Luận văn Nghiên cứu khai thác sử dụng xe giường nằm Thaco Mobihome khu vực phía Nam (Phần 1)

Nội dung text: Luận văn Nghiên cứu khai thác sử dụng xe giường nằm Thaco Mobihome khu vực phía Nam (Phần 1)

1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ HỒ ANH CƯỜNG NGHIÊN CỨU KHAI THÁC SỬ DỤNG XE GIƯỜNG NẰM THACO MOBIHOME KHU VỰC PHÍA NAM NGÀNH: KỸ THUẬT CƠ KHÍ ĐỘNG LỰC – 60520116 S K C0 0 4 4 2 2 Tp. Hồ Chí Minh, tháng 11/2014
2. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ HỒ ANH CƯỜNG NGHIÊN CỨU KHAI THÁC SỬ DỤNG XE GIƯỜNG NẰM THACO MOBIHOME KHU VỰC PHÍA NAM NGÀNH: KỸ THUẬT CƠ KHÍ ĐỘNG LỰC – 60520116 Tp. Hồ Chí Minh, tháng 11 năm 2014
3. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ HỒ ANH CƯỜNG NGHIÊN CỨU KHAI THÁC SỬ DỤNG XE GIƯỜNG NẰM THACO MOBIHOME KHU VỰC PHÍA NAM NGÀNH: KỸ THUẬT CƠ KHÍ ĐỘNG LỰC – 60520116 Hướng dẫn khoa học PGS.TS NGUYỄN VĂN PHỤNG Tp. Hồ Chí Minh, tháng 11 năm 2014
4. LÝ LỊCH KHOA HỌC I. LÝ LỊCH SƠ LƯỢC: Họ & tên: Hồ Anh Cường Giới tính: Nam Ngày, tháng, năm sinh: 01/08/1984 Nơi sinh: Nghệ An Quê quán: Nghệ An Dân tộc: Kinh Chỗ ở riêng hoặc địa chỉ liên lạc: 923b1/12/Bình Thung 2, Bình An, Dĩ An, Bình Dương Điện thoại cơ quan: Điện thoại nhà riêng: 0973415786 Fax: Email: cuongsoecon@gmail.com II. QUÁ TRÌNH ĐÀO TẠO: 1. Trung học chuyên nghiệp: Hệ đào tạo: Thời gian đào tạo từ / đến / Nơi học (trường, thành phố): Ngành học: 2. Đại học: Hệ đào tạo: Chính Quy Thời gian đào tạo từ 09/2004 đến 05/2009 Nơi học (trường, thành phố): ĐH Sư Phạm Kỹ Thuật Tp.HCM Ngành học: Cơ Khí Động Lực Tên đồ án, luận án hoặc môn thi tốt nghiệp: Nghiên cứu cách đọc sơ đồ mạch điện trên xe ô tô. Ngày & nơi bảo vệ đồ án, luận án hoặc thi tốt nghiệp: 3/2009, trường ĐH Sư Phạm Kỹ Thuật Tp.HCM Người hướng dẫn: Ths. Đỗ Quốc Ấm III. QUÁ TRÌNH CÔNG TÁC CHUYÊN MÔN KỂ TỪ KHI TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC: Thời gian Nơi công tác Công việc đảm nhiệm 9/2009 ÷ 2/2014 Trường CĐN CNC Đồng An Giáo viên 2/2014 ÷ Công ty cơ khí SoeconMeverfar Nhân viên kỹ thuật 10/2014 10/2014 – nay Công ty ô tô HyunDai Nam Hàn Kỹ thuật viên i
5. LỜI CAM ĐOAN Tôi cam đoan đây là công trình nghiên cứu của tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác Tp. Hồ Chí Minh, ngày tháng 10 năm 2014 (Ký tên và ghi rõ họ tên) HỒ ANH CƯỜNG ii
6. LỜI CẢM ƠN Trong suốt quá trình học tập và hoàn thành luận văn này, tôi đã nhận được sự hướng dẫn, giúp đỡ quý báu của các thầy cô và các bạn cùng lớp. Với lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc tôi xin được bày tỏ lới cảm ơn chân thành tới: Ban giám hiệu, Phòng đào tạo sau đại học, Khoa Cơ Khí Động Lực trường Đại Học Sư Phạm Kỹ Thuật Tp.HCM đã tạo mọi điều kiện thuận lợi giúp đỡ tôi trong quá trình học tập và hoàn thành luận văn. Phó giáo sư - Tiến sĩ Nguyễn Văn Phụng, người thầy kính mến đã hết lòng giúp đỡ, dạy bảo, động viên và tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tôi trong suốt quá trình học tập và hoàn thành luận văn tốt nghiệp. Nguyễn Ngọc Tân, người bạn đã cung cấp các thông số, đồng thời đã giúp đỡ tôi trong quá