Khảo sát thực trạng chăm sóc trẻ sơ sinh ở xã Thuỷ Vân, Thuỷ Dương và Thuỷ Phương của huyện Hương Thuỷ, Tỉnh Thừa Thiên Huế

Nội dung text: Khảo sát thực trạng chăm sóc trẻ sơ sinh ở xã Thuỷ Vân, Thuỷ Dương và Thuỷ Phương của huyện Hương Thuỷ, Tỉnh Thừa Thiên Huế

1. KHKH OO SS ÁÁTT THTH CC TRTR NGNG CHCH MM SS ÓÓCC TRTR SS SINHSINH XÃXÃ THUTHU VÂN,VÂN, THUTHU ÀÀ THUTHU AA HUYHUY NN HH NGNG THUTHU TTNHNH THTH AA THIÊNTHIÊN HUHU ThTh cc hihi nn:: NGUYNGUY NN GG MM NGUYNGUY NN XUÂNXUÂN TT BS.NGUY N TH Cactus
2. ĐT V N Đ Tr em là mt ngu n nhân lc d tr di dào ca các qu c gia trên th gi i: “Tr em hôm nay, th gi i ngày mai” Trong ó, vi c ch m sóc tr sơ sinh là mt vn quan tr ng, có tm nh hưng to ln n sc kho và s phát tri n ca tr . Hi n nay các nưc ang phát tri n: S tr t vong sơ sinh chi m 40% t l t vong tr dưi 5 tu i. T vong sơ sinh chi m 40 – 75% trong tng s t vong tr 1 tu i.
3. ĐT V N Đ (tt) Vi t nam, trong th p niên va qua, u tư cho y t ngày càng tng, h th ng các cơ s cung cp dch v ch m sóc sc kho bà m, tr em và k ho ch hoá gia ình ã ưc thi t lp và không ng ng phát tri n thành mt mng lưi trên ph m vi toàn qu c. Tháng11/2000, chi n lưc sc kho sinh sn qu c gia giai on 2001-2010 ã ưc th tưng thông qua
4. T V N (tt) Chúng tôi ti n hành nghiên cu tài: “Kh o sát th c tr ng ch m sóc tr s sinh xã Thu Vân, Thu Dư ng và Thu Ph ư ng ca huy n Hư ng Thu , Tnh Th a Thiên Hu ” nh m các mc tiêu sau : 1. Tìm hi u th c tr ng h th ng cung cp dch v ch m sóc tr s sinh tuy n y t c s ca huy n Hư ng Thu , Tnh Th a Thiên Hu . 2. Tìm hi u th c tr ng ch m sóc tr s sinh ca các bà m Huy n Hư ng Thu .
5. TNG QUAN TÀI LI U 1. Mt s c im sinh lý và bnh lý ca tr s sinh 1.1. nh ngh a tr sơ sinh Tr sơ sinh là tr t 0-4 tu n tu i (0-28 ngày tu i) Hình 1. Tr s sinh
6. TNG QUAN TÀI LI U (tt) 1.2. Mt s c im sinh lý ca tr sơ sinh 1.3. Ðc im bnh lý 2. Vn t vong sơ sinh 2.1. Trên th gi i 2.2. Vi t nam 3. S ra i và h th ng ch m sóc sc kho bà m tr em Vi t nam 3.1. H th ng y t ch m sóc sc kho bà m và tr sơ sinh 3.2.Nh ng chi n lưc, k ho ch và hưng dn ca qu c gia 3.3.Các sáng ki n cp qu c gia và các ngu n tài li u
7. TNG QUAN TÀI LI U (tt) 4. Các ni dung chính trong ch m sóc thi t yu tr sơ sinh 4.1. Ch m sóc tr sơ sinh kho mnh 4.2. Ch m sóc tr sơ sinh non tháng và nh cân 4.3. Ch m sóc sơ sinh b d tt 5. c im kinh t xã hi a bàn nghiên cu
8. Hình 2. Tr s sinh non tháng
9. Hình 3. Ph ư ng pháp da k da (chu t túi)
10. I T NG VÀ ÁP NGHIÊN C U 1. i tng nghiên cu i tng nghiên cu gm các nhóm nh sau: 1.1. Các bà m sinh con trong nm 2007 (t 1/1/2007 n 31/12/2007), ang sinh sng ti Huy n Hơ ng Thu , Tnh Th a Thiên Hu . 1.2. Các tr m y t xã thu c huy n Hơ ng Thu , Tnh Th a Thiên Hu . 1.3. Các bác s, NHS, Y s sn nhi tr c ti p th c hi n công tác ch m sóc sc kho tr sơ sinh các TYT xã.
11. I T NG VÀ ÁP NGHIÊN C U (tt) 2. Ph ư ng pháp nghiên cu 2.1. Thi t k nghiên cu Ph ươ ng pháp iu tra ngang và mô t 2.2. Ph ươ ng pháp ch n mu 2.2.1. C mu ưc tính theo công th c tính sau: 2 Zα x p(1− p) n = 2 d 2 Trong ó p = 35% s bà m các nưc ang phát tri n không ưc ch m sóc thai nghén. Vi d = 0,05, Z = 1,96 (kho ng tin cy 95%) Vy n = 349. Mu th c ch n chúng tôi là 365 .
12. I T NG VÀ ÁP NGHIÊN C U (tt) 2.2.2. Ph ư ng pháp ch n mu Ph ươ ng pháp phân tng t l gm 3 xã. 3. Ph ư ng pháp thu th p s li u Thu th p s li u da vào bng câu hi iu tra bà m, ph ng vn tr c ti p các bà m ti h gia ình. iu tra cơ s y t, ti n hành ph ng vn các nhân viên y t kt hp quan sát th c t cơ s vt ch t và ho t ng ca tr m. 4. X lý s li u X lý s li u bng Excel 2003 và các ph ươ ng pháp th ng kê y hc thông th ưng.
13. KT QU VÀ BÀN LU N 1. Mt s c im chung ca mu nghiên cu 1.1. S bà m ưc ph ng vn: 77 97 191 Th y ph ư ng Th y D ư ng Th y Vân Bi u s bà m ưc ph ng vn Chúng tôi ã ph ng vn 365 bà m sinh con trong nm 2007 3 xã: Thu Ph ươ ng, Thu Dươ ng và Thu Vân, Huy n Hươ ng Thu .
14. 1.2. Phân b các bà m theo tu i T 86,3 l % 90 80 70 60 50 40 30 20 13,7 10 0 0 tu i 15-35 tu i 36-49 tu i > 49 tu i Bi u Phân b các bà m theo tu i Chúng ta u bi t rng, bà m sinh con sau 35 tu i thì có nguy cơ cao cho c m và con, cn ph i tng cưng qu n lí thai nghén và tiên li u nguy cơ lúc sinh, có bi n pháp x trí kp th i.
15. 1.3. Phân b các bà m theo ngh nghi p Xã Thu Thu Dơ ng Thu Vân Tng Ngh nghi p Ph ơ ng SL 152 8 35 195 Nông T l % 79,6 8,2 45,6 53,4 SL 15 42 18 75 Buôn bán T l % 7,9 43,3 23,5 20,5 SL 15 37 8 60 CBCNVC T l % 7,9 38,1 10,3 17,8 SL 4 9 8 21 Ni tr T l % 2 9,2 10,3 5,8 SL 5 1 8 14 Khác T l % 2,6 1,2 10,3 2,5 SL 191 97 77 365 Tng T l % 100 100 100 100
16. 1.4. Phân b ca các bà m Xã Thu Thu Thu TVH Ph ơ ng Dơ ng Vân Tng SH/H, SL 4 3 4 11 C T l % 2,1 3,1 5,2 3,0 SL 39 22 8 69 PTTH T l % 20,4 22,7 10,4 18,9 SL 66 35 20 121 PTCS T l % 34,6 36,1 26,0 33,2 SL 69 20 33 124 Ti u hc T l % 36,1 20,6 42,9 34,0 SL 11 7 12 40 Mù ch T l % 5,8 17,5 15,5 10,9 SL 191 97 77 365 Tng T l % 100 100 100 100
17. 1.5. Phân b s con ca các bà m Xã Thu Thu Thu S con Ph ơ ng Dơ ng Vân Tng SL 122 82 59 263 1-2 con T l % 63,9 84,5 76,6 72,0 SL 42 8 9 59 3 con T l % 22,0 8,3 11,7 16,2 SL 27 7 9 43 4 con T l % 14,1 7,2 11,7 11,8 SL 191 97 77 365 Tng T l % 100 100 100 100 T l bà m có 1-2 con là 72% ch ng t ch ươ ng trình k ho ch hoá gia ình ã ưc th c hi n tươ ng i tt. Tuy nhiên t l bà m có 3 con chi m 16,2%, 4 con là 11,8% (t l này cao nh t xã Thu Ph ươ ng: 22% và 14,1%, ít nh t xã Thu Dươ ng: 8,3% và 7,2%).
18. 1.6. Ti n s sn khoa ca các bà m Xã Ti n s sn khoa Thu Thu Ph ơ ng Dơ ng Thu Vân Tng SL 176/191 80/97 68/77 324/365 Sinh th ng T l % 92,1 82,5 88,3 88,8 Sinh ti cơ s SL 189/191 97/97 77/77 363/365 y t T l % 98,9 100 100 99,5 c BS sn SL 191/191 97/97 77/77 365/365 và NHS T l % 100 100 100 100 NC oàn Ph c Thu c là 79,7%, NC ca Th Ph ơ ng Thái Nguyên là 90,5%, NC Lơ ng Sơn, Hoà Bình vi t l 87,5%.
19. 2. Th c tr ng ch m sóc tr s sinh: 2.1 Tình hình nhân lc m trách công tác ch m sóc SKSS . Nhân lực Trình chuyên môn ánh giá mc S Sơ Trung H/S áp ng CB cp cp H nhu cu Xã CSSKSS Thu Ph ơ ng 4 2 2 Tt Thu Dơ ng 2 1 1 TB Thu Vân 2 1 1 Khá c 3 TYT chúng tôi tìm hi u, u m bo 100% có bác s a khoa và Cán b chuyên trách v CSSKSS.
20. 2.2. Tình tr ng nuôi con bng sa m Nuôi con bng Không Tng Xã sa m SL % SL % SL % Thu Ph ơ ng 187 97,9 4 2,1 191 100 Thu Dơ ng 96 98,9 1 1,1 97 100 Thu Vân 77 100 0 0 77 100 Tng 360 98,6 5 1,4 365 100% ây là mt bi n pháp nuôi con rt tt c c T ch c Y t th gi i và B Y t Vi t nam khuy n khích và ng h. Vi bi n pháp này, tr ng th i nh n c ngu n dinh dng phù hp, hn ch nhi m trùng ng th i m cng có iu ki n phòng tránh tai bi n sn khoa, tránh thai t nhiên, xây dng tình gn bó mu t
21. 2.3. S ln bà m cho tr bú trong ngày Xã Thu Thu Thu Vân Tng S ln bú/ ngày Ph ơ ng Dơ ng SL 0 16 1 17 3 ln T l % 0 16,5 1,3 4,7 SL 43 24 4 71 6 ln T l % 22,5 24,7 5,2 19,5 Theo nhu SL 124 47 70 241 cu ca T l % 64,9 48,5 90,9 66,0 bé Bú khi m SL 24 10 2 36 rnh T l % 12,6 10,3 2,6 9,9 SL 191 97 77 365 Tng T l % 100 100 100 100 a s các bà m cho tr bú theo nhu cu ca tr chi m t l 66% (p<0,05), tuy nhiên vn còn 9,9% các bà m ch cho tr bú khi rnh th i gian.
22. 2.4. Tình hình v sinh vú tr c khi cho tr bú Không v sinh V sinh vú Có v sinh vú Tng vú Xã SL % SL % SL % Thu Ph ơ ng 145 75,9 46 24,1 191 100 Thu Dơ ng 88 90,7 9 9,3 97 100 Thu Vân 77 100 0 0 77 100 Tng 310 84,9 55 15,1 365 100 Có 84,9% các bà m có v sinh vú tr c khi cho bú (p< 0,01). Ch ng t các bà m ã th c hi n khá tt, các ni dung c khuy n cáo trong vn nuôi con bng sa m.
