Hệ thống điện điều khiển

Nội dung text: Hệ thống điện điều khiển

1. Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån HEÄ THOÁNG ÑIEÄN ÑIEÀU KHIEÅN Heä thoáng ñieàu khieån ñieän töû bao goàm caùc caûm bieán, tín hieäu, ECU vaø caùc boä chaáp haønh. Soá löôïng caùc caûm bieán ñöôïc söû duïng tuøy theo töøng loaïi ñoäng cô. Caùc caûm bieán ñöôïc boá trí xung quanh ñeå ghi nhaän tình traïng laøm vieäc cuûa ñoäng cô. Tín hieäu töø caùc caûm bieán ñöôïc ECU tieáp nhaän vaø noù seõ tính toaùn ñeå ñieàu khieån caùc boä chaáp haønh hoaït ñoäng ñaït toái öu nhaát. Ban quyen © Truong DH Su pham Ky thuat TP. HCM Heä thoáng L-Jetronic. (EFI) (Electronic Fuel Injection) Ñaây laø heä thoáng phun xaêng ñieän töû ñöôïc phaùt minh ñaàu tieân vaøo ñaàu thaäp nieân 80. ÔÛ vaøo thôøi kyø naøy ngöôøi ta nghieân cöùu heä thoáng phun xaêng nhaèm khaéc phuïc caùc nhöôïc ñieåm cuûa ñoäng cô söû duïng boä cheá hoøa khí. Caùc tín hieäu ñaàu vaøo cuûa heä thoáng L – Jetronic bao goàm: 1. Caûm bieán löu löôïng khoâng khí naïp, goïi taét laø boä ño gioù (VS, PIM). 2. Caûm bieán soá voøng quay cuûa ñoäng cô (IG). 3. Caûm bieán nhieät ñoä nöôùc laøm maùt (THW). 4. Caûm bieán nhieät ñoä khoâng khí naïp (THA). 5. Caûm bieán ñoä cao (HAC). 6. Caûm bieán oâxy (OX). 7. Tín hieäu khôûi ñoäng (STA). 8. Tín hieäu ñieän aùp cuûa accu +B) 9. Caûm bieán toác ñoä xe (SPD). Thu vien DH SPKT TP. HCM - 89
2. Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån Trong heä thoáng L-Jetronic, ECU ( Electronic Control Unit ) xaùc ñònh tình traïng laøm vieäc cuûa ñoäng cô thoâng qua caùc tín hieäu vaø caùc caûm bieán gôûi veà ECU vaø ECU chæ ñieàu khieån thôøi gian môû cuûa caùc kim phun ñöôïc goïi taét laø ñieàu khieån EFI. Theo sô ñoà treân caùc tín hieäu ñaàu vaøo bao goàm: Boä ño löu löôïng khoâng khí naïp, caûm bieán nhieät ñoä khoâng khí naïp, caûm bieán vò trí böôùm ga, tín hieäu soá voøng quay, caûm bieán nhieät ñoä nöôùc laøm maùt vaø tín hieäu töø contact maùy ECU tieáp nhaän caùc tín hieäu vaø ñieàu khieån löu löôïng phun cuûa caùc kim Ban quyen © Truong DH Su pham Ky thuat TP. HCM phun. Ngoaøi ra trong heä thoáng coøn ñieàu khieån kim phun khôûi ñoäng laïnh vaø ñieàu khieån van khoâng khí. Heä thoáng Motronic: Khaùc vôùi heä thoáng L-Jetronic, ôû heä thoáng Motronic ECU ñoäng cô ñieàu khieån caùc chöùc naêng sau. 1. Ñieàu khieån thôøi gian phun nhieân lieäu cuûa caùc kim phun (EFI). 2. Ñieàu khieån thôøi ñieåm ñaùnh löûa sôùm (ESA). 3. Ñieàu khieån toác ñoä caàm chöøng (ISC). 4. Ñieàu khieån heä thoáng chaån ñoaùn. 5. Ñieàu khieån bôm nhieân lieäu. 6. Ñieàu khieån quaït laøm maùt ñoäng cô. 7. Ñieàu khieån caùc thieát bò choáng oâ nhieåm. 8. Ñieàu khieån ñöôøng oáng naïp. 9. Ñieàu khieån thôøi ñieåm ñoùng môû cuûa caùc xuù pap. 10. Ñieàu khieån böôùm ga thoâng minh. 11. Chöùc naêng an toøan. 12. Chöùc naêng döï phoøng Teân goïi Motronic ñöôïc aùp duïng cho caùc nöôùc chaâu aâu. Rieâng ôû Nhaät Baûn thì ôû caùc haõng coù caùc teân goïi khaùc nhau, ví duï haõng Toyota goïi laø TCCS, haõng Nissan - ECCS, haõng Honda goïi laø heä thoáng PGM – FI Caùc quoác gia khaùc thöôøng goïi laø heä thoáng phun ña ñieåm MPI) hoaëc heä thoáng phun ñôn ñieåm (TBI). Thu vien DH SPKT TP. HCM - 90
3. Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån Tín hieäu ñaàu vaøo cuûa heä thoáng Motronic bao goàm: 1. Boä ño löu löôïng khoâng khí naïp. 2. Tín hieäu G . 3. Tín hieäu Ne. 4. Caûm bieán vò trí böôùm ga. 5. Caûm bieán baøn ñaïp ga. 6. Caûm bieán nhieät ñoä nöôùc laøm maùt. 7. Caûm bieán nhieät ñoä khoâng khí naïp. 8. Caûm bieán oâxy. 9. Caûm bieán ñoä cao. 10. Caûm bieán toác ñoä xe. 11. Caûm bieán kích noå. 12. Tín hieäu khôûi ñoäng. 13. Tín hieäu ñieän aùp cuûa aéc quy. 14. Tín hieäu taûi ñieän. 15. Tín hieäu heä thoáng ñieàu hoøa. 16. Tín hieäu aùp suaát boä trôï löïc laùi. 17. Vaø moät soá tín hieäu khaùc. HEÄ THOÁNGBan quyen © Truong L-JETRONIC DH Su pham Ky thuat TP. HCM (EFI) I. Caùc tín hieäu ñaàu vaøo. A. Boä ño löu löôïng khoâng khí naïp. Caûm bieán löu löôïng khoâng khí naïp trong heä thoáng EFI thöôøng söû duïng hai kieåu sau: - Boä ño gioù van tröôït kieåu ñieän aùp taêng. - Caûm bieán chaân khoâng. Loaïi naøy ñöôïc söû duïng phoå bieán ôû haõng Honda. Khoái löôïng khoâng khí naïp vaøo ñoäng cô bieåu thò traïng thaùi taûi cuûa noù. Söï kieåm tra löu löôïng khoâng khí nhaèm ñeå xaùc ñònh taát caû caùc söï thay ñoåi taûi cuûa ñoäng cô trong suoát quaù trình xe hoaït ñoäng. Söï maøi moøn cuûa caùc khi tieát, muïi than baùm trong buoàng ñoát, ñieàu chænh caùc xuù pap sai leäch ñeàu aûnh höôûng ñeán löu löôïng khoâng khí naïp. Löôïng khoâng khí naïp phaûi ñi qua boä ño löu löôïng khoâng khí tröôùc khi vaøo ñoäng cô, ngay caû khi ñoäng cô taêng toác löôïng khoâng khí naïp phaûi ñöôïc kieåm tra chính xaùc. Phöông phaùp kieåm tra löu löôïng khoâng khí naïp seõ ñaùp öùng toát thaønh phaàn hoãn hôïp töùc thôøi, chính xaùc ôû moïi cheá ñoä toác ñoä cuûa ñoäng cô. Boä ño löu löôïng khoâng khí naïp laø moät trong caùc caûm bieán quan troïng trong heä thoáng phun xaêng. Noù duøng ñeå tính toaùn xaùc ñònh thôøi gian phun cô baûn. Thôøi gian phun cô baûn laø thôøi gian phun maø ECU chæ tính ñeán löôïng khoâng khí naïp thöïc teá vaøo xy lanh cuûa ñoäng cô döïa treân cô sôû lyù thuyeát ( A/F = 14,7/1 ). Thu vien DH SPKT TP. HCM - 91
4. Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån 1. Boä ño gioù ECU (L-Jetronic) 2. CB soá voøng quay Thôøi gian phun 3. CB vò trí böôùm ga 4. CB nhieät ñoä nöôùc 5. CB nhieät ñoä KK 6. CB aùp suaát naïp 7. Caûm bieán OÂxy 8. Tín hieäu khôûi ñoäng Ban quyen © Truong DH Su pham Ky thuat TP. HCM Ñieän aùp aéc quy 1. Boä ño gioù van tröôït kieåu ñieän aùp taêng: Caáu truùc – Nguyeân lyù. Boä ño gioù van tröôït hay coøn goïi laø boä ño gioù caùnh tröôït (Air Flow Meter). Kieåu boä ño gioù naøy ñöôïc söû duïng ôû caùc xe cuûa haõng Nissan, Toyota. Mercedes, BMW Caáu truùc cô baûn cuûa boä ño gioù bao goàm moät taám caûm bieán (van tröôït) ñaët treân ñöôøng di chuyeån cuûa khoâng khí, loø xo xoaén hoaøn löïc vaø moät ñieän theá keá. Ngoaøi ra treân boä ño gioù coøn boá trí vít ñieàu chænh tæ leä hoãn hôïp caàm chöøng (vít CO), caûm bieán nhieät ñoä khoâng khí naïp, contact ñieàu khieån bôm nhieân lieäu, buoàng giaûm dao ñoäng vaø caùnh caân baèng. Nguyeân lyù cuûa boä ño döïa vaøo cô sôû kieåm tra hôïp löïc cuûa doøng khoâng khí naïp taùc duïng leân caùnh caûm bieán. Taám caûm bieán ñöôïc giöõ baèng moät loø xo, loø xo luoân coù khuynh höôùng choáng laïi söï taùc ñoäng cuûa khoâng khí. Khi khoái löôïng khoâng khí naïp gia taêng thì taám caûm bieán seõ di chuyeån nhieàu vaø tieát dieän môû cuûa noù seõ lôùn ra. Khi vò trí cuûa taám caûm bieán thay ñoåi, tieát dieän löu thoâng cuûa boä ño cuõng thay ñoåi theo. Nhö vaäy coù söï quan heä giöõa goùc vaïch cuûa taám caûm bieán vaø löu löôïng khoâng khí naïp. Thu vien DH SPKT TP. HCM - 92
5. Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån Boä ño löu löôïng khoâng khí phaûi coù ñoä nhaïy cao, nhaát laø tröôøng hôïp löu löôïng khoâng khí naïp giaûm ñoøi hoûi goùc vaïch phaûi chính xaùc. Moät caùnh caân baèng ñöôïc laép chung vôùi caùnh caûm bieán, coù nhieäm vuï laøm giaûm söï rung ñoäng cuûa caùnh caûm bieán döôùi taùc duïng cuûa caùc luoàng khoâng khí naïp cuûa caùc xy lanh khaùc nhau vaø giôùi haïn ñoä môû toái ña cuûa caùnh caûm bieán. Vò trí cuûa taám caûm bieán ñöôïc chuyeån thaønh moät ñieän aùp nhôø theá ñieän keá. Ñieän aùp ñi ra töø caûm bieán xaùc ñònhBan löu quyen löôïng © Truongkhoâng khí DH naïp Su phamvaø gôûi Ky veà thuat ECU. TP. HCM Thu vien DH SPKT TP. HCM - 93
6. Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån Ñoái vôùi loaïi naøy coù ñaëc ñieåm sau: khi löu löôïng khoâng khí naïp ñi qua boä ño gioù gia taêng thì tín hieäu ñieän aùp VS töø con tröôït gôûi veà ECU seõ taêng. Loaïi naøy thöôøng ñöôïc söû duïng phoå bieán trong heä thoáng L-Jetronic vaø moät soá ñoäng cô trong heä thoáng Motronic . Ban quyen © Truong DH Su pham Ky thuat TP. HCM Ñieän theá keá bao goàm nhieàu ñieän trôû maéc nhö hình veõ beân döôùi. Ñieän aùp nguoàn cung caáp cho boä ño gioù (VB – E2) töø 12 voân ñeán 14 voân, ñieän aùp tín hieäu VS töø con tröôït gôûi veà ECU ñeå xaùc ñònh löu löôïng khoâng khí naïp. Thu vien DH SPKT TP. HCM - 94
7. Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån VB-E2: Ñieän nguoàn cung caáp cho boä ño gioù. VC -E2: Ñieän aùp so saùnh töø boä ño gioù gôûi veà ECU. VS -E2: Ñieän aùp tín hieäu duøng ñeå xaùc ñònh löu löôïng khoâng khí naïp. E2: Maùt caûm bieán. Chuùng ta thaáy raèng ñieän aùp tín hieäu VS chòu aûnh höôûng cuûa ñieän aùp aéc quy vaø maùy phaùt ñieän. Tín hieäu VS ñöôïc gôûi veà ECU, töø ñoù ECU xaùc ñònh löôïng khoâng khí naïp vaøo ñoäng cô theo bieåu thöùc. Ban quyen © Truong DH Su pham Ky thuat TP. HCM VE Löôïng khoâng khí naïp: Q = B 2 VVCS Khi VB = 0 -> löôïng nhieân lieäu phun khoâng xaùc ñònh. Khi VS = 0 -> hieäu soá VC vaø VS laø lôùn nhaát. Do vaäy löôïng nhieân lieäu phun laø toái thieåu. Khi VC = 0 -> löôïng nhieân lieäu phun seõ raát lôùn khi böôùm ga môû nhoû vaø seõ giaûm daàn khi caùnh böôùm ga môû lôùn. Ñieàu naøy seõ laøm cho ñoäng cô khoâng theå hoaït ñoäng ñöôïc. Thu vien DH SPKT TP. HCM - 95
8. Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån Löôïng khoâng khí ñi qua boä ño gioù goàm hai ñöôøng, moät ñöôøng chính qua taám caûm bieán vaø ñöôøng thöù hai ñi taét qua caùnh caûm bieán. Löôïng khoâng khí ñi taét ñöôïc ñieàu chænh bôûi vít ñieàu chænh hoãn hôïp caàm chöøng. Löu löôïng khoâng khí naïp vaøo ñoäng cô ñöôïc xaùc ñònh bôûi ñoä môû cuûa caùnh böôùm ga. Neáu löôïng khoâng khí ñi taét gia taêng, löôïng khoâng khí ñi qua caûm bieán seõ giaûm, goùc môû cuûa caûm bieán beù. Ngöôïc laïi, neáu löôïng khoâng khí ñi taét giaûm, löôïng khoâng khí ñi qua taám caûm bieán seõ gia taêng vaø goùc vaïch cuûa caûm bieán lôùn. Do löôïng phun cô baûn ñöôïc xaùc ñònh bôûi goùc môû cuûa taám caûm bieán, do ñoù tæ soá giöõa khoâng khí vaø nhieân lieäu bò thay ñoåi khi thay ñoåi löôïng khoâng khí ñi taét. Vì vaäy, neáu hieäu chænh sai seõ laøm gia taêng haøm löôïng khí CO coù trong khí thaûi. Ban quyen © Truong DH Su pham Ky thuat TP. HCM ÔÛ moät soá haõng thì contact ñieàu khieån bôm xaêng ñöôïc boá trí beân trong boä ño gioù. Khi ñoäng cô hoaït ñoäng thì contact On vaø khi ñoäng cô döøng, contact Off. Thu vien DH SPKT TP. HCM - 96
9. Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån ÔÛ sô ñoà treân, boä ño gioù coù boán cöïc laø VB, VC, VS vaø E2. THA laø tín hieäu cuûa caûm bieán nhieät ñoä khoâng khí naïp vaø FC vaø E1 laø hai cöïc cuûa contact ñieàu khieån rô bômŽ. Moät soá ñoäng cô, ñieän nguoàn cung caáp cho boä ño gioù laáy töø cöïc +B cuûa rô le chính, nhö ñoäng cô (22R-E). Kieåm tra boä ño gioù van tröôït kieåu ñieän aùp taêng: Ñoäng cô söû duïng boä ño gioù van tröôït thì ñoøi hoûi maïch khoâng khí töø boä ño gioù ñeán caùc xy lanh cuûa ñoäng cô phaûi thaät kín. Khi coù söï roø ræ, löôïng khoâng khí naøy vaøo xy lanh cuûa ñoäng cô seõ khoâng ñöôïc boä ño gioù kieåm tra, do vaäy hoãn hôïp cung caáp cho ñoäng cô bò ngheøo vaø ñoäng cô khoù hoaït ñoäng nhaát laø ôû toác ñoä thaáp. a. Thaùo loïc gioù vaø kieåm tra söï di chuyeån nheï nhaøng vaø eâm dòu cuûa taám caûm bieán. b. Xaùc ñònh caùc cöïc cuûa boä ño gioù. c. Kieåm tra ñieän aùp vaø ñieän trôû. Khi kieåm tra ñieän trôû tínBan hieäu quyen VS, ñaåy© Truong taám caûm DH Subieán pham thaät Ky chaäm thuat ñeå TP. xaùc HCM ñònh caùc vò trí ñieän trôû thay ñoåi baát thöôøng. HAÕNG TOYOTA Kieåm tra ñieän trôû Cöïc ño Ñieän trôû  Ñieàu kieän van tröôït E2 – VS 20 – 400 Ñoùng hoaøn toaøn E2 – VS 20 – 1.000 Töø ñoùng ñeán môû hoaøn toaøn E2 – VB 200 – 400 Ñoùng hoaøn toaøn E2 – VC 100 – 300 Ñoùng hoaøn toaøn E1 – FC Voâ cuøng Ñoùng hoaøn toaøn E1 – FC 0 Van tröôït môû Kieåm tra ñieän aùp (V) (Contact maùy On) VB – E2 8 – 12 VC – E2 4 – 9 0,5 – 2,5 Ñoùng hoaøn toaøn VS – E2 5 – 8 Môû hoaøn toaøn 2,5 – 6,5 Caàm chöøng Thu vien DH SPKT TP. HCM - 97
10. Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån HAÕNG NISSAN Cöïc ño Ñieän trôû  Ñieàu kieän van tröôït E2 – VS ( E – B) Ngoaïi tröø baèng 0 vaø khoâng lieân tuïc E2 – VB ( E – D ) 200 – 500 Ñoùng hoaøn toøan E2 – VC ( E – C ) 100 – 400 Ñoùng hoaøn toaøn Ban quyen © Truong DH Su pham Ky thuat TP. HCM Boä ño gioù van tröôït cuûa haõng Nissan khoâng coù contact ñieàu khieån bôm nhieân lieäu. MAZDA Cöïc ño Ñieän trôû  Ñieàu kieän van tröôït E2 – VS 20 – 400 Ñoùng hoøan toøan E2 – VS 20 – 1000 Töø ñoùng ñeán môû hoøan toøan E2 – VC 100 – 300 Ñoùng hoøan toøan E2 – VB 200 – 400 Ñoùng hoøan toøan FORD Cöïc ño Ñieän trôû  Ñieàu kieän van tröôït E2 – VS 20 – 400 Ñoùng hoøan toøan E2 – VS 20 – 1000 Töø ñoùng ñeán môû hoøan toøan E2 – VC 100 – 300 Ñoùng hoøan toøan E2 – VB 200 – 400 Ñoùng hoøan toøan Thu vien DH SPKT TP. HCM - 98
11. Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån 2. Caûm bieán chaân khoâng. ( Vacuum Sensor) ( MAP Sensor). Caáu truùc – nguyeân lyù. Caûm bieán chaân khoâng hay coøn goïi laø caûm bieán aùp suaát trong ñöôøng oáng naïp MAP (Manifold Air Pressure). Ñaây laø loaïi xaùc ñònh löu löôïng khí naïp baèng caùch kieåm tra ñoä chaân khoâng trong ñöôøng oáng naïp. Caûm bieán ñöôïc boá trí beân ngoaøi ñoäng cô, caáu truùc cuûa noù goïn nheï, khoâng laøm caûn trôû chuyeån ñoäng doøng khí naïp nhö caùc caûm bieán khaùc. Noù thöôøng ñöôïc söû duïng cho haõng Honda, Toyota, Dahatsu, Ford, Holden Nguyeân lyù ño cuûa caûm bieán döïa vaøo moái quan heä giöõa ñoä chaân khoâng trong ñöôøng oáng naïp vaø löu löôïng khoâng khí naïp. Khi löôïng khoâng khí naïp giaûm, ñoä chaân khoâng trong ñöôøng oáng naïp taêng vaø ngöôïc laïi. Ñoä chaânBan khoâng quyen trong© Truong ñöôøng DH Suoáng pham naïp Kyñöôïc thuat chuyeån TP. HCM thaønh tín hieäu ñieän aùp nhôø moät IC boá trí beân trong caûm bieán vaø gôûi veà ECU ñeå xaùc ñònh löu löôïng khoâng khí naïp. Caûm bieán daïng phaàn töû aùp ñieän, goàm moät maøng silicon coù beà daøy ôû ngoaøi rìa meùp khoaûng 0,25mm vaø ôû trung taâm khoaûng 0,025mm, keát hôïp vôùi buoàng chaân khoâng vaø moät con IC. Moät maët cuûa maøng silicon boá trí tieáp xuùc vôùi ñoä chaân khoâng trong ñöôøng oáng naïp vaø maët khaùc cuûa noù boá trí ôû trong buoàng chaân khoâng ñöôïc duy trì moät aùp thaáp coá ñònh tröôùc trong caûm bieán. Thu vien DH SPKT TP. HCM - 99
12. Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån Khi aùp suaát trong ñöôøng oáng naïp thay ñoåi laøm cho maøng silicon bieán daïng, ñieän trôû cuûa noù seõ thay ñoåi. Khi ñieän trôû thay ñoåi thì tín hieäu ñieän aùp töø IC gôûi veà ECU thay ñoåi theo. Ñieän aùp töø ECU luoân cung caáp cho IC khoâng ñoåi laø 5 voân. Khi aùp suaát trong ñöôøng oáng naïp caøng lôùn thì tín hieäu ñieän aùp töø coïc PIM gôûi veà ECU caøng cao vaø ngöôïc laïi. Ban quyen © Truong DH Su pham Ky thuat TP. HCM ÔÛ moãi haõng khaùc nhau thì ñaëc tính cuûa caûm bieán chaân khoâng cuõng khaùc nhau. Do vaäy, chuùng khoâng theå laép laãn vôùi nhau ñöôïc. Kieåm tra caûm bieán chaân khoâng. Caûm bieán chaân khoâng coù 3 cöïc:  VC: nguoàn 5 voân cung caáp töø ECU.  PIM: ñieän aùp tín hieäu xaùc ñònh löu löôïng khoâng khí naïp.  E2: maùt caûm bieán. a. Haõng Toyota: - Thaùo ñaàu gim ñieän ñeán caûm bieán chaân khoâng. - Xoay contact maùy On. - Kieåm tra ñieän aùp VC vaø E2 cuûa ñaàu gim caûm bieán: Töø 4-6 voân. - Noái ñaàu gim ñieän, kieåm tra ñieän aùp taïi cöïc PIM cuûa caûm bieán: 3,6 voân. - Duøng bôm chaân khoâng caàm tay, cung caáp chaân khoâng ñeán caûm bieán vaø kieåm tra theo baûng höôùng daãn nhö sau: Thu vien DH SPKT TP. HCM - 100
13. Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån Caûm Bieán Chaân Khoâng Ñoä chaân khoâng (mmHg) 100 200 300 400 500 Ñoä chaân khoâng (kPa) 13.3 26.7 40.0 53.5 66.7 Ñoä chaân khoâng (inHg) 3.94 7.87 11.81 15.75 19.69 Ñoä giaûm aùp (Voân) 0,3 – 0,5 0,7 – 0,9 1,1 – 1,3 1,5 – 1,7 1,9 – 2,1 b. Daihatsu: - Xoay contact maùy On. - Kieåm tra ñieän aùp taïi cöïc VC – E2 cuûa caûm bieán: 4,5 – 5,5 voân. - Kieåm tra ñieän aùp taïi cöïc PIM ôû aùp suaát 760 mmHg: 3,2 – 3,8 voân. c. Ford: - Xoay contact maùy On. - Kieåm tra ñieän aùp taïi cöïc VC – E2: 5 voân. - Kieåm tra cöïc tín hieäu: 0,155 – 0,156 kHz ôû möïc nöôùc bieån. - Toác ñoä caàm chöøng: 0,101 – 0,103 kHz - Toác ñoä caàm chöøng coù taûi A/C vaø trôï löïc laùi: 0,109 – 0,111kHz. d. Daewoo: - Xoay contact maùy On. - Kieåm tra ñieän aùp taïi cöïc PIM ôû toác ñoä caàm chöøng: 1 – 1,5 voân. - Ñieän aùp cöïc PIM khi caùnh böôùm ga môû roäng: 4 – 4,5 voân. e. ISUZU: - Xoay contact maùy On.Ban quyen © Truong DH Su pham Ky thuat TP. HCM - Kieåm tra ñieän nguoàn 5 voân taïi cöïc VC vaø E2 cuûa caûm bieán chaân khoâng. - Kieåm tra ñieän aùp cöïc PIM ôû toác ñoä caàm chöøng: 1 – 2 voân. - Ñieän aùp cöïc PIM khi caùnh böôùm ga môû roäng: 4 – 4,8 voân. f. Honda: - Xoay contact maùy On. - Kieåm tra ñieän nguoàn 5 voân taïi cöïc VC vaø E2 cuûa caûm bieán. - Duøng bôm chaân khoâng baèng tay, kieåm tra ñieän aùp taïi cöïc PIM. Caûm bieán chaân khoâng Ñoä chaân khoâng 0 5 10 15 20 25 ( InHg) Ñieän aùp cöïc PIM 2,8-3,0 2,3-2,5 1,8-2,0 1,3-1,5 0,8-1,0 0,3-0,5 (V) B. Caûm bieán soá voøng quay. Trong ñoäng cô phun xaêng, löu löôïng khoâng khí naïp vaø caûm bieán soá voøng quay cuûa ñoäng cô laø hai thoâng soá xaùc ñònh löu löôïng phun cô baûn. Löôïng nhieân lieäu phun tæ leä thuaän vôùi löu löôïng khoâng khí naïp vaø tæ leä nghòch vôùi soá voøng quay cuûa truïc khuyûu ñoäng cô. Thu vien DH SPKT TP. HCM - 101
14. Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån ÔÛ heä thoáng EFI, tín hieäu soá voøng quay cuûa truïc khuyûu thöôøng ñöôïc laáy töø xung maïch sô caáp heä thoáng ñaùnh löûa vaø ñöôïc chuyeån veà ECU cuûa ñoäng cô ôû cuïc IG. ÔÛ haõng Honda caûm bieán ñöôïc söû duïng laø caûm bieán töø. CB soá voøng quay Tín hieäu toác Ñoä ñoäng cô Löu löôïng khoâng khí naïp Löôïng phun cô baûn Electronic Control Unit 1. Tín hieäu IG. Tín hieäu IG ñöôïc laáy töø cöïc aâm cuûa boâ bin hoaëc töø cöïc Tach cuûa Igniter vaø ECU duøng tín hieäu naøy ñeå xaùc ñònh soá voøng quay cuûa truïc khuyûu ñoäng cô. Trong heä thoáng L-Jetronic tín hieäu IG duøng ñeå xaùc ñònh thôøi ñieåm phun, ñieàu khieån löôïng phun cô baûn vaø duøng ñeå caét nhieân lieäu. Khi doøng sô caáp cuûa heä thoáng ñaùnh löûa bò ngaét, ñieän aùp lôùn hôn 150 voân töø coïc aâm boâ bin ñöôïc ECU xaùc ñònh ñeå nhaän bieát soá voøng quay cuûa ñoäng cô. Ban quyen © Truong DH Su pham Ky thuat TP. HCM ÔÛ haõng Nissan, tín hieäu IG ñöôïc laáy töø cöïc aâm cuûa boâ bin cung caáp qua moät ñieän trôû khoaûng 2K vaø ñöa veà ECU.  Kieåm tra: Tín hieäu IG ñöôïc laáy töø coïc aâm cuûa boâbine ñeå laøm tín hieäu soá voøng quay ñoäng cô, noù laø thoâng soá duøng ñeå xaùc ñònh löôïng phun cô baûn. Do vaäy, neáu heä thoáng ñaùnh löûa khoâng hoaït ñoäng thì nhieân lieäu seõ khoâng cung caáp. Trình töï kieåm tra nhö sau: Thu vien DH SPKT TP. HCM - 102
15. Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån . Heä thoáng ñaùnh löûa phaûi hoaït ñoäng bình thöôøng. Neáu heä thoáng ñaùnh löûa khoâng hoaït ñoäng thì seõ khoâng coù tín hieäu IG. . Kieåm tra ñöôøng daây noái töø cöïc aâm boâbine (hoaëc cöïc TAC) ñeán cöcï IG cuûa ECU. . Kieåm tra ñieän döông cung caáp ñeán cöïc +B cuûa ECU khi contact maùy On. . Caùc cöïc E1, EO1 vaø EO2 phaûi tieáp xuùc toát vôùi maùt. . Neáu caùc ñieàu kieän treân ñuùng maø nhieân lieäu khoâng phun, thay môùi ECU. 2. Caûm bieán Cyl – TDC. Rieâng ôû haõng Honda khoâng söû duïng tín hieäu IG maø söû duïng caûm bieán xy lanh (Cyl) vaø caûm bieán ñieåm cheát treân (TDC). Hai caûm bieán naøy ñöôïc söû duïng laø kieåu caûm bieán töø. Caûm bieán Cyl: Caûm bieán Cyl xaùc ñònh vò trí cuûa xy lanh soá 1. Noù ñöôïc duøng ñeå ñieàu khieån caùc kim phun, phun theo thöù töï coâng taùc. Caûm bieán bao goàm moät cuoän daây ñeå taïo tín hieäu AC, moät rotor coù moät raêng, moät khung töø vaø moät nam chaâm vónh cöûu. Ban quyen © Truong DH Su pham Ky thuat TP. HCM Caûm bieán TDC: Goàm moät cuoän daây vaø moät rotor coù 4 raêng (Ñoäng cô 4 xy lanh). Caûm bieán seõ taïo ra 4 xung xoay chieàu trong hai voøng quay cuûa truïc khuyûu vaø ECU duøng tín hieäu naøy ñeå ñieàu khieån thôøi ñieåm phun vaø löôïng phun cô baûn. Kieåm tra: - Kieåm tra ñieän trôû cuoän daây tín hieäu CYL vaø TDC: 650 - 850Ω - Kieåm tra khe hôû töø: 0,2 – 0,4 mm. Thu vien DH SPKT TP. HCM - 103
16. Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån - Kieåm tra ñöôøng daây noái töø caùc caûm bieán ñeán ECU. C. Caûm bieán nhieät ñoä khoâng khí naïp. THA hoaëc TA, MAT. Caûm bieán duøng ñeå xaùc ñònh nhieät ñoä khoâng khí naïp vaøo ñoäng cô. Maät ñoä cuûa khoâng khí thay ñoåi theo nhieät ñoä, ñieàu naøy coù nghóa laø khoái löôïng khoâng khí naïp vaøo ñoäng cô phuï thuoäc vaøo nhieät ñoä cuûa löôïng khoâng khí naïp. Caûm bieán ñöôïc boá trí ôû phía tröôùc boä ño gioù van tröôït. Neáu söû duïng caûm bieán chaân khoâng, noù boá trí sau loïc gioù hoaëc treân ñöôøng oáng naïp. Phaàn chính caûm bieán laø moät ñieän trôû coù trò soá nhieät ñieän trôû aâm. ECU duøng nhieät ñoä cô baûn laø 20°C ñeå giaûm löôïng nhieân lieäu phun khi nhieät ñoä khoâng khí naïp taêng cao vaø seõ gia taêng löôïng nhieân lieäu khi nhieät ñoä khoâng khí beù hôn 20°C. Ban quyen © Truong DH Su pham Ky thuat TP. HCM Doøng ñieän 12 voân töø ECU cung caáp qua ñieän trôû coá ñònh R ñeán cöïc THA cuûa ECU ñeå cung caáp cho caûm bieán. Khi nhieät ñoä khoâng khí naïp thay ñoåi -> ñieän trôû cuûa caûm bieán thay ñoåi -> ñieän aùp taïi cöïc THA cuûa ECU thay ñoåi vaø ECU duøng tín hieäu ñieän aùp taïi cöïc THA ñeå xaùc ñònh nhieät ñoä khoâng khí naïp.  Kieåm tra: - Kieåm tra ñieän trôû cuûa caûm bieán thay ñoåi theo nhieät ñoä. - Kieåm tra ñöôøng daây noái töø caûm bieán ñeán ECU ñoäng cô. Thu vien DH SPKT TP. HCM - 104
17. Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån TOYOTA Nhieät ñoä khoâng khí naïp (°C) Ñieän trôû (KΩ) -20 16 KΩ 0 5.9 KΩ 20 2.5 KΩ 40 1.2 KΩ 60 0.6 KΩ 80 0.3 KΩ 100 0.2 KΩ DAEWOO - ISUZU Nhieät ñoä khoâng khí naïp (˚C) Ñieän trô (KΩ) 100 0,185 70 0,450 38 1.800 20 3.400 4 7,500 -7 13.500 -18Ban quyen © Truong DH Su pham Ky thuat TP.25. 000HCM MITSUBISHI Nhieät ñoä khoâng khí naïp (˚C) Ñieän trôû (KΩ) 0 6,0 20 2,7 80 0,4 D. Caûm bieán nhieät ñoä nöôùc laøm maùt. THW hoaëc TW, CTS. Caûm bieán duøng ñeå xaùc ñònh nhieät ñoä nöôùc laøm maùt cuûa ñoäng cô. Caáu truùc caûm bieán goàm moät chaát baùn daãn coù trò soá nhieät ñieän trôû aâm boá trí ôû beân trong caûm bieán. Khi nhieät ñoä nöôùc laøm maùt thaáp thì ñieän trôû cuûa bieán lôùn vaø ngöôïc laïi. Thu vien DH SPKT TP. HCM - 105
18. Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån ECU duøng nhieät ñoä chuaån laø 80°C. Khi nhieät ñoä nöôùc laøm maùt beù hôn 80°C, ECU seõ ñieàu khieån taêng löôïng phun. Ñieän nguoàn 12 voân töø ECU cung caáp cho caûm bieán, khi nhieät ñoä nöôùc laøm maùt thay ñoåi, ñieän aùp taïi cöïc THW thay ñoåi theo vaø ECU duøng tín hieäu naøy ñeå hieäu chænh löôïng phun nhieân lieäu. Löôïng nhieân lieäu phun thay ñoåi theo nhieät ñoä nöôùc laøm maùt laø raát lôùn. Khi caûm bieán bò hôû maïch thì ñieän aùp taïi cöïc THW seõ raát cao, löôïng nhieân lieäu phun seõ taêng maïnh laøm ñoäng cô bò ngoäp xaêng khoâng theå hoaïtBan ñoäng quyen ñöôïc. © Truong Khi caûm DH bieán Su pham bò ngaén Ky thuatmaïch, TP. ñieän HCM aùp taïi cöïc THW laø beù nhaát laøm cho ñoäng cô hoaït ñoäng khoâng oån ñònh, nhaát laø khi nhieät ñoä ñoäng cô döôùi 80˚C.  Kieåm tra: - Kieåm tra nhieät ñoä cuûa caûm bieán thay ñoåi phaûi ñuùng theo nhieät ñoä nöôùc laøm maùt. - Kieåm tra ñöôøng daây noái töø caûm bieán veà hai cöïc cuûa ECU laø THW vaø E2. TOYOTA Nhieät ñoä nöôùc laøm maùt (˚C) Ñieän trôû (KΩ) -20 16 KΩ 0 5,9 KΩ 20 2,5 KΩ 40 1,2 KΩ 60 0,6 KΩ 80 0,3 KΩ 100 0,2 KΩ DAEWOO - ISUZU Nhieät ñoä nöôùc laøm maùt(˚C) Ñieän trôû (KΩ) 100 0,185 Thu vien DH SPKT TP. HCM - 106
19. Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån 70 0,450 38 1,800 20 3,400 4 7,500 -7 13,500 MITSUBISHI Nhieät ñoä nöôùc laøm maùt (°C) Ñieän trôû (KΩ) 0 5,8 20 2,4 40 1,1 80 0,3 E. Caûm bieán vò trí böôùm ga. Caûm bieán vò trí böôùm ga ñöôïc boá trí treân thaân böôùm ga vaø ñöôïc ñieàu khieån bôûi truïc cuûa böôùm ga. Noù chuyeån goùc môû cuûa caùnh böôùm ga thaønh tín hieäu ñieän aùp gôûi veà ECU. Caûm bieán böôùm ga coù caùc chöùc naêng sau. Ñieàu chænh tæ leä hoãn hôïp theo taûi cuûa ñoäng cô: ÔÛ toác ñoä caàm chöøng ñoøi hoûi hoãn hôïp hôi giaøu, khi taûi lôùn phaûi laøm giaøu hoãn hôïp ñeå coâng suaát ñoäng cô phaùt ra toái ña ( λ = 0,85 – 0,95) vaø khi ñoäng cô hoaït ñoäng ôû taûi trung bình phaûi ñaûm baûo ñoäng cô chaïy tieát kieäm (λ =1). Caét nhieân lieäu khi giaûmBan toác: quyen Khi ©giaûm Truong toác DH ECU Su seõpham caên Kycöù thuatvaøo caûm TP. bieánHCM soá voøng quay ñoäng cô vaø caûm bieán vò trí böôùm ga (IDL) ñeå caét nhieân lieäu, nhaèm tieát kieäm nhieân lieäu vaø choáng oâ nhieåm moâi sinh. Toác ñoä caét nhieân lieäu phuï thuoäc nhieät ñoä nöôùc laøm maùt, khi nhieät ñoä ñoäng cô caøng thaáp thì toác ñoä caét nhieân lieäu caøng cao. Laøm giaøu hoãn hôïp khi taêng toác: Khi aán ga ñoät ngoät töø vò trí caàm chöøng, ECU seõ taêng löôïng nhieân lieäu cung caáp ñeå laøm giaøu hoãn hôïp giuùp cho ñoäng cô taêng toác nhanh choùng. 1. Caûm bieán böôùm ga kieåu tieáp ñieåm. Ñaây laø kieåu ñieàu khieån On-Off. Khi truïc böôùm ga xoay seõ laøm cho cam trong caûm bieán xoay theo, tieáp ñieåm di ñoäng di chuyeån doïc theo raõnh cam ñeå xaùc ñònh vò trí taûi cuûa ñoäng cô vaø tín hieäu naøy ñöôïc gôûi veà ECU. Thu vien DH SPKT TP. HCM - 107
20. Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån Caûm bieán vò trí böôùm ga thöôøng söû duïng laø kieåu hai tieáp ñieåm. Vò trí IDL duøng ñeå xaùc ñònh cheá ñoä caàm chöøng vaø PSW duøng ñeå xaùc ñònh cheá ñoä taûi lôùn. Ban quyen © Truong DH Su pham Ky thuat TP. HCM Thu vien DH SPKT TP. HCM - 108
21. Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån Khi ñoäng cô hoaït ñoäng ôû cheá ñoä caàm chöøng, tieáp ñieåm trung gian TL ñöôïc noái vôùi IDL. ÔÛ tröôøng hôïp naøy ñieän aùp taïi cöïc IDL laø 12 voân vaø tín hieäu naøy ñöôïc ECU xaùc ñònh. Tín hieäu caàm chöøng duøng ñeå. Ñieàu chænh tæ leä hoãn hôïp caàm chöøng. Caét nhieân lieäu khi giaûm toác. Laøm giaøu hoãn hôïp khi taêng toác. Khi caùnh böôùm ga môû lôùn, tieáp ñieåm trung gian TL ñöôïc noái vôùi tieáp ñieåm ñaày taûi PSW, ñieän aùp taïi cöïc PSW cuûa ECU laø 12 voân, tín hieäu naøy ñöôïc ECU xaùc ñònh ñeå laøm giaøu hoãn hôïp giuùp cho ñoäng cô phaùt ra coâng Bansuaát quyenlôùn. © Truong DH Su pham Ky thuat TP. HCM ÔÛ cheá ñoä taûi trung bình, tieáp ñieåm trung gian TL khoâng noái vôùi tieáp ñieåm caàm chöøng IDL vaø tieáp ñieåm ñaày taûi PSW. Ñieän aùp taïi cöïc IDL vaø PSW cuûa ECU trong tröôøng hôïp naøy laø 0 voân, ECU duøng tín hieäu naøy ñeå ñieàu khieån tæ leä hoãn hôïp sao cho heä soá khoâng khí » = 1 khi nhieät ñoä ñoäng cô ñaït nhieät ñoä bình thöôøng. Kieåm tra: - Xoay contact maùy On, ñeå böôùm ga ôû vò trí caàm chöøng. - Ño ñieän aùp taïi cöïc IDL: 12 Voân. Ñieän aùp taïi cöïc PSW laø 0 voân. - Xoay böôùm ga töø töø vôùi moät goùc nhoû cho ñeán khi ñieän aùp taïi cöïc IDL laø 0 voân. Goùc xoay nhoû naøy thöôøng ñöôïc cho treân voû cuûa caûm bieán böôùm ga. Ñieàu chænh laïi neáu caàn thieát. - Xoay böôùm ga môû lôùn. Ñieän aùp taïi cöïc PSW laø 12 voân. Thu vien DH SPKT TP. HCM - 109
22. Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån b. Caûm bieán böôùm ga kieåu tuyeán tính. Kieåu naøy ñöôïc söû duïng phoå bieán ôû haõng Honda. Caûm bieán xaùc ñònh vò trí môû cuûa caùnh böôùm ga moät caùch lieân tuïc theo qui luaät moät ñöôøng thaúng, giuùp cho vieäc nhaän bieát goùc môû cuûa böôùm ga ñöôïc chính xaùc hôn. Caûm bieán bao goàm moät ñieän trôû, nguoàn ñieän aùp 5 voân töø ECU cung caáp vaøo hai ñaàu cuûa ñieän trôû, con tröôït di chuyeån treân ñieän trôû theo goùc môû cuûa caùnh böôùm ga. Tín hieäu ñieän aùp VTA hoaëc TPS töø con tröôït gôûi veà ECU ñeå xaùc ñònh ñoä môû cuûa caùnh böôùm ga. Ban quyen © Truong DH Su pham Ky thuat TP. HCM Caûm bieán böôùm ga coù 3 cöïc: VC: Nguoàn 5V töø ECU cung caáp cho caûm bieán. E2: Maùt caûm bieán. TPS: Tín hieäu ñieän aùp xaùc ñònh ñoä môû cuûa böôùm ga. Kieåm tra: - Xoay contact maùy On. - Ño ñieän aùp taïi cöïc VC vaø E2 cuûa caûm bieán: Khoaûng 5 voân. - Ño ñieän aùp taïi cöïc TPS khi böôùm ga ôû vò trí caàm chöøng: 0.5 Voân. Neáu khoâng ñuùng, ñieàu chænh laïi vò trí caûm bieán . - Xoay böôùm ga töø töø vaø kieåm tra ñieän aùp taïi cöïc TPS: Tín hieäu ñieän aùp taêng lieân tuïc. Khi böôùm ga môû toái ña, ñieän aùp taïi cöïc TPS laø 4.0 Voân. Thu vien DH SPKT TP. HCM - 110
23. Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån F. Caûm bieán aùp suaát naïp: PA ( HAC ) Caûm bieán aùp suaát naïp duøng ñeå xaùc ñònh söï thay ñoåi aùp suaát cuûa moâi tröôøng maø oâtoâ ñang hoaït ñoäng. Caáu truùc vaø nguyeân lyù hoaït ñoäng cuûa caûm bieán naøy gioáng nhö MAP sensor. Caûm bieán ñöôïc boá trí beân trong khoang haønh lyù, trong boä ño gioù (Karman), beân trong ECU cuûa ñoäng cô Khi xe hoaït ñoäng ôû vuøng cao , do aùp suaát cuûa moâi tröôøng thaáp neân maät ñoä khoâng khí naïp giaûm. Nguyeân nhaân naøy seõ laøm cho hoãn hôïp seõ giaøu xaêng, ECU söû duïng tín hieäu cuûa caûm bieán aùp suaát naïp ñeå hieäu chænh laïi löôïng nhieân lieäu cung caáp cho phuø hôïp. Ban quyen © Truong DH Su pham Ky thuat TP. HCM Caûm bieán aùp suaát naïp PA coøn goïi laø caûm bieán buø ñoä cao HAC ( Hight-Altitude Compensation). Kieåm tra: - Xoay contact maùy On. - Kieåm tra ñieän aùp taïi cöïc VC – E2 cuûa ECU: Khoaûng 5 voân. Thu vien DH SPKT TP. HCM - 111
24. Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån - Kieåm tra ñieän aùp taïi cöïc HAC cuûa ECU: 0,3 – 4,9 voân. Neáu khoâng coù ñieän aùp, kieåm tra ñöôøng daây noái töø cöïc HAC cuûa caûm bieán ñeán cöïc HAC cuûa ECU. G. Caûm bieán oâxy. OX Caûm bieán oâxy hay coøn goïi laø caûm bieán » coù nhieäm vuï laøm saïch khí thaûi. Caûm bieán oâxy thöôøng ñöôïc trang bò ôû moät soá xe coù söû duïng boä loïc khí thaûi. Caûm bieán chæ ñieàu chænh tæ leä hoãn hôïp thay ñoåi trong moät phaïm vi heïp so vôùi tæ leä theo lyù thuyeát. Caûm bieán ñöôïc boá trí treân ñöôøng oáng thaûi. Thaønh phaàn chính cuûa caûm bieán laø hôïp chaát Zirconium ñioâxyt ( ZrO2). Maët trong vaø maët ngoaøi cuûa ñöôïc phuû moät lôùp moûng platin. Khoâng khí töø moâi tröôøng ñöôïc cung caáp vaøo maët trong cuûa caûm bieán vaø maët ngoaøi cuûa caûm bieán thì tieáp xuùc vôùi khí thaûi qua trung gian cuûa moät löôùi baûo veä. Neáu beà maët beân trong cuûa chaát ZrO2 coù noàng ñoä oâxy cheânh leäch lôùn hôn beà maët beân ngoaøi ôû nhieät ñoä töø 400°C thì chaát ZrO2 seõ sinh ra moät ñieän aùp. Khi hoãn hôïp khoâng khí vaø nhieân lieäu coù trong buoàng ñoát ngheøo thì löôïng oâxy coù raát nhieàu trong khí thaûi, do vaäy söï cheânh leäch haøm löôïng oâxy giöõa maët trong vaø maët ngoaøi cuûa caûm bieán beù neân ñieän aùp sinh ra töø hôïp chaát ZrO2 cuõng beù. Ngöôïc laïi, neáu hoãn hôïp trong buoàng ñoát giaøu, löôïng oâxy coù trong khí thaûi haàu nhö khoâng coù, ñieän aùp sinh ra ôû chaát ZrO2 lôùn (Khoaûng 1 voân). Ban quyen © Truong DH Su pham Ky thuat TP. HCM ECU duøng tín hieäu cuûa caûm bieán oâxy ñeå taêng hoaëc giaûm löôïng nhieân lieäu phun nhaèm giöõ cho tæ soá khoâng khí vaø nhieân lieäu ôû gaàn giaù trò lyù töôûng » = 1. Trong thöïc nghieäm ngöôøi ta thaáy raèng, khi heä soá khoâng khí » =1, ñieän aùp phaùt ra töø caûm bieán oâxy laø 0,45 voân. Neáu ñieän aùp phaùt ra cao hôn 0,45 voân thì hoãn hôïp giaøu nhieân lieäu. Neáu ñieän aùp töø caûm bieán beù hôn 0,45 voân, hoãn hôïp trong buoàng ñoát ngheøo. Thu vien DH SPKT TP. HCM - 112
25. Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån Do tín hieäu ñieän aùp phaùt ra töø caûm bieán oâxy raát beù, neân ñöôøng daây daãn tín hieäu cuûa caûm bieán oâxy phaûi ñöôïc choáng nhieåu thaät toát ñeå ñaûm baûo söï chính xaùc tín hieäu ñieän aùp gôûi veà ECU. Caûm bieán oâxy chæ tham gia hieäu chænh khi: Khi coù söï cheânh leäch noàng ñoä oâxy giöõa maët trong vaø maët ngoaøi cuûa caûm bieán ôû nhieät ñoä töø 400°C trôû leân. Vaø ôû caùc cheá ñoä khoâng coù söï hieäu chænh laøm giaøu hoãn hôïp. Khi ñoäng cô hoaït ñoäng coù söï tham gia hieäu chænh cuûa caûm bieán oâxy, thì ngöôøi ta goïi ñoäng cô laøm vieäc theo chu trình kín. Kieåm tra caûm bieán oâxy. Ban quyen © Truong DH Su pham Ky thuat TP. HCM - Khôûi ñoäng ñoäng cô. - Cho ñoäng cô hoaït ñoäng ñeå ñoäng cô ñaït nhieät ñoä bình thöôøng. - Ñeå ñoäng cô hoaït ñoäng ôû soá voøng quay 2500 v/p. - Ño xung tín hieäu phaùt ra töø caûm bieán oâxy: 8 xung trong thôøi gian 10 giaây. G. Tín hieäu khôûi ñoäng. STA Khi khôûi ñoäng, tín hieäu töø cöïc ST cuûa contact maùy ñöôïc gôûi veà cöïc STA cuûa ECU ñoäng cô. Tín hieäu STA duøng ñeå laøm giaøu hoãn hôïp khi khôûi ñoäng vaø sau khôûi ñoäng. Thu vien DH SPKT TP. HCM - 113
26. Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån Tröôøng hôïp oâtoâ söû duïng hoäp soá töï ñoäng (A/T), tín hieäu khôûi ñoäng ñöôïc ñieàu khieån qua trung gian cuûa contact tay soá boá trí ôû hoäp soá. Contact tay soá laø On khi tay soá ôû vò trí P hoaëc N. Cöïc Ñieàu kieän Ñieän aùp STA – E1 Contact On 0 Voân STA – E1 Khôûi ñoäng 12 Voân H. Tín hieäu ñieän aùp aéc quy. +B – E1 Khi contact maùy On, doøng ñieän ñi qua cuoän daây cuûa rô le chính veà maùt, laøm cho tieáp ñieåm rô le chính ñoùng vaø ñieän nguoàn seõ cung caáp cho ECU ôû cöïc +B-E1. Trong quaù trình ñoäng cô hoaït ñoäng tín hieäu naøy coøn duøng ñeå hieäu chænh thôøi gian phun khi ñieän aùp nguoàn cung caáp ñeán ECU thay ñoåi. Khi ñieän aùp nguoàn beù hôn 14 voân thì ECU hieäu chænh taêng thôøi gian môû kim phun vaø khi ñieän aùp cung caáp ñeán cöïc +B cao hôn 14 voân thì ECU seõ ñieàu khieån giaûm thôøi gian môû kim phun. Ban quyen © Truong DH Su pham Ky thuat TP. HCM Cöïc Ñieàu kieän Ñieän aùp +B – E1 Contact Off 0 Voân +B – E1 Contact On 12 Voân Kieåm tra: - Xoay contact maùy On. - Kieåm tra ñieän aùp taïi cöïc +B-E1 cuûa ECU: Khoaûng 12 voân. Neáu khoâng coù ñieän aùp, kieåm tra: Kieåm tra söï lieân tuïc cuûa ñöôøng daây noái töø cöïc E1 cuûa ECU vôùi aâm aéc quy. Kieåm tra caùc caàu chì. Kieåm tra rô le chính. Kieåm tra ñöôøng daây. Thu vien DH SPKT TP. HCM - 114
27. Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån II. Ñieàu khieån phun nhieân lieäu ( L-Jetronic). Trong quaù trình laøm vieäc, ECU xaùc ñònh tình traïng laøm vieäc cuûa ñoäng cô thoâng qua caùc caûm bieán, töø ñoù ECU seõ ñieàu khieån thôøi gian môû cuûa kim phun ñeå cung caáp löôïng nhieân lieäu chính xaùc cho caùc xy lanh. Thôøi gian môû kim phun thöïc teá goàm thôøi gian phun cô baûn + thôøi gian phun hieäu chænh. Thôøi gian phun cô baûn döïa vaøo hai thoâng soá: löôïng khoâng khí naïp thöïc teá vaø soá voøng quay cuûa truïc khuyûu ñoäng cô. Löôïng phun cô baûn tæ leä thuaän vôùi löu löôïng khoâng khí naïp vaø tæ leä nghòch vôùi soá voøng quay truïc khuyûu. Caùc caûm bieán coøn laïi duøng ñeå hieäu chænh löu löôïng phun cho chính xaùc. 1. Khi khôûi ñoäng: Tín hieäu STA töø contact maùy gôûi veà ECU ñeå laøm giaøu hoãn hôïp. Trong quaù trình khôûi ñoäng do toác ñoä truïc khuyûu chaäm, caùc luoàng khoâng khí naïp vaøo ñoäng cô bò dao ñoäng neân boä ño gioù xaùc ñònh löu löôïng khoâng khí naïp khoâng chính xaùc. Do vaäy, ôû cheá ñoä naøy löôïng phun cô baûn ñöôïc laáy töø tín hieäu cuûa caûm bieán nhieät ñoä nöôùc laøm maùt. Caùc caûm bieán tham gia hieäu chænh löu löôïng phun goàm caûm bieán nhieät ñoä khoâng khí naïp vaø tín hieäu ñieän aùp cuûa aéc quy. - Löôïng phun cô baûn: STA vaø THW. - Löôïng phun hieäu chænh: THA, +B. 2. Sau khôûi ñoäng: Caàn phaûi laøm giaøu hoãn hôïp trong thôøi gian ngaén. Löôïng phun cô baûn caên cöù vaøo löu löôïng khoâng khí naïp vaø soá voøng quay cuûa ñoäng cô. Ñieän aùp taïi cöïc +B (ECU) vaø caùc caûm bieán coøn laïi duøng ñeå hieäu chænh löu löôïng phun. 3. Laøm aám: Sau khôûi ñoäng, neáu nhieät ñoä nöôùc laøm maùt beù hôn 80ºC, ECU seõ ñieàu khieån laøm giaøu Ban quyen © Truong DH Su pham Ky thuat TP. HCM hoãn hôïp caên cöù vaøo tín hieäu ñieän aùp taïi cöïc THW. - Löôïng phun cô baûn: VS ( PIM) vaø IG (TDC). - Löôïng phun hieäu chænh: THW, THA. +B. 4. Caàm chöøng: Toác ñoä caàm chöøng laø toác ñoä laøm vieäc oån ñònh thaáp nhaát cuûa ñoäng cô khi nhieät ñoä nöôùc laøm maùt laø oån ñònh ( 80ºC - 95ºC). - Löôïng phun cô baûn: VS ( PIM) vaø IG (TDC). - Löôïng phun hieäu chænh: THA, IDL, +B. 5. Taûi trung bình: Thoâng thöôøng giai ñoïan laøm aám xaûy ra trong thôøi gian khoaûng 5 phuùt. Neân khi ñoäng cô laøm vieäc ôû cheá ñoä taûi trung bình thì nhieät ñoä nöôùc laøm maùt ñaõ oån ñònh. - Löôïng phun cô baûn: VS ( PIM) vaø IG (TDC). - Löôïng phun hieäu chænh: THA. OX, HAC. 6. Taûi lôùn: Cheá ñoä naøy töông öùng caùnh böôùm ga môõ töø 85% ñeán 100%. Ñoäng cô caàn phaûi laøm giaøu hoãn hôïp ñeå ñoäng cô phaùt ra coâng suaát toái ña. - Löôïng phun cô baûn: VS ( PIM) vaø IG (TDC). - Löôïng phun hieäu chænh: THA, HAC, PSW. 7. Giaûm toác: Caét nhieân lieäu khi giaûm toác ñeå tieát kieäm nhieân lieäu vaø choáng oâ nhieåm moâi tröôøng. ECU ñoäng cô caên cöù vaøo caùc tín hieäu sau. - Caûm bieán vò trí böôùm ga: IDL. - Tín hieäu IG. - Nhieät ñoä nöôùc laøm maùt. Thu vien DH SPKT TP. HCM - 115
28. Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån Khi giaûm toác ñoät ngoät thì böôùm ga ñoùng kín (TL noái IDL), nhöng tín hieäu IG xaùc ñònh soá voøng quay cuûa ñoäng cô cao, ECU seõ ñieàu khieån caét nhieân lieäu cho tôùi toác ñoä qui ñònh cuûa nhaø cheá taïo. Neáu nhieät ñoä nöôùc laøm maùt thaáp, soá voøng quay caét nhieân lieäu seõ cao ñeå ñaûm baûo ñoäng cô laøm vieäc oån ñònh. Toác ñoä caét nhieân lieäu thay ñoåi theo nhieät ñoä nöôùc laøm maùt. 8. Haïn cheá soá voøng quay: Khi soá voøng quay ñoäng cô vöôït quaù möùc, löïc quaùn tính cuûa caùc chi tieát raát lôùn coù theå laøm hoûng ñoäng cô. Do vaäy, khi soá voøng quay vöôït quaù qui ñònh thì ECU seõ ñieàu khieån caét nhieân lieäu caên cöù vaøo tín hieäu IG. III. Maïch ñieän ñieàu khieån kim phun. Ban quyen © Truong DH Su pham Ky thuat TP. HCM Theo sô ñoà maïch ñieän treân, boán kim phun söû duïng laø kim phun coù ñieän trôû thaáp vaø kieåu phun laø phun haøng loaït. Ñieän döông cung caáp cho moãi kim phun ñöôïc laáy töø cöïc IG cuûa cotact maùy, Moãi cöïc coøn laïi cuûa caùc kim phun noái veà ECU. Thôøi gian môû cuûa caùc kim phun do ECU ñieàu khieån caên cöù vaøo tín hieäu töø caùc caûm bieán. IV. Sô ñoà maïch ñieän. 1. Xaùc ñònh vò trí caùc cöïc cuûa ECU. Vò trí caùc cöïc cuûa ECU ñöôïc cho trong caùc taøi lieäu kyõ thuaät cuï theå. ÔÛ moät soá haõng, beân trong ECU coù ghi chöùc naêng cuûa moãi cöïc. TT KYÙ HIEÄU TEÂN GOÏI 1 E2 Cöïc maùt cuûa caùc caûm bieán noái veà ECU Thu vien DH SPKT TP. HCM - 116
29. Truong DH SPKT TP. HCM Heä thoáng ñieän ñieàu khieån 2 VS Tín hieäu ñieän aùp xaùc ñònh löu löôïng khoâng khí naïp 3 VC Tín hieäu ñieän aùp so saùnh töø boä ño gioù 4 OX Tín hieäu caûm bieán oâxy 5 IG Tín hieäu soá voøng quay ñoäng cô 6 VB Ñieän nguoàn 12 voân töø ECU cung caáp cho boä ño gioù 7 +B Ñieän nguoàn töø rô le chính cung caáp cho ECU 8 STA Tín hieäu khôûi ñoäng töø cöïc ST cuûa contact maùy gôûi veà ECU 9 IDL Tín hieäu caàm chöøng cuûa caûm bieán vò trí böôùm ga 10 PSW Tín hieäu ñaày taûi cuûa caûm bieán vò trí böôùm ga 11 TL Tieáp ñieåm trung gian cuûa caûm bieán vò trí böôùm ga 12 THW Tín hieäu ñieän aùp cuûa caûm bieán nhieät ñoä nöôùc laøm maùt 13 E1 ECU noái vôùi aâm aéc quy 14 THA Tín hieäu ñieän aùp xaùc ñònh nhieät ñoä khoâng khí naïp 15 #10 Cöïc kim phun noái veà ECU 16 #20 Cöïc kim phun noái veà ECU 17 E01 ECU noái vôùi aâm aéc quy 18 E02 ECU noái vôùi aâm aéc quy 19 PIM Tín hieäu cuûa caûm bieán chaân khoâng 20 VCC Nguoàn 5 voân caáp töø ECU 21 E21 Maùt caûm bieán 22 VF Cöïc xaùc ñònh tæ soá A/F 23 PA, HAC Tín hieäu ñieän aùp cuûa caûm bieán ñoä cao 24 E11 Ban quyen © Truong DH SuEcu pham noái aâmKy aécthuat quy TP. HCM 2. Sô ñoà maïch ñieän. Thu vien DH SPKT TP. HCM - 117