trình đo đạc trực tiếp tại Showroom công ty Kia Bình Triệu Xin chân thành cảm ơn các thầy cô trong hội đồng chấm luận văn đã cho tôi những đóng góp quý báu để hoàn chỉnh luận văn này. Kính chúc ban giám hiệu, các thầy luôn mạnh khỏe, thành công và luôn là ngọn đuốc soi đường cho thế hệ đàn em chúng em tiến bước thành công hơn, vững chắc hơn trên con đường khoa học tuy có khó khăn, thử thách nhưng đầy thù vị này. Xin chân thành cảm ơn và chúc các thầy cô sức khỏe và thành đạt. iii
7. TÓM TẮT Trên bước đường công nghiệp hóa và hiện đại hóa đất nước, một trong những vấn đề quan trọng là ngành giao thông vận tải, nó đóng vai trò trong việc phát triển nền kinh tế quốc dân, phục vụ đời sống xã hội trước nhu cầu vận chuyển hàng hóa và hành khách ngày càng tăng. Vận tải hành khách là một trong những điều thiết yếu trong những năm gần đây, và ngày càng chú trọng để tăng khả năng phục vụ người dân khi điều kiện kinh tế ngày càng phát triển. Và đáp ứng nhu cầu vận chuyển và khai thác xe giường nằm một cách có hiệu quả kinh tế là một trong những vấn đề cần quan tâm của các doanh nghiệp Sử dụng xe hợp lý tính bằng việc đảm bảo an toàn cho hành khách ở mức tối đa trên quan điểm kỹ thuật ô tô thông qua việc nhận định bố trí hành khách, bố trí hàng hóa sao cho vị trí trọng tâm của xe ở mức cho phép so với tổng chiều cao của xe. Ngoài ra yếu tố kỹ thuật đểđiều hiểnk phương tiện với trọng tâm của xe khách giường nằm cao hơn so với trọng tâm xe khách ghế ngồi cùng chủng loại là một vấn đề cần đặt ra trong thời gian tới. Trong khuôn khổ luận văn tốt nghiệp , người viết đặt nặng tính học thuật về lý thuyết làm nềntảng cho việc nghiên cứu, phát triển chuyên sâu về lĩnh vực này trong tương lai. Do khối lượng luận văn giới hạn, nguồn tài liệu hết sức hạn chế và trình độ người viết có hạn nên chỉ trình bày một cách tổng quát nhất cho nên chắc chắn nội dung còn nhiều điều thiếu sót, rất mong nhận được nhiều ý kiến của độc giả. iv
8. ABSTRACT On the way of industrializing and modernizing our country, the trasportation plays a very important part in developing the national economy and serving the social life when the need of transporting goods and peopole increases days by days. People transportation is one of the essential things in big cities, especially buses and public transportation. And meet the transport demand and vehicle operators bed in a way that economic efficiency is one of the issues concern of the business. Used car by ensuring the safety of passengers at the maximum through passenger layout, merchandise layout so that the vehicle's central position in the allow comparison with the total height of the vehicle. Echnical factors means drivers of passenger cars with a focus on high beds than focus passenger seat of the same category is a question that should be out in the near future. In the shape and size of graduated composition, the writer pays much attention to theory learning that makes a foundtion for deeply developing research specialized in this area in the future. Due to limit of source document quantity and writer capacity, the composition is only presented in the general way. Therefore, it is certain that there are many shortcoming in the content. Hope to receive Readers’ comment. v
