Luận văn Một số giải pháp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của NHTMCP Á Châu trong quá trình hội nhập quốc tế

103 trang phuongnguyen 2340

Download

Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Luận văn Một số giải pháp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của NHTMCP Á Châu trong quá trình hội nhập quốc tế", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

luan_van_mot_so_giai_phap_nham_nang_cao_nang_luc_canh_tranh.pdf

Nội dung text: Luận văn Một số giải pháp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của NHTMCP Á Châu trong quá trình hội nhập quốc tế

Trang 1 BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAÏO TAÏO TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ TP. HOÀ CHÍ MINH X ± W NGUYEÃN VAÊN THUÏY MOÄT SOÁ GIAÛI PHAÙP NHAÈM NAÂNG CAO NAÊNG LÖÏC CAÏNH TRANH CUÛA NGAÂN HAØNG THÖÔNG MAÏI COÅ PHAÀN AÙ CHAÂU TRONG QUAÙ TRÌNH HOÄI NHAÄP QUOÁC TEÁ Chuyeân ngaønh : QUAÛN TRÒ KINH DOANH Maõ soá : 60.34.05 LUAÄN VAÊN THAÏC SYÕ KINH TEÁ NGÖÔØI HÖÔÙNG DAÃN KHOA HOÏC TS. NGUYEÃN THANH HOÄI TP.Hoà Chí Minh – Naêm 2007
Trang 2 MUÏC LUÏC Trang bìa phuï Trang Lôøi caûm ôn Lôøi cam ñoan Muïc luïc Danh muïc chöõ vieát taét Danh muïc caùc baûng vaø hình Môû ñaàu CHÖÔNG 1 : CÔ SÔÛ LYÙ LUAÄN VEÀ NAÊNG LÖÏC CAÏNH TRANH CUÛA NGAÂN HAØNG THÖÔNG MAÏI 1.1. KHAÙI NIEÄM NAÊNG LÖÏC CAÏNH TRANH VAØ CAÙC YEÁU TOÁ AÛNH HÖÔÛNG ÑEÁN NAÊNG LÖÏC CAÏNH TRANH CUÛA MOÄT DOANH NGHIEÄP 7 1.1.1. Khaùi nieäm naêng löïc caïnh tranh 7 1.1.2. Caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán naêng löïc caïnh tranh cuûa doanh nghieäp 8 1.2. NAÊNG LÖÏC CAÏNH TRANH VAØ HEÄ THOÁNG CHÆ TIEÂU ÑAÙNH GIAÙ NAÊNG LÖÏC CAÏNH TRANH CUÛA NGAÂN HAØNG THÖÔNG MAÏI 11 1.2.1. Khaùi nieäm naêng löïc caïnh tranh cuûa ngaân haøng thöông maïi 11 1.2.2. Heä thoáng chæ tieâu ñaùnh giaù naêng löïc caïnh tranh noäi taïi cuûa ngaân haøng thöông maïi 12 1.3. PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU 17 1.3.1. Quy trình nghieân cöùu 17 1.3.2. Nghieân cöùu ñònh tính 18 1.3.3. Nghieân cöùu ñònh löôïng 18 1.3.4. Xaây döïng thang ño 19 CHÖÔNG 2 : THÖÏC TRAÏNG NAÊNG LÖÏC CAÏNH TRANH CUÛA NGAÂN HAØNG THÖÔNG MAÏI COÅ PHAÀN AÙ CHAÂU TRONG QUAÙ TRÌNH HOÄI NHAÄP QUOÁC TEÁ 2.1. KHAÙI QUAÙT VEÀ NGAÂN HAØNG THÖÔNG MAÏI COÅ PHAÀN AÙ CHAÂU (ACB) 22 2.2. KEÁT QUAÛ NGHIEÂN CÖÙU 24 2.2.1. Moâ taû maãu vaø laøm saïch döõ lieäu 24 2.2.2. Caùc keát quaû kieåm ñònh 28 2.3. THÖÏC TRAÏNG NAÊNG LÖÏC CAÏNH TRANH CUÛA NGAÂN HAØNG THÖÔNG MAÏI COÅ PHAÀN AÙ CHAÂU 35
Trang 3 2.3.1. Naêng löïc taøi chính 35 2.3.2. Naêng löïc coâng ngheä 45 2.3.3. Nguoàn nhaân löïc 47 2.3.4. Naêng löïc quaûn lyù vaø cô caáu toå chöùc 52 2.3.5. Maïng löôùi chi nhaùnh 54 2.3.6. Möùc ñoä ña daïng hoùa saûn phaåm dòch vuï vaø chaát löôïng phuïc vuï khaùch haøng 55 2.4. THÖÏC TRAÏNG CAÏNH TRANH TRONG HOAÏT ÑOÄNG KINH DOANH CUÛA NGAÂN HAØNG THÖÔNG MAÏI COÅ PHAÀN AÙ CHAÂU TREÂN THÒ TRÖÔØNG KINH DOANH TIEÀN TEÄ 56 2.4.1. Lónh vöïc huy ñoäng voán 57 2.4.2. Lónh vöïc cho vay 60 2.4.3. Lónh vöïc cung öùng dòch vuï thanh toaùn 62 2.4.4. Lónh vöïc dòch vuï theû 64 2.4.5. Lónh vöïc dòch vuï môùi 66 2.5. ÑAÙNH GIAÙ VÒ THEÁ CUÛA ACB TRONG HEÄ THOÁNG NHTM VIEÄT NAM68 2.5.1. Phaân tích caùc ñoái thuû caïnh tranh cuûa ACB 68 2.5.2. Ñaùnh giaù vò theá vaø khaû naêng caïnh tranh cuûa NHTMCP AÙ Chaâu 73 CHÖÔNG 3 : MOÄT SOÁ GIAÛI PHAÙP NHAÈM NAÂNG CAO NAÊNG LÖÏC CAÏNH TRANH CUÛA ACB TRONG QUAÙ TRÌNH HOÄI NHAÄP QUOÁC TEÁ 3.1. MUÏC TIEÂU PHAÙT TRIEÅN CUÛA ACB GIAI ÑOAÏN 2007 – 2011 VAØ TAÀM NHÌN ÑEÁN NAÊM 2015 77 3.2. MOÄT SOÁ GIAÛI PHAÙP NAÂNG CAO NAÊNG LÖÏC CAÏNH TRANH CUÛA ACB TRONG QUAÙ TRÌNH HOÄI NHAÄP KINH TEÁ QUOÁC TEÁ 78 3.2.1. Taêng cöôøng tieàm löïc taøi chính 78 3.2.2. Naâng cao naêng löïc coâng ngheä 81 3.2.3. Naâng cao chaát löôïng nguoàn nhaân löïc 82 3.2.4. Naâng cao naêng löïc quaûn lyù vaø ñieàu haønh 88 3.2.5. Ña daïng hoùa saûn phaåm vaø naâng cao chaát löôïng phuïc vuï khaùch haøng 90 3.2.6. Ñaåy maïnh hoaït ñoäng quaûng baù thöông hieäu vaø môû roäng maïng löôùi chi nhaùnh 93 3.3. NHÖÕNG KIEÁN NGHÒ 95 3.3.1. Ñoái vôùi chính phuû vaø caùc cô quan chöùc naêng 95 3.3.2. Ñoái vôùi Ngaân haøng nhaø nöôùc 96 Keát luaän Danh muïc taøi lieäu tham khaûo Phuï luïc
Trang 4 MÔÛ ÑAÀU 1. Söï caàn thieát cuûa vaán ñeà nghieân cöùu Hoäi nhaäp quoác teá trôû thaønh xu theá taát yeáu cuûa thôøi ñaïi vaø ñang dieãn ra maïnh meõ treân nhieàu lónh vöïc. Ñeå baét nhòp vôùi xu höôùng ñoù, Vieät Nam ñaõ chuû ñoäng tham gia vaøo quaù trình hoäi nhaäp quoác teá. Ñaëc bieät, ngaøy 07/11/2006, Vieät Nam chính thöùc trôû thaønh thaønh vieân thöù 150 cuûa WTO. Vôùi chæ 60 trang taøi lieäu theå hieän cam keát cuûa Vieät Nam veà dòch vuï, ít hôn 560 trang taøi lieäu cam keát veà haøng hoaù, nhöng lónh vöïc dòch vuï ñöôïc caûnh baùo seõ coù nhöõng thay ñoåi maïnh meõ nhaát, caïnh tranh khoác lieät nhaát, trong ñoù lónh vöïc chieám ñöôïc nhieàu söï chuù yù nhaát laø taøi chính – ngaân haøng. Ngaân haøng laø moät trong nhöõng lónh vöïc heát söùc nhaïy caûm vaø phaûi môû cöûa gaàn nhö hoaøn toaøn theo loä trình cam keát 7 naêm cuûa hieäp ñònh thöông maïi Vieät – Myõ vaø 5 naêm theo caùc cam keát cuûa WTO. Thôøi khaéc hoäi nhaäp ñaày ñuû cuûa ngaønh ngaân haøng Vieät Nam vaøo WTO ñaõ ñieåm vaø thôøi ñieåm ngaøy 1/4/2007 môû cöûa cuûa ngaønh ngaân haøng ñaõ qua. Ñöùng tröôùc thuaän lôïi cuõng nhö coøn ñoù nhöõng thaùch thöùc cuûa thôøi kyø hoäi nhaäp, caàn laøm gì ? vaø laøm nhö theá naøo ? ñeå cuøng nhau bôi trong bieån lôùn. Ñoù laø caâu hoûi lôùn, noãi traên trôû cuûa nhieàu laõnh ñaïo caùc ngaân haøng trong nöôùc noùi chung vaø cuûa ACB noùi rieâng. Tröôùc meânh moâng bieån lôùn, ACB caàn phaûi laøm gì ñeå naâng cao khaû naêng caïnh tranh ñeå coù theå ñöùng vöõng vaø phaùt trieån vôùi muïc tieâu trôû thaønh ngaân haøng baùn leû hieän ñaïi haøng ñaàu Vieät Nam trong thôøi ñaïi toaøn caàu hoaù. Xuaát phaùt töø yeâu caàu treân toâi choïn ñeà taøi “Moät soá giaûi phaùp nhaèm naâng cao naêng löïc caïnh tranh cuûa NHTMCP AÙ Chaâu trong quaù trình hoäi nhaäp quoác teá” laøm luaän vaên thaïc syõ kinh teá.
Trang 5 2. Muïc ñích nghieân cöùu Nghieân cöùu vaø heä thoáng hoaù nhöõng lyù luaän veà caïnh tranh, naêng löïc caïnh tranh cuûa NHTM vaø tính taát yeáu cuûa quaù trình hoäi nhaäp kinh teá quoác teá noùi chung vaø cuûa NHTM noùi rieâng. Phaân tích, ñaùnh giaù thöïc traïng hoaït ñoäng vaø naêng löïc caïnh tranh, ñieåm maïnh, ñieåm yeáu, nhöõng cô hoäi vaø thaùch thöùc cuûa NHTMCP AÙ Chaâu trong hieän taïi vaø töông lai. Ñeà xuaát giaûi phaùp nhaèm naâng cao naêng löïc caïnh tranh cuûa ACB trong quaù trình hoäi nhaäp quoác teá. 3. Ñoái töôïng vaø phaïm vi nghieân cöùu Ñeà taøi nghieân cöùu naêng löïc noäi taïi cuûa ngaân haøng thöông maïi coå phaàn AÙ Chaâu trong moái quan heä töông taùc vôùi toaøn boä heä thoáng NHTM Vieät Nam noùi chung vaø heä thoáng NHTMCP noùi rieâng. Do haïn cheá veà thôøi gian vaø nguoàn löïc neân taùc giaû chæ khaûo saùt maãu ñieàu tra ôû moät soá chi nhaùnh cuûa ACB treân phaïm vi TP.HCM. Maët khaùc, lónh vöïc caïnh tranh vaø naêng löïc caïnh tranh cuûa doanh nghieäp, ngaân haøng raát roäng vaø trong khuoân khoå coù haïn cuûa luaän vaên neân ñeà taøi chæ coù theå nghieân cöùu trong phaïm vi : caùc nhaân toá caáu thaønh neân naêng löïc caïnh tranh noäi taïi cuûa NHTMCP AÙ Chaâu vaø thôøi gian phaân tích laø giai ñoaïn 2001 – 2006. 4. Phöông phaùp nghieân cöùu Trong quaù trình nghieân cöùu ñeà taøi naøy, luaän vaên söû duïng caùc phöông phaùp nhö : - Phöông phaùp nghieân cöùu ñònh tính ñöôïc söû duïng trong giai ñoaïn nghieân cöùu khaùm phaù ñeå nghieân cöùu caùc taøi lieäu thöù caáp vaø thaûo luaän vôùi caùc chuyeân gia trong lónh vöïc ngaân haøng ñeå xaây döïng thang ño sô boä veà naêng löïc caïnh tranh cuûa moät ngaân haøng.
Trang 6 - Phöông phaùp ñònh löôïng ñöôïc söû duïng ñeå kieåm ñònh thang ño vaø ñaùnh giaù veà naêng löïc caïnh tranh cuûa ACB. - Phöông phaùp phaân tích döõ lieäu thoâng qua phöông phaùp thoáng keâ, phaân tích caùc döõ lieäu thöù caáp vaø söû duïng phaàn meàm SPSS 11.5 ñeå phaân tích soá lieäu sô caáp qua baûng caâu hoûi ñieàu tra. 5. Keát caáu cuûa luaän vaên Ngoaøi phaàn môû ñaàu, keát luaän, phuï luïc, danh muïc taøi lieäu tham khaûo, luaän vaên goàm 91 trang. Noäi dung cuûa luaän vaên bao goàm 3 chöông nhö sau : Chöông 1 : Cô sôû lyù luaän vaø phöông phaùp nghieân cöùu veà naêng löïc caïnh tranh cuûa ngaân haøng thöông maïi Chöông 2 : Thöïc traïng naêng löïc caïnh tranh cuûa NHTMCP AÙ Chaâu trong quaù trình hoäi nhaäp quoác teá Chöông 3 : Moät soá giaûi phaùp nhaèm naâng cao naêng löïc caïnh tranh cuûa NHTMCP AÙ Chaâu trong quaù trình hoäi nhaäp quoác teá.
Trang 7 CHÖÔNG 1 CÔ SÔÛ LYÙ LUAÄN VEÀ NAÊNG LÖÏC CAÏNH TRANH CUÛA NGAÂN HAØNG THÖÔNG MAÏI 1.1. KHAÙI NIEÄM NAÊNG LÖÏC CAÏNH TRANH VAØ CAÙC YEÁU TOÁ AÛNH HÖÔÛNG ÑEÁN NAÊNG LÖÏC CAÏNH TRANH CUÛA MOÄT DOANH NGHIEÄP. 1.1.1. Khaùi nieäm naêng löïc caïnh tranh Thuaät ngöõ “naêng löïc caïnh tranh” laø moät khaùi nieäm ñöôïc söû duïng ñeå ñaùnh giaù cho taát caû caùc doanh nghieäp, caùc ngaønh, caùc quoác gia vaø caû khu vöïc lieân quoác gia. Nhöng nhöõng muïc tieâu cô baûn laïi ñöôïc ñaët ra khaùc nhau phuï thuoäc vaøo nhöõng goùc ñoä nghieân cöùu khaùc nhau. Trong khi ñoái vôùi moät quoác gia muïc tieâu laø naâng cao möùc soáng vaø phuùc lôïi cho nhaân daân, thì ñoái vôùi moät doanh nghieäp muïc tieâu chuû yeáu laø toàn taïi vaø tìm kieám lôïi nhuaän treân cô sôû caïnh tranh quoác gia hay quoác teá. Coù khaù nhieàu nhöõng khaùi nieäm veà naêng löïc caïnh tranh vaø trong luaän vaên naøy xin trích daãn moät soá khaùi nieäm nhaèm laøm hieåu roõ hôn veà vaán ñeà naøy. Theo baùo caùo veà ñaùnh giaù naêng löïc caïnh tranh toaøn caàu, naêng löïc caïnh tranh ñoái vôùi moät quoác gia laø “Khaû naêng cuûa nöôùc ñoù ñaït ñöôïc nhöõng thaønh quaû nhanh vaø beàn vöõng veà möùc soáng, nghóa laø ñaït ñöôïc caùc tyû leä taêng tröôûng kinh teá cao ñöôïc xaùc ñònh baèng thay ñoåi cuûa toång saûn phaåm quoác noäi (GDP) treân ñaàu ngöôøi theo thôøi gian”. Baùo caùo ñaàu tieân veà Naêng löïc caïnh tranh Coâng nghieäp Chaâu Aâu (CEC -1996) cuõng chæ ra raèng, “naêng löïc caïnh tranh cuûa moät quoác gia laø khaû naêng quoác gia ñoù taïo ra möùc taêng tröôûng phuùc lôïi cao vaø gia taêng möùc soáng cho ngöôøi daân cuûa nöôùc mình” Dieãn ñaøn caáp cao veà caïnh tranh coâng nghieäp cuûa Toå chöùc Hôïp taùc vaø phaùt trieån kinh teá (OECD) laïi ñöa ra moät khaùi nieäm veà naêng löïc caïnh tranh. Ñoù laø :
Trang 8 “Khaû naêng cuûa caùc doanh nghieäp, ngaønh, quoác gia vaø vuøng trong vieäc taïo ra vieäc laøm vaø thu nhaäp cao hôn trong ñieàu kieän caïnh tranh quoác teá” Theo Micheal Porter thì “Nhöõng doanh nghieäp coù khaû naêng caïnh tranh laø nhöõng doanh nghieäp ñaït ñöôïc möùc tieán boä cao hôn möùc trung bình veà chaát löôïng haøng hoaù vaø dòch vuï vaø/hoaëc coù khaû naêng caét giaûm caùc chi phí töông ñoái cho pheùp hoï taêng ñöôïc lôïi nhuaän (doanh thu – chi phí) vaø/hoaëc thò phaàn .”. Khaùi nieäm treân ñaõ phaàn naøo phaûn aùnh töông ñoái toaøn dieän veà naêng löïc caïnh tranh cuûa moät doanh nghieäp. Noù chæ roõ muïc tieâu cuûa caïnh tranh vaø nhöõng ñaëc ñieåm cô baûn cuûa vieäc caïnh tranh thaønh coâng. Theo oâng, ñeå coù theå caïnh tranh thaønh coâng, caùc doanh nghieäp phaûi coù ñöôïc lôïi theá caïnh tranh döôùi hình thöùc hoaëc laø coù chi phí saûn xuaát thaáp hôn hoaëc laø coù khaû naêng khaùc bieät hoaù saûn phaåm ñeå ñaït ñöôïc nhöõng möùc giaù cao hôn trung bình. Ñeå duy trì lôïi theá caïnh tranh, caùc doanh nghieäp caàn ngaøy caøng ñaït ñöôïc nhöõng lôïi theá caïnh tranh tinh vi hôn, qua ñoù coù theå cung caáp nhöõng haøng hoaù hay dòch vuï coù chaát löôïng cao hôn hoaëc saûn xuaát coù hieäu suaát cao hôn. 1.1.2. Caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán naêng löïc caïnh tranh cuûa doanh nghieäp Theo Micheal Porter thì söùc caïnh tranh cuûa doanh nghieäp bao goàm 4 yeáu toá sau: Moät laø caùc yeáu toá cuûa baûn thaân doanh nghieäp (Factor conditions) : caùc yeáu toâ naøy bao goàm caùc yeáu toá veà con ngöôøi : chaát löôïng, kyõ naêng, chi phí; yeáu toá vaät chaát; caùc yeáu toá veà trình ñoä nhö khoa hoïc kyõ thuaät, kinh nghieäm thò tröôøng; caùc yeáu toá veà voán. Caùc yeáu toá naøy coù theå chia thaønh 2 loaïi: Moät laø caùc yeáu toá cô baûn nhö: moâi tröôøng töï nhieân, ñòa lyù, lao ñoäng khoâng coù kyõ naêng; Hai laø caùc yeáu toá naâng cao nhö : thoâng tin, lao ñoäng coù trình ñoä cao, . . Trong hai yeáu toá treân thì yeáu toá thöù hai coù yù nghóa quyeát ñònh tôùi khaû naêng caïnh tranh cuûa doanh nghieäp. Chuùng quyeát ñònh lôïi theá caïnh tranh cuûa doanh nghieäp ôû möùc ñoä cao vaø nhöõng coâng ngheä coù tính ñoäc quyeàn. Trong daøi haïn thì ñaây laø nhöõng yeáu toá coù tính quyeát ñònh, chuùng phaûi ñöôïc ñaàu tö phaùt trieån moät caùch ñaày ñuû vaø ñuùng möùc.
Trang 9 Hai laø nhu caàu cuûa khaùch haøng : ñaây laø yeáu toá coù taùc ñoäng raát lôùn tôùi söï phaùt trieån cuûa doanh nghieäp, noù quyeát ñònh tôùi söï soáng coøn cuûa doanh nghieäp. Thoâng qua nhu caàu cuûa khaùc haøng maø doanh nghieäp coù theå taän duïng ñöôïc lôïi theá veà quy moâ, töø ñoù caûi thieän caùc hoaït ñoäng kinh doanh dòch vuï cuûa mình. Nhu caàu cuûa khaùch haøng coøn coù theå gôïi môû ra cho doanh nghieäp ñeå phaùt trieån caùc loaïi hình saûn phaåm vaø dòch vuï môùi. Caùc loaïi hình naøy coù theå ñöôïc phaùt trieån roäng raõi ra thò tröôøng beân ngoaøi vaø khi ñoù doanh nghieäp laø ngöôøi coù lôïi theá caïnh tranh tröôùc tieân. Ba laø caùc lónh vöïc coù lieân quan vaø phuï trôï : Söï phaùt trieån cuûa doanh nghieäp khoâng theå taùch rôøi söï phaùt trieån caùc lónh vöïc coù lieân quan vaø phuï trôï nhö thò tröôøng taøi chính, söï phaùt trieån cuûa coâng ngheä thoâng tin, tin hoïc, maïng truyeàn thoâng, . . Ñoái vôùi caùc ngaân haøng thöông maïi yeáu toá thoâng tin coù vai troø quan troïng. Nhôø söï phaùt trieån cuûa coâng ngheä tin hoïc vaø thoâng tin maø caùc ngaân haøng coù theå theo doõi vaø tham gia vaøo thò tröôøng taøi chính 24/24 giôø trong ngaøy, chính ñieàu ñoù caøng chöùng toû vai troø quan troïng cuûa caùc lónh vöïc coù lieân quan vaø phuï trôï ñoái vôùi naêng löïc caïnh tranh cuûa NHTM. Boán laø chieán löôïc cuûa doanh nghieäp, caáu truùc ngaønh vaø ñoái thuû caïnh tranh: Ñaây laø nhöõng vaán ñeà lieân quan ñeán caùch thöùc doanh nghieäp ñöôïc hình thaønh, toå chöùc vaø quaûn lyù cuõng nhö möùc ñoä caïnh tranh trong nöôùc vaø trong neàn kinh teá toaøn caàu hieän nay. Söï phaùt trieån caùc hoaït ñoäng doanh nghieäp seõ thaønh coâng neáu coù ñöôïc söï quaûn lyù vaø toå chöùc trong moät moâi tröôøng phuø hôïp vaø kích thích ñöôïc caùc lôïi theá caïnh tranh cuûa noù. Söï caïnh tranh giöõa caùc doanh nghieäp seõ laø yeáu toá thuùc ñaåy söï caûi tieán vaø thay ñoåi nhaèm haï chi phí, naâng cao chaát löôïng dòch vuï vaø chaát löôïng phuïc vuï khaùch haøng.
Trang 10 Cô hoäi Chieán löôïc cuûa doanh nghieäp, caáu truùc vaø ñoái thuû caïnh tranh Caùc yeáu toá cuûa baûn Nhu caàu cuûa thaân doanh nghieäp khaùch haøng Caùc lónh vöïc coù lieân quan vaø Chính phuï trôï phuû Hình 1.1 : Söï töông taùc giöõa caùc nhaân toá lieân quan tôùi söùc caïnh tranh Trong boán yeáu toá treân, yeáu toá thöù nhaát vaø thöù tö ñöôïc coi laø yeáu toá noäi taïi cuûa doanh nghieäp, yeáu toá thöù hai vaø thöù ba laø nhöõng yeáu toá coù tính chaát taùc ñoäng vaø thuùc ñaåy söï phaùt trieån cuûa chuùng. Ngoaøi boán nhoùm yeáu toá treân, coøn hai yeáu toá khaùc taùc ñoäng töông ñoái lôùn tôùi naêng löïc caïnh tranh cuûa moät doanh nghieäp. Ñoù laø nhöõng cô hoäi nhö nhöõng phaùt minh saùng cheá, khuûng hoaûng vaø vai troø cuûa Chính phuû. Caùc yeáu toá naøy aûnh höôûng ñeán vieäc ñònh ra caùc chính saùch veà coâng ngheä, ñaøo taïo, trôï caáp, . cuûa caùc doanh nghieäp. Trong phaïm vi khuoân khoå cuûa luaän vaên naøy chæ ñi vaøo phaân tích, ñaùnh giaù khaû naêng caïnh tranh cuûa doanh nghieäp treân 2 yeáu toá thöù nhaát vaø thöù tö, töùc laø chæ taäp trung vaøo phaân tích vaø ñaùnh giaù caùc yeáu toá noäi taïi cuûa NHTM.
Trang 11 1.2. NAÊNG LÖÏC CAÏNH TRANH VAØ HEÄ THOÁNG CHÆ TIEÂU ÑAÙNH GIAÙ NAÊNG LÖÏC CAÏNH TRANH CUÛA NGAÂN HAØNG THÖÔNG MAÏI 1.2.1. Khaùi nieäm naêng löïc caïnh tranh cuûa ngaân haøng thöông maïi Trong baøi vieát “Ñaùnh giaù naêng löïc caïnh tranh cuûa caùc NHTM Vieät Nam trong quaù trình hoäi nhaäp quoác teá” taùc giaû Ñoã Thò Minh Ñöùc ñaõ ñöa ra khaùi nieäm naêng löïc caïnh tranh cuûa caùc NHTM nhö sau : “Naêng löïc caïnh tranh cuûa moät NHTM laø khaû naêng taïo ra vaø söû duïng hieäu quaû caùc lôïi theá so saùnh ñeå giaønh thaéng lôïi trong quaù trình caïnh tranh vôùi NHTM khaùc”. Nhö vaäy, ñaây laø moät yeáu toá naêng ñoäng, luoân ñöôïc ñaët trong söï phaùt trieån lieân tuïc. Caùc lôïi theá so saùnh (hieän coù vaø ñöôïc taïo ra) chæ laø nhöõng yeáu toá tieàm naêng, ñieàu quan troïng laø caùc lôïi theá naøy phaûi ñöôïc söû duïng moät caùch hôïp lyù, coù hieäu quaû, ñoàng thôøi phaûi luoân ñaàu tö nhaèm duy trì vaø taêng cöôøng theâm naêng löïc moät caùch beàn vöõng. Ngoaøi ra, caïnh tranh laø moät hoaït ñoäng coù chuû ñích, do vaäy naêng löïc caïnh tranh thöôøng gaén lieàn vôùi keát quaû hoaït ñoäng caïnh tranh, töùc laø möùc ñoä ñaït ñöôïc caùc muïc tieâu caïnh tranh ñaõ ñaët ra. Theo PGS.TS Nguyeãn Thò Quy thì “Naêng löïc caïnh tranh cuûa moät ngaân haøng laø khaû naêng ngaân haøng ñoù taïo ra, duy trì vaø phaùt trieån nhöõng lôïi theá nhaèm duy trì vaø môû roäng thò phaàn; ñaït ñöôïc möùc lôïi nhuaän cao hôn möùc trung bình cuûa ngaønh vaø lieân tuïc taêng ñoàng thôøi ñaûm baûo söï hoaït ñoäng an toaøn vaø laønh maïnh, coù khaû naêng choáng ñôõ vaø vöôït qua nhöõng bieán ñoäng baát lôïi cuûa moâi tröôøng kinh doanh”. Vôùi khaùi nieäm naøy thì PGS.TS Nguyeãn Thò Quy ñaõ ñeà caäp ñeán naêng löïc noäi taïi cuûa moät NHTM vaø moái quan heä cuûa noù vôùi söï phaùt trieån cuûa cuûa ngaønh ngaân haøng treân cô sôû taän duïng ñöôïc lôïi theá cuûa mình nhaèm ñaït ñöôïc lôïi nhuaän cao hôn. Maët khaùc, khaùi nieäm treân cuõng theå hieän söï linh hoaït trong chieán löôïc caïnh tranh cuûa NHTM khi thích nghi vaø taän duïng nhöõng söï thay ñoåi cuûa moâi tröôøng kinh doanh. Töø nhöõng quan ñieåm treân, theo toâi, “Naêng löïc caïnh tranh cuûa moät NHTM laø khaû naêng taïo ra, söû duïng vaø duy trì lôïi theá cuûa mình so vôùi ñoái thuû caïnh tranh, nhaèm ñöùng vöõng vaø phaùt trieån trong moâi tröôøng kinh doanh luoân thay ñoåi”. Noù bao goàm caùc yeáu toá noäi taïi vaø ngoaïi sinh cuûa ngaân haøng taùc ñoäng ñeán chieán löôïc caïnh tranh cuûa ngaân haøng ñoù. Töø ñoù, coù theå taän duïng caùc cô hoäi treân cô sôû phaùt huy lôïi theá cuûa mình, ñoàng
Trang 12 thôøi cuõng khaéc phuïc, haïn cheá nhöõng taùc ñoäng tieâu cöïc cuûa moâi tröôøng kinh doanh ñeán hoaït ñoäng kinh doanh cuûa ngaân haøng. 1.2.2. Heä thoáng chæ tieâu ñaùnh giaù naêng löïc caïnh tranh noäi taïi cuûa ngaân haøng thöông maïi Hoaït ñoäng cuûa caùc NHTM coù oån ñònh vaø phaùt trieån hay khoâng, coù khaû naêng caïnh tranh vôùi caùc ñoái thuû khaùc hay khoâng phuï thuoäc khoâng chæ vaøo baûn thaân caùc nguoàn löïc noäi taïi vaø hieän coù cuûa caùc ngaân haøng nhö : tieàm löïc taøi chính, coâng ngheä, chaát löôïng ñoäi nguõ nguoàn nhhaân löïc, . .maø coøn phuï thuoäc vaøo raát nhieàu yeáu toá nhö nhöõng ñoái thuû caïnh tranh cuûa chính caùc ngaân haøng ñoù laø ai (caùc saûn phaåm, dòch vuï thay theá), khaû naêng thaâm nhaäp cuûa caùc ñoái thuû nhö theá naøo, möùc ñoä caïnh tranh giöõa caùc ñoái thuû hieän taïi seõ ra sao, caùc nguoàn löïc maø ngaân haøng coù ñeå thích öùng vôùi nhöõng thay ñoåi theá naøo, chieán löôïc maø caùc ngaân haøng söû duïng coù phuø hôïp khoâng, ngaân haøng coù khaû naêng thay ñoåi chieán löôïc caïnh tranh cuûa mình khoâng, coù ñieàu kieän cuûa moâi tröôøng vó moâ seõ taùc ñoäng nhö theá naøo ñeán khaû naêng ñoù cuûa caùc ngaân haøng tröôùc nhöõng thaùch thöùc vaø cô hoäi môùi. Döôùi ñaây laø moät soá chæ tieâu ñaùnh giaù naêng löïc caïnh tranh noäi taïi cuûa caùc NHTM: Chaát löôïng nhaân söï : - Chaát löôïng nhaân vieân - Thuû tuïc giao dòch - Ñoä an toaøn chính xaùc Tieàm löïc taøi chính : Saûn phaåm dòch vuï : - Voán töï coù - Tieän ích toái öu SÖÙC - ROE CAÏNH - Dòch vuï ña daïng - ROA TRANH - Keânh phaân phoái roäng - Chi phí/Thu nhaäp - Quan heä khaùch haøng Lieân tuïc ñoåi môùi: - Dòch vuï môùi - Ñòa ñieåm cung öùng môùi - Coâng ngheä tieân tieán Hình 1.2 : Heä thoáng chæ tieâu phaûn aùnh söùc caïnh tranh noäi taïi cuûa NHTM
Trang 13 1.2.2.1. Tieàm löïc taøi chính Tieàm löïc taøi chính laø thöôùc ño söùc maïnh cuûa moät ngaân haøng taïi moät thôøi ñieåm nhaát ñònh. Tieàm löïc taøi chính theå hieän qua caùc chæ tieâu sau : - Möùc ñoä an toaøn voán vaø khaû naêng huy ñoäng voán: Chæ tieâu naøy ñöôïc theå hieän thoâng qua caùc chæ tieâu cuï theå nhö : quy moâ voán chuû sôû höõu, heä soá an toaøn voán (CAR – Capital Adequacy Ratio). Tieàm löïc voán chuû sôû höõu phaûn aùnh söùc maïnh taøi chính cuûa moät ngaân haøng vaø khaû naêng choáng ñôõ ruûi ro cuûa ngaân haøng ñoù. Caùch thöùc maø moät ngaân haøng coù khaû naêng cô caáu laïi voán, huy ñoäng theâm voán cuõng laø moät khía caïnh phaûn aùnh tieàm löïc veà voán cuûa moät ngaân haøng. Ñaây laø moät trong nhöõng nguoàn löïc quan troïng nhaát quyeát ñònh khaû naêng caïnh tranh cuûa moät ngaân haøng. - Chaát löôïng taøi saûn coù : Ñaây laø chæ tieâu phaûn aùnh “söùc khoeû” cuûa ngaân haøng, noù ñöôïc theå hieän thoâng qua chæ tieâu nhö : tyû leä nôï xaáu treân toång taøi saûn coù, möùc ñoä laäp döï phoøng vaø khaû naêng thu hoài caùc khoaûn nôï xaáu, möùc ñoä taäp trung vaø ña daïng hoaù cuûa danh muïc tín duïng, ruûi ro tín duïng tieàm aån, . . - Möùc sinh lôøi : Chæ tieâu naøy phaûn aùnh keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh cuûa ngaân haøng, ñoàng thôøi cuõng phaûn aùnh moät phaàn keát quaû caïnh tranh cuûa ngaân haøng. Noù coù theå ñöôïc phaân tích thoâng qua nhöõng chæ tieâu cuï theå nhö : giaù trò tuyeät ñoái cuûa lôïi nhuaän sau thueá, toác ñoä taêng tröôûng vaø cô caáu lôïi nhuaän; tyû suaát lôïi nhuaän treân voán chuû sôû höõu (ROE); tyû suaát lôïi nhuaän treân toång taøi saûn coù (ROA); caùc chæ tieâu veà möùc sinh lôïi trong moái töông quan vôùi chi phí, . . - Khaû naêng thanh khoaûn : Noù ñöôïc theå hieän thoâng qua caùc chæ tieâu nhö khaû naêng thanh toaùn töùc thì, khaû naêng thanh toaùn ngay, ñaëc bieät laø khaû naêng quaûn lyù ruûi ro thanh khoaûn cuûa caùc NHTM. 1.2.2.2. Naêng löïc veà coâng ngheä Trong lónh vöïc ngaân haøng, coâng ngheä ngaøy caøng ñoùng vai troø nhö laø moät trong nhöõng nguoàn löïc taïo ra lôïi theá caïnh tranh quan troïng nhaát cuûa moãi ngaân haøng. Coâng ngheä ngaân haøng khoâng chæ bao goàm nhöõng coâng ngheä mang tính taùc nghieäp
Trang 14 nhö heä thoáng thanh toaùn ñieän töû, heä thoáng ngaân haøng baùn leû, maùy ruùt tieàn töï ñoäng ATM, , , maø coøn bao goàm heä thoáng thoâng tin quaûn lyù (MIS – Managerment Informtics System), heä thoáng baùo caùo ruûi ro, . . trong noäi boä ngaân haøng. Khaû naêng naâng caáp vaø ñoåi môùi coâng ngheä cuûa caùc NHTM cuõng laø chæ tieâu phaûn aùnh naêng löïc coâng ngheä cuûa ngaân haøng. Nhö vaäy, naêng löïc coâng ngheä khoâng chæ theå hieän ôû soá löôïng, chaát löôïng coâng ngheä hieän taïi maø coøn bao goàm caû khaû naêng ñoåi môùi cuûa coâng ngheä hieän taïi veà maët kyõ thuaät cuõng nhö kinh teá. 1.2.2.3. Nguoàn nhaân löïc Nguoàn nhaân löïc laø nguoàn löïc quan troïng vaø khoâng theå thieáu cuûa baát kyø ngaân haøng naøo. Nhaân söï cuûa moät ngaân haøng laø yeáu toá mang tính keát noái caùc nguoàn löïc cuûa ngaân haøng, ñoàng thôøi cuõng laø caùi goác cuûa moïi caûi tieán vaø ñoåi môùi. Naêng löïc caïnh tranh veà nguoàn nhaân löïc ñöôïc theå hieän qua moät soá tieâu chí nhö : trình ñoä ñaøo taïo, trình ñoä thaønh thaïo nghieäp vuï, ñoäng cô phaán ñaáu, möùc ñoä cam keát gaén boù vôùi ngaân haøng. Trình ñoä, hay kyõ naêng cuûa ngöôøi lao ñoäng laø nhöõng chæ tieâu quan troïng theå hieän chaát löôïng cuûa nguoàn nhaân löïc. Quaù trình tuyeån duïng vaø ñaøo taïo moät chuyeân vieân ngaân haøng thöôøng raát toán keùm caû veà thôøi gian vaø coâng söùc. Hieäu quaû cuûa chính saùch nhaân söï, ñaëc bieät laø chính saùch tuyeån duïng vaø cô cheá thuø lao laø moät chæ tieâu quan troïng ñaùnh giaù khaû naêng duy trì ñoäi nguõ nhaân söï chaát löôïng cao cuûa moät ngaân haøng. Ñoäng cô phaán ñaáu vaø möùc ñoä cam keát gaén boù cuûa nhaân vieân ngaân haøng cuõng laø nhöõng chæ tieâu quan troïng phaûn aùnh moät ngaân haøng coù lôïi theá caïnh tranh töø nguoàn nhaân löïc cuûa mình hay khoâng. 1.2.2.4. Naêng löïc quaûn lyù vaø cô caáu toå chöùc Naêng löïc quaûn lyù phaûn aùnh naêng löïc ñieàu haønh cuûa ban laõnh ñaïo cuûa moät ngaân haøng. Naêng löïc quaûn lyù theå hieän ôû möùc ñoä chi phoái vaø khaû naêng giaùm saùt cuûa hoäi ñoàng quaûn trò ñoái vôùi ban giaùm ñoác; muïc tieâu, ñoäng cô, möùc ñoä cam keát cuûa ban laõnh ñaïo ñoái vôùi vieäc duy trì vaø naâng cao naêng löïc caïnh tranh cuûa ngaân haøng; chính
