›
›

Luận văn Thiết kế hệ thống cung cấp điện cho xã Lâm Động

pdf 49 trang phuongnguyen 5881
Download
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Luận văn Thiết kế hệ thống cung cấp điện cho xã Lâm Động", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

  • pdfluan_van_thiet_ke_he_thong_cung_cap_dien_cho_xa_lam_dong.pdf

Nội dung text: Luận văn Thiết kế hệ thống cung cấp điện cho xã Lâm Động

  1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG Luận văn Thiết kế hệ thống cung cấp điện cho xã Lâm Động
  2. LỜI NÓI ĐẦU Trong quá trình phát triển con người đã phát minh ra và sử dụng nhiều dạng năng lượng khác nhau để phục vụ cho các nhu cầu tất yếu của mình và cho toàn xã hội. Trong các dạng năng lượng đó thì điện năng là dạng năng lượng quan trọng nhất và được sử dụng rộng rãi nhất. Bên cạnh những ưu điểm nổi bật như: dễ dàng biến đổi từ dạng năng lượng này sang dạng năng lượng khác (nhiệt năng, cơ năng, hóa năng ), dễ truyền tải và phân phối điện năng còn có nhưng đặc điểm đặc biệt khác với những nguồn năng lượng khác. Quá trình sản xuất điện năng là một quá trình điện từ, nó xảy ra rất nhanh, nói chung thì điện năng không tích trữ được vì vậy giữa sản xuất và tiêu thụ điện cần có sự cân bằng. Ngày nay, quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, điện năng giữ một vai trò đặc biệt quan trọng vì nó làm thỏa mãn những nhu cầu phát triển, phục vụ cho công nghiệp, nông nghiệp, dịch vụ và sinh hoạt hàng ngày đang tăng trưởng không ngừng. Do đó, để đảm bảo nhu cầu cung cấp điện cần phải có biện pháp nâng cấp sửa chữa nguồn điện cũ, xây dựng nguồn điện mới, cải tạo các đường dây cấp điện. Trước những yêu cầu thực tiễn khách quan trên, đề tài tốt nghiệp “ Thiết kế hệ thống cung cấp điện cho xã Lâm Động “ do Thạc sĩ Đỗ Thị Hồng Lý đã được thực hiện. Đề tài gồm các nội dung sau: Chương 1. Giới thiệu chung về xã Lâm Động. Chương 2. Lựa chọn các phần tử của sơ đồ cấp điện cho xã Lâm Động. Chương 3. Chống sét và nối đất. 1
  3. CHƢƠNG 1. GIỚI THIỆU CHUNG VỀ XÃ LÂM ĐỘNG 1.1 ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN – KINH TẾ CỦA XÃ.  Vị trí địa lý và địa giới hiện tại. Xã Lâm Động nằm ở phía Nam huyện Thuỷ Nguyên, thành phố Hải Phòng, phía Bắc giáp xã Thiên Hương, phía Đông giáp xã Hoa Động, phía nam giáp sông Cấm, phía Tây giáp xã Hoàng Động. Hiện xã có 4 thôn: thôn Đền, thôn Hầu, thôn Đông, thôn Xú. Là một trong những xã nhỏ của huyện Thuỷ Nguyên, Lâm Động có diện tích tự nhiên là 4,02 km2. Dân số toàn xã là 4.500 người, mật độ dân số trên 1100 người/km2. Vùng đất Lâm Động xa xưa là bãi biển, dần dần được bồi lắng, kiến tạo bởi phù xa chi lưu sông Thái Bình. Dạng địa hình của xã Lâm Động là đồng bằng ven sông, đây là vùng đồng bằng mới được bồi tụ nên ở đây chủ yếu là đất nông nghiệp trồng lúa nước.  Khí hậu Khí hậu xã Lâm Động mang tính chất nhiệt đới nóng ẩm. Tính chất nhiệt đới nóng ẩm tạo điều kiện sản xuất nhiều vụ trong năm, cây cối phát triển tốt luôn luôn tươi xanh. Hoàn lưu gió mùa Đông Nam Á đã phân hoá nhiệt độ và mưa tại Lâm Động thành 2 mùa chủ yếu. Điều kiện gần núi và gần biển làm cho khí hậu thường chị ảnh hưởng của dông, bão, đặc biệt là hình thành dông, lốc, mưa đá, nhiều nhất là vào tháng 4 đến tháng 7.  Kinh tế xã hội. Lâm Động là xã có bề dầy lịch sử , đầu tranh giữ nước, giữ làng, lao động dựng xây, chống thiên tai giặc giã để bảo vệ và phát triển nên đã được nhà nước công nhận là xã anh hùng, được Đảng và Nhà nước quan tâm, đầu tư nhiều cơ sở hạ tầng thiết yếu phục vụ cho nhân dân như: đường xá, trường học, trạm xá và hệ thống lưới điện. 2
  4. Tuy là một xã thuần nông nhưng trong những năm gần đây cùng với sự phát triển của cả nước Lâm Động cũng đạt tốc độ tăng trưởng cao, số hộ giàu tăng nhanh, đời sống bà con được nâng lên rõ rệt, vì vậy nhu cầu dùng điện là rất lớn. 1.2 NHU CẦU PHỤ TẢI ĐIỆN CỦA XÃ. Khi đời sống sinh hoạt của người dân ngày càng được nâng cao thì nhu cầu dùng điện của các hộ gia đình ngày càng lớn, vậy việc thiết kế tính toán cung cấp điện cho xã là cần thiết nhằm nâng cao chất lượng điện cũng như độ an toàn của lưới điện phục vụ chính cho việc sinh hoạt của nhân dân cũng như việc tưới tiêu phục vụ mùa màng. Phụ tải điện là số liệu đầu tiên và quan trọng nhất để tính toán thiết kế hệ thống cung cấp điện. Xác định phụ tải điện quá lớn so với thực tế sẽ dẫn đến chọn thiết bị điện quá lớn làm tăng vốn đầu tư. Xác định phụ tải điện quá nhỏ sẽ bị quá tải gây cháy nổ hư hại công trình, làm mất điện. Xác định chính xác phụ tải điện là việc làm khó, phụ tải cần xác định trong giai đoạn tính toán thiết kế hệ thống cung cấp điện gọi là phụ tải tính toán . 1.3 THỐNG KÊ PHỤ TẢI ĐIỆN CỦA XÃ. Lâm Động là một xã nông nghiệp nằm ven đô thành phố Hải Phòng , nhu cầu sử dụng điện ở xã không cao vì đa số là các gia đình thuần nông. Điện chủ yếu phục vụ cho sinh hoạt của nhân dân và một số cơ sở như trường học, trạm xá, Ủy ban nhân dân xã, trạm bơm, máy xay xát và xưởng cơ khí nhỏ. Là một trong những xã nhỏ của huyện Thuỷ Nguyên, Lâm Động có diện tích tự nhiên là 4,02 km2, được chia làm 4 thôn với dân số khoảng 4.500 người, 1.100 hộ. Các hộ tập chung chủ yếu gần đương liên thôn,liên xã. 3
  5. Trạm E2.11 Lộ 973 1 Đường liên xã 2 4 A Đường liên xã 3 5 Hình 1.1: Sơ đồ mặt bằng xã Lâm Động. 1 . Thôn Xú 4. Thôn Hầu 2 . Thôn Đông 5. Ủy ban nhân dân xã 3 . Thôn Đền A. Trung tâm xã 4
  6. Bảng 1.1.Thống kê phụ tải điện xã Lâm Động. STT Tên các phụ tải Số liệu Đặc điểm 1 Thôn Đông 300 hộ Thuần nông 2 Thôn Đền 310 hộ Thuần nông 3 Thôn Hầu 220 hộ Thuần nông 4 Thôn Xú 270 hộ Thuần nông 5 Trường học 3 Quạt và chiếu sáng 6 Trạm xá 1 Quạt và chiếu sáng 7 Trạm bơm 2 Tưới tiêu 8 UBND xã 1 Quạt và chiếu sáng 9 Xưởng cơ khí nhỏ 2 10 Nhà xay xát 4 5
  7. CHƢƠNG 2. LỰA CHỌN CÁC PHẦN TỬ CỦA SƠ ĐỒ CẤP ĐIỆN XÃ LÂM ĐỘNG. 2.1. ĐẶT VẤN ĐỀ. 2.1.1 Hệ thống điện và lƣới điện. Hệ thống điện bao gồm: nguồn điện, truyền tải điện và tiêu thụ điện. Nguồn điện là các nhà máy điện (nhiệt điện, thuỷ điện, điện nguyên tử và các trạm phát điện (diêzen, điện gió, điện mặt trời ). Tiêu thụ điện gồm tất cả các đối tượng sử dụng điện năng trong các lĩnh vực kinh tế và đời sống: công nghiệp, nông nghiệp, lâm nghiệp, giao thông vận tải , thương mại, dịch vụ, phục vụ sinh hoạt Để truyền tải điện từ nguồn phát đến các hộ tiêu thụ người ta sử dụng lưới điện. Lưới điện bao gồm đường dây tải điện và trạm biến áp. Lưới điện nước ta hiện có nhiều mức điện áp: 0,4(kV), 6(kV), 10(kV), 22(kV), 35(kV), 110(kV), 220(kV) và 500(kV). Một số chuyên gia cho rằng trong tương lai lưới điện Việt Nam chỉ nên tồn tại 5 cấp điện áp: 0,4(kV), 22(kV), 110(kV), 220(kV), 500(kV). Có nhiều cách phân loại lưới điện: Căn cứ vào trị số của điện áp, chia ra lưới siêu cao áp 500(kV), lưới cao áp 220(kV), 110(kV), lưới trung áp 35(kV), 22(kV), 10(kV), 6(kV), lưới hạ áp 0,4(kV). Căn cứ vào nhiệm vụ, chia ra lưới cung cấp 500(kV), 220(kV), 110(kV) lưới phân phối 35(kV), 22(kV), 10(kV), 6(kV), 0,4(kV). Ngoài ra còn nhiều cách chia khác ví dụ như căn cứ vào phạm vị cấp điện, chia ra lưới khu vực, lưới địa phương; căn cứ vào số pha, chia ra lưới 1 pha, 2 pha, 3 pha; căn cứ vào đối tượng cấp điện, chia ra lưới công nghiệp, lưới nông nghiệp, lưới đô thị 6
  8. 2.1.2 Những yêu cầu đối với phƣơng án cung cấp điện Bất kỳ một phương án cung cấp điện nào cũng phải thoả mãn 4 yêu cầu cơ bản sau: * Độ tin cậy cung cấp điện: đó là mức đảm bảo liên tục cung cấp điện tuỷ thuộc vào tính chất của hộ dùng điện: Hộ loại 1: Là những hộ rất quan trọng không được để mất điện, nếu xảy ra mất điện sẽ gây ra hậu quả nghiêm trọng. Làm mất an ninh chính trị, mất trật tự xã hội . Đó là sân bay, hải cảng, khu quân sự, khu ngoại giao đoàn, các đại sứ quán, nhà ga, bến xe, trục giao thông chính trong thành phố.Làm thiệt hại lớn đến nền kinh tế quốc dân. Đó là khu công nghiệp, khu chế xuất, dầu khí, luyện kim, nhà máy cơ khí lớn, trạm bơm nông nghiệp lớn Những hộ này đóng vai trò lớn trong nền kinh tế quốc dân hoặc có giá trị xuất khẩu cao đem lại nhiều ngoại tệ cho đất nước. Làm nguy hại đến tính mạng con người. Hộ loại 2: Bao gồm các xí nghiệp chế tạo hàng tiêu dùng và thương mại, dịch vụ. Với những hộ này nếu mất điện sẽ bị thua thiệt về kinh tế như dãn công, gây thứ phẩm, phế phẩm, phá vỡ hợp đồng cung cấp nguyên liệu hoặc sản phẩm cho khách hàng, làm giảm sút doanh số và lãi xuất Hộ loại 3: Là những hộ không quan trọng cho phép mất điện tạm thời khi cần thiết. Đó là hộ ánh sáng đô thị và nông thôn. Cách phân loại hộ dùng điện như trên chỉ là tạm thời, chỉ thích hợp với giai đoạn nền kinh tế còn thấp kém, khi kinh tế phát triển đến mức nào đó thì tất cả các hộ dùng điện sẽ là loại 1, được cấp điện liên tục. * Chất lượng điện: được thể hiện ở hai chỉ tiêu: tần số (f) và điện áp (U). Một phương án cấp điện có chất lượng tốt là phương án đảm bảo trị số tần số và điện áp nằm trong giới hạn cho phép. Cơ quan trung tâm điều độ Quốc gia chịu trách nhiệm điều chỉnh tần số chung cho hệ thống điện. Việc 7
  9. đảm bảo điện áp tại mọi điểm nút trên lưới trung áp và hạ áp nằm trong phạm vi cho phép là nhiệm vụ của kỹ sư thiết kế và vận hành lưới cung cấp điện. Để đảm bảo cho các thiết bị dùng điện (động cơ, đèn, quạt, tủ lạnh, ti vi ) làm việc bình thường yêu cầu điện áp đặt vào cực các thiết bị dùng điện không được chênh lệch quá 5% so với trị số điện áp định mức. Độ chênh lệch điện áp so với trị số định mức gọi là độ lệch điện áp, ký hiệu là  U  U = U - Uđm Yêu cầu U 5%Uđm * Kinh tế: thể hiện qua hai chỉ tiêu vốn đầu tư và phí tổn vận hành. Vốn đầu tư một công trình điện bao gồm tiền mua vật tư, thiết bị, tiền vận chuyển, tiền thí nghiệm, thử nghiệm, tiền mua đất đai, đền bù hoa màu, tiền khảo sát thiết kế , tiền lắp đặt, nghiệm thu. Phí tổn vận hành bao gồm các khoản tiền phải chi phí trong quá trình vận hành công trình điện: tiền lương cán bộ quản lý, cán bộ kỹ thuật, công nhân vận hành, tiền bảo dưỡng định kỳ, tiền sửa chữa, trung đại tu, tiền thử nghiệm, thí nghiệm, tiền tổn thất điện năng trên công trình điện. Thường thì hai khoản kinh phí này luôn mâu thuẫn nhau, nếu vốn đầu tư lớn thì phí tổn vận hành nhỏ và ngược lại. Phương án cấp điện tổi ưu là phương án tổng hoà hai đại lượng trên, đó là phương án có chi phí tính toán hàng năm nhỏ nhất. * An toàn: Công trình cấp điện phải được thiết kế có tính an toàn cao, an toàn cho người vận hành, người sử dụng và an toàn cho chính các thiết bị điện và toàn bộ công trình. Người thiết kế ngoài việc tính toán chính xác , chọn dùng đúng các thiết bị và khí cụ điện còn phải nắm vững những quy định về an toàn, hiểu rõ môi trường lắp đặt hệ thống cấp điện và những đặc điểm của đối tượng cấp điện. Khâu lắp đặt có ý nghĩa hết sức quan trọng làm nâng cao hay hạ thấp tính an toàn của hệ thống cấp điện, khâu này dễ bị làm ẩu, làm sai khác với thiết kế và không tuân thủ triệt để các quy định về an toàn. Cuối cùng là 8
  10. những cán bộ kỹ thuật quản lý vận hành hệ thống cấp điện và người sử dụng điện đều phải có ý thức chấp hành tuyệt đối những quy trình, qui tắc vận hành và sử dụng điện an toàn. 2.2. C¸c ph•¬ng ph¸p x¸c ®Þnh phô t¶i ®iÖn. 2.1.1. X¸c ®Þnh phô t¶i tÝnh to¸n theo suÊt tiªu hao n¨ng l•îng. NÕu phô t¶i ®iÖn kh«ng thay ®æi hoÆc thay ®æi Ýt theo thêi gian th× c«ng suÊt tÝnh to¸n cã thÓ lÊy b»ng c«ng suÊt trung b×nh vµ ®•îc x¸c ®Þnh theo biÓu thøc: P = P = M.d tt tb T Trong ®ã: M: Khèi l•îng s¶n phÈm ®•îc s¶n xuÊt ra trong thêi gian T. d: §Þnh møc tiªu thô ®iÖn n¨ng cña mét s¶n phÈm, kWh/®vsp. NÕu phô t¶i thay ®æi theo thêi gian th× : Ptt = KM. Ptb Trong quy ho¹ch s¬ bé c«ng suÊt tÝnh to¸n cã thÓ x¸c ®Þnh theo mËt ®éng phô t¶i trªn mét km2 diÖn tÝch . Ptt =  .F (kW) Trong ®ã:  : MËt ®é phô t¶i, (kW/km2) F: DiÖn tÝch vïng quy ho¹ch, (km2) Phô t¶i chiÕu s¸ng vµ dÞch vô c«ng céng còng cã thÓ ®•îc x¸c ®Þnh theo ph•¬ng ph¸p nµy: Ptt = po.Fcs (kW) Trong ®ã: Po: SuÊt tiªu hao c«ng suÊt trªn mét ®¬n vÞ diÖn tÝch chiÕu s¸ng. Fcs: DiÖn tÝch cña bÒ mÆt chiÕu s¸ng. 2.1.2. X¸c ®Þnh phô t¶i theo hÖ sè ®ång thêi. HÖ sè ®ång thêi thÓ hiÖn tÝnh chÊt lµm viÖc ®ång thêi cña c¸c phô t¶i. Theo ph•¬ng ph¸p nµy c«ng suÊt tÝnh to¸n ®•îc x¸c ®Þnh ®•a vµo c«ng suÊt lín nhÊt t¹i c¸c thêi ®iÓm cùc ®¹i. 9
  11. C«ng suÊt tÝnh to¸n lµ gi¸ trÞ lín nhÊt trong c¸c gi¸ trÞ c«ng suÊt ë c¸c thêi ®iÓm cùc ®¹i. Th«ng th•êng ta chän 2 thêi ®iÓm: cùc ®¹i ngµy vµ cùc ®¹i ®ªm, lóc ®ã: n n k dk Pni P = max tt n d k dk Pni n d k dt, k dt - hÖ sè ®ång thêi t¹i c¸c thêi ®iÓm cùc ®¹i ngµy vµ cùc ®¹i ®ªm, x¸c ®Þnh theo biÓu thøc: i i i i p .(1 p ) k dt = p + 1,5 nhd Ph•¬ng ph¸p hÖ sè ®ång thêi th•êng ®•îc ¸p dông thuËn tiÖn cho c¸c nhãm tiªu thô ®iÖn c«ng suÊt lín kÐm nhau kh«ng qu¸ 4 lÇn. Trong thùc tÕ ph•¬ng ph¸p nµy th•êng ®•îc ¸p dông víi phô t¶i sinh ho¹t. 2.1.3. Ph•¬ng ph¸p hÖ sè nhu cÇu. Phô t¶i tÝnh to¸n cña nhãm thiÕt bÞ cã cïng chÕ ®é lµm viÖc ®•îc tÝnh theo biÓu thøc: n Ptt = knc  Pni HÖ sè nhu cÇu x¸c ®Þnh theo biÓu thøc: 1 ksd  knc = ksd  + nhd vµ hÖ sè hiÖu dông tæng hîp ksd ®•îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc: n  pni.ksd  i 1 ksd = n  pni i 1 Sè l•îng hiÖu dông ®•îc x¸c ®Þnh theo biÓu thøc: 2 ( Pni ) nhd = 2  P ni Gäi k lµ tû sè gi÷a c«ng suÊt cña thô ®iÖn lín nhÊt vµ thô ®iÖn nhá nhÊt trong nhãm: P k = max Pmin NÕu sè l•îng thô ®iÖn n>4 vµ gi¸ trÞ cña k nhá h¬n c¸c gi¸ trÞ ko cho trong b¶ng 2.pl.BT, øng víi hÖ sè sö dông tæng hîp, th× cã thÓ lÊy gi¸ trÞ nhq = n. 10
  12. Trong tr•êng hîp ksd  < 0,2 th× gi¸ trÞ nhd ®•îc x¸c ®Þnh theo mét ph•¬ng ph¸p riªng nh• sau: - Ph©n riªng c¸c thiÕt bÞ cã c«ng suÊt lín h¬n mét phÇn hai c«ng suÊt cña thiÕt bÞ lín nhÊt trong nhãm. P P M i 2 - X¸c ®Þnh sè l•îng ni cña nhãm nµy. - X¸c ®Þnh tæng c«ng suÊt ®Þnh møc cña nhãm ni thiÕt bÞ. - T×m c¸c gi¸ trÞ t•¬ng ®èi ni P n  ni n = 1 vµ P = i 1 * n * n  Pni i 1 - X¸c ®Þnh gi¸ trÞ t•¬ng ®èi nhq theo biÓu thøc * 0,95 n hq = 2 2 P* (1 P*) - X¸c ®Þnh sè l•îng hiÖu dông nhd = nhd . n 2.1.4. Ph•¬ng ph¸p hÖ sè cùc ®¹i. C«ng suÊt tÝnh to¸n x¸c ®Þnh theo hÖ sè cùc ®¹i n Ptt = PM = kM Ptb = ksd ksd  Ptti i 1 HÖ sè cùc ®¹i ksd ®•îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc 1 ksd  ksd = 1+ 1,3 n hq.ksd  2 2.3. TÍNH TOÁN PHỤ TẢI ĐIỆN Xà LÂM ĐỘNG. 2.3.1 Phụ tải điện sinh hoạt. Đây là phụ tải điện của các hộ gia đình ở nông thôn, các gia đình có mức sống trung bình và không chênh lệch nhau lắm. Để phục vụ sinh hoạt các hộ thường dùng nhiều loại thiết bị điện gia dụng khác nhau như: Đèn, quạt, ti vi, bàn là 11
  13. Bảng 2.1: Thống kê các thiết bị điện trong hộ gia đình . Số P t P TT Tên thiết bị n lượng (W) (h) (W) 1 Đèn sợi đốt 1 75 2 150 2 Đèn ống dài 3 40 3 120 3 Đèn ống ngắn 2 20 3 60 4 Quạt bàn 4 60 4 240 5 Quạt trần 1 100 2 200 6 Tivi 1 90 7 630 7 Bơm nước 1 250 0,5 125 8 Nồi cơm điện 1 650 1 650 9 Bàn là 1 1000 0,1 100 N=15 2275 Trong đó: P: là công suất định mức của thiết bị. t: thời gian sử dụng trung bình mỗi ngày. Pn: công suất trung bình của các thiết bị sử dụng trong 1 ngày (Đối với bàn là chỉ sử dụng 5 ngày 1 lần, mỗi lần 60 phút, mỗi ngày 6 phút bằng 0,1 giờ) Vậy công suất tiêu thụ trung bình của mỗi hộ gia đình. 2275 = 1500 (W) = 1,5 (kW) 15 Trong tính toán cung cấp điện thường lấy hệ số công suất chung là cos =0,85 => tg = 0,527. 2.3.1.1 Phụ tải tính toán của thôn Đông Áp dụng công thức Ptt = Po.H (2.1) Qtt = Ptt.tg (2.2) Trong đó: 12
  14. H: là số hộ dân. Po: Suất phụ tải tính toán cho 1 hộ = 1,5 (kW). Thay số vào công thức (2.1) ta có: PĐông = 1,5 x 300 = 450 (kW) Thay số vào công thức (2.2) ta có: QĐông = 450 x 0,527 = 237 (kVAr) 2.3.1.2. Phụ tải tính toán của thôn Đền Tương tự như thôn Đông Thay số vào công thức (2.1) ta có: PĐền = 1,5 x 310 = 465 (kW) Thay số vào công thức (2.2) ta có: QĐền = 465 x 0,527 = 245 (kVAr) 2.3.1.3 Phụ tải tính toán của thôn Hầu Tương tự như thôn Đông Thay số vào công thức (2.1) ta có: PHầu = 1,5 x 220 = 330 (kW) Thay số vào công thức (2.2) ta có: QHầu = 330 x 0,527 = 174 (kVAr) 2.3.1.4. Phụ tải tính toán của thôn Xú Tương tự như thôn Đông Thay số vào công thức (2.1) ta có: PXú = 1,5 x 270 = 405 (kW) Thay số vào công thức (2.2) ta có: QXú = 405 x 0,527 = 213 (kVAr) 2.3.2 Phụ tải điện trường học. Xã Lâm Động có 3 trường học: Trường THCS, trường Tiều học, trường Mầm non. Với các trường điện chỉ để dùng chiếu sáng và quạt mát vì thế phụ tải điện được xác định theo diện tích. 13
  15. Để thiết kế cung cấp điện cho trường cần xác định phụ tải điện cho từng phòng học, tầng học, cả nhà vào toàn trường. Phụ tải điện của một phòng học được xác định theo công thức: PP = Po . S (2.3) Trong đó: S: Diện tích phòng học (m2) Một phòng học của trường thường có diện tích là 80 (m2) 2 Po: Suất phụ tải trên đơn vị diện tích, Po = 15 - 20 (W/m ) QP = PP . tg (2.4) Hệ số công suất cos = 0,8 => tg = 0,75 2.3.2.1. Phụ tải tính toán trường THCS: Trường THCS của xã bao gồm 2 nhà 2 tầng mỗi tầng 4 phòng mỗi phòng có diện tích (80 m2). Khu nhà thường trực, Hiệu trưởng, phòng họp giáo viên, hội trường, phòng thí nghiệm có tổng diện tích là 200 (m2). Thay số vào công thức (2.3) ta có: PP = 20 x 80 = 1.600W = 1,6 (kW) Phụ tải tầng gồm 4 phòng học giống nhau: Pt = 4 x 1,6 = 6,4 (kW) Phụ tải cả nhà học 2 tầng: PN = 6,4 x 2 = 12,8 (kW) Phụ tải của 2 nhà 2 tầng trường THCS P2t = 12,8 x 2 = 25,6 (kW). Phụ tải khu nhà thường trực, hiệu trưởng, phòng họp. PH = 20 x 200 = 4000 W = 4 (kW) Tổng phụ tải điện toàn trường PT = P2t + PH = 25,6 + 4 = 29,6 (kW) Thay số vào công thức (2.4) ta có QT = 29,6 x 0,75 = 22,2 (kVAr) 2.3.2.2. Phụ tải tính toán trường Tiểu học: 14
  16. Trường Tiểu học của xã bao gồm 2 nhà 2 tầng mỗi tầng 4 phòng mỗi phòng có diện tích 80 (m2). Khu nhà thường trực, Hiệu trưởng, phòng họp giáo viên, hội trường, phòng thí nghiệm có tổng diện tích là 150 (m2). Thay số vào công thức (2.3) ta có: PP = 20 x 80 = 1.600W = 1,6 (kW) Phụ tải tầng gồm 4 phòng học giống nhau: Pt = 4 x 1,6 = 6,4 (kW) Phụ tải cả nhà học 2 tầng: PN = 6,4 x 2 = 12,8 (kW) Phụ tải của 2 nhà 2 tầng P2t = 12,8 x 2 = 25,6 (kW). Phụ tải khu nhà thường trực, hiệu trưởng, phòng họp. PH = 20 x 150 = 3000 W = 3 (kW) Tổng phụ tải điện toàn trường PT = P2t + PH = 25,6 + 3 = 28,6 (kW) Thay số vào công thức (2.4) ta có: QT = 28,6 x 0,75 = 21,4 (kVAr) 2.3.2.3. Phụ tải tính toán trường Mầm non: Trường Mần non của xã bao gồm 1 nhà 2 tầng mỗi tầng 4 phòng mỗi phòng có diện tích 80 (m2). Khu nhà thường trực, Hiệu trưởng, phòng họp giáo viên, hội trường có tổng diện tích là 150 (m2). Thay số vào công thức (2.3) ta có: PP = 20 x 80 = 1.600 (W) = 1,6 (kW) Phụ tải tầng gồm 4 phòng học giống nhau: Pt = 4 x 1,6 = 6,4 (kW) Phụ tải cả nhà học 2 tầng: PN = 6,4 x 2 = 12,8 (kW) Phụ tải khu nhà thường trực, hiệu trưởng, phòng họp. PH = 20 x 150 = 3000 (W) = 3 (kW) 15
  17. Tổng phụ tải điện toàn trường PT = PN + PH = 12,8 + 3 = 15,8 (kW) Thay số vào công thức (2.4) ta có: QT = 15,8 x 0,75 = 11,8 (kVAr) Vậy tổng phụ tải của 3 trường học sẽ là:  PT = 29,6 + 28,6 + 15,8 = 74 (kW)  QT = 22,2 + 21,4 + 11,8 = 55,4 (kVAr) 2.3.3 Phụ tải điện trạm bơm. Huyện Thuỷ Nguyên là 1 huyện thuần nông có sông ngòi bao bọc xung quanh nên khi úng lụt lợi dụng thuỷ triều lên xuống nên tiêu được ngay . Vì vậy trạm bơm chỉ dùng cho việc tưới để phục vụ nông nghiệp. Xã hiện có 2 trạm bơm, mỗi trạm 1 máy, mỗi máy công suất 14 (kW) vì công suất nhỏ nên sử dụng điện hạ áp. Trạm 1 bơm tưới cho các thôn Đền và thôn Hầu với S là 120 (ha). Trạm 2 bơm tưới cho các thôn Đông và thôn Xú với S là 140 (ha). Để xác định công suất cần cấp cho tưới thường căn cứ vào hệ số tưới Vùng đồng bằng : P0 tưới = 0,08 - 0,1 (kW/ha) Vậy công suất của máy bơm của trạm 1 được xác định như sau: P = 0,1.120 = 12 (kW). Vậy ta chọn 1 máy có công suất 14 (kW). Phụ tải tính toán của trạm bơm 1 là: PB1 = 1 (0,8.14) = 11,2 (kW) QB1 = 11,2 x 1 = 11,2 (kVAr) (cos =0,7 => tg =1) Vậy công suất của máy bơm của trạm 2 được xác định như sau: P = 0,1.140 = 14 (kW). Vậy ta chọn 1 máy có công suất 14 (kW). Phụ tải tính toán của trạm bơm 2 là: PB2 = 1 (0,8.14) = 11,2 (kW) QB2 = 11,2 x 1 = 11,2 (kVAr) (cos =0,7 => tg =1). 16
  18. 2.3.4 Phụ tải điện trạm xá. Điện năng ở đây chỉ dùng để thắp sáng và quạt. Phụ tải tính toán được 2 xác định theo suất phụ tải trên đơn vị diện tích. Thường lấy Po =8-13 (W/m ). Trạm xá xã chỉ làm nhiệm vụ sơ cứu, không chữa bệnh bằng các máy móc, thiết bị y tế sử dụng điện năng. Trạm xá xã Lâm Động có tổng diện tích 150 (m2) ta có: PTX = 13 x 150 = 1.950W = 1,95 (kW) Thay số vào công thức (2.4) ta có QTX = 1,95 x 0,527 = 1 (kVAr) 2.3.5 Phụ tải điện cho UBND xã. UBND xã Lâm Động cũng là một đơn vị hành chính sự nghiệp nên chỉ dùng điện trong việc thắp sáng và quạt mát, diện tích sử dụng là 300 (m2) Thay số vào công thức (2.3) ta có PUB = 13 x 300 = 3.900W = 3,9 (kW) Thay số vào công thức (2.4) ta có QUB = 3,9 x 0,527 = 2 (kVAr) 2.3.6 Phụ tải điện cho xưởng cơ khí nhỏ. Qua khảo sát thực tế tại xã Lâm Động chỉ có những xưởng cơ khí nhỏ để phục vụ đời sống sinh hoạt cho nhân dân như làm cửa xếp, cửa sổ, những dụng cụ phục vụ nông nghiệp Bảng 2.2. Thiết bị của phân xưởng cơ khí. TT Tên máy Pđm (kW) Số lượng 1 Máy hàn 12 1 2 Máy mài thô 3 1 3 Máy mài tinh 2 1 4 Máy tiện 6,5 1 5 Máy khoan 6 1 6 Quạt gió 1,1 1 17
  19. Ta đi xác định số thiết bị dùng điện hiệu quả: Thiết bị có công súât lớn nhất là máy hàn 12 (kW), một nửa công suất là 6 (kW). Vậy có 3 thiết bị có công suất lớn hơn trị số này là máy hàn, máy tiện, máy khoan. n1 = 3 Tổng công suất của n1 máy . Pn1 = ( 12 + 6,5 + 6 ) = 24,5 (kW). Xác định n*; P* n1 3 n* = 0,5 n 6 24,5 P* = 0,74 . 12 3 2 6,5 6 3,3 Tra sổ tay với n* = 0,5 và P* = 0,74. Ta được nhq* = 0,76. nhq = n.nhq* = 6.0,76 = 4,56. Tra sổ tay với nhq = 4,56 và Ksd = 0,1 . Ta được Kmax = 3,2. Từ đây ta xác định được phụ tải điện của nhóm. Ptt = Kmax . Ksd .  Pđm Ptt = 3,2 . 0,1 . (12 + 3 + 2 + 6,5 + 6 +3,3) = 10,5 (kW). Lấy cos = 0,6 => tg = 1,33. Qtt = 10,5 . 1,33 = 14 (kVAr). Vậy kết quả tính toán của cả hai xưởng cơ khí như sau: Pck = 10,5 . 2 = 21 (kW). Qck = 14 . 2 = 28 (kVAr). 2.3.7 Nhà xay xát. Vì là xã thuần nông, chủ yếu là trồng lúa nước nên ở xã Lâm Động có khá nhiều máy xay xát. Hiện tại mỗi thôn có 1 nhà xay xát. Với công suất máy xay là 4,5 (kW). Với công suất máy xát là 5,5 (kW). 18
  20. Áp dụng công thức: n Ptt = kđt .  kti. Pđmi 1 Trong đó: kđt: Hệ số đồng thời sử dụng của máy . Lấy kđt = 1. kt: Hệ số tải của từng máy. Lấy kt = 0,9. Hệ số công suất máy xay xát khá cao, lấy cos = 0,7 => tg = 1 Pxx = 1. 0,9 . (5,5 + 4,5) = 9 (kW). Qxx = 9 . 1 = 9 (kVAr). Vậy kết quả tính của 4 nhà xay xát như sau: Pxx = 9 . 4 = 36 (kW). Qxx = 9 . 4 = 36 (kVAr) . 2.3.8 Xác định phụ tải của xã Lâm Động. Bảng 2.4: Bảng thống kê phụ tải điện xã Lâm Động. STT Tên các phụ tải PTT (kW) QTT (kW) 1 Thôn Đông 450 237 2 Thôn Đền 465 245 3 Thôn Hầu 330 174 4 Thôn Xú 405 213 5 Trường học 74 55,4 6 Trạm xá 1,95 1 7 Trạm bơm 22,4 22,4 8 UBND xã 3,9 2 9 Xưởng cơ khí nhỏ 21 28 10 Nhà xay xát 36 36 11 Tổng toàn xã 1839,65 1044,2 19
  21. Lấy hệ số đồng thời Kđt = 0,8, xác định được phụ tải điện toàn xã Px = Kđt ( PĐông + PĐền + PHầu + PXú + PTr + PTX + PUB + PB+ Pxx + Pck) Px = 0,8 (450 + 465 + 330 + 405 + 74 + 1,95 + 3,9 + 22,4 + 36 + 21) Px = 1.440 (kW) Qx = Kđt ( QĐông + QĐền + QHầu + QXú + QTr + QTX + QUB + QB+ Qxx + Qck) Qx = 0,8 (237 + 245 + 174 + 213 + 55,4 + 1 + 2 + 22,4 + 36 + 28) Qx = 805 (kVAr) 2 2 Sx = 1.471 835 = 1.649 (kVA) 2.4 . LỰA CHỌN CÁC PHƢƠNG ÁN CẤP ĐIỆN. Khi thiết kế cung cấp điện cho 1 xã nông nghiệp cần lưu ý như sau: Bán kính cấp điện trên các trục đường hạ áp ngắn để đảm bảo chất lượng điện áp. Cần đảm bảo hành lang an toàn đường điện, tránh cây cối và đập vào đường điện khi có mưa bão. Cần thực hiện nối đất lặp lại cho ĐDK - 0,4 (kV). Cần chú ý khoảng cột, độ võng, khoảng cách an toàn và tiết diện dây tối thiểu theo quy phạm. Căn cứ vào trị số công suất tính toán cho từng khu vực và vị trí mặt bằng địa lý xã Lâm Động ta có 3 phương án cung cấp điện như sau: *Phương án 1: Đặt 1 trạm biến áp ở Trung tâm xã cấp điện cho toàn xã và 2 trạm bơm. Ưu điểm: Về kinh tế thì tiết kiệm kinh phí đầu từ ban đầu. Nhược điểm: Về kỹ thuật nếu sảy ra sự cố hỏng hóc thì sẽ mất điện cho toàn xã. Bán kính cấp điện trên các trục điện hạ áp lớn, đường dây dài nên không đảm bảo chất lượng điện áp. * Phương án 2: Đặt 2 trạm biến áp, cứ 2 thôn và 1 trạm bơm đạt 1 trạm biến áp. 20
  22. Ưu điểm: Chia đôi được phụ tải, nếu bị sự cố 1 máy có thể dùng máy còn lại cấp tạm thời để sửa chữa, vùng bị sự cố mất điện nhỏ hơn so với phương án 1. Nhược điểm: Về kinh tế chi phí lắp đặt cao. * Phương án 3: Đặt 3 trạm biến áp. Nhìn vào sơ đồ mặt bằng ta thấy dân cư xã Lâm Động sống ven các đường liên thôn, liên xã. Vậy khi xây dựng phương án cung cấp điện và tính toán ta phải dựa vào các trục đường và dân cư hai bên đường. Thôn Hầu và nửa số hộ của thôn Xú đặt 1 máy. Thôn Đông và số hộ còn lại bám sát mặt đường thôn Đông đặt 1 máy. Thôn Đền và 1 số hộ thôn Đông tiếp giáp với thôn Đền đặt 1 máy. Ưu điểm: Với mặt bằng xã Lâm Động khá rộng, đặt 3 máy thì bán kính cấp điện của một trạm là rất nhỏ, đường dây ngắn đảm bảo được chất lượng điện áp và tính liên tục có hơn hai phương án trên khi bị sự cố 1 trạm thì vùng bị mất điện là rất nhỏ. Nhược điểm: Về kinh tế chi phí lắp đặt cao. Về phương án 3 ban đầu chi phí cho việc lắp đặt tuy có cao hơn so với phương án 1 và phương án 2, nhưng hiệu quả phục vụ thì cao hơn, chất lượng điện tốt hơn, vùng sự cố mất điện nhỏ hơn. Vậy với địa bàn như xã Lâm Động ta nên chọn phương án 3. Một phương án cung cấp điện được coi là hợp lý nếu nó thoả mãn được các như cầu sau đây:  Đảm bảo chất lượng điện năng tức là tần số và điện áp nằm trong phạm vi cho phép.  Đảm bảo độ tin cậy, cung cấp điện tức là mức độ tin cậy phù hợp với hộ phụ tải.  Thuận tiện trong việc lắp ráp, sửa chữa và vận hành công trình.  Có tính kinh tế hợp lý. 21
  23. Trạm E2.11 Lộ 973 1 2 4 5 3 Hình 2.7 Sơ đồ đi dây 22
  24. 2.5. LỰA CHỌN CÁC THIẾT BỊ ĐIỆN CAO ÁP. 2.5.1 Xác định công suất các trạm biến áp. Xã Lâm Động được đặt 3 trạm biến áp phân phối có nhiệm vụ biến đổi điện áp từ 10 (kW) lộ 973 xuống 0,4 (kV) để cấp điện cho các hộ tiêu thụ. * Trạm 1: Gồm các hộ dân thôn Hầu và 1/2 hộ dân thôn Xú và các phụ tải khác gồm 350 (hộ). Áp dụng công thức 2.1 ta có: P = 350 . 1,5 = 525 (kW) Áp dụng công thức 2.2 ta có Q = 525 . 0,527 = 276 (kVAr) Lấy hệ số đồng thời Kđt = 0,8 ta xác định được phụ tải điện trạm 1 PT1 = Kđt (Psố hộ + PTrường + PTrạm xá + Pxay xát +Pcơkhí.) PT1 = 0,8 (525 + 1,95 + 74 + 9 + 10,5) PT1 = 496 (kW) QT1 = 0,8 (276 + 1 + 5,4 + 9 + 14) QT1 = 284,3 (kVAr) 2 2 ST1 = 496 284 = 571 (kVA) * Trạm 2: Gồm các hộ dân thôn Đền và 60 hộ dân trên trục đường liên thôn thuộc thôn Đông và các phụ tải khác gồm 370 (hộ). Áp dụng công thức 2.1 ta có: P = 370 . 1,5 = 555 (kW) Áp dụng công thức 2.2 ta có Q = 555 . 0,527 = 292 (kVAr) Lấy hệ số đồng thời Kđt = 0,8 ta xác định được phụ tải điện trạm 2 PT2 = Kđt (Psố hộ + PTrạmbơm + PUB + Pxay xát +Pcơkhí.) PT2 = 0,8 (555 + 11,2 + 3,9 + 9 + 10,5) PT2 = 471,7 (kW) QT2 = 0,8 (292 + 11,2 + 2 + 9 + 14) QT2 = 262,5 (kVAr) 23
  25. 2 2 ST2 = 471,7 262,5 = 539 (kVA) * Trạm 3: Gồm các hộ dân thôn Đông và số hộ dân còn laị của thôn Xú và các phụ tải khác gồm 380 (hộ). Áp dụng công thức 2.1 ta có: P = 380 . 1,5 = 570 (kW). Áp dụng công thức 2.2 ta có: Q = 570. 0,527 = 300 (kVAr). Lấy hệ số đồng thời Kđt = 0,8 ta xác định được phụ tải điện trạm 3 PT3 = Kđt (Psố hộ + PTrạmbơm + 2Pxay xát). PT3 = 0,8 (570 + 11,2 + 18) PT3 = 479,3 (kW). QT3 = 0,8 (300 + 18 + 11,2) QT3 = 263,3 (kVAr). 2 2 ST3 = 479,3 263,3 = 546 (kVA). 2.5.2 Lựa chọn máy biến áp. Hệ thống điện bao gồm các thiết bị điện được chắp nối với nhau theo một nguyên tắc chặt chẽ tạo nên một cơ cấu đồng bộ, hoàn chỉnh. Mỗi thiết bị điện cần được lựa chọn đúng để thực hiện tốt chức năng trong sơ đồ cấp điện và góp phần làm cho hệ thống cung cấp điện vận hành đảm bảo các chỉ tiêu kỹ thuật, kinh tế và an toàn. Trong sơ đồ cấp điện máy biến áp có vai trò rất quan trọng, làm nhiệm vụ biến đổi điện áp và truyền tải công suất. Người ta chế tạo máy biến áp rất đa dạng, nhiều kiểu cách, kích cỡ, nhiều chủng loại. Người thiết kế cần căn cứ vào đặc điểm của đối tượng dùng điện để lựa chọn hợp lý máy biến áp. Lựa chọn máy biến áp bao gồm lựa chọn số lượng, công suất, chủng loại, kiểu cách và các tính năng khác. * Trạm 1: Như ta đã tính toán ở phần 2.5.1 có ST1 = 571 (kVA). Công suất máy biến áp được chọn theo công thức sau: Đối với trạm 1 máy 24
  26. SđmB Stt Để tránh quá tải trong tương lai do công suất tiêu thụ của các hộ gia đình tăng lên. ST1 = ST1 . 1,1 = 571 . 1,1 = 628 (kVA) Tra bảng PL 2.2 Thông số kỹ thuật máy biến áp phân phối do ABB chế tạo. Sách cung cấp điện cho xí nghiệp và nhà cao tầng trang 331 ST1 = 630 (kVA). - Điện áp 10/0,4 - Tổn thất không tải P0 = 1200 (W). - Tổn thất công suất ngắn mạch PN = 8200 (W). - Tổn thất điện áp ngắn mạch UN% = 4,5% - Kích thước: Dài: 1.570 (mm). Rộng: 940 (mm). Cao: 1.670 (mm). - Trọng lượng 1970 (kg). + Trạm 2: Như ta đã tính toán ở phần 2.5.1 ST2 = 539 (kVA). Công suất máy biến áp được chọn theo công thức sau: Đối với trạm 1 máy SđmB Stt Để tránh quá tải trong tương lai do công suất tiêu thụ của các hộ gia đình tăng lên ST2 = ST2 . 1,1 = 539 . 1,1 = 592 (kVA) Tra bảng PL 2.2 Thông số kỹ thuật máy biến áp phân phối do ABB chế tạo. Sách cung cấp điện cho xí nghiệp và nhà cao tầng trang 331 ST2 = 630 (kVA) Thông số giống như trạm biến áp 1 + Trạm 3: Như ta đã tính toán ở phần 2.5.1 ST3 = 546 (kVA). 25
  27. Công suất máy biến áp được chọn theo công thức sau: Đối với trạm 1 máy SđmB Stt Để tránh quá tải trong tương lai do công suất tiêu thụ của các hộ gia đình tăng lên ST3 = ST3 . 1,1 = 546 . 1,1 = 600 (kVA) Tra bảng PL 2.2 Thông số kỹ thuật máy biến áp phân phối do ABB chế tạo. Sách cung cấp điện cho xí nghiệp và nhà cao tầng trang 331 ST3 = 630 (kVA) Thông số giống như trạm biến áp 1 Vậy cả 3 trạm của xã Lâm Động có cùng công suất là 630 (kVA). 26
  28. ĐDK - 10 DCL CSV CC BA N Đ CT T ủ phân phối BI A A A V kWh AT TC - 0,4 CSV A1 A2 A3 Hình 2.8: Sơ đồ nguyên lý trạm biến áp phân phối. 27
  29. 2.5.4 Chọn tiết diện dây dẫn phía cao áp. Dây dẫn được chọn theo Ucp, loại dây AC. Áp dụng công thức: xo U'' =  Qij.lij Udm U'' = 0,35 [(628.0,6 + 592.0,6 + 600.0,6) 4,1 + (592.0,6) 0,5 + 10 (600.0,6) 0,6] = 170,5 (V) U' = 5% Uđm - U'' = 500 - 170,5 = 329,5 (V) Tiết diện tính toán theo Ucp F =  P.l U dm U ' F = 31,5 [(628.0,8 + 592.0,8 + 600.0,8) 4,1 + (592.0,8) 0,5 + 10.329,5 (600.0,8) 0,6] = 62,8 (mm2) Vậy tiết diện dây là 62,8 (mm2 )=> chọn dây AC 70. ro = 0,46 ( /Km) xo = 0,382 ( /Km ); * Kiểm tra cáp. Đối với đường dây 10 (kV) tổn thất điện áp cho phép là 5%Uđm Tổn thất điện áp cho phép trên đoạn dây 10 (kV) như sau: P.R Q.X U (V) U 3 trạm biến áp đi chung một cáp chính nên ta chỉ cần kiểm tra điều kiện tổn hao điện áp cho phép đối với máy biến áp ở xa nhất. ( biến áp số 3) Với l = 3600m Cos = 0,8 => tg = 0,6. Thay số vào công thức trên ta có: 546.0,8.0,46.3,6 546.0,6.0,382.3,6 U = 117,3 (V). 10 5.10.103 U 5%U = 500 (V) cp dm 100 => U < Ucp Vậy chọn cáp AC 70 là đảm bảo yêu cầu. 28
  30. 2.5.5 Tính tổn thất điện năng A. Tra bảng PL 4.7 Sách cung cấp điện cho xí nghiệp và nhà cao tầng trang 367. Dây nhôm AC 70 có ro = 0,48 R = ro . l = 0,48 . 4,1 = 1,96 (  ) Với phụ tải là điện sinh hoạt nông thôn Tmax = 3000 (h) Áp dụng công thức -4 2  = (0,124 + 10 . Tmax) . 8760  = (0,124 + 10-4 . 3000)2. 8760 = 1574,84 (h) S 2 18902 -3 P = 2 R = 2 1,96.10 = 48,60 (kW) U dm 10 Tổn thất điện năng 1 năm trên đường dây là: A = P. = 48,60 . 1574,84 = 76.537,224 (kWh) 2.5.6 Lựa chọn cầu chì và dao cách ly. Cầu chì là phần tử yếu nhất trong hệ thống cung cấp điện do người thiết kế tạo ra nhằm cắt đứt mạch điện khi có dòng điện lớn quá trị số cho phép đi qua. Vì thế chức năng của cầu chì là bảo vệ quá tải và ngắn mạch, Dây chì chế tạo rất khó đồng nhất tiết diện và khó khử hết tạp chất nên làm việc không được tin cậy lắm, không cắt dòng thật chính xác. Vì thế chức năng chủ yếu là bảo vệ ngắn mạch, cầu chì chỉ làm dự phòng bảo vệ quá tải cho aptomat hoặc khởi động từ. Dao cách ly (còn gọi là cầu dao) có nhiệm vụ chủ yếu là cách ly phần có điện và phần không có điện tạo khoảng cách an toàn trông thấy phục vụ cho công tác sửa chữa , kiểm tra, bảo dưỡng. Sở dĩ không cho phép dao cách ly đóng cắt mạch khi đang mang tải vì không có bộ phận dập hồ quang. Tuy nhiên, có thể cho phép dao cách ly đóng, cắt không tải biến áp khi công suất máy không lớn ( thường nhỏ hơn 1000 (kVA)) Cầu chì và dao cách ly được chế tạo với mọi cấp điện áp. 29
  31. Trong lưới cung cấp điện cầu chì có thể dùng riêng rẽ, nhưng thường dùng kết hợp với dao cách ly hoặc dao cắt phụ tải. Dao cách ly cũng có thể dùng riêng rẽ, nhưng thường dùng kết hợp với máy cắt và cầu chì. Trong lưới điện cao áp, cầu chì thường dùng ở các vị trí sau: Bảo vệ máy biến điện áp. Kết hợp với dao cắt phụ tải thành bộ máy cắt phụ tải trung áp để bảo vệ các đường dây. Đặt phía cao áp (6-35 (kV)) các trạm biến áp phân phối để bảo vệ ngắn mạch cho máy biến áp. Cầu chì được chế tạo nhiều loại, nhiều kiểu ở điệp áp trung phổ biến nhất là cầu chì ống. Dòng điện lớn nhất qua dao cách ly và cầu chì chính là dòng quá tải máy biến áp. Ở các máy biến áp cấp điện cho nông thôn, do non tải suất ngày, buổi tối có thể cho phép quá tải với Kqt = 1,25. * Dòng cưỡng bức qua dao cách ly và cầu chì máy biến áp là: 630 Icb = IqtB = 1,25 IđmB = 1,25. = 36 (A) 3.10 Căn cứ vào Icb = 36 (A). Tra bảng PL2.17 sách Hệ thống CCĐ cho xí nghiệp và nhà cao tầng trang 343. Ta có bảng thông số dao cách ly do hãng Simens chế tạo như sau: Loại DCL Uđm Iđm INmax (kA) IN3 (kA) 3DC 12 400 - 2500 40 - 160 16- 63 Ta bảng PL2.19 sách Thiết kế CCĐ cho xí nghiệp và nhà cao tầng trang 344. Ta có thông số cầu chì do hãng Siemens chế tạo như sau: Uđm = 12 (kV), Iđm = 36 (A), Kích thước dài: 292 (mm), đường kính: 69 (mm) IcắtN: 40 (kA), IcắtNmin: 225 (A), Tổn hao công suất: 40 (W) Loại cầu chì 3GD1 210-3B, Khối lượng 2,6 (kg). 30
  32. Ta bảng PL2.19 sách Thiết kế CCĐ cho xí nghiệp và nhà cao tầng trang 344. Ta có thông số cầu chì do hãng Siemens chế tạo như sau: Uđm = 12 (kV), Iđm = 40 (A), dài: 292(mm), đường kính: 69 (mm). IcắtN: 40 (kA), IcắtNmin: 200 (A), Tổn hao công suất: 31 (W) Loại cầu chì 3GD1 208-3B, khối lượng 2,6 (kg). 2.5.7 Lựa chọn và kiểm tra sứ 10 (kV). Sứ có tác dụng vừa làm giá đỡ bộ phận mang điện vừa làm vật cách điện giữa các bộ phận đó với đất. Do đó sứ phải có độ bền chịu được lực điện động do dòng điện ngắn mạch gây ra , chịu được điện áp của mạng điện trong chế độ làm việc bình thường cũng như khi bị sự cố. Các điều kiện chọn và kiểm tra sứ như sau: - Điện áp định mức : Uđmsứ Uđmmạng - Dòng điện định mức : Iđmsứ Iđmmạng Kết quả tính chọn sứ được thể hiện qua bảng sau: Phụ taỉ phá Khối lượng Loại sứ Uđm Uph.khô Uph ươt hoại (kg) (kg) OCH - 10 -2000 10 50 34 2000 12,1 2.5.8 Tính chọn và kiểm tra chống sét van. Để bảo vệ máy biến áp phía cao áp, căn cứ vào các thông số của lưới điện, ta chọn chống sét van. - Điện áp định mức : Uđm Uđm mạng - Điện áp đánh thủng: Uđt max Uđm mạng Tra bảng ta chọn chống sét van như sau: Dòng điện phóng Vật liệu Loại Vật liệu Uđm định mức (kA) vỏ AZLP-501B10 Oxit kim loại MO 10 10 Sứ 31
  33. 2.6. TÍNH TOÁN LỰA CHỌN THIẾT BỊ PHÍA HẠ ÁP. 2.6.1 Lựa chọn thanh cái trong tủ phân phối hạ áp. Thanh cái được dùng trong các tủ động lực, tủ phân phối hạ áp, trong các tủ máy cắt, các trạm phân phối trong nhà, ngoài trời. Với các tủ điện cao áp và trạm phân phối trong nhà thường dùng thanh góp cứng, với trạm phân phối ngoài trời thường dùng thanh góp mềm. Người ta chế tạo thanh cái nhiều kiểu dáng, chủng loại. Có thanh cái bằng đồng và bằng nhôm. Thanh cái nhôm chỉ dùng với dòng điện nhỏ, thanh cái đồng dùng cho mọi trị số dòng điện. Về hình dáng, thanh cái phổ biến nhất có hình chữ nhật , khi dòng điện lớn có thể ghép 2, 3 thanh cho 1 pha, cũng có thể dùng thanh cái tròn, hình máng, hình vành khuyên. 630 IđmBA = = 910 (A) 3.0,4 Tra bảng PL.30 sách Giáo trình CCĐ trang 209. Ta có thông số thanh cái bằng đồng như sau: Kích thước 50 x 6 (mm). Tiết diện của 1 thanh 300 (mm2). Khối lượng 2,676 (kg/m). Dòng điện cho phép mỗi pha 1 thanh: 955 (A). 2.6.2 Chọn tiết diện dây dẫn phía hạ áp. Chọn tiết diện theo mật độ kinh tế của dòng điện Jkt 2 2 Jkt (A/mm ) là số ampe lớn nhất trên 1 (mm ) tiết diện kinh tế. Tiết diện chọn theo phương pháp này sẽ có lợi về mặt kinh tế. 2 Chọn tiết diện theo Jkt. Trị số Jkt cáp đồng = 2,5 (A/mm ) Căn cứ vào sơ đồ mặt bằng ta có được sơ đồ đi dây, sơ đồ đi dây của các trạm như sau: * Trạm BA1: chia làm 3 lộ - Lộ A1 dài 600 (m) với công suất SA1 = 250 (kVA). - Lộ B1 dài 600 (m) với công suất SB1 = 250 (kVA). - Lộ C1 dài 200 (m) với công suất SC1 = 130 (kVA). 32
  34. * Trạm BA2: chia làm 3 lộ - Lộ A2 dài 500 (m) với công suất SA2 = 200 (kVA). - Lộ B2 dài 300 (m) với công suất SB2 = 150 (kVA). - Lộ C2 dài 550 (m) với công suất SC2 = 250 (kVA). * Trạm BA3: chia làm 3 lộ - Lộ A3 dài 500 (m) với công suất SA3 = 250 (kVA). - Lộ B3 dài 400 (m) với công suất SB3 = 150 (kVA). - Lộ C4 dài 550 (m) với công suất SC3 = 200 (kVA). Việc lựa chọn tiết diện cáp của các lộ cũng được lựa chọn theo cáp lộ chính nghĩa là từ công suất của từng lộ ta tính được dòng điện tính toán của từng lộ bằng công thức: Stt Itt = (2.5) 3.U dm Thay số vào công thức (2.5) ta có dòng tính toán của các lộ như sau: * Chọn dây dẫn lộ A1, B1, C2, A3 250 I = = 361 (A) 3.0,4 Tiết diện dây: F = 361 = 144 (mm2) 2,5 Tra bảng PL V.12 Cáp đồng hạ áp 3 lõi cách điện PVC do LENS chế tạo sách Thiết kế cung cấp điện trang 301 Dây có tiết diện như sau: (3 x 150 + 1 x 70) Có ro = 0,124 ( /km) Dòng cho phép là Icp = 395 (A) + Chọn dây dẫn lộ C1. 130 I = = 187 (A) 3.0,4 Tiết diện dây: F = 187 = 75 (mm2) 2,5 Tra bảng PL V.12 Cáp đồng hạ áp 3 lõi cách điện PVC do LENS chế tạo sách Thiết kế cung cấp điện trang 301 33
  35. Dây có tiết diện như sau: (3 x 95 + 1 x 50) Có ro = 0,193 ( /km) Dòng cho phép là Icp = 298 (A) + Chọn dây dẫn lộ A2, C3 I = 200 = 289 (A) 3.0,4 Tiết diện dây: F = 289 = 112 (mm2) 2,5 Tra bảng PL V.12 Cáp đồng hạ áp 3 lõi cách điện PVC do LENS chế tạo sách Thiết kế cung cấp điện trang 301. Dây có tiết diện như sau: (3 x 120 + 1 x 70) Có ro = 0,153 ( /km) Dòng cho phép là Icp = 346 (A) + Chọn dây dẫn lộ B2 và B3 150 I = = 216 (A) 3.0,4 216 Tiết diện dây: F = = 86 (mm2) 2,5 Tra bảng PL V.12 Cáp đồng hạ áp 3 lõi cách điện PVC do LENS chế tạo sách Thiết kế cung cấp điện trang 301. Dây có tiết diện như sau: (3 x 95 + 1 x 50) Có ro = 0,193 ( /km) Dòng cho phép là Icp = 298 (A). + Chọn dây dẫn cho trạm bơm. Vì trạm bơm cách trạm biến áp không xa khoảng 200m nên đi riêng 1 lộ cho trạm bơm. Tiết diện dây dẫn được tính như sau: P = 3 .U.I.Cos P 14000 => I = = = 27 (A) 3.U.Cos 1,7.380.0,8 34
  36. Tiết diện dây: F = 27 = 10,8 (mm2) 2,5 Tra bảng PL V.13 Cáp đồng hạ áp 3 lõi cách điện PVC do LENS chế tạo sách Thiết kế cung cấp điện trang 302. Có ro = 1,15 (  /km) Dòng cho phép là Icp = 113 (A). 2.6.3 Kiểm tra cáp phía hạ áp. * Kiểm tra cáp lộ B2. Dài 0,3 (km), S = 150 (kVA), dây có tiết diện (3 x 95 + 1 x 50) Có ro = 0,193 ( /Km) Đối với đường dây 0,4 (kV) tổn thất điện áp cho phép là 5%Uđm Tổn thất điện áp cho phép trên đoạn dây 0,4 (kV) như sau: P.R Q.X U (V) U Với l = 300m Cos = 0,9 => tg = 0,43 Thay số vào công thức trên ta có: 150.0,9.0,193.0,3 150.0,43.0,3.0 U = 19,5 (V) 0,4 5.0,4.1000 U 5%U = 20 (V) cp dm 100 => U tg = 0,75 (V) Thay số vào công thức trên ta có: 35
  37. 14.0,2.1,15 14.0,75.0,2 U = 13,3 (V) 0,4 5.0,4.1000 U 5%U = 20 (V) cp dm 100 => U < Ucp Vậy chọn cáp có tiết diện (4 G 16) là đảm bảo yêu cầu. 2.6.4 Lựa chọn Aptomat. Aptomat là thiết bị đóng cắt hạ áp có chức năng bảo vệ quá tải và ngắn mạch. Do có ưu điểm hơn hẳn cầu chì là khả năng làm việc chắc chắn, tin cậy, an toàn, đóng cắt đồng thời 3 pha và có khả năng tự động hoá cao nên Aptomat mặc dù có giá đắt hơn vẫn ngày càng được dùng rộng rãi trong lưới điện hạ áp công nghiệp, dịch vụ cũng như lưới điện sinh hoạt. Áptômát được chọn theo 3 điều kiện UđmA ≥ UđmLĐ, IđmA ≥ Itt , IcđmA ≥ IN + Chọn Aptomat tổng trạm BA1 571 IđmAT ≥ IđmBA = = 825 (A) 3.0,4 Tra bảng PL 3.3 trang 355 sách thiết kế CCĐ cho xí nghiệp và nhà cao tầng, ta có thông số kỹ thuật sau: Aptomat do Merlin Gerin chế tạo, loại C10001N, 3 pha 4 cực: Iđm = 1000 , Uđm = 690 (V), IN = 25 (kV) * Chọn Aptomat tổng trạm BA2. 539 IđmAT ≥ IđmBA = = 778 (A) 3.0,4 Tra bảng PL 3.3 trang 355 sách thiết kế CCĐ cho xí nghiệp và nhà cao tầng, ta có thông số kỹ thuật sau: Aptomat do Merlin Gerin chế tạo, loại C801N, 3 pha 4 cực. Iđm = 800 (A), Uđm = 690 (V), IN = 25 (kA) *Chọn Aptomat tổng trạm BA3 546 IđmAT ≥ IđmBA = = 789 (A) 3.0,4 36
  38. Tra bảng PL 3.3 trang 355 sách thiết kế CCĐ cho xí nghiệp và nhà cao tầng, ta có thông số kỹ thuật sau: Aptomat do Merlin Gerin chế tạo, loại C801N, 3 pha 4 cực Iđm = 800 (A), Uđm = 690 (V), IN = 25 (kA) * Chọn Aptomat nhánh. - Chọn Aptomat lộ A1, B1, C2, A3 I = 250 = 361 (A) 3.0,4 Tra bảng PL 3.3 trang 355 sách thiết kế CCĐ cho xí nghiệp và nhà cao tầng, ta có thông số kỹ thuật sau: Aptomat do Merlin Gerin chế tạo, loại NS400N, 3 pha 4 cực Iđm = 400 (A), Uđm = 690 (V), IN = 10 (kA) - Chọn Aptomat lộ C1. 130 I = = 187 (A) 3.0,4 Tra bảng PL 3.3 trang 355 sách thiết kế CCĐ cho xí nghiệp và nhà cao tầng, ta có thông số kỹ thuật sau: Aptomat do Merlin Gerin chế tạo, loại NS250N, 3 pha 4 cực Iđm = 250 (A), Uđm = 690 (V), IN = 8 (kA) - Chọn Aptomat lộ A2, C3 200 I = = 289 (A) 3.0,4 Tra bảng PL 3.3 trang 355 sách thiết kế CCĐ cho xí nghiệp và nhà cao tầng, ta có thông số kỹ thuật sau: Aptomat do Merlin Gerin chế tạo, loại NS400N, 3 pha 4 cực Iđm = 400 (A), Uđm = 690 (V), IN = 10 (kA) - Chọn Aptomat lộ B2 và B3 150 I = = 216 (A) 3.0,4 37
  39. Tra bảng PL 3.3 trang 355 sách thiết kế CCĐ cho xí nghiệp và nhà cao tầng, ta có thông số kỹ thuật sau: Aptomat do Merlin Gerin chế tạo, loại NS250N, 3 pha 4 cực Iđm = 250 (A), Uđm = 690 (V), IN = 8 (kA) 38
  40. CHƢƠNG 3. BẢO VỆ CHỐNG SÉT VÀ NỐI ĐẤT 3.1. KHÁI NIỆM VỀ SÉT. SÐt lµ sù phãng ®iÖn trong khÝ quyÓn gi÷a c¸c ®¸m m©y tÝch ®iÖn vµ ®Êt hay gi÷a c¸c ®¸m m©y mang ®iÖn tr¸i dÊu. C¸c ®¸m m©y mang ®iÖn lµ kÕt qu¶ cña sù ph©n tÝch c¸c ®iÖn tÝch tr¸i dÊu vµ tËp trung chóng trong c¸c thµnh phÇn kh¸c nhau cña ®¸m m©y. PhÇn d•íi c¸c ®¸m m©y th•êng tÝch ®iÖn tÝch ©m, phÇn trªn th•êng tÝch ®iÖn tÝch d•¬ng. C•êng ®é ®iÖn tr•êng cña tô ®iÖn m©y ®Êt t¨ng dÇn lªn vµ khi c•êng ®é ®¹t tíi trÞ sè tíi h¹n 25 30 (KV)/cm2 th× kh«ng khÝ bÞ ion ho¸ vµ b¾t ®Çu trë nªn dÉn ®iÖn. Sù phãng ®iÖn chia lµm ba giai ®o¹n: . Giai ®o¹n phãng ®iÖn tiªn ®¹o tõng bËc. . Giai ®o¹n phãng ®iÖn chñ yÕu cña sÐt, khi dßng ®iÖn tiªn ®¹o võa míi ph¸t triÓn ®Õn ®Êt hay c¸c vËt dÉn ®iÖn nèi víi ®Êt. . Giai ®o¹n phãng ®iÖn thø ba cña sÐt kÕt thóc sù di chuyÓn c¸c ®iÖn tÝch cña m©y vµ tõ ®ã b¾t ®Çu phãng ®iÖn. Th•êng phãng ®iÖn sÐt gåm mét lo¹t sù phãng ®iÖn kÕ tiÕp nhau do sù di chuyÓn ®iÖn tÝch tõ c¸c thµnh phÇn kh¸c nhau cña ®¸m m©y. Qu¸ ®iÖn ¸p khÝ quyÓn ph¸t sinh trong hÖ thèng ®iÖn khi sÐt ®¸nh trùc tiÕp vµo vËt ngoµi trêi còng nh• khi sÐt ®¸nh gÇn c«ng tr×nh ®iÖn. Qu¸ ®iÖn ¸p do sÐt ®¸nh trùc tiÕp lµ nguy hiÓm nhÊt. 3.2. CÁC THIẾT BỊ CHỐNG SÉT. ThiÕt bÞ chèng sÐt bao gåm hÖ thèng cét, d©y chèng sÐt vµ hÖ thèng nèi ®Êt. Khi cã mét ®¸m m©y tÝch ®iÖn ©m ®i qua trªn ®Ønh cét thu l«i, nhê c¶m øng tÜnh ®iÖn ®Ønh cét thu l«i sÏ n¹p mét ®iÖn tÝch d•¬ng. Do ®Ønh cét thu l«i nhän nªn c•êng ®é diÖn tr•êng trong vïng kh¸ lín. §iÒu nµy t¹o nªn sù 39
  41. phãng ®iÖn tõ ®Çu cét thu l«i ®Õn ®¸m m©y tÝch ®iÖn tÝch ©m vµ chÝnh v× vËy mµ cã dßng ®iÖn phãng tõ ®¸m m©y xuèng ®Êt. §iÒu quan träng cña thiÕt bÞ chèng sÐt lµ chiÒu cao cét thu l«i vµ hÖ thèng nèi ®Êt ph¶i ®¶m b¶o. 3.2.1 ThiÕt bÞ chèng sÐt ®¸nh trùc tiÕp. Chñ yÕu cã hai lo¹i chÝnh sau: . Lo¹i theo tËp qu¸n kinh ®iÓn, ®ã lµ d¹ng ®Çu thu cña cét thu l«i th«ng th•¬ng ®Æt trªn c¬ së trªn nh÷ng ph¸t minh cña Franklin. . Lo¹i kh«ng theo tËp qu¸n hay lo¹i ®•îc t¨ng c•êng. Lo¹i ®•îc t¨ng c•êng cã phÈm chÊt tèt h¬n, ®ã lµ nh÷ng ®Çu thu nµy sÏ lµm ph¸t ra nh÷ng d¶i sím h¬n hoÆc cßn gäi lµ ESE. Nh÷ng cét thu l«i theo tËp qu¸n cña Franklin th•êng cã chiÒu cao h (23). Mét sè cét ë phÝa ®Çu l¹i cã nhiÒu ®iÓm ®•a ra hoÆc cã d¹ng ch©n chim, nh»m môc ®Ých trang trÝ. NhiÒu d¹ng kh¸c cã thÓ c¸c sîi d©y ®¬n gi¶n hoÆc d¶i b¨ng dÑt ®Æt däc theo bê t•êng hay trªn m¸i cña toµ nhµ. 3.2.2 ThiÕt bÞ chèng sÐt tõ ®•êng d©y vµo tr¹m. C¸c ®•êng d©y trªn kh«ng dï cã ®•îc b¶o vÖ chèng sÐt hay kh«ng th× c¸c thiÕt bÞ ®iÖn nèi víi chóng ®Òu ph¶i chÞu t¸c dông cña sãng sÐt truyÒn tõ ®•êng d©y ®Õn. Biªn ®é cña qu¸ ®iÖn ¸p khÝ quyÓn cã thÓ lín h¬n ®iÖn ¸p c¸ch ®iÖn cña thiÕt bÞ dÉn ®Õn chäc thñng c¸ch ®iÖn. V× vËy ®Ó b¶o vÖ c¸c thiÕt bÞ ®iÖn trong tr¹m biÕn ¸p tr¸nh sãng qu¸ ®iÖn ¸p truyÒn tõ ®•êng d©y vµo ph¶i dïng c¸c thiÕt bÞ chèng sÐt. Cã ba lo¹i chñ yÕu sau. * Khe hë phãng ®iÖn. Lµ thiÕt bÞ chèng sÐt ®¬n gi¶n nhÊt gåm hai ®iÖn cùc trong ®ã cã mét ®iÖn cùc nèi víi m¹ch ®iÖn cßn ®iÖn cùc kia nèi víi ®Êt. V× nã kh«ng cã bé phËn dËp hå quang nªn khi nã lµm viÖc b¶o vÖ r¬le cã thÓ c¾t m¹ch ®iÖn do vËy khe hë phãng ®iÖn th•êng chØ ®•îc dïng lµm b¶o vÖ phô hoÆc lµm mét bé phËn trong c¸c lo¹i chèng sÐt kh¸c. 40
  42. * Chèng sÐt èng. Gåm hai khe hë mét khe hë ®•îc ®Æt trong èng lµm b»ng vËt liÖu sinh khÝ nh• fibr« bakªlÝt. Khi ®iÖn ¸p qu¸ cao cÈ hai khe hë ®Òu phãng ®iÖn. D•íi t¸c dông cña hå quang chÊt sinh khÝ ph¸t nãng vµ s¶n sinh ra nhiÒu khÝ lµm cho ¸p suÊt trong èng t¨ng tíi hµng chôc atm vµ thæi t¾t hå quang. * Chèng sÐt van. Gåm hai phÇn tö chÝnh lµ khe hë phãng ®iÖn vµ ®iÖn trë lµm viÖc. Khe hë bao gåm mét chuçi c¸c khe hë nhá. §iÖn trë lµm viÖc lµ ®iÖn trë phi tuyÕn cã t¸c dông h¹n chÕ trÞ sè dßng ®iÖn ng¾n m¹ch tr¹m ®Êt qua chèng sÐt van khi sãng qu¸ ®iÖn ¸p chäc thñng, khe hë phãng ®iÖn. 3.3. LỰA CHỌN THIẾT BỊ CHỐNG SÉT. Do c¸c tr¹m biÕn ¸p cã c«ng suÊt S 500 (kVA) vµ ®iÖn ¸p lµ 10 (kV) nªn chän thiÕt bÞ chèng sÐt lµ chèng sÐt van, cã hÖ thèng tiÕp ®Êt ( phôc vô cho c¶ viÖc tiÕp ®Êt cña giµn tr¹m vµ trung tÝnh cña m¸y biÕn ¸p ) trong ®ã ®iÖn trë tiÕp ®Êt ph¶i 4 (). B¶ng 3.1. Th«ng sè chèng sÐt van AZLP-501B24. D.®iÖn phãng Lo¹i VËt liÖu U VËt liÖuvá ®/m ®/m AZLP-501B10 ¤xit kim lo¹i MO 10 10(kA) Sø 3.4. nèi ®Êt. §Æc ®iÓm cña hÖ thèng ®iÖn lµ ph©n bè trªn diÖn tÝch réng vµ cã ng•êi th•ờng xuyªn lµm viÖc víi thiÕt bÞ ®iÖn. Nguyªn nh©n dÉn ®Õn nh÷ng tai n¹n vÒ ®iÖn cã thÓ do c¸ch ®iÖn cña c¸c thiÕt bÞ ®iÖn bÞ chäc thñng, ng•êi vËn hành kh«ng tu©n theo c¸c yªu cÇu an toµn vÒ ®iÖn. . . sÐt ®¸nh trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp vµo c¸c thiÕt bÞ ®iÖn lµm h• háng c¸c thiÕt bÞ ®iÖn vµ g©y nguy hiÓm cho ng•êi vËn hµnh. Do ®ã hÖ thèng cung cÊp ®iÖn ph¶i cã biÖn ph¸p ®¶m b¶o c¸c thiÕt bÞ ®iÖn lµm viÖc tin cËy vµ an toµn cho ng•êi vËn hµnh. Ph•¬ng ph¸p 41
  43. ®¬n gi¶n vµ t•¬mg ®èi hiÖu qu¶ lµ ngoµi viÖc ®Æt thiÕt bÞ chèng sÐt ta thùc hiÖn nèi ®Êt cho thiÕt bÞ ®iÖn. Cã hai ph•¬ng ph¸p nèi ®Êt: * Nèi ®Êt lµm viÖc: cã nhiÖm vô ®¶m b¶o sù lµm viÖc b×nh th•êng cña c¸c thiÕt bÞ ®iÖn ë tr¹ng th¸i qui ®Þnh. * Nèi ®Êt b¶o vÖ ( nèi ®Êt an toµn ): b¶o vÖ con ng•êi b»ng c¸ch nèi ®Êt c¸c bé phËn lµm b»ng kim lo¹i cã thÓ mang ®iÖn khi x¶y ra sù cè. Trang bÞ nèi ®Êt bao gåm c¸c ®iÖn cùc vµ d©y nèi. ë tr¹m biÕn ¸p, vÒ nguyªn t¾c lµ ph¶i t¸ch rêi hai hÖ thèng nèi ®Êt lµm viÖc vµ nèi ®Êt b¶o vÖ, ®Ó phßng khi dßng ng¾n m¹ch lín hay dßng ®iÖn sÐt ®i vµo hÖ thèng nèi ®Êt lµm viÖc sÏ kh«ng g©y ®iÖn thÕ cao trªn hÖ thèng nèi ®Êt an toµn. Cã hai h×nh thøc nèi ®Êt: nèi ®Êt tù nhiªn vµ nèi ®Êt nh©n t¹o. Nèi ®Êt tù nhiªn lµ sö dông c¸c vËt liÖu tù nhiªn cã s½n nh• èng dÉn n•íc hay c¸c èng dÉn kh¸c b»ng kim lo¹i ®Æt trong ®Êt ( trõ c¸c èng dÉn b»ng kim lo¹i láng vµ khÝ dÔ ch¸y) c¸c kÕt cÊu kim lo¹i cña c«ng tr×nh nhµ cöa nèi ®Êt, c¸c vá bäc kim lo¹i cña c¸p ®Æt trong ®Êt . . . lµm trang bÞ nèi ®Êt. Nèi ®Êt nh©n t¹o: th•êng thùc hiÖn b»ng c¸c cäc thÐp, thanh thÐp dÑt h×nh ch÷ nhËt hay thÐp gãc tõ 23 (m) ®ãng s©u xuèng ®Êt sao cho ®Çu trªn c¸ch mÆt ®Êt mét kho¶ng 0,5  0,8 (m). D©y nèi ®Êt cÇn cã tiÕt diÖn tho¶ m·n ®é bÒn c¬ khÝ vµ æn ®Þnh nhiÖt, chÞu ®•îc dßng ®iÖn cho phÐp l©u dµi. D©y nèi ®Êt kh«ng ®•îc bÐ h¬n 1/3 tiÕt diÖn d©y dÉn pha. d©y dÉn th•êng dïng thÐp cã tiÕt diÖn 120 (mm2), nh«m 35 (mm2) hoÆc ®ång 25 (mm2). * Yªu cÇu kü thuËt ®èi víi nèi ®Êt: HÖ thèng nèi ®Êt ph¶i ®¶m b¶o trÞ sè nèi ®Êt ph¶i ®ñ nhá theo yªu cÇu ®èi víi tõng hÖ thèng cña nguån ®iÖn. §iÖn trë nèi ®Êt ë bÊt kú thêi ®iÓm nµo trong n¨m còng kh«ng ®•îc v•ît qu¸ trÞ sè ®iÖn trë cho phÐp. 42
  44. §¶m b¶o c©n b»ng thÕ tèt: chÊt l•îng cña hÖ thèng nèi ®Êt ph¶i ®¶m b¶o ®Ó ®iÖn ¸p ch¹m vµ ®iÖn ¸p b•íc khi cã ng¾n m¹ch lµ ®ñ nhá, ®¶m b¶o an toµn. §¶m b¶o ®é bÒn c¬ häc vµ chèng ¨n mßn hÖ thèng nèi ®Êt. ViÖc tÝnh chän kÝch th•íc lo¹i ®iÖn cùc ph¶i tÝnh ®Õn ®iÒu kiÖn thùc tÕ nèi ®Êt. C¸c mèi nèi ph¶i ®¶m b¶o ®é bÒn c¬ häc vµ chèng rØ. HÖ thèng nèi ®Êt ph¶i lµm viÖc æn ®Þnh, tin cËy vµ kinh tÕ. ViÖc tÝnh to¸n thiÕt kÕ ph¶i phï hîp, thi c«ng ph¶i ®óng qui ®Þnh, qui tr×nh ®Æt ra. * TrÞ sè cho phÐp cña ®iÖn trë nèi ®Êt: §èi víi c¸c thiÕt bÞ cã ®iÓm trung tÝnh kh«n nèi ®Êt trùc tiÕp vµ chØ dïng cho c¸c thiÕt bÞ cao ¸p. 250 R (3-1) cp I NÕu ®iÓm nèi trung tÝnh c¸ch ®iÖn vµ hÖ thèng nèi ®Êt cho c¶ c¸c thiÕt bÞ cao ¸p vµ h¹ ¸p. 125 R (3-2) cp I nh•ng kh«ng v•ît qu¸ 10 (). I: dßng ®iÖn ng¾n m¹ch ch¹m ®Êt mét pha, * Th«ng sè tÝnh to¸n b¶o vÖ nèi ®Êt: §iÖn trë nèi ®Êt cho phÐp Rcp = 4 (); Cäc tiÕp ®Þa dïng thÐp gãc L 60x60x6 (mm) cã chiÒu dµi lµ l = 2,5(m); Thanh nèi dïng thÐp dÑt 40x4 (mm) chon s©u 0,7(m) vµ ®•îc hµn vµo cäc tiÕp ®Þa. HÖ thèng tiÕp ®Þa ®•îc bè trÝ thµnh m¹ch kÝn. 43
  45. Tr¹m x©y dùng trªn ®Êt thÞt cã ®iÖn trë suÊt = 0,6.104 (cm). *TÝnh to¸n hÖ thèng nèi ®Êt: §iÖn trë cäc tiÕp ®Þa: 2l 1 4.H l R tt ln ln tb dc (3-3) 2. .l b 2 4.H tb l Trong ®ã: tt - §iÖn trë suÊt tÝnh to¸n cña ®Êt, cm. tt = .K (3-4) - ®iÖn trë suÊt phô thuéc vµo ®Þa h×nh; cm. K – hÖ sè mïa víi cãc tiÕp ®Þa th¼ng ®øng, mïa m•a K =1,5; l – ChiÒu dµi cäc tiÕp ®Þa; 1 250 Htb H 0 70 195(cm) 2 2 H0 – chiÒu s©u ch«n cäc; Thay sè vµo c«ng thøc ( 4-3) ta cã: 1,5.0,6.104 2.250 1 4.195 250 Rdc ln ln 27,258  2.3,14.250 6 2 4.195 250 Sè l•îng cäc theo lý thuyÕt: R N dc lt (3-5) Rd Thay sè vµo c«ng thøc trªn ta cã: Nlt = 7 (cäc) Kho¶ng c¸ch gi÷a hai cäc tiÕp ®Þa lµ a = 5 (m); 44
  46. a Tra b¶ng 2 , N = 7 (cäc), hÖ sè sö dông cäc tiÕp ®Þa  = 0,71 l lt t® R dc N (3-6) R d .td Thay sè vµo c«ng thøc trªn ta cã: 27,258 N = 10 (cäc) 4.0,71 a Víi 2 , N = 10 tra b¶ng ta cã  = 0,66 l §iÖn trë nèi ®Êt sè cäc tiÕp ®Þa võa tÝnh ®•îc. R dc R tt (3-7) N. td Thay sè vµo c«ng thøc trªn : 27,258 Rtt = 4,13 () 10.0,66 Tæng chiÒu dµi thanh nèi cäc tiÕp ®i¹: L = N.a = 10.500 =5000 (cm) §é ch«n s©u cña thanh nèi ngang h = h0 + b/2 = 80 + 4/2 =82 (cm). §iÖn trë thanh nèi ®•îc x¸c ®Þnh: 2.l 2 R tt ln thn 2. .l b.h (3-8) Thay sè vµo c«ng thøc trªn 1,5.0,6.104 2.50002 R ln 3,421() thn 2.3,14.5000 4.82 §iÖn trë nèi ®Êt nh©n t¹o cña toµn hÖ thèng. 45
  47. R .R R tt thn  (3-9) R tt R thn Thay sè vµo c«ng thøc trªn ta cã: 4,13.3,421 R 1,871()  4,13 3,421 Nh• vËy hÖ thèng nèi ®Êt tÝnh to¸n gåm 10 cäc tiÕp ®Þa vµ thanh nèi hµn liªn kÕt cäc víi nhau tho¶ m·n ®iÖn trë nèi ®Êt hÖ thèng. 46
  48. KÊT LUẬN Qua 3 tháng thực hiện đề tài tốt nghiệp và đươc sự giúp đỡ tận tình của Thạc sĩ Đỗ Thị Hồng Lý cùng các thầy cô trong bộ môn Điện tự động công nghiệp, cùng sự cố gắng của bản thân và kiến thức của mình sau những năm học tại trường, đến nay em đã hoàn thành đề tài tốt nghiệp của mình “ Thiết kế hệ thống cung cấp điện cho xã Lâm Động “. Sau khi hoàn thành bản đồ án này, em đã thu nhận được các vấn đề sau: Biết cách tính toán một mạng điên cụ thể cho một địa phương. Quan sát thực tế và tìm hiểu một số trang thiết bị trong mạng điện. Củng cố thêm kiến thức còn thiếu về mạng và cung cấp điện. Tuy nhiên, do còn nhiều hạn chế về kiến thức của bản thân và hiểu biết về thực tế còn ít. Vì vậy, trong bản đề tài này còn nhiều thiếu sót và có những hạn chế nhất định nên em mong thầy cô và các bạn đóng góp ý kiến để bản đồ án có thể hoàn thiện hơn. Em xin chân thành cảm ơn ! 47
  49. TÀI LIỆU THAM KHẢO [1]. Ngô Hồng Quang (2003), Cung cấp điện, NXB Giáo dục. [2]. Ngô Hồng Quang (2000), Sổ tay và lựa chọn tra cứu thiết bị điện từ 0,4 – 500 (kV), NXB Khoa học và kỹ thuật Hà Nội. [3] . Ngô Hồng Quang -Vũ Văn Tẩm (2003), Thiết kế cấp điện, NXB Khoa học và kỹ thuật Hà Nội. [4]. Nguyễn Công Hiền - Nguyễn Mạnh Hoạch (2000), Hệ thống cung cấp điện của xí nghiệp công nghiệp đô thị và cao tầng, NXB Khoa học và kỹ thuật Hà Nội. 48