23. 2.5. X trí ca bà m khi tr va bú xong Vác bé trên vai và Cho tr nm xoa vào lng tr t 5- Tng xu ng ngay 10 phút ri mi cho Xã nm xu ng SL % SL % SL % Thu Ph ơ ng 121 63,4 70 36,6 191 100 Thu Dơ ng 49 50,5 48 49,5 97 100 Thu Vân 14 18,2 63 81,8 77 100 Tng 184 50,4 181 49,6 365 100
24. 2.6. Tm/ làm rn cho tr trong th i k sơ sinh Tm/làm rn Hng ngày 2 ngày/ ln Tng Xã SL % SL % SL % Thu Ph ơ ng 169 88,5 22 11,5 191 100 Thu ơ 70 72,2 27 27,8 97 100 Thu Vân 73 94,8 4 5,2 77 100 Tng 312 85,5 53 14,5 365 100% Vn v sinh rt quan tr ng i vi tr sơ sinh vì tr sơ sinh rt d b tn th ơ ng bi các yu t bên ngoài, và khi ã b nhi m bnh thì th ng nng n và d t vong hơn so vi ng i ln nên vi c v sinh tr hng ngày là mt bi n pháp rt tt lo i tr các tác nhân có th gây bnh.
25. 2.7. Tn su t a tr ra ánh sáng mt tr i Xã Tn su t Thu Thu Ph ơ ng Dơ ng Thu Vân Tng Th ng xuyên SL 18 12 6 36 T l % 9,4 12,4 7,8 9,9 SL 90 22 19 131 Th nh tho ng T l % 47,1 22,6 24,7 35,9 SL 60 55 52 167 Rt ít T l % 31,4 56,7 67,5 45,7 SL 23 8 0 31 Không T l % 12,1 8,3 0 8,5 SL 191 97 77 365 Tng T l % 100 100 100 100
26. 2.8. X trí ca bà m khi tr b bnh Xã Thu Thu X trí Ph ơ ng Dơ ng Thu Vân Tng SL 130 73 55 258 n TYT T l % 68,1 75,3 71,4 70,7 SL 36 11 16 63 Bs t T l % 18,8 11,3 20,8 17,3 Mua thu c SL 18 11 6 35 qu y thu c tây T l % 9,4 11,3 7,8 9,5 Dùng thu c SL 7 2 0 9 nam T l % 3,7 2,1 0 2,5 SL 191 97 77 365 Tng T l % 100 100 100 100 Bà m a tr n TYT và Bs t khi tr m chi m t l cao (88,0%), (p<0,01). Tuy nhiên vn còn 9,5 % các bà m ch n qu y mua thu c cho tr ung và 2,5% bà m ch a thu c nam.
27. 3. Ki n th c ca bà m 3.1. S bà m nh n bi t úng la tu i s sinh 40% 60% úng Sai Bi u s bà m nh n bi t úng l a tu i s sinh Vi c nh n bi t úng khái ni m v la tu i s ơ sinh có ý ngh a r t quan tr ng trong thái óc và dưng c a các bà m. T l này cao nh t xã Thu Dươ ng (75,3%), xã Thu ươ (59,7%) và xã Thu Vân (41,6%).
28. 3.2.C3.2.C áácc kiki nn thth cc vv nuôinuôi concon bb ngng ss aa mm Xã Thu Thu Thu Tng Ni dung Ph ơ ng Dơ ng Vân K úng TG SL 122/191 87/97 73/77 282/365 bú m hoàn T l % 63,9 89,7 94,8 77,3 toàn Mô t úng pp SL 117/191 73/97 72/77 262/365 cho con bú T l % 61,3 75,3 93,5 71,8 K úng TG SL 107/191 79/97 57/77 243/365 n dm T l % 56,0 81,4 74,0 66,6 K úng TG SL 90/191 40/97 22/77 154/365 cai sa T l % 47,1 41,2 28,6 41,6 Cho bú nhi u SL 52/191 54/97 52/77 158/365 hơn khi tr T l % 27,2 55,7 67,5 34,3 m
29. 3.3.3.3. KiKi nn thth cc ccaa bbàà mm vv chch ưư ngng trtr ììnhnh tiêmtiêm chch ngng mm rrngng Xã Thu Thu Thu Tng Ph ơ ng Dơ ng Vân Ni dung K úng SL 96/191 57/97 65/77 218/365 các bnh T l trong 50,3 58,8 84,4 59,7 CTTCMR % K úng SL 55/191 48/97 52/77 155/365 lch T l 28,8 49,5 67,5 42,5 TCMR % em n SL 176/191 92/97 75/77 343/365 cơ s y T l t khi có 92,1 94,8 97,4 94,0 tai bi n %
30. KT LU N Qua nghiên c u t i tr m y t và ph ng v n các bà m 3 xã Thu Vân, Thu ươ à Thu ươ , Huy n H ươ ng Thu chúng tôi rút ra m t s kt lu n sau: 1. M t s c im chung c a m u nghiên c u -S bà mưc ph ng v n: 365 bà m. 100% các bà m tu i sinh (15-49 tu i), trong ó t l bà m > 35 tu i chi m 13,7%. -S bà m có trình ph ơ và ti u hc chi m a s (67,2%), có 10,9% bà m mù ch . T l bà m xp vào tiêu chu n h nghèo chi m 5,7%. -T l bà m có 1-2 con chi m 72%, có 11,8% bà m có 4 con. 99,5 % bà mưc sinh t i các c ơ s y t (tr m y t , b nh vi n) và 100% bà mưc nhân viên y t có.
31. KT LU N(tt) 2. Th c tr ng ch m sóc tr 2.1. Tình hình ch m sóc tr ơa tr m y t 2.2. Tình hình ch m sóc tr ơa các bà m - o a o o a o a o o aa oa
32. KT LU N(tt) 2.2. Tình hình ch m sóc tr ơa các bà m(tt) - 85,5% các bà m bi t t m và làm r n tr hng ngày, trong ó m th c hi n chi m 35,1% và bà 44,6%. - 9,9% bà m ưng xuyên ư a tr ra ánh sáng m t tr i, ch th nh tho ng ho c r t ít khi làm vi c này (81,6%) (p<0,01). - 90,4% bà mng theo l ch. 88% các bà mưn tr m y t và bác s ư m. 3. Ki n th c c a bà m v cách nuôi d ưng và sóc tr - 60% bà m nh n bi t úng l a tu i s ơ sinh (p<0,05). - 77,3 % các bà m k úng th i gian cho tr bú m hoàn toàn, 71,8 % mô t úng ph ươ ng pháp cho con bú, 66,6% k úng th i gian cho tr m
33. KI N NGH - Cn t ng c ưng c ơ s vt ch t và cung c p y các trang thi t b v óc s ơ sinh cho tuy n y tơ (tr m y t ). -ưng xuyên t ch c các l p t p hu n vào to l i v óc s c kho sinh s n, c bi t chú tr ng n n i dung ch m sóc tr ơ m nhi m công tác ch m sóc s c kho bà m và tr ơ . - Giám sát nh k các ho t ng ch m sóc tr ơ sinh và bà m sau sinh t i tuy n y t ơ. - ưng s liên k t h p tác y t gi a các tuy n, m b o ph c v tt công tác ch m sóc s c kho bà m, tr ơ .
34. KI N NGH (tt) TruyTruy nn thông, thông, gi gi ááoo d d cc s s cc kho kho sinhsinh s s nn cho cho phph nn tutu ii sinhsinh ,, bb àà mm mangmang thai.thai. ChCh íínhnh quyquy nn aa phph ươươ ngng phph ii hh pp vv ii ooàànn thth vvàà yy tt trongtrong vivi cc nângnâng caocao ii ss ngng vv àà sscc khokho ccaa nhânnhân dân,dân, cc bibi tt ll àà phph nn vvàà trtr QQ uaua óó nângnâng caocao chch tt ll ưưngng cucu cc ss ng,ng, hh nn chch tt ll bbnhnh tt tt vv àà tt ,, mm bb oo sinhsinh rara nhnh ngng thth hhươươ mmnh,nh, phph cc vv côngcông cucu cc xâyxây ddngng vv àà phph áátt tritri nn tt nn ưưc.c.