9. MỤC LỤC TRANG Trang tựa Quyết định giao đề tài Lý lịch cá nhân i Lời cam đoan ii Lời cảm ơn iii Tóm tắt iv Mục lục v Danh sách các hình viii Danh sách các bảng ix Chương 1: Tổng quan đề tài 1 1.1 Lý do chọn đề tài. 1 1.2 mục tiêu nghiên cứu 2 1.3 Đối tượng nghiên cứu. 2 1.4 Phương pháp nghiên cứu . 3 1.5 Ý nghĩa khoa học và tính thực tiện của đề tài 3 Chương 2: Tổng quan về vấn đề nghiên cứu 4 2.1 Định nghĩa về xe khách giường nằm. 4 2.2 Mục tiêu của xe khách giường nằm. 5 2.3 Nhu cầu sử dụng xe khách giường nằm trên thế giới 5 2.4 Nhu cầu sử dụng xe khách giường nằm tại Việt Nam. 6 2.5 Các nghiên cứu đã được công bố 7 2.6 Đánh giá sử dụng xe giường nằm trong những năm qua. 9 2.7 Giới thiệu về xe Thaco Mobihome HB120SL 11 Chương 3: Nghiên cứu các đặc tính của động cơ 19 3.1. Xây dựng đồ thị đặc tính ngoài của động cơ. 19 3.2 Lập đồ thị cân bằng công suất của ôtô. 21 3.3 Lập đồ thị đặc tính kéo của ôtô 24 3.4. Lập đồ thị nhân tố động lực học của ôtô 26 3.5. Lập đồ thị gia tốc của ôtô 28 vi
10. Chương 4: Nghiên cứu tính ổn định của ô tô . 34 4.1 Ảnh hưởng của trọng lực trong thiết kế ô tô. 34 4.1.1 Khái niệm về lực G và điểm đặt của tọa độ trọng tâm 34 4.1.2 Trọng lực trong thiết kế 34 4.1.3 Trọng lực trong vận hành ô tô. 36 4.2 Xác định tọa độ trọng tâm 37 4.2.1. Xác định tọa độ trọng tâm theo hệ số ổn định tĩnh. 37 4.2.2. Xây dựng đường cong hệ số ổn định tĩnh 47 4.3 Tính ổn định của ôtô 49 4.3.1 Tính ổn định của ôtô là yếu tố quan trọng 49 4.3.2 Tính ổn định trong mặt cắt dọc 50 4.3.3 Ổn định theo điều kiện bám .51 4.3.4 Tính ổn định động 53 4.3.5 Tính ổn định động theo điều kiện bám .55 4.4 Tính ổn định ngang của ôtô 58 4.4.1 Khi xe chuyển động trên đường nghiên ngang vào trong .59 4.4.2 Xác định hành lang quay vòng của tôô .61 4.4.3 Ảnh hưởng của các lực khi quay vòng đối với xe 2 tầng 63 Chương 5: Đánh giá và nhận xét điều kiện sử dụng 66 5.1 Đánh giá dự kiến điều kiện sử dụng 66 5.2 Nhận xét khả năng sử dụng và đề xuất 68 TÀI LIỆU THAM KHẢO 71 PHỤ LỤC vii
11. DANH SÁCH CÁC HÌNH HÌNH TRANG Hình 2.1: xe giường nằm tại Anh. 4 Hình 2.2: Xe Prevost H3-45. 6 Hình 2.3: Bố trí vị trí giường nằm trên xe. 28 Hình 3.1: Đồ thị đặc tính ngoài. 22 Hình 3.2: Đồ thị cân bằng công suất động cơ. 25 Hình 3.3: Đồ thị lực kéo. 27 Hình 3.4: Đồ thị nhân tố động lực học. 28 Hình 3.5: Đồ thị gia tốc. 30 Hình 3.6: Đồ thị thời gian tăng tốc. 34 Hình 3.7: Đồ thị quãng đường tăng tốc. 36 Hình 3.8: Đồ thị quan hệ giữa thời gian và quãng đường tăng tốc. 36 Hình 4.1: Sơ đồ tính toán tọa độ trọng tâm. 40 Hình 4.2: Đồ thị xác định hệ số ổn định tĩnh. 46 Hình 4.3: Đồ thị đường cong SSF. 52 Hình 4.4: Sơ đồ tính toán ổn định dọc khi xe lên dốc. 54 Hình 4.5: Sơ đồ tính toán ổn định dọc khi xe xuống dốc. 55 Hình 4.6: Sơ đồ tính tốc độ giới hạn của ô tô. 59 Hình 4.7: Sơ đồ tính toán ổn định ngang của ô tô. 61 Hình 4.8: Sơ đồ các lực ngang khi quay vòng 63 Hình 5.1: Bố trí khách giữa các hành lang lối đi 67 Hình 5.2 Bố trí hành lý và người quá nhiều trên tầng 2 69 Hình 5.3: Số lượng người quá tải. 69 viii
12. DANH SÁCH CÁC BẢNG BẢNG TRANG Bảng 2.1: Thống kê các thông số kỹ thuật của xe 28 Bảng 3.1: Giá trị tính toán theo phương trình. 31 Bảng 3.2: Giá trị vận tốc. 35 Bảng 3.3: Giá trị các lực kéo. 37 Bảng 3.4: Các giá trị D theo tỷ số truyền. 40 Bảng 5.1: Thống kê loại đường theo cấu tạo áo bề mặt. 68 Bảng 5.2: Bảng trị số cản lăn ứng với từng loại mặt đường. 68 Bảng 5.3: Chỉ tiêu cho phép của độ dốc mặt đường. 69 Bảng5.4: Tương quan bán kính cong,độ nghiêng mặt đường với tốc độ xe . 69 ix
13. Nghiên cứu khai thác sử dụng loại xe giường nằm Thaco - Mobihome ở các tỉnh phía nam CHƯƠNG I: TỔNG QUAN VỀ ĐỀ TÀI 1.1 Lý do chọn đề tài Trong quá trình phát triển nền kinh tế quốc dân và phục vụ đời sống xã hội, nhu cầu vận chuyển hàng hóa và hành khách ngày một gia tăng. Vận tải ô tô có khả năng đáp ứng tốt hơn nhiều mặt so với các phương tiện vận tải khác do tính đơn giản, động cơ ô tô có thể đi đến những vùng mà các phương tiện khác không thể đến được bên cạnh đó giá thành vận chuyển ô tô tương đối thấp. Ở nước ta, do địa hình phức tạp, sự mở rộng và đô thị hóa tăng nhanh trong khi việc đầu tư và đáp ứng của các phương tiện khác còn hạn chế thì vận tải ô tô càng có nhiều ưu thế hơn. Trong hoàn cảnh kinh tế hiện nay, việc đi lại của nhân dân ta vẫn chủ yếu dựa vào vận tải hành khách đường bộ do giá rẻ và tiện lợi. Những năm trước đây nhu cầu của khách đi các tuyến đường dài là chỉ cần có phương tiện để đi đến nơi mà ít có yêu cầu cao về chất lượng phương tiện. Ngày nay, kinh tế phát triển hơn, đời sống người dân đã được nâng cao cùng với xu thế hội nhập vào nền kinh tế thế giới, nhu cầu đi lại của ngưởi dân phải kèm theo yêu cầu về chất lượng phục vụ. Hiện nay các loại xe khách nói chung hay xe khách giường nằm nói riêng đang lưu thông trong nước có nguồn gốc nhập khẩu từ nước ngoài hoặc do các liên doanh sản xuất ô tô trong nước, nhưng bên cạnh đó, vẫn có một số lượng xe khách GVHD: PGS.TS Nguyễn Văn Phụng HVTH: Hồ Anh Cường 1
14. Nghiên cứu khai thác sử dụng loại xe giường nằm Thaco - Mobihome ở các tỉnh phía nam được lắp ráp và thiết kế ở các cơ sở trong nước, tiêu biểu và thịnh hành nhất hiện nay mà hành khách hay dùng để đi những chuyến đường dài là dòng xe Thaco-Mobihome. Do sản phẩm được đóng trên khung gầm Aero express và Thaco cải tiến một số chi tiết tạo cho sản phẩm một nét đẹp riêng, mang bản sắc “THACO” nên còn một số vấn đề cần giải quyết như: Sự phân bố tải trọng, đánh giá khả năng êm dịu, khả năng quay vòng, các trị số an toàn sử dung khi xe quay vòng trên đường bằng, đường dốc, khi phanh, việc sử dụng hết công suất của xe, đồng thời khai thác tối đa trong điều kiện giao thông đô thị Việt Nam hiện tại do vậy, việc nghiên cứu khai thác sử dụng xe góp phần đề ra phương hướng và biện pháp nhằm nâng cao chất lượng ô tô lắp ráp và thiết kế trong nước. 1.2 Mục tiêu nghiên cứu Kể từ khi chiếc xe giường nằm đầu tiên chính thức được đưa vào kinh doanh, loại xe này đã tăng nhanh đáng kể Sự phát triển này có được bởi nhu cầu đi lại bằng xe giường nằm của hành khách, xe giường nằm vốn dĩ rất ít phổ biến ở các nước. Xe khách giường nằm hai tầng thường có kích thước lớn, khi chở đủ khách thì trọng tâm lớn cao hơn xe khách thông thường. Vì thế, loại xe giường nằm khi vào đường cua, dốc hẹp thì có nguy cơ bị lật cao hơn xe nhỏ. Đó là chưa kể đến việc xe bị hạn chế về khả năng thoát hiểm khi xảy ra tai nạn, dễ dẫn đến mức độ thương vong lớn hơn xe khách thông thường. Do vậy mục tiêu của đề tài là: - Nghiên cứu mức độ an toàn khi sử dụng xe khách giường nằm bằng việc lựa chọn các phương án hạ thấp tọa độ trọng tâm của xe - Nghiên cứu tính ổn định an toàn của xe khi xe quay vòng, để từ đó đưa ra các cảnh báo cho người điều khiển xe tránh các tai nạn đáng tiếc. 1.3 Đối tượng nghiên cứu Xe khách giường nằm THACO – MOBIHOME HB120SL GVHD: PGS.TS Nguyễn Văn Phụng HVTH: Hồ Anh Cường 2
15. Nghiên cứu khai thác sử dụng loại xe giường nằm Thaco - Mobihome ở các tỉnh phía nam 1.4 Phương pháp nghiên cứu - Thu thập thông và tin tài liệu, luận văn thạc sĩ, qua internet, lý thuyết ô tô . 1.5 Ý nghĩa khoa học và tính thực tiễn của đề tài Nghiên cứu của đề tài khi thành công sẽ tạo điều kiện khảo sát, kiểm tra, đảm bảo tính năng, khả năng sử dụng và khai thác tốt các thông số kỹ thuật của xe, nhằm phát huy tối đa tăng tính năng sử dụng của xe trong điều kiện giao thông Việt Nam hiện nay. Nội thất sang trọng và lộng lẫy GVHD: PGS.TS Nguyễn Văn Phụng HVTH: Hồ Anh Cường 3
16. Nghiên cứu khai thác sử dụng loại xe giường nằm Thaco - Mobihome ở các tỉnh phía nam CHƯƠNG II : TỔNG QUAN VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU 2.1 Định nghĩa về xe khách giường nằm trên thế giới o Xe khách giường nằm trên thế giới được gọi là Sleeper Bus ( cũng được biết đến như Entertainer Coach ở mỹ hay Nightliner ở Châu Âu) là một loại xe khách đường dài đặc biệt, thường được sử dụng để vận chuyển các ban nhạc, các kỹ thuật viên hoặc các đoàn du lịch giữa các thành phố hoặc các show diễn. o Ở Châu Âu, những xe này là xe khách đường dài với đầy đủ kích cỡ, nó được thiết kế bên trong để chở được 8 đến 18 hành khách. Luôn luôn có đầy đủ bếp, ghế bành, giường ngủ, giàn DVD, tivi Plasma cỡ lớn và những hệ thống game cho phép hành khách ăn uống, thư giãn và nghỉ ngơi suốt hành trình để chuẩn bị cho những buổi diễn hay các cuộc hội nghị tiếp theo. Những chiếc xe này đôi khi được làm kính mờ bên ngoài hoặc cửa sổ đôi cho phép hành khách nhìn ra bên ngoài nhưng mọi người bên ngoài nhìn chăm chú vào bên trong. Những xe này được trang bị tốt tiện nghi cũng như tạo cảm giác thoải mái cho hành khách là việc rất quan trọng. Hình 2-1 : xe giường nằm tại Anh GVHD: PGS.TS Nguyễn Văn Phụng HVTH: Hồ Anh Cường 4
17. Nghiên cứu khai thác sử dụng loại xe giường nằm Thaco - Mobihome ở các tỉnh phía nam 2.2 Mục tiêu của xe khách giường nằm Đa số trên thế giới, từ thời xưa xe khách giường nằm được thiết kế, chế tạo ra nhằm mục tiêu phục vụ hành khách đầy đủ các tiện nghi, thư giãn, thoải mái, ngắm phong cảnh trên đưởng đi giống ngôi nhà nhỏ cho các chuyến đi dài từ thành phố này sang thành phố khác, các tour du lịch tham quan, các ban nhạc lưu diễn qua các thành phố, các cuộc hội nghị ở các thành phố khác nhau 2.3 Nhu cầu sử dụng xe khách giường nằm trên thế giới Tại Trung Quốc Lấy số liệu thống kê quốc gia từ lễ hội suốt tuần vào mùa xuân năm 2012, có 342 triệu chuyến du lịch đường dài bằng xe khách giường nằm, cao hơn 9,9% so với năm 2011, trong khi 7,92 triệu và 31,3 triệu chuyến đi được thực hiện bằng tàu và đường sắt. Tại Mỹ Hầu hết gia tăng các loại phương tiện xe bus, có tỉ lệ năm sau cao hơn năm trước, theo thống kê tại 50 khu vực đô thị hóa ở mỹ năm 2009 – 2010. Tthị trường xe hoán cải công năng, chuyển đổi chuyên dụng cho du lịch đường dài vô cùng sôi động và đa dạng. Đỉnh cao là những chiếc motorhome có giá từ 1 đến 2 triệu USD, tùy theo độ xa xỉ của nội thất trong xe. Millennium Luxury Coach, hãng chế tạo có trụ sở tại Florida, là một trong những ví dụ. Những chiếc coach (xe bus lữ hành) của hãng sau khi được nâng cấp có giá từ 1 đến 1,5 triệu USD/chiếc. Mới nhất là chiếc Prevost H3- 45 với 4 cửa trượt, có thể biến những hành trình dài thành cuộc chu du kỳ thú, theo kiểu lối sống xa hoa thượng hạng. Hình 2-2 : Xe Prevost H3-45 (hãng Millennium Luxury Coach) GVHD: PGS.TS Nguyễn Văn Phụng HVTH: Hồ Anh Cường 5
18. Nghiên cứu khai thác sử dụng loại xe giường nằm Thaco - Mobihome ở các tỉnh phía nam Công nghệ trang bị cho xe là tối tân cho một chiếc xe bus đường dài Với lợi thế không gian rộng lớn, các kỹ sư của hãng Millennium Luxury Coach chuyển thành ngôi nhà di động thực sự xa xỉ và hiện đại, nội thất tiện nghi cao cấp như cung điện hoàng gia. Bài trí trong xe thường là theo đặt hàng của chủ nhân, nhưng cơ bản bao gồm phòng khách, phòng ngủ, phòng tắm, bếp cho khoảng 2 - 3 người trên một hành trình dài 2.4 Nhu cầu sử dụng xe khách giường nằm tại Việt Nam Việt Nam có địa hình và các thành phố chính chủ yếu nằm dọc theo bờ biển, các tuyến giao thông nội địa như đường bộ, đường sắt, đường hàng không đều đi theo hướng Bắc - Nam. Vận chuyển hành khách chủ yếu diễn ra ở đường bộ vì đường sắt khổ 1m, dài 2.249 km, đa phần đầu máy, toa xe và hệ thống đường rất cũ kỹ. Từ năm 2000 đến 2010, tốc độ tăng lượng hành khách hàng năm đã giảm từ 17,6% xuống 8,1%. Năng lực vận chuyển đường sắt chỉ đạt 5.400 hành khách/ngày đêm. Hàng không tuy có phát triển nhưng do giá vé cao và sắp tới sẽ còn tăng giá nữa nên chủ yếu phục vụ cho các hành khách có thu nhập cao hoặc đi công tác. Tuyến quốc lộ chính số 1, dài 2.260 km, đi qua 31 tỉnh thành, nếu kể đến sự kết nối các trung tâm kinh tế lớn khác như Hà Nội – Hải Phòng, TP.HCM – Vũng Tàu, TP.HCM – Bình Dương, Tây Ninh thì chiều dài tổng cộng của quốc lộ chính của Việt Nam khoảng 2.500 km. Toàn bộ tuyến quốc lộ này đều được trải nhựa hoặc bê tông nhựa, tốc độ cho phép lớn nhất là 80 km/giờ. GVHD: PGS.TS Nguyễn Văn Phụng HVTH: Hồ Anh Cường 6
19. Nghiên cứu khai thác sử dụng loại xe giường nằm Thaco - Mobihome ở các tỉnh phía nam Việc cần có một loại phương tiện vận chuyển hành khách đường dài Bắc – Nam phục vụ số đông hành khách có thu nhập trung bình và thấp, thay thế cho tàu hỏa và máy bay là một nhu cầu cần thiết và bức thiết của Việt Nam hiện nay và trong 10 – 15 năm nữa. Xe khách giường nằm như thực tiễn chứng minh và dự báo chiến lược sẽ là loại xe chủ lực cho các tuyến vận chuyển đường dài và liên vận cho các nhu cầu. Đó là, vận chuyển hành khách Bắc - Nam hiện nay khoảng 70.000 hành khách/ngày đêm, dự đoán năm 2020 là 120.000 hành khách/ngày đêm và năm 2030 là 156.000 hành khách/ngày đêm. Đặc biệt vào các đợt cao điểm như hè, lễ, tết nhu cầu này tăng cao gấp 2 – 3 lần. Trong “Chương trình hợp tác tiểu vùng sông Mê Công (GMS)” có hành lang giao thông giữa các nước và vùng lãnh thổ có dòng sông Mê Công chảy qua, bao gồm: Campuchia, Mianma, Lào, Thái Lan, Việt Nam và tỉnh Vân Nam - Trung Quốc để hướng đến một tương lai phồn thịnh và phát triển bền vững trong khu vực. Nhu cầu xuất khẩu xe khách sang khu vực ASEAN và các nước đang phát triển khác như khu vực châu Phi, Đông Âu và Nam Mỹ. 2.5 Các kết quả nghiên cứu trong và ngoài nước đã công bố. - Nghiên cứu giảm trọng lượng thân xe khách giường nằm Tác giả: Trương Công Tỉnh, Đoàn Đạt Ninh, Đỗ Minh Tâm, Nguyễn Phi Hùng Dựa trên mô hình mô phỏng chế độ tải trọng theo điều kiện thực tế của xe khi hoạt động trên đường, sử dụng phần mềm ANSYS để mô phỏng và tính toán tối ưu. GVHD: PGS.TS Nguyễn Văn Phụng HVTH: Hồ Anh Cường 7
20. Nghiên cứu khai thác sử dụng loại xe giường nằm Thaco - Mobihome ở các tỉnh phía nam Các kết quả tính toán mô phỏng nhận được bước đầu cho thấy trong cùng một chế độ tải trọng, trọng lượng khung xương giảm được 430kg (18%). Ứng dụng trong thực tế kết quả này cho phép giảm chi phí vật tư, nhân công trong sản xuất và giảm chi phí nhiên liệu trong khai thác sử dụng. Đây là cơ sở để ứng dụng tiếp cho việc tối ưu hóa, giảm trọng lượng xe khách các loại của công ty trong tương lai. - Góp phần nghiên cứu nhân trắc hoc xe khách giường nằm Tác giả: Phạm Văn Tài, Hồ Công Hải, Vũ Văn Sơn, Nguyễn Thảo Nguyên Một nghiên cứu bước đầu về mẫu giường nằm phù hợp nhân trắc học con người Việt nam, qua đó tiếp cận với các nghiên cứu kích thước, bố trí, thẩm mỹ (aesthetic) và độ êm dịu, thoải mái, tiện nghi (comfortability) cho hành khách Việt nam khi đi xe. Các kết quả nghiên cứu nhận được bước đầu cho thấy mẫu giường nằm đáp ứng tốt dần các kích thước nhân trắc học, tính tiện nghi và êm dịu thoải mái cho hành khách. Ứng dụng trong thực tế kết quả này cho phép đưa ra những mẫu xe khách giường nằm cao cấp trong tương lai. - Nghiên cứu dao động của xe khách giường nằm (A Study on Oscillation of Thaco Sleeping Bus) Tác giả: Phạm Văn Tài, Phạm Nguyễn An Dương, Phan Quỳnh Trung, Phạm Xuân Mai Xe khách giường nằm được đóng trên cơ sở bare chassis của xe khách Huyndai Express loại có ghế ngồi thông thường. Khi chuyển thành xe khách giường nằm, vị trí của hành khách ở trên xe có thay đổi: hành khách ngồi trong một tư thế khác so với ghế ngồi thông thường, ngoài ra hành khách có thể nằm khi ghế chuyển thành giường. Một đặc điểm nữa là hành khách ở tầng giường trên sẽ có vị trí và độ cảm nhận dao động khác biệt so với hành khách ngồi ở tầng trệt. Bài báo này trình bày một nghiên cứu bước đầu về dao động của xe khách giường nằm, đặc biệt là dao động của giường nằm trong khoang hành khách, từ đó tìm ra mối quan hệ và hàm truyền dao động giữa thân xe và giường nằm, sự dao động của hành khách nằm ở tầng trên khi xe hoạt động trên các tuyến đường có độ nhấp nhô mặt đường khác nhau ở vận tốc thay đổi. Các kết quả nghiên cứu nhận được bước đầu cho phép ứng dụng trong thực tế kết quả này cho những mẫu xe khách giường nằm cao cấp trong tương lai và khả năng tiếp cận với các GVHD: PGS.TS Nguyễn Văn Phụng HVTH: Hồ Anh Cường 8
21. Nghiên cứu khai thác sử dụng loại xe giường nằm Thaco - Mobihome ở các tỉnh phía nam nghiên cứu sâu hơn về dao động của giường nằm, nhằm tiếp tục cải thiện các thông số dao động của loại xe khách này. Phân tích ổn định chuyển động quay vòng xe khách giường nằm bằng mô hình động lực học phẳng (KH&CN trong nước 30/12/2013) Nhóm tác giả Trần Hữu Nhân, Nguyễn Lê Duy Khải, Nguyễn Duy Bảo (Khoa Kỹ thuật giao thông, ĐH Bách Khoa TP.HCM) tập trung nghiên cứu ứng dụng mô hình động lực học phẳng, kết quả tính toán cho các thông số cơ bản để xác định tính năng động lực học chuyển động của xe. Động lực học ổn định chuyển động quay vòng của xe khách giường nằm HB 120 được tính toán mô phỏng bằng mô hình động lực học phẳng cho cả 3 trường hợp tải trọng: không tải, nửa tải và đầy tải. Kết quả được phân tích và so sánh với các điều kiện tới hạn cho phép đảm bảo tính năng động lực học về độ ổn định và an toàn, cụ thể: quay vòng thừa xảy ra trong tất cả các trường hợp tải trọng của xe; giá trị vận tốc tới hạn cho phép đảm bảo điều kiện trượt ngang khi xe quay vòng được xác định; các thông số động học và động lực học của xe, tại vị trí của từng bánh xe trước, sau riêng biệt được xác định theo thời gian, làm cơ sở tham khảo trong quá trình thiết kế xe. Để đảm bảo tốt hơn tính năng động lực học quay vòng, cũng như độ tin cậy của kết quả mô phỏng được phân tích, cần nghiên cứu thiết kế cải tiến thông số về phân bố khối lượng xe; các thông số tính toán mô phỏng của xe cơ sở HB 120 cần được xác định chính xác hơn bằng phương pháp thực nghiệm. 2.6 Đánh giá về xe giường nằm trong những năm qua Cục Đăng kiểm cho biết cả nước hiện có 4.553 xe giường nằm 2 tầng. Trong đó, 859 xe được hoán cải từ loại chở khách ghế ngồi thông thường, 80 xe nhập khẩu nguyên chiếc từ Trung Quốc và 3.606 xe sản xuất, lắp ráp mới. Ngoài ra, xe chở khách giường nằm 1 tầng có khoảng 80 chiếc. Từ tháng 4/2014, Cục Đăng kiểm không cho phép chuyển đổi xe khách ghế ngồi thông thường thành xe giường nằm. Thống kê của cục đăng kiểm trong 2013-2014 (Theo vnexpress ngày 3/9/2014) Cục trưởng Đăng kiểm cho biết, trong vòng 2 năm đã có 22 vụ tai nạn liên quan xe khách giường nằm. 19 trong số 22 vụ xảy ra từ 21h đến 7h sáng hôm sau và 30% trên đường đèo núi, còn lại phần lớn trên quốc lộ 1A, đoạn qua miền Trung. Các xe GVHD: PGS.TS Nguyễn Văn Phụng HVTH: Hồ Anh Cường 9
22. S K L 0 0 2 1 5 4