›
›

Giáo trình Quản lý chất thải sinh hoạt

pdf 111 trang phuongnguyen 2470
Download
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Giáo trình Quản lý chất thải sinh hoạt", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

  • pdfgiao_trinh_quan_ly_chat_thai_sinh_hoat.pdf

Nội dung text: Giáo trình Quản lý chất thải sinh hoạt

  1. CÔNG TY MÔI TRƯỜNG TẦM NHÌN XANH GIÁO TRÌNH QUẢN LÝ CHẤT THẢI SINH HOẠT
  2. COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Tel: (08)5150181 GREE Fax: (08)4452694 TAÀM NHÌN XANH www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT CHÖÔNG 1 TOÅNG QUAN VEÀ HEÄ THOÁNG KYÕ THUAÄT QUAÛN LYÙ CHAÁT THAÛI RAÉN SINH HOAÏT 1.1 SÖÏ HÌNH THAØNH CHAÁT THAÛI RAÉN SINH HOAÏT Nguyeân vaät lieäu Chaát thaûi Chaát thaûi Cheá bieán Thu hoài vaø taùi cheá Cheá bieán laàn 2 Tieâu thuï Thaûi boû Hình 1.1 Söï hình thaønh chaát thaûi raén Ghi chuù: Nguyeân vaät lieäu, saûn phaåm, vaø caùc thaønh phaàn thu hoài vaø taùi söû duïng Chaát thaûi Chaát thaûi raén sinh hoaït sinh ra töø hoaït ñoäng haøng ngaøy cuûa con ngöôøi. Raùc sinh hoaït thaûi ra ôû moïi nôi moïi luùc trong phaïm vi thaønh phoá hoaëc khu daân cö, töø caùc hoä gia ñình, khu thöông maïi, chôï vaø caùc tuï ñieåm buoân baùn, nhaø haøng, khaùch saïn, coâng vieân, khu vui chôi giaûi trí, caùc vieän nghieân cöùu, tröôøng hoïc, caùc cô quan nhaø nöôùc Cuoäc caùch maïng veà coâng nghieäp ñaõ mang laïi nhieàu lôïi ích cho con ngöôøi nhö naâng cao möùc soáng, coâng taùc phuïc vuï ngaøy caøng toát hôn, nhöng ñoàng thôøi cuõng sinh ra moät löôïng chaát thaûi raén khaù lôùn. Nhöõng naêm ñaàu cuûa thaäp kyû 80, chaát thaûi raén coâng nghieäp ñaëc bieät laø chaát thaûi ñoäc haïi ñaõ trôû thaønh vaán ñeà moâi tröôøng ñang ñöôïc quan taâm haøng ñaàu. Cho ñeán nhöõng naêm 1990, khi caùc thoâng tin khoa hoïc ñang trình baøy caùc vaán ñeà coù theå xaûy ra thì chaát thaûi raén ñaõ TS: Nguyeãn Trung Vieät 1-1 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2007 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
  3. COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Tel: (08)5150181 GREE Fax: (08)4452694 TAÀM NHÌN XANH www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT lieân tuïc gaây aûnh höôûng lôùn ñeán moâi tröôøng vaø nhieàu nöôùc ñaõ phaûi ñaàu tö khoâng nhoû ñeå giaûi quyeát vaán ñeà naøy baèng caùc chöông trình moâi tröôøng ñaëc bieät. 1.2 HEÄ THOÁNG QUAÛN LYÙ CHAÁT THAÛI RAÉN SINH HOAÏT 1.2.1 Cô caáu vaø sô ñoà toå chöùc quaûn lyù chaát thaûi raén ñoâ thò Quaûn lyù chaát thaûi raén laø vaán ñeà then choát cuûa vieäc ñaûm baûo moâi tröôøng soáng cuûa con ngöôøi maø caùc ñoâ thò phaûi coù keá hoaïch toång theå quaûn lyù chaát thaûi raén thích hôïp môùi coù theå xöû lyù kòp thôøi vaø coù hieäu quaû. Moät caùch toång quaùt, caùc hôïp phaàn chöùc naêng cuûa moät heä thoáng quaûn lyù chaát thaûi raén sinh hoaït ñöôïc minh hoaï ôû hình 1.2 Sô ñoà toång theå cuûa heä thoáng quaûn lyù chaát thaûi raén ôû moat soá ñoâ thò lôùn ôû Vieät Nam ñöôïc trình baøy ôû hình1.3 Nguoàn phaùt sinh chaât thaûi Gom nhaët, taùch vaø löu tröõ taïi nguoàn Thu gom Trung chuyeån vaø Taùch, xöû lyù vaø vaän chuyeån taùi cheá Tieâu huyû Hình1.2 Nhöõng hôïp phaàn chöùc naêng cuûa moät heä thoáng quaûn lyù chaát thaûi raén. TS: Nguyeãn Trung Vieät 1-2 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2007 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
  4. COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Tel: (08)5150181 GREE Fax: (08)4452694 TAÀM NHÌN XANH www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT 1.2.2 Nhieäm vuï cuûa caùc cô quan chöùc naêng trong heä thoáng quaûn lyù chaát thaûi raén ôû moat soá ñoâ thò lôùn ôû Vieät Nam. Boä Khoa Hoïc Coâng Ngheä Vaø Moâi Tröôøng chòu traùch nhieäm vaïch chieán löôïc caûi thieän moâi tröôøng chung cho caû nöôùc, tö vaán cho Nhaø nöôùc trong vieäc ñeà xuaát luaät leä chính saùch quaûn lyù moâi tröôøng quoác gia. Boä xaây döïng höôùng daãn chieán löôïc quaûn lyù vaø xaây döïng ñoâ thò, quaûn lyù chaát thaûi. Uyû ban nhaân daân thaønh phoá chæ ñaïo Uyû ban nhaân daân caùc quaän, huyeän, sôû Khoa Hoïc Coâng Ngheä Vaø Moâi Tröôøng vaø sôû Giao Thoâng Coâng Chính thöïc hieän nhieäm vuï baûo veä moâi tröôøng ñoâ thò, chaáp haønh nghieâm chænh chieán löôïc chung vaø luaät phaùp chung veà baûo veä moâi tröôøng cuûa Nhaø nöôùc thoâng qua vieäc xaây döïng caùc quy taéc, quy cheá cuï theå trong vieäc baûo veä moâi tröôøng cuûa thaønh phoá. Coâng ty moâi tröôøng vaø ñoâ thò laø cô quan tröïc tieáp ñaûm nhaän nhieäm vuï xöû lyù chaát thaûi raén, baûo veä veä sinh moâi tröôøng theo nhieäm vuï cuûa sôû Giao Thoâng Coâng Chính giao. Boä khoa hoïc coâng ngheä Boä xaây döïng UBND thaønh phoá vaø moâi tröôøng Sôû GTCC Sôû khoa hoïc coâng ngheä vaø moâi tröôøng Coâng ty moâi tröôøng ñoâ UBND caáp thò döôùi Chieán löôïc, ñeà xuaát luaät Thu gom, vaän chuyeån phaùp loaïi Xöû lyù, tieâu huyû Quy taéc, boû chaát thaûi quy cheá loaïi boû Chaát thaûi raén chaát thaûi Cö daân vaø khaùch vaõn lai(nguoàn taïo ra chaát thaûi raén) Hình 1.3: Sô ñoà heä thoáng quaûn lyù chaát thaûi ôû moät soá ñoâ thò lôùn ôû Vieät Nam. TS: Nguyeãn Trung Vieät 1-3 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2007 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
  5. COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Tel: (08)5150181 GREE Fax: (08)4452694 TAÀM NHÌN XANH www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT CHÖÔNG 2 NGUOÀN PHAÙT SINH, THAØNH PHAÀN,TÍNH CHAÁT CUÛA CHAÁT THAÛI RAÉN SINH HOAÏT 2.1 NGUOÀN PHAÙT SINH CTRSH Caùc nguoàn chuû yeáu phaùt sinh chaát thaûi raén sinh hoaït bao goàm: + Töø caùc khu daân cö; + Töø caùc trung taâm thöông maïi; + Töø caùc vieän nghieân cöùu, cô quan, tröôøng hoïc, caùc coâng trình coâng coäng; + Töø caùc dòch vuï ñoâ thò, saân bayï; + Töø caùc traïm xöû lyù nöôùc thaûi vaø töø caùc oáng thoaùt nöôùc cuûa thaønh phoá; + Töø caùc khu coâng nghieäp; Caùc hoaït ñoäng kinh teá xaõ hoäi cuûa con ngöôøi Caùc quaù Hoaït ñoäng Caùc hoaït Caùc hoaït trình phi soáng vaø taùi ñoäng quaûn ñoäng giao saûn xuaát saûn sinh lyù tieáp vaø ñoái con ngöôøi ngoaïi CHAÁT THAÛI SINH HOAÏT Hình 2.1: Caùc nguoàn phaùt sinh chaát thaûi sinh hoaït. TS: Nguyeãn Trung Vieät 2-1 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2007 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
  6. COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Tel: (08)5150181 GREE Fax: (08)4452694 TAÀM NHÌN XANH www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT 2.2 THAØNH PHAÀN CTRSH Thaønh phaàn lyù, hoaù hoïc cuûa chaát thaûi raén ñoâ thò raát khaùc nhau tuyø thuoäc vaøo töøng ñòa phöông, vaøo caùc muøa khí haäu, vaøo ñieàu kieän kinh teá vaø nhieàu yeáu toá khaùc. Baûng 2.1 : Ñònh nghóa thaønh phaàn cuûa CTRSH Thaønh phaàn Ñònh nghóa Ví duï 1. caùc chaát chaùy ñöôïc a. Giaáy Caùc vaät lieäu laøm töø giaáy boät Caùc tuùi giaáy, maûnh bìa, giaáy vaø giaáy. veä sinh b. Haøng deät Coù nguoàn goác töø caùc sôïi. Vaûi, len, nilon c. Thöïc phaåm Caùc chaát thaûi töø ñoà aên thöïc Coïng rau, voû quaû, thaân caây, phaåm. loãi ngoâ d. Coû, goã cuûi, rôm raï Caùc vaät lieäu vaø saûn phaåm Ñoà duøng baèng goã nhö baøn, ñöôïc cheá taïo töø goã, tre, rôm gheá, ñoà chôi, voû döøa e. Chaát deûo Caùc vaät lieäu vaø saûn phaåm Phim cuoän, tuùi chaát deûo, chai, ñöôïc cheá taïo töø chaát deûo. loï. Chaát deûo, caùc ñaàu voøi, daây ñieän f. Da vaø cao su Caùc vaät lieäu vaø saûn phaåm Boùng, giaøy, ví, baêng cao su ñöôïc cheá taïo töø da vaø cao su. 2. Caùc chaát khoâng chaùy a. Caùc kim loaïi saét Caùc vaät lieäu vaø saûn phaåm Voû hoäp, daây ñieän, haøng raøo, ñöôïc cheá taïo töø saét maø deã bò dao, naép loï nam chaâm huùt. b. Caùc kim loaïi phi saét Caùc vaät lieäu khoâng bò nam Voû nhoâm, giaáy bao goùi, ñoà chaâm huùt. ñöïng c. Thuyû tinh Caùc vaät lieäu vaø saûn phaåm Chai loï, ñoà ñöïng baèng thuyû ñöôïc cheá taïo töø thuyû tinh. tinh, boùng ñeøn d. Ñaù vaø saønh söù Baát kyø caùc loaïi vaät lieäu Voû chai, oác, xöông, gaïch, ñaù, khoâng chaùy khaùc ngoaøi kim goám loaïi vaø thuyû tinh. 3. Caùc chaát hoãn hôïp Taát caû caùc vaät lieäu khaùc Ñaù cuoäi, caùt, ñaát, toùc khoâng phaân loaïi trong baûng naøy. Loaïi naøy coù theå chia thaønh hai phaàn: kích thöôùc lôùn hôn 5mm vaø loaïi nhoû hôn 5 mm. TS: Nguyeãn Trung Vieät 2-2 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2007 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
  7. COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Tel: (08)5150181 GREE Fax: (08)4452694 TAÀM NHÌN XANH www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT Baûng 2.2 Caùc loaïi chaát thaûi ñaëc tröng töø nguoàn thaûi sinh hoaït. Nguoàn thaûi Thaønh phaàn chaát thaûi Chaát thaûi thöïc phaåm Khu daân cö vaø thöông maïi Giaáy Carton Nhöïa Vaûi Cao su Raùc vöôøn Goã Caùc loaïi khaùc: Taõ loùt, khaên veä sinh, Nhoâm Kim loaïi chöùa saét Chaát thaûi theå tích lôùn Chaát thaûi ñaëc bieät Ñoà ñieän gia duïng Haøng hoaù (white goods) Raùc vöôøn thu gom rieâng Pin Daàu Loáp xe Chaát thaûi nguy haïi Gioáng nhö trình baøy trong muïc chaát thaûi khu daân cö vaø khu Chaát thaûi töø vieän nghieân cöùu, thöông maïi. coâng sôû Röûa ñöôøng vaø heûm phoá: Buïi, raùc, xaùc ñoäng vaät, xe maùy hoûng. Chaát thaûi töø dòch vuï Coû, maãu caây thöøa, goác gaây, caùc oáng kim loaïi vaø nhöïa cuõ. Chaát thaûi thöïc phaåm, giaáy baùo, carton, giaáy loaïi hoãn hôïp, chai nöôùc giaûi khaùt, can söõa vaø nöôùc uoáng, nhöïa hoãn hôïp, vaûi, gieû raùch, 2.3 TÍNH CHAÁT CUÛA CTRSH 2.3.1 TÍNH CHAÁT LYÙ HOÏC CUÛA CTRSH Nhöõng tính chaát lyù hoïc quan troïng cuûa chaát thaûi raén sinh hoaït bao goàm khoái löôïng rieâng, ñoä aåm, kích thöôùc haït vaø söï phaân boá kích thöôùc, khaû naêng giöõ nöôùc vaø ñoä xoáp (ñoä roãng) cuûa raùc ñaõ neùn. TS: Nguyeãn Trung Vieät 2-3 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2007 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
  8. COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Tel: (08)5150181 GREE Fax: (08)4452694 TAÀM NHÌN XANH www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT 2.3.1.1 Khoái löôïng rieâng Khoái löôïng rieâng ñöôïc ñònh nghóa laø khoái löôïng vaät chaát treân moät ñôn vò theå tích, tính baèng lb/ft3, lb/yd3, hoaëc kg/m3. Ñieàu quan troïng caàn ghi nhôù raèng, khoái löôïng rieâng cuûa chaát thaûi raén sinh hoaït seõ raát khaùc nhau tuyø töøng tröôøng hôïp: raùc ñeå töï nhieân khoâng chöùa trong thuøng, raùc chöùa trong thuøng vaø khoâng neùn, raùc chöùa trong thuøng vaø neùn. Do ñoù, soá lieäu khoái löôïng rieâng cuûa chaát thaûi raén sinh hoaït chæ coù yù nghóa khi ñöôïc ghi chuù keøm theo phöông phaùp xaùc ñònh khoái löôïng rieâng. Khoái löôïng rieâng cuûa moät soá thaønh phaàn chaát thaûi coù trong raùc sinh hoaït chöùa trong thuøng, coù neùn, hoaëc khoâng neùn ñöôïc trình baøy trong Baûng 2.1. Khoái löôïng rieâng cuûa raùc seõ raát khaùc nhau tuyø theo vò trí ñòa lyù, muøa trong naêm, thôøi gian löu tröõ, Do ñoù, khi choïn giaù trò khoái löôïng rieâng caàn phaûi xem xeùt caû nhöõng yeáu toá naøy ñeå giaûm bôùt sai soá keùo theo cho caùc pheùp tính toaùn. Khoái löôïng rieâng cuûa raùc sinh hoaït ôû caùc khu ñoâ thò laáy töø caùc xe eùp raùc thöôøng dao ñoäng trong khoaûng töø 300 ñeán 700 lb/yd3 (töø 178 kg/m3 ñeán 415 kg/m3), vaø giaù trò ñaëc tröng thöôøng vaøo khoaûng 500 lb/yd3 (297 kg/m3). 2.3.1.2 Ñoä aåm Ñoä aåm cuûa chaát thaûi raén thöôøng ñöôïc bieåu dieãn theo moät trong hai caùch: tính theo thaønh phaàn phaàn traêm khoái löôïng öôùt vaø thaønh phaàn phaàn traêm khoái löôïng khoâ. Trong lónh vöïc quaûn lyù chaát thaûi raén, phöông phaùp khoái löôïng öôùt thoâng duïng hôn. Baûng 2.3 Khoái löôïng rieâng vaø haøm löôïng aåm cuûa caùc chaát thaûi coù trong raùc sinh hoaït. Khoái löôïng rieâng (lb/yd3) Ñoä aåm (% khoái löôïng) Loaïi chaát thaûi Khoaûng dao Ñaëc tröng Khoaûng dao Ñaëc tröng ñoäng ñoäng Raùc khu daân cö (Khoâng neùn) Thöïc phaåm 220-810 490 50-80 70 Giaáy 70-220 150 4-10 6 Carton 70-135 85 4-8 5 Nhöïa 70-220 110 1-4 2 Vaûi 70-170 110 6-15 10 Cao su 170-340 220 1-4 2 Da 170-440 270 8-12 10 Raùc vöôøn 100-380 170 30-80 60 Goã 220-540 400 15-40 20 Thuyû tinh 270-810 330 1-4 2 Lon thieác 85-270 150 2-4 3 Nhoâm 110-405 270 2-4 2 Caùc kim loaïi khaùc 220-1940 540 2-4 3 TS: Nguyeãn Trung Vieät 2-4 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2007 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
  9. COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Tel: (08)5150181 GREE Fax: (08)4452694 TAÀM NHÌN XANH www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT Buïi, tro, 540-1685 810 6-12 8 Tro 1095-1400 1255 6-12 6 Raùc röôûi 150-305 220 5-20 15 Raùc vöôøn Laù (xoáp vaø khoâ) 50-250 100 20-40 30 Coû töôi (xoáp vaø öôùt) 350-500 400 40-80 60 Coû töôi (öôùt vaø neùn) 1000-1400 1000 50-90 80 Raùc vöôøn (vuïn) 450-600 500 20-70 50 Raùc vöôøn (composted) 450-650 550 40-60 50 Raùc khu ñoâ thò Xe eùp raùc 300-760 500 15-40 20 Taïi baõi raùc - Neùn bình thöôøng 610-840 760 15-40 25 - Neùn toát 995-1250 1010 15-40 25 Raùc khu thöông maïi Raùc thöïc phaåm (öôùt) 800-1600 910 50-80 70 Thieát bò gia duïng 250-340 305 0-2 1 Raùc khu thöông maïi (tt) Thuøng goã 185-270 185 10-30 20 Phaàn reûo caây 170-305 250 20-80 5 Raùc chaùy ñöôïc 85-305 200 10-30 15 Raùc khoâng chaùy 305-610 505 5-15 10 Raùc hoãn hôïp 235-305 270 10-25 15 Raùc xaây döïng vaø phaù dôõ Raùc khu phaù dôõ (khoâng 1685-2695 2395 2-10 4 chaùy) Raùc khu phaù dôõ (chaùy ñöôïc) 505-675 605 4-15 8 Raùc xaây döïng (chaùy ñöôïc) 305-605 440 4-15 8 Betoâng vôõ 2020-3035 2595 0-5 - Raùc coâng nghieäp Buøn hoaù chaát (öôùt) 1350-1855 1685 75-99 80 Tro 1180-1515 1350 2-10 4 Vuïn da 170-420 270 6-15 10 Vuïn kim loaïi naëng 2530-3370 3000 0-5 - Traùi caây thaûi boû (hoãn hôïp) 420-1265 605 60-90 75 Phaân boùn (öôùt) 1515-1770 1685 75-96 94 Rau coû thaûi boû (hoãn hôïp) 340-1180 605 60-90 75 Vuïn kim loaïi nheï 840-1515 1245 0-5 - Vuïn kim loaïi (hoãn hôïp) 1180-2530 1515 0-5 - Daàu, haéc ín, nhöïa ñöôøng 1350-1685 1600 0-5 2 Maït cöa 170-590 490 10-40 20 TS: Nguyeãn Trung Vieät 2-5 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2007 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
  10. COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Tel: (08)5150181 GREE Fax: (08)4452694 TAÀM NHÌN XANH www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT Vaûi thaûi 170-370 305 6-15 10 Goã thaûi (hoãn hôïp) 675-1140 840 30-60 25 Raùc noâng nghieäp Raùc noâng nghieäp (hoãn hôïp) 675-1265 945 40-80 50 Xaùc suùc vaät 340-840 605 - - Lb/yd3 x 0.5933 = kg/m3 2.3.1.3 Kích thöôùc vaø söï phaân boá kích thöôùc Kích thöôùc vaø söï phaân boá kích thöôùc cuûa caùc thaønh phaàn coù trong chaát thaûi raén ñoùng vai troø quan troïng ñoái vôùi quaù trình thu hoài vaät lieäu, nhaát laø khi söû duïng phöông phaùp cô hoïc nhö saøng quay vaø caùc thieát bò taùch loaïi töø tính. 2.3.1.4 Khaû naêng tích aåm (Field Capacity) Khaû naêng tích aåm cuûa chaát thaûi raén laø toång löôïng aåm maø chaát thaûi coù theå tích tröõ ñöôïc. Ñaây laø thoâng soá coù yù nghóa quan troïng trong vieäc xaùc ñònh löôïng nöôùc roø ræ sinh ra töø baõi choân laáp. Phaàn nöôùc dö vöôït quaù khaû naêng tích tröõ cuûa chaát thaûi raén seõ thoaùt ra ngoaøi thaønh nöôùc roø ræ. Khaû naêng tích aåm seõ thay ñoåi tuyø theo ñieàu kieän neùn eùp raùc vaø traïng thaùi phaân huyû cuûa chaát thaûi. Khaû naêng tích aåm cuûa chaát thaûi raén sinh hoaït cuûa khu daân cö vaø khu thöông maïi trong tröôøng hôïp khoâng neùn coù theå dao ñoäng trong khoaûng 50-60%. Hình 2.1 Kích thöôùc ñaëc tröng cuûa caùc thaønh phaàn coù trong hoãn hôïp raùc khu daân cö vaø khu thöông maïi. TS: Nguyeãn Trung Vieät 2-6 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2007 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
  11. COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Tel: (08)5150181 GREE Fax: (08)4452694 TAÀM NHÌN XANH www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT 2.3.1.5 Ñoä thaåm thaáu cuûa raùc neùn (Hydraulic conductivity) Tính daãn nöôùc cuûa chaát thaûi ñaõ neùn laø thoâng soá vaät lyù quan troïng khoáng cheá söï vaän chuyeån cuûa chaát loûng vaø khí trong baõi choân laáp. Ñoä thaåm thaáu thöïc, chæ phuï thuoäc vaøo tính chaát cuûa chaát thaûi raén, keå caû söï phaân boá kích thöôùc loã roãng, beà maët, vaø ñoä xoáp. Giaù trò ñoä thaåm thaáu ñaëc tröng ñoái vôùi chaát thaûi raén ñaõ neùn trong moät baõi choân laáp thöôøng dao ñoäng trong khoaûng 10-11 ñeán 10-12 m2 theo phöông thaúng ñöùng vaø khoaûng 10-10 m2 theo phöông ngang. 2.3.2 TÍNH CHAÁT HOAÙ HOÏC CUÛA CHAÁT THAÛI RAÉN SINH HOAÏT Tính chaát hoaù hoïc cuûa chaát thaûi raén ñoùng vai troø quan troïng trong vieäc löïa choïn phöông aùn xöû lyù vaø thu hoài nguyeân lieäu. Ví duï, khaû naêng chaùy phuï thuoäc vaøo tính chaát hoaù hoïc cuûa chaát thaûi raén, ñaëc bieät trong tröôøng hôïp chaát thaûi laø hoãn hôïp cuûa nhöõng thaønh phaàn chaùy ñöôïc vaø khoâng chaùy ñöôïc. Neáu muoán söû duïng chaát thaûi raén laøm nhieân lieäu, caàn phaûi xaùc ñònh 4 ñaëc tính quan troïng sau: 1. Nhöõng tính chaát cô baûn 2. Ñieåm noùng chaûy 3. Thaønh phaàn caùc nguyeân toá 4. Naêng löôïng chöùa trong raùc Ñoái vôùi phaàn raùc höõu cô duøng laøm phaân compost hoaëc thöùc aên gia suùc, ngoaøi thaønh phaàn nhöõng nguyeân toá chính, caàn phaûi xaùc ñònh thaønh phaàn caùc nguyeân toá vi löôïng. 2.3.2.1 Nhöõng tính chaát cô baûn Nhöõng tính chaát cô baûn caàn phaûi xaùc ñònh ñoái vôùi caùc thaønh phaàn chaùy ñöôïc trong chaát thaûi raén bao goàm: 1. Ñoä aåm (phaàn aåm maát ñi khi saáy ôû 1050C trong thôøi gian 1 giôø) 2. Thaønh phaàn caùc chaát chaùy bay hôi (phaàn khoái löôïng maát ñi khi nung ôû 9500C trong tuû nung kín) 3. Thaønh phaàn carbon coá ñònh (thaønh phaàn coù theå chaùy ñöôïc coøn laïi sau khi thaûi caùc chaát coù theå bay hôi) 4. Tro (phaàn khoái löôïng coøn laïi sau khi ñoát trong loø hôû). Tính chaát cô baûn cuûa caùc thaønh phaàn chaùy ñöôïc coù trong chaát thaûi raén sinh hoaït. 2.3.2.2 Ñieåm noùng chaûy cuûa tro TS: Nguyeãn Trung Vieät 2-7 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2007 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
  12. COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Tel: (08)5150181 GREE Fax: (08)4452694 TAÀM NHÌN XANH www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT Ñieåm noùng chaûy cuûa tro laø nhieät ñoä maø taïi ñoù tro taïo thaønh töø quaù trình ñoát chaùy chaát thaûi bò noùng chaûy vaø keát dính taïo thaønh daïng raén (xæ). Nhieät ñoä noùng chaûy ñaëc tröng ñoái vôùi xæ töø quaù trình ñoát raùc sinh hoaït thöôøng dao ñoäng trong khoaûng töø 2,000 ñeán 22000F (11000C ñeán 12000C). 2.3.2.3 Caùc nguyeân toá cô baûn trong chaát thaûi raén sinh hoaït Caùc nguyeân toá cô baûn trong chaát thaûi raén sinh hoaït caàn phaân tích bao goàm C (carbon), H (Hydro), O (Oxy), N (Nitô), S (Löu huyønh), vaø tro. Thoâng thöôøng, caùc nguyeân toá thuoäc nhoùm halogen cuõng thöôøng ñöôïc xaùc ñònh do caùc daãn xuaát cuûa clo thöôøng toàn taïi trong thaønh phaàn khí thaûi khi ñoát raùc. Keát quaû xaùc ñònh caùc nguyeân toá cô baûn naøy ñöôïc söû duïng ñeå xaùc ñònh coâng thöùc hoaù hoïc cuûa thaønh phaàn chaát höõu cô coù trong chaát thaûi raén sinh hoaït cuõng nhö xaùc ñònh tyû leä C/N thích hôïp cho quaù trình laøm phaân compost. Baûng 2.4 Tính chaát cô baûn vaø naêng löôïng cuûa caùc thaønh phaàn coù trong chaát thaûi raén khu daân cö, khu thöông maïi vaø chaát thaûi raén coâng nghieäp Tính chaát cô baûn Naêng löôïng (Btu/lb) Ñoä aåm Chaát Carbon Raùc thu Raùc Raùc khoââ Loaïi chaát thaûi bay hôi coá ñònh Khoâng gom Khoâ khoâng chaùy tro Thöïc phaåm Môõ 2,0 95,3 2,5 0,2 16.135 16.466 16.836 Chaát thaûi thöïc phaåm 70,0 21,4 3,6 5,0 1.797 5.983 7.180 Traùi caây thaûi boû 78,7 16,6 4,0 0,7 1.707 8.013 8.285 Thòt thaûi boû 38,8 56,4 1,8 3,1 7.623 12.455 13.120 Giaáy Carton 5,2 77,5 12,3 5,0 7.042 7.428 7.842 Taïp chí 4,1 66,4 7,0 22,5 5.254 5.478 7.157 Giaáy in baùo 6,0 81,1 11,5 1,4 7.975 8.484 8.612 Giaáy (hoãn hôïp) 10,2 75,9 8,4 5,4 6.799 7.571 8.056 Giaáy neán 3,4 90,9 4,5 1,2 11.326 11.724 11.872 Nhöïa Nhöïa (hoãn hôïp) 0,2 95,8 2,0 2,0 14.101 14.390 16.024 Polyethylene 0,2 98,5 < 0,1 1,2 18.687 18.724 18.952 Polystyrene 0,2 98,7 0,7 0,5 16.419 16.451 16.430 Polyurethane 0,2 87,1 8,3 4,4 11.204 11.226 11.744 Polyvinyl chloride 0,2 86,9 10,8 2,1 9.755 9.774 9.985 Vaûi, Cao su, Da Vaûi 10,0 66,0 17,5 6,5 7.960 8.844 9.827 Cao su 1,2 83,9 4,9 9,9 10.890 11.022 12.250 TS: Nguyeãn Trung Vieät 2-8 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2007 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
  13. COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Tel: (08)5150181 GREE Fax: (08)4452694 TAÀM NHÌN XANH www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT Da 10,0 68,5 12,5 9,0 7.500 8.040 8.982 Goã, caây, Raùc vöôøn 60,0 30,0 9,5 0,5 2.601 6.503 6.585 Goã (goã töôi) 50,0 42,3 7,3 0,4 2.100 4.200 4.234 Goã cöùng 12,0 75,1 12,4 0,5 7.352 8.354 8.402 Goã (hoãn hôïp) 20,0 68,1 11,3 0,6 6.640 8.316 8.383 Thuyû tinh, kim loaïi, Thuyû tinh vaø khoaùng saûn 2,0 - - 96-99+ 84* 86 60 Kim loaïi, lon thieác 5,0 - - 94-99+ 301* 319 317 Kim loaïi chöùa saét 2,0 - - 96-99+ - - - Kim loaïi maøu 2,0 - - 94-99+ - - - Caùc thaønh phaàn khaùc Raùc vaên phoøng 3,2 20,5 6,3 70,0 3.669 3.791 13.692 Raùc khu daân cö 21,0 52,0 7,0 20,0 5.000 6.250 8.333 (15-40) (40-60) (2-45) (10-30) Raùc khu thöông maïi 15,0 - - - 5.500 6.470 - (10-30) Raùc sinh hoaït noùi chung 20,0 - - - 4.600 5.750 - (10-30) * Naêng löôïng coù töø lôùp phuû, nhaõn hieäu vaø nhöõng vaät lieäu ñính keøm Btu x 1,0551 = kJ Baûng 2.5 Thaønh phaàn caùc nguyeân toá cuûa caùc chaát chaùy ñöôïc coù trong chaát thaûi raén khu daân cö, khu thöông maïi vaø chaát thaûi raén coâng nghieäp Phaàn traêm khoái löôïng khoâ (%) Loaïi chaát thaûi Carbon Hydro Oxy Nitô Löu huyønh Tro Thöïc phaåm Môõ 73,0 11,5 14,8 0,4 0,1 0,2 Chaát thaûi thöïc phaåm 48,0 6,4 37,6 2,6 0,4 5,0 Traùi caây thaûi boû 48,5 6,2 39,5 1,4 0,2 4,2 Thòt thaûi boû 59,6 9,4 24,7 1,2 0,2 4,9 Giaáy Carton 43,0 5,9 44,8 0,3 0,2 5,0 Taïp chí 32,9 5,0 38,6 0,1 0,1 23,3 Giaáy in baùo 49,1 6,1 43,0 < 0,1 0,2 1,5 Giaáy (hoãn hôïp) 43,4 5,8 44,3 0,3 0,2 6,0 Giaáy neán 59,2 9,3 30,1 0,1 0,1 1,2 Nhöïa Nhöïa (hoãn hôïp) 60,0 7,2 22,8 - - 10,0 Polyethylene 85,2 14,2 - < 0,1 < 0,1 0,4 TS: Nguyeãn Trung Vieät 2-9 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2007 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
  14. COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Tel: (08)5150181 GREE Fax: (08)4452694 TAÀM NHÌN XANH www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT Polystyrene 87,1 8,4 4,0 0,2 - 0,3 Polyurethane(1) 63,3 6,3 17,6 6,0 < 0,1 4,3 Polyvinyl chloride(1) 45,2 5,6 1,6 0,1 0,1 2,0 Vaûi, Cao su, Da Vaûi 48,0 6,4 40,0 2,2 0,2 3,2 Cao su 69,7 8,7 - - 1,6 20,0 Da 60,0 8,0 11,6 10,0 0,4 10,0 Goã, caây, Raùc vöôøn 46,0 6,0 38,0 3,4 0,3 6,3 Goã (goã töôi) 50,1 6,4 42,3 0,1 0,1 1,0 Goã cöùng 49,6 6,1 43,2 0,1 < 0,1 0,9 Goã (hoãn hôïp) 49,5 6,0 42,7 0,2 < 0,1 1,5 Goã vuïn 48,1 5,8 45,5 0,1 < 0,1 0,4 Thuyû tinh, kim loaïi, Thuyû tinh vaø khoaùng saûn(2) 0,5 0,1 0,4 < 0,1 - 98,9 Kim loaïi (hoãn hôïp)(2) 4,5 0,6 4,3 < 0,1 - 90,5 Caùc thaønh phaàn khaùc Raùc vaên phoøng 24,3 3,0 4,0 0,5 0,2 68,0 Daàu, sôn 66,9 9,6 5,2 2,0 - 16,3 RDF (Refuse-derived fuel) 44,7 6,2 38,4 0,7 < 0,1 9,9 (1) Phaàn coøn laïi laø Clo (2) Naêng löôïng coù töø lôùp phuû, nhaõn hieäu vaø nhöõng vaät lieäu ñính keøm Baûng 2.6 Thaønh phaàn caùc nguyeân toá cuûa caùc chaát chaùy ñöôïc coù trong chaát thaûi raén khu daân cö Phaàn traêm khoái löôïng khoâ (%) Thaønh phaàn Carbon Hydro Oxy Nitô Löu huyønh Tro Chaát höõu cô Chaát thaûi thöïc phaåm 48,0 6,4 37,6 2,6 0,4 5,0 Giaáy 43,5 6,0 44,0 0,3 0,2 6,0 Carton 44,0 5,9 44,6 0,3 0,2 5,0 Nhöïa 60,0 7,2 22,8 - - 10,0 Vaûi 55,0 6,6 31,2 4,6 0,15 2,5 Cao su 78,0 10,0 - 2,0 - 10,0 Da 60,0 8,0 11,6 10,0 0,4 10,0 Raùc vöôøn 47,8 6,0 38,0 3,4 0,3 4,5 Goã 49,5 6,0 42,7 0,2 0,1 1,5 Chaát voâ cô Thuyû tinh(1) 0,5 0,1 0,4 < 0,1 - 98,9 Kim loaïi(1) 4,5 0,6 4,3 < 0,1 - 90,5 Buïi, tro, 26,3 3,0 2,0 0,5 0,2 68,0 TS: Nguyeãn Trung Vieät 2-10 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2007 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
  15. COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Tel: (08)5150181 GREE Fax: (08)4452694 TAÀM NHÌN XANH www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT (1) Naêng löôïng coù töø lôùp phuû, nhaõn hieäu vaø nhöõng vaät lieäu ñính keøm 2.3.2.4 Naêng löôïng chöùa trong caùc thaønh phaàn cuûa chaát thaûi raén Naêng löôïng chöùa trong thaønh phaàn chaát höõu cô coù trong raùc sinh hoaït coù theå xaùc ñònh ñöôïc baèng caùch: (1) söû duïng loø hôi nhö moät thieát bò ño nhieät löôïng, (2) thieát bò ño nhieät löôïng trong phoøng thí nghieäm vaø (3) tính toaùn neáu bieát thaønh phaàn caùc nguyeân toá. Tuy nhieân, phöông aùn söû duïng loø hôi khoù thöïc hieän neân haàu heát soá lieäu veà naêng löôïng cuûa caùc thaønh phaàn chöùa trong raùc ñeàu ñöôïc xaùc ñònh baèng maùy ño nhieät löôïng trong phoøng thí nghieäm. Baûng 2.7 Naêng löôïng vaø phaàn chaát trô coù trong raùc sinh hoaït töø khu daân cö Phaàn chaát trô(1) (%) Naêng löôïng(2) (Btu/lb) Thaønh phaàn Khoaûng dao ñoäng Ñaëc tröng Khoaûng dao ñoäng Ñaëc tröng Chaát höõu cô Chaát thaûi thöïc phaåm 2-8 5,0 1.500-3.000 2.000 Giaáy 4-8 6,0 5.000-8.000 7.200 Carton 3-6 5,0 6.000-7.500 7.000 Nhöïa 6-20 10,0 12.000-16.000 14.000 Vaûi 2-4 2,5 6.500-8.000 7.500 Cao su 8-20 10,0 9.000-12.000 10.000 Da 8-20 10,0 6.500-8.500 7.500 Raùc vöôøn 2-6 4,5 1.000-8.000 2.800 Goã 0,6-2 1,5 7.500-8.500 8.000 Chaát höõu cô khaùc - - - - Chaát voâ cô Thuyû tinh 96-99+ 98,0 50-100(3) 60 Lon thieác 96-99+ 98,0 100-500(3) 300 Nhoâm 90-99+ 96,0 - - Kim loaïi khaùc 94-99+ 98,0 100-500(3) 300 Buïi, tro, 60-80 70,0 1.000-5.000 3.000 Chaát thaûi raén sinh hoaït 4.000-6.000 5.000(4) (1) Sau khi chaùy hoaøn toaøn (2) Theo thaønh phaàn thu gom ñöôïc (3) Naêng löôïng coù töø lôùp phuû, nhaõn hieäu vaø nhöõng vaät lieäu ñính keøm (4) Giaù trò naêng löôïng trong baûng naøy lôùn hôn caùc giaù trò töông öùng, chuû yeáu do (1) löôïng chaát thaûi thöïc phaåm bò giaûm vaø (2) thaønh phaàn phaàn traêm nhöïa gia taêng (7% thay vì 4%) ñoái vôùi chaát thaûi raén sinh hoaït laáy töø khu daân cö. Btu/lb x 2,326 = kJ/kg. TS: Nguyeãn Trung Vieät 2-11 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2007 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
  16. COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Tel: (08)5150181 GREE Fax: (08)4452694 TAÀM NHÌN XANH www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT 2.3.2.5 Chaát dinh döôõng vaø nhöõng nguyeân toá caàn thieát khaùc Neáu thaønh phaàn chaát höõu cô coù trong chaát thaûi raén sinh hoaït ñöôïc söû duïng laøm nguyeân lieäu saûn xuaát caùc saûn phaåm thoâng qua quaù trình chuyeån hoaù sinh hoïc (phaân compost, methane, vaø ethanol, ). Soá lieäu veà chaát dinh döôõng vaø nhöõng nguyeân toá caàn thieát khaùc trong chaát thaûi ñoùng vai troø quan troïng nhaèm baûo ñaûm dinh döôõng cho vi sinh vaät cuõng nhö yeâu caàu cuûa saûn phaåm sau quaù trình chuyeån hoùa sinh hoïc. Chaát dinh döôõng vaø nhöõng nguyeân toá caàn thieát coù trong thaønh phaàn chaát höõu cô cuûa chaát thaûi raén sinh hoaït ñöôïc trình baøy trong Baûng 2.6. Baûng 2.8 Caùc nguyeân toá coù trong caùc chaát höõu cô caàn thieát cho quaù trình chuyeån hoaù sinh hoïc Nguyeân lieäu cung caáp (tính theo khoái löôïng khoâ) Thaønh phaàn Ñôn vò Giaáy in baùo Giaáy coâng sôû Raùc vöôøn Raùc thöïc phaåm NH4-N ppm 4 61 149 205 NO3-N ppm 4 218 490 4278 P ppm 44 295 3500 4900 PO4-P ppm 20 164 2210 3200 K % 0,35 0,29 2,27 4,18 SO4-P ppm 159 324 882 855 Ca % 0,01 0,10 0,42 0,43 Mg % 0,02 0,04 0,21 0,16 Na % 0,74 1,05 0,06 0,15 B ppm 14 28 88 17 Se ppm -22 - < 1 < 1 Zn ppm 49 177 20 21 Mn ppm 57 15 56 20 Fe ppm 12 396 451 48 Cu ppm - 14 7,7 6,9 Co ppm - - 5,0 3,0 Mo ppm - - 1,0 < 1 Ni ppm - - 9,0 4,5 W ppm - - 4,0 3,3 2.3.3 TÍNH CHAÁT SINH HOÏC CUÛA CHAÁT THAÛI RAÉN SINH HOAÏT Ngoaïi tröø nhöïa, cao su, vaø da, phaàn chaát höõu cô cuûa haàu heát chaát thaûi raén sinh hoaït coù theå ñöôïc phaân loaïi nhö sau: 1. Nhöõng chaát tan ñöôïc trong nöôùc nhö ñöôøng, tinh boät, amino acids, vaø caùc acid höõu cô khaùc. 2. Hemicellulose laø saûn phaåm ngöng tuï cuûa ñöôøng 5 carbon vaø ñöôøng 6 carbon. 3. Cellulose laø saûn phaåm ngöng tuï cuûa glucose, ñöôøng 6-carbon. TS: Nguyeãn Trung Vieät 2-12 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2007 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
  17. COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Tel: (08)5150181 GREE Fax: (08)4452694 TAÀM NHÌN XANH www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT 4. Môõ, daàu vaø saùp laø nhöõng ester cuûa röôïu vaø acid beùo maïch daøi. 5. Lignin laø hôïp chaát cao phaân töû chöùa caùc voøng thôm vaø caùc nhoùm methoxyl (-OCH3). 6. Lignocellulose 7. Proteins laø chuoãi caùc amino acid. Ñaëc tính sinh hoïc quan troïng nhaát cuûa thaønh phaàn chaát höõu cô coù trong chaát thaûi raén sinh hoaït laø haàu heát caùc thaønh phaàn naøy ñeàu coù khaû naêng chuyeån hoaù sinh hoïc taïo caùc thaønh khí, chaát raén höõu cô trô, vaø caùc chaát voâ cô. Muøi vaø ruoài nhaëng sinh ra trong quaù trình chaát höõu cô bò thoái röõa (raùc thöïc phaåm) coù trong chaát thaûi raén sinh hoaït. 2.3.3.1 Khaû naêng phaân huyû sinh hoïc cuûa caùc thaønh phaàn chaát höõu cô Haøm löôïng chaát raén bay hôi (VS), xaùc ñònh baèng caùch nung ôû nhieät ñoä 5500C, thöôøng ñöôïc söû duïng ñeå ñaùnh giaù khaû naêng phaân huyû sinh hoïc cuûa chaát höõu cô trong chaát thaûi raén sinh hoaït. Tuy nhieân, vieäc söû duïng chæ tieâu VS ñeå bieåu dieãn khaû naêng phaân huyû sinh hoïc cuûa phaàn chaát höõu cô coù trong chaát thaûi raén sinh hoaït laø khoâng chính xaùc vì moät soá thaønh phaàn chaát höõu cô raát deã bay hôi nhöng raát khoù bò phaân huyû sinh hoïc. (ví duï giaáy in baùo, vaø nhieàu loaïi caây kieång). Baûng 2.10 Thaønh phaàn coù khaû naêng phaân huyû sinh hoïc cuûa moät soá chaát thaûi höõu cô tính theo haøm löôïng lignin Thaønh phaàn VS (% cuûa chaát Haøm löôïng lignin Phaàn coù khaû naêng phaân raén toång coäng TS) (LC), (% VS) huyû sinh hoïc (BF)* Raùc thöïc phaåm 7-15 0,4 0,82 Giaáy Giaáy in baùo 94,0 21,9 0,22 Giaáy coâng sôû 96,4 0,4 0,82 Carton 94,0 12,9 0,47 Raùc vöôøn 50-90 4,1 0,72 * Tính theo phöông trình (2-11) 2.3.3.2 Söï hình thaønh muøi Muøi sinh ra khi toàn tröõ chaát thaûi raén trong thôøi gian daøi giöõa caùc khaâu thu gom, trung chuyeån vaø thaûi ra baõi raùc nhaát laø ôû nhöõng vuøng khí haäu noùng do quaù trình phaân huyû kî khí caùc chaát höõu cô deã bò phaân huyû coù trong chaát thaûi raén sinh hoaït. Ví duï, trong ñieàu kieän kî khí , sulfate 2- coù the bò khöû thaønh sulfide (S ), sau ñoù sulfide keát hôïp vôùi hydro taïo thaønh H2S. Quaù trình naøy coù theå bieåu dieãn theo caùc phöông trình sau: TS: Nguyeãn Trung Vieät 2-13 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2007 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
  18. COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Tel: (08)5150181 GREE Fax: (08)4452694 TAÀM NHÌN XANH www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT 2- 2- 2 CH3CHOHCOOH + SO4 → 2 CH3COOH + S + H2O + CO2 (2-12) Lactate Sulfate Acetate Sulfide 2- 2- 4H2 + SO4 → S + 4H2O (2-13) 2- + S + 2H → H2S (2-14) Ion Sulfide coù theå keát hôïp vôùi muoái kim loaïi saün coù, ví duï muoái saét, taïo thaønh sulfide kim loaïi: S2- + Fe2+ → FeS (2-15) Maøu ñen cuûa chaát thaûi raén ñaõ phaân huyû kî khí ôû baõi choân laáp chuû yeáu laø do söï hình thaønh caùc muoái sulfide kim loaïi. Neáu khoâng taïo thaønh caùc muoái naøy, vaán ñeà muøi cuûa baõi choân laáp seõ trôû neân nghieâm troïng hôn. Caùc hôïp chaát höõu cô chöùa löu huyønh khi bò khöû seõ taïo thaønh nhöõng hôïp chaát coù muøi hoâi nhö methyl mercaptan vaø aminobutyric acid. +2H CH3SCH2CH2CH(NH2)COOH CH3SH + CH3CH2CH2(NH2)COOH (2-16) Methionine Methyl mercaptan Aminobutyric acid Methylmercaptan coù theå bò thuyû phaân taïo thaønh methyl alcohol vaø hydrogen sulfide: CH3SH + H2O → CH4OH + H2S (2-17) 2.3.3.3 Söï sinh saûn ruoài nhaëng Vaøo muøa heø cuõng nhö taát caû caùc muøa cuûa nhöõng vuøng coù khí haäu aám aùp, söï sinh saûn ruoài ôû khu vöïc chöùa raùc laø vaán ñeà ñaùng quan taâm. Quaù trình phaùt trieån töø tröùng thaønh ruoài thöôøng ít hôn 2 tuaàn keå töø ngaøy ñeû tröùng. Thoâng thöôøng chu kyø phaùt trieån cuûa ruoài ôû khu daân cö töø tröùng thaønh ruoài coù theå bieåu dieãn nhö sau: Tröùng phaùt trieån : 8-12 giôø Giai ñoaïn ñaàu cuûa aáu truøng : 20 giôø Giai ñoaïn thöù hai cuûa aáu truøng : 24 giôø Giai ñoaïn thöù ba cuûa aáu truøng : 3 ngaøy Giai ñoaïn nhoäng : 4-5 ngaøy Toång coäng : 9-11 ngaøy TS: Nguyeãn Trung Vieät 2-14 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2007 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
  19. COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Tel: (08)5150181 GREE Fax: (08)4452694 TAÀM NHÌN XANH www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT 2.3.4 CHUYEÅN HOAÙ LYÙ HOÏC, HOAÙ HOÏC, SINH HOÏC CUÛA CHAÁT THAÛI RAÉN 2.3.4.1 Chuyeån hoaù lyù hoïc Nhöõng bieán ñoåi lyù hoïc cô baûn coù theå xaûy ra trong quaù trình vaän haønh heä thoáng quaûn lyù chaát thaûi raén bao goàm (1) phaân loaïi, (2) giaûm theå tích cô hoïc, (3) giaûm kích thöôùc cô hoïc . Nhöõng bieán ñoåi lyù hoïc khoâng laøm chuyeån pha (ví duï töø pha raén sang pha khí) nhö caùc quaù trình bieán ñoåi hoaù hoïc vaø sinh hoïc. Baûng 2.11 Caùc quaù trình chuyeån hoaù söû duïng trong quaûn lyù chaát thaûi raén Söï chuyeån hoaù hoaëc caùc saûn phaåm Quaù trình Phöông phaùp thöïc hieän chuyeån hoaù cô baûn Lyù hoïc Phaân loaïi Phaân loaïi thuû coâng hoaëc Caùc thaønh phaàn rieâng reõ coù trong cô khí chaát thaûi raén sinh hoaït Giaûm theå tích Neùn, EÙp Giaûm theå tích chaát thaûi Giaûm kích thöôùc Caét, xay, nghieàn Giaûm kích thöôùc chaát thaûi Hoaù hoïc Ñoát Oxy hoaù CO2, SO2,, caùc saûn phaåm khaùc, tro Nhieät phaân Chöng caát phaân huyû Doøng khí chöùa nhieàu chaát khí khaùc nhau, haéc ín, hoaëc daàu, vaø than. Khí hoaù Ñoát thieáu khí Khí naêng löôïng thaáp, than chöùa carbon vaø chaát trô coù saün trong nhieân lieäu, vaø daàu pyrolic. Sinh hoïc Laøm phaân compost hieáu khí Bieán ñoåi sinh hoïc hieáu khí Phaân compost Phaân huyû kî khí Bieán ñoåi sinh hoïc kî khí CH4, CO2, buøn Laøm phaân compost kî khí Bieán ñoåi sinh hoïc kî khí CH4, CO2, chaát thaûi ñaõ phaân huyû Phaân loaïi chaát thaûi. Phaân loaïi chaát thaûi laø quaù trình taùch rieâng caùc thaønh phaàn coù trong chaát thaûi raén sinh hoaït, nhaèm chuyeån chaát thaûi töø daïng hoãn taïp sang daïng töông ñoái ñoàng nhaát. Quaù trình naøy caàn thieát ñeå thu hoài nhöõng thaønh phaàn coù theå taùi sinh taùi söû duïng ñöôïc coù trong chaát thaûi raén sinh hoaït, taùch rieâng nhöõng thaønh phaàn mang tính nguy haïi vaø nhöõng thaønh phaàn coù khaû naêng thu hoài naêng löôïng. TS: Nguyeãn Trung Vieät 2-15 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2007 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
  20. COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Tel: (08)5150181 GREE Fax: (08)4452694 TAÀM NHÌN XANH www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT Giaûm theå tích cô hoïc Phöông phaùp neùn, eùp thöôøng ñöôïc aùp duïng ñeå giaûm theå tích chaát thaûi. ÔÛ haàu heát caùc thaønh phoá, xe thu gom thöôøng ñöôïc laép ñaët boä phaän eùp raùc nhaèm taêng khoái löôïng raùc coù theå thu gom trong moät chuyeán. Giaáy, carton, nhöïa vaø lon nhoâm, lon thieác thu gom töø chaát thaûi raén sinh hoaït ñöôïc ñoùng kieän ñeå giaûm theå tích chöùa, chi phí xöû lyù vaø chi phí vaän chuyeån ñeán trung taâm xöû lyù Hieän nay, moät soá heä thoáng neùn aùp suaát cao ñöôïc duøng ñeå saûn xuaát nhöõng vaät lieäu thích hôïp cho nhieàu muïc ñích söû duïng khaùc nhau nhö cheá taïo thanh ñoát loø söôûi töø giaáy vaø carton. Thoâng thöôøng, caùc traïm trung chuyeån ñeàu ñöôïc laép ñaët heä thoáng eùp raùc ñeå giaûm chi phí vaän chuyeån raùc thaûi ñeán baõi choân laáp. Töông töï nhö vaäy, ñeå taêng thôøi gian söû duïng baõi choân laáp, raùc thöôøng ñöôïc neùn tröôùc khi phuû ñaát. Giaûm kích thöôùc cô hoïc Giaûm kích thöôùc chaát thaûi nhaèm thu ñöôïc chaát thaûi coù kích thöôùc ñoàng nhaát vaø nhoû hôn so vôùi kích thöôùc ban ñaàu cuûa chuùng (Hình 2.8). Caàn löu yù raèng giaûm kích thöôùc chaát thaûi khoâng coù nghóa laø theå tích chaát thaûi cuõng phaûi giaûm. Trong moät soá tröôøng hôïp, theå tích cuûa chaát thaûi sau khi giaûm kích thöôùc seõ lôùn hôn theå tích ban ñaàu cuûa chuùng. 2.3.4.2 Chuyeån hoaù hoaù hoïc Bieán ñoåi hoaù hoïc chaát thaûi raén bao haøm caû quaù trình chuyeån pha (töø pha raén sang pha loûng, töø pha raén sang pha khí, ). Ñeå giaûm theå tích vaø thu hoài caùc saûn phaåm, nhöõng quaù trình chuyeån hoaù hoaù hoïc chuû yeáu söû duïng trong xöû lyù chaát thaûi raén sinh hoaït bao goàm (1) ñoát (quaù trình oxy hoaù hoaù hoïc), (2) nhieät phaân, vaø (3) khí hoaù. Ñoát (Oxy hoaù hoaù hoïc) Ñoát laø phaûn öùng hoaù hoïc giöõa oxy vaø chaát höõu cô coù trong raùc taïo thaønh caùc hôïp chaát bò oxy hoaù cuøng vôùi söï phaùt saùng vaø toaû nhieät. Neáu khoâng khí ñöôïc cung caáp vôùi löôïng thöøa vaø döôùi ñieàu kieän phaûn öùng lyù töôûng, quaù trình ñoát thaønh phaàn chaát höõu cô coù trong chaát thaûi raén sinh hoaït coù theå bieåu dieãn theo phöông trình phaûn öùng sau: Chaát höõu cô + Khoâng khí (dö) → N2 + CO2 + H2O + O2 + Tro + Nhieät (2-18) Löôïng khoâng khí ñöôïc caáp dö nhaèm ñaûm baûo quaù trình chaùy xaûy ra hoaøn toaøn. Saûn phaåm cuoái cuûa quaù trình ñoát chaùy chaát thaûi raén sinh hoaït bao goàm khí noùng chöùa N2, CO2, H2O, vaø O2, vaø phaàn khoâng chaùy coøn laïi. Trong thöïc teá, ngoaøi nhöõng thaønh phaàn naøy coøn coù moät löôïng nhoû caùc khí NH3, SO2, NOx, vaø caùc khí vi löôïng khaùc tuyø theo baûn chaát cuûa chaát thaûi. TS: Nguyeãn Trung Vieät 2-16 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2007 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
  21. COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Tel: (08)5150181 GREE Fax: (08)4452694 TAÀM NHÌN XANH www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT Nhieät phaân Vì haàu heát caùc chaát höõu cô ñeàu khoâng beàn nhieät, chuùng coù theå bò caét maïch qua caùc phaûn öùng cracking nhieät vaø ngöng tuï trong ñieàu kieän khoâng coù oxy, taïo thaønh nhöõng phaàn khí, loûng vaø raén. Traùi vôùi quaù trình ñoát laø quaù trình toaû nhieät, quaù trình nhieät phaân laø quaù trình thu nhieät. Ñaëc tính cuûa 3 phaàn chính taïo thaønh töø quaù trình nhieät phaân chaát thaûi raén sinh hoaït nhö sau: (1) doøng khí sinh ra chöùa H2, CH4, CO, CO2 vaø nhieàu khí khaùc tuyø thuoäc vaøo baûn chaát cuûa chaát thaûi ñem nhieät phaân, (2) haéc ín vaø/hoaëc daàu daïng loûng ôû ñieàu kieän nhieät ñoä phoøng vaø chöùa caùc hoaù chaát nhö acetic acid, acetone vaø methanol, vaø than bao goàm carbon nguyeân chaát cuøng vôùi nhöõng chaát trô khaùc. Quaù trình nhieät phaân cellulose coù theå bieåu dieãn baèng phöông trình phaûn öùng sau: 3(C6H10O5) → 8H2O + C6H8O + 2CO + 2CO2 + CH4 + H2 + 7C (2-19) Trong Phöông trình 2.19, thaønh phaàn haéc ín vaø/hoaëc daàu thu ñöôïc chính laø C6H8O. Khí hoaù Quaù trình khí hoaù bao goàm quaù trình ñoát chaùy moät phaàn nhieân lieäu carbon ñeå taïo thaønh khí nhieân lieäu chaùy ñöôïc giaøu CO, H2 vaø moät soá hydrocarbon no, chuû yeáu laø CH4. Khí nhieân lieäu chaùy ñöôïc sau ñoù ñöôïc ñoát chaùy trong ñoäng cô ñoát trong hoaëc noài hôi. Neáu thieát bò khí hoaù ñöôïc vaän haønh ôû dieàu kieän aùp suaát khí quyeån söû duïng khoâng khí laøm taùc nhaân oxy hoaù, saûn phaåm cuoái cuûa quaù trình khí hoaù seõ laø (1) khí naêng löôïng thaáp chöùa CO2, CO, H2, CH4, vaø N2, (2) haéc ín chöùa C vaø caùc chaát trô saün coù trong nhieân lieäu, vaø (3) chaát loûng ngöng tuï ñöôïc gioáng nhö daàu pyrolic. 2.3.4.3 Chuyeån hoaù sinh hoïc Caùc quaù trình chuyeån hoaù sinh hoïc phaàn chaát höõu cô coù trong chaát thaûi raén sinh hoaït coù theå aùp duïng ñeå giaûm theå tích vaø khoái löôïng chaát thaûi, saûn xuaát phaân compost duøng boå sung chaát dinh döôõng cho ñaát, vaø saûn xuaát khí methane. Nhöõng vi sinh vaät chuû yeáu tham gia quaù trình chuyeån hoaù sinh hoïc caùc chaát thaûi höõu cô bao goàm vi khuaån, naám, men, vaø antinomycetes. Caùc quaù trình naøy coù theå ñöôïc thöïc hieän trong ñieàu kieän hieáu khí hoaëc kî khí, tuyø theo löôïng oxy saün coù. Nhöõng ñieåm khaùc bieät cô baûn giöõa caùc phaûn öùng chuyeån hoaù hieáu khí vaø kî khí laø baûn chaát cuûa caùc saûn phaåm cuoái cuûa quaù trình vaø löôïng oxy thöïc söï caàn phaûi cung caáp ñeå thöïc hieän quaù trình chuyeån hoaù hieáu khí. Nhöõng quaù trình sinh hoïc öùng duïng ñeå chuyeån hoaù chaát höõu cô coù trong chaát thaûi sinh hoaït bao goàm quaù trình laøm phaân compost hieáu khí, quaù trình phaân huyû kî khí vaø quaù trình phaân huyû kî khí vôùi ôû noàng ñoä chaát raén cao. TS: Nguyeãn Trung Vieät 2-17 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2007 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
  22. COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Tel: (08)5150181 GREE Fax: (08)4452694 TAÀM NHÌN XANH www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT Quaù trình laøm phaân compost hieáu khí. Phaàn chaát höõu cô chöùa trong chaát thaûi sinh hoaït seõ ñöôïc phaân huyû sinh hoïc. Möùc ñoä vaø thôøi gian caàn thieát cho quaù trình phaân huyû xaûy ra phuï thuoäc vaøo baûn chaát cuûa chaát thaûi, ñoä aåm, dinh döôõng saün coù, vaø caùc yeáu toá moâi tröôøng khaùc. Döôùi ñieàu kieän moâi tröôøng ñöôïc khoáng cheá thích hôïp, raùc vöôøn vaø phaàn chaát höõu cô coù trong chaát thaûi raén sinh hoaït ñöôïc chuyeån hoaù thaønh phaân compost trong moät khoaûng thôøi gian töông ñoái ngaén (töø 4 ñeán 6 tuaàn). Quaù trình composting xaûy ra trong ñieàu kieän hieáu khí coù theå bieåu dieãn theo phöông trình sau: Chaát Höõu Cô + O2 + Dinh Döôõng → Teá Baøo Môùi + Phaàn Chaát Höõu Cô + CO2 Khoâng Phaân Huyû 2- + H2O + NH3 + SO4 + Nhieät (2-20) Trong phöông trình (2-20), caùc saûn phaåm cuoái chuû yeáu laø teá baøo môùi, phaàn chaát höõu cô khoâng 2- phaân huyû, CO2, H2O, NH3, vaø SO4 . Compost laø phaàn chaát höõu cô beàn khoâng bò phaân huyû coøn laïi, thöôøng chöùa nhieàu lignin laø thaønh phaàn khoù bò phaân huyû sinh hoïc trong moät khoaûng thôøi gian ngaén. Lignin coù nhieàu trong giaáy in baùo, laø moät hôïp chaát höõu cô cao phaân töû coù trong sôïi celluclose cuûa caùc loaïi caây laáy goã vaø caùc loaïi thöïc vaät khaùc. Quaù trình phaân huyû kî khí. Phaàn chaát höõu cô chöùa trong chaát thaûi raén sinh hoaït coù theå phaân huyû sinh hoïc trong ñieàu kieän kî khí, taïo thaønh khí chöùa CO2 vaø CH4. Quaù trình chuyeån hoaù naøy coù theå bieåu dieãn baèng phöông trình sau: Chaát Höõu Cô + H2O + Dinh Döôõng → Teá Baøo Môùi + Phaàn Chaát Höõu Cô + CO2 Khoâng Phaân Huyû + CH4 + NH3 + H2S + Nhieät (2-21) Nhö vaäy, caùc saûn phaåm cuoái chuû yeáu laø CO2, CH4, NH3, H2S, vaø phaàn chaát höõu cô khoâng phaân huyû. Trong haàu heát caùc quaù trình chuyeån hoaù kî khí, CO2 vaø CH4 chieám hôn 99% toång löôïng khí sinh ra. Phaàn chaát höõu cô beàn coøn laïi (buøn) phaûi ñöôïc taùch nöôùc tröôùc khi ñoå ra baõi choân laáp. Buøn ñaõ taùch nöôùc thöôøng ñöôïc uû phaân compost hieáu khí tröôùc khi boùn cho ñaát hoaëc ñoå ra baõi choân. 2.3.4.4 Vai troø cuûa caùc quaù trình chuyeån hoaù chaát thaûi trong quaûn lyù chaát thaûi raén Caùc quaù trình chuyeån hoaù lyù hoïc, hoaù hoïc, vaø sinh hoïc ñöôïc aùp duïng ñeå (1) gia taêng hieäu quaû vaän haønh heä thoáng quaûn lyù chaát thaûi raén, (2) thu hoài caùc thaønh phaàn coù khaû naêng taùi sinh vaø taùi söû duïng, (3) thu hoài caùc saûn phaåm chuyeån hoaù vaø naêng löôïng. Moái quan heä maät thieát giöõa quaù trình chuyeån hoaù chaát thaûi trong vieäc thieát keá heä thoáng hôïp nhaát quaûn lyù chaát thaûi raén coù theå TS: Nguyeãn Trung Vieät 2-18 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2007 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
  23. COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Tel: (08)5150181 GREE Fax: (08)4452694 TAÀM NHÌN XANH www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT chöùng minh nhö sau: Neáu quaù trình laøm phaân compost laø moät khaâu trong chöông trình quaûn lyù chaát thaûi raén, phaàn chaát höõu cô coù trong chaát thaûi raén sinh hoaït phaûi ñöôïc taùch rieâng. Muoán vaäy vieäc phaân loaïi chaát thaûi phaûi ñöôïc thöïc hieän taïi nguoàn phaùt hay taïi nhaø maùy thu hoài chaát thaûi. Neáu phaân loaïi taïi nguoàn, nhöõng thaønh phaàn naøo caàn ñöôïc taùch rieâng ñeå quaù trình laøm phaân compost ñaït toái öu. Taêng hieäu quaû vaän haønh heä thoáng quaûn lyù chaát thaûi. Ñeå taêng hieäu quaû vaän haønh heä thoáng quaûn lyù chaát thaûi raén vaø giaûm nhu caàu veà theå tích toàn tröõ chaát thaûi ôû nhöõng khu nhaø cao taàng, chaát thaûi thöôøng ñöôïc ñoùng thaønh kieän. Ví duï, giaáy loaïi thu hoài taùi sinh ñöôïc ñoùng thaønh kieän ñeå giaûm theå tích chöùa vaø chi phí vaän chuyeån. Trong nhieàu tröôøng hôïp, chaát thaûi ñöôïc ñoùng thaønh kieän ñeå giaûm chi phí vaän chuyeån ñeán baõi choân laáp. Taïi caùc baõi choân laáp, chaát thaûi ñöôïc neùn eùp ñeå coù theå söû duïng moät caùch hieäu quaû söùc chöùa cuûa baõi choân. Neáu chaát thaûi ñöôïc vaän chuyeån baèng phöông phaùp thuyû löïc hoaëc khí neùn, moät soá thaønh phaàn caàn ñöôïc caét nhoû ñeå giaûm kích thöôùc. Giaûm kích thöôùc cô hoïc cuõng ñöôïc aùp duïng ñeå taêng hieäu quaû söû duïng baõi choân. Phaân loaïi chaát thaûi taïi nguoàn phaùt sinh hieän nay ñöôïc xem laø phöông phaùp hieäu quaû ñeå taùch moät löôïng nhoû chaát thaûi nguy haïi coù trong chaát thaûi raén sinh hoaït, nhôø ñoù baõi choân laáp ñöôïc vaän haønh an toaøn hôn. Caùc quaù trình hoùa hoïc vaø sinh hoïc coù theå aùp duïng ñeå giaûm theå tích vaø khoái löôïng chaát thaûi caàn phaûi choân laáp vaø taïo ra nhöõng saûn phaåm höõu duïng. Thu hoài nguuyeân lieäu ñeå taùi sinh vaø taùi söû duïng. Nhöõng thaønh phaàn coù theå thu hoài ñöôïc laø nhöõng thaønh phaàn coù thò tröôøng tieâu thuï vaø toàn taïi trong raùc thaûi vôùi löôïng ñuû lôùn. Ñoái vôùi chaát thaûi raén sinh hoaït, nhöõng thaønh phaàn coù theå thu hoài ñöôïc bao goàm giaáy, carton, nhöïa, raùc vöôøn, thuûy tinh, kim loaïi chöùa saét, nhoâm, vaø nhöõng kim loaïi maøu khaùc. Thu hoài nhöõng saûn phaåm chuyeån hoùa vaø naêng löôïng. Phaàn chaát höõu cô coù trong chaát thaûi raén sinh hoaït coù theå chuyeån hoùa thaønh nhöõng saûn phaåm höõu duïng vaø cuoái cuøng thaønh naêng löôïng theo nhieàu caùch khaùc nhau, bao goàm (1) ñoát chaùy taïo thaønh hôi vaø ñieän, (2) nhieät phaân taïo ra khí toång hôïp, nhieân lieäu loûng hoaëc nhieän lieäu khí, vaø chaát raén; (3) khí hoùa ñeå taïo nhieân lieäu toång hôïp; (4) bieán ñoåi sinh hoïc saûn xuaát phaân compost; vaø phaân huûy sinh hoïc ñeå taïo khí methane vaø muøn. TS: Nguyeãn Trung Vieät 2-19 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2007 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
  24. COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Tel: (08)5150181 GREE Fax: (08)4452694 TAÀM NHÌN XANH www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT CHÖÔNG 3 TOÁC ÑOÄ PHAÙT SINH VAØ THU GOM CTRSH 3.1 VAI TROØ QUAN TROÏNG CUÛA KHOÁI LÖÔÏNG CTRSH Khoái löôïng chaát thaûi raén sinh ra vaø thu gom ñöôïc coù yù nghóa ñaëc bieät quan troïng trong vieäc löïa choïn thieát bò, vaïch tuyeán thu gom chaát thaûi, thieát keá thieát bò thu hoài vaät lieäu vaø phöông tieän thaûi boû chaát thaûi. Khi vieäc taùi sinh caùc vaät lieäu coù trong chaát thaûi gia taêng, löôïng chaát thaûi phaùt sinh, phaân loaïi ñeå taùi sinh vaø caàn thieát thaûi boû trong baõi choân laáp trôû thaønh nhöõng yeáu toá quyeát ñònh trong vieäc quy hoaïch vaø thieát keá caùc thieát bò/phöông tieän quaûn lyù chaát thaûi raén. Ví duï khi thieát keá moät loaïi xe ñaëc bieät ñeå thu gom keát hôïp eùp caùc loaïi chaát thaûi ñaõ phaân loaïi taïi nguoàn seõ phuï thuoäc vaøo khoái löôïng cuûa caùc thaønh phaàn chaát thaûi rieâng leû thu gom ñöôïc. Kích thöôùc thieát bò thu hoài chaát thaûi phuï thuoäc vaøo löôïng chaát thaûi thu gom ñöôïc cuõng nhö söï thay ñoåi khoái löôïng chaát thaûi haøng giôø, haøng ngaøy, haøng tuaàn vaø haøng thaùng. Cuõng töông töï nhö vaäy, kích thöôùc baõi choân laáp seõ phuï thuoäc vaøo löôïng chaát thaûi coøn laïi phaûi thaûi boû sau khi ñaõ taùch rieâng nhöõng thaønh phaàn chaát thaûi coù khaû naêng taùi sinh, taùi söû duïng. 3.2 PHÖÔNG PHAÙP XAÙC ÑÒNH VAØ ÑAÙNH GIAÙ KHOÁI LÖÔÏNG CTRSH 3.2.1 Caùc phöông phaùp ño löôøng ñöôïc duøng ñeå xaùc ñònh khoái löôïng chaát thaûi raén Vieäc xaùc ñònh khoái chaát thaûi raén sinh ra, phaân loaïi 0ñeå taùi söû duïng vaø thu gom ñeå tieáp tuïc xöû lyù hoaëc thaûi boû ôû baõi choân laáp nhaèm cung caáp nhöõng soá lieäu caàn thieát cho coâng taùc xaây döïng vaø thöïc hieän nhöõng chöông trình quaûn lyù chaát thaûi raén moät caùch hieäu quaû. Do ñoù, trong baát cöù nghieân cöùu quaûn lyù chaát thaûi raén naøo cuõng phaûi ñaëc bieät chuù troïng khi löïa choïn thoâng tin caàn thu thaäp sao cho coù theå phaân boá kinh phí moät caùch hôïp lyù. Caùc phöông phaùp ño löôïng söû duïng ñeå xaùc ñònh khoái löôïng chaát thaûi raén bao goàm: 3.2.1.1 Phöông phaùp ño theå tích vaø khoái löôïng. Caû thoâng soá theå tích vaø khoái löôïng ñeàu ñöôïc duøng ñeå ño ñaïc löôïng chaát thaûi raén. Tuy nhieân, vieäc söû duïng thoâng soá theå tích ñeå xaùc ñònh löôïng chaát thaûi raén coù theå gaây nhaàm laãn. Ví duï, 1 yd3 chaát thaûi raén chöa neùn seõ coù khoái löôïng khaùc vôùi 1 yd3 chaát thaûi raén ñaõ ñöôïc neùn trong xe thu gom, vaø caû hai loaïi naøy seõ khaùc vôùi khoái löôïng cuûa 1 yd3 chaát thaûi raén tieáp tuïc ñöôïc eùp ôû baõi choân laáp. Do ñoù, neáu söû duïng phöông phaùp theå tích, caùc giaù trò theå tích xaùc ñònh ñöôïc phaûi töông öùng vôùi möùc ñoä neùn eùp hoaëc khoái löôïng rieâng cuûa chaát thaûi trong ñieàu kieän toàn tröõ. Ñeå traùnh nhaàm laãn, löôïng chaát thaûi raén phaûi ñöôïc bieåu dieãn döôùi daïng khoái löôïng. Khoái löôïng laø caùch bieåu dieãn chính xaùc nhaát vì coù theå caân tröïc tieáp khoâng keå ñeán möùc ñoä neùn eùp. Bieåu TS: Nguyeãn Trung Vieät 3-1 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2007 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
  25. COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Tel: (08)5150181 GREE Fax: (08)4452694 TAÀM NHÌN XANH www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT dieãn baèng khoái löôïng cuõng caàn thieát trong quaù trình vaän chuyeån chaát thaûi raén vì löôïng chaát thaûi ñöôïc pheùp chuyeân chôû thöôøng ñöôïc quy ñònh bôûi giôùi haïn khoái löôïng treân ñöôøng cao toác hôn laø bôûi theå tích. Tuy nhieân, khoái löôïng vaø theå tích coù yù nghóa quan troïng nhö nhau khi bieåu dieãn söùc chöùa cuûa baõi choân laáp. 3.2.1.2 Phöông phaùp bieåu dieãn toác ñoä phaùt sinh chaát thaûi. Cuøng vôùi nhöõng thoâng tin veà nguoàn vaø thaønh phaàn chaát thaûi raén caàn quaûn lyù, phöông phaùp bieåu dieãn löôïng chaát thaûi sinh ra cuõng khoâng keùm phaàn quan troïng. Caùc ñôn vò söû duïng ñeå bieåu dieãn caùc nguoàn phaùt sinh chaát thaûi khaùc nhau ñöôïc ñeà xuaát trong Baûng 3.1. Tuy nhieân, caàn löu yù, ñôn vò phaùt sinh chaát thaûi ñoái vôùi caùc hoaït ñoäng thöông maïi vaø coâng nghieäp coù haïn cheá. Do ñoù, trong nhieàu tröôøng hôïp söû duïng ñôn vò bieåu dieãn ñoái vôùi chaát thaûi raén sinh hoaït töø khu daân cö ñeå bieåu dieãn chaát thaûi töø caùc hoaït ñoäng naøy. Baûng 3.1 Ñôn vò bieåu dieãn löôïng chaát thaûi raén Loaïi chaát thaûi Ñôn vò söû duïng Töø khu daân cö Do tính töông ñoái oån ñònh cuûa chaát thaûi töø khu daân cö ôû moät khu vöïc cho tröôùc, ñôn vò chung thöôøng duøng ñeå bieåu dieãn toác ñoä phaùt sinh chaát thaûi raén laø lb/ng.ngñ (kg/ng.ngñ). Tuy nhieân, thaønh phaàn chaát thaûi dao ñoäng raát nhieàu so vôùi chaát thaûi raén ñoâ thò ñaëc tröng (Baûng 3.4), neân khi söû duïng ñôn vò lb/ng.ngñ coù theå daãn ñeán sai soá raát nhieàu. Töø khu thöông maïi Tröôùc ñaây, toác ñoä phaùt sinh chaát thaûi raén thöông maïi cuõng ñöôïc bieåu dieãn baèng ñôn vò lb/ng.ngñ (kg/ng.ngñ). Maëc duø trong thöïc teá, ñôn vò naøy vaãn ñöôïc söû duïng, nhöng thoâng tin veà baûn chaát cuûa chaát thaûi sinh ra töø hoaït ñoäng thöông maïi thu ñöôïc töø caùch bieåu dieãn naøy khoâng nhieàu. Caùch bieåu dieãn coù yù nghóa hôn phaûi theå hieän ñöôïc moái lieân quan ñeán soá löôïng khaùch haøng, trò giaù baùn ñöôïc hoaëc moät soá ñôn vò töông töï. Vôùi caùch naøy cho pheùp so saùnh ñöôïc soá lieäu cuûa moïi nôi trong caû nöôùc. Töø coâng nghieäp Moät caùch lyù töôûng, chaát thaûi sinh ra töø hoaït ñoäng saûn xuaát phaûi ñöôïc bieåu dieãn treân ñôn vò saûn phaåm coù theå ño ñöôïc, chaúng haïn nhö lb/xe (kg/xe) ñoái vôùi cô sôû laép raùp xe hoaëc lb/ca (kg/ca) ñoái vôùi cô sôû ñoùng goùi. Soá lieäu naøy cho pheùp so saùnh giöõa cô sôû coù hoaït ñoäng saûn xuaát töông töï trong caû nöôùc. Töø noâng nghieäp Haàu heát soá lieäu veà chaát thaûi raén sinh ra töø hoaït ñoäng noâng nghieäp ñöôïc bieåu dieãn döïa treân ñôn vò saûn phaåm coù theå ño ñöôïc, chaúng haïn nhö kg phaân/1400 kg boø vaø kg chaát thaûi/taán saûn phaåm. Hieän naøy, soá lieäu saün coù veà löôïng chaát thaûi sinh ra töø nhieàu hoaït ñoäng noâng nghieäp lieân quan ñeán troàng luùa vaø caùc loaïi caây troàng khaùc. Nguoàn: Tchobanoglous et al., 1993. TS: Nguyeãn Trung Vieät 3-2 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2007 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
  26. COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Tel: (08)5150181 GREE Fax: (08)4452694 TAÀM NHÌN XANH www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT 3.2.2 Caùc phöông phaùp öôùc tính khoái löôïng chaát thaûi Khoái löôïng chaát thaûi thöôøng ñöôïc xaùc ñònh treân cô sôû soá lieäu toång hôïp töø nhöõng nghieân cöùu veà tính chaát chaát thaûi, soá lieäu thoáng keâ löôïng chaát thaûi phaùt sinh tröôùc ñaây, hoaëc keát hôïp caû hai caùch naøy. Caùc phöông phaùp chung duøng ñeå ñaùnh giaù löôïng chaát thaûi raén sinh ra laø (1) phaân tích toång löôïng raùc treân xe vaän chuyeån, (2) phaân tích khoái löôïng – theå tích vaø (3) phaân tích caân baèng vaät chaát. Tuy nhieân, caàn löu yù raèng, haàu heát caùc phöông phaùp xaùc ñònh khoái löôïng chaát thaûi ñeàu theå hieän khoâng chính xaùc nhöõng soá lieäu baùo caùo, ví duï, khi döï ñoaùn toác ñoä phaùt sinh chaát thaûi raén sinh hoaït töø khu daân cö, keát quaû ño ñaïc thöôøng khoâng phaûn aùnh toác ñoä phaùt sinh thöïc söï vì coù nhieàu bieán aån (confounding factors). Haàu heát caùc giaù trò toác ñoä phaùt sinh chaát thaûi raén ghi laïi trong caùc baùo caùo tröôùc naêm 1900 ñeàu döïa treân soá lieäu veà löôïng raùc thu gom ñöôïc chöù khoâng phaûi löôïng raùc thaät söï sinh ra. 3.2.2.1 Phöông phaùp phaân tích toång löôïng raùc treân xe. Theo phöông phaùp naøy, soá löôïng xe vaän chuyeån vaø tính chaát chaát thaûi töông öùng (loaïi chaát thaûi, theå tích öôùc tính) ñöôïc ghi laïi trong moät khoaûng thôøi gian nhaát ñònh, cuõng coù theå caân vaø ghi laïi soá lieäu. Toác ñoä phaùt sinh chaát thaûi ñöôïc xaùc ñònh döïa treân soá lieäu thöïc teá vaø neáu caàn thieát coù theå söû duïng soá lieäu ñaõ coâng boá. Hình 3.1: Xe thu gom ñoå boû chaát thaûi raén taïi baõi choân laáp. TS: Nguyeãn Trung Vieät 3-3 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2007 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
  27. COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Tel: (08)5150181 GREE Fax: (08)4452694 TAÀM NHÌN XANH www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT 3.2.2.2 Phöông phaùp phaân tích khoái löôïng – theå tích. Maëc duø vieäc söû duïng soá lieäu khoái löôïng – theå tích cuï theå baèng caùch caân vaø ño theå tích cuûa moãi xe vaän chuyeån seõ cung caáp nhöõng thoâng in chính xaùc hôn veà khoái löôïng rieâng cuûa nhöõng loaïi chaát thaûi raén cuûa ñòa phöông khaûo saùt, nhöng vaán ñeà laø thaät söï nhöõng thoâng gì caàn thieát cho muïc ñích nghieân cöùu? 3.2.2.3 Phöông phaùp phaân tích caân baèng vaät chaát. Caùch duy nhaát ñeå thu ñöôïc soá lieäu ñaùng tin caäy veà toác ñoä phaùt sinh vaø möùc dao ñoäng cuûa chaát thaûi raén laø phaân tích caân baèng vaät chaát moät caùch chi tieát ñoái vôùi töøng nguoàn phaùt sinh chaát thaûi nhö töøng hoä gia ñình, töøng hoaït ñoäng thöông maïi hoaëc coâng nghieäp. Trong moät soá tröôøng hôïp, phöông phaùp caân baèng vaät chaát caàn thieát ñeå chöùng minh söï phuø hôïp cuûa caùc chöông trình taùi sinh chaát thaûi. Phaïm vi heä thoáng Doøng ra (khí ñoát vaø tro) Vaät lieäu löu tröõ (nguyeân lieäu, Doøng ra (vaät lieäu) Doøng vaøo (vaät lieäu) saûn phaåm, chaát thaûi raén) Doøng ra (saûn phaåm) Doøng ra (Chaát thaûi raén, chaát thaûi raén trong nöôùc thaûi ) Hình 3.2 Sô ñoà ñònh nghóa phaân tích caân baèng vaät chaát ñeå xaùc ñònh toác ñoä phaùt sinh CTR. ÖÙng duïng caân baèng khoái löôïng vaät chaát. Ñieàu khoù khaên nhaát trong thöïc teá aùp duïng phöông phaùp phaân tích caân baèng khoái löôïng ñeå xaùc ñònh khoái löôïng chaát thaûi laø vieäc xaùc ñònh ñuùng taát caû caùc yeáu toá ñaàu vaøo vaø ñaàu ra qua phaïm vi heä thoáng. 3.2.3 Phaân tích thoáng keâ khoái löôïng chaát thaûi Ñeå xaây döïng heä thoáng quaûn lyù chaát thaûi raén thöôøng caàn phaûi xaùc ñònh ñaëc tính heä thoáng cuûa toác ñoä phaùt sinh chaát thaûi raén. Ví duï ñoái vôùi nhieàu hoaït ñoäng coâng nghieäp lôùn, vieäc cung caáp dung tích thuøng chöùa ñeå tröõ löôïng chaát thaûi raén lôùn nhaát öôùc tính ñöôïc cuûa moät ngaøy nhaát ñònh laø khoâng thöïc teá. Dung tích thuøng chöùa söû duïng phaûi döïa treân cô sôû phaân tích thoáng keâ toác ñoä phaùt sinh chaát thaûi vaø ñaëc ñieåm cuûa heä thoáng thu gom. TS: Nguyeãn Trung Vieät 3-4 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2007 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
  28. COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Tel: (08)5150181 GREE Fax: (08)4452694 TAÀM NHÌN XANH www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT 3.3 TOÁC ÑOÄ PHAÙT SINH VAØ TOÁC ÑOÄ THU GOM CHAÁT THAÛI RAÉN 3.3.1 Toác ñoä phaùt sinh chaát thaûi raén Döï ñoaùn löôïng chaát thaûi raén seõ sinh ra theo töøng loaïi chaát thaûi cuûa khu daân cö laø raát caàn thieát. Phöông phaùp öôùc tính löôïng chaát thaûi raén sinh hoaït thöôøng döïa treân cô sôû löôïng chaát thaûi sinh ra tính treân ñaàu ngöôøi trong moät ngaøy ñeâm. 3.3.1.1 Chaát thaûi raén sinh hoaït. Söï phaân boá caùc chaát thaûi taïo thaønh chaát thaûi raén sinh hoaït cuûa moät khu daân cö ñöôïc trình baøy trong Baûng 3.2. Trong tröôøng hôïp khoâng coù saün caùc soá lieäu thöïc teá, coù theå söû duïng caùc giaù trò toác ñoä phaùt sinh chaát thaûi raén sinh hoaït trong Baûng 3.2 ñeå öôùc tính. 3.3.1.2 Chaát thaûi raén töø khu daân cö vaø khu thöông maïi. Nhö trình baøy ôû Baûng 3.2, chaát thaûi töø khu daân cö vaø khu thöông maïi, khoâng keå caùc loaïi chaát thaûi ñaëc bieät vaø chaát thaûi nguy haïi, chieám khoaûng 50-75% toång khoái löôïng chaát thaûi sinh hoaït cuûa khu daân cö. Soá lieäu veà söï phaùt sinh chaát thaûi raén sinh hoaït töø khu daân cö vaø khu thöông maïi trình baøy trong Baûng 3.2 phaûi ñöôïc hieäu chænh cho phuø hôïp vôùi ñieàu kieän ñòa phöông. Ví duï, neáu söû duïng maùy nghieàn chaát thaûi thöïc phaåm moät caùch roäng raõi thì toång khoái löôïng CTR sinh hoaït seõ giaûm ñi moät löôïng töông öùng. Döõ lieäu vaø thoâng tin söû duïng ñeå döï ñoaùn thaønh phaàn caùc chaát thaûi ñaëc bieät ñöôïc trình baøy trong Baûng 3.3. Baûng 3.2 Khoái löôïng öôùc tính caùc thaønh phaàn chaát thaûi taïo thaønh chaát thaûi raén sinh hoaït sinh ra tính treân ñaàu ngöôøi trong moät ngaøy ñeâm ôû Myõ vaøo naêm 1990 Thaønh phaàn Toác ñoä phaùt sinh chaát thaûi % khoái löôïng CTR Lb/ng.naêm Lb/ng.ngaøy Loaïi chaát thaûi Khoaûng Ñaëc Khoaûng Ñaëc tröng Khoaûng Ñaëc tröng tröng Chaát thaûi khu daân cö vaø khu thöông 50-75 62,0 1125- 1395,0 3,1-4,7 3,82 maïi, khoâng keå caùc loaïi chaát thaûi 1700 nguy haïi vaø chaát thaûi ñaëc bieät. Chaát thaûi ñaëc bieät (löôïng lôùn, thieát bò 3-12 5,0 65-180 112,5 0,2-0,5 0,31 ñieän töû daân duïng, raùc vöôøn ñöôïc thu gom rieâng, pin, daàu vaø voû xe) TS: Nguyeãn Trung Vieät 3-5 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2007 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
  29. COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Tel: (08)5150181 GREE Fax: (08)4452694 TAÀM NHÌN XANH www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT Chaát thaûi nguy haïi 0,01-1,0 0,1 0,15-30 2,3 0,0004- 0,0063 0,082 Chaát thaûi coâng sôû 3-5 3,4 65-110 76,5 0,2-0,3 0,21 Chaát thaûi töø khu xaây döïng vaø phaù dôõ 8-20 14,0 180-450 315,0 0,5-1,2 0,86 Chaát thaûi töø dòch vuï • Töø röûa ñöôøng 2-6 3,8 45-135 85,5 0,1-0,4 0,23 • Töø troàng caày, xaây döïng coâng vieân 2-5 3,0 45-110 67,5 0,1-0,3 0,19 • Töø khu vui chôi giaû trí 1,5-3,0 2,0 30-65 45,0 0,08-0,2 0,12 • Baõi bieån, vuõng, vònh 0,5-1,2 0,7 10-30 15,7 0,03-0,08 0,04 • Buøn töø traïm xöû lyù 3-8 6,0 68-180 135,0 0,2-0,5 0,37 Toång coäng 100,0 2250,0 6,16 • lb/ng.naêm x 0,4536 = kg/ng.naêm Baûng 3.3 Döõ lieäu vaø thoâng tin caàn thieát söû duïng ñeå öôùc tính löôïng chaát thaûi ñaëc bieät cuûa khu daân cö vaø khu thöông maïi Chaát thaûi ñaëc bieät Thoâng tin ñeå öôùc tính khoái löôïng chaát thaûi Chaát thaûi coàng keành, ñoà Caùch toát nhaát laø xaùc ñònh soá gia ñình, öôùc tính soá löôïng caùc loaïi ñieän, white goods vaät duïng trong moät gia ñình, duøng soá lieäu thôøi gian söû duïng trung bình cuûa moãi loaïi. Caùc loaïi vaät duïng coù theå söû duïng laïi ôû caùc hoäi töø thieän cuõng phaûi ñöôïc keå ñeán. Pin gia duïng 2,5 tyû pin gia duïng ñöôïc thaûi boû haøng naêm ôû Myõ, coù theå söû duïng giaù trò 10 pin/ng.naêm ñeå öôùc tính löôïng chaát thaûi. AÉc quy xe oâ toâ (acid-chì) 70-80 trieäu aéc quy xe hôi ñöôïc tieâu thuï vaø thay theá haøng naêm ôû Myõ. Giaù trò söû duïng ñeå öôùc tính laø 0,4 aéc quy/ng.naêm. Daàu nhôùt thaûi 200 trieäu gallon daàu nhôùt thaûi haøng naêm. Giaù trò öôùc tính laø 0,8 gallon/ng.naêm. Voû xe hôi (xe khaùch vaø 190 trieäu voû xe ñöôïc thaûi boû haøng naêm. Giaù trò öôùc tính laø 0,8 xe taûi nheï) caùi/ng.naêm. Moät caùch khaùc coù theå söû duïng ñeå tính löôïng voû xe thaûi boû laø öôùc tính soá löôïng xe oâ toâ, ñoaïn ñöôøng xe ñi ñöôïc trong moät naêm vaø thôøi gian söû duïng trung bình cho moät voû xe (ví duï 35.000 daëm/voû). TS: Nguyeãn Trung Vieät 3-6 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2007 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
  30. COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Tel: (08)5150181 GREE Fax: (08)4452694 TAÀM NHÌN XANH www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT 3.3.1.3 Chaát thaûi raén coâng sôû. Nguoàn chaát thaûi raén coâng sôû bao goàm tröôøng hoïc, nhaø tuø vaø vaên phoøng cuûa beänh vieän. Ngoaïi tröø caùc chaát thaûi phaùt sinh töø nhaø tuø vaø chaát thaûi raén beänh vieän, söï phaân boá thaønh phaàn chaát thaûi cuûa CTR töø caùc nguoàn naøy khaù gioáng nhau neân coù theå troän laãn vôùi CTR töø khu daân cö vaø khu thöông maïi. 3.3.2 Toác Ñoä Thu Gom Chaát Thaûi Raén Chaát thaûi thu gom ñöôïc laø chaát thaûi hoãn hôïp (ôû nhöõng khu daân cö khoâng coù chöông trình taùi sinh chaát thaûi raén) vaø chaát thaûi ñaõ phaân loaïi taïi nguoàn (ôû nhöõng khu daân cö coù chöông trình taùi sinh chaát thaûi). Möùc cheânh leäch giöõa khoái löôïng chaát thaûi sinh ra töø khu daân cö vaø khu thöông maïi so vôùi khoái löôïng chaát thaûi thu gom ñeå xöû lyù vaø thaûi boû vaøo khoaûng töø 4-15%. Khoái löôïng cheânh leänh chính laø khoái löôïng chaát thaûi (1) laøm phaân compost, (2) ñoát loø söôûi, (3) thaûi ra coáng raõnh, (4) chuyeån cho caùc toå chöùc nhaân ñaïo, (5) baùn taïi caùc gara, (6) chuyeån ñeán trung taâm phaân loaïi vaø taùi sinh, (7) taùi sinh tröïc tieáp. Moät caùch toång quaùt, phaàn traêm cheânh leäch giöõa löôïng chaát thaûi sinh ra vaø löôïng chaát thaûi thu gom ñöôïc ôû caùc caên hoä (4 – 6%) seõ nhoû hôn so vôùi caùc hoä gia ñình coù dieän tích thích hôïp ñeå laøm phaân compost (8 - 15%). 3.3.3 Söï Bieán Thieân Toác Ñoä Phaùt Sinh Vaø Toác Ñoä Thu Gom Löôïng chaát thaûi raén sinh ra thay ñoåi haøng ngaøy, haøng tuaàn, haøng thaùng vaø thay ñoåi theo muøa. Döõ lieäu veà toác ñoä phaùt sinh chaát thaûi raén lôùn nhaát, nhoû nhaát töø caùc hoä gia ñình, khu thöông maïi nhoû, caùc khu daân cö nhoû vaø lôùn ñöôïc trình baøy trong Baûng 3.6. Caùc döõ lieäu naøy coù theå ñöôïc söû duïng ñeå löïa choïn thieát bò vaø kích thöôùc cuûa caùc ñôn vò quaûn lyù chaát thaûi raén. Nhö trình baøy ôû Baûng 3.6, söï bieán thieân toác ñoä phaùt sinh chaát thaûi raén lôùn nhaát xaûy ra ôû caùc hoä gia ñình vaø khu thöông maïi nhoû. Toác ñoä phaùt sinh chaát thaûi töø caùc khu daân cö thöôøng lôùn nhaát vaøo muøa giaùng sinh vaø vaøo nhöõng ngaøy veä sinh nhaø cöûa vaøo muøa xuaân. Noùi chung khi kích thöôùc cuûa nguoàn phaùt sinh chaát thaûi taêng (ví duï töø hoä gia ñình ñeán khu daân cö) thì möùc ñoä bieán thieân vaøo caùc ngaøy, tuaàn, vaø thaùng cao ñieåm seõ giaûm. Soá lieäu veà khoái löôïng ñaëc tröng haøng thaùng töø moät traïm trung chuyeån ñöôïc trình baøy trong Hình 3.4. Do ñaëc tính bieán thieán khoâng theo quy luaät cuûa toác ñoä phaùt sinh chaát thaûi nhö theå hieän ôû Hình 3.4, vieäc öôùc tính toång khoái löôïng chaát thaûi thu gom ñöôïc theo soá lieäu cuûa moät thaùng cho tröôùc seõ gaëp phaûi sai soá raát lôùn. Ví duï, neáu söû duïng khoái löôïng chaát thaûi sinh ra töø thaùng 2 ñeå öôùc tính toång khoái löôïng chaát thaûi, khoái löôïng trung bình thöïc söï seõ bò sai leänh khoaûng 40%. TS: Nguyeãn Trung Vieät 3-7 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2007 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
  31. COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Tel: (08)5150181 GREE Fax: (08)4452694 TAÀM NHÌN XANH www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT Baûng 3.4 Heä soá phaùt sinh chaát thaûi lôùn nhaát vaø nhoû nhaát ñoái vôùi chaát thaûi raén töø caùc hoä gia ñình, khu thöông maïi nhoû vaø caùc khu daân cö nhoû vaø lôùn Hoä gia ñình Khu thöông maïi nhoû Khu daân cö nhoû Khu daân cö lôùn Heä soá* Khoaûng Ñaëc tröng Khoaûng Ñaëc tröng Khoaûng Ñaëc tröng Khoaûng Ñaëc tröng Heä soá toác ñoä phaùt sinh chaát thaûi lôùn nhaát Ngaøy lôùn nhaát 2.0-4.0 3.00 1.75-3.5 2.50 1.5-2.5 2.00 1.5-2.25 1.90 Tuaàn lôùn nhaát 1.5-3.5 2.50 1.5-2.5 2.25 1.25-2.0 1.75 1.25-2.0 1.50 Thaùng lôùn nhaát 1.25-2.5 2.00 1.25-2.0 1.75 1.27-1.75 1.50 1.15-1.75 1.25 Heä soá toác ñoä phaùt sinh chaát thaûi nhoû nhaát Ngaøy nhoû nhaát 0.15-0.5 0.20 0.25-0.5 0.40 0.35-0.6 0.5 0.5-0.7 0.6 Tuaàn nhoû nhaát 0.25-0.6 0.50 0.4-0.6 0.50 0.5-0.7 0.6 0.6-0.8 0.7 Thaùng nhoû nhaát 0.5-0.7 0.60 0.5-0.7 0.65 0.6-0.8 0.7 0.7-0.9 0.8 * Tyû soá giöõa giaù trò lôùn nhaát hoaëc giaù trò nhoû nhaát so vôùi giaù trò trung bình. 3.4 CAÙC YEÁU TOÁ AÛNH HÖÔÛNG ÑEÁN TOÁC ÑOÄ PHAÙT SINH CHAÁT THAÛI 3.4.1 AÛnh höôûng cuûa hoaït ñoäng giaûm thieåu vaø taùi sinh chaát thaûi taïi nguoàn 3.4.1.1 Giaûm chaát thaûi taïi nguoàn. Vieäc giaûm chaát thaûi taïi nguoàn phaùt sinh coù theå thöïc hieän ñöôïc qua caùc böôùc thieát keá, saûn xuaát vaø ñoùng goùi saûn phaåm vôùi haøm löôïng chaát ñoäc haïi nhoû nhaát, theå tích vaät lieäu söû duïng ít nhaát vaø thôøi gian höõu duïng cuûa saûn phaåm daøi nhaát. Vieäc giaûm chaát thaûi cuõng coù theå xaûy ra ôû caùc hoä gia ñình, khu thöông maïi hoaëc coâng nghieäp thoâng qua khuynh höôùng mua moät caùch choïn loïc vaø taùi söû duïng saûn phaåm vaø vaät lieäu. Bôûi vì vieäc giaûm chaát thaûi taïi nguoàn khoâng phaûi laø yeáu toá chính trong chöông trình giaûm chaát thaûi hieän nay neân khoù coù theå öôùc tính ñöôïc aûnh höôûng thöïc söï cuûa chöông trình giaûm chaát thaûi taïi nguoàn ñeán toång löôïng chaát thaûi sinh ra. Tuy nhieân, giaûm chaát thaûi taïi nguoàn seõ trôû thaønh yeáu toá quan troïng cuûa vieäc giaûm khoái löôïng chaát thaûi trong töông lai. Ví duï, neáu böu phí cuûa thö côõ lôùn taêng, löôïng thö naøy seõ giaûm ñaùng keå. Moät soá caùc khaùc coù theå giaûm ñöôïc chaát thaûi taïi nguoàn nhö: - Giaûm ñoùng goùi khoâng caàn thieát hoaëc ñoùng goùi quaù thöøa; - Phaùt trieån vaø söû duïng caùc saûn phaåm coù tính beàn vaø khaû naêng phuïc hoài cao hôn ; - Thay theá caùc loaïi saûn phaåm chæ söû duïng ñöôïc moät laàn baèng caùc saûn phaåm coù khaû naêng taùi söû duïng ñöôïc (ví duï duøng ñóa vaø dao keùo, thuøng ñöïng thöùc uoáng, vaûi quaàn aùo vaø khaên taám loaïi coù theå taùi söû duïng ñöôïc); - Söû duïng ít taøi nguyeân hôn (ví duï photo hai maët); - Taêng löôïng vaät lieäu coù theå taùi sinh ñöôïc trong saûn phaåm; - Phaùt trieån caùc chöông trình khuyeán khích nhaø saûn xuaát taïo ra ít chaát thaûi. TS: Nguyeãn Trung Vieät 3-8 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2007 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
  32. COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Tel: (08)5150181 GREE Fax: (08)4452694 TAÀM NHÌN XANH www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT 3.4.1.2 Möùc ñoä taùi sinh. Chöông trình taùi sinh chaát thaûi cuûa khu daân cö hoaït ñoäng seõ aûnh höôûng ñeán löôïng chaát thaûi thu gom ñeå tieáp tuïc xöû lyù hoaëc thaûi boû. Hình 3.3: Ngöôøi daân phaân loaïi chaát thaûi taïi nguoàn ñeå taùi sinh 3.4.2 Aûnh höôûng cuûa quan ñieåm cuûa quaàn chuùng vaø luaät phaùp ñeán söï phaùt sinh chaát thaûi Cuøng vôùi chöông trình giaûm vaø taùi sinh chaát thaûi taïi nguoàn, quan ñieåm cuûa quaàn chuùng vaø luaät phaùp cuõng aûnh höôûng ñaùng keå ñeán löôïng chaát thaûi sinh ra. 3.4.2.1 Quan ñieåm cuûa quaàn chuùng. Khoái löôïng chaát thaûi sinh ra seõ giaûm ñaùng keå neáu ngöôøi daân saün loøng thay ñoåi yù muoán cuûa hoï – thay ñoåi thoùi quen vaø caùch soáng ñeå baûo veä nguoàn taøi nguyeân thieân nhieân vaø giaûm gaùnh naëng kinh teá lieân quan ñeán quaûn lyù chaát thaûi raén. Ñeå coù theå thay ñoåi ñöôïc quan ñieåm cuûa quaàn chuùng caàn thöïc hieän chöông trình giaùo duïc coäng ñoäng. 3.4.2.2 Nhöõng tieåu bang cuûa Myõ coù Luaät veà thaûi boû vôû chöùa thöùc uoáng. Nhieàu tieåu ban ñaõ coù luaät veà thaûi boû voû chöùa thöùc uoáng. Luaät ñöôïc ban haønh ñaàu tieân ôû Oregan vaøo naêm 1972. ÔÛ nhöõng tieåu bang aùp duïng luaät naøy, löôïng chai vaø lon traû laïi nôi baùn dao ñoäng trong khoaûng 93-96% vaø 90-96%. 3.4.2.3 Luaät phaùp. Coù leõ yeáu toá quan troïng nhaát aûnh höôûng ñeán söï phaùt sinh cuûa moät soá loaïi chaát thaûi laø nhôø vaøo caùc quy ñònh cuûa ñòa phöông, cuûa tieåu bang vaø lieân bang veà vieäc söû duïng caùc loaïi vaät lieäu ñaëc TS: Nguyeãn Trung Vieät 3-9 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2007 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
  33. COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Tel: (08)5150181 GREE Fax: (08)4452694 TAÀM NHÌN XANH www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT bieät. Ví duï luaät veà vaät lieäu ñoùng goùi vaø chöùa thöùc uoáng. Cuõng coù theå aùp duïng phöông phaùp khaùc nhö khuyeán khích mua vaø söû duïng vaät lieäu taùi sinh ñöôïc baèng caùch giaûm giaù baùn töø 5 – 10%. 3.4.3 AÛnh höôûng cuûa caùc yeáu toá ñòa lyù töï nhieân ñeán söï phaùt sinh chaát thaûi Caùc yeáu toá ñòa lyù töï nhieân coù theå aûnh höôûng ñeán löôïng chaát thaûi sinh ra vaø löôïng chaát thaûi thu gom bao goàm vò trí, muøa trong naêm, söû duïng maùy nghieàn raùc thöïc phaåm töø nhaø beáp, chu kyø thu gom, vaø ñaëc ñieåm cuûa khu vöïc. 3.4.3.1 Vò trí ñòa lyù. Vò trí ñòa lyù, khí haäu coù theå aûnh höôûng ñeán khoái löôïng caû thôøi gian phaùt sinh cuûa moät soá loaïi chaát thaûi. Ví duï, söï bieán thieân khoái löôïng raùc vöôøn sinh ra töø nhöõng nôi khaùc nhau phuï thuoäc vaøo khí haäu. ÔÛ nhöõng vuøng aám aùp, muøa troàng troït seõ daøi hôn nhöõng nôi khaùc, do ñoù, raùc vöôøn thu gom ñöôïc khoâng nhöõng coù khoái löôïng lôùn hôn ñaùng keå maø thôøi gian phaùt sinh cuõng laâu hôn. Do tính bieán thieân khoái löôïng cuûa moät soá thaønh phaàn cuûa chaát thaûi raén theo khí haäu, neân caàn phaûi thöïc hieän nghieân cöùu trong töøng tröôøng hôïp cuï theå neáu nhö caùc giaù trò naøy aûnh höôûng ñaùng keå ñeán heä thoáng thieát keá. 3.4.3.2 Muøa trong naêm. Khoái löôïng cuûa moät soá thaønh phaàn chaát thaûi raén cuõng bò aûnh höôûng cuûa muøa trong naêm. Ví duï, khoái löôïng raùc thöïc phaåm lieân quan ñeán muøa troàng rau vaø traùi caây. 3.4.3.3 Söû duïng maùy nghieàn chaát thaûi thöïc phaåm töø nhaø beáp. Maëc duø vieäc söû duïng maùy nghieàn raùc thöïc phaåm töø nhaø beáp laøm giaûm ñaùng keå löôïng chaát thaûi thu gom töø nhaø beáp, nhöng khoâng theå hieän roõ aûnh höôûng ñeán söï phaùt sinh chaát thaûi. Do vieäc söû duïng maùy nghieàn raùc thöïc phaåm ôû caùc hoä gia ñình raát khaùc nhau ôû nhöõng nôi khaùc nhau, neân caàn phaûi tieán haønh nghieân cöùu aûnh höôûng cuûa chuùng trong töøng tröôøng hôïp cuï theå. Soá lieäu töø xöû lyù nöôùc thaûi cho pheùp öôùc tính löôïng chaát thaûi raén theâm vaøo töø caùc maùy nghieàn raùc thöïc phaåm gia ñình dao ñoäng trong khoaûng 0,03 - 0,08 lb/ng.ngñ (0,014 – 0,036 kg/ng.ngñ). Tuy nhieân, caùc soá lieäu töø xöû lyù nöôùc thaûi chæ theå hieän möùc gia taêng löôïng chaát raén taïi traïm xöû lyù vaø khoâng phaûn aùnh ñöôïc phaàn vaät lieäu ñaõ bò hoaø tan trong quaù trình vaän chuyeån cuûa chuùng. Trò soá thöïc teá hôn ñeå öôùc tính aûnh höôûng cuûa maùy nghieàn raùc thöïc phaåm laø 0,08 - 0,12 lb/ng.ngñ (0,036 – 0,054 kg/ngngñ). Ñoái vôùi caùc hoä gia ñình coù maùy nghieàn raùc coù theå giaû söû raèng 25 - 33% toång löôïng chaát thaûi thöïc phaåm sinh ra ñöôïc nghieàn. 3.4.3.4 Taàn xuaát thu gom. TS: Nguyeãn Trung Vieät 3-10 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2007 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
  34. COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Tel: (08)5150181 GREE Fax: (08)4452694 TAÀM NHÌN XANH www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT Nhìn chung, neáu dòch vuï thu gom khoâng bò haïn cheá, chaát thaûi seõ ñöôïc thu gom nhieàu hôn. Tuy nhieân, keát luaän naøy khoâng ñöôïc pheùp aùp duïng ñeå suy luaän raèng löôïng chaát thaûi sinh ra seõ nhieàu hôn. Ví duï, neáu hoä gia ñình chæ coù moät hoaëc hai thuøng chöùa raùc trong moät tuaàn, do giôùi haïn söùc chöùa cuûa thuøng, hoï seõ caát rieâng baùo vaø nhöõng vaät lieäu khaùc; trong khi ñoù, neáu dòch vuï thu gom khoâng haïn cheá, chuû hoä coù khuynh höôùng thaûi boû luoân caû nhöõng thaønh phaàn naøy. Trong tröôøng naøy, löôïng chaát thaûi sinh ra coù theå gioáng nhau, nhöng löôïng chaát thaûi thu gom ñöôïc seõ raát khaùc nhau. Nhö vaäy, vaán ñeà cô baûn laø aûnh höôûng cuûa taàn xuaát thu gom ñeán söï phaùt sinh chaát thaûi vaãn chöa ñöôïc giaûi ñaùp. Hình 3.4: Caùc thuøng chöùa raùc ñöôïc ñaët trong khu daân cö ñeå thu gom ñònh kì. TS: Nguyeãn Trung Vieät 3-11 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2007 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
  35. COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Tel: (08)5150181 GREE Fax: (08)4452694 TAÀM NHÌN XANH www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT CHÖÔNG 4 PHAÂN LOAÏI, LÖU TRÖÕ VAØ XÖÛ LYÙ SÔ BOÄ CTRSH TAÏI NGUOÀN Phaân loaïi, löu tröõ vaø xöû lyù chaát thaûi raén taïi nguoàn tröôùc khi thu gom laø khaâu thöù hai trong saùu khaâu cuûa heä thoáng quaûn lyù chaát thaûi raén. Vì khaâu naøy aûnh höôûng ñaùng keå ñeán ñaëc tính cuûa chaát thaûi, ñeán hoaït ñoäng cuûa caùc khaâu tieáp theo, ñeán söùc khoeû coäng ñoàng vaø quan ñieåm cuûa quaàn chuùng veà vieäc vaän haønh heä thoáng quaûn lyù chaát thaûi raén, neân vieäc hieåu roõ caùc yeáu toá lieân quan ñeán khaâu naøy coù yù nghóa quan troïng. 4.1 THU GOM VAØ PHAÂN LOAÏI CHAÁT THAÛI RAÉN 4.1.1 Thu gom vaø phaân loaïi chaát thaûi raén taïi nguoàn Phaân loaïi chaát thaûi raén taïi nguoàn tröôùc khi thu gom laø böôùc quan troïng trong quaûn lyù chaát thaûi raén sinh hoaït cuûa khu daân cö. 4.1.2 Thu gom vaø phaân loaïi chaát thaûi raén ñeå taùi sinh Phaân loaïi caùc thaønh phaàn chaát thaûi raén bao goàm giaáy loaïi, carton, lon nhoâm, thuøng nhöïa taïi nguoàn phaùt sinh laø moät trong nhöõng phöông thöùc hieäu quaû nhaát ñeå thu hoài vaø taùi söû duïng vaät lieäu. Khi caùc thaønh phaàn chaát thaûi ñaõ ñöôïc taùch rieâng, vaán ñeà ñaët ra laø chuû hoä seõ giaûi quyeát caùc thaønh phaàn naøy nhö theá naøo cho ñeán khi chuùng ñöôïc thu gom? Moät soá chuû hoä löu tröõ nhöõng thaønh phaàn ñaõ phaân loaïi ôû nhaø hoï vaø chuyeån ñònh kyø ñeán caùc thuøng chöùa chaát thaûi ñaõ phaân loaïi. Moät soá chuû hoä khaùc mang chaát thaûi ñaõ phaân loaïi vaø thaûi boû ngay vaøo caùc thuøng chöùa theo quy ñònh. Hình 4.1: vieäc phaân loaïi raùc thaûi ñöôïc thöïc hieän taïi caùc baõi raùc TS: Nguyeãn Trung Vieät 4-1 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2007 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
  36. COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Tel: (08)5150181 GREE Fax: (08)4452694 TAÀM NHÌN XANH www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT 4.1.3 Thu gom vaø phaân loaïi chaát thaûi raén sinh hoaït taïi caùc hoä gia ñình Coù nhieàu caùch phaân loaïi nhaø ôû khu daân cö, tuy nhieân, phaân loaïi theo soá taàng laø caùch phuø hôïp nhaát ñoái vôùi muïc ñích quaûn lyù vaø phaân loaïi chaát thaûi raén ôû caùc hoä gia ñình. Theo caùch phaân loaïi naøy, nhaø thaáp hôn 4 taàng ñöôïc goïi laø nhaø thaáp taàng, nhaø töø 4 ñeán 7 taàng ñöôïc goïi laø trung bình, vaø nhaø cao hôn 7 taàng ñöôïc goïi laø nhaø cao taàng. Caùc nhaø thaáp taàng coøn coù theå phaân thaønh caên hoä rieâng reõ, daõy caùc caên hoä rieâng reõ, vaø caên hoä nhieàu gia ñình. 4.1.3.1 Nhaø thaáp taàng loaïi caên hoä rieâng Daân cö ôû caùc caên hoä rieâng thaáp taàng coù traùch nhieäm mang chaát thaûi raén vaø vaät lieäu taùi sinh ñeán caùc thuøng chöùa ñaët trong hoaëc gaàn nhaø (Baûng 4.1). Loaïi thuøng chöùa söû duïng tuyø thuoäc vaøo quy ñònh veà phaân loaïi chaát thaûi, coù nôi quy ñònh phaân loaïi theo yeâu caàu cuûa nhaø maùy thu hoài vaät lieäu, coù nôi yeâu caàu phaân loaïi theo muïc ñích xöû lyù, Ñoái vôùi moät soá heä thoáng thu gom, chaát thaûi hoãn hôïp ñöôïc chöùa trong caùc thuøng chöùa tuyø yù, khoâng theo moät tieâu chuaån cuï theå naøo. ÔÛ nhöõng heä thoáng khaùc, chaát thaûi hoãn hôïp ñöôïc chöùa trong caùc thuøng 90 gallon (340 L) coù baùnh xe (Hình 4.2). Trong caû hai heä thoáng naøy, cö daân coù traùch nhieäm mang thuøng chöùa raùc ñeán leà ñöôøng nôi thu gom. Baûng 4.1 Nhöõng ngöôøi coù traùch nhieäm vaø caùc duïng cuï phuï trôï caàn thieát ñeå quaûn lyù vaø phaân loaïi chaát thaûi raén taïi nguoàn Nguoàn Ngöôøi chòu traùch nhieäm Duïng cuï vaø thieát bò phuï trôï Khu daân cö - Nhaø thaáp taàng Cö daân Maùy eùp hoä gia ñình, thuøng chöùa lôùn coù baùnh xe, xe ñaåy tay nhoû coù baùnh xe. - Nhaø trung bình Cö daân, nhoùm baûo trì chung cö, Maùng ñoå raùc, maùy naâng, xe thu gom, dòch vuï troâng nom nhaø cöûa, baêng chuyeàn baèng khí neùn. nhaân vieân quaûn lyù. - Nhaø cao taàng Cö daân, nhoùm baûo trì chung cö, Maùng ñoå raùc, maùy naâng, xe thu gom, dòch vuï troâng nom nhaø cöûa. baêng chuyeàn baèng khí neùn. Khu thöông maïi Nhaân vieân, dòch vuï troâng nom Xe thu gom coù baùnh xe, daõy thuøng chöùa, nhaø cöûa. tuùi chöùa, maùy naâng, baêng taûi, baêng chuyeàn baèng khí neùn. Töø saûn xuaát coâng Nhaân vieân, dòch vuï troâng nom Xe thu gom coù baùnh xe, daõy thuøng chöùa, nghieäp nhaø cöûa. maùy naâng, baêng taûi. Vuøng ñaát troáng Chuû sôû höõu, caùc boä coâng vieân, Thuøng chöùa coù naép. nhaân vieân ñoâ thò. TS: Nguyeãn Trung Vieät 4-2 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2007 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
  37. COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Tel: (08)5150181 GREE Fax: (08)4452694 TAÀM NHÌN XANH www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT Traïm xöû lyù Coâng nhaân vaän haønh Caùc loaïi baêng chuyeàn khaùc nhau vaø caùc duïng cuï, thieát bò vaän haønh thuû coâng khaùc. Töø noâng nghieäp Chuû noâng traïi, noâng daân Thay ñoåi tuyø töøng nôi. Ñoái vôùi nhöõng heä thoáng coù phaân loaïi chaát thaûi, phaàn chaát thaûi raén coøn laïi sau khi ñaõ taùch rieâng nhöõng thaønh phaàn coù khaû naêng taùi sinh taùi söû duïng, ñöôïc chöùa trong nhöõng thuøng chöùa lôùn hôn. Thaønh phaàn ñaõ taùch rieâng ñöôïc chöùa trong nhöõng thuøng chöùa ñaëc bieät hoaëc caùc tuùi. ÔÛ moät soá khu daân cö, maùy eùp ñöôïc duøng ñeå laøm giaûm theå tích chaát thaûi thu gom. Chaát thaûi sau khi eùp ñöôïc chöùa trong caùc thuøng hoaëc tuùi nhöïa haøn kín. Cö daân coù traùch nhieäm mang thuøng chöùa raùc vaø thuøng chöùa chaát thaûi ñaõ taùch rieâng ñeå taùi sinh taùi söû duïng ñeán leà ñöôøng nôi thu gom chaát thaûi. Nhieàu heä thoáng thu gom khaùc nhau, coù vaø khoâng coù taùi sinh chaát thaûi ñöôïc trình baøy toùm taét trong Baûng 4.2. 4.1.3.2 Nhaø thaáp taàng vaø trung bình Phöông phaùp xöû lyù vaø phaân loaïi chaát thaûi raén taïi caùc khu nhaø thaáp taàng vaø trung bình cuõng töông töï nhö caùc phöông phaùp aùp duïng cho nhöõng caên hoä thaáp taàng rieâng leû, tuy nhieân, nhöõng phöông phaùp naøy coù theå thay ñoåi ñoâi chuùt tuyø thuoäc vaøo vò trí löu tröõ chaát thaûi vaø phöông phaùp thu gom. Caùc vò trí löu tröõ chaát thaûi coù theå laø taàng haàm, ngoaøi trôøi vaø ñaëc bieät laø coù maùy eùp raùc. Caùc heä thoáng xöû lyù vaø phaân loaïi chaát thaûi taùi sinh vaø khoâng taùi sinh ôû nhöõng khu nhaø thaáp taàng vaø trung bình ñöôïc trình baøy trong Baûng 4.3. Chöùa ôû taàng haàm/thu gom beân leà ñöôøng. Thu gom chaát thaûi cuûa caùc nhaø thaáp taàng vaø trung bình ôû leà ñöôøng laø phöông aùn thoâng duïng. Vôùi heä thoáng naøy, chuû toaø nhaø phaûi daønh moät phoøng ôû taàng haàm hoaëc moät khu vöïc ñeå chöùa chaát thaûi. Thuøng chöùa chaát thaûi ñeå taùi sinh thöôøng ñaët trong hoaëc gaàn khu vöïc chöùa chaát thaûi raén. Ngöôøi daân seõ mang chaát thaûi ñeán ñoå ôû nhöõng thuøng chöùa thích hôïp. Nhaân vieân baûo trì coù traùch nhieäm chuyeån caùc thuøng chöùa ñeán leà ñöôøng nôi thu gom chaát thaûi. ÔÛ moät soá nôi, nhaân vieân baûo trì coù traùch nhieäm thu gom chaát thaûi vaø vaät lieäu taùi sinh ñaët beân ngoaøi cöûa caùc caên hoä hoaëc phoøng chung cuûa moãi taàng. Baûng 4.2 Caùc phöông aùn thu gom chaát thaûi raén sinh hoaït khu daân cö töø caùc caên hoä rieâng leû trong tröôøng hôïp khoâng coù vaø coù phaân loaïi chaát thaûi taïi nguoàn STT Phöông aùn thu gom Ghi chuù 01 Khoâng phaân loaïi chaát thaûi taïi nguoàn a Thuøng chöùa 60-90 gallon, thu gom ôû leà Phaân loaïi chaát thaûi ñöôïc thöïc hieän ôû nhaø maùy thu ñöôøng; thu gom rieâng raùc vöôøn. hoài vaät lieäu. b Taát caû caùc loaïi thuøng chöùa, dòch vuï thu Phaân loaïi chaát thaûi ñöôïc thöïc hieän ôû nhaø maùy thu gom ôû leà ñöôøng; thu gom rieâng raùc vöôøn. hoài vaät lieäu. 02 Phaân loaïi chaát thaûi taïi nguoàn TS: Nguyeãn Trung Vieät 4-3 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2007 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
  38. COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Tel: (08)5150181 GREE Fax: (08)4452694 TAÀM NHÌN XANH www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT a Dòch vuï thu gom ôû leà ñöôøng, giaáy baùo Xe thu gom theo quy ñònh vôùi thuøng chöùa giaáy baùo ñöôïc boù thaønh boù; thu gom rieâng raùc rieâng; giaáy baùo ñöôïc boû rieâng taïi nhaø maùy thu hoài vöôøn. vaät lieäu hoaëc nhaø maùy thu hoài giaáy. b Dòch vuï thu gom ôû leà ñöôøng, caùc thaønh Moät thuøng duøng chöùa giaáy baùo, moät thuøng chöùa phaàn chaát thaûi phaân loaïi ñöôïc chöùa trong thuyû tinh vaø nhöïa, vaø moät thuøng duøng chöùa lon ba thuøng nhöïa thieát keá ñaëc bieät; thu gom nhoâm vaø lon thieác; thuyû tinh, nhöïa, nhoâm, vaø lon rieâng raùc vöôøn. thieác ñöôïc phaân loaïi ôû nhaø maùy thu hoài vaät lieäu. c Thu gom ôû leà ñöôøng vôùi 4 thuøng chöùa Moät thuøng duøng chöùa giaáy vaø carton khoâng bò rieâng caùc thaønh phaàn chaát thaûi ñaõ taùch nhieãm baån, moät thuøng chöùa vaät lieäu taùi sinh bao loaïi. goàm caùc thuøng nhöïa, thuyû tinh, lon nhoâm vaø thieác; moät thuøng chöùa raùc vöôøn; vaø moät thuøng duøng chöùa caùc thaønh phaàn coøn laïi; caùc thaønh phaàn rieâng bieät seõ ñöôïc phaân loaïi taïi nhaø maùy thu hoài vaät lieäu. d Thu gom ôû leà ñöôøng vôùi moät thuøng 90 Moät tuùi nhöïa, maøu hoaëc trong suoát, ñeå chöùa taát caû gallon vaø hai tuùi nhöïa; thu gom rieâng raùc giaáy carton, taïp chí, thö töø, vaø taát caû nhöõng loaïi vöôøn. Caùc tuùi nhöïa ñöôïc ñaët trong thuøng giaáy khaùc khoâng bò nhieãm baån; tuùi nhöïa trong suoát chöùa 90 gallon khaùc duøng chöùa caùc vaät lieäu taùi sinh kaùc bao goàm chai nhöïa, thuøng nhöïa, chai loï thuyû tinh, lon nhoâm vaø lon thieác; nhöõng vaät lieäu khaùc ñöôïc chöùa trong thuøng 90 gallon; caùc thaønh phaàn chaát thaûi ñöôïc taùch rieâng taïi nhaø maùy thu hoài chaát thaûi. e Thu gom ôû leà ñöôøng vôùi 3 tuùi nhöïa trong Moät bao nhöïa chöùa taát caû caùc loaïi giaáy vaø carton suoát hoaëc kín vaø moät thuøng chöùa; thu gom khoâng bò nhieãm baån, moät bao chöùa caùc vaät lieäu taùi rieâng raùc vöôøn. Bao nhöïa vaø caùc vaät lieäu sinh ñöôïc bao goàm thuøng nhöïa, thuyû tinh, lon nhoâm khaùc ñöôïc thu gom cuøng xe thu gom; raùc vaø lon thieác; moät bao chöùa raùc vöôøn; caùc chaát thaûi vöôøn ñöôïc thu gom baèng xe rieâng. coøn laïi ñöôïc chöùa trong thuøng; caùc thaønh phaàn chaát thaûi seõ ñöôïc phaân loaïi ôû nhaø maùy thu hoài vaät lieäu. f Caùc phöông aùn töø 2a ñeán 2e nhöng raùc Raùc vöôøn chöùa trong tuùi ñöôïc ñaët ôû moät phía cuûa xe vöôøn ñöôïc chöùa trong bao nhöïa vaø thu thu gom vaø sau ñoù ñöôïc thaùo dôõ thuû coâng taïi ñieåm gom cuøng xe thu gom caùc chaát thaûi khaùc. ñoå. Hình 4.2: phaân loaïi chaát thaûi raén taïi caùc hoä gia ñình TS: Nguyeãn Trung Vieät 4-4 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2007 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
  39. COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Tel: (08)5150181 GREE Fax: (08)4452694 TAÀM NHÌN XANH www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT Löu tröõ ngoaøi trôøi/thu gom baèng thieát bò cô khí. ÔÛ nhieàu caên hoä thaáp taàng vaø trung bình, caùc thuøng chöùa lôùn ñöôïc ñaët beân ngoaøi ôû khu vöïc coù raøo chaén ñaëc bieät (Hình 4.3). Caùc thuøng chöùa lôùn naøy ñöôïc ñoå vaøo caùc xe thu gom coù trang bò thieát bò cô khí. Nhöõng thuøng chöùa chaát thaûi taùi sinh thöôøng ñaët ôû gaàn hoaëc trong khu vöïc chöùa raùc. Cö daân mang chaát thaûi vaø nhöõng vaät lieäu taùi sinh ñeán khu vöïc chöùa raùc vaø ñoå vaøo caùc thuøng töông öùng theo quy ñònh. Trong tröôøng hôïp caàn thieát, nhaân vieân baûo trì coù traùch nhieäm mang caùc thuøng chöùa ñeán nôi thu gom. Cuõng töông töï nhö treân, nhaân vieân baûo trì coù nhieäm vuï thu gom chaát thaûi vaø vaät lieäu taùi sinh ôû beân ngoaøi cöûa, loái ñi cuûa caùc caên hoä hoaëc phoøng chung cuûa moãi taàng. Baûng 4.3 Caùc phöông aùn ñaëc tröng thu gom chaát thaûi raén sinh hoaït khu daân cö ôû caùc caên hoä thaáp taàng, trung bình vaø cao taàng trong tröôøng hôïp coù vaø khoâng phaân loaïi chaát thaûi taïi nguoàn STT Phöông aùn Ghi chuù 1 Khoâng phaân loaïi chaát thaûi taïi nguoàn a Thuøng chöùa kích thöôùc chuaån (dung tích 20-30 Chuû hoä, cö daân, nhaân vieân baûo trì coù traùch gallon) chöùa trong khu vöïc phuïc vuï hoaëc beân nhieäm mang chaát thaûi ñeán leà ñöôøng nôi ngoaøi trôøi trong khu vöïc coù raøo chaén rieâng bieät thu gom; vieäc phaân loaïi chaát thaûi seõ ñöôïc thöïc hieän taïi nhaø maùy thu hoài vaät lieäu. b Thuøng chöùa lôùn (dung tích 300 gallon), ñoå baèng Neáu caàn thieát, nhaân vieân baûo trì phaûi ñoå thieát bò cô khí, ñaët ôû taàng haàm hoaëc ngoaøi trôøi thuøng chöùa raùc, vieäc phaân loaïi chaát thaûi seõ trong khu vöïc coù raøo chaén rieâng bieät. ñöôïc thöïc hieän taïi nhaø maùy thu hoài vaät lieäu. c Chaát thaûi ñöôïc ñaët beân ngoaøi moãi caên hoä hoaëc Neáu caàn thieát, nhaân vieân baûo trì phaûi ñoå trong khu vöïc quy ñònh cuûa moãi taàng; ôû nhöõng caên thuøng chöùa raùc, vieäc phaân loaïi chaát thaûi seõ hoä cao taàng môùi coù trang bò maùng thu chaát thaûi; ñöôïc thöïc hieän taïi nhaø maùy thu hoài vaät caùc thuøng chöùa lôùn vaø thieát bò xöû lyù (thieát bò ñoùng lieäu. kieän, ) ñöôïc ñaët ôû khu vöïc naøy cho ñeán khi thu gom, thöôøng laø ôû taàng haàm cuûa caùc nhaø cao taàng. 2 Phaân loaïi chaát thaûi taïi nguoàn a Phöông aùn 1a vaø 1 c nhö treân, caùc thaønh phaàn ñaõ Cö daân hoaëc nhaân vieân baûo trì mang phaân loaïi chöùa trong caùc thuøng chöùa coå ñieån hoaëc thuøng chöùa ñeán nôi ñoå boû quy ñònh, caùc thieát keá ñaëc bieät ñöôïc ñaët ôû taàng haàm hoaëc ngoaøi thaønh phaàn chaát thaûi seõ ñöôïc phaân loaïi taïi trôøi trong khu vöïc coù raøo chaén rieâng bieät. nhaø maùy thu hoài vaät lieäu. b Phöông aùn 1b nhö treân, caùc chaát thaûi ñaõ phaân loaïi Caùc maùng ñoå raùc rieâng thöôøng ñöôïc laép ñaët beân ngoaøi moãi caên hoä ñeå thu gom, ñöôïc mang ñaët ôû nhöõng khu xaây döïng môùi, caùc chaát ñeán khu vöïc quy ñònh cuûa moãi taàng, ñaët trong caùc thaûi ñaõ phaân loaïi seõ ñöôïc nhaân vieân cuûa maùng thu raùc rieâng bieät, hoaëc mang ñeán khu vöïc toaø nhaø thu gom vaø löu tröõ ôû nôi quy ñònh. quy ñònh boû vaøo caùc thuøng chöùa rieâng bieät. Caùc thaønh phaàn chaát thaûi seõ ñöôïc phaân loaïi taïi nhaø maùy thu hoài vaät lieäu. TS: Nguyeãn Trung Vieät 4-5 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2007 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
  40. COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Tel: (08)5150181 GREE Fax: (08)4452694 TAÀM NHÌN XANH www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT 4.1.3.3 Nhaø cao taàng ÔÛ nhöõng toaø nhaø cao taàng, caùc phöông phaùp chung nhaát duøng ñeå quaûn lyù chaát thaûi raén bao goàm moät hoaëc nhieàu phöông phaùp sau: (1) nhaân vieân baûo trì hoaëc baûo veä coù traùch nhieäm mang chaát thaûi töø caùc taàng veà taäp trung taïi taàng haàm hoaëc khu vöïc quy ñònh, (2) cö daân coù traùch nhieäm mang chaát thaûi veà taäp trung taïi taàng haàm hoaëc khu vöïc quy ñònh, (3) cö daân coù traùch nhieäm mang chaát thaûi ñeán boû vaøo caùc maùng ñoå raùc theo quy ñònh ñaët ôû khu vöïc troáng cuûa moãi taàng (Hình 4.4). Chaát thaûi töø caùc maùng ñoå raùc ñöôïc thu gom vaøo caùc thuøng chöùa lôùn hôn, eùp vaøo caùc thuøng chöùa hoaëc ñoùng kieän tröïc tieáp. Cö daân mang caùc thaønh phaàn coù theå taùi sinh ñeán khu vöïc quy ñònh cuûa moãi taàng hoaëc ñaët treân ñöôøng thu gom. Loái vaøo caùc maùng ñoå raùc thöôøng ñaët ôû khu vöïc taäp trung raùc quy ñònh. Caùc chaát thaûi coù kích thöôùc lôùn, coàng keành thöôøng ñöôïc cö daân hoaëc nhaân vieân baûo trì mang thaúng ñeán nôi taäp trung raùc theo quy ñònh. Nhaân vieân baûo trì coøn coù traùch nhieäm quaûn lyù hoaëc xöû lyù chaát thaûi tích luyõ ôû khu vöïc taäp trung chaát thaûi. ÔÛ nhieàu toaø nhaø cao taàng, maùng ñoå raùc thöôøng noái vôùi caùc maùy eùp raùc lôùn. Nhaân vieân baûo trì coù traùch nhieäm quaûn lyù chaát thaûi ñaõ eùp vaø nhöõng chaát thaûi khaùc hoaëc vaät lieäu taùi sinh maø cö daân mang ñeán. Maùng ñoå raùc duøng ôû caùc toaø nhaø thöôøng coù ñöôøng kính dao ñoäng trong khoaûng 12 ñeán 36 in (30 – 91 cm). Taát caû caùc maùng ñoå raùc saün coù ñeàu coù theå trang bò cho caùc taàng laáy raùc thích hôïp, hoaëc beân hoâng hoaëc ñaùy coù baûn leà ñeå laép ñaët cho moãi taàng khaùc nhau (Hình 4.4). Vaùch ngaên ôû nôi naïp raùc, khoaù, voøi phun nöôùc, heä thoáng khöû truøng, boä phaän giaûm aâm vaø caùc loã thoâng hôi laø nhöõng thieát bò phuï trôï khaùc. Vieäc söû duïng heä thoáng khöû truøng vaø laøm veä sinh raát caàn thieát ñeå ñaûm baûo giaûm muøi vaø veä sinh khu vöïc maùng ñoå raùc. Khi thieát keá maùng ñoå raùc caàn chuù yù möùc dao ñoäng cuûa löôïng raùc thaûi. Söï bieán thieân löôïng raùc thaûi ôû caùc toaø nhaø coù maùng ñoå raùc ñöôïc trình baøy trong Hình 4.5. Khi tính toaùn kích thöôùc maùng ñoå raùc thöôøng giaû söû raèng (1) khoái löôïng rieâng cuûa chaát thaûi raén laø 175 lb/yd3 (104 kg/m3), (2) taát caû chaát thaûi raén sinh ra haøng ngaøy seõ ñöôïc thaûi theo chu kyø 4 giôø vaø (3) löôïng chaát thaûi sinh ra töø moãi cö daân laø 1-2 lb/ngöôøi/ngaøy. 4.1.4 Thu gom vaø phaân loaïi chaát thaûi taïi caùc khu thöông maïi vaø caùc cô sôû saûn xuaát coâng nghieäp 4.1.4.1 Khu thöông maïi ÔÛ haàu heát caùc cô quan vaø caùc khu thöông maïi, chaát thaûi raén tích luyõ ôû moãi cô quan hoaëc nôi laøm vieäc ñöôïc thu gom vaøo caùc thuøng chöùa khaù lôùn ñaët treân nhöõng xe laên. Khi ñaày, caùc thuøng naøy ñöôïc mang baèng maùy naâng ñeán ñoå vaøo: (1) caùc thuøng chöùa lôùn hôn, (2) maùy eùp keát hôïp vôùi thuøng chöùa, (3) maùy eùp coá ñònh, eùp chaát thaûi thaønh baùnh hoaëc eùp chaát thaûi trong caùc thuøng chöùa thieát keá ñaëc bieät, (4) caùc thieát bò xöû lyù khaùc. Vì nhieàu coâng sôû vaø khu thöông maïi lôùn xöa cuõ ñaõ ñöôïc thieát keá khoâng coù nôi löu tröõ chaát thaûi vaø vaät lieäu taùi sinh hôïp lyù, neân caùc thieát bò TS: Nguyeãn Trung Vieät 4-6 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2007 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
  41. COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Tel: (08)5150181 GREE Fax: (08)4452694 TAÀM NHÌN XANH www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT löu tröõ vaø xöû lyù söû duïng hieän taïi thöôøng khoâng phuø hôïp vì khoâng ñuû dieän tích vaø thöôøng gaây khoù khaên cho coâng taùc quaûn lyù. ÔÛ nhieàu coâng sôû vaø khu thöông maïi, taát caû giaáy coâng sôû hieän nay ñöôïc thu gom ñeå taùi sinh. Thieát bò söû duïng ñeå thu gom vaät lieäu taùi sinh cuõng gioáng nhö nhöõng thieát bò söû duïng thu gom caùc vaät lieäu taùi sinh khaùc nhö ñaõ trình baøy ôû treân. Caùc chaát thaûi taùi sinh ñöôïc löu tröõ trong caùc thuøng chöùa rieâng. ÔÛ nhöõng khu thöông maïi lôùn, giaáy thöôøng ñöôïc ñoùng kieän vaø lon nhoâm ñöôïc nghieàn ñeå giaûm theå tích. 4.1.4.2 Caùc cô sôû saûn xuaát coâng nghieäp Coâng taùc quaûn lyù vaø phaân loaïi chaát thaûi raén khoâng phaùt sinh töø saûn xuaát coâng nghieäp hoaøn toaøn töông töï nhö ñoái vôùi caùc khu thöông maïi. 4.2 LÖU TRÖÕ CHAÁT THAÛI RAÉN TAÏI NGUOÀN Caùc yeáu toá quan troïng caàn phaûi xem xeùt ñoái vôùi vieäc löu tröõ chaát thaûi raén taïi nguoàn bao goàm (1) aûnh höôûng cuûa vieäc löu tröõ ñeán caùc thaønh phaàn chaát thaûi, (2) loaïi thuøng chöùa söû duïng, (3) vò trí ñaët thuøng chöùa vaø (4) söùc khoeû coäng ñoàng vaø myõ quan khu vöïc. 4.2.1 AÛnh höôûng cuûa vieäc löu tröõ ñeán caùc thaønh phaàn chaát thaûi Nhöõng yeáu toá quan troïng caàn xem xeùt khi löu tröõ chaát thaûi raén taïi nguoàn laø nhöõng aûnh höôûng cuûa chính vieäc löu tröõ chaát thaûi ñeán tính chaát cuûa chaát thaûi, bao goàm (1) quaù trình phaân huûy cuûasinh hoïc, (2) söï haáp thuï chaát loûng vaø (3) söï nhieãm baån cuûa caùc thaønh phaàn chaát thaûi. 4.2.1.1 Quaù trình phaân huyû sinh hoïc. Chaát thaûi thöïc phaåm vaø nhöõng chaát thaûi khaùc trong caùc thuøng chöùa taïi nguoàn haàu nhö ñeàu bò phaân huyû sinh hoïc ngay laäp töùc (thöôøng goïi laø söï thoái röûa) do söï phaùt trieån cuûa vi sinh vaät vaø naám. Neáu chaát thaûi ñöôïc löu tröõ trong thuøng chöùa trong moät khoaûng thôøi gian daøi, ruoài seõ sinh soâi naûy nôû cuõng nhö hình thaønh caùc hôïp chaát gaây muøi hoâi. 4.2.1.2 Haáp thu chaát loûng. Do caùc thaønh phaàn cuûa chaát thaûi raén sinh hoaït coù ñoä aåm ban ñaàu khaùc nhau, quaù trình thieát laäp laïi caân baèng ñoä aåm seõ xaûy ra khi caùc chaát thaûi naøy ñöôïc chöùa chung trong caùc thuøng chöùa taïi nguoàn. Khi chöùa caùc chaát thaûi khaùc nhau trong cuøng thuøng chöùa, giaáy seõ haáp thu nöôùc töø chaát thaûi thöïc phaåm vaø raùc vöôøn aåm öôùt. Möùc ñoä haáp thu tuyø thuoäc vaøo thôøi gian löu tröõ cho ñeán khi chaát thaûi ñöôïc thu gom. Neáu caùc chaát thaûi ñöôïc löu tröõ taïi nguoàn hôn 1 tuaàn trong thuøng chöùa kín, ñoä aåm seõ phaân boá ñeàu cho taát caû caùc thaønh phaàn coù trong thuøng chöùa. Neáu khoâng duøng thuøng chöùa kín, chaát thaûi cuõng coø theå haáp thu nöôùc möa rôi vaøo thuøng. TS: Nguyeãn Trung Vieät 4-7 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2007 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
  42. COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Tel: (08)5150181 GREE Fax: (08)4452694 TAÀM NHÌN XANH www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT 4.2.1.3 Söï nhieãm baån cuûa caùc thaønh phaàn chaát thaûi. Yeáu toá ñaëc bieät quan troïng ñoái vôùi vieäc löu tröõ chaát thaûi taïi nguoàn laø söï nhieãm baån chaát thaûi. Nhöõng thaønh phaàn chaát thaûi chính coù theå bò nhieãm baån bôûi moät löôïng nhoû caùc chaát thaûi nhö daàu xe, chaát taåy röûa nhaø cöûa vaø sôn, vaø laøm giaûm khaû naêng taùi sinh vaät lieäu. Trong khi söï nhieãm baån taïi nguoàn naøy laøm giaûm giaù trò cuûa töøng thaønh phaàn chaát thaûi, nhieàu tranh luaän cho raèng ñieàu naøy cuõng mang laïi lôïi ích khi ñoå boû caùc chaát thaûi naøy ra baõi choân laáp bôûi vì noàng ñoä cuûa caùc chaát oâ nhieãm giaûm ñaùng keå khi caùc thaønh phaàn chaát thaûi ñöôïc phaân taùn vaø eùp trong quaù trình choân laáp. 4.2.2 Loaïi thuøng chöùa Loaïi vaø dung tích thuøng chöùa söû duïng phuï thuoäc vaøo ñaëc tính vaø loaïi chaát thaûi thu gom, loaïi heä thoáng thu gom, chu kyø thu gom vaø dieän tích saün coù ñeå ñaët thuøng chöùa. Loaïi vaø dung tích thuøng chöùa thöôøng duøng ñeå chöùa chaát thaûi raén sinh hoaït vaø caùc vaät lieäu ñaõ phaân loaïi taïi nguoàn ñöôïc toùm taét trong Baûng 4.4. ÖÙng duïng cuûa caùc thuøng chöùa naøy vaø caùc haïn cheá cuûa chuùng ñöôïc trình baøy trong Baûng 4.5. Moät soá loaïi thuøng chöùa thoâng duïng ñöôïc trình baøy trong Hình 4.1 vaø Hình 4.2. Baûng 4.1 Loaïi vaø kích thöôùc thuøng chöùa duøng ñeå löu tröõ chaát thaûi raén taïi nguoàn Dung tích Kích thöôùc Loaïi Ñôn vò Khoaûng Ñaëc tröng Ñôn vò Ñaëc tröng Nhoû - Thuøng nhöïa hoaëc kim loaïi maï keõm gal 20-40 30 in 20D x 26H (30 gal) - Thuøng troøn baèng nhöïa, nhoâm gal 20-65 30 In 20D x 26H (30 gal) - Tuùