 16 ct b$ng g-, rt to, en m
    't,
    'c th p b$ng vàng các hình nh nĩi v cuc i c Pht, v sinh hot Pht pháp. Trên trn và chung quanh u
    'c trang trí b$ng rt nhiu nét v) v hình nh ca c Pht, th hin
    'c s hịa h'p gia ki n trúc và hi ha. Ni chính in là t
    'ng Pht cao 6,8 m, phn thân t
    'ng cao 2,7 m
    'c úc vào nm 1916. T
    'ng
    'c t ng i trên tịa sen lng l#y vi vng hào quang b$ng in lúc .n, lúc hin, to nên s uy nghiêm thanh thốt và huyn o. Chung quanh t
    'ng Pht ln và t
    'ng Pht nh1 cĩ nhiu t kính tr
    ng bày các hin vt gia d+ng ca cng ng ng
    i Khmer x
    a nh
    là mt cách bo t n và phát huy nét sinh hot vn hĩa c x
    a ca dân tc mình. Blog:
42. Suu t
    m: Kienthanh@live.com B mái chùa c!ng
    'c xây dng theo th thc tam cp và m-i cp li cĩ 3 n p. N p gia ln hn n p ph+ hai bên và khơng cĩ tháp nĩc chùa. Chung quanh mái chùa
    'c p phù iêu hình chim, thú c!ng nh
    nhng hình nh t
    'ng tr
    ng cho tri t lý nhà Pht. Tồn b mái chùa là c mt cơng trình ki n trúc v& i th hin quan nim, tri t lý v Pht, Tri ca ng
    i Khmer. H$ng ngày, chùa Khleang ĩn rt nhiu du khách n tham quan, c bit là du khách n
    c ngồi. Chùa ã
    'c B Vn hĩa - Thơng tin cơng nhn là Di tích lch s", vn hĩa quc gia. La Cuesta Encantada: Lâu Čài cAa Hearst a im xây dng: 1919 - 1951 a im: San Simeon, California, M La Cuesta Encantada, ni .n dt "ng n i yêu thích" sang trng ca William Randolph Hearst, theo ngh&a en cĩ ngh&a là gĩc th gii. Trong khi nhng k/ quyn th u th k( thích sng và tái nh c
    min ,ơng n
    c M, thì Hearst thích thú sng min Tây. T a im trên nh núi cao n 490m dãy Santa Lucia nhìn xung vùng duyên hi l m ch m á trơng tht hùng v& vi nhiu vnh á và Thái Bình D
    ng xanh th#m bên d
    i, ơng úng là bc thy ca tt c nhng gì ơng kho sát. Ch mt con
    ng mịn duy nht - mt ít du ca bánh xe bị - d#n n a im khi ơng bt u d án nm 1919, và khơng cĩ
    ng ven bin nào phía Bc d#n n Monterey hay San Francisco. Xe l"a n San Luis Obispo cách ĩ n 64km, ni lin khu vc này vi Los Angeles và phn cịn li ca quc gia. Tồn cnh lâu ài ca Hearst (nh: madisonavenuejournal) Nh
    ng ni h/o lánh này, ơng li xây dng mt ngơi nhà phi th
    ng va  ti p bn bè cùng các nhân vt ni ti ng, trong ĩ cĩ nhng ngơi sao nh
    danh hài Charlie Chaplin và vn s& George Bernard Shaw, va là trung tâm u não t ây ơng thng tr quc kinh doanh ca riêng mình. Hearst, ơng vua ngành a truyn thơng u tiên ca th k( 20, c!ng là nghip ch ca nhiu nht báo, tp trí và phim tr
    ng; ban ngày kim sốt cht ch) l'i nhun tài chính ca mình qua in thoi và v êm là ch nhân th t ãi nhng ba tic xa hoa, khiêu v! và xem phim tiêu khin. Ki n trúc s
    Julia Morgan - ph+ n u tiên tt nghip tr
    ng École de Beaux-Arts Paris, ch huy mt o quân ngh nhân nho nh1. (nh: discover) Blog:
43. Suu t
    m: Kienthanh@live.com Ban u Hearst ngh& n mt ni .n dt thơn dã trong tri chn nuơi rng 109,270 ha và dãy núi. Julia Morgan là mt trong nhng ki n trúc s
    m5 ơng rt yêu thích, khi Hearst  ngh ơng thi t k ngơi nhà g- mt tng kiu "Nht - Thy S2", thì cĩ l) ơng ngh& ngơi nhà y phi ging nh
    nhà g- ca Berkeley, k t h'p vi ki n trúc Nht Bn th hin trong phong cách Ngh nhân. Morgan cĩ l) khơng ngh& n bà ang tham gia mt d án 20 nm hn. Xây dng cung in  chn hoang vu Bt chp nhu cu kinh doanh, Hearst c!ng dành nhiu thi gian  h'p tác cht ch) vi Morgan v ki n trúc, mt trong nhng am mê ca ơng. Khi phát trin d án, c!ng là lúc Morgan phi t chc thuê th', tìm mua vt liu và bi t bao c vt vơ giá  thi cơng. Tt c l
    ng thc và g- ni tht u
    'c tàu hàng ch n a im. Ng
    i ta xây dng mt b n tàu và nhiu nhà kho trong ngơi làng San Simeon nh1 bé d
    i chân núi. Ngay a im phi làm nhà cho cơng nhân, vì gn ĩ khơng cĩ th trn. T nhà kho, hàng hĩa cung cp phân loi r i chuyn lên i b$ng xe ti bánh xích trên con
    ng xây dng c bit. Làm vic trong mt cn nhà dng tm s sài, Morgan ch huy mt nhĩm nhân viên v) thi t k c nam l#n n, và c mt trung i cơng nhân. Hearst và Morgan u nht trí nên xây dng b$ng bê tơng ct thép  chng chi vi vùng b bin hay b ng t California, theo t( l cân i và trang trí rc r% nh
    mt cung in Tây Ban Nha thi k Ph+c H
    ng. D nh ti n hành xây dng ngay 3 cn nhà dã chi n hồn tt trong nm 1921 thc ra là nhà khách s cĩ t 8-10 phịng và ĩng cc g- thành nhiu tng xung phía d
    i s
    n i. Tồn b nh i s) phân cp li vi 51 ha làm cơng viên, di t b$ng to bc, sân qun v't và
    ng c
    %i nga che mát b$ng giàn l
    i mt cáo làm cao, sao cho Hearst cĩ th cùng 2 quan khách c
    %i nga i do tht thoi mái. Ngơi nhà chính hay Casa Grande din tích 5.640m , 130 phịng theo kiu thánh
    ng tháp ơi Tây Ban Nha thi k ph+c H
    ng, ph1ng theo thánh
    ng La Ronda Tây Ban Nha. ,i din vi 3 nhà dã chi n bng qua mt qung tr
    ng to cnh quan, hình thành mt ngơi làng thơn dã trên nh i, to cnh quan phong phú ging nh
    v
    n Eden gia mt vùng rng núi hoang vu. C!ng nh
    nhiu chi ti t trong d án kéo dài bt tn ca Hearst, b bi Neptune ã thi t k , xây dng, phá b1, thi t k li và xây mi mt vài ln, pha trn c im ca mt ngơi n La Mã vi các dãy ct và tác ph.m iêu khc Tân c in. (nh: betterphoto) Khi cơng vic ang ti n trin, khơng cĩ cơng tình nào cĩ v/ hồn tt. N u Hearst mun thay mt lị s
    i ln hn trong cn phịng hay làm h bi ln hn hay ơng thy kiu ki n trúc
    ng ý nào ĩ, thì t
    ng, trn nhà hay lị s
    i ã úc bê tơng 2 c!ng phi d% b1 và thi t k li. H bi l thiên Neptune 155m
    'c m rng khi thêm vào mt tin cĩ n La Mã vi dãy ct. Casa Grande sau cùng c!ng cĩ ng
    i vào nm 1927. C!ng cĩ nhà tm trong nhà tht xa hoa và b bi lĩt b$ng gch xanh vi rt nhiu kiu ki n trúc Byzantine, mt v
    n thú cĩ s
    t", nga v$n và các lồi ng vt n
    c ngồi khác, ch riêng trong Casa Grande cĩ n 41 lị s
    i, 61 nhà tm, 38 phịng ng, và nhiu th
    vin, dãy bu ng, nhà b p, mt rp chi u bĩng và phịng n; tt c xây dng d
    i s giám sát ca Julia Morgan. Trong 20 nm, c m-i ngày cui tn bà n San Simeon b$ng chuy n xe l"a chy sut êm sau 7 ngày làm vic sut trong vn phịng ca bà San Francisco  giám sát thi cơng và thi t k chi ti t c!ng nh
    hi ý vi thân ch Hearst. Blog: