Luận văn Phát triển kinh doanh dịch vụ thông tin di động Viettel tại ĐăkLăk
105 trang
3500
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Luận văn Phát triển kinh doanh dịch vụ thông tin di động Viettel tại ĐăkLăk", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Tài liệu đính kèm:
- luan_van_phat_trien_kinh_doanh_dich_vu_thong_tin_di_dong_vie.pdf
Nội dung text: Luận văn Phát triển kinh doanh dịch vụ thông tin di động Viettel tại ĐăkLăk
- Tr êng ®¹i häc kinh tÕ quèc d©n LÊ THANH HÀ PH¸T TRIÓN KINH DOANH DÞCH Vô TH¤NG TIN DI §éNG VIETTEL T¹I §¡KL¡K Chuyªn ng nh: qu¶n trÞ kinh doanh tæng hîp Ngư i hư ng d n khoa h c: PGS TS. VŨ MINH TRAI Hµ Néi, th¸ng 3 n¨m 2011
- L I C M ƠN Tôi xin chân thành c m ơn khoa qu n tr kinh doanh t ng h p, trư ng ñ i h c Kinh t Qu c dân ñã t o ñi u ki n cho Tôi th c hi n lu n văn này. Tôi xin g i l i c m ơn sâu s c t i PGS.TS. Vũ Minh Trai ñã t n tình hư ng d n Tôi trong su t th i gian th c hi n lu n văn. Tôi xin ñư c bày t lòng bi t ơn t i các Th y Cô giáo ñã tham gia gi ng d y l p cao h c khóa 17 – Tây nguyên, chuyên ngành Qu n tr Kinh doanh T ng h p, nh ng ngư i ñã cung c p và truy n th cho Tôi nhi u ki n th c lý lu n quý báu trong nh ng năm h c v a qua ñ t ñó giúp ích cho Tôi r t nhi u trong quá trình h c t p, nghiên c u cũng như trong th c ti n công tác. Tôi cũng xin trân tr ng c m ơn Ban Giám ñ c Chi nhánh Viettel Đ k L k ñã t o ñi u ki n cho tôi hoàn thành lu n văn này. Và cu i cùng Tôi xin ñư c nói l i c m ơn t i gia ñình, b n bè, ñ ng nghi p cơ quan ñã giúp ñ , khích l cũng như phê bình, góp ý trong su t quá trình h c t p và hoàn thành lu n văn này. H c viên cao h c Lê Thanh Hà
- L I CAM ĐOAN Tôi xin cam ñoan ñây là công trình nghiên c u ñ c l p c a cá nhân Tôi v i s c v n c a Ngư i hư ng d n khoa h c: PGS.TS. Vũ Minh Trai. T t c các ngu n tài li u ñã ñư c công b ñ y ñ , n i dung c a Lu n văn là trung th c. H c viên cao h c Lê Thanh Hà
- M C L C DANH M C B NG BI U, HÌNH V TÓM T T LU N VĂN L I M Đ U 1 CHƯƠNG 1: LÝ LU N CƠ B N V PHÁT TRI N KINH DOANH D CH V THÔNG TIN DI Đ NG 3 1.1. Khái quát v d ch v thông tin di ñ ng 3 1.1.1. Khái ni m và ñ c ñi m c a d ch v 3 1.1.2. D ch v thông tin di ñ ng 5 1.2. Vai trò c a doanh nghi p kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng trong n n kinh t th trư ng 11 1.3. Phát tri n kinh doanh và nh ng ch tiêu ñánh giá phát tri n kinh doanh c a doanh nghi p kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng 14 1.3.1. H th ng kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng t i Vi t Nam 14 1.3.2. N i hàm phát tri n kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng 15 1.3.3. Nh ng ch tiêu ñánh giá s phát tri n kinh doanh c a doanh nghi p kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng 18 1.4. Nh ng nhân t nh hư ng ñ n s phát tri n kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng Viettel t i Đăklăk 23 1.4.1. S phát tri n nhanh chóng c a công ngh thông tin 23 1.4.2. M c s ng, nhu c u và th hi u c a khách hàng thay ñ i 25 1.4.3. S phân công và chuyên môn hóa trong lĩnh v c d ch v 25 1.4.4. Xu hư ng h i nh p khu v c và qu c t trong lĩnh v c kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng 26 1.4.5. Gia tăng s lư ng các doanh nghi p thu c các thành ph n kinh t v kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng 28 1.4.6. S can thi p và ñi u ti t c a Chính ph ñ i v i lĩnh v c thông tin di ñ ng 29
- 1.5. Kinh nghi m phát tri n kinh doanh c a các doanh nghi p kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng trên th gi i 30 1.5.1. Bài h c kinh nghi m t SK Telecom 30 1.5.2. Bài h c kinh nghi m t China Mobile 31 1.5.3. Bài h c kinh nghi m rút ra cho chi nhánh Viettel Đăklăk 33 CHƯƠNG 2: TH C TR NG PHÁT TRI N KINH DOANH D CH V THÔNG TIN DI Đ NG VIETTEL T I ĐĂKLĂK 35 2.1. Gi i thi u khái quát v T p ñoàn vi n thông quân ñ i – chi nhánh ĐăkLăk 35 2.1.1. T ng quan v chi nhánh Viettel Đăklăk 35 2.1.2. Cơ c u t ch c b máy ch c năng, nhi m v phòng ban 36 2.2. Th c tr ng phát tri n kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng Viettel t i ĐăkLăk 40 2.2.1. T c ñ tăng trư ng thuê bao và th ph n 43 2.2.2. Tr m phát sóng và t c ñ tăng tr m phát sóng 45 2.2.3. Doanh thu và t c ñ tăng doanh thu 47 2.2.4. L i nhu n và t c ñ tăng l i nhu n 48 2.2.5. Công tác Marketing, xây d ng và phát tri n thương hi u 49 2.2.6. Phát tri n quy mô d ch v 50 2.2.7.M c ñ ưa thích và s hài lòng c a khách hàng 50 2.2.8. V ñ i m i t ch c qu n lý doanh nghi p 51 2.3. Phân tích mô hình SWOT c a chi nhánh Viettel Đăklăk 52 2.3.1. Đi m m nh 52 2.3.2. Đi m y u 53 2.3.3. Cơ h i 53 2.3.4. Nguy cơ 54 2.4. Đánh giá ho t ñ ng phát tri n kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng Viettel t i Chi nhánh ĐăkLăk 55
- 2.4.1. Th trư ng thông tin di ñ ng Đăklăk 55 2.4.2. Nh ng thành t u ñ t ñư c và nh ng h n ch còn t n t i c a chi nhánh 56 CHƯƠNG 3: PHƯƠNG HU NG VÀ GI I PHÁP PHÁT TRI N KINH DOANH D CH V THÔNG TIN DI Đ NG VIETTEL T I ĐĂKLĂK 59 3.1. M c tiêu và phương hư ng phát tri n ngành thông tin di ñ ng Đăklăk trong giai ño n t i 59 3.1.1. M c tiêu phát tri n ngành thông tin di ñ ng Đăklăk ñ n năm 2010, 2020 59 3.1.2. Phương hư ng phát tri n ngành thông tin di ñ ng Đăklăk ñ n năm 2010, 2020 60 3.2. Gi i pháp phát tri n kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng Viettel t i ĐăkLăk 62 3.2.1. Gi i pháp m r ng vùng ph sóng và nâng cao ch t lư ng d ch v 62 3.2.2. Gi i pháp tăng thuê bao và m r ng th ph n 64 3.2.3. Gi i pháp phát tri n quy mô d ch v 66 3.2.4. Gi i pháp Marketing, xây d ng và phát tri n thương hi u 69 3.2.5. Gi i pháp tăng doanh thu 72 3.2.6. Gi i pháp v t ch c và qu n lý doanh nghi p 75 3.4. Ki n ngh v i ngành và cơ quan qu n lý Nhà nư c 80 K T LU N 82 TÀI LI U THAM KH O
- DANH M C CÁC T VI T T T Ti ng Vi t Ti ng Anh 3G Th h th 3 Third Generation ABC Trung tâm qu n lý khách hàng & Administration, Billing and tính cư c Customer Care Center ADSL Đư ng dây thuê bao s b t ñ i x ng Asymmetric Digital Subscriber Line AMPS D ch v ñi n tho i di ñ ng tiên ti n Advanced Mobile Phone Service ARPU Doanh thu trung bình trên m t khách Average Revenue Per User hàng ASEAN Hi p h i các nư c Đông Nam á Association of Southeast Asian Nations ATM Ch ñ truy n d n không ñ ng b Asynchronous Transfer Mode AUC Trung tâm nh n th c Authentication Centre BCC H p ñ ng h p tác kinh doanh Business Co Operation Contract BSC B ñi u khi n tr m cơ s Base Station Controller BTS Tr m thu phát cơ s Base Transceiver Station CDMA Truy nh p ghép kênh theo mã Code Division Multiple Access CIV T p ñoàn kinh t Comvik/Kinnevik Comvik/Kinnevik DCS H th ng thông tin t bào s Digital Cellular System EDGE Truy n d n t c ñ cao c a m ng GSM Enhanced Data rates for GSM Evolution EDI Trao ñ i d li u ñi n t Electronic Data Interchange EIR B nh n d ng thi t B Equipment Indentify Register ETST Vi n tiêu chu n vi n thông châu Âu European Telecommunication Standardization Institute FDI Đ u tư tr c ti p nư c ngoài Foreign Direct Investment GDP T ng s n ph m qu c n i Gross Domestic Product GNP T ng s n lư ng qu c dân Gross National Product GPRS D ch v vô tuy n chuy n m ch gói Genaral Paket Radio Service GSM H th ng thông tin di ñ ng toàn c u Global System for Mobile
- HLR B ñ nh v thuê bao ch Home Location Register HSDPA Truy nh p gói t c ñ cao High Speed Download Packet Access IMS H th ng s n xu t thông minh Intelligent Manufacturing Systems IN M ng thông minh Intelligent Network ITU Liên minh vi n thông qu c t International Telecommunication Union LBS D ch v ñ nh v cơ b n Location based services MCA Thông báo cu c g i nh Missed Call Alert MFN M ng ña t n Multi frequency network MMS D ch v nh n tin ña phương ti n Multimedia Messaging Service MS Tr m di ñ ng Mobile Station MSC Trung tâm chuy n m ch di ñ ng Mobile Switching Center NGN M ng th h m i Next Generation Networking NMT Đi n tho i di ñ ng B c Âu Nordic Mobile Telephone OMC Trung tâm khai thác B o dư ng Operation Maintenance Center PLMN M ng di ñ ng m t ñ t công c ng Public Land Mobile Network PR Quan h công chúng Public relations PUK Khóa gi i mã cá nhân Personal Unblocking Key R&D Nghiên c u và phát tri n Research and development SMS D ch v nh n tin ng n Short Messager Service TACS D ch v truy nh p truy n thông Total Access Communications Service TDMA Truy nh p ghép kênh theo th i gian Time division multiple Access TQM Qu n tr ch t lư ng Total Quality Management TRAU B ph i h p truy n d n tín hi u Transcoding Rate Adaption Unit UMTS H th ng vi n thông di ñ ng ña năng Universal Mobile Telecommunications System USSD D li u d ch v h tr b t c u trúc Unstructured Supplementary Service Data
- VLR B ñ nh v thuê bao khách Visitor Location Register WAP Th t c ng d ng vô tuy n Wireless Application Protocol WCDMA Truy nh p ghép kênh theo mã băng Wideband Code Division r ng Multiple Access WiMAX Truy nh p vi ba tương tác toàn c u Worldwide Interoperability for Microwave Access WTO T ch c thương m i th gi i World Trade Organization Ti ng Vi t BCVT Bưu chính Vi n thông CBCNV Cán b công nhân viên CNBCVT Công ngh Bưu chính Vi n thông CSKH Chăm sóc khách hàng DV D ch v DVKH D ch v khách hàng DVTTDĐ D ch v thông tin di ñ ng EVN Công ty Thông tin vi n thông ñi n l c GPC Công ty D ch v vi n thông Vinaphone HT Công ty c ph n Vi n thông Hà N i KD Kinh doanh SPT Công ty c ph n d ch v Bưu chính Vi n thông Sài gòn TTDĐ Thông tin di ñ ng Viettel T ng công ty Công ty Vi n thông quân ñ i VMS Công ty Thông tin di ñ ng VNPT T p ñoàn Bưu chính Vi n thông
- DANH M C B NG BI U, HÌNH V B ng 1.1: Các lo i hình d ch v thông tin di ñ ng 7 B ng 1.2: B ng th ng kê các nhà khai thác thông tin di ñ ng hàng ñ u th gi i 32 B ng 2.1: Các d ch v giá tr gia tăng 41 B ng 2.2: Các d ch v c a thuê bao tr trư c 42 B ng 2.3: Các d ch v c a thuê bao tr sau 43 B ng 2.4: T c ñ tăng trư ng thuê bao và th ph n (2005 2009) 43 B ng 2.5: Tr m phát sóng và t c ñ tăng tr m phát sóng (2005 2009) 46 B ng 2.6: Doanh thu và t c ñ tăng doanh thu (2005 2009) 47 B ng 2.7: Chi phí, L i nhu n c a Vietel (2005 2009) 48 Hình 1.1:Sơ ñ quy trình th c hi n cu c g i trên m ng s d ng công ngh GSM 7 Hình 2.1: Sơ ñ cơ c u b máy t ch c Viettel chi nhánh Đăklăk 36 Hình 2.2: Bi u ñ tăng trư ng thuê bao c a Viettel (2005 2009) 44 Hình 2.3: Bi u ñ tăng trư ng th ph n c a Viettel(2005 2009) 45 Hình 2.4: Tình hình phát tri n m ng lư i c a Viettel (2005 2009) 46 Hình 2.5: Tình hình phát tri n doanh thu c a Viettel (2005 2009) 47 Hình 2.6: Doanh thu, Chi phí, L i nhu n c a Vietel (2005 2009) 49 Hình 2.7: Th ph n c a cácDN kinh doanh d ch v TTDĐ t i Đăklăk năm 2009 56
- Tr−êng ®¹i häc kinh tÕ quèc d©n LÊ THANH HÀ PH¸T TRIÓN KINH DOANH DÞCH Vô TH¤NG TIN DI §éNG VIETTEL T¹I §¡KL¡K Chuyªn ngµnh: qu¶n trÞ kinh doanh tæng hîp Ngư i hư ng d n khoa h c: PGS TS. VŨ MINH TRAI Hµ Néi, th¸ng 3 n¨m 2011
- i Trong nh ng năm qua, n n kinh t Vi t Nam phát tri n m nh m v m i m t. S gia nh p t ch c thương m i Th gi i WTO m ra nh ng cơ h i và thách th c l n cho s phát tri n Đ t nư c nói chung và t ng ngành t ng lĩnh v c nói riêng. Cùng v i xu th chung ñó, lĩnh v c thông tin di ñ ng ñư c coi là m t trong nh ng ngành – là cơ s h t ng cho n n kinh t . Bên c nh vi c trao ñ i thông tin qua thư, ñi n tho i c ñ nh và Internet thì vi c trao ñ i thông tin qua ñi n tho i di ñ ng ngày càng t ra ưu vi t hơn. Đi n tho i di ñ ng ngày càng tích h p nhi u ch c năng hơn. Do ñó, các nhà cung c p d ch v thông tin di ñ ng luôn mu n khai thác t i ña nh ng ch c năng này ñ phát tri n các lo i hình d ch v m i tương x ng. Vi c phát tri n kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng ñư c các nhà cung c p m ng r t quan tâm trong giai ño n hi n nay. Vì nó không nh ng t o ra l i nhu n mà còn là vũ khí c nh tranh hi u qu ñ thu hút khách hàng, khi mà th trư ng di ñ ng ñang có s tăng trư ng l n và nhu c u ngày càng cao c v s lư ng và ch t lư ng. Thông tin di ñ ng là m t lĩnh v c ñòi h i v n ñ u tư l n và s ñ i m i liên t c v công ngh kĩ thu t ñ nâng cao ch t lư ng m ng lư i, ch t lư ng d ch v và ña d ng hoá các lo i hình d ch v . T p ñoàn vi n thông quân ñ i nói chung và chi nhánh Vietel Đăklăk nói riêng luôn ph i ñ i m t v i nh ng thách th c và khó khăn trong quá trình kinh doanh. Chính vì v y, ñ y m nh ho t ñ ng kinh doanh d ch v là ñi u ki n s ng còn ñ i v i chi nhánh Xu t phát t nh ng v n ñ trên tác gi ñã ch n ñ tài: “Phát tri n kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng Viettel t i ĐăkLăk ” làm lu n văn c a mình Đ tài nghiên c u và h th ng hoá các v n ñ lý lu n cơ b n v phát tri n kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng. Trên cơ s ñánh giá th c tr ng phát tri n kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng Viettel t i ĐăkLăk. T ñó, ñ tài ñ xu t m t s gi i pháp nh m phát tri n kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng Viettel t i ĐăkLăk.
- ii 1. Lý lu n cơ b n v phát tri n kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng D ch v thông tin di ñ ng là m t lo i hình d ch v vi n thông cho phép ngư i s d ng có th th c hi n quá trình ñàm tho i, trao ñ i thông tin b ng thi t b ñ u cu i ñ c bi t (bao g m 1 ñi n tho i di ñ ng và simcard). Qua quá trình gi i mã tín hi u ñi n t c a h th ng thông tin vô tuy n, vào m t th i ñi m thu c ph m vi ph sóng c a nhà cung c p d ch v , ngư i s d ng d ch v có th ch ñ ng khai thác s d ng d ch v . D ch v thông tin di ñ ng mang nh ng ñ c ñi m sau: Mang l i hi u qu thông tin liên l c m i nơi, m i lúc; có tính b o m t r t cao vì thông tin trong lúc truy n ñi ñã ñư c mã hoá; giá c a d ch v thông tin di ñ ng cao hơn giá d ch v ñi n tho i c ñ nh, s n ph m thay th ch y u; là m t d ch v thông tin liên l c hi n ñ i; s n ph m d ch v thông tin di ñ ng mang tính ch t vùng mi n; quy t ñ nh mua d ch v thông tin di ñ ng ph c t p hơn quy t ñ nh mua m t s n ph m h u hình vì khó ñánh giá ch t lư ng. Cũng gi ng như các doanh nghi p khác, doanh nghi p kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng cũng có vai trò c a m t doanh nghi p theo quy ñ nh c a lu t pháp. Ngoài ra, s gia tăng c a các doanh nghi p kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng v i t c ñ phát tri n nhanh và l i nhu n cao ñã góp ph n vào s tăng trư ng kinh t và n ñ nh xã h i. Trong kinh doanh, khi nói ñ n phát tri n ngư i ta thư ng ñ c p ñ n hai xu hư ng chính: phát tri n kinh doanh theo chi u sâu và phát tri n kinh doanh theo chi u r ng. M i m t ñ nh hư ng phát tri n ñ u mu n nh m ñ n m t cái ñích nh t ñ nh khác nhau, và tuỳ thu c vào vi c phân tích tình hình c nh tranh mà m i doanh nghi p ñưa ra m t ñ nh hư ng phát tri n kinh doanh cho mình. Khi ñ c p ñ n phát tri n kinh doanh theo chi u r ng là ñ c p ñ n s lư ng, kh i lư ng kinh doanh. Đ i v i ngành thông tin di ñ ng, kh i lư ng kinh doanh ñư c th hi n hai thư c ño cơ b n là s thuê bao và s tr m thu phát sóng. Còn phát tri n kinh doanh theo chi u sâu t c là t p trung vào ch t lư ng kinh doanh và các v n ñ liên quan ñ n giá tr . Do yêu c u t th trư ng và s c ép c nh tranh, các doanh nghi p kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng t i Vi t Nam b t ñ u có xu hư ng phát tri n kinh doanh c chi u sâu l n chi u r ng ñ c nh tranh l i ñ i th . T u chung l i, dù phát tri n kinh doanh theo hình th c chi u sâu hay chi u r ng, m t doanh nghi p kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng ph i phát tri n các
- iii lĩnh v c sau khi phát tri n kinh doanh. Sau ñây là m t s ch tiêu phát tri n kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng: M r ng vùng ph sóng và dung lư ng m ng lư i; phát tri n thuê bao và m r ng th ph n; phát tri n quy mô d ch v ; tăng doanh thu; ñ y m nh các công tác Marketing, xây d ng và phát tri n thương hi u; ñ i m i t ch c, qu n lý doanh nghi p. Bên c nh ñó trong quá trình ho t ñ ng, doanh nghi p ch u s tác ñ ng c a các nhân t bên ngoài nh hư ng ñ n s phát tri n kinh doanh, ch ng h n như: S phát tri n nhanh chóng c a công ngh thông tin; m c s ng, nhu c u và th hi u c a khách hàng thay ñ i; s phân công và chuyên môn hóa trong lĩnh v c d ch v ; xu hư ng h i nh p khu v c và qu c t trong lĩnh v c kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng; gia tăng s lư ng các doanh nghi p thu c các thành ph n kinh t v kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng; s can thi p và ñi u ti t c a Chính ph ñ i v i lĩnh v c thông tin di ñ ng vì v y, vi c phân tích các y u t nh hư ng ñ n ho t ñ ng c a doanh nghi p, giúp cho doanh nghi p d ñoán ñư c chi u hư ng c a s thay ñ i c a môi trư ng, t ñó có th ra các quy t ñ nh ñúng ñ n Tóm l i, Chương 1 ñã làm rõ các cơ s lý lu n ñ phát tri n kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng, ñã ñi ñ n phân tích các y u t nh hư ng ñ n vi c phát tri n kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng và nêu ra h th ng các ch tiêu ñ ñánh giá phát tri n kinh doanh c a các doanh nghi p này. Các bài h c kinh nghi m t các doanh nghi p l n các nư c có th trư ng d ch v thông tin di ñ ng phát tri n cho th y, ñ phát tri n kinh doanh d ch v này chi nhánh c n ph i t p trung ñ u tư phát tri n m ng lư i th t m nh và ñi trư c m t bư c ñ m r ng th trư ng, tăng th ph n cho doanh nghi p. 2. Th c tr ng phát tri n kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng viettel t i Đăklăk B t ñ u ho t ñ ng t ngày 01/07/2004 ch là c a hàng nh v i s lư ng cán b công nhân viên (CBCNV) là 04 ngư i. Th c hi n ch c năng s n xu t kinh doanh theo k ho ch c a T p ñoàn vi n thông quân ñ i (TCT trư c ñây). Hi n nay Viettel ñang cung c p các d ch v bao g m: d ch v giá tr gia tăng, d ch v thuê bao tr sau, d ch v thuê bao tr trư c Tình hình phát tri n kinh doanh c a Viettel t năm 2005 ñ n nay ñư c th hi n qua các ch tiêu phân tích như sau: T c ñ tăng trư ng thuê bao và th ph n; tr m phát sóng và t c ñ tăng tr m phát sóng; doanh thu và t c ñ tăng doanh thu; l i nhu n và t c ñ tăng l i nhu n; công tác Marketing, xây
- iv d ng và phát tri n thương hi u; phát tri n quy mô d ch v ; m c ñ ưa thích và s hài lòng c a khách hàng; v ñ i m i t ch c qu n lý doanh nghi p. Qua phân tích th c tr ng phát tri n kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng Viettel t i Đăklăk, lu n văn cho th y ñư c t m quan tr ng c a vi c phát tri n kinh doanh trong lĩnh v c thông tin di ñ ng có nh hư ng như th nào ñ n s t n t i và phát tri n c a các doanh nghi p kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng. T ñó doanh nghi p có th ñánh giá ñư c năng l c c a chi nhánh thông qua mô hình phân tích SWOT, mô hình này t p trung phân tích các y u t bên trong và các y u t bên ngoài tác ñ ng vào quá trình ho t ñ ng kinh doanh c a chi nhánh như th nào. Trên cơ s ñó, chi nhánh có nh ng ñ xu t gi i pháp nh m phát huy ñư c nh ng ñi m m nh, nh ng l i th c nh tranh, t n d ng ñư c các cơ h i, các th i cơ trong kinh doanh. Đ ng th i tìm cách h n ch nh ng khuy t ñi m, tránh các nguy cơ thách th c t bên ngoài. Ph n cu i chương 2, lu n văn t p trung ñánh giá nh ng thành t u ñ t ñư c và nh ng h n ch còn t n t i trong quá trình ho t ñ ng c a chi nhánh trong th i gian qua. (1) Nh ng thành t u ñ t ñư c: Th nh t, v thuê bao và doanh thu, chi nhánh ñã hoàn thành vư t m c các ch tiêu k ho ch do T p ñoàn vi n thông thông quân ñ i giao. K t qu s n xu t kinh doanh c a chi nhánh năm 2009 g p hơn 13 l n so v i năm ñ u m i thành l p. Th hai, v phát tri n m ng lư i, chi nhánh ñã có nh ng bư c ti n m nh m và táo b o trong vi c tri n khai các k ho ch ñ u tư phát tri n m ng lư i v i quy mô vư t tr i so v i các năm v trư c. Ch tính riêng trong năm 2006 sau m t năm h at ñ ng s tr m phát sóng v i dung lư ng m ng lư i m r ng và phát tri n g p g n 4 l n so v i năm 2005 và ñ n năm 2009 con s này lên g p 56 l n. Th ba, chi nhánh luôn chú tr ng xây d ng và tri n khai các chương trình nh n di n thương hi u ñi ñôi v i ch ñ ng nghiên c u các d ch v m i cho khách hàng. Th tư, Xã h i hóa d ch v thông tin di ñ ng, v i m c tiêu mang d ch v thông tin di ñ ng ñ n cho m i ngư i, chi nhánh trong th i gian qua ñã t ng bư c xã h i hóa d ch v thông tin di ñ ng. (2) Nh ng t n t i: Th nh t, Ch t lư ng và thái ñ ph c v c a giao d ch viên t i các c a hàng chưa cao và tương x ng v i t m c c a chi nhánh trong ñó có nguyên nhân ít ñư c ñào t o, t c ñ phát tri n m ng lư i quá nhanh, ñ ng l c làm vi c (lương, thư ng, ). Th hai, tình tr ng thi u SIM còn x y ra t i các ñ i lý, c a hàng. Nguyên nhân ch quan do chưa bám sát
- v ho t ñ ng bán hàng t i các ñ i lý, chưa ch ñ ng trong ho t ñ ng nh p SIM ph c v bán hàng. Nguyên nhân Khách quan do ch ng lo i quá nhi u và phân b r t ph c t p cho t ng ñ u s và HLR. Th ba, m c dù ñư c ñánh giá là doanh nghi p m nh trong ngành Vi n thông, nhưng t c ñ phát tri n và ñ u tư m ng lư i, ng d ng công ngh thông tin trong công tác qu n lý, ch ñ o, ñi u hành c a chi nhánh còn ch m, chưa ñáp ng ñ nhu c u s n xu t kinh doanh. Th tư, l c lư ng lao ñ ng c a chi nhánh ñã l n m nh c v s lư ng và ch t lư ng song ña s l i là lao ñ ng tr nên còn thi u kinh nghi m v ñi u hành, qu n lý. Tóm l i, chương 2 ñã làm rõ các ñ c ñi m c a phát tri n kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng t i Đăklăk v i cơ s h t ng công ngh , ngu n v n, ngu n nhân l c, Trong nh ng năm qua, chi nhánh ñã không ng ng phát tri n kinh doanh theo chi u sâu và chi u r ng v i t c ñ doanh thu tăng ñ u các năm, t c ñ phát tri n vùng ph sóng tăng m nh m ñ c bi t trong 2 năm g n ñây, và quy mô d ch v liên t c ñư c m r ng cùng v i t c ñ phát tri n kênh phân ph i. Đ n nay, khách hàng ñã có th ti p c n d ch v m t cách nhanh chóng và ti n l i b t kỳ ñâu trên ñ a bàn t nh. Tuy nhiên, phân tích th c tr ng phát tri n kinh doanh c a chi nhánh cũng cho th y nhi u h n ch c a th trư ng như: ch y ñua khuy n mãi khi n ch t lư ng d ch v suy gi m, thuê bao o nhi u, quá t i dành cho d ch v tư v n, chăm sóc khách hàng 3. Gi i pháp phát tri n kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng Viettel t i ĐăkLăk Trong lu n văn, tác gi ñ xu t m t s gi i pháp nh m phát tri n kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng Viettel t i Đăklăk như: m r ng vùng ph sóng và nâng cao ch t lư ng d ch v , tăng thuê bao và m r ng th ph n, phát tri n quy mô d ch v , Marketing xây d ng và phát tri n thương hi u, tăng doanh thu, Gi i pháp tăng cư ng các ho t ñ ng chăm sóc khách hàng, t ch c và qu n lý doanh nghi p. V gi i pháp m r ng vùng ph sóng và nâng cao ch t lư ng d ch v : Ch t lư ng m ng là y u t quan tr ng nh hư ng ñ n quy t ñ nh mua hàng c a khách hàng, nó cũng là công c c nh tranh h u hi u. Do ñó ñ u tư cho m ng lư i ph i ñi trư c m t bư c trong ho t ñ ng s n xu t kinh doanh, vì nó quy t ñ nh ñ n ch t lư ng d ch v mà doanh nghi p cung c p. Vì v y chi nhánh mu n t n t i và phát tri n trên th trư ng ph i thư ng xuyên nâng cao ch t lư ng c a m ng. C th , Chi nhánh c n ñ y m nh ng d ng và tri n khai công ngh m i; ñ u tư thêm t ng ñài
- vi MSC, B ghi ñ nh v thư ng trú HLR, h ñi u khi n tr m g c BSC, tr m thu phát g c BTS ñ làm tăng dung lư ng m ng; t ch c l c lư ng chuyên gia nghiên c u chi n lư c công ngh và phát tri n m ng lư i; nâng cao ch t lư ng d ch v ñ c bi t các d ch v c t lõi. C i thi n tình tr ng ngh n m ch, t c ñ ch m thông qua vi c nâng c p dung lư ng ñư ng truy n; tăng cư ng các công tác b o dư ng, t i ưu hoá và ñi u hành m ng lư i, b o ñ m m ng lư i ho t ñ ng n ñ nh, không có s c x y ra trên toàn m ng. Khi công tác ñ u tư và phát tri n m ng lư i ñi trư c m t bư c thì các gi i pháp thúc ñ y và phát tri n kinh doanh m i có cơ h i thành công. V gi i pháp tăng thuê bao và m r ng th ph n: (1) Xây d ng và kh ng ñ nh v trí thương hi u c a doanh nghi p. Đ xây d ng và kh ng ñ nh ñư c v trí thương hi u c a mình vư t lên trên thương hi u c a doanh nghi p khác trong th trư ng, chi nhánh ph i ti n hành phân tích môi trư ng ngành, môi trư ng c nh tranh và môi trư ng n i b ñ ñ ra m t chi n lư c ñ nh v phù h p. Chi n lư c ñ nh v ñó ph i th hi n ñư c t m nhìn và m c tiêu c a chi nhánh. V i m c tiêu kh ng ñ nh v trí thương hi u d n ñ u m t khía c nh nào ñó như ch t lư ng m ng lư i, d ch v h u mãi, khuy n m i, giá cư c Như v y, chi nhánh ph i ñ nh v ñư c v trí d n ñ u c a mình v i m c tiêu m r ng th ph n l n nh t, vùng ph sóng r ng kh p nh t, d ch v khách hàng chuyên nghi p nh t, kh năng tài chính m nh, ña d ng d ch v nh t N u không v trí d n ñ u trong th trư ng, chi nhánh s b cu n vào cu c c nh tranh và khó có m t hư ng ñi riêng cho mình. (2) Tìm ki m các phân khúc th trư ng m i . Phân khúc th trư ng m i ñ m r ng th ph n và phát tri n thuê bao d a trên các k t qu phân tích và ñi u tra th trư ng v dân s h c ñ tìm hi u v ñ tu i, thu nh p, trình ñ , thói quen s d ng ñi n tho i di ñ ng, các yêu c u v d ch v , s thích s d ng máy ñ u cu i lo i gì? T ñó, chi nhánh s thi t k ñư c các gói s n ph m phù h p v i nhu c u c a phân khúc th trư ng m i này. V Gi i pháp phát tri n quy mô d ch v : Mu n kinh doanh t t, trư c h t ph i có s n ph m, d ch v t t ñó là m t trong nh ng chân lý chưa th thay ñ i trong n n kinh t hi n nay. Do ñó, chi nhánh c n ph i chú tr ng ñ n các nhóm gi i pháp sau: Nâng cao ch t lư ng c a d ch v tho i, tin nh n và các d ch v gia tăng; ña d ng hoá d ch v , cung c p nhi u s l a ch n cho khách hàng; g n ch ñ chăm sóc khách hàng, các chương trình chăm sóc khách hàng theo gói d ch v ; cá nhân hoá, nhân cách hoá d ch v theo khách hàng; chuyên nghi p hoá công tác sau bán hàng .
- vii V Gi i pháp Marketing, xây d ng và phát tri n thương hi u: (1) Công tác ñi u tra nghiên c u th trư ng. Công vi c c th , xây d ng và th c hi n chương trình t ng th v nghiên c u th ; thành l p nhóm nghiên c u th trư ng th c hi n chuyên trách công tác thu th p thông tin, nghiên c u th trư ng, khách hàng, các ho t ñ ng c a ñ i th c nh tranh, nh m xác ñ nh nhu c u s d ng d ch v trên ñ a bàn, n m rõ ñ i th c nh tranh và các chính sách c nh tranh c a các ñ i th ; n i dung nghiên c u th trư ng; s d ng các thông tin t nghiên c u th trư ng. (2) Ho t ñ ng qu ng cáo, khuy n m i. Chi nhánh c n l a ch n: Phương ti n qu ng cáo; n i dung qu ng cáo; t n su t qu ng cáo. (3) Ho t ñ ng truy n thông (PR). Chi nhánh c n c g ng t o m t phong cách, m t hình nh, m t n tư ng, uy tín riêng cho s n ph m c a mình nh m ñem l i m t hình nh riêng d ñi vào nh n th c c a khách hàng. Có nhi u ho t ñ ng nh m xây d ng và phát tri n thương hi u nhưng ho t ñ ng PR và truy n thông hi n ñang ñư c xem là m t công c h u hi u ñ phát tri n thương hi u c a chi nhánh. V gi i pháp tăng doanh thu: Doanh thu c a chi nhánh là t ng hòa c a các ho t ñ ng c ng l i, trong ñó, ch y u nh t là ho t ñ ng bán hàng. Đ tăng doanh thu, trư c h t chi nhánh c n chú ý nhóm gi i pháp ñ thúc ñ y bán hàng và trư c h t, ñó là phát tri n kênh phân ph i và cung c p s n ph m cũng như giá cư c h p lý. (1) Kênh phân ph i. Đ phát tri n kênh phân ph i, chi nhánh c n ña d ng hoá và phát tri n kênh phân ph i theo c hai hình th c kênh phân ph i tr c ti p, kênh phân ph i gián ti p và t p trung các gi i pháp sau: Xây d ng quy ch , chính sách phát tri n t ng ñ i lý phân ph i d ch v trên toàn ñ a bàn m t cách ñ ng b , nh t quán mà v n b o ñ m linh ho t có th thích ng theo trư c s thay ñ i nhanh chóng c a th trư ng, c a ñ i th ; áp d ng chính sách chi t kh u m , t o ñi u ki n khuy n khích các ñ i lý và các ñi m bán l tích c c trong công tác bán hàng và cung c p d ch v ; t n d ng kênh phân ph i truy n th ng, các bưu ñi n, các ñi m văn hoá xã trên toàn qu c ñ phân ph i d ch v ; xã h i hoá vi c bán th cào, bán b tr n gói, cung c p d ch v ; có chi n lư c phát tri n kênh phân ph i ưu tiên theo vùng, theo th trư ng, ñ c bi t là bám sát k ho ch phát tri n kinh t , xã h i c a chính ph ñ phát tri n kênh phân ph i; xây d ng quy ch khen thư ng h p d n áp d ng ñ ng b cho các ñơn v trong kênh phân ph i ñ kích thích kh năng bán hàng, gi i thi u d ch v cho khách hàng; xây d ng m i quan h m t thi t gi a chi nhánh và các ñ i lý,
- viii các ñi m bán l ; thi t k các chương trình chăm sóc ñ i lý, chăm sóc ñi m bán l ñ c p nh t thông tin, s n ph m và d ch v , ñ ng th i nâng cao hình nh doanh nghi p t i các ñ i lý và ñi m bán l trên toàn ñ a bàn; tri n khai các hình th c phân ph i d ch v m i, hi n ñ i, ng d ng công ngh m i trong vi c phát tri n kênh phân ph i công nghi p như: máy bán mã th , máy bán b tr n gói Như v y, khi th c hi n ñ ng b các gi i pháp phát tri n kênh phân ph i, chi nhánh s t i ưu hoá các kênh phân ph i, ñ a bàn, m r ng ph m vi bao ph th trư ng, t i ưu hoá v trí c a ñ i lý, c a hàng, ñi m bán l ñ ph c v vi c bán hàng và phát tri n kinh doanh c a chi nhánh. (2) Xây d ng giá cư c phù h p. Mu n phát tri n kinh doanh, m r ng th ph n, tăng doanh thu bán hàng, không có cách nào khác là chi nhánh ph i có chi n lư c thu hút ñư c nhi u khách hàng. Xây d ng m t giá cư c linh ho t, m m d o, ña d ng và hư ng v quy n l i khách hàng là m t trong nh ng gi i pháp quan tr ng ñ chi nhánh chi n lĩnh th trư ng t i Đăklăk. V gi i pháp t ch c và qu n lý doanh nghi p : (1) Gi i pháp v ñào t o và phát tri n ngu n nhân l c: Xây d ng và chu n hoá các nguyên t c ñón ti p, ph c v khách hàng cho ñ i ngũ nhân viên có ti p xúc v i khách hàng c a chi nhánh; ñào t o và liên t c ñào t o v ki n th c chuyên môn nghi p v , k năng giao ti p và ph c v khách hàng. Chi nhánh c n ph i có chi n lư c ñào t o dài h n và các k ho ch ñào t o cho t ng giai ño n c th khác nhau; xây d ng và chu n hóa v cách ăn m c, tác phong, thái ñ , hành vi ng x trong giao ti p và ph c v khách hàng; l p và áp d ng các nguyên t c quan h n i b trong chi nhánh, nh m hư ng t i khách hàng, sao cho các quan h trong chi nhánh luôn ñư c phát tri n m c t t nh t ñ h tr cho khách hàng và làm khách hàng hài lòng; xây d ng văn hoá “vì khách hàng trư c, vì mình sau” trong chi nhánh; Áp d ng cơ ch thư ng, ch ñ ñãi ng linh ho t và phù h p trong vi c nâng cao ý th c ph c v khách hàng. (2) Gi i pháp c i ti n các quy trình kinh doanh : Khuy n khích các sáng ki n v c i ti n quá trình cung c p d ch v cho khách hàng; c i ti n hoàn thi n quy trình cung c p d ch v ñ ng b , khép kín ñ ñ y nhanh t c ñ , kh năng cung c p d ch v ra th trư ng cũng như chú ý t i ch t lư ng ph c v và các chính sách chăm sóc khách hàng; xây d ng và th c hi n quy trình qu n lý ch t lư ng d ch v thông tin di ñ ng: Tiêu chu n hoá các ho t ñ ng t ñ u tư xây d ng m ng lư i, t i ưu hóa m ng lư i, công tác v n hành và kh c ph c s c m ng lư i ñ luôn b o ñ m cung c p cho khách
- ix hàng m t d ch v v i ch t lư ng ñ t và vư t tiêu chu n c a B Bưu chính vi n thông ban hành; xây d ng và th c hi n quy trình bán hàng: tiêu chu n hoá t công tác nh p sim th , ñ u n i, ñ n phân ph i ra các kênh bán hàng và th t c ñăng ký s d ng d ch v , b o ñ m trong t t c các khâu, khách hàng luôn ñư c ph c v nhanh nh t v i th i gian ch th p nh t và ti n l i nh t; xây d ng quy trình gi i quy t khi u n i khách hàng. Cùng v i các gi i pháp ñưa ra, lu n văn ñ xu t ki n ngh v i ngành và cơ quan qu n lý nhà nư c Tóm l i, trong chương 3 ñã làm rõ m c tiêu m r ng cung c p d ch v thông tin di ñ ng ñ nhanh chóng nâng cao m t ñ ngư i s d ng d ch v vi n thông cùng t m nhìn 2020 phát tri n m ng thông tin di ñ ng th h th 4, chi nhánh có nh ng cơ h i phát tri n r t m và rõ r t. Tuy nhiên, cơ h i luôn song hành cùng thách th c. Thách th c l n nh t mà chi nhánh c n vư t qua là trang b s c m nh ñ c nh tranh v i các ñ i th . Đ vư t qua thách th c này và n m gi cơ h i phát tri n, chi nhánh c n ph i áp d ng ñ ng lo t các gi i pháp phát tri n kinh doanh t các gi i pháp v công ngh và phát tri n m ng lư i ñ b o ñ m d ch v cung c p cho khách hàng ñ t tiêu chu n ch t lư ng t t nh t, ñ n các gi i pháp phát tri n kinh doanh theo lý thuy t Marketing Mix c a d ch v g m có n l c ñ cung c p d ch v m c giá h p lý, hình th c ña d ng, phong cách hi n ñ i, quy trình nhanh g n, thái ñ chu ñáo Ngoài ra, chi nhánh cũng c n ph i th c hi n các gi i pháp m nh và ñ t phá v t ch c qu n lý doanh nghi p, c n nhanh chóng thay ñ i mô hình qu n lý doanh nghi p ñ có m t cơ ch qu n lý doanh nghi p m , nhanh và nh y bén trư c các thay ñ i c a môi trư ng kinh doanh. Bên c nh ñó, trư c s c ép c a h i nh p, chi nhánh cũng c n ph i nhanh chóng áp d ng các gi i pháp ñ gia tăng năng l c c nh tranh cho mình, l a ch n các chi n lư c phù h p ñ phát tri n kinh doanh theo t ng th i kỳ.
- x K T LU N Phát tri n kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng trong ñi u ki n n n kinh t th trư ng hi n nay là m t yêu c u c p bách. Do ñó vi c nghiên c u ñ tài này góp ph n giúp cho chi nhánh có cách nhìn m i v t ch c, ñ u tư, phát tri n, kinh doanh và qu n lý. Trong nh ng năm qua th trư ng thông tin di ñ ng Đăklăk luôn duy trì m c tăng trư ng cao và luôn ñư c coi là th trư ng ñ y ti m năng ñ i v i các nhà ñ u tư. Hơn 5 năm phát tri n, k t khi cu c g i ñ u tiên ñư c th c hi n, d u n c a Viettel ñã có m t trong h t nh ng bư c ngo t, nh ng chuy n bi n c a th trư ng. Viettel ñã tr thành thương hi u n i ti ng, là m ng di ñ ng hàng ñ u và m ng ñi n tho i có ch t lư ng t t nh t. M c dù v n còn t n t i nh ng khó khăn và h n ch nhưng nh ng thành công ñã ñ t ñư c c a chi nhánh th t ñáng ghi nh n. Trong th i gian t i chi nhánh c n có nh ng gi i pháp hi u qu hơn ñ phát tri n kinh doanh ñ c bi t trong giai ño n th trư ng ñang bư c vào cu c c nh tranh gay g t như hi n nay. S bùng n các thuê bao di ñ ng d n t i tình tr ng tăng trư ng nóng trên th trư ng. Trong th i gian t i, khi th trư ng ñã bão hoà và th ph n c a các doanh nghi p ñã n ñ nh thì c nh tranh v giá không còn là s l a ch n t i ưu. C nh tranh v ch t lư ng và d ch v s là vũ khí hi u qu . Bên c nh ñó, s ki n Vi t Nam gia nh p WTO không nh ng mang l i nhi u cơ h i cho các doanh nghi p mà còn c nh ng thách th c không nh .
- Tr−êng ®¹i häc kinh tÕ quèc d©n LÊ THANH HÀ PH¸T TRIÓN KINH DOANH DÞCH Vô TH¤NG TIN DI §éNG VIETTEL T¹I §¡KL¡K Chuyªn ngµnh: qu¶n trÞ kinh doanh tæng hîp Ngư i hư ng d n khoa h c: PGS TS. VŨ MINH TRAI Hµ Néi, th¸ng 3 n¨m 2011
- 1 L I M Đ U Trong nh ng năm qua, n n kinh t Vi t Nam phát tri n m nh m v m i m t. S gia nh p t ch c thương m i Th gi i WTO m ra nh ng cơ h i và thách th c l n cho s phát tri n Đ t nư c nói chung và t ng ngành t ng lĩnh v c nói riêng. Cùng v i xu th chung ñó, lĩnh v c thông tin di ñ ng ñư c coi là m t trong nh ng ngành – là cơ s h t ng cho n n kinh t . Bên c nh vi c trao ñ i thông tin qua thư, ñi n tho i c ñ nh và Internet thì vi c trao ñ i thông tin qua ñi n tho i di ñ ng ngày càng t ra ưu vi t hơn. Đi n tho i di ñ ng ngày càng tích h p nhi u ch c năng hơn. Do ñó, các nhà cung c p d ch v thông tin di ñ ng luôn mu n khai thác t i ña nh ng ch c năng này ñ phát tri n các lo i hình d ch v m i tương x ng. Vi c phát tri n kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng ñư c các nhà cung c p m ng r t quan tâm trong giai ño n hi n nay. Vì nó không nh ng t o ra l i nhu n mà còn là vũ khí c nh tranh hi u qu ñ thu hút khách hàng, khi mà th trư ng di ñ ng ñang có s tăng trư ng l n và nhu c u ngày càng cao c v s lư ng và ch t lư ng. Thông tin di ñ ng là m t lĩnh v c ñòi h i v n ñ u tư l n và s ñ i m i liên t c v công ngh kĩ thu t ñ nâng cao ch t lư ng m ng lư i, ch t lư ng d ch v và ña d ng hoá các lo i hình d ch v . T p ñoàn vi n thông quân ñ i nói chung và chi nhánh Vietel Đăklăk nói riêng luôn ph i ñ i m t v i nh ng thách th c và khó khăn trong quá trình kinh doanh. Chính vì v y, ñ y m nh ho t ñ ng kinh doanh d ch v là ñi u ki n s ng còn ñ i v i chi nhánh Trư c nhu c u khách quan, Tôi ñã l a ch n ñ tài: “Phát tri n kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng Viettel t i ĐăkLăk ” 1. M c tiêu c a ñ tài nghiên c u Nghiên c u th c tr ng v kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng Viettel t i ĐăkLăk trong th i gian v a qua. Phân tích các nguyên nhân tác ñ ng và các y u t nh hư ng ñ n phát tri n kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng Viettel t i ĐăkLăk trong th i gian v a qua. Trên cơ s ñó, ñ xu t m t s gi i pháp nh m phát tri n kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng Viettel t i ĐăkLăk.
- 2 2. Đ i tư ng và ph m vi nghiên c u 2.1. Đ i tư ng nghiên c u: Lý lu n và th c ti n v kinh doanh d ch v và phát tri n kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng Viettel t i Đăklăk 2.2. Ph m vi nghiên c u: Ho t ñ ng kinh doanh d ch v và phát tri n kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng c a T ng công ty vi n thông quân ñ i Viettel – chi nhánh ĐăkLăk t i ñ a bàn T nh ĐăkLăk t 2005 2009 3. Phương pháp nghiên c u Phương pháp nghiên c u xã h i h c : nh m ti n hành kh o sát m c ñ th a mãn c a khách hàng ñ i v i các nhân t liên quan ñ n ho t ñ ng kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng Viettel t i ĐakLak Phương pháp chuyên gia : nh m tham kh o nh ng ý ki n nh n ñ nh v các y u t tác ñ ng ñ n kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng Viettel t i ĐakLak Phương pháp th ng kê, phân tích và suy lu n logic: ñ t ng h p s li u, d ki n nh m xác ñ nh k t qu phù h p ñ áp d ng cho ho t ñ ng kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng Viettel t i ĐakLak 4. K t c u c a lu n văn Ngoài ph n M ñ u, K t lu n, Danh m c tài li u tham kh o, lu n văn g m 3 chương: Chương 1: Lý lu n cơ b n v phát tri n kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng Chương 2: Th c tr ng phát tri n kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng Viettel t i ĐăkLăk Chương 3: Đ nh hư ng và gi i pháp phát tri n kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng Viettel t i ĐăkLăk
- 3 CHƯƠNG 1 LÝ LU N CƠ B N V PHÁT TRI N KINH DOANH D CH V THÔNG TIN DI Đ NG 1.1. Khái quát v d ch v thông tin di ñ ng 1.1.1. Khái ni m và ñ c ñi m c a d ch v 1.1.1.1. Khái ni m d ch v Các Mác cho r ng: D ch v là con ñ c a n n kinh t s n xu t hàng hoá, khi mà kinh t hàng hoá phát tri n m nh, ñòi h i m t s lưu thông trôi ch y, thông su t, liên t c ñ tho mãn nhu c u ngày càng cao c a con ngư i thì d ch v phát tri n. B ng cách ti p c n dư i góc ñ kinh t , Các Mác ñã ch ra ngu n g c ra ñ i và ñ ng l c phát tri n c a d ch v . Theo lý thuy t kinh t , d ch v là m t lo i s n ph m kinh t không ph i là v t ph m mà là công vi c c a con ngư i dư i hình thái lao ñ ng th l c, ki n th c và kĩ năng chuyên nghi p, kh năng t ch c và thuơng m i. Hi n nay ñang có r t nhi u quan ni m khác nhau v d ch v như: D ch v là khái ni m ch toàn b các ho t ñ ng mà k t qu c a chúng không t n t i dư i hình thái v t ph m. Ho t ñ ng d ch v bao trùm lên t t c các lĩnh v c v i trình ñ cao, chi ph i r t l n ñ n quá trình phát tri n kinh t xã h i, môi trư ng c a t ng qu c gia, khu v c nói riêng và toàn th gi i nói chung. D ch v là nh ng ho t ñ ng có ích c a c a con ngư i t o ra nh ng “s n ph m d ch v ”, không t n t i dư i hình thái s n ph m, không d n ñ n vi c chuy n quy n s h u nh m tho mãn k p th i, ñ y ñ , thu n ti n và văn minh các nhu c u s n xu t và ñ i s ng xã h i c a con ngư i. Có tác gi l i ñ nh nghĩa: D ch v là m t ho t ñ ng hay l i ích cung ng nh m ñ trao ñ i, ch y u là vô hình và không d n ñ n vi c chuy n quy n s h u. Vi c th c hi n d ch v có th g n li n ho c không g n li n v i s n ph m v t ch t. Các ñ nh nghĩa trên v d ch v ñ u ñúng. S khác nhau c a các ñ nh nghĩa là do các tác gi khái quát dư i các góc ñ khác nhau. Chúng ta có th hi u d ch v theo hai nghĩa: nghĩa r ng và nghĩa h p như sau.
- 4 Theo nghĩa r ng: D ch v là ngành kinh t l n th ba trong n n kinh t qu c dân. D ch v n m trong c u trúc n n s n xu t xã h i, ngoài hai lĩnh v c s n xu t l n là ngành công nghi p và ngành nông nghi p ra, các ngành còn l i ñ u là ngành d ch v . Theo nghĩa h p: D ch v là ho t ñ ng h tr cho quá trình kinh doanh. Nó bao g m các ho t ñ ng h tr trư c, trong và sau khi bán, hay nói cách khác d ch v là ph n m m c a s n ph m cung ng cho khách hàng. 1.1.1.2. Đ c ñi m c a d ch v T nh ng khái ni m v d ch v , chúng ta có th th y s n ph m d ch v và s n ph m v t ch t thông thư ng có nh ng ñ c ñi m khác bi t rõ r t. Doanh nghi p kinh doanh các lo i hình d ch v c n n m ñư c nh ng ñ c ñi m này ñ có các ho t ñ ng s n xu t kinh doanh phù h p. Th nh t, s n ph m d ch v không th xác ñ nh c th b ng các tiêu chu n k thu t ho c b ng các ch tiêu ch t lư ng m t cách rõ ràng. Là s n ph m vô hình nên s n ph m d ch v khác v i s n ph m v t ch t có tính ch t cơ lý hoá và tiêu chu n k thu t như công su t, m c tiêu hao nhiên li u có th xác ñ nh và s n xu t hàng lo t theo tiêu chu n hoá. Ch t lư ng c a s n ph m d ch v ñư c ñánh giá b ng các giác quan c a ngư i s d ng như nhìn, nghe, ng i, n m trên cơ s c m nh n thông qua danh ti ng ho c th c t ñư c ph c v . Th hai, s n xu t và tiêu dùng d ch v di n ra ñ ng th i nên cung c u d ch v không th tách r i nhau mà ph i ti n hành cùng lúc. Do v y mà s n ph m d ch v không th c t tr trong kho, làm ph n ñ m ñi u ch nh s thay ñ i nhu c u th trư ng như các s n ph m v t ch t khác Đ i v i các s n ph m v t ch t, ngư i s n xu t có th d tr ñư c, có th v n chuy n ñi các nơi ñ tho mãn nhu c u tiêu dùng theo s ñi u ti t c a quy lu t cung c u. Quá trình s n xu t và tiêu dùng c a s n ph m này tách r i nhau, s n xu t nơi này nhưng tiêu dùng ch khác ho c s n xu t t i th i ñi m này nhưng tiêu dùng t i th i ñi m khác. V i s khác bi t này c a s n ph m d ch v và s n ph m hàng hoá, doanh nghi p kinh doanh d ch v c n có nh ng k ho ch s n xu t phù h p ñ tránh tình tr ng nơi th a nơi thi u s n ph m. Th ba, s n ph m d ch v ñòi h i ph i ñáp ng ñúng ñ a ñi m và th i ñi m c n thi t. Trong kinh doanh các s n ph m d ch v , th i ñi m và ñ a ñi m là nh ng
- 5 y u t r t quan tr ng. S n ph m hàng hoá còn có th v n chuy n ñư c gi a các vùng và n u có nhu c u v s n ph m ngư i tiêu dùng có th ch ñ ñư c ñáp ng. S n ph m d ch v n u không ñúng th i ñi m thì khách hàng có th không còn nhu c u s d ng d ch v n a. Vì v y nh ng th i ñi m, ñ a ñi m c th , khi nhu c u d ch v tăng lên nhanh chóng, doanh nghi p c n ph i t ch c ho t ñ ng d ch v sao cho ñáp ng ñ y ñ , k p th i, thu n ti n và văn minh cho khách hàng. Th tư, s n ph m d ch v ph thu c r t cao vào ch t lư ng ti p xúc, s tương tác gi a ngư i làm d ch v và ngư i ñư c ph c v . Đ i v i s n ph m hàng hoá, khách hàng có th d a vào thương hi u, nhãn hi u, m u mã ñ quy t ñ nh mua s n ph m. Đi u ñó cũng có nghĩa là s n ph m hàng hoá có ch t lư ng cao, hi n ñ i ti n d ng t o ra uy tín cho hãng s n xu t kinh doanh, còn ñ i v i s n ph m d ch v , ñ t o ñư c uy tín v i khách hàng, doanh nghi p c n quan tâm t i quan h giao ti p, s ñáp ng ñ y ñ , k p th i, thu n l i và văn minh nh ng nhu c u, yêu c u và lòng mong mu n c a khách hàng ñ i v i nh ng d ch v và ngư i làm d ch v tr c ti p ph c v khách hàng. 1.1.2. D ch v thông tin di ñ ng D ch v thông tin di ñ ng là m t trong nh ng lo i hình c a d ch v vi n thông. D ch v vi n thông là d ch v truy n ñưa t c th i thông tin c a ngư i s d ng dư i d ng ký hi u, tín hi u, s li u, ch vi t, âm thanh, hình nh thông qua m ng vi n thông ho c Internet mà không làm thay ñ i lo i hình ho c n i dung thông tin ñư c g i và nh n qua m ng. D ch v vi n thông bao g m: D ch v vi n thông cơ b n * D ch v vi n thông c ñ nh (n i h t, ñư ng dài trong nư c, qu c t ) D ch v ñi n tho i ( tho i, Fax, truy n s li u trong băng tho i) D ch v truy n s li u D ch v truy n d n tín hi u truy n hình D ch v thuê kênh D ch v telex D ch v ñi n báo
- 6 * D ch v vi n thông di ñ ng (n i vùng, toàn qu c): D ch v thông tin di ñ ng m t ñ t D ch v ñi n tho i trung k vô tuy n D ch v nh n tin * D ch v vi n thông c ñ nh v tinh * D ch v vi n thông di ñ ng v tinh * D ch v vô tuy n ñi n hàng h i * Các d ch v cơ b n khác D ch v c ng thêm: là d ch v ñư c cung c p thêm ñ ng th i cùng v i d ch v cơ b n, làm phong phú và hoàn thi n thêm d ch v cơ b n, trên cơ s các tính năng k thu t c a thi t b ho c kh năng ph c v c a doanh nghi p vi n thông. D ch v giá tr gia tăng: là d ch v làm tăng thêm giá tr s d ng thông tin c a ngư i s d ng b ng cách hoàn thi n lo i hình ho c n i dung thông tin, ho c cung c p kh năng lưu tr , ho c khôi ph c thông tin ñó trên cơ s s d ng m ng vi n thông ho c Internet. D ch v giá tr gia tăng bao g m: D ch v thư ñi n t (e mail) D ch v thư tho i (voicemail) D ch v truy c p d li u và thông tin trên m ng D ch v trao ñ i d li u ñi n t D ch v Fax gia tăng giá tr bao g m lưu tr và g i, lưu tr và truy c p D ch v chuy n ñ i mã và giao th c D ch v x lý d li u và thông tin trên m ng Các d ch v giá tr gia tăng khác D ch v Internet bao g m D ch v k t n i Internet là d ch v cung c p cho các cơ quan, t ch c, doanh nghi p cung c p d ch v Internet kh năng k t n i v i nhau và v i Internet qu c t . D ch v truy nh p Internet là d ch v cung c p cho ngư i s d ng kh năng truy nh p Internet. D ch v ng d ng Internet trong bưu chính, vi n thông là d ch v s d ng Internet ñ cung c p d ch v bưu chính, vi n thông cho ngư i s d ng. D ch v ng
- 7 d ng Internet trong các lĩnh v c kinh t xã h i khác ph i tuân theo các quy ñ nh pháp lu t v bưu chính, vi n thông và các quy ñ nh khác c a pháp lu t có liên quan. 1.1.2.1. Khái ni m d ch v thông tin di ñ ng D ch v thông tin di ñ ng là m t lo i hình d ch v vi n thông cho phép ngư i s d ng có th th c hi n quá trình ñàm tho i, trao ñ i thông tin b ng thi t b ñ u cu i ñ c bi t (bao g m 1 ñi n tho i di ñ ng và simcard). Qua quá trình gi i mã tín hi u ñi n t c a h th ng thông tin vô tuy n, vào m t th i ñi m thu c ph m vi ph sóng c a nhà cung c p d ch v , ngư i s d ng d ch v có th ch ñ ng khai thác s d ng d ch v . Các d ch v thông tin di ñ ng có th ñư c phân lo i thành b n nhóm l n theo k t n i: tho i truy n th ng, Internet, nh n tin và n i dung. B ng 1.1: Các lo i hình d ch v thông tin di ñ ng * Thông tin * Gi i trí N i dung N i dung * Giao d ch Nh n * Cơ s d li u d ng Con ngư i LBS Nh n tin V trí SMS, MMS Internet Intranet/ Extranet/ Internet Tho i Tho i phong phú D ch v tho i là d ch v quan tr ng, ñem l i ngu n doanh thu ch y u cho các doanh nghi p thông tin di ñ ng. D ch v tho i có ñ c ñi m là theo th i gian th c và tính hai chi u. Ngoài nh ng tính năng cu d ch v tho i truy n th ng, như d ch v ñi u hành, h tr danh b và chuy n vùng, còn có các d ch v tho i cao c p như tho i qua IP, truy nh p b ng mã hoá gi ng nói và các cu c g i kh i t o qua trang web. D n d n, thông tin di ñ ng cũng bao g m c tho i hình di ñ ng băng thông r ng và thông tin ña phương ti n. Hình 1.1:Sơ ñ quy trình th c hi n cu c g i trên m ng s d ng công ngh GSM
- 8 * Internet: Ngoài các d ch v tho i luôn ñư c c i ti n, môi trư ng d li u m i cho phép k t n i ñ n n i dung thông tin thông tin trên Internet d ch v truy nh p Internet di ñ ng dành cho th trư ng ngư i tiêu dùng và b sung d ch v truy nh p Intranet/ Extranet di ñ ng cho th trư ng doanh nghi p. * Nh n tin g m có d ch v b n tin ng n (SMS), d ch v nh n tin ña phương ti n (MMS) và nh n tin nhanh qua di ñ ng (IM). D ch v b n tin ng n SMS ñư c khám phá ñ u tiên Châu Âu vào năm 1992, ban ñ u ñư c quy ñ nh b i m t hi p h i công nghi p, d ch v b n tin ký t tr nên có giá tr trong các cách m ng k thu t s . Khi m ng k thu t s h tr SMS, nó ñã phát tri n thành d ch v d li u di ñ ng ña năng và r t ph bi n trong gi i tr . Vì v y, nó ñóng vai trò quan tr ng trong quá tình phát tri n d ch v ña phương ti n. D ch v nh n tin ña phương ti n là d ch v cho phép không c n truy n th i gian th c, các lo i n i dung thông tin ña phương ti n bao g m bưu thi p ñi n t , các ño n audio và video ng n. Nh n tin nhanh qua di ñ ng cho phép ngư i s d ng g i tin nh n ng n và ñơn gi n. Nó cũng cho phép m i ngư i s d ng nhi u nơi. Tin nh n IM m r ng kh năng c a IM thành mi n thông tin di ñ ng. Ghép n i tin nh n nhanh ra v i s hi n di n s tr thành m t d ch v nh n tin h p d n. * N i dung: B n lo i n i dung cơ b n là thông tin, gi i trí, cơ s d li u và mua bán giao d ch. Các d ch v thông tin ngày càng tho mãn nhu c u hàng ngày c a ngư i s d ng v các d ch v tin t c th i s . Các d ch v gi i trí cũng ñáp ng t t hơn nhu c u tình c m và cá nhân c a h . Các giao d ch ñư c th c hi n ñơn gi n theo các nhu c u riêng tư có liên quan, trong khi cơ s d li u thì r t thu n ti n cho viêc ph c h i thông tin 1.1.2.2. Đ c ñi m c a d ch v vi n thông D ch v vi n thông mang nh ng ñ c ñi m sau: D ch v vi n thông khác v i nh ng s n ph m c a ngành công nghi p, không ph i là m t hàng hoá c th hay m t s n ph m v t ch t ch t o m i mà là k t qu có ích cu i cùng c a quá trình truy n ñưa tin t c dư i d ng d ch v . Các tin d n ñư c truy n t ngư i phát tin ñ n ngư i nh n tin, quá trình truy n d n g m ba giai ño n
- 9 chính: giai ño n nh n tin t c t ngư i g i tin, giai ño n chy n tin t c ñ n nơi c n thi t, và giai ño n tr tin t c cho ngư i nh n. Quá trình s n xu t và tiêu dùng d ch v vi n thông g n li n v i nhau. Hi u qu có ích c a quá trình truy n ñưa tin t c ñư c tiêu dùng ngay trong quá trình s n xu t. Ví d trong ñàm tho i ñi n tho i, khi ñăng ký ñàm tho i là b t ñ u quá trình s n xu t, sau khi ñàm tho i xong (tiêu dùng hi u qu có ích c a quá trình s n xu t) thì quá trình s n xu t cũng k t thúc. Như v y có nghĩa là k t qu cu i cùng c a quá trình s n xu t không th d tr ñư c, không th thu h i s n ph m ñ tái s n xu t. Vi c s n xu t ch ñư c ti n hành khi có ngư i ñ n mua vì th ch t lư ng d ch v vi n thông không cao s nh hư ng tr c ti p ñ n ngư i tiêu dùng. Nhu c u truy n ñưa tin t c r t ña d ng và xu t hi n không ñ ng ñ u v không gian và th i gian. Thông thư ng, nhu c u truy n ñưa tin t c ph thu c vào nh p ñ sinh ho t c a xã h i, vào nh ng gi ban ngày, gi làm vi c c a các cơ quan, doanh nghi p, vào các kỳ l t t thì lư ng nhu c u r t l n. Trong ñi u ki n yêu c u ph c v không ñ ng ñ u, ñ tho mãn t t nhu c u c a khách hàng, các doanh nghi p cung c p d ch v vi n thông ph i d tr ñáng k năng l c s n xu t và l c lư ng lao ñ ng. S khác bi t so v i ngành s n xu t công nghi p, nơi mà ñ i tư ng ch u s thay ñ i v t ch t (v m t v t lý, hoá h c, ), còn trong s n xu t vi n thông, thông tin là ñ i tư ng lao ñ ng ch ch u tác ñ ng d i ch trong không gian. N u thông tin trong quá trình truy n t i nh các thi t b vi n thông ñư c bi n ñ i thành các tín hi u thông tin ñi n, thì các nơi nh n tín hi u ph i ñư c khôi ph c tr l i tr ng thái ban ñ u c a nó. M i s thay ñ i thông tin, ñ u có nghĩa là làm m t ñi giá tr s d ng và d n ñ n t n th t c a khách hàng. Quá trình truy n ñưa tin t c luôn mang tính hai chi u gi a ngư i g i và ngư i nh n thông tin. Nhu c u truy n ñưa tin t c có th phát sinh m i ñi m dân cư, ñi u ñó ñòi h i ph i hình thành m t m ng lư i cung c p d ch v có ñ tin c y, r ng kh p.
- 10 1.1.2.3. Đ c ñi m d ch v thông tin di ñ ng Ngoài nh ng ñ c trưng chung v d ch v vi n thông, d ch v thông tin di ñ ng còn mang nh ng ñ c trưng riêng: Th nh t: D ch v thông tin di ñ ng mang l i hi u qu thông tin liên l c m i nơi, m i lúc. Nó cho phép ngư i s d ng có th ch ñ ng th c hi n và ti p nh n cu c g i b t c th i ñi m nào, chính vì v y mà nó d n tr thành công c liên l c thi t y u c a ngư i dân. Th hai : D ch v thông tin di ñ ng có tính b o m t r t cao vì thông tin trong lúc truy n ñi ñã ñư c mã hoá. Đi u này ñáp ng ñư c nh ng yêu c u cao v thông tin liên l c. Khách hàng có th hoàn toàn yên tâm v thông tin không b rò r ra bên ngoài. Th ba: Giá c a d ch v thông tin di ñ ng cao hơn giá d ch v ñi n tho i c ñ nh, s n ph m thay th ch y u. Nguyên nhân là do ñ u tư xây d ng m ng lư i và chi phí v công ngh , thi t b cao. Hơn n a, tính năng c a d ch v thông tin di ñ ng ưu vi t hơn d ch v ñi n tho i c ñ nh có th k t n i m i ngư i m i lúc m i nơi. Th tư: D ch v thông tin di ñ ng là m t d ch v thông tin liên l c hi n ñ i. Bên c nh ch t lư ng ñàm tho i cao, thuê bao ñi n tho i di ñ ng còn có th s d ng hàng lo t các d ch v ti n ích khác như: truy c p Internet, truy n nh n d li u, trò chuy n, c p nh t thông tin t giá, th i ti t, ch ng khoán, th thao Ngoài ra, ñi n tho i di ñ ng có th k t n i v i các thi t b ngo i vi như máy vi tính, máy fax, máy in S k t n i này ñem l i s ti n l i, ti t ki m ñư c th i gian. Th năm : S n ph m d ch v thông tin di ñ ng mang tính ch t vùng mi n. Nhu c u s d ng d ch v thông tin di ñ ng c a các vùng mi n không gi ng nhau. Các vùng có v trí ñ a lý và trình ñ phát tri n kinh t xã h i cao thì nhu c u s d ng thông tin di ñ ng l n. Tính ch t vùng như v y s hình thành tương quan cung c u v vi c s d ng di ñ ng là r t khác nhau vì v y khó có th ñi u hoà s n ph m t nơi có chi phí th p giá bán th p ñ n nơi có giá bán cao như các s n ph m hàng hoá. Đi u này ñòi h i các doanh nghi p thông tin di ñ ng c n có s nghiên c u tìm hi u kĩ lư ng v các vùng mi n ñ có nh ng chính sách kinh doanh phù h p. Th sáu: Quy t ñ nh mua d ch v thông tin di ñ ng ph c t p hơn quy t ñ nh mua m t s n ph m h u hình vì khó ñánh giá ch t lư ng. M t khác, v n ñ b o h
- 11 d ch v còn khó khăn hơn b o h s n ph m, do b n thân các d ch v b b t chư c ho c sao chép m t cách d dàng hơn. Vì v y, các công ty thư ng ñ y m nh vi c phát tri n d ch v ñ ngăn ch n s c nh tranh, sao chép và b t chư c c a các ñ i th . 1.2. Vai trò c a doanh nghi p kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng trong n n kinh t th trư ng Gi ng như các doanh nghi p khác, doanh nghi p kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng cũng có vai trò c a m t doanh nghi p theo quy ñ nh c a lu t pháp. Ngoài ra, s gia tăng c a các doanh nghi p kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng v i t c ñ phát tri n nhanh và l i nhu n cao ñã góp ph n vào s tăng trư ng kinh t và n ñ nh xã h i. Các vai trò c a doanh nghi p kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng ñóng góp cho n n kinh t qu c dân có th khái quát như sau: Góp ph n tăng trư ng GDP cao Các doanh nghi p kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng ngày càng chi m v trí quan tr ng trong ngành d ch v vi n thông. S phát tri n kinh doanh c a các doanh nghi p này ñã giúp cho ngành vi n thông nói riêng và d ch v nói chung có nh ng ñóng góp l n cho s tăng trư ng GDP. Năm 2001 ngành d ch v ñã t o nên 72% GDP c a các nư c phát tri n và x p x 52% các nư c ñang phát tri n. Đ c bi t, d ch v vi n thông và internet ñã ñư c Chính ph coi là m t trong nh ng ngành ñóng góp GDP cao và quan tr ng, “Vi n thông và Internet tr thành ngành kinh t mũi nh n, có t tr ng ñóng góp cho tăng trư ng GDP ngày càng tăng, t o nhi u vi c làm cho xã h i. T c ñ tăng trư ng ñ t 1,5 2 l n so v i t c ñ tăng trư ng chung c a n n kinh t , ñ n năm 2010, t ng doanh thu d ch v vi n thông và Internet ñ t kho ng 55 nghìn t ñ ng (3,5 t USD)” Hơn n a, Vi t Nam tr thành m t trong nh ng qu c gia có t c ñ phát tri n Vi n thông và Internet nhanh trên th gi i, t tr ng ñóng góp vào GDP tăng v i nh p ñ hàng năm hơn 8%. Các d ch v vi n thông và Internet ñư c ph c p r ng rãi t i mi n núi, h i ñ o, vùng sâu, vùng xa và góp ph n b o ñ m an ninh, qu c phòng. Th c t cho th y trong hi u qu c a các ngành kinh t qu c dân ñ u có m t ph n không nh giá tr v t ch t c a h th ng thông tin di ñ ng ñem l i (S li u tính toán v hi u qu c a thông tin liên l c cho th y: n u h th ng thông tin liên l c
- 12 ñư c ñ m b o t t s góp ph n không nh giá tr v t ch t tăng thu nh p t 1,5 1,8%). Đ v n hành trôi ch y m t th c th kinh t , ngoài các y u t như công ngh , k thu t, quy trình, qu n lý, th trư ng, còn m t y u t không kém ph n quan tr ng n a là s ñ m b o thông tin nhanh nh y k p th i và chính xác trong m i ho t ñ ng, có th nói thông tin là huy t m ch c a n n kinh t . M i s lãnh ñ o, qu n lý, ñi u hành ñ u ph thu c vào s thông su t c a huy t m ch ñó. M r ng m ng lư i thông tin, tăng cư ng kh năng giao lưu trong và ngoài nư c V i s gia tăng ngày càng nhi u c a các doanh nghi p trong lĩnh v c thông tin di ñ ng, m ng lư i h th ng thông tin ngày càng ñư c m r ng, các d ch v thông tin ñư c ph c v h u h t trong các nư c, thông tin gi a các vùng ñ m b o m i quan h kinh t gi a các vùng ñó. Ngày nay khi ñ i s ng kinh t xã h i ñang ñư c qu c t hoá thì vai trò c a thông tin mà ñ c bi t là h th ng thông tin di ñ ng càng tr nên quan tr ng trong vi c thành l p các m i quan h giao lưu và h p tác gi a các qu c gia. Cũng do m r ng m ng lư i thông tin c th là thông tin di ñ ng qu c t , chúng ta s có ñi u ki n ñ bư c ra quan h h p tác v i các nư c trên th gi i và khu v c, thu hút v n ñ u tư các hãng, các công ty t ch c qu c t vào Vi t Nam ñ phát tri n kinh t . Trao ñ i tin t c là ho t ñ ng t nhiên v n có c a ñ i s ng xã h i, nh có d ch v thông tin di ñ ng mà m i ngư i có th liên l c v i b t kỳ ai, b t kỳ nơi ñâu và vào b t kỳ lúc nào. Đi u ñó khi n cho s cách bi t v không gian không c n tr giao lưu tình c m văn hoá gi a các nư c v i nhau. V i vi c hoà m ng trong nư c và qu c t giao lưu văn hoá gi a các vùng, các nư c góp ph n làm nh d n s cách bi t văn hoá gi a thành th và nông thôn, gi a Vi t Nam và các nư c phát tri n trên th gi i. Cung c p thêm công c ñ qu n lý ñ t nư c, ñ m b o thông tin liên l c ph c v an ninh, qu c phòng, phòng ch ng bão l t, và ph c v các s ki n quan tr ng c a ñ t nư c Trong ho t ñ ng kinh t t công tác qu n lý vĩ mô ñ n vi mô t vi c ñi u hành qu n lý Nhà nư c ñ n vi c s n xu t các ñơn v dù nh nh t ñ u ph i s d ng công c thông tin liên l c và hi u qu , năng su t ho t ñ ng c a các cơ quan trên khi s
- 13 d ng tri t ñ các phương ti n d ch v thông tin di ñ ng s tăng lên r t nhi u. Có th nói, h th ng thông tin di ñ ng là m t phương ti n tr giúp ñ c l c cho s ñi u hành qu n lý c a Nhà nư c. Nó t o s th ng nh t trong ch trương lãnh ñ o, ñ ng th i cung c p thông tin ph n h i k p th i nhanh chóng t các cơ s , ph c v cho vi c ñi u ch nh phương th c qu n lý Nhà nư c. Góp ph n c i thi n, nâng cao ñ i s ng v t ch t và tinh th n c a nhân dân M c ñ phát tri n c a h th ng thông tin di ñ ng ñư c coi là m t trong nh ng ch tiêu ph n ánh m c s ng c a m t qu c gia. Nó t o cho nhân dân s m mang dân trí, thông tin ñ n t n xã, ñ n t ng ngư i và các d ch v c a nó cho phép ngư i dân có th ti t ki m t i ña th i gian c trong công vi c và ñ i s ng. Nó làm tăng thu nh p cho ngư i dân và ñóng góp vai trò nâng cao ñ i s ng v t ch t, tinh th n cho ngư i dân. Do s phát tri n c a khoa h c k thu t ngày nay mà các d ch v tho i, nh n tin, ñư c ñưa vào ho t ñ ng làm cho ñ i s ng tinh th n nhân dân ñư c phong phú hơn. D ch v thông tin di ñ ng cũng giúp con ngư i k t n i v i con ngư i ñư c nhanh chóng, d dàng và ti n l i hơn khi n cho cu c s ng c a ngư i dân ñư c chia s và ng h tích c c l n nhau nh d ch v . Góp ph n th c hi n công nghi p hoá, hi n ñ i hoá ñ t nư c, t o ñi u ki n phát tri n cho các lĩnh v c kinh t , xã h i khác Vi c phát tri n kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng ñã góp ph n ñ y m nh phát tri n m ng lư i thông tin qu c gia, rút ng n kho ng cách phát tri n v i các nư c trong khu v c và trên th gi i, t o ñi u ki n cho các ngành kinh t khác phát tri n. Vì d ch v thông tin di ñ ng n m trong vi n thông, mà vi n thông là m t trong nh ng cơ s h t ng không th thi u ñ phát tri n n n kinh t hi n ñ i. Cung c p gi i pháp giúp gi m chi phí s n xu t kinh doanh và tăng năng su t lao ñ ng xã h i Chi phí là m t nhân t có tác ñ ng tr c ti p ñ n vi c tăng năng su t, h th ng thông tin liên l c ñã ti t ki m ñư c th i gian cho ngư i c n thu th p thông tin mà th i gian l i là m t trong nh ng y u t làm tăng hay gi m năng su t lao ñ ng. Như v y, gi m ñư c chi phí v th i gian ñã góp ph n tăng năng su t lao ñ ng và ñ ng th i nâng cao hi u qu c a ñ u tư cũng như nâng cao thu nh p cho ngư i lao ñ ng.
- 14 Th trư ng cung c p các d ch v thông tin di ñ ng trong th i gian qua ñã có nh ng thay ñ i ñáng k v m t ph c v , quy mô th trư ng ñư c m r ng các d ch v d n tr nên ph bi n và có tính thi t y u hơn trong ñ i s ng nhân dân ñáp ng ñòi h i ngày càng ña d ng c a m i ñ i tư ng khách hàng. Ti m năng th trư ng còn r t l n, v i xu hư ng phát tri n nhu c u là ñi vào ña d ng hoá các lo i hình d ch v , ñưa cơ gi i hoá và hi n ñ i hoá trong khâu khai thác d ch v nâng ch t lư ng ngày càng cao t p trung nhi u vào các d ch v thông minh có công ngh tiên ti n, góp ph n thúc ñ y các ho t ñ ng kinh t xã h i phát tri n. M t khác theo xu th h i nh p n n kinh t Vi t Nam vào n n kinh t th gi i, xu th t do hoá th trư ng ñã và s xu t hi n thêm m t s doanh nghi p m i tham gia th trư ng d ch v thông tin di ñ ng, vì v y c nh tranh ñ t n t i là y u t khách quan cho m i doanh nghi p. Vi c chu n b ñi u ki n xem xét ñánh giá l i kh năng cung c p, l i th c a mình trên th trư ng và n m b t nhu c u là h t s c c n thi t ñ tìm ra ñi m m nh c n phát huy và ñi m y u c n kh c ph c, t ñó tìm ra các gi i pháp ñ u tư ñ phát tri n h th ng d ch v thông tin di ñ ng không nh ng gi v ng th ph n hi n có mà còn m r ng quy mô sang th trư ng ti m năng 1.3. Phát tri n kinh doanh và nh ng ch tiêu ñánh giá phát tri n kinh doanh c a doanh nghi p kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng 1.3.1. H th ng kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng t i Vi t Nam Hi n nay, các nhà cung ng d ch v thông tin di ñ ng trên th trư ng Vi t Nam g m có: T p ñoàn bưu chính vi n thông Vi t Nam (VNPT): qu n lý 2 ñơn v tr c thu c là Công ty thông tin di ñ ng VMS v i m ng MobiFone và Công ty Vinafone v i m ng Vinafone. Công ty c ph n d ch v Bưu chính Vi n thông Sài Gòn (SPT) v i m ng Sfone Công ty c ph n Vi n thông Hà N i (Hanoi Telecom) v i m ng HT Mobile T ng công ty Vi n thông quân ñ i (Viettel) v i m ng Viettel Mobile Công ty Thông tin Vi n thông ñi n l c (EVN Telecom) v i m ng EVN Mobile T ng công ty Vi n thông Di ñ ng Toàn c u và T p ñoàn VimpelCom v i m ng “Beeline VN” Đư c thành l p ngày 8/7/2008
- 15 Công ty C ph n Vi n thông Hà N i (Hanoi Telecom) h p tác v i Hutchison Telecom cho ra ñ i m ng Vietnamobile – ti n thân là HT Mobile 8/4/2009 1.3.2. N i hàm phát tri n kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng Trong kinh doanh, khi nói ñ n phát tri n ngư i ta thư ng ñ c p ñ n hai xu hư ng chính: phát tri n kinh doanh theo chi u sâu và phát tri n kinh doanh theo chi u r ng. M i m t ñ nh hư ng phát tri n ñ u mu n nh m ñ n m t cái ñích nh t ñ nh khác nhau, và tuỳ thu c vào vi c phân tích tình hình c nh tranh mà m i doanh nghi p ñưa ra m t ñ nh hư ng phát tri n kinh doanh cho mình. Khi ñ c p ñ n phát tri n kinh doanh theo chi u r ng là ñ c p ñ n s lư ng, kh i lư ng kinh doanh. Đ i v i ngành thông tin di ñ ng, kh i lư ng kinh doanh ñư c th hi n hai thư c ño cơ b n là s thuê bao và s tr m thu phát sóng. Còn phát tri n kinh doanh theo chi u sâu t c là t p trung vào ch t lư ng kinh doanh và các v n ñ liên quan ñ n giá tr . Do yêu c u t th trư ng và s c ép c nh tranh, các doanh nghi p kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng t i Vi t Nam b t ñ u có xu hư ng phát tri n kinh doanh c chi u sâu l n chi u r ng ñ c nh tranh l i ñ i th . T u chung l i, dù phát tri n kinh doanh theo hình th c chi u sâu hay chi u r ng, m t doanh nghi p kinh doanh d ch v thông tin ph i phát tri n các lĩnh v c sau khi phát tri n kinh doanh: 1.3.2.1. M r ng vùng ph sóng và dung lư ng m ng lư i Vùng ph sóng là m t khái ni m mô t khu v c có kh năng s d ng d ch v thông tin di ñ ng c a khách hàng. Vùng ph sóng ñư c t o nên b i vi c l p ñ t các tr m thu phát sóng (BTS) ñ thu và phát tín hi u truy n d n, tín hi u vô tuy n giúp cu c g i ñư c k t n i và truy n t i thông tin. Tuỳ vào tính ch t, ñ a hình và quy mô mà m i tr m thu phát sóng s có m t vùng d ch v nh t ñ nh, có th t vài ch c mét ñ n vài trăm mét. Vùng ph sóng có tác ñ ng r t l n ñ n ch t lư ng d ch v cung c p cho khách hàng. Khi s d ng d ch v c a m t doanh nghi p có vùng ph sóng r ng kh p, khách hàng s th y thu n ti n và tho i mái v i tính ch t di ñ ng c a d ch v và ngư c l i. Chính vì th , trong kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng, vi c nghiên c u ñ m r ng vùng ph sóng luôn là y u t ñư c quan tâm ñ u tiên trong chu i giá tr . Bên c nh ñó, y u t m r ng vùng ph sóng cũng nh hư ng r t l n
- 16 ñ n vi c phân ph i và bán hàng c a doanh nghi p, khi không có kh năng ph c v c a sóng thông tin di ñ ng thì dù có chính sách bán hàng h p d n ñ n ñâu khách hàng cũng không th ti p c n ñư c. Đ phát tri n kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng, trư c h t, doanh nghi p c n nghiên c u và có chi n lư c phát tri n và m r ng vùng ph sóng cùng v i dung lư ng m ng lư i. 1.3.2.2. Phát tri n thuê bao và m r ng th ph n N i hàm th hai trong phát tri n kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng là vi c bán hàng và chăm sóc khách hàng h u mãi ñ phát tri n thuê bao, m r ng th ph n. Thuê bao ñư c xác ñ nh b ng nhi u cách: thuê bao ñang ho t ñ ng hai chi u, thuê bao ñang ho t ñ ng m t chi u, thuê bao khoá c hai chi u Trong kinh doanh, ngư i ta thư ng dùng khái ni m thuê bao th c và thuê bao trên m ng ñ ch thuê bao c a m t doanh nghi p. Đ phát tri n thuê bao, m i doanh nghi p có th dùng nhi u chính sách, v n d ng nhi u bi n pháp khác nhau. Trong ñó, các bi n pháp khuy n m i chi m vai trò r t quan tr ng nhưng b n v ng hơn là các chính sách chăm sóc khách hàng. Phát tri n ñư c m t thuê bao m i và gi thuê bao ñó l i lâu dài v i doanh nghi p, ñó là kim ch nam c a vi c phát tri n thuê bao. Ngoài y u t khuy n m i, bán hàng, chăm sóc khách hàng ra, vi c phát tri n kênh phân ph i cũng có nh hư ng r t l n ñ n phát tri n thuê bao nh s thu n ti n và d ti p c n c a kênh phân ph i. Vi c phát tri n thuê bao và m r ng th ph n thư ng ñư c các doanh nghi p l p k ho ch d a trên k t qu ñi u tra nghiên c u th trư ng ñ hi u ñư c phân ño n khách hàng. Thông thư ng, các doanh nghi p s d ng các thông tin v dân s h c, tâm lý, ñ a lý, l i s ng, cách ng x ñ khác bi t hoá d ch v c a mình phù h p v i t ng phân ño n nh t ñ nh và m r ng phân ño n th trư ng ñó. 1.3.2.3. Phát tri n quy mô d ch v Như khái ni m v d ch v thông tin di ñ ng ñã ñư c làm rõ ph n trên g m D ch v cơ b n (tho i, tin nh n) và D ch v giá tr gia tăng (g m các d ch v b sung cho d ch v cơ b n). Đ phát tri n kinh doanh, các doanh nghi p không ng ng ñ u tư cho công tác nghiên c u và phát tri n (R&D) ñ ñưa ra các d ch v m i, ng d ng m i phù h p v i nhu c u thay ñ i nhanh chóng c a khách hàng và th trư ng.
- 17 Quy mô d ch v c a m t doanh nghi p kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng ñư c th hi n ch s lư ng các d ch v cơ b n và các d ch v giá tr gia tăng, hình th c các d ch v , kh năng ng d ng c a các d ch v , và s ti n l i c a các d ch v mang l i cho khách hàng. Quy mô d ch v càng ña d ng, phong phú thì vi c phát tri n khách hàng càng có nhi u thu n l i. D ch v ña d ng s giúp cho doanh nghi p ti p c n ñư c các ñ i tư ng khách hàng khác nhau, nh ñó, vi c phát tri n kinh doanh s ñư c thúc ñ y m nh m hơn. Vi c phát tri n d ch v ph thu c l n vào công tác nghiên c u và phát tri n cùng v i d báo th trư ng c a các doanh nghi p. 1.3.2.4. Tăng doanh thu Nói ñ n phát tri n kinh doanh, không th không ñ c p ñ n vi c tăng doanh thu c a m t doanh nghi p. Doanh thu c a m t doanh nghi p kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng có th ñ n t nhi u ngu n như: doanh thu d ch v cơ b n, doanh thu d ch v giá tr gia tăng, doanh thu cư c k t n i ,t ng h p l i, có th g i chung là doanh thu. Phát tri n doanh thu ñư c hi u nôm na là doanh thu năm sau ph i cao hơn năm trư c. 1.3.2.5. Đ y m nh các công tác Marketing, xây d ng và phát tri n thương hi u Vi c xây d ng và phát tri n thương hi u ñư c ñánh giá là quan tr ng v i h u h t t t c các lo i hình doanh nghi p, lĩnh v c kinh doanh, nhưng nó tr nên ñ c bi t quan tr ng v i lĩnh v c kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng. Do ñ c ñi m vô hình c a d ch v mà thương hi u ñóng vai trò quy t ñ nh ñ n thái ñ c a khách hàng v i d ch v ñó, ng h hay không ng h , s d ng hay không s d ng ph n l n là nh vào thương hi u c a d ch v . Hơn n a, khi th trư ng d ch v thông tin di ñ ng phát tri n ñ n m t m c ñ nh t ñ nh, vi c gi m giá, tăng khuy n m i s d n t i tăng áp l c v giá, vì v y, các doanh nghi p kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng thư ng ñ i hư ng các ngu n l c t vi c xây d ng thương hi u sang phát tri n các v n ñ v t o s khác bi t cho s n ph m. Vi c xây d ng và phát tri n thương hi u ñư c góp s c b i nhi u lĩnh v c như: công tác truy n thông, qu ng cáo, ti p th , hình nh
- 18 1.3.2.6. Đ i m i t ch c, qu n lý doanh nghi p B máy t ch c qu n lý doanh nghi p ñư c coi là xương s ng cho m i ho t ñ ng phát tri n kinh doanh. M t doanh nghi p có phát tri n ñư c hay không ph thu c r t nhi u vào ñ linh ho t, nh y bén và ñ i m i c a b máy t ch c qu n lý, ñ c bi t là qu n tr nhân l c c a doanh nghi p. Qu n tr nhân l c bao g m nh ng ho t ñ ng có giá tr như tuy n d ng, thuê mư n, ñào t o, phát tri n và khen thư ng. Nó h tr cho t t c công vi c kinh doanh c a doanh nghi p và các quá trình c a doanh nghi p ñó. Cũng như h u h t các doanh nghi p trong lĩnh v c công ngh , các doanh nghi p kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng, các ho t ñ ng qu n tr ngu n nhân l c c n ph i có chính sách nh t quán, có n n văn hóa và các giá tr c a doanh nghi p m nh m ñ thúc ñ y s h p tác, ñ i m i, sáng t o ñ phát huy ngu n tài s n to l n v trí tu . Đ b o ñ m ñáp ng v i s phát tri n v quy mô c a các ho t ñ ng kinh doanh như vùng ph sóng, thuê bao, kênh phân ph i , các doanh nghi p cũng c n ti n hành song song các ho t ñ ng ñ i m i v t ch c và qu n lý c a công ty mình. 1.3.3. Nh ng ch tiêu ñánh giá s phát tri n kinh doanh c a doanh nghi p kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng D ch v thông tin di ñ ng là d ch v thông tin vô tuy n hai chi u, cho phép máy ñi n tho i có th nh n cu c g i ñ n và chuy n các cu c g i ñi t i b t kỳ m t máy ñi n tho i di ñ ng ho c c ñ nh nào. Xu t phát t ñ c trưng trong lĩnh v c kinh doanh c a các doanh nghi p kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng là các s n ph m d ch v thông tin di ñ ng, vi c phát tri n kinh doanh cũng có nh ng ñ c thù riêng và có các ch tiêu ñánh giá riêng. Thông thư ng, ñ có th ñánh giá s phát tri n kinh doanh c a các doanh nghi p ngư i ta thư ng chia ra hai m ng: các ch tiêu ñ nh lư ng và các ch tiêu ñ nh tính. Khi ñánh giá s phát tri n kinh doanh qua các con s c th như tr m phát sóng, s thuê bao, th ph n doanh thu c a các doanh nghi p kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng ngư i ta dùng ch tiêu ñ nh lư ng. Khi ñánh giá s phát tri n v các y u t thu c v giá tr vô hình c a doanh nghi p như s c m nh thương hi u, lòng tin c a ngư i tiêu dùng, s ưa chu ng c a th trư ng , ngư i ta s dùng các y u t ñ nh tính ñ ñánh giá. V i các doanh nghi p kinh doanh
- 19 d ch v thông tin di ñ ng, do s chi ph i c a ñ c ñi m d ch v mà các ch tiêu ñ nh tính cũng ñóng vai trò quan tr ng trong vi c ñánh giá s phát tri n kinh doanh c a t ng doanh nghi p. 1.3.3.1. Các ch tiêu ñ nh lư ng Tăng trư ng s thuê bao và th ph n Trên th gi i, tuỳ t ng lĩnh v c, tuỳ t ng th trư ng mà có cách ñánh giá th ph n khác nhau ví d như ñánh giá th ph n b ng doanh thu, ñánh giá th ph n b ng l i nhu n, b ng khách hàng, nhưng ph bi n nh t v n là ñánh giá và xem xét th ph n d a trên cơ s bán hàng c a doanh nghi p. V i d ch v thông tin di ñ ng, th ph n hi n nay v n ñư c xác ñ nh b i lư ng thuê bao phát tri n ñư c c a các doanh nghi p kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng. Tuy nhiên, có m t y u t r t k thu t ñây là các thuê bao này ph i có kh năng mang l i l i nhu n cho doanh nghi p ñó m i ñư c tính vào th ph n. S dĩ có y u t này là do có nhi u lo i hình thuê bao t n t i trên m ng c a các doanh nghi p kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng như: Thuê bao ho t ñ ng hai chi u: là thuê bao có ñ kh năng ñ th c hi n cu c g i, tin nh n, có th s d ng các d ch v gia tăng khác phát sinh doanh thu cho doanh nghi p. Thuê bao ho t ñ ng m t chi u: là thuê bao không ñ kh năng th c hi n cu c g i và g i tin nh n cũng như s d ng các d ch v giá tr gia tăng khác nhưng còn kh năng nh n cu c g i và nh n tin nh n. Kh năng nh n cu c g i và tin nh n chi u ñ n cũng giúp phát sinh doanh thu cho doanh nghi p. Ngoài ra, các thuê bao này có th n p tài kho n ho c m máy ñ s d ng d ch v b t c lúc nào. Thuê bao trong th i h n gi s : là các thuê bao khoá c hai chi u nhưng trong th i h n gi s , có th n p tài kho n ho c m máy ñ s d ng d ch v , phát sinh doanh thu cho doanh nghi p. S thuê bao là m t ch tiêu r t quan tr ng ñ i v i b t kỳ doanh nghi p nào kinh doanh trong lĩnh v c thông tin di ñ ng. S thuê bao th hi n s ngư i ñang tham gia s d ng m ng d ch v thông tin di ñ ng dư i b t kỳ hình th c nào như tr trư c, tr sau, tr trư c thuê bao ngày S thuê bao là m t ch tiêu quan tr ng vì nó
- 20 ph n ánh m t ñ nh lư ng c a s phát tri n kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng. Hơn th n a, thông qua ch tiêu này ngư i ta có th ñánh giá th ph n c a m i doanh nghi p kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng b ng cách tính ph n trăm s thuê bao c a m i công ty so v i t ng s thuê bao trong c nư c. Con s này ñánh giá kh năng chi m lĩnh th trư ng c a m i doanh nghi p và kh năng tăng trư ng tr c ti p ñ n doanh thu, l i nhu n c a doanh nghi p ñó. S thuê bao và th ph n là hai ch tiêu cơ b n ñ so sánh các m t như qui mô kinh doanh, v th trên th trư ng, c a các doanh nghi p cùng kinh doanh trong lĩnh v c thông tin di ñ ng. Cách tính th ph n: S thuê bao c a doanh nghi p Th ph n = x 100% (%) T ng s thuê bao c a c nư c Đây là hai ch tiêu vô cùng quan tr ng th hi n m t ch t c a quá trình phát tri n. Thông qua hai ch tiêu này ngư i ta có th ñánh giá t c ñ phát tri n c a doanh nghi p năm nay so v i năm trư c như th nào, cao hay th p hơn. Phương pháp tính: S thuê bao năm nay T c ñ tăng thuê bao = x 100% (%) S thuê bao năm trư c Th ph n năm nay T c ñ tăng th ph n = x 100% (%) Th ph n năm trư c N u các t c ñ này l n hơn 100% thì có nghĩa là năm nay có s phát tri n v thuê bao và th ph n cao hơn năm trư c, còn n u t c ñ này nh hơn 100% thì có nghĩa là năm nay s thuê bao và th ph n c a công ty có s phát tri n th t lùi so v i năm trư c. Trong trư ng h p t c ñ này b ng 100% thì có nghĩa là s thuê bao và th ph n bao năm nay b ng v i năm trư c, ñi u này th hi n công ty không có s phát tri n gì thêm so v hai ch tiêu s thuê bao và th ph n.
- 21 Tr m phát sóng và t c ñ tăng tr m phát sóng Ph m vi vùng ph sóng ñư c ñánh giá qua các tiêu th c cơ b n là: s lư ng tr m thu phát sóng và di n tích vùng ph sóng (t nh /thành ph , th xã, qu n huy n, ñư c ph sóng). Trong ñó, ph m vi vùng ph sóng càng r ng, s lư ng tr m thu phát sóng càng nhi u, ch ng t qui mô ñ u tư c a doanh nghi p càng l n và ti m năng phát tri n c a doanh nghi p là r t cao, l i th c nh tranh c a doanh nghi p có th vư t tr i hơn h n ñ i th nh vùng ph sóng này. T c ñ tăng tr m phát sóng cung c p ñư c m t cái nhìn t ng quan v vi c tri n khai các d án ñ u tư có chi n lư c c a doanh nghi p. T c ñ tăng tr m phát sóng ñư c ñánh giá b ng công th c sau ñây: T ng s tr m phát sóng năm nay T c ñ tăng tr m phát sóng = x 100% (%) T ng s tr m phát sóng năm trư c Cũng ñư c ñánh giá như t c ñ tăng th ph n, n u doanh nghi p nào có t c ñ tăng tr m phát sóng l n hơn 100% thì doanh nghi p ñó có s phát tri n và tăng trư ng v s tr m phát sóng và vùng ph sóng. Tuy nhiên, trong kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng, vùng ph sóng là y u t ñ u tiên và cơ b n c a d ch v , h u h t các doanh nghi p ñ u m r ng vùng ph sóng hàng năm. Trong ñó, n u doanh nghi p nào ñ t ñư c t c ñ phát tri n nhanh hơn thì doanh nghi p ñó giành ñư c l i th hơn so v i ñ i th trong công tác m r ng và phát tri n th trư ng. Doanh thu và t c ñ tăng doanh thu Doanh thu là m t ch tiêu t ng h p ph n ánh qui mô ho t ñ ng kinh doanh c a các doanh nghi p kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng. Thông qua ch tiêu này, ngư i ta có th ñánh giá ñư c s trư ng thành và t c ñ phát tri n trong kinh doanh c a các doanh nghi p qua các th i kỳ khác nhau. Do d ch v thông tin di ñ ng bao g m các d ch v cơ b n và các d ch v ph cho nên khi tính toán chi ti t v doanh thu, các doanh nghi p thư ng phân bi t ngu n doanh thu t d ch v cơ b n và ngu n doanh thu t d ch v ph . Ngoài ra, khi k t n i gi a các m ng hay k t n i v i các công ty cung c p d ch v và các ñ i tác khác ñ khai thác và cung c p d ch
- 22 v liên quan, các doanh nghi p chia doanh thu theo nh ng t l nh t ñ nh. Vì v y, doanh thu c a các doanh nghi p kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng thư ng bao g m các ngu n doanh thu chính như sau: Doanh thu t vi c cung c p d ch v thông tin di ñ ng g m d ch v cơ b n và d ch v ph Doanh thu phân chia cư c thông tin di ñ ng. Doanh thu khác. (Đ c bi t là trư ng h p c a Viettel v i vi c kinh doanh kèm c máy ñ u cu i, nên kho n doanh thu t máy ñ u cu i s b sung ñáng k vào doanh thu chung c a doanh nghi p) Doanh thu là m t ch tiêu vô cùng quan tr ng do ñó ngư i ta c n ph i có s ñánh giá s phát tri n doanh thu qua các năm, ñ t ñó ñánh giá k t qu c a quá trình kinh doanh ñ ng th i ñưa ra các bi n pháp k p th i nh m nâng cao hi u qu kinh doanh. Đ ñánh giá doanh thu qua các năm tăng hay gi m, ngư i ta dùng ch tiêu t c ñ tăng doanh thu. Doanh thu năm nay T c ñ tăng doanh thu = x 100% (%) Doanh thu năm trư c 1.3.3.2. Các ch tiêu ñ nh tính N u như các ch tiêu ñ nh lư ng ño lư ng ñư c chính xác s phát tri n kinh doanh c a các doanh nghi p kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng, ñ c bi t là t c ñ phát tri n theo t ng th i kỳ nh t ñ nh thì các ch tiêu ñ nh tính ch ph n ánh ñư c s phát tri n c a các giá tr vô hình thu c doanh nghi p ñó. Tuy nhiên, các ch tiêu này có vai trò r t quan tr ng giúp ñánh giá m t cách t ng quát s phát tri n kinh doanh c a các doanh nghi p qua t ng th i kỳ. Ch tiêu này cũng cung c p cho chúng ta m t cái nhìn toàn di n ñ i v i doanh nghi p trong b i c nh c nh tranh và h i nh p gay g t. Các ch tiêu ñ nh tính góp ph n ñánh giá s phát tri n kinh doanh c a các doanh nghi p ch y u là các ñánh giá c a khách hàng và xã h i ñ i v i d ch v c a doanh nghi p. Tuy nhiên trong khuôn kh nghiên c u, lu n văn s ñưa ra các ch tiêu ñ nh tính ch y u d a trên ñánh giá c a khách hàng, bao g m các ch tiêu sau:
- 23 M c ñ ưa thích Ch tiêu m c ñ ưa thích d ch v th hi n uy tín, giá tr thương hi u và ñ nh v thương hi u c a doanh nghi p cung c p d ch v ñó. Đ i v i các doanh nghi p kinh trong lĩnh v c d ch v nói chung, ch tiêu v m c ñ ưa thích c a khách hàng ñư c coi là m t ch tiêu r t quan tr ng ñ ph n ñ u. V i d ch v thông tin di ñ ng, ch tiêu này ñư c ñánh giá qua các cu c ñi u tra khách hàng liên t c trong vòng nhi u năm. Vi c l a ch n m t d ch v ñ s d ng tương ñ i là khó khăn khi khách hàng ngày càng có nhi u s l a ch n, chính vì th , m c ñ ưa thích d ch v s giúp khách hàng th hi n ñư c s ưu tiên c a mình ñ i v i d ch v c a m t doanh nghi p. T m c ñ ưa thích này, ta có cái nhìn v v trí thương thương hi u và ti m năng th trư ng c a các doanh nghi p, và cũng chính t ch tiêu này các doanh nghi p có th ho ch ñ nh các k ho ch ñ phát tri n kinh doanh m nh hơn khi tăng m c ñ ưa thích c a khách hàng lên. M c ñ hài lòng c a khách hàng S hài lòng c a khách hàng ñư c tính theo ñi m, ñi m càng cao thì m c ñ hài lòng càng l n. D a trên các ñánh giá v vùng ph sóng, ch t lư ng cu c g i, ñ chính xác c a hóa ñơn, d ch v khách hàng, kênh phân ph i, giá c s cho th y m c ñ chung v s hài lòng c a khách hàng v i doanh nghi p. Ch tiêu này cho th y doanh nghi p có ñáp ng ñư c các yêu c u và th c hi n ñư c các cam k t v i khách hàng hay không. 1.4. Nh ng nhân t nh hư ng ñ n s phát tri n kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng Viettel t i Đăklăk 1.4.1. S phát tri n nhanh chóng c a công ngh thông tin Th i gian g n ñây, th trư ng vi n thông nói chung và th trư ng thông tin di ñ ng trên ñ a bàn t nh Đăklăk nói riêng tr nên sôi ñ ng hơn v i s tham gia c a nhi u doanh nghi p m i. Trong môi trư ng canh tranh, ch t lư ng và s ña dang d ch v chính là y u t quy t ñ nh s thành công c a các doanh nghi p. S ra ñ i c a các doanh nghi p m i kéo theo s c nh tranh ngày càng gay g t trên th trư ng. Đ nâng cao năng l c c nh tranh, bên c nh vi c nâng cao ch t lư ng d ch v , chi nhánh c n m r ng m ng lư i, vùng ph sóng, công tác sau bán hàng, thì vi c
- 24 phát tri n s n ph m, d ch v ñ c bi t là các d ch v giá tr gia tăng hư ng ñ n l i ích khách hàng cũng là m t yêu c u c p thi t. Các doanh nghi p kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng trên ñ a bàn t nh Đăklăk hi n nay th c s ñã bư c vào m t cu c ñua không ch v giá cư c, vùng ph sóng, d ch v chăm sóc khách hàng mà c v t c ñ và kh năng phát tri n d ch v . N u như trư c ñây, các s n ph m ch y u c a các doanh nghi p cung c p d ch v tho i dư i d ng thuê bao tr sau truy n th ng và m t s lo i hình thuê bao tr trư c như thuê bao theo ngày, thuê bao nh n tin, thì hi n nay các s n ph m này ñã ñư c phát tri n thành nhi u lo i hình phong phú, ña d ng hơn, phù h p hơn v i nhu c u s d ng c a nhi u ñ i tư ng khách hàng. Cùng v i s phát tri n nhanh chóng c a công ngh thông tin, ñ c bi t là nh ng ng d ng t công ngh ph n m m, ph n c ng, nh ng ng d ng t internet và máy vi tính ñã giúp cho các s n ph m, d ch v thu c ngành kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng ngày càng ñ i m i và ña d ng hơn. Ngoài nh ng s n ph m, d ch v chính, các d ch v giá tr gia tăng cũng là y u t c t lõi thúc ñ y c nh tranh gi a các doanh nghi p. Đây cũng là xu hư ng phát tri n t t y u c a th trư ng. N u như trư c ñây, d ch v tho i là y u t cơ b n thì hi n nay các d ch v giá tr gia tăng ti n ích ñang ngày càng ñư c các doanh nghi p chú tr ng phát tri n. Khách hàng hi n nay cũng quan tâm nhi u hơn t i s gia tăng giá tr mà các nhà cung c p có th mang t i cho h . Nhu c u gi i trí v i ñi n tho i di ñ ng ñã tr thành m t ph n t t y u, nh t là nh ng ñ i tư ng khách hàng tr tu i. Bên c nh ñó, s xu t hi n các s n ph m thay th cho d ch v thông tin di ñ ng b t ñ u bùng n nh s ti n b trong ng d ng khoa h c công ngh như: các d ch v voice chat (trò chuy n qua Internet mi n phí v i Yahoo, Hotmail, Skype ), các lo i ñi n tho i th , và ñ c bi t là s gia tăng ng d ng c a email, m t hình th c liên l c không th thi u trong th i ñ i công ngh và s hoá như hi n nay. Vi c xu t hi n các s n ph m thay th và các ng d ng ña d ng, ti n ích, r ti n c a nó ñã khi n cho công cu c kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng c a các doanh nghi p kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng trên ñ a bàn s g p nhi u thách th c và có thêm nhi u cơ h i ñ phát tri n kinh doanh.
- 25 1.4.2. M c s ng, nhu c u và th hi u c a khách hàng thay ñ i V i m t cơ c u dân s tr t nh Đăklăk, vi c thay ñ i th hi u, tăng lên v m c s ng và nhu c u c a m t b ph n dân chúng s nh hư ng tr c ti p ñ n vi c phát tri n kinh doanh c a các doanh nghi p kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng nói chung và c a chi nhánh Viettel Đăklăk nói riêng. Khách hàng ti m năng c a các doanh nghi p kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng có ñ tu i trung bình t 15 30+, trong ñó, 66% khách hàng có ñ tu i tr t 15 29. Đây là ñ tu i có nhi u thay ñ i, thích thay ñ i và ch p nh n thay ñ i nhanh nh t trong khung tu i th trung bình c a ngư i Vi t Nam. Chính s gia tăng v thu nh p và m c s ng bình quân c a khách hàng, rào c n s d ng d ch v do cư c phí s d n ñư c xóa b , chi nhánh có cơ h i l n hơn trong vi c ti p c n và m r ng th trư ng. S thay ñ i v nhu c u và th hi u s giúp các doanh nghi p nhanh chóng ñ i m i và có nhi u chính sách thích nghi v i khách hàng hơn. Trong cu c c nh tranh này, doanh nghi p nào ch m ñ i m i và thích ng s m t d n th ph n và khách hàng cho doanh nghi p khác nhanh hơn. V i vi c Vi t Nam tr thành thành viên chính th c c a T ch c Thương m i Th g i WTO, th trư ng thông tin di ñ ng Vi t Nam nói chung và t nh Đăklăk nói riêng là m t th trư ng ti m năng, ñ y s c h p d n v i các nhà ñ u tư nư c ngoài. Theo như cam k t gia nh p WTO v d ch v như ñã ñ c p trên, Vi t Nam s ph i m c a ñ i v i lĩnh v c vi n thông thông qua vi c cho phép thành l p các liên doanh, doanh nghi p 100% v n nư c ngoài. Đây là thách th c l n và cũng là cơ h i l n ñ i v i các doanh nghi p ñang cung c p d ch v thông tin di ñ ng t i Vi t Nam. Ch c ch n th trư ng thông tin di ñ ng sau khi Vi t Nam gia nh p WTO s ch ng ki n nhi u s b t tay c a các doanh nghi p kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng Vi t Nam v i các t p ñoàn l n trên th gi i. Lĩnh v c thông tin di ñ ng th i kỳ h u WTO s kéo theo s ña d ng c a các thành ph n tham gia m t cách bình ñ ng hơn. 1.4.3. S phân công và chuyên môn hóa trong lĩnh v c d ch v Chuyên môn hoá và ña d ng hoá trong s n xu t kinh doanh là hai khái ni m ñư c ñ c p r t nhi u trong các chi n lư c kinh doanh c a t t c các doanh nghi p. Tuỳ thu c vào th i ñi m và b i c nh c nh tranh trong và ngoài ngành mà m i doanh nghi p ch n l a cho mình m t chi n lư c khác nhau. N u như giai ño n
- 26 ñ u tiên khi Viettel xâm nh p vào th trư ng Đăklăk, vi c chi m lĩnh và m r ng th trư ng, giành th ph n, giành khách hàng ñư c ưu tiên hàng ñ u, thì chi nhánh s d ng chi n lư c ña d ng hoá s n ph m, ña d ng hoá d ch v ñ ti p c n t i h u h t các nhóm khách hàng. Ngày nay, khi th trư ng ñã b t ñ u ñ nh hình và phân chia mi ng bánh th ph n, chi nhánh ph i theo m t xu th m i: chuyên môn hoá cao ñ trong s n ph m và d ch v . Dư i cách nhìn nh n và phân lo i d ch v c a d ch v thông tin di ñ ng, các doanh nghi p kinh doanh d ch v b t ñ u t p trung ñ u tư cao vào phát tri n kinh doanh 2 d ch v cơ b n là d ch v tho i và b n tin nh n ng n. Đây là hai d ch v mang l i g n 90% doanh thu cho các doanh nghi p kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng t i Đăklăk. Chính vì v y, ph n d ch v giá tr gia tăng, ñ c bi t là các d ch v n i dung ñòi h i ñ u tư công s c l n, huy ñ ng s sáng t o không ng ng, ñư c ñ m trách phát tri n b i các công ty cung c p d ch v n i dung. Nhưng cũng chính xu t phát t các ñ c ñi m k thu t và h t ng m ng thông tin di ñ ng, mà m t l n n a, vi c chuyên môn hoá này s ñư c th hi n b i s ki n thành l p các công ty phát tri n kinh doanh d ch v n i dung n m trong các doanh nghi p kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng. 1.4.4. Xu hư ng h i nh p khu v c và qu c t trong lĩnh v c kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng Ngo i tr các d ch v thu c ph m vi ho t ñ ng ch c năng c a các cơ quan Chính ph (các d ch v không mang tính ch t thương m i và c nh tranh), các d ch v khác ñ u thu c ph m vi ñi u ch nh c a GATS. Trong tho thu n gia nh p WTO, Vi t Nam cam k t ñ các ngành d ch v v i n i dung cam k t s m t s lĩnh v c chính như: Cam k t chung: Các công ty nư c ngoài không ñư c hi n di n t i Vi t Nam dư i hình th c chi nhánh (phương th c cung c p d ch v s 3) tr m t s ngành có cam k t c th , các công ty nư c ngoài ñư c ñưa cán b qu n lý làm vi c t i Vi t Nam nhưng ph i b o ñ m ít nh t 20% cán b là ngư i Vi t Nam, các t ch c và các nhân nư c ngoài ñư c mua c ph n trong các doanh nghi p Vi t Nam nhưng ph i phù h p v i m c ñ m c a c a ngành ñó
- 27 Cam k t c th v lĩnh v c vi n thông: Vi t Nam cho phép thành l p liên doanh ña s v n nư c ngoài ñ cung c p d ch v vi n thông không g n v i h t ng m ng, n i l ng vi c cung c p d ch v qua biên gi i và h n ch áp d ng vi n thông có g n v i h t ng m ng (ch các doanh nghi p nhà nư c năm ña s v n m i ñư c phép ñ u tư h t ng m ng, các doanh nghi p nư c ngoài ch ñư c phép góp v n ñ n 49% và ch ñư c phép liên doanh v i các doanh nghi p trong nư c) Th c hi n ch trương h i nh p qu c t Do Đ ng c ng s n Vi t Nam ñ xư ng, Vi t Nam ñã ñưa ra cam k t v 5 d ch v vi n thông c a Vi t Nam trong ASEAN. Các cam k t này qui ñ nh các công ty nư c ngoài ñư c tham gia vào lĩnh v c cung c p d ch v vi n thông t i Vi t Nam dư i hình th c H p ñ ng h p tác kinh doanh. Qu c h i hai nư c Vi t Nam và M ñã phê chu n thông qua Hi p ñ nh v các quan h thương m i gi a C ng hoà xã h i ch nghĩa Vi t Nam và H p ch ng qu c Hoa Kỳ ñư c g i là Hi p ñ nh Thương m i Vi t M . Các cam k t c a Vi t Nam v lĩnh v c cung c p d ch v vi n thông nêu ra trong Hi p ñ nh sâu và r ng hơn nhi u so v i cam k t trong ASEAN. Hi p ñ nh cho phép 2 năm (3 năm ñ i v i d ch v Internet) sau khi Hi p ñ nh có hi u l c, phía M ñư c tham gia trong các liên doanh cung c p các d ch v giá tr gia tăng v i m c góp v n t i ña là 50% v n pháp ñ nh và 4 6 năm ñ i v i các d ch v vi n thông cơ b n v i m c góp v n t i ña là 49% v n pháp ñ nh c a liên doanh. Các doanh nghi p và các nhà qu n lý ñ u ý th c ñư c t m quan tr ng c a Hi p ñ nh này ñ i v i s phát tri n và giao lưu thương m i, ñ c bi t là ñ i v i các doanh nghi p Nhà nư c ch ñ o c a Vi t Nam trong b i c nh ñ t nư c ñang còn phát tri n m c ñ th p. Y u t thách th c dư ng như nhi u hơn là y u t cơ h i. T vi c th c hi n các cam k t này t t y u d n t i th trư ng vi n thông Vi t Nam b chia s và c nh tranh ngày càng tr nên kh c li t hơn. Theo cam k t vi n thông khi gia nh p WTO, vi c ñãi ng qu c gia và h n ch ti p c n th trư ng vi n thông, ñ c bi t là th trư ng d ch v thông tin di ñ ng ñư c quy ñ nh không còn h n ch v ñãi ng qu c gia v i doanh nghi p trong nư c hay nư c ngoài, theo ñó, d ch v di ñ ng m t ñ t (t c là d ch v thông tin di ñ ng) ph i ñư c cung c p thông qua tho thu n thương m i v i pháp nhân ñư c thành l p t i
- 28 Vi t Nam và ñư c c p phép cung c p d ch v vi n thông qu c t . Các doanh nghi p kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng không ch có m t m i lo riêng là phát tri n kinh doanh ñ c nh tranh n i b các công ty trong nư c mà còn ph i lo phát tri n kinh doanh, gia tăng s c c nh tranh ñ c nh tranh v i các ñ i tác nư c ngoài s xâm nh p th trư ng Vi t Nam theo cam k t trên. Vì v y, yêu c u c p thi t ñ i v i T p ñoàn vi n thông quân ñ i nói chung và chi nhánh Viettel Đăklăk nói riêng là ph i có ñ nh hư ng và chi n lư c phát tri n kinh doanh ñ trong quá trình h i nh p qu c t , ñ có ñ s c c nh tranh ñư c v i các t p ñoàn vi n thông kh ng l nư c ngoài ngay t i th trư ng trong nư c, kh ng ñ nh v trí c a mình trên th trư ng. T nh Đăklăk trong nh ng năm g n ñây ñư c ñánh giá là m t trong nh ng th trư ng có t c ñ phát tri n nhanh v lĩnh v c thông tin di ñ ng. Do ñó Đăklăk là m t ñ a ñi m h p d n ñ các doanh nghi p trong nư c cũng như các ñ i tác nư c ngoài khai thác và tìm ki m cơ h i kinh doanh. 1.4.5. Gia tăng s lư ng các doanh nghi p thu c các thành ph n kinh t v kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng Do thông tin di ñ ng là lĩnh v c c n có s ñ u tư l n vào cơ s h t ng, m ng lư i nên ñòi h i doanh nghi p tham gia ph i có ti m l c tài chính l n. Hơn n a, ñây là lĩnh v c ch u s qu n lý tr c ti p c a Nhà Nư c nên trong m t th i gian dài lĩnh v c này ch do các doanh nghi p Nhà nư c ñ c quy n khai thác. Trong kho ng th i gian 10 năm, k t năm 1993, khi thông tin di ñ ng l n ñ u tiên ñư c khai thác t i Vi t Nam ñ n năm 2003, lĩnh v c này do hai doanh nghi p hoàn toàn do hai doanh nghi p c a VNPT là Công ty thông tin di ñ ng VMS và Công ty d ch v vi n thông Vinaphone khai thác. Ph i ñ n tháng 7/2003, th trư ng thông tin di ñ ng Vi t Nam m i ñư c ch ng ki n s ra ñ i doanh nghi p th ba khai thác lĩnh v c này v i thương hi u m ng di ñ ng S Fone. Hơn n a ñây là doanh nghi p ho t ñ ng theo hình th c H p ñ ng h p tác kinh doanh gi a Công ty C ph n d ch v bưu chính vi n thông Sài Gòn (SPT) và Công ty SLD (Hàn Qu c). Tuy nhiên, ch trong vòng 6 năm, t năm 2003 ñ n cu i năm 2009, th trư ng thông tin di ñ ng Vi t Nam ñã ñư c b sung thêm 5 doanh nghi p cùng tham gia khai thác.
- 29 Như v y, tính ñ n cu i năm 2009, th trư ng thông tin di ñ ng Vi t Nam ñã có s góp m t c a 8 doanh nghi p kinh doanh thu c 2 thành ph n kinh t khác nhau, g m: Các doanh nghi p 100% v n nhà nư c: Công ty thông tin di ñ ng VMS (tr c thu c T p ñoàn bưu chính vi n thông Vi t Nam VNPT) v i m ng di ñ ng MobiFone, Công ty d ch v vi n thông Vinaphone (tr c thu c T p ñoàn bưu chính vi n thông Vi t Nam VNPT) v i m ng di ñ ng VinaPhone, T p ñoàn vi n thông quân ñ i (Viettel): m ng di ñ ng Viettel Mobile, Công ty vi n thông ñi n l c (EVN Mobile): m ng di ñ ng EVN Các doanh nghi p h at ñ ng theo hình th c H p ñ ng h p tác kinh doanh: Công ty c ph n d ch v Bưu chính Vi n thông Sài gòn (SPT) v i m ng di ñ ng S Fone, Công ty c ph n Vi n thông Hà N i (Hanoi Telecom): m ng di ñ ng HT Mobile, T ng công ty Vi n thông Di ñ ng Toàn c u và T p ñoàn VimpelCom v i m ng “Beeline VN” Đư c thành l p ngày 8/7/2008, Công ty C ph n Vi n thông Hà N i (Hanoi Telecom) h p tác v i Hutchison Telecom cho ra ñ i m ng Vietnamobile – ti n thân là HT Mobile 8/4/2009. 1.4.6. S can thi p và ñi u ti t c a Chính ph ñ i v i lĩnh v c thông tin di ñ ng V i m t ngành kinh doanh non tr trong lĩnh v c vi n thông, s can thi p và ñi u ti t c a nhà nư c là h t s c c n thi t ñ b o ñ m có m t quy lu t c nh tranh bình ñ ng và t o m i ñi u ki n cho các doanh nghi p có cơ h i phát tri n kinh doanh và mang l i l i ích cho ngư i tiêu dùng. Tuy nhiên, s can thi p c a Chính ph cũng mang l i m t rào c n và gánh n ng cho doanh nghi p, ñ c bi t là v i các doanh nghi p ho t ñ ng dư i mô hình doanh nghi p nhà nư c. Các quy trình, quy ñ nh c a chính ph v vi c ñ u tư, tài chính vô hình chung khi n các doanh nghi p m t tính linh ñ ng c n có trong m t môi trư ng kinh doanh c nh tranh và nh y bén. Tuy nhiên, vi c th n i kinh doanh lĩnh v c thông tin di ñ ng cũng s khi n cho th trư ng có nguy cơ bùng n các cu c chi n c nh tranh d n t i ch t lư ng d ch v không ñư c ki m soát. Nhìn nh n m t cách t ng quan có th th y r ng, can thi p và ñi u ti t c a chính ph có th giúp các doanh nghi p d ch v thông tin di ñ ng trong nư c ho t ñ ng hi u qu n u ñúng m c và k p th i.
- 30 1.5. Kinh nghi m phát tri n kinh doanh c a các doanh nghi p kinh doanh d ch v thông tin di ñ ng trên th gi i 1.5.1. Bài h c kinh nghi m t SK Telecom S thành công c a SK Telecom là bài h c v chi n lư c d n ñ u v d ch v nh vào công ngh tiên phong. Năm 2004, v i tư cách là nhà cung c p d ch v truy n thông và vô tuy n hàng ñ u Hàn Qu c, SK Telecom có t i 18 tri u thuê bao di ñ ng, chi m 54% th ph n th trư ng thông tin di ñ ng Hàn Qu c, trong s ñó có t i 16 tri u thuê bao ñi n tho i h tr d ch v d li u. Sau l n khai trương d ch v CDMA ( Công ngh ña truy nh p phân chia theo mã) ñ u tiên trên th gi i, hãng ti p t c là nhà cung c p ñ u tiên trên toàn c u gi i thi u d ch v thương m i cho h th ng di ñ ng 2,5G, CDMA (2000 1X) và 3G CDMA ( 2000. 1x EV DO). Tháng 11/2002 SK Telecom khai trương d ch v June, d ch v ña phương ti n ch t lư ng cao nh m ñáp ng nhu c u v các d ch v công ngh 3G cũng như các d ch v video theo yêu c u, nghe nh c theo yêu c u, ñi n tho i, video, Internet và thông t n qu ng bá. Trong vòng 6 tháng d ch v này cho th y s phát tri n vư t tr i c a mình v i kho ng 1,7 tri u thuê bao. Cùng th i ñi m ñó hãng ñã tăng doanh thu v d ch v t 10% lên 16%. Ngoài ra SK Telecom còn cung c p các d ch v khác h p tác v i ngân hàng ñ phát tri n d ch v giao d ch ngân hàng th c hi n trên chip x lý t ñ ng. SK Telecom cũng ñã tri n khai m t v tinh cho d ch v thông t n ña phương ti n k thu t s DMB ( Digital Multimedia Broadcasting). Công ngh là n n t ng cho công nghi p thông tin và truy n thông, nh n th c ñư c ñi u này SK Telecom cam k t tr thành nhà cung c p d ch v thông tin và truy n thông hàng ñ u th gi i. SK Telecom ñang hư ng t i s d n ñ u chi n lư c nh vào vi c ñi tiên phong v m t công ngh . S thành công c a SK Telecom ñã ñ l i cho các doanh nghi p thông tin di ñ ng khác nhi u kinh nghi m có giá tr : Nâng c p v m t k thu t cho h th ng m ng lư i, c i thi n t c ñ truy n d n s li u và ch t lư ng d ch v nh m ñáp ng ñư c 1 s l n nhi u lo i d ch v khác nhau. Hư ng ñ n cung c p m t cách ña d ng các d ch v m i, cũng như hư ng ñ n s gia tăng doanh s bán trên các d ch v này.
- 31 Chú tr ng vi c duy trì và c ng c s lư ng l n thuê bao trung thành hi n t i c a mình. 1.5.2. Bài h c kinh nghi m t China Mobile Trung Qu c ñư c ñánh giá là th trư ng thông tin di ñ ng l n nh t toàn c u và cũng là m t th trư ng ñ y ti m năng v i trên 330 tri u thuê bao di ñ ng và hơn 4 tri u thuê bao tăng thêm hàng tháng cùng v i t l thâm nh p th trư ng kho ng 24% trong năm 2004 S thuê bao di ñ ng c a Trung Qu c lên 548 tri u thuê bao trong năm 2008 và China Mobile s v n chi m gi v trí d n ñ u trong th trư ng di ñ ng b i cơ s thuê bao l n và kinh nghi m khai thác. Thành công c a t p ñoàn China Mobile ph i nói ñ n th i kì năm 1990 khi t p ñoàn ñã m r ng d ch v ra ngoài các t nh Qu ng Đông, Tri t Giang, Giang Tô b ng cách mua l i các m ng di ñ ng thu c s h u Nhà nư c t i các t nh H i Nam, Hà Nam và Phúc Ki n. M ng lư i t p ñoàn ñã ñư c m r ng ra sáu t nh v i t ng dân s là 320 tri u ngư i, ñ t m c tăng trư ng cao c v s thuê bao, m c ñ s d ng và duy trì ñư c v trí d n ñ u trong th trư ng thông tin di ñ ng Trung Qu c. S thuê bao c a t p ñoàn sáu t nh là 15,621 tri u vào năm 1999 tăng 140% so v i năm 1998. Th ph n c a t p ñoàn sáu t nh là 87,4 % chi m 37% t ng thuê bao di ñ ng Trung Qu c. Đ có ñư c nh ng thành công này là do T p ñoàn China Mobile ñã m nh d n ñ u tư m r ng dung lư ng m ng lư i và quy mô ph sóng, tăng cư ng ch t lư ng m ng lư i và d ch v , bi t khai thác nh ng cơ h i mang tính chi n lư c khi mua l i các m ng di ñ ng thu c s h u Nhà nư c t i ba t nh H i Nam, Hà Nam và Phúc Ki n. T p ñoàn China Mobile ñã n m b t khá nhanh nhu c u th trư ng và nhìn th y ñ ơc s phát tri n c a th trư ng thông tin di ñ ng Trung Qu c trong nh ng năm ti p theo. Hãng Analysys Mason cho bi t, th trư ng vi n thông th gi i ñã t o ra doanh thu 1,8 nghìn t (trillion) USD trong năm 2009, và ñưa ra danh sách 10 nhà khai thác ñ ng ñ u b ng v doanh thu, ñó là :
- 32 B ng 1.2: B ng th ng kê các nhà khai thác thông tin di ñ ng hàng ñ u th gi i STT Nhà khai thác m ng Công ngh Nư c 1 AT&T GSM M 2 NTT DoCoNo CDMA Nh t B n 3 Verizon Wireless TDMA M 4 Deutshe Telecom GSM Đ c 5 Telefonia Moviless GSM Tây Ban Nha 6 Vodafone GSM Anh 7 China Mobile GSM Trung Qu c 8 France Telecom GSM Pháp 9 Telecom Italia GSM Ý 10 KDDI GSM Nh t (Ngu n HotTelecom) B ng x p h ng này s có nh ng thay ñ i quan tr ng khi các nhà khai thác ñư c x p h ng theo l i nhu n trư c thu , s gi m giá d ch v và kh u hao cơ b n c a h , theo ñó: STT Nhà khai thác m ng Công ngh Nư c 1 China Mobile GSM Trung Qu c 2 Telefonia Moviless GSM Tây Ban Nha 3 Telecom Italia GSM Ý 4 AT&T GSM M 5 Vodafone GSM Anh 6 France Telecom GSM Pháp 7 NTT DoCoNo CDMA Nh t B n 8 Deutshe Telecom GSM Đ c 9 Verizon Wireless TDMA M 10 KDDI GSM Nh t B n
- 33 1.5.3. Bài h c kinh nghi m rút ra cho chi nhánh Viettel Đăklăk T vi c nghiên c u th c ti n và kinh nghi m phát tri n kinh doanh c a các doanh nghi p nư c ngoài, v n d ng các k t qu nghiên c u ñó vào th trư ng Đăkălk, chi nhánh có th áp d ng các bài h c kinh nghi m như sau: 1.5.3.1. M r ng nhanh vùng ph sóng và tăng dung lư ng m ng lư i Vi c m r ng vùng ph sóng và tăng dung lư ng m ng lư i s giúp chi nhánh phát tri n th trư ng nhanh chóng khi có kênh phân ph i. Qua các nghiên c u cho th y vùng ph sóng luôn là y u t ưu tiên hàng ñ u khi khách hàng l a ch n d ch v , và các doanh nghi p nào ñi theo chi n lư c này s tranh th ñư c cơ h i chi m lĩnh và m r ng th trư ng r t nhanh. M r ng vùng ph sóng v i t c ñ nhanh nh t s giúp chi nhánh chu n b cơ s h t ng t t ñ ñón ñ u tăng trư ng và b o ñ m ch t lư ng d ch v . 1.5.3.2. M r ng nhanh kênh phân ph i Kênh phân ph i là khâu trung gian ñưa d ch v ñ n v i ngư i tiêu dùng. Kênh phân ph i giúp khách hàng ti p c n d ch v và chi nhánh ti p c n khách hàng. Chính vì v y mà vi c m r ng kênh phân ph i nhanh chóng s giúp chi nhánh chi m ñư c th trư ng và khách hàng trư c ñ i th . S thu n ti n t kênh phân ph i h p lý mang l i cho khách hàng c m giác tho i mái, t tin và an toàn, ti n l i khi s d ng d ch v thông tin di ñ ng, ñ c bi t là vi c thu cư c, ñóng cư c, mua th cào và x lý các khi u n i nói chung. 1.5.3.3. Nâng cao ch t lư ng d ch v và ph c v khách hàng Do y u t vô hình và không lưu gi , không hi u h u c a d ch v , ch t lư ng d ch v là m t trong các y u t quan tr ng giúp khách hàng l a ch n thương hi u này hay thương hi u khác. Bên c nh ñó, vòng ñ i s d ng d ch v c a m t khách hàng s ñư c quy t ñ nh b i ch t lư ng ph c v khách hàng c a chi nhánh. Kinh nghi m t các doanh nghi p kinh doanh thành công d ch v thông tin di ñ ng cho th y, các doanh nghi p c n ph i chú tr ng nâng cao ch t lư ng d ch v và ph c v khách hàng liên t c 1.5.3.4. Mô hình t ch c qu n lý linh ho t và khoa h c Các quy trình kinh doanh c a chi nhánh ph i h t s c khoa h c và linh ho t, sao cho b o ñ m d ch v ñư c cung c p trong th i gian ng n nh t và thu n ti n nh t cho