Trang 15 saùch tieàn löông vaø thu nhaäp ñoái vôùi ban giaùm ñoác; soá löôïng, chaát löôïng vaø hieäu löïc thöïc hieän cuûa caùc chieán löôïc, chính saùch vaø quy trình kinh doanh cuõng nhö quy trình quaûn lyù ruûi ro, kieåm toaùn kieåm soaùt noäi boä trong ngaân haøng. Naêng löïc quaûn lyù cuûa ban laõnh ñaïo ngaân haøng cuõng bò chi phoái bôûi cô caáu toå chöùc cuûa NHTM. Cô caáu toå chöùc laø moät chæ tieâu quan troïng phaûn aùnh cô cheá phaân boá caùc nguoàn löïc cuûa moät ngaân haøng. Noù cho bieát cô cheá phaân boå nguoàn löïc cuûa moät ngaân haøng coù phuø hôïp vôùi quy moâ, trình ñoä quaûn lyù cuûa ngaân haøng; phuø hôïp vôùi ñaëc tröng caïnh tranh cuûa ngaønh vaø yeâu caàu cuûa thò tröôøng hay khoâng. Cô caáu toå chöùc theå hieän ôû söï phaân chia caùc phoøng ban chöùc naêng, caùc boä phaän taùc nghieäp, caùc ñôn vò tröïc thuoäc, . . Hieäu quaû cuûa cô cheá quaûn lyù khoâng chæ phaûn aùnh ôû soá löôïng phoøng ban, söï phaân coâng phaân caáp giöõa caùc phoøng ban maø coøn phuï thuoäc vaøo möùc ñoä phoái hôïp giöõa caùc phoøng ban, caùc ñôn vò trong vieäc trieån khai chieán löôïc kinh doanh, caùc hoaït ñoäng nghieäp vuï haøng ngaøy, khaû naêng thích nghi vaø thay ñoåi cuûa cô caáu tröôùc nhöõng bieán ñoäng cuûa ngaønh hay cuûa moâi tröôøng vó moâ, . 1.2.2.5. Heä thoáng keânh phaân phoái vaø möùc ñoä ña daïng hoùa caùc dòch vuï cung caáp Heä thoáng keânh phaân phoái luoân laø moät yeáu toá quan troïng trong hoaït ñoäng cuûa caùc NHTM. Heä thoáng keânh phaân phoái cuûa caùc NHTM theå hieän ôû soá löôïng caùc chi nhaùnh vaø caùc ñôn vò tröïc thuoäc khaùc nhau vaø söï phaân boá caùc chi nhaùnh theo laõnh thoå ñòa lyù. Vieäc trieån khai coâng ngheä ngaân haøng hieän ñaïi ñaõ ruùt ngaén khoaûng caùch veà khoâng gian vaø laøm giaûm taùc ñoäng cuûa moät maïng löôùi chi nhaùnh roäng khaép ñoái vôùi naêng löïc caïnh tranh cuûa moät ngaân haøng. Tuy nhieân, trong ñieàu kieän cuûa Vieät Nam, vai troø cuûa maïng löôùi chi nhaùnh roäng khaép vaãn raát quan troïng, ñaëc bieät laø trong ñieàu kieän saûn phaåm, dòch vuï truyeàn thoáng cuûa ngaân haøng vaãn coøn phaùt trieån. Möùc ñoä ña daïng hoaù caùc dòch vuï cuõng laø moät chæ tieâu phaûn aùnh naêng löïc caïnh tranh cuûa moät ngaân haøng. Moät ngaân haøng coù nhieàu loaïi hình dòch vuï cung caáp phuø hôïp vôùi nhu caàu cuûa thò tröôøng seõ laø moät ngaân haøng coù lôïi theá caïnh tranh. Söï ña daïng hoaù caùc dòch vuï moät maët taïo cho ngaân haøng phaùt trieån oån ñònh hôn, maët khaùc cho pheùp ngaân haøng phaùt huy lôïi theá nhôø quy moâ. Tuy nhieân, söï ña daïng hoaù caùc dòch vuï caàn phaûi thöïc hieän trong töông quan so vôùi caùc nguoàn löïc hieän coù cuûa ngaân
Trang 16 haøng. Neáu khoâng, vieäc trieån khai quaù nhieàu dòch vuï coù theå laøm cho ngaân haøng kinh doanh khoâng hieäu quaû do daøn traûi quaù möùc caùc nguoàn löïc. 1.2.2.6. Möùc ñoä caïnh tranh vaø khaû naêng hôïp taùc giöõa caùc ngaân haøng thöông maïi trong nöôùc Caïnh tranh giöõa caùc ngaân haøng trong nöôùc coù yù nghóa raát quan troïng ñoái vôùi vieäc naâng cao naêng löïc caïnh tranh cuûa heä thoáng ngaân haøng. Söï caïnh tranh laønh maïnh vaø hôïp taùc hieäu quaû giöõa caùc ngaân haøng trong nöôùc laø neàn taûng ñeå taïo söùc maïnh cuûa heä thoáng ngaân haøng vaø quyeát ñònh naêng löïc caïnh tranh quoác teá cuûa caùc NHTM trong nöôùc. Ñaùnh giaù veà vaán ñeà caïnh tranh vaø hôïp taùc giöõa caùc ngaân haøng trong nöôùc caàn laøm roõ nhöng khoâng giôùi haïn ôû nhöõng noäi dung sau : - Chính saùch veà caïnh tranh vaø caùc quy ñònh phaùp lyù veà caïnh tranh giöõa caùc ngaân haøng trong nöôùc laø ñieàu kieän heát söùc quan troïng ñeå ñaûm baûo söï bình ñaúng vaø laønh maïnh trong caïnh tranh. Söï bình ñaúng vaø laønh maïnh trong caïnh tranh ñeán löôït mình laïi laø neàn taûng taïo ñoäng löïc vöôn leân maïnh meõ cho töøng ngaân haøng trong nöôùc nhaèm khaúng ñònh mình, ñoàng thôøi thoâi thuùc caùc ngaân haøng khaùc cuõng vöôn leân. - Ñaùnh giaù veà soá löôïng caùc ngaân haøng trong nöôùc trong töông quan vôùi quy moâ ngaønh laø moät phaân tích caàn thieát cho thaáy soá löôïng caùc ngaân haøng hieän coù laø nhieàu hay ít so vôùi quy moâ cuûa ngaønh. - Ñaëc ñieåm veà caïnh tranh giöõa caùc ngaân haøng laø yeáu toá quan troïng hôn quyeát ñònh söï laønh maïnh cuûa moâi tröôøng caïnh tranh. Ñaëc ñieåm veà caïnh tranh theå hieän ôû söï ña daïng cuûa chieán löôïc caïnh tranh cuûa caùc ngaønh trong nöôùc, caùc phöông phaùp vaø phöông thöùc caïnh tranh cuï theå. - Söï hôïp taùc giöõa caùc ngaân haøng trong nöôùc cuõng laø moät cô sôû ñeå taïo ra lôïi theá caïnh tranh giöõa caùc ngaân haøng trong nöôùc ñoái vôùi caùc ngaân haøng nöôùc ngoaøi cuõng nhö vieäc caïnh tranh ra thò tröôøng quoác teá. Theo quan ñieåm cuûa Micheal Porter, ñaùnh giaù veà söï hôïp taùc giöõa caùc ñoái thuû caïnh tranh trong nöôùc bao goàm vieäc ñaùnh giaù caùc chæ tieâu nhö hình thöùc hôïp taùc, phöông thöùc hôïp taùc, tính chaát hôïp taùc vaø hieäu quaû hôïp taùc. (Xem theâm phuï luïc 6 : Hoäi nhaäp quoác teá veà ngaân haøng)
Trang 17 1.3. PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU Trong muïc 1.2 chuùng toâi ñaõ trình baøy cô sôû lyù luaän veà naêng löïc caïnh tranh vaø giôùi thieäu moâ hình ñaùnh giaù naêng löïc caïnh tranh cuûa NHTM. Nhöõng cô sôû lyù luaän naøy seõ laøm neàn taûng cho nghieân cöùu cuûa chuùng toâi trong chöông 3. Tuy nhieân, ñeå coù theå phaân tích moät caùch ñaày ñuû vaø chính xaùc, trong muïc naøy chuùng toâi seõ giôùi thieäu phöông phaùp nghieân cöùu ñöôïc söû duïng trong xaây döïng vaø ñaùnh giaù caùc thang ño, kieåm ñònh thang ño. 1.3.1. Quy trình nghieân cöùu - Heä thoáng hoaù lyù luaän veà naêng löïc caïnh Phaân tích thöïc traïng naêng löïc tranh cuûa NHTM caïnh tranh cuûa ACB thoâng qua - Xaùc ñònh caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán taøi lieäu thöù caáp naêng löïc caïnh tranh noäi taïi cuûa NHTM Thieát keá baûng caâu hoûi ñeå phoûng vaán Laáy thoâng tin vaøo baûng caâu hoûi Noäi dung xöû lyù döõ lieäu - Kieåm ñònh thang ño Nhaäp soá lieäu vaø xöû lyù soá - Ño löôøng söùc caïnh lieäu treân phaàn meàm SPSS tranh - Phaân tích hoài quy ñeå xaùc ñònh troïng soá cho töøng nhoùm bieán Keát luaän vaø nhaän xeùt töø phaân tích, xöû lyù soá lieäu Hình 1.3 : Quy trình nghieân cöùu ñeà taøi Ñeà xuaát caùc giaûi phaùp vaø kieán nghò
Trang 18 1.3.2. Nghieân cöùu ñònh tính Treân cô sôû nghieân cöùu lyù luaän veà naêng löïc caïnh tranh cuûa NHTM vaø thoâng qua vieäc tham khaûo yù kieán cuûa caùc chuyeân gia trong lónh vöïc ngaân haøng veà naêng löïc caïnh tranh cuûa NHTM ñeå xaây döïng neân caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán söùc caïnh tranh cuûa NHTM. Caùc yù kieán ñöôïc chuùng toâi taäp hôïp vaø hoaøn chænh ñeå ñöa vaøo baûng caâu hoûi taäp trung vaøo caùc maûng lôùn nhö sau : 1. Tieàm löïc taøi chính & hieäu quaû kinh doanh 2. Saûn phaåm dòch vuï ña daïng thoaû maõn khaùch haøng 3. Chaát löôïng nhaân söï vaø trình ñoä chuyeân nghieäp trong quaûn lyù vaø ñieàu haønh NH 4. Coâng ngheä tieân tieán vaø khaû naêng khai thaùc saûn phaåm thoâng qua coâng ngheä Xuaát phaùt töø caùc nhaân toá naøy, chuùng toâi ñaõ tieán haønh phaân tích, ñaùnh giaù thöïc traïng naêng löïc caïnh tranh noäi taïi cuûa ACB thoâng qua nhöõng thoâng tin, döõ lieäu thöù caáp ñeå phaân tích vaø ñaùnh giaù nhöõng toàn taïi cuõng nhö öu theá maø ACB ñang coù. Sau ñoù, söû duïng döõ lieäu sô caáp ñeå xaùc ñònh moâ hình vaø söï aûnh höôûng cuûa caùc nhaân toá ñeán söùc caïnh tranh noäi taïi cuûa ACB. 1.3.3. Nghieân cöùu ñònh löôïng Ñöôïc thöïc hieän baèng kyõ thuaät phoûng vaán tröïc tieáp CBCNV cuûa ACB thoâng qua baûng caâu hoûi chi tieát ñöôïc xaây döïng sau quaù trình nghieân cöùu ñònh tính. Muïc ñích cuûa böôùc nghieân cöùu naøy laø ño löôøng caùc yeáu toá taùc ñoäng ñeán söùc caïnh tranh cuûa ACB, ñoàng thôøi kieåm tra moâ hình lyù thuyeát ñaët ra. Maãu nghieân cöùu : maãu ñöôïc löïa choïn theo phöông phaùp ngaãu nhieân, kích thöôùc maãu laø 150 phaàn töû, phaân boá taïi Hoäi sôû, caùc chi nhaùnh cuûa ACB treân ñòa baøn TP.HCM, theo ñoä tuoåi, boä phaän laøm vieäc, vò trí khaùc nhau.
Trang 19 Ñeå ñaït keát quaû toát hôn, chuùng toâi ñaõ tieán haønh böôùc thöû nghieäm, phoûng vaán thöû 30 ngöôøi. Sau ñoù thöïc hieän vieäc hieäu chænh moät soá caâu hoûi chöa roõ hoaëc yeâu caàu theâm phoûng vaán vieân veà caùc thuyeát phuïc ngöôøi traû lôøi, ñaùnh giaù theo suy nghó cuûa mình ñeå haïn cheá ñeán möùc thaáp nhaát soá caâu hoûi bò boû troáng. Sau khi thöïc hieän phoûng vaán thöû, chuùng toâi ñaõ phaùt 200 phieáu ñieàu tra. Keát quaû thu veà ñöôïc 162 phieáu, kieåm tra söï phuø hôïp cuûa caùc phieáu ñieàu tra coù 18 phieáu bò loaïi boû vì chæ coù moät löïa choïn duy nhaát cho taát caû caùc caâu hoûi hoaëc boû troáng quaù nhieàu. Vôùi 144 phieáu hoaøn chænh ñöôïc söû duïng, chuùng toâi tieán haønh vieäc caäp nhaät vaø laøm saïch döõ lieäu thoâng qua phaàn meàm SPSS 11.5. 1.3.4. Xaây döïng thang ño Theo noäi dung phaân tích ôû treân, chuùng toâi ñaõ ruùt ra 4 noäi dung chuû yeáu veà nhaân toá naêng löïc noäi taïi aùp duïng cho vieäc nghieân cöùu, ñaùnh giaù söùc caïnh tranh noäi taïi cuûa ACB. Sau khi ñieàu chænh, thang ño veà naêng löïc noäi taïi cuûa ACB bao goàm 04 nhoùm bieán tieàm aån ñöôïc chuùng toâi moâ taû cuï theå nhö sau : - Tieàm löïc taøi chính vaø hieäu quaû kinh doanh Tieàm löïc taøi chính laø yeáu toá ñaàu tieân aûnh höôûng ñeán söùc caïnh tranh cuûa NHTM. Trong lónh vöïc ngaân haøng tieàm löïc veà voán töï coù vaø hieäu quûa kinh doanh seõ taùc ñoäng ñeán uy tín vaø loøng tin cuûa khaùch haøng cuõng nhö ñaûm baûo khaû naêng thanh toaùn, môû roäng vaø an toaøn cho vieäc phaùt trieån kinh doanh. Baûng 1.1 : Thang ño veà tieàm löïc taøi chính Kyù hieäu bieán Caâu hoûi C8.1 Voán töï coù cuûa ACB C8.2 Thò phaàn C8.3 Tyû leä taêng tröôûng C8.4 Thu nhaäp (Lôïi nhuaän) C.8.5 Hình aûnh thöông hieäu cuûa ACB
Trang 20 - Saûn phaåm dòch vuï ña daïng thoaû maõn khaùch haøng Trong kinh doanh ngaân haøng, söï thoaû maõn cuûa khaùch haøng laø yeáu toá raát quan troïng bôûi chæ coù khaùch haøng môùi bieát ñöôïc chaát löôïng saûn phaåm, dòch vuï cuûa ngaân haøng nhö theá naøo. Vaø ñieàu naøy cuõng taïo neân uy tín cuûa ngaân haøng Baûng 1.2 : Thang ño möùc ñoä ña daïng cuûa saûn phaåm Kyù hieäu bieán Caâu hoûi C.8.6 Hieäu quaû quaûng caùo, tieáp thò C.8.7 Möùc ñoä ña daïng cuûa saûn phaåm C.8.8 Söï khaùc bieät cuûa saûn phaåm C.8.9 Giaû caû caïnh tranh C.8.10 Maïng löôùi chi nhaùnh C8.11 Phoái hôïp & lieân keát vôùi NH khaùc - Chaát löôïng nhaân söï vaø trình ñoä chuyeân nghieäp trong quaûn lyù & ñieàu haønh NH Ñeå coù theå thoaû maõn khaùch haøng, trình ñoä chuyeân nghieäp cuûa ñoäi nguõ nhaân söï cuõng nhö khaû naêng ñieàu haønh ngaân haøng laø yeáu toá raát quan troïng. Hieän nay, ñeå coù theå naâng cao khaû naêng caïnh tranh giöõa caùc ngaân haøng thì yeáu toá nhaân söï seõ quyeát ñònh lôïi theá caïnh tranh. Baûng 1.3 : Thang ño veà chaát löôïng nhaân söï vaø trình ñoä QL&ÑH Kyù hieäu bieán Caâu hoûi C.8.12 Chính saùch chaêm soùc khaùch haøng C.8.13 Kinh nghieäm quaûn lyù C.8.14 Chaát löôïng nhaân söï C.8.15 Heä thoáng thoâng tin noäi boä - Coâng ngheä tieân tieán vaø khaû naêng khai thaùc saûn phaåm môùi töø coâng ngheä Ñaây laø yeáu toá ñaùnh giaù veà khaû naêng cung caáp caùc loaïi saûn phaåm môùi cuûa ngaân haøng ra thò tröôøng, cuõng nhö khaû naêng öùng duïng coâng ngheä tieân tieán vaøo trong quaù trình kinh doanh cuûa ngaân haøng
Trang 21 Baûng 1.4 : Thang ño veà coâng ngheä vaø khaû naêng phaùt trieån saûn phaåm môùi Kyù hieäu bieán Caâu hoûi C.816 Toå chöùc phoái hôïp giöõa caùc phoøng ban trong R & D C.8.17 Chaát löôïng nghieân cöùu vaø phaùt trieån saûn phaåm môùi cuûa ngaân haøng C.8.18 Hieäu quaû phaàn meàm quaûn trò ngaân haøng Ñeå ñaùnh giaù veà naêng löïc caïnh tranh noäi taïi cuûa ACB chuùng toâi ñaõ söû duïng moät bieán veà naêng löïc caïnh tranh toång theå cuûa ngaân haøng Baûng 1.5: Thang ño veà naêng löïc caïnh tranh toång theå cuûa ACB Kyù hieäu bieán Caâu hoûi C.8.19 Naêng löïc caïnh tranh toång theå cuûa ACB KEÁT LUAÄN CHÖÔNG 1 Chöông 1 cuûa luaän vaên ñaõ ñeà caäp ñeán caùc khaùi nieäm veà caïnh tranh, naêng löïc caïnh tranh vaø caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán khaû naêng caïnh tranh cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi trong boái caûnh toaøn caàu hoaù veà dòch vuï taøi chính, ñoàng thôøi trình baøy phöông phaùp nghieân cöùu cuûa ñeà taøi. Trong chöông naøy cuõng xaùc ñònh caùc nhaân toá aûnh höôûng ñeán söùc caïnh tranh cuûa NHTM thoâng qua cô sôû lyù luaän vaø yù kieán cuûa caùc chuyeân gia trong lónh vöïc ngaân haøng. Töø ñaây, taùc giaû ñaõ xaây döïng thang ño Likert 5 baäc vaø thöïc hieän vieäc nghieân cöùu vôùi kích thöùc maãu n = 144. Trong chöông tieáp theo, chuùng toâi seõ toång hôïp keát quaû nghieân cöùu cuûa vaán ñeà vaø phaân tích thöïc traïng naêng löïc caïnh tranh cuûa ngaân haøng TMCP AÙ Chaâu trong quaù trình hoäi nhaäp quoác teá.
Trang 22 CHÖÔNG 2 THÖÏC TRAÏNG NAÊNG LÖÏC CAÏNH TRANH CUÛA NGAÂN HAØNG THÖÔNG MAÏI COÅ PHAÀN AÙ CHAÂU TRONG QUAÙ TRÌNH HOÄI NHAÄP QUOÁC TEÁ 2.1. KHAÙI QUAÙT VEÀ NGAÂN HAØNG THÖÔNG MAÏI COÅ PHAÀN AÙ CHAÂU (ACB) Teân goïi : Ngaân haøng thöông maïi coå phaàn AÙ Chaâu Teân giao dòch quoác teá : Asia Commercial Bank (ACB) Truï sôû chính : 442 Nguyeãn Thò Minh Khai, Q. 3, TP. Hoà Chí Minh Ngaân haøng Thöông maïi Coå phaàn (NHTMCP) AÙ Chaâu ñöôïc NHNN Vieät Nam caáp giaáy pheùp hoaït ñoäng soá 0032/NH-GP ngaøy 24 thaùng 04 naêm 1993 vaø baét ñaàu hoaït ñoäng vaøo ngaøy 04/06/1993 vôùi thôøi haïn hoaït ñoäng 50 naêm. Voán ñieàu leä ban ñaàu laø 20 tyû ñoàng Vieät Nam. Töø ñoù cho ñeán nay, ACB ñaõ khoâng ngöøng môû roäng quy moâ voán töï coù cuûa mình. Ñeán ngaøy 31/12/2006, voán ñieàu leä cuûa ACB ñaõ ñaït 1.100,047 tyû ñoàng. Ngaøy 20/11/2006 coå phieáu cuûa ACB ñaõ chính thöùc löu thoâng treân thò tröôøng chöùng khoaùn Vieät Nam (Saøn giao dòch Haø noäi), vôùi toång soá löôïng coå phieáu löu haønh laø 110 trieäu coå phieáu. Ngoaøi coå ñoâng trong nöôùc, ACB coøn coù söï tham gia cuûa caùc coå ñoâng nöôùc ngoaøi. Ñoù laø Connaught Investors Ltd (Jardine Matheson Group); Dragon Financial Holdings Ltd.Co; International Finance Campany (IFC) vaø Standard Chartered Bank sôû höõu 30%()1 coå phaàn. Ñaây laø moät 1 Tyû leä naém giöõ coå phaàn cuûa 4 coå ñoâng nöôùc ngoaøi taïi thôøi ñieåm 31/12/2006 nhö sau : Standard Chartered Bank – 8,6%; IFC – 7,3%; Connaught Investors Ltd – 7,3% vaø Dragon Financial Holdings Ltd, Co – 6,8%
Trang 23 böôùc nhaûy voït cuûa ACB trong quaù trình phaùt trieån vaø khaúng ñònh vò theá cuûa mình trong heä thoáng ngaân haøng TMCP Vieät Nam. Trong 14 naêm hoaït ñoäng, ACB ñaõ töøng böôùc khaúng ñònh vò theá cuûa mình vaø luoân laø moät ngaân haøng daãn ñaàu trong heä thoáng ngaân haøng TMCP cuûa Vieät Nam. Toác ñoä taêng toång taøi saûn naêm sau luoân cao hôn naêm tröôùc, ñaëc bieät naêm 2006 taêng 84% so vôùi naêm 2005, ñieàu ñoù theå hieän söï phaùt trieån vöôït baäc veà quy moâ hoaït ñoäng cuûa ACB. Tính ñeán ngaøy 31/12/2006, toång taøi saûn cuûa ACB ñaït 44.645,039 tyû ñoàng vaø ñaït 687,219 tyû ñoàng lôïi nhuaän tröôùc thueá, taêng treân 70% so vôùi naêm 2005. Beân caïnh ñoù, huy ñoäng voán vaø cho vay cuûa ACB cuõng taêng tröôûng maïnh trong naêm 2006. Naêm 2006, toång huy ñoäng voán cuûa ACB ñaït 39.548,013 tyû ñoàng, taêng 77,3% so vôùi naêm 2005. Dö nôï cho vay cuûa ACB cuõng ñaït 17.014 tyû ñoàng, taêng 78,9% so vôùi naêm 2005, trong ñoù cho vay khaùch haøng laø caùc doanh nghieäp ngoaøi quoác doanh vaø caù nhaân chieám ñeán 93% (15.886 tyû ñoàng) toång dö nôï cho vay, rieâng khoái khaùch haøng caù nhaân chieám 51%, vaø ñaây laø tyû leä cao nhaát trong toaøn heä thoáng NHTMCP Vieät Nam. Moät soá chæ tieâu hoaït ñoäng kinh doanh cuûa ACB qua caùc naêm gaàn ñaây nhö sau : BAÛNG 2.1 : CAÙC CHÆ TIEÂU HOAÏT ÑOÄNG CUÛA ACB GIAI ÑOAÏN 2002 – 2006 ÑVT : Tyû ñoàng CHÆ TIEÂU 2006 2005 2004 2003 2002 Toång taøi saûn 44.645,04 24.247,00 15.417,00 10.855,00 9.349,00 Voán ñieàu leä 1.100,04 948,32 481,14 424,00 341,43 Voán huy ñoäng 39.548,01 22.332,00 14.359,00 9.928,00 8.620,00 Dö nôï cho vay 17.014,00 9.565,00 6.760,00 5.396,00 3.908,00 Lôïi nhuaän tröôùc thueá 687,22 385,00 278,00 188,00 165,00 Nguoàn : Baùo caùo thöôøng nieân cuûa ACB naêm 2003, 2004, 2005, 2006 Ñeå ñaït ñöôïc nhöõng thaønh töïu treân ACB luoân chuù troïng ñeán vieäc hieän ñaïi hoaù coâng ngheä ngaân haøng. Töø thaùng 10/2001, ACB ñaõ baét ñaàu tröïc tuyeán hoaù caùc giao dòch ngaân haøng thoâng qua heä quaûn trò nghieäp vuï ngaân haøng baùn leû (TCBS – The Complete Banking Solution) coù cô sôû döõ lieäu taäp trung vaø xöû lyù theo thôøi gian thöïc.
Trang 24 ACB cuõng trôû thaønh thaønh vieân cuûa SWIFT (Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication) ñaûm baûo phuïc vuï khaùch haøng trong suoát 24 giôø treân toaøn theá giôùi vaø laø thaønh vieân cuûa 2 toå chöùc quoác teá veà theû laø Visa vaø Mastercard. Thaùng 4/2004, ACB ñaõ ñöôïc toå chöùc Ficht (xeáp haïng tín nhieäm quoác teá) ñaùnh giaù tieâu chí naêng löïc baûn thaân cuûa ACB ñaït haïng D vaø xeáp haïng theo tieâu chí hoã trôï töø beân ngoaøi laø 5T. Theo Quy cheá xeáp loaïi caùc toå chöùc tín duïng coå phaàn, xeùt theo caùc tieâu chí CAMEL, ACB ñaõ luoân khaúng ñònh laø moät ngaân haøng laønh maïnh, luoân xeáp loaïi A trong nhieàu naêm lieàn. Trong 2 naêm 2005 vaø 2006, ACB ñaõ ñöôïc taïp chí The Banker – taïp chí coù uy tín trong lónh vöïc taøi chính cuûa Anh Quoác - bình choïn laø “Ngaân haøng xuaát saéc nhaát Vieät Nam”. Ñeå ñaït ñöôïc ñieàu ñoù, ACB luoân phaán ñaáu vôùi muïc tieâu laø NHTM haøng ñaàu Vieät Nam, hoaït ñoäng naêng ñoäng, saûn phaåm phong phuù, keânh phaân phoái ña daïng, coâng ngheä hieän ñaïi, kinh doanh an toaøn hieäu quaû, taêng tröôûng beàn vöõng, ñoäi nguõ nhaân vieân coù ñaïo ñöùc ngheà nghieäp vaø chuyeân moân cao. 2.2. KEÁT QUAÛ NGHIEÂN CÖÙU Phaàn naøy seõ trình baøy caùc keát quaû thaêm doø, khaùm phaù nhöõng nhaän ñònh, ñaùnh giaù cuûa CBCNV veà naêng löïc caïnh tranh noäi taïi cuûa ACB qua keát quaû ñieàu tra, khaûo saùt. Döõ lieäu ñöôïc thu thaäp töø CBCNV cuûa hoäi sôû vaø caùc chi nhaùnh cuûa ACB taïi Q1, Q3, Q5, Q10 vaø Q. Bình Thaïnh, döïa treân 4 yeáu toá ñaõ ñöôïc thöïc hieän thoâng qua quaù trình nghieân cöùu ñònh tính vaø ñònh löôïng theo quy trình nghieân cöùu. Caùc coâng cuï thoáng keâ ñöôïc söû duïng ñeå xöû lyù döõ lieäu cuõng ñöôïc giôùi thieäu trong chöông naøy. 2.2.1. Moâ taû maãu vaø laøm saïch döõ lieäu 2.2.1.1. Moâ taû maãu Nghieân cöùu naøy söû duïng phöông phaùp choïn maãu theo 06 thuoäc tính kieåm soaùt, ñoù laø : Giôùi tính, ñoä tuoåi, trình ñoä, chöùc danh, boä phaän laøm vieäc vaø thaâm nieân coâng taùc.
Trang 25 - Veà giôùi tính Baûng 2.2: Phaân boá maãu theo giôùi tính Valid Cumulative Frequency Percent Percent Percent Valid Nu 92 63,9 63,9 63,9 Nam 52 36,1 36,1 100,0 Total 144 100,0 100,0 Keát quaû cho thaáy : coù 92 nöõ vaø 52 nam traû lôøi phoûng vaán. Ñaây laø keát quaû chaáp nhaän ñöôïc vì trong lónh vöïc ngaân haøng tyû leä nöõ chieám ñeán treân 70% - Veà ñoä tuoåi Baûng 2.3 : Phaân boá maãu theo ñoä tuoåi Valid Cumulative Frequency Percent Percent Percent Valid duoi 25 tuoi 72 50,0 50,0 50,0 Tu 26 den 35 66 45,8 45,8 95,8 Tu 36 den 45 2 1,4 1,4 97,2 Tu 46 den 55 4 2,8 2,8 100,0 Total 144 100,0 100,0 Do ACB thaønh laäp vaø hoaït ñoäng ñöôïc 14 naêm. Maët khaùc, söï phaùt trieån cuûa ACB chæ trong voøng 5 naêm trôû laïi ñaây. Do ñoù, soá löôïng nhaân vieân töø 23 – 25 tuoåi chieám tyû leä khaù lôùn trong toaøn ngaân haøng. Keát quaû ñieàu tra cho thaáy, tuoåi töø 22 – 25 chieám 50% nhöõng ngöôøi ñöôïc hoûi vaø töø 26 – 35 chieám 45,8% ngöôøi ñöôïc phoûng vaán. Ñieàu naøy cuõng phuø hôïp vôùi thöïc traïng veà nhaân söï cuûa ACB hieän nay.
Trang 26 - Veà boä phaän laøm vieäc Baûng 2.4 : Phaân boá maãu theo boä phaän laøm vieäc Valid Cumulative Frequency Percent Percent Percent Valid Tin dung 62 43,1 43,1 43,1 Khoi dich vu 20 13,9 13,9 56,9 Khoi quan ly noi bo 26 18,1 18,1 75,0 Cac phong, diem 20 13,9 13,9 88,9 giao dich Khac 16 11,1 11,1 100,0 Total 144 100,0 100,0 Trong toång soá 144 ngöôøi ñöôïc hoûi, khoái kinh doanh & tín duïng chieám 43,1%, khoái dòch vuï vaø chaêm soùc khaùch haøng 13,9%, khoái quaûn lyù noäi boä chieám 18,1% vaø caùc ñieåm giao dòch vaø boä phaän khaùc chieám 25%. - Veà thaâm nieân coâng taùc Baûng 2.5 : Phaân boá maãu theo thaâm nieâm coâng taùc Valid Cumulative Frequency Percent Percent Percent Valid Duoi 3 nam 96 66,7 66,7 66,7 Tu 3 den 5 nam 32 22,2 22,2 88,9 tu 5 den 10 nam 16 11,1 11,1 100,0 Total 144 100,0 100,0 Döôùi 3 naêm chieám tyû leä khaù cao : 66,7%, coù 96 ngöôøi traû lôøi Töø 3 ñeán 5 naêm coù 32 ngöôøi traû lôøi chieám 22,2% Treân 5 naêm coù 16 ngöôøi traû lôøi chieám 11,1%
Trang 27 Ñaây laø soá lieäu töông thích vôùi tyû leä thaâm nieân coâng taùc cuûa CBCNV laøm vieäc cho ACB. - Veà trình ñoä chuyeân moân Baûng 2.6 : Phaân boá maãu theo trình ñoä chuyeân moân Valid Cumulative Frequency Percent Percent Percent Valid Trung hoc 2 1,4 1,4 1,4 Cao dang 10 6,9 6,9 8,3 Cu nhan 126 87,5 87,5 95,8 Thac sy 6 4,2 4,2 100,0 Total 144 100,0 100,0 Veà trình ñoä hoïc vaán, soá ngöôøi ñöôïc phoûng vaán Trung hoïc : 2 ngöôøi, chieám 1,4% Cao ñaúng vaø ñaïi hoïc coù 136 ngöôøi, chieám tyû leä 94,4% Treân ñaïi hoïc coù 6 ngöôøi vaø chieám 4,2% Keát quaû phoûng vaán naøy raát phuø hôïp vôùi cô caáu trình ñoä CBCNV cuûa ACB. Hieän taïi, veà cô caáu trình ñoä lao ñoäng cuûa ACB thì ñaïi hoïc vaø treân ñaïi hoïc chieám treân 90% lao ñoäng, ñöôïc laøm roõ trong phaàn 2.3. 2.2.1.2. Keát quaû laøm saïch döõ lieäu Döõ lieäu sau khi thu thaäp ñöôïc, chuùng toâi tieán haønh maõ hoaù vaø nhaäp döõ lieäu qua coâng cuï phaàn meàm xöû lyù döõ lieäu SPSS 11.5, sau ñoù tieán haønh laøm saïch döõ lieäu. Vì trong quaù trình maõ hoaù vaø nhaäp döõ lieäu thoâ vaøo maùy coù nhöõng sai soùt, khoâng nhaát quaùn. Do vaäy caàn phaûi tieán haønh laøm saïch döõ lieäu ñeå ñaûm baûo yeâu caàu : soá lieäu ñöa vaøo xöû lyù, phaân tích phaûi ñaày ñuû, thoáng nhaát.
Trang 28 Phöông phaùp thöïc hieän : söû duïng baûng taàn soá ñeå raø soaùt laïi taát caû caùc bieán quan saùt nhaèm tìm ra caùc bieán coù thoâng tin bò sai leäch hay thieáu soùt baèng coâng cuï phaàn meàm SPSS. Leänh : Analyze -> Descriptive Statistics -> Frequencies Keát quaû thöïc hieän : sau khi thöïc hieän leänh cho keát quaû (xem phuï luïc 2) chuùng toâi thaáy khoâng coù bieán quan saùt naøo bò sai leänh hoaëc thieáu. Nhö vaäy, döõ lieäu coù theå tieán haønh caùc phaân tích vaø kieåm ñònh. 2.2.2. Caùc keát quaû kieåm ñònh 2.2.2.1. Kieåm ñònh thang ño Muïc tieâu vaø phöông phaùp thöïc hieän: - Muïc tieâu : xaùc ñònh möùc ñoä aûnh höôûng cuûa caùc bieán quan saùt tôùi caùc bieán tieàm aån ñeå loaïi boû nhöõng bieán khoâng ñaït yeâu caàu ñeå thang ño coù ñoä tin caäy thoaû maõn ñieàu kieän cho pheùp. - Phöông phaùp : Söû duïng coâng cuï phaân tích ñoä tin caäy Cronbach Alpha ñeå loaïi caùc bieán raùc. Caùc bieán coù heä soá töông quan bieán –toång nhoû hôn 0,30 seõ bò loaïi vaø tieâu chuaån ñeå choïn thang ño khi noù coù heä soá tin caäy Alpha ñaït töø 0,6 trôû leân. Sau ñoù phaân tích nhaân toá khaùm phaù EFA ñeå ñaùnh giaù chính thöùc ñoä tin caäy cuûa thang ño. Leänh ñeå thöïc hieän kieåm ñònh trong SPSS 11.5 Ñoä tin caäy Cronbanch Alpha : Analyze -> Scale -> Reliability Analysis Nhaân toá khaùm phaù EFA : Analyze -> Data Reduction -> Factor Keát quaû phaân tích ñoä tin caäy Cronbach Alpha cuûa caùc thang ño cho thaáy: (xem phuï luïc 3) + Tieàm löïc taøi chính vaø hieäu quaû kinh doanh : Thaønh phaàn thang ño goàm 5 bieán quan saùt kyù hieäu töø C.81 ñeán c.85. Heä soá tin caäy Alpha = 0,7656 > 0,6. Caùc heä soá töông quan bieán – toång ñeàu lôùn hôn nhieàu so vôùi tieâu chuaån cho pheùp (>0,3). Vì vaäy, caùc bieán naøy ñöôïc chaáp nhaän.
Trang 29 Töông töï, khi xem xeùt keát quaû cuûa caùc thang ño khaùc, cuï theå nhö sau : + Saûn phaåm ña daïng thoaû maõn khaùch haøng : Goàm 6 bieán quan saùt kyù hieäu töø c.86 ñeán c.811. Heä soá tin caäy Alpha = 0,7107. + Chaát löôïng nhaân söï vaø trình ñoä chuyeân nghieäp trong quaûn lyù vaø ñieàu haønh : goàm 4 quan saùt kyù hieäu töø c.812 ñeán c.815. Heä soá tin caäy Alpha = 0,7109. + Coâng ngheä tieân tieán vaø khaû naêng khai thaùc saûn phaåm môùi : goàm 3 bieán quan saùt kyù hieäu töø c.816 ñeán c.818. Heä soá tin caäy Alpha = 0,6649. Keát quaû treân cho thaáy, sau khi kieåm ñònh Cronbach Alpha, heä soá tin caäy cuûa caùc nhoùm bieán ñeàu khaù cao vaø ñeàu lôùn hôn 0,6. Caùc heä soá töông quan bieán – toång ñeàu lôùn hôn 0,3. Vì vaäy, taát caû caùc bieán ñeàu ñöôïc chaáp nhaän vaø khoâng coù bieán naøo bò loaïi. Tieáp theo, chuùng toâi thöïc hieän vieäc kieåm ñònh thang ño khaùm phaù nhaân toá EFA. Caùc bieán coù troïng soá nhoû hôn 0,5 seõ tieáp tuïc bò loaïi (Othman & Owen, 2002). Phöông phaùp tính heä soá söû duïng Principal Components vôùi pheùp quay Quatimaxs vaø ñieåm döøng khi trích caùc yeáu toá Eigenvalue=1. Thang ño ñöôïc chaáp nhaän khi toång phöông sai trích phaûi baèng hoaëc lôùn hôn 50%. Keát quaû phaân tích EFA (xem phuï luïc 4), cuï theå : Vôùi toång soá 18 bieán ñoäc laäp (kyù hieäu töø c.81 ñeán c.818) sau khi thöïc hieän Factor. Keát quaû ñöôïc EFA gom laïi thaønh 05 nhoùm nhaân toá, vôùi giaù trò Eigenvalue=1,085 vaø toång phöông sai trích laø 65,715%. Töø keát quaû phaân tích EFA, vôùi 05 nhaân toá vaø 18 bieán ñaït yeâu caàu, ñöôïc ñieàu chænh moâ hình laïi nhö sau : (1) Nhaân söï & ñieàu haønh (8 bieán): c.810, c812, c813, c814, c815, c816, c817, c818 (2) Tieàm löïc taøi chính (4 bieán) : c81, c82, c83, c84 (3) Saûn phaåm dòch vuï (2 bieán) : c87, c88 (4) Hình aûnh thöông hieäu (2 bieán) : c85, c86 (5) Giaù caû & lieân keát (2 bieán) : c89, 811
Trang 30 Moâ hình lyù thuyeát ñöôïc ñieàu chænh theo EFA nhö sau : Nhaân söï & ñieàu haønh (H1) Tieàm löïc taøi chính (H2) Saûn phaåm dòch vuï (H3) Naêng löïc caïnh tranh Caùc bieán kieåm soaùt Hình aûnh thöông hieäu (H4) - Giôùi tính - Tuoåi - Boä phaän laøm vieäc Giaù caû & lieân keát (H5) - Chöùc vuï - Kinh nghieäm - Trình ñoä Hình 4.1 : Moâ hình lyù thuyeát ñöôïc ñieàu chænh theo EFA Caùc giaû thuyeát trong moâ hình : H1 : Neáu chaát löôïng nhaân söï vaø trình ñoä trong quaûn lyù, ñieàu haønh ngaân haøng caøng toát thì khaû naêng caïnh tranh cuûa ngaân haøng caøng cao. H2 : Neáu tieàm löïc taøi chính & hieäu quaû kinh doanh cuûa ngaân haøng caøng toát thì naêng löïc caïnh tranh cuûa ngaân haøng caøng ñöôïc naâng cao. H3 : Neáu saûn phaåm caøng ña daïng vaø khaùc bieät hôn so vôùi caùc ñoái thuû caïnh tranh thì naêng löïc caïnh tranh cuûa ngaân haøng caøng cao. H4 : Neáu uy tín vaø thöông hieäu caøng cao vaø noåi tieáng thì caøng laøm taêng söùc caïnh tranh cuûa ngaân haøng. H5 : Neáu giaù caû caøng taêng thì seõ laøm cho söùc caïnh caøng giaûm. Ta coù phöông trình toång quaùt ñöôïc xaây döïng nhö sau NLCT = β0+β1*Chatluong+β2*taichinh+β3*sanpham+β4*thuonghieu+β5*giaca
Trang 31 Trong ñoù : NLCT : Naêng löïc caïnh tranh noäi taïi cuûa ACB (ñöôïc xem laø bieán phuï thuoäc) Caùc bieán ñoäc laäp laø :chatluong (Chaát löôïng nhaân söï vaø quaûn lyù ñieàu haønh); taichinh (tieàm löïc taøi chình vaø hieäu quaû hoaït ñoäng kinh doanh); sanpham (Saûn phaåm ña daïng vaø khaùc bieät); thuonghieu (hình aûnh thöông hieäu noåi tieáng); giaca (giaù caû cuûa saûn phaåm dòch vuï). 2.2.2.2. Keát quaû kieåm ñònh moâ hình - Muïc tieâu vaø phöông phaùp thöïc hieän: + Muïc tieâu : tính giaù trò trung bình cuûa caùc bieán trong nhöõng nhaân toá môùi ñeå xem xeùt söï phuø hôïp vaø ñöa caùc thaønh phaàn vaøo moâ hình hoài quy. Keát quaû phaân tích hoài quy seõ duøng ñeå kieåm ñònh caùc giaû thuyeát töø H1 ñeán H5. + Phöông phaùp thöïc hieän : söû duïng coâng cuï hoài quy töông quan trong phaàn meàm SPSS ñeå xaùc ñònh moái quan heä giöõa caùc bieán ñoäc laäp vaø bieán phuï thuoäc. Leänh : Analyze -> Regression – Linear - Keát quaû thöïc hieän: Duøng phöông phaùp ñöa caùc bieán vaøo cuøng moät luùc (Enter) ñeå phaân tích keát quaû thu ñöôïc, toùm taét nhö sau : Baûng 2.7 : Heä soá xaùc ñònh R-Square vaø ANOVA Adjusted R Std. Error of the Model R R Square Square Estimate 1 ,862(a) ,732 ,701 ,53984 a Predictors: (Constant), giaca, thuonghieu, sanpham, taichinh, nhansu&dieuhanh
Trang 32 ANOVA(b) Sum of Mean Model Squares Df Square F Sig. 1 Regression 14,664 5 2,933 4,158 ,002(a) Residual 97,336 138 ,705 Total 112,000 143 a Predictors: (Constant), giaca, thuonghieu, sanpham, taichinh, nhansu&dieuhanh b Dependent Variable: Nang luc canh tranh cua ACB Heä soá xaùc ñònh ñöôïc ñieàu chænh Adjusted R-Square laø 0,701 (p<0,001) chöùng toû moâ hình coù söï phuø hôïp ñeán 70,1%. Möùc ñoä quan troïng cuûa caùc thaønh phaàn tham döï vaøo vieäc ñaùnh giaù naêng löïc caïnh tranh noäi taïi cuûa ACB ñöôïc phaûn aùnh qua giaù trò cuûa caùc heä soá β ñöôïc trình baøy trong baûng sau : Baûng 2.8: Heä soá hoài quy chuaån hoaù cuûa phöông trình Unstandardized Standardized Model Coefficients Coefficients t Sig. B Std. Error Beta 1 (Constant) 3,667 ,070 52,391 ,000 Nhansu ,076 ,070 ,086 1,087 ,000 Taichinh ,088 ,070 ,099 1,247 ,002 Sanpham ,238 ,070 ,269 3,385 ,001 Thuonghieu ,164 ,070 ,185 2,337 ,002 Giaca -,075 ,070 -,084 -1,064 ,009 a Dependent Variable: Nang luc canh tranh cua ACB Keát quaû cho thaáy, caùc heä soá β ñeàu khaùc 0 (p<0,001) chöùng toû caùc thaønh phaàn ñeàu tham döï vaøo naêng löïc caïnh tranh noäi taïi cuûa ngaân haøng. So saùnh giaù trò cuûa β cho thaáy : Chaát löôïng saûn phaåm vaø phuïc vuï laø yeáu toá quan troïng nhaát trong, taùc ñoäng lôùn nhaát ñeán naêng löïc caïnh tranh noäi taïi cuûa ACB (β = 0,238). Moãi söï thay ñoåi trong saûn phaåm vaø cung caùch phuïc vuï toát leân thì seõ taùc ñoäng laøm taêng naêng löïc
Trang 33 caïnh tranh cuûa ACB, cao hôn so vôùi caùc yeáu toá khaùc. Thöông hieäu (β=0,164) aûnh höôûng khaù maïnh ñeán naêng löïc caïnh tranh. Moät thöông hieäu noäi tieáng vaø taïo ñöôïc uy tín vôùi khaùch haøng seõ laø yeáu toá naâng cao söùc caïnh tranh leân raát lôùn cuûa ngaønh dòch vuï. Caùc yeáu toá khaùc nhö : hieäu quaû hoaït ñoäng kinh doanh cuõng nhö tieàm löïc taøi chính cuûa ngaân haøng coù söï aûnh höôûng tôùi 0,88 (β=0,88); Chaát löôïng nhaân söï vaø hieäu quaû trong quaûn lyù ñieàu haønh ngaân haøng (β = 0,76); vaø khi giaù caû taêng leân laøm cho söùc caïnh tranh cuûa ngaân haøng giaûm (β = -0,75) Nhö vaäy, caùc giaû thuyeát H1, H2, H3, H4, H5 ñeàu ñöôïc chaáp nhaän vaø chöa coù cô sôû ñeå baùc boû nhöõng giaû thuyeát naøy. Töø keát quaû treân, phöông trình hoài quy ñöôïc xaùc ñònh nhö sau : NLCT =3,667+0,238*Sanpham+0,164*Thuonghieu+0,88*Taichinh+0,76*Nhansu - 0,75*Giaca Nhö vaäy, sau khi laøm saïch vaø xöû lyù döõ lieäu chuùng toâi ñaõ ruùt ra nhöõng keát quaû nhö sau : - Veà thang ño : sau khi kieåm ñònh caùc thang ño thaønh phaàn, soá lieäu caùc thang ño ñeàu coù ñoä tin caäy cao. Töø 4 nhoùm bieán ñoäc laäp vaø 01 bieán phuï thuoäc ban ñaàu (keát quaû nghieân cöùu ñònh tính), quaù trình phaân tích nhaân toá ñaõ coù söï thay ñoåi thaønh 05 nhoùm bieán ñoäc laäp vaø 01 bieán phuï thuoäc, taát caû caùc bieán quan saùt (18 bieán) trong töøng nhoùm ñeàu ñaït giaù trò hoäi tuï cao (tröø nhoùm giaù caû & khaû naêng lieân keát vaø phoái hôïp vôùi NH khaùc) taïo thaønh khaùi nieäm môùi phuø hôïp vôùi ñaëc thuø rieâng cuûa töøng nhoùm bieán. Keát quaû hoài quy cho thaáy 05 thaønh phaàn ñeàu tham gia vaøo moâ hình. Coù söï aûnh höôùng lôùn nhaát laø : Saûn phaåm ña daïng vaø coù söï khaùc bieät thoaû maõn nhu caàu cuûa khaùch haøng, tieáp ñeán laø thöông hieäu maïnh; tieàm löïc taøi chính vaø hieäu quaû hoaït ñoäng kinh doanh; chaát löôïng nhaân söï vaø kinh nghieäm, khaû naêng quaûn lyù vaø ñieàu haønh vaø cuoái cuøng laø yeáu toá giaù caû coù taùc ñoäng nghòch bieán laøm giaûm söùc caïnh tranh cuûa ngaân haøng.
Trang 34 - Veà ñaùnh giaù naêng löïc caïnh tranh noäi taïi cuûa ACB Nhìn chung, keát quaû ñaùnh giaù veà naêng löïc caïnh tranh noäi taïi cuûa ACB ñaït möùc khaù cao (coù tôùi 47,2% yù kieán cho raèng naêng löïc caïnh tranh cuûa ACB ôû möùc khaù maïnh, 27,8% yù kieán maïnh vaø 8,3% ñaùnh giaù ôû möùc trung bình). Moâ hình hoài quy cuõng ñaõ theå hieän, yeáu toá maø laøm cho naêng löïc caïnh tranh aûnh höôûng nhieàu nhaát laø söï ña daïng vaø khaùc bieät veà saûn phaåm, ñieàu naøy phuø hôïp vôùi tình traïng hieän nay khi maø caùc ngaân haøng Vieät Nam so vôùi caùc ngaân haøng nöôùc ngoaøi thì soá löôïng saûn phaåm dòch vuï cung caáp quaù ít cuõng nhö tính chuyeân nghieäp trong phuïc vuï chöa cao. Beân caïnh ñoù thì thöông hieäu chính laø uy tín, loøng tin cuûa khaùch haøng ñoái vôùi ngaân haøng. Nhöõng ngaân haøng coù tieàm löïc taøi chính maïnh vaø hieäu quaû hoaït ñoäng toát cuõng laø nhöõng nhaân toá laøm cho söï trung thaønh cuûa khaùch haøng ñoái vôùi ngaân haøng taêng leân. Tuy nhieân, moät thöïc teá cho thaáy khi maø giaù caû caùc saûn phaåm dòch vuï cuûa ngaân haøng cao hôn so vôùi ñoái thuû caïnh tranh thì seõ taùc ñoäng ngöôïc laøm giaûm söùc caïnh tranh cuûa ngaân haøng. Keát qua nghieân cöùu töông ñoái phuø hôïp vôùi thöïc teá, nhöng keát quaû ño löôøng naêng löïc caïnh tranh noäi taïi chæ phaûn aùnh ñuùng cho rieâng NHTMCP AÙ Chaâu; ñoái vôùi caùc ngaân haøng khaùc, keát quaû naøy chæ mang tính tham khaûo. Neáu muoán coù ñöôïc keát quaû chính xaùc thì coâng taùc khaûo saùt phaûi ñöôïc thöïc hieän laïi treân quy moâ cuûa ngaân haøng caàn thöïc hieän ño löôøng. Töø nhöõng keát quaû kieåm ñònh treân, chuùng toâi seõ ñaùnh giaù moät caùch chi tieát töøng yeáu toá aûnh höôûng ñeán naêng löïc caïnh tranh noäi taïi cuûa ACB trong phaàn 2.3 vaø ñeà xuaát moät soá giaûi phaùp nhaèm naâng cao naêng löïc caïnh tranh noäi taïi cuûa ACB trong quaù trình hoäi nhaäp quoác teá ñaõ vaø ñang dieãn ra trong giai ñoaïn hieän nay vaø saép tôùi.
Trang 35 2.3. THÖÏC TRAÏNG NAÊNG LÖÏC CAÏNH TRANH CUÛA NGAÂN HAØNG THÖÔNG MAÏI COÅ PHAÀN AÙ CHAÂU 2.3.1. Naêng löïc taøi chính 2.3.1.1. Quy moâ vaø möùc ñoä an toaøn voán Coù theå noùi, quy moâ voán chuû sôû höõu nhö laø taám ñeäm ñeå ñaûm baûo cho moãi ngaân haøng coù khaû naêng choáng ñôõ tröôùc nhöõng ruûi ro trong hoaït ñoäng ngaân haøng cuõng nhö tröôùc nhöõng ruûi ro cuûa moâi tröôøng kinh doanh. Voán chuû sôû höõu caøng lôùn thì ngaân haøng caøng coù khaû naêng choáng ñôõ cao hôn vôùi nhöõng “cuù soác” cuûa moâi tröôøng kinh doanh. Do ñoù, voán chuû sôû höõu coù yù nghóa raát quan troïng ñoái vôùi hoaït ñoäng kinh doanh cuûa caùc NHTM – loaïi hình kinh doanh tieàn teä, thu huùt voán cuûa caùc doanh nghieäp khaùc vaø daân cö. BAÛNG 2.9 : VOÁN CHUÛ SÔÛ HÖÕU CUÛA ACB GIAI ÑOAÏN 2002 – 2006 ÑVT : Tyû ñoàng Chæ tieâu 2002 2003 2004 2005 2006 Voán coå phaàn 341,428 423,911 481,138 948,316 1.100,047 Caùc quyõ döï tröõ 78,090 114,756 194,017 138,973 187,727 Lôïi nhuaän chöa phaân phoái 69,934 23,724 30,529 195,971 366,213 Toång coäng 489,452 562,391 705,684 1.283,260 1.653,987 Nguoàn : Baùo caùo thöôøng nieân cuûa ACB caùc naêm 2003, 2004, 2005, 2006 Trong voán chuû sôû höõu, voán ñieàu leä laø thaønh phaàn chieám tyû leä cao nhaát, naêm 2006 chieám 66,5% coøn laïi laø quyõ vaø lôïi nhuaän chöa phaân phoái chieám 33,5%. Voán ñieàu leä laø tieàm löïc taøi chính, laø ñieàu kieän ñaûm baûo an toaøn trong hoaït ñoäng cuûa caùc NHTM, laø uy tín ñeå taïo loøng tin ñoái vôùi coâng chuùng. Ñaùnh giaù ñöôïc taàm quan troïng cuûa vaán ñeà naøy, ngaân haøng ACB ñaõ lieân tuïc taêng quy moâ voán ñieàu leä, ñaëc bieät trong giai ñoaïn 2002 - 2006 toác ñoä taêng voán ñieàu leä khoaûng 37%, vaø trong naêm 2005, ACB ñaõ 2 laàn taêng voán töø 481 tyû VNÑ leân 948 tyû VNÑ, ñaït toác ñoä taêng tröôûng voán ñieàu leä ñeán 97%. Taïi thôøi ñieåm 31/12/2006 voán ñieàu leä cuûa ACB ñaõ ñaït
Trang 36 1.100.047 tyû ñoàng (töông ñöông 68,7 trieäu USD()2 ) ñaây laø con soá khaù nhoû, chæ chieám khoaûng 1/4 ñeán 1/6 so vôùi quy moâ cuûa caùc NHTMNN vaø caøng nhoû beù neáu so saùnh vôùi caùc ngaân haøng lôùn cuûa theá giôùi. Ta coù theå thaáy roõ söï nhoû beù naøy khi so saùnh vôùi quy moâ cuûa 25 ngaân haøng lôùn nhaát treân theá giôùi theo bình choïn cuûa taïp chí The Banker naêm 2006. Baûng 2.10 : Voán chuû sôû höõu cuûa 25 ngaân haøng haøng ñaàu theá giôùi naêm 2006 2 Tính toaùn cuûa taùc giaû vôùi tyû giaù 1USD=16.000 VND
Trang 37 Tuy nhieân, neáu so saùnh trong heä thoáng NHTMCP hieän nay taïi thôøi ñieåm 31/12/2006 thì ACB ñang ñöùng thöù 4 veà quy moâ voán ñieàu leä. Ngaøy 11/05/2007, ACB ñaõ taêng voán ñieàu leä leân 2.530,106 tyû ñoàng, ñöùng vò trí thöù 1 trong caùc NHTMCP vaø thöù 5 trong heä thoáng NHTM Vieät Nam. Trong nhöõng naêm vöøa qua, voán chuû sôû höõu cuûa ACB cuõng taêng tröôûng vôùi toác ñoä cao, ñaëc bieät laø naêm 2005, taêng 81,85% so vôùi naêm 2004. Naêm 2006, nguoàn voán chuû sôû höõu cuûa ACB ñaõ ñaït 1.653,987 tyû ñoàng, taêng 28,9% so vôùi naêm 2005. BAÛNG 2.11 : QUY MOÂ VOÁN ÑIEÀU LEÄ CUÛA CAÙC NHTM ÑVT : tyû ñoàng STT NGAÂN HAØNG 2006 2005 2004 2003 1 VIETCOMBANK 5.537,56 5.437,38 4.976,50 3.176,00 2 BIDV 4.077,00 3.970,00 3.062,00 3.084,00 3 AGRIBANK 6.617,17 6.382,04 6.113,66 5.606,98 4 SACOMBANK 2.248,73 1.250,95 740,95 505,00 5 ACB 1.100,05 948,32 481,14 424,00 6 EXIMBANK 1.688,27 715,40 515,00 300,00 7 TECHCOMBANK 1.500,00 617,00 412,00 260,00 8 VIBANK 1.000,00 510,00 300,00 196,00 9 EAB 880,00 500,00 350,00 253,00 10 OCB 567,00 363,00 200,00 100,00 Nguoàn : Toång hôïp töø baùo caùo thöôøng nieân cuûa caùc ngaân haøng naêm 2004,2005,2006 Trong hoaït ñoäng kinh doanh cuûa mình, caùc ngaân haøng caàn phaûi ñaûm baûo moät heä soá an toaøn voán (CAR) nhaát ñònh. Coù 2 loaïi chæ soá CAR laø CAR loaïi I vaø CAR loaïi II. Theo hieäp ñònh Basel()3 kyù vôùi IMF, giai ñoaïn 2007 – 2008 caùc ngaân haøng Vieät Nam phaûi ñaït heä soá an toaøn voán (CAR II) toái thieåu laø 8%. Naêm 2004, heä soá an toaøn CAR cuûa ACB ñaït 9,7%, tôùi naêm 2005 ñaõ ñaït 12,1% vaø naêm 2006 laø 10,3%, ôû 3 Hieäp ñònh Basel naêm 1988 mang tính chaát thoaû thuaän quoác teá vaø caùc tieâu chuaån veà voán ñaõ trôû thaønh chuaån möïc quoác teá veà voán töï coù. Noù quy ñònh veà tyû leä an toaøn voán toái thieåu vaø quaûn lyù ruûi ro tín duïng ñoái vôùi ngaân haøng, laø moät trong nhöõng caên cöù, tieâu chuaån ñeåâ caùc ngaân cuûa caùc quoác gia treân theá giôùi aùp duïng quaûn lyù, baûo ñaûm an toaøn trong hoaït ñoäng.
Trang 38 möùc töông ñoái cao so vôùi quy ñònh 8% cuûa NHNN vaø coù heä soá an toaøn cao trong toaøn heä thoáng NHTM cuûa Vieät Nam. Theo döï baùo cuûa phoøng chieán löôïc kinh doanh ACB trong giai ñoaïn 2006 – 2011, ACB seõ lieân tuïc coù heä soá CAR treân 10%. Ñaây laø moät noã löïc raát lôùn trong chieán löôïc taêng tröôûng maïnh vaø beàn vöõng cuûa ACB. 2.3.1.2. Chaát löôïng taøi saûn coù Chaát löôïng taøi saûn coù theå hieän tröôùc heát qua chæ tieâu tyû leä nôï xaáu treân toång dö nôï. Tyû leä nôï xaáu cuûa ACB trong nhieàu naêm lieàn chöa bao giôø vöôït quaù 1%. Trong naêm 2005, tyû leä nôï xaáu cuûa ACB chæ chieám 0,3% toång dö nôï giaûm nhieàu so vôùi 0,72% cuûa naêm 2004 vaø tôùi naêm 2006 tyû leä naøy chæ coøn 0,19%. Phaàn lôùn caùc khoaûn nôï quaù haïn ñeàu coù khaû naêng thu hoài do ñöôïc ñaûm baûo baèng taøi saûn coù tính khaû maïi cao vaø chuû yeáu laø baát ñoäng saûn. BAÛNG 2.12 : PHAÂN LOAÏI NÔÏ CUÛA ACB NAÊM 2005 – 2006 ÑVT : Tyû ñoàng Naêm 2005 Naêm 2006 CHÆ TIEÂU SL % SL % Toång dö nôï 9.381,517 100 17.014,419 100 Nôï ñuû tieâu chuaån 9.225,725 98,34 16.825,458 98,89 Nôï caàn chuù yù 127,853 1,36 155,799 0,92 Nôï xaáu(∗) 27,939 0,30 33,162 0,19 Nôï döôùi tieâu chuaån 3,458 0,04 13,041 0,08 Nôï nghi ngôø 4,020 0,04 9,006 0,05 Nôï coù khaû naêng maát voán 20,461 0,22 11,115 0,07 Nguoàn : Baùo caùo thöôøng nieân cuûa ACB vaø tính toaùn cuûa taùc giaû Naêm 2005 tyû leä trích Döï phoøng cuï theå/Toång taøi saûn laø 0,02% thaáp hôn naêm 2004 vaø tôùi naêm 2006 tyû leä naøy chæ coøn 0,01%. Ñaây laø keát quaû cuûa coâng vieäc thaåm ñònh, pheâ duyeät vaø quaûn lyù hoaït ñoäng tín duïng cuûa toaøn heä thoáng. Ngoaøi döï phoøng ∗ Theo quyeát ñònh soá 493/2005/QÑ-NHNN ngaøy 22/4/2005 cuûa NHNN veà vieäc phaân loaïi nôï. Nôï xaáu ñöôïc xaùc ñònh laø nôï töø nhoùm 3 ñeán nhoùm 5.
Trang 39 cuï theå, theo Quyeát ñònh 493/2005/QÑ-NHNN cuûa NHNN ban haønh ngaøy 22/4/2005, ACB ñaõ thöïc hieän trích laäp döï phoøng chung cho naêm 2005 laø 13,934 tyû vaø naêm 2006 laø 54,36 tyû VNÑ, baèng 0,3% toång giaù trò caùc khoaûn vay töø nhoùm 1 ñeán nhoùm 4 tính ñeán ngaøy 31/12/2006. Nhö vaäy, tyû leä nôï quaù haïn cuûa ACB ñaõ giaûm ñaùng keå trong caùc naêm qua vaø laøm cho tình hình hoaït ñoäng cuûa ngaân haøng laønh maïnh hôn nhieàu. Qua ñoù cho thaáy, ACB ñaõ taäp trung thu hoài nôï quaù haïn vaø quan taâm naâng cao chaát löôïng tín duïng; ñoàng thôøi phaûn aùnh chaát löôïng taøi saûn coù cuûa ngaân haøng ñaõ ñöôïc caûi thieän. Veà möùc ñoä ña daïng danh muïc cho vay. Hieän nay, ACB ñang höôùng ñeán thò phaàn laø khaùch haøng caù nhaân vaø caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû. Qua ñoù, haïn cheá ruûi ro trong hoaït ñoäng tín duïng cuûa ngaân haøng. Ñoái vôùi DNNN, nhoùm khaùch haøng naøy hoaït ñoäng kinh doanh haàu nhö khoâng coù hieäu quaû, ACB ñang giaûm daàn dö nôï cho vay. Möùc ñoä taäp trung tín duïng vaøo caùc DNNN giaûm trong naêm 2006, chæ chieám 6,63% toång dö nôï, so vôùi tyû leä 11,22% naêm 2005. Döôùi ñaây laø phaân loaïi dö nôï cho vay cuûa ACB theo ñoái töôïng khaùch haøng. Naêm 2005 11,22% Naêm 2006 DNNN 6,63% 50,61% Cty CP, TNHH, TN 51,15% Cty LD & 100% Voán NN 39,05% HTX Caù nhaân 35,77% 3,16% 0,04% 2,37% 0,01% MÖÙC ÑOÄ TAÄP TRUNG TÍN DUÏNG CUÛA ACB NAÊM 2005 – 2006 Tuy vaäy, nhaèm ñaït ñöôïc hieäu quaû cao hôn nöõa trong hoaït ñoäng quaûn lyù vaø xöû lyù nôï, chuyeân nghieäp hoaù caùc hoaït ñoäng nghieäp vuï vaø ña daïng hoaù lónh vöïc hoaït ñoäng, ngaøy 17/12/2004 ACB ñaõ thaønh laäp coâng ty Quaûn lyù nôï vaø Khai thaùc taøi saûn
Trang 40 Ngaân haøng ACB (ACBA) ñeå thöïc hieän caùc hoaït ñoäng tieáp nhaän, quaûn lyù caùc khoaûn nôï, khai thaùc hieäu quaû caùc taøi saûn ñaûm baûo taïi ACB. Ñoàng thôøi naâng cao khaû naêng caïnh tranh cuûa ACB trong quaù trình hoäi nhaäp quoác teá. - Keát quaû ñieàu tra cuûa chuùng toâi cho thaáy, ñoái vôùi caâu hoûi “Theo anh, chò vieäc ñaùnh giaù, cho ñieåm khaùch haøng coù giuùp löïa choïn chính xaùc ñöôïc khaùch haøng toát hay khoâng ?” coù 68,1% traû lôøi laø töông ñoái, 6,9% traû lôøi khoâng vaø 25% traû lôøi laø coù. Ñieàu ñoù cho thaáy vieäc ñaùnh giaù, cho ñieåm khaùch haøng cuõng goùp phaàn naâng cao tính chính xaùc trong löïa choïn khaùch haøng. 2.3.1.3. Möùc sinh lôøi BAÛNG 2.13 : CAÙC CHÆ TIEÂU TAØI CHÍNH CUÛA ACB GIAI ÑOAÏN 2001 – 2006 ÑVT : % Chæ tieâu 2001 2002 2003 2004 2005 2006 Thu nhaäp roøng töø laõi/TTSBQ 2,4 2,8 2,9 2,7 2,6 2,3 Thu nhaäp ngoaøi laõi/TTSBQ 0,9 0,7 0,6 0,9 0,8 1,0 Chi phí hoaït ñoäng/TTSBQ 1,3 1,5 1,4 1,3 1,4 1,2 Trích laäp döï phoøng cuï theå/TTSBQ 0,4 0,0 0,2 0,1 0,02 0,01 ROA tröôùc thueá 1,6 2,0 1,9 2,1 1,9 1,9 ROA sau thueá 1,3 1,5 1,3 1,6 1,5 1,5 ROE 21,7 26,7 25,1 33,4 30,0 33,8 Nguoàn : Baùo caùo thöôøng nieân cuûa ACB vaø tính toaùn cuûa taùc giaû Qua baûng treân coù theå thaáy, hoaït ñoäng cuûa ACB trong giai ñoaïn 2001 – 2006 luoân ñaït hieäu quaû cao vaø ñaõ coù böôùc tieán trieån roõ neùt. Möùc sinh lôøi taêng tröôûng vôùi toác ñoä cao, naêm 2001 chæ soá ROE cuûa ACB ñaït 21,7%, naêm 2002 ñaït 26,7% vaø ñaëc bieät naêm 2004 ñaït 33,4%. Böôùc sang naêm 2006, ACB cuõng ñaõ ñaït tyû suaát lôïi nhuaän treân voán chuû sôû höõu laø 33,8%, tyû leä naøy coù theå noùi laø cao nhaát trong heä thoáng NHTMCP noùi rieâng vaø toaøn ngaønh ngaân haøng noùi chung.
Trang 41 SUAÁT LÔÏI NHUAÄN/VOÁN TÖÏ COÙ % (ROE) CUÛA ACB 2001 - 2006 33,8 40 33,4 30,0 26,7 25,1 30 21,7 20 10 0 2001 2002 2003 2004 2005 2006 Naêm 2006, ACB noåi leân nhö moät ñònh cheá lôùn nhaát vaø ñöôïc quaûn lyù toát nhaát trong khu vöïc ngaân haøng coå phaàn môùi hieän ñaïi hoaù. ACB coù toång soá voán hoaù thò tröôøng cuûa coå phieáu vaø traùi phieáu chuyeån ñoåi ñaït 1,4 tyû USD, gaàn gaáp ñoâi ñoái thuû caän keà Sascombank. Ñeán cuoái naêm 2005, thò phaàn cho vay cuûa ACB chieám gaàn 1,72% vaø toång huy ñoäng voán chieám 3,5%()4 treân toång huy ñoäng voán cuûa caû nöôùc – töông töï Citigroup chieám 3,5% thò phaàn taïi Myõø. Ñaëc bieät naêm 2006, taêng tröôûng huy ñoäng voán toát ñaõ naâng Toång taøi saûn cuûa ACB leân 44.645,039 tyû VNÑ (töông öùng 2,8 tyû USD), taêng hôn 84% so vôùi naêm 2005, vöôït chæ tieâu 33.000 tyû VNÑ ñaët ra töø ñaàu naêm. Vôùi keát quaû nhö vaäy, ACB tieáp tuïc duy trì vò trí daãn ñaàu trong khoái NHTMCP veà toång taøi saûn, möùc huy ñoäng tieàn göûi khaùch haøng vaø dö nôï tín duïng. Neáu xeùt veà quy moâ toång taøi saûn thì ACB xeáp ñöùng thöù 5 trong heä thoáng NHTM Vieät Nam, chæ sau 4 NHTMNN. Quy moâ toång taøi saûn hieän nay ñang laø moät lôïi theá caïnh tranh veà voán hoaït ñoäng cho ACB so vôùi caùc NHTMCP khaùc. Tuy nhieân ñieàu naøy cuõng ñoøi hoûi ACB phaûi coù chính saùch taêng voán töï coù moät caùch hôïp lyù ñeå ñaûm baûo caùc chæ tieâu an toaøn voán. - Khi phoûng vaán haàu heát caùc yù kieán ñeàu cho raèng toác ñoä taêng tröôûng cuûa ACB laø raát cao. Coù tôùi 64 yù kieán cho raèng taêng tröôûng ôû möùc raát toát, chieám 44,4% vaø 33,3% yù kieán ôû möùc khaù toát vaø 44 ngöôøi cho raèng toác ñoä taêng tröôûng toát. 4 Theo taøi lòeäu phaân tích cuûa Dragon Capital veà Ngaân Haøng AÙ Chaâu, ngöôøi phaân tích Vuõ Höõu Ñieàn
Trang 42 Thu nhaäp roøng töø laõi cuûa ACB luoân ñaït tyû leä cao trong nhöõng naêm qua, naêm 2004 ñaït 350,295 tyû ñoàng thì ñeán naêm 2005 ñaõ ñaït 514,265 tyû ñoàng, taêng 47% so vôùi naêm 2004 vaø naêm 2006 ñaït 820,572 tyû ñoàng, taêng 59,6% so vôùi naêm 2005. Tyû troïng thu nhaäp roøng töø laõi/Toång taøi saûn bình quaân caû naêm 2006 ñaït 2,3% giaûm 0,3% so vôùi naêm 2005. Ñieàu naøy laø do trong naêm 2006 toác ñoä taêng tröôûng TTS cuûa ACB quaù cao. THU NHAÄP GOÄP NAÊM 2006 Thu nhaäp töø laõi roøng 63,9% Thu phí vaø Thu nhaäp dòch vuï khaùc thuaàn 24,5% 11,6% Trong toång thu nhaäp goäp cuûa ACB thì thu nhaäp töø caùc hoaït ñoäng tín duïng vaãn chieám tyû troïng cao, naêm 2006 chieám 63,9% (naêm 2005 chieám 74,8%) trong toång thu nhaäp cuûa ngaân haøng. Taêng tröôûng cao, quaûn lyù chi phí toát vaø duy trì nôï quaù haïn ôû möùc thaáp ñaõ giuùp naâng cao lôïi nhuaän cuûa ngaân haøng. Naêm 2006, tyû leä lôïi nhuaän tröôùc thueá/Toång taøi saûn bình quaân ñaït 1,54%, lôïi nhuaän tröôùc thueá cuûa ACB laø 687,22 tyû ñoàng, taêng 71,1% so vôùi naêm 2005. Vôùi keát quaû naøy, ACB laø ngaân haøng coù möùc lôïi nhuaän ñöùng thöù 4 trong toaøn heä thoáng NHTM Vieät Nam, maëc duø xeùt veà maët toång taøi saûn ACB ñöùng thöù 5, sau 4 NHTMQD lôùn. Lôïi nhuaän cuûa ACB chieám 3,49% lôïi nhuaän toaøn ngaønh. Nhö vaäy, möùc sinh lôïi cuûa ACB ñaït ñöôïc keát quaû tích cöïc trong nhöõng naêm gaàn ñaây laø moät daáu hieäu toát veà naêng löïc caïnh tranh cuûa ACB trong heä thoáng NHTM Vieät Nam noùi chung vaø trong heä thoáng NHTMCP noùi rieâng. Thöïc teá cho thaáy, ñaït ñöôïc keát quaû naøy laø do ACB ñaõ taïo ñöôïc loøng tin vaø coù uy tín ñoái vôùi khaùch haøng cuõng nhö hoaïch ñònh chieán löôïc kinh doanh ñuùng ñaén trong quaù trình phaùt trieån cuûa mình.
Trang 43 2.3.1.4. Khaû naêng thanh toaùn Khaû naêng thanh toaùn coù taàm quan troïng raát lôùn trong quaù trình hoaït ñoäng cuûa moät ngaân haøng. Trong ñieàu kieän bình thöôøng, nhöõng ngaân haøng khoâng xaây döïng ñöôïc cho mình moät chieán löôïc hieäu quaû ñeå duy trì thanh khoaûn ñaày ñuû thì tình hình khoù khaên veà nguoàn voán seõ aûnh höôûng xaáu ñeán keá hoaïch kinh doanh cuûa ngaân haøng. Trong ñieàu kieän neàn kinh teá bò rôi vaøo khuûng hoaûng hay khi ngaân haøng bò nhöõng tin ñoàn thaát thieät ñe doïa ñeán uy tín thì ngaân haøng coù theå bò laâm vaøo tình traïng khuûng hoaûng veà khaû naêng thanh toaùn. Tyû leä giöõa taøi saûn coù coù theå thanh toaùn ngay vaø taøi saûn nôï phaûi thanh toaùn ngay cuûa nhieàu NHTM Vieät Nam thöôøng nhoû hôn 1, thaáp xa so vôùi tyû leä naøy ôû caùc nöôùc trong khu vöïc vaø treân theá giôùi. Khaû naêng thaùnh toaùn bình quaân cuûa caùc toå chöùc tín duïng Vieät Nam chæ ñaït xaáp xæ 60%()5 . Nhaän thöùc ñöôïc taàm quan troïng khaû naêng thanh toaùn, ACB ñaõ xaây döïng cho mình chieán löôïc thanh khoaûn haøng ngaøy döïa treân caùc haïn möùc vaø giôùi haïn thanh khoaûn. ACB ñaõ thöïc hieän chieán löôïc cho vay thaän troïng, ñoàng thôøi caân ñoái giöõa nguoàn voán huy ñoäng vaø cho vay. Do ñoù, ACB luoân ñaûm baûo khaû naêng thanh toaùn cao trong quaù trình hoaït ñoäng cuûa mình. Khaû naêng thanh toaùn trong ngaøy cuûa ACB trung bình trong naêm luoân ôû möùc treân 300%, naêm 2004 laø 441%, naêm 2005 laø 476% vaø tôùi 2006 tyû leä naøy laø 367%. Beân caïnh ñoù, khaû naêng thanh toaùn chung cuõng luoân duy trì ôû möùc treân 75% vaø tyû leä naøy ñang ñöôïc ACB naâng daàn leân ñaït tyû leä 100% trong nhöõng naêm tôùi. Baûng 2.14 : CHÆ TIEÂU VEÀ KHAÛ NAÊNG THANH KHOAÛN CUÛA ACB Chæ tieâu 2004 2005 2006 Khaû naêng thanh toaùn ngay 441,00% 476,00% 367,00% Khaû naêng thanh toaùn chung 75,00% 91,20% 93,85% Nguoàn : Baùo caùo tình hình taøi chính ACB naêm 2004, 2005 vaø 2006 5 Toaøn caàu hoaù ñaët ra nhöõng thaùch thöùc ñoái vôùi ngaønh ngaân haøng Vieät Nam trong ñieàu kieän hieän nay. TS Nguyeãn Ñaïi Lai, NHNN, Taïp chí ngaân haøng, soá 1+2-2004
Trang 44 Thò tröôøng taøi chính cuûa Vieät Nam ñaõ vaø ñang hoäi nhaäp vôùi neàn kinh teá quoác teá, do ñoù taùc ñoäng cuûa nhöõng ruûi ro, ñoå vôõ treân thò tröôøng taøi chính tieàn teä theá giôùi coù theå taùc ñoäng lôùn ñeán caùc ngaân haøng Vieät Nam, daãn ñeán nhöõng haäu quaû khoù löôøng. Do ñoù, Hoäi ñoàng ALCO, Ban ñieàu haønh ngaân quyõ, Phoøng quaûn lyù ruûi ro cuûa ACB tuyø theo phaân caáp traùch nhieäm seõ ñöa ra nhöõng phaân tích, ñaùnh giaù ñònh tính, ñònh löôïng veà khaû naêng thanh khoaûn vaø xaây döïng khung quaûn lyù ruûi ro thanh khoaûn vaø giaùm saùt ruûi ro thanh khoaûn. Quaûn lyù ruûi ro thanh khoaûn cuûa ACB luoân tuaân thuû caùc nguyeân taéc sau : - Tuaân thuû nghieâm caùc quy ñònh cuûa NHNN veà tyû leä an toaøn voán vaø thanh khoaûn trong hoaït ñoäng ngaân haøng. - Duy trì tyû leä toái thieåu 25% giöõa giaù trò caùc taøi saûn coù coù theå thanh toaùn ngay vaø caùc taøi saûn nôï seõ ñeán haïn thanh toaùn trong moät thaùng tieáp theo. - Duy trì tyû leä toái thieåu baèng moät (1) giöõa toång taøi saûn coù coù theå thanh toaùn ngay trong khoaûng thôøi gian baûy (7) ngaøy laøm vieäc tieáp theo vaø toång taøi saûn nôï phaûi thanh toaùn trong baûy (7) ngaøy laøm vieäc tieáp theo. - Tuaân thuû caùc haïn möùc thanh khoaûn trong chính saùch quaûn lyù ruûi ro thanh khoaûn do hoäi ñoàng ALCO quy ñònh. - Toång hôïp vaø phaân tích ñoäng thaùi cuûa khaùch haøng tieàn göûi, xaây döïng keá hoaïch söû duïng voán cho hoaït ñoäng tín duïng vaø caùc hoaït ñoäng coù ruûi ro voán. Ngoaøi ra, ngaân haøng cuõng xaây döïng keá hoaïch öùng phoù tình traïng khaån caáp thanh khoaûn nhaèm cung caáp cho caùc laõnh ñaïo, tröôûng caùc ñôn vò, boä phaän vaø nhaân vieân phöông caùch quaûn lyù vaø öùng phoù khi xaûy ra söï coá thanh khoaûn. Keá hoaïch öùng phoù bao goàm vieäc ñònh nghóa caùc möùc ñoä khaån caáp cuûa thanh khoaûn vaø caùc bieän phaùp ngaên chaën, caùc ñònh möùc thanh khoaûn coù theå söû duïng, caùc nguoàn löïc coù theå huy ñoäng bao goàm caû nguoàn huy ñoäng beân trong vaø beân ngoaøi ñeå ngaên chaën vaø ñoái phoù vôùi söï coù thanh khoaûn. Keá hoaïch naøy cuõng quy ñònh sô ñoà thoâng tin lieân laïc ña
Trang 45 chieàu töø nhaân vieân ñeán laõnh ñaïo vaø ra beân ngoaøi cuõng nhö phöông tieän thoâng tin lieân laïc vaø möùc ñoä duy trì lieân laïc. Nhìn chung, vieäc naâng cao naêng löïc thanh khoaûn vaø coâng taùc quaûn trò thanh khoaûn ñaõ ñöôïc ban laõnh ñaïo cuûa ACB quan taâm vaø ñeà cao vai troø quan troïng cuûa noù. Qua ñoù goùp phaàn nhaèm naâng cao naêng löïc caïnh tranh cuûa ACB trong heä thoáng NHTM Vieät Nam noùi chung vaø NHTMCP noùi rieâng. 2.3.2. Naêng löïc coâng ngheä Ñaàu tö ñoåi môùi coâng ngheä laø vaán ñeà soáng coøn trong vieäc naâng cao naêng löïc caïnh tranh cuûa caùc NHTM Vieät Nam. Theo tính toaùn vaø kinh nghieäm cuûa caùc ngaân haøng nöôùc ngoaøi, coâng ngheä thoâng tin coù theå giaûm giaûm 76% chi phí hoaït ñoäng ngaân haøng. Nhieàu NHTMCP nhö ACB, Techcombank, VIBank, . . . khoâng naèm trong caùc tieåu döï aùn Hieän ñaïi hoaù ngaân haøng vaø heä thoáng thanh toaùn do WB taøi trôï ñaõ phaûi töï tìm kieám nguoàn voán, nguoàn taøi trôï vaø ñaàu tö caùc chöông trình phaàn meàm vi tính vaø thieát bò tin hoïc hieän ñaïi, ñaùp öùng nhu caàu thanh toaùn dòch vuï khaùch haøng vaø xöû lyù thoâng tin. ACB ñaõ xaây döïng ñöôïc döï aùn ñoåi môùi coâng ngheä ngaân haøng töø naêm 1999. Vôùi yù thöùc roõ vieäc ñaàu tö sôùm ñeå naâng cao trình ñoä tin hoïc cuûa mình laø raát quan troïng. Giai ñoaïn I cuûa döï aùn naøy laø trieån khai aùp duïng heä quaûn trò nghieäp vuï ngaân haøng baùn leû coù teân laø TCBS. Ñaëc ñieåm cuûa heä thoáng naøy laø heä thoáng maïng dieän roäng, tröïc tuyeán, coù tính an toaøn vaø naêng löïc tích hôïp cao, xöû lyù taïi baát kyø chi nhaùnh naøo theo thôøi gian thöïc vôùi cô sôû döõ lieäu lieân quan (relational) vaø taäp trung (centralised). Nhôø ñoù, ngaân haøng thieát keá ñöôïc nhieàu saûn phaåm hôn vaø taïo ra nhieàu tieän ích hôn cho khaùch haøng. Taát caû caùc chi nhaùnh vaø phoøng giao dòch ñeàu ñöôïc noái maïng vôùi toaøn heä thoáng vaø khaùch haøng coù theå göûi tieàn moät nôi vaø ruùt tieàn taïi nhieàu nôi. Heä thoáng naøy giuùp cho hoäi sôû coù theå kieåm tra kieåm soaùt hoaït ñoäng cuûa töøng nhaân vieân giao dòch vaø tra cöùu döõ lieäu cuûa heä thoáng moät caùch töùc thôøi phuïc vuï coâng taùc quaûn lyù ruûi ro.
Trang 46 Töø giöõa naêm 2004, ACB ñaõ khôûi ñoäng giai ñoaïn II cuûa döï aùn, goàm coù caùc caáu phaàn (i) naâng caáp maùy chuû, (ii) thay theá phaàn meàm xöû lyù giao dòch theû ngaân haøng baèng moät phaàn meàm môùi coù khaû naêng tích hôïp vôùi neàn coâng ngheä tin hoïc hieän nay cuûa ACB, vaø (iii) laép ñaët heä thoáng maùy ATM. Coù theå noùi ACB ñaõ coù moät böôùc ñoät phaù ñaàu tieân ôû giai ñoaïn I laø chuyeån mình töø moät heä thoáng goàm maïng cuïc boä sang heä thoáng maïng dieän roäng. Vaø ôû giai ñoaïn II tieán theâm moät böôùc naâng cao tính an toaøn, baûo maät vaø naêng löïc tích hôïp. Ñaëc bieät laø ACB ñaõ laøm chuû ñöôïc hoaøn toaøn caùc öùng duïng cuûa TCBS. Ñaây laø loaïi naêng löïc loõi – Core banking –maø khoâng phaûi ngaân haøng naøo trong heä thoáng NHTM Vieät Nam cuõng coù ñöôïc. Ngaøy 07/06/2007, ngaân haøng ACB ñaõ chính thöùc kyù hôïp ñoàng vôùi coâng ty Open Solutions Incorporations (OSI) cuûa Myõ vaø coâng ty Thieân Nam – nhaø phaân phoái cuûa OSI taïi Vieät Nam trong vieäc hôïp taùc naâng caáp giaûi phaùp ngaân haøng toaøn dieän (TCBS) töø phieân baûn 2000 leân phieân baûn 2007. Vôùi vieäc naâng caáp naøy, ACB seõ tieáp caän vôùi coâng ngheä ngaân haøng tieân tieán nhaát ñang ñöôïc aùp duïng taïi Myõ, Canada vaø caùc nöôùc tieân tieán treân theá giôùi, chuaån bò saün saøng cô sôû kyõ thuaät cho töông lai vôùi khaû naêng xöû lyù vaø quaûn lyù töø 5 – 10 laàn khaû naêng hieän taïi. Vôùi cô sôû haï taàng coâng ngheä hieän ñaïi nhö vaäy, treân 90 chi nhaùnh, phoøng giao dòch cuûa ACB ñaõ ñöôïc keát noái online vôùi hoäi sôû. Khaùch haøng coù theå göûi tieàn, ruùt tieàn, chuyeån tieàn, nhaän tieàn ôû baát cöù chi nhaùnh, phoøng giao dòch naøo cuûa ngaân haøng. Ñoàng thôøi ACB ñaõ trieån khai haøng loaït nhöõng hoaït ñoäng kinh doanh cuûa moät ngaân haøng hieän ñaïi nhö : - Heä thoáng nghieäp vuï ngaân haøng coát loõi (Core banking) giuùp thay ñoåi caên baûn caùc quy trình nghieäp vuï tröôùc ñaây. Hieän nay, treân 90% caùc nghieäp vuï ñöôïc thöïc hieän theo chuaån nghieäp vuï töï ñoäng hoaù cuûa khu vöïc vaø quoác teá. - Söû duïng caùc phöông thöùc vaø coâng cuï thanh toaùn hieän ñaïi nhö theû thanh toaùn, thanh toaùn qua maïng (home banking, mobile banking, vaø tích hôïp heä thoáng giao dòch chöùng khoaùn, . . .)
Trang 47 - Thöïc hieän quy trình giao dòch moät cöûa, taäp trung quy trình xöû lyù vaøo moät caùn boä duy nhaát. - Heä thoáng thoâng tin phoøng ngöøa ruûi ro : Trieån khai maïng treân dieän roäng trong toaøn heä thoáng ACB cuõng nhö giöõa caùc ngaân haøng. Qua ñoù, ngaân haøng coù theå trao ñoåi thoâng tin phuïc vuï coâng taùc cho vay vaø naâng cao chaát löôïng tín duïng vaø giaûm bôùt ruûi ro cuûa ngaân haøng. - Heä thoáng thoâng tin quaûn lyù (MIS) : Heä thoáng naøy hoã trôï raát lôùn trong vieäc caûi tieán coâng taùc thoâng tin baùo caùo thoáng keâ giöõa caùc chi nhaùnh vaø hoäi sôû, giuùp cho vieäc chæ ñaïo vaø ñieàu haønh cuûa toaøn heä thoáng ñöôïc nhanh nhaïy, chính xaùc vaø kòp thôøi hôn. Hieän nay, ACB ñaõ laø thaønh vieân cuûa hieäp hoäi SWIFT vaø söû duïng coâng cuï vieãn thoâng ñaûm baûo phuïc vuï khaùch haøng treân toaøn theá giôùi suoát 24/24 giôø. Ngoaøi ra ACB cuõng coøn söû duïng caùc thieát bò chuyeân duøng cuûa Reuteurs, bao goàm Reuteurs Monitor ñeå xem thoâng tin taøi chính, vaø Reuteurs Dealing Systerm, duøng ñeå thöïc hieän caùc giao dòch ngoaïi teä vôùi caùc toå chöùc taøi chính quoác teá. 2.3.3. Nguoàn nhaân löïc Caùc nghieäp vuï cuûa moät NHTM thöôøng raát ña daïng vaø phong phuù, do ñoù, nhöõng yeâu caàu veà kyõ naêng, trình ñoä, kieán thöùc ñoái vôùi ñoäi nguõ nhaân vieân laøm vieäc cho caùc ngaân haøng cuõng raát ña daïng. Tuyø thuoäc vaøo loaïi hình nghieäp vuï chuyeân moân cuõng nhö caáp ñoä coâng vieäc maø nhaân vieân ngaân haøng phaûi coù nhöõng kyõ naêng, kieán thöùc, phaåm chaát nhaát ñònh. 2.3.3.1. Chaát löôïng ñoäi nguõ nhaân löïc hieän taïi ACB raát quan taâm ñeán nhaân toá con ngöôøi. Moät heä thoáng hoaït ñoäng hoaøn haûo laø bôûi do nhöõng con ngöôøi vaän haønh gioûi. Nguoàn nhaân löïc laø yeáu toá soáng coøn cho söï thaønh coâng cuûa ACB. Coâng taùc ñaøo taïo veà chuyeân moân nghieäp vuï ñöôïc thöïc hieän moät caùch lieân tuïc vaø coù heä thoáng.
Trang 48 Khi môùi thaønh laäp (naêm 1993), ACB chæ môùi coù 27 nhaân vieân. Ñeán nay, taïi thôøi ñieåm 31/12/2006 thì toång soá nhaân söï cuûa ACB ñaõ leân tôùi 2.892 ngöôøi, trong ñoù coù 289 caùn boä quaûn lyù vaø 2.603 nhaân vieân. Ñaëc bieät ñoäi nguõ nhaân söï cuûa ACB coù trình ñoä ñaïi hoïc vaø treân ñaïi hoïc laø 2.576 ngöôøi, chieám tyû leä khaù cao gaàn 90%. Ñoäi nguõ nhaân söï cuûa ACB ñöôïc ñaøo taïo caên baûn, coù tính chuyeân nghieäp cao vaø nhieàu kinh nghieäm. Ñoàng thôøi haøng naêm ñöôïc boå sung chuû yeáu töø caùc tröôøng ñaïi hoïc kinh teá, taøi chính, quaûn trò kinh doanh ngaân haøng trong vaø ngoaøi nöôùc. BAÛNG 2.15 : TÌNH HÌNH NHAÂN SÖÏ CUÛA ACB NAÊM 2006 ÑVT : Ngöôøi Trình ñoä Chöùc naêng Chæ tieâu Chæ tieâu SL % SL % Treân ñaïi hoïc 104 3,6 Caùn boä quaûn lyù 289 10,0 Ñaïi hoïc 2.472 85,5 Nhaân vieân 2.603 90,0 Cao ñaúng/Trung caáp 246 8,5 Lao ñoäng PT 70 2,4 Toång coäng 2.892 100,0 2.892 100,0 Nguoàn : Phoøng nhaân söï ACB Coâng taùc ñaøo taïo ñeå naâng cao trình ñoä chuyeân moân cuõng nhö nghieäp vuï ñeán töøng nhaân vieân trong toaøn heä thoáng laø öu tieân haøng ñaàu cuûa ACB. Muïc tieâu cuûa ACB laø xaây döïng vaø phaùt trieån ñoäi nguõ nhaân vieân thaønh thaïo veà nghieäp vuï, chuaån möïc trong ñaïo ñöùc kinh doanh, chuyeân nghieäp trong phong caùch laøm vieäc vaø nhieät tình phuïc vuï khaùch haøng. Do ñoù, ACB ñaõ xaây döïng Trung taâm ñaøo taïo cuûa rieâng mình vôùi heä thoáng giaùo trình bao goàm taát caû caùc nghieäp vuï ngaân haøng, caùc kieán thöùc phaùp luaät, toå chöùc quaûn lyù vaø hoaït ñoäng theo tieâu chuaån ISO 9001:2000. Beân caïnh ñoù, ñoäi nguõ quaûn lyù vaø ñieàu haønh cuûa ACB cuõng ñöôïc chuù troïng ñaøo taïo chuyeân saâu veà quaûn trò chieán löôïc, quaûn trò marketing, quaûn trò ruûi ro, quaûn trò chaát löôïng, . . Ngaân haøng cuõng khuyeán khích vaø thuùc ñaåy söï chia seû kyõ naêng, tri thöùc
Trang 49 giöõa caùc thaønh vieân trong ngaân haøng treân tinh thaàn moät toå chöùc khoâng ngöøng hoïc taäp ñeå chuaån bò neàn taûng cho quaù trình hoäi nhaäp vaøo thò tröôøng taøi chính khu vöïc vaø theá giôùi trong thôøi gian tôùi. Trong naêm 2004, trung taâm ñaøo taïo cuûa ACB ñaõ toå chöùc ñöôïc 104 khoaù hoïc vôùi toång soá löôït nhaân vieân tham gia laø 3.406 löôït. Naêm 2005, ACB ñaõ toå chöùc 137 khoaù hoïc cho 4.171 löôït caùn boä vaø nhaân vieân vaø ñeán naêm 2006 ñaõ toå chöùc ñöôïc 196 khoaù cho hôn 6.718 löôït caùn boä vaø nhaân vieân, taêng 61,1% so vôùi naêm 2005. Ñaëc bieät, ñoái vôùi nhöõng nhaân vieân môùi tuyeån duïng ñeàu ñöôïc tham gia caùc khoaù hoïc veà : Hoäi nhaäp moâi tröôøng laøm vieäc; khoaù hoïc veà caùc saûn phaåm cuûa ACB vaø caùc khoaù hoïc nghieäp vuï vaø höôùng daãn söû duïng phaàn meàm TCBS lieân quan ñeán chöùc danh nhaân vieân (tín duïng, giao dòch, thanh toaùn quoác teá,. . .). Ñoái vôùi caùn boä quaûn lyù thì toå chöùc caùc khoaù ñaøo taïo veà : caùc saûn phaåm môùi cuûa ACB; khoaù ñaøo taïo veà quaûn lyù haønh chính; caùc khoaù hoïc veà caùc kyõ naêng lieân quan (kyõ naêng baùn haøng, kyõ naêng ñaøm phaùn; kyõ naêng giaûi quyeát vaán ñeà, . . ); khoaù hoïc boå sung vaø caäp nhaät kieán thöùc nghieäp vuï ngaân haøng naâng cao (tín duïng naâng cao, phuïc vuï khaùch haøng chuyeân nghieäp, . .) Naêm 2004, chöông trình 5S (Saøng loïc, saép xeáp, saïch seõ, saên soùc vaø saün saøng) cuûa toaøn theå nhaân vieân ACB ñaõ ñöôïc phaùt ñoäng vaø duy trì cho ñeán nay. Chöông trình naøy ñaõ ñöôïc söï höôûng öùng cuûa toaøn theå nhaân vieân ACB, ñem laïi moâi tröôøng laøm vieäc saïch seõ, ngaên naép, taïo tinh thaàn höng phaán vaø baàu khoâng khí côûi môû, naâng cao naêng suaát, goùp phaàn ñem laïi nieàm tin cho khaùch haøng nhaèm höôùng tôùi moät “Vaên hoaù ACB” Nhö vaäy, vôùi moät nguoàn nhaân löïc ñöôïc treû hoaù, naêng ñoäng vaø coù trình ñoä cao ngaân haøng TMCP AÙ Chaâu ñaõ vaø ñang trieån khai caùc loaïi hình hình dòch vuï nhaèm taïo söï khaùc bieät trong saûn phaåm vaø phong caùch phuïc vuï khaùch haøng chuyeân nghieäp hôn. Nguoàn nhaân löïc laø nguoàn löïc ACB nhaän thöùc coù tính quyeát ñònh ñoái vôùi vieäc khai thaùc hieäu quaû caùc nguoàn löïc veà voán vaø coâng ngheä. Do ñoù, ACB xem ñaây laø moät nhaân toá coù tính chaát quyeát ñònh ñoái vôùi vieäc taïo ra, duy trì vaø phaùt trieån lôïi theá caïnh tranh
Trang 50 cuûa mình vaø laø nhaân toá quan troïng nhaát trong chieán löôïc phaùt trieån ACB trôû thaønh moät NHTM haøng ñaàu Vieät Nam trong giai ñoaïn tôùi. 2.3.3.2. Khaû naêng thu huùt vaø giöõ chaân caùc nhaân taøi - Chính saùch tuyeån duïng : Chính saùch tuyeån duïng cuûa ACB hieäu quaû neân ñaõ thu huùt ñöôïc nguoàn nhaân löïc coù trình ñoä cao. Do nguoàn nhaân löïc ñöôïc ACB ñaùnh giaù laø nguoàn taøi saûn quyù giaù trong quaù trính hoaït ñoäng cuûa mình. ACB chuû ñoäng tìm caùc nguoàn nhaân löïc cuûa mình töø sinh vieân cuûa caùc tröôøng ñaïi hoïc ñeå boå sung vaøo nguoàn nhaân löïc. Ñaëc bieät ACB ñaõ coù moät quy trình vaø chính saùch tuyeån duïng roõ raøng vaø hieäu quaû. Sau khi tuyeån duïng ACB ñeàu toå chöùc caùc khoaù hoïc boài döôõng kieán thöùc cho nhaân vieân môùi. Beân caïnh ñoù, ACB cuõng coù nhöõng chính saùch thu huùt nguoàn nhaân löïc coù trình ñoä cao töø caùc ngaân haøng khaùc. Song, ACB coøn ñang söû duïng moät cô cheá hôïp ñoàng lao ñoäng coù nhieàu raøng buoäc ñoái vôùi nhaân vieân. Nhaát laø nhaân vieân môùi nhö vieäc cam keát phaûi laøm vieäc cho ACB trong khoaûng thôøi gian 3 naêm, neáu nghæ vieäc nhaân vieân phaûi boài thöôøng moät möùc chi phí raát cao. Trong chieán löôïc phaùt trieån cuûa mình trong giai ñoaïn 2006 – 2011 vaø taàm nhìn ñeán 2015, song song vôùi vieäc môû roäng caùc chi nhaùnh vaø ña daïng hoaù caùc saûn phaåm, dòch vuï thì ACB cuõng ñaõ chuaån bò chieán löôïc phaùt trieån nguoàn nhaân löïc boå sung kòp thôøi khi ngaân haøng môû roäng quy moâ hoaït ñoäng ra khaép ñòa baøn caû nöôùc vaø nöôùc ngoaøi. Tuy vaäy, vôùi vieäc phaùt trieån nhanh cuûa vieäc môû roäng chi nhaùnh thì nguoàn nhaân löïc boå sung ñang laø vaán ñeà thaùch thöùc lôùn ñoái vôùi ACB. - Chính saùch traû löông vaø ñaùnh giaù nhaân vieân. Vieäc traû löông töông xöùng vôùi möùc ñoä laøm vieäc laø yeâu caàu quan troïng ñeå giöõ chaân nhaân vieân. Neáu cô cheá traû löông cöùng nhaéc, cung caùch laøm vieäc trì treä, noäi dung coâng vieäc nhaøm chaùn, naêng neà veà thuû tuïc haønh chính, ñoái laäp vôùi nhöõng voøng tuyeån duïng gaét gao, thì seõ gaây ra taâm lyù chaùn naûn cho ngöôøi lao ñoäng, ñaëc bieät laø nhöõng lao ñoäng môùi vaøo laøm. Nhaän thöùc ñöôïc vaán ñeà ñoù, ACB ñaõ ban haønh quy cheá löông môùi ñöôïc aùp duïng töø thaùng 7/2004. Ñaëc ñieåm cuûa quy cheá naøy laø caên cöù vaøo vò trí coâng vieäc ñeå traû löông, khoâng caøo baèng hoaëc traû löông theo baèng caáp. Coâng vieäc seõ quyeát ñònh tôùi tieàn
Trang 51 löông cuûa nhaân vieân. Maëc duø theá, coâng taùc ñaùnh giaù nhaân vieân cuûa ACB cuõng chöa thaät söï ñöôïc quan taâm ñuùng möùc, khi ñöôïc hoûi phaàn lôùn nhaân vieân vaãn traû lôøi laø ACB chöa ñaùnh giaù ñuùng naêng löïc cuûa hoï. - Qua khaûo saùt vôùi caâu hoûi “Nguyeân nhaân söï chaûy maùu chaát xaùm ôû caùc ngaân haøng ?” coù tôùi 57,0%% ngöôøi ñöôïc phoûng vaán cho raèng khoâng coù cô hoäi thaêng tieán, 32,0% cho raèng chöa ñaùnh giaù ñuùng naêng löïc vaø 31,0% cho raèng moâi tröôøng laøm vieäc chöa chuyeân nghieäp. Ngoaøi ra, ACB coøn thöïc hieän cheá ñoä khen thöôûng caên cöù treân möùc ñoä hoaøn thaønh coâng vieäc, ñöôïc xaây döïng theo caùc tieâu chuaån cuï theå giuùp cho vieäc ñaùnh giaù keát quaû coâng vieäc ñöôïc khaùch quan vaø ñuùng ñaén. Ñaây laø phöông thöùc xaùc ñònh tieàn thöôûng hôïp lyù nhaèm thuø ñaùp thoaû ñaùng vaø kích thích taêng naêng suaát lao ñoäng. BAÛNG 2.16 : TIEÀN LÖÔNG VAØ CHI PHÍ LIEÂN QUAN CUÛA ACB 2004- 2006 ÑVT : Trieäu ñoàng Chæ tieâu 2004 2005 2006 Tieàn löông vaø caùc khoaûn phuï caáp 66.951 101.161 189.243 Ñoàng phuïc vaø caùc chi phí lieân quan 1.291 1.697 1.063 Caùc khaûn ñoùng goùp theo luaät 2.293 3.785 6.005 Trôï caáp 500 1.895 900 Toång coäng 71.035 108.538 197.211 Nguoàn : Baùo caùo thöôøng nieân ACB caùc naêm 2004,2005,2006 Chính saùch tieàn löông cuûa ACB thöïc hieän hieän nay ñaõ coù tính caïnh tranh so vôùi caùc ngaân haøng TMCP khaùc vaø caû caùc ngaân haøng nöôùc ngoaøi taïi Vieät Nam. Naêm 2004, möùc löông bình quaân cuûa ACB laø 3.875.000 ñoàng/thaùng/ngöôøi thì tôùi naêm 2005 laø 4.628.000 ñoàng/thaùng/ngöôøi. Ñaëc bieät naêm 2006, tieàn löông bình quaân ngöôøi lao ñoäng cuûa ACB ñaõ ñaït con soá 5.793.000 ñoàng/ngöôøi/thaùng. Trong khi ñoù möùc löông bình quaân cuûa Sacombank laø : naêm 2004 : 2,78 trieäu; naêm 2005 : 4,10
Trang 52 trieäu vaø naêm 2006 laø 4,70 trieäu ñoàng/thaùng/ngöôøi()6 . Toång chi phí tieàn löông cuûa ACB naêm 2006 laø 197.211 trieäu ñoàng, taêng so vôùi naêm 2005 laø 81,7%. Ñoàng thôøi, ñoái vôùi lao ñoäng môùi tuyeån duïng, thôøi gian thöû vieäc taïi ACB laø 2 thaùng vaø vôùi möùc löông töø 2,2 ñeán 2,5 trieäu ñoàng/thaùng. Chính söï khaùc bieät naøy ñaõ laøm cho ACB thu huùt ñöôïc nhieàu nhaân taøi vaø sinh vieân gioûi khi môùi ra tröôøng. Maët khaùc, ACB cuõng ban haønh Quy ñònh veà phaùt trieån ngheà nghieäp nhaân vieân ñeå nhaân vieân thaáy roõ vaø löïa choïn loä trình thaêng tieán cuûa mình trong heä thoáng. Loä trình thaêng tieán ñöôïc xaây döïng phuø hôïp vôùi trình ñoä, tö chaát, kyõ naêng laøm vieäc vaø thaønh tích coâng taùc cuûa töøng caù nhaân. Nhö vaäy, ACB coù cô cheá traû löông linh hoaït, chuû yeáu döïa treân khaû naêng laøm vieäc cuûa töøng nhaân vieân, ñoàng thôøi ñaõ coù nhöõng tieâu chuaån ñeå ñaùnh giaù khaû naêng cuûa nhaân vieân moät caùch chính xaùc phuø hôïp vaø xaùc ñònh cô hoäi thaêng tieán trong ngheà nghieäp cuûa nhaân vieân ngaân haøng. Ñaây laø vaán ñeà maø nhieàu ngaân haøng cuûa Vieät Nam chöa laøm ñöôïc. 2.3.4. Naêng löïc quaûn lyù vaø cô caáu toå chöùc - Naêng löïc quaûn lyù : Naêng löïc quaûn lyù cuûa ban laõnh ñaïo cuûa ACB khaù toát. Ban laõnh ñaïo cuûa ACB ñeàu laø nhöõng ngöôøi coù trình ñoä ñaïi hoïc trôû leân, coù nhieàu kinh nghieäm trong lónh vöïc ngaân haøng. Tuy nhieân, neáu so vôùi kinh nghieäm quaûn trò maáy chuïc naêm cuûa caùc ngaân haøng quoác doanh hoaëc haøng traêm naêm cuûa caùc ngaân haøng nöôùc ngoaøi thì kinh nghieäm vaãn coøn khaù khieâm toán. Ñoù laø ñieàu taát yeáu, nhöng vôùi noã löïc hoïc taäp vaø ñaëc bieät laø söï naêng ñoäng cuûa ban ñieàu haønh ngaân haøng ñaõ ñöôïc treû hoaù thì ñieåm yeáu naøy seõ ñöôïc khaéc phuïc vaø phaùt huy lôïi theá tieáp caän vaø öùng duïng neàn coâng ngheä hieän ñaïi trong kinh doanh ngaân haøng. Ñaëc bieät, ban laõnh ñaïo ACB ñaõ yù thöùc veà aùp löïc caïnh tranh ngaøy caøng khoác lieät trong quaù trình hoäi nhaäp quoác teá cuûa ngaân haøng Vieät Nam. Do ñoù, ñaõ chuû ñoäng töøng böôùc naâng cao khaû naêng caïnh tranh cuûa ACB trong giai ñoaïn töø naêm 2001 ñeán nay vaø quan taâm ñeán vieäc xaây döïng chieán 6 Nguoàn Baùo caùo thöôøng nieân 2006 cuûa Sacombank
Trang 53 löôïc caïnh tranh. ACB ñaõ xaây döïng vaø trieån khai töøng böôùc chieán löôïc caïnh tranh nhaèm naâng cao khaû naêng caïnh tranh cuûa ngaân haøng vaø tieán tôùi trôû thaønh ngaân haøng baùn leû haøng ñaàu Vieät Nam vaø khu vöïc. - Keát quaû ñieàu tra cho thaáy, möùc ñoä quan taâm ñeán chieán löôïc caïnh tranh cuûa laõnh ñaïo ACB laø raát khaû quan, coù ñeán 73,6% ngöôøi ngöôøi ñöôïc hoûi cho raèng ban laõnh ñaïo ACB raát quan taâm vaø 25,0% cho raèng quan taâm ôû möùc vöøa phaûi vaø coù 2 yù kieán cho raèng ACB chæ quan taâm ñeán vaán ñeà chieán thuaät. Vôùi vieäc trieån khai vaø laøm chuû heä thoáng TCBS thì moïi thoâng tin cuûa ngaân haøng ñeàu ñöôïc kieåm soaùt chaët cheõ vaø coù theå kieåm tra tôùi taát caû caùc chi nhaùnh vaø phoøng giao dòch. Taát caû caùc hoaït ñoäng cuûa caùc chi nhaùnh vaø phoøng giao dòch ñeàu chuyeån thoâng tin hôïp nhaát veà hoäi sôû ngay trong ngaøy. Ñieàu naøy cuõng naâng cao hieäu quaû quaûn trò cuûa heä thoáng thoâng tin nhaèm naâng cao söï chính xaùc vaø kòp thôøi cuûa thoâng tin ñeå nhaø quaûn trò coù nhöõng quyeát ñònh hieäu quaû. - Veà cô caáu toå chöùc : Moâ hình toå chöùc cuûa ACB ñöôïc quy chuaån theo moâ hình cuûa caùc ngaân haøng baùn leû hieän ñaïi treân theá giôùi (xem phuï luïc 5). Moâ hình naøy höôùng theo khoái khaùch haøng vaø saûn phaåm. Ñaây laø moâ hình cho pheùp ACB coù theå theo saùt vôùi nhu caàu cuûa khaùch haøng, nhanh choùng nhaän ra ñoäng thaùi cuûa ñoái thuû caïch tranh ñeå coù theå ñöa ra giaûi phaùp ñoái phoù kòp thôøi. ACB ñaõ taùch baïch hoaït ñoäng giöõa khoái quaûn lyù, haønh chính vôùi khoái kinh doanh tröïc tieáp theo moâ hình “Back – office” vaø “Front – office”. Theo ñoù, boä phaän “Front – office” seõ tröïc tieáp giao dòch vôùi khaùch haøng, boä phaän “Back – office” quaûn lyù, löu tröõ hoà sô, thöïc hieän kieåm tra cheùo giöõa caùc boä phaän. Moâ hình naøy ñaõ tieán haønh moâ taû vaø phaân loaïi coâng vieäc raát cuï theå vaø chi tieát, cho pheùp moãi boä phaän hoaït ñoäng ñoäc laäp vaø hieäu quaû hôn. Hoäi sôû chính laø nôi ñieàu phoái voán cho toaøn boä caùc chi nhaùnh, cung caáp voán cho caùc chi nhaùnh caàn voán vaø nhaän huy ñoäng voán cuûa caùc chi nhaùnh khaùc khi chöa söû duïng. Ñoàng thôøi, nôi ñaây cuõng ñöa ra caùc chính saùch veà laõi suaát, toå chöùc caùc
Trang 54 chöông trình öu ñaõi, tieâu chí phaân loaïi khaùch haøng, . . trong toaøn heä thoáng. Caùch toå chöùc naøy coù öu ñieåm laø thoâng suoát, nhaát quaùn chính saùch laøm vieäc töø treân xuoáng döôùi, coâng baèng giöõa caùc chi nhaùnh vaø raát toát cho khaùch haøng khi giao dòch Online moïi nôi. Soá lieäu ñöôïc caäp nhaät nhanh choùng, caùc chi nhaùnh coù theå söû duïng taøi nguyeân laãn nhau. 2.3.5. Maïng löôùi chi nhaùnh Maïng löôùi chi nhaùnh cuûa ACB ñaõ ñöôïc traûi ñeàu roäng khaép toaøn quoác. Tính tôùi thôøi ñieåm thaùng 05/2007 thì ACB ñaõ coù 92 chi nhaùnh vaø phoøng giao dòch, vôùi 03 sôû giao dòch taïi TP.HCM, Haø Noäi vaø Haûi Phoøng; 45 chi nhaùnh vaø 44 phoøng giao dòch. Taïi thaønh phoá Hoà Chí Minh, ACB coù 27 chi nhaùnh vaø 23 phoøng giao dòch; taïi khu vöïc phía Baéc (Haø Noäi, Höng Yeân, Haûi Phoøng, Baéc Ninh) ngaân haøng coù 6 chi nhaùnh vaø 11 phoøng giao dòch; taïi khu vöïc mieàn Trung, coù 6 chi nhaùnh vaø 2 phoøng giao dòch; khu vöïc Ñoâng Nam Boä vaø Ñoàng Baèng Soâng Cöûu Long coù 7 chi nhaùnh vaø 3 phoøng giao dòch. Neáu so saùnh vôùi caùc ngaân haøng khaùc, soá löôïng CN & PGD cuûa ACB cuõng vaãn coøn khieâm toán. Hieän nay, BIDV coù 403 CN & PGD, Sacombank coù 163 CN & PGD, EAB cuõng coù 81 CN & PGD traûi ñeàu ôû caû 3 mieàn. SOÁ LÖÔÏNG CN & PGD CUÛA CAÙC NGAÂN HAØNG 450 NAÊM 2006 403 400 350 300 250 163 200 92 121 150 81 73 60 100 29 50 0 A SACOMBANKE EA TECH V VIETCO BIDV CB XIM I B BA BA C N OMBANK NK M BANK K Caùc chi nhaùnh cuûa ACB ñöôïc boá trí ôû haàu heát caùc vuøng troïng ñieåm vaø trung taâm kinh teá cuûa caû nöôùc. Ñieàu naøy nhaèm muïc ñích traùnh daøn traûi nguoàn löïc vaø thöïc hieän chieán löôïc veát daàu loang seõ coù hieäu quaû trong kinh doanh hôn laø oâm ñoàm phuïc vuï taát
Trang 55 caû khaùch haøng tieàm naêng – ñaây laø ñieåm khaùc bieät vôùi caùc ngaân haøng ñang phaùt trieån khaùc. Soá löôïng chi nhaùnh hieän taïi vaãn taäp trung chuû yeáu ôû hai khu vöïc TP.HCM vaø Haø Noäi. Theo keá hoaïch, haøng naêm ACB phaùt trieån theâm 10 - 15 chi nhaùnh vaø 7-10 Phoøng giao dòch. Ñaëc bieät, keá hoaïch naêm 2007 ACB seõ môû theâm 33 chi nhaùnh vaø phoøng giao dòch ñeå phaùt trieån maïng löôùi chi nhaùnh nhaèm phaùt huy lôïi theá trong caùc dòch vuï ngaân haøng baùn leû ñoøi hoûi söï tieáp caän tröïc tieáp tôùi quaûng ñaïi quaàn chuùng. Ñaây cuõng laø lôïi theá vaø ñònh höôùng phaùt trieån cuûa caùc NHTMCP ôû Vieät Nam. - Ñaùnh giaù khaû naêng caïnh tranh veà maïng löôùi chi nhaùnh cuûa ACB, coù 64 yù kieán cho raèng maïng löôùi chi nhaùnh cuûa ACB khaù toát vaø ñaùnh giaù raát toát chieám 22,2% caùc yù kieán. Nhö vaäy, caùc yù kieán ñeàu cho raèng maïng löôùi chi nhaùnh cuûa ACB hieän nay ñang coù khaû naêng caïnh tranh cao vaø coù hieäu quaû khi thöïc hieän chieán löôïc taäp trung taïi caùc trung taâm kinh teá lôùn cuûa Vieät Nam. 2.3.6. Möùc ñoä ña daïng hoùa saûn phaåm dòch vuï vaø chaát löôïng phuïc vuï khaùch haøng Moät ngaân haøng ñöôïc coi laø tieân tieán khi thu nhaäp töø caùc hoaït ñoäng dòch vuï ngaân haøng treân 30% toång thu nhaäp. Hieän nay, tyû leä thu phí dòch vuï cuûa caùc ngaân haøng trong nöôùc môùi chæ ñaït treân 20%, hoaït ñoäng tín duïng vaãn laø nguoàn thu nhaäp chính cuûa caùc ngaân haøng. Tyû leä naøy cuûa caùc ngaân haøng lieân doanh vaø chi nhaùnh ngaân haøng nöôùc ngoaøi taïi Vieät Nam laø 40% - 50%. Hieän nay, soá löôïng dòch vuï maø caùc ngaân haøng Vieät Nam cung caáp môùi chæ khoaûng 300 nghieäp vuï kinh doanh khaùc nhau. Trong khi ñoù, toång soá caùc loaïi dòch vuï maø moät ngaân haøng lôùn treân theá giôùi coù khaû naêng cung caáp khoaûng 6.000 loaïi hình dòch vuï(7). Caùc ngaân haøng trong nöôùc ñang noã löïc môû roäng danh muïc dòch vuï, taêng cöôøng öùng duïng caùc dòch vuï hieän ñaïi ñaëc bieät laø caùc dòch vuï ngaân haøng baùn leû thoâng qua öùng duïng caùc coâng ngheä tieân tieán nhö : maùy ruùt tieàn töï ñoäng ATM vôùi vieäc cung caáp caùc loaïi hình theû ña daïng vôùi nhieàu tieän ích nhö cho pheùp göûi moät nôi, ruùt tieàn nhieàu nôi; cho pheùp traû tieàn ñieän, ñieän thoaïi, . . . Caùc dòch vuï ngaân haøng ñieän töû khaùc nhö : Internet banking, phone banking, home banking, SMS banking, thanh toaùn online. 7 Caùc ngaân haøng Vieät Nam caàn saün saøng tröôùc nhöõng thaùch thöùc môùi trong quaù trình hoäi nhaäp quoác teá, Ths Nguyeãn Thò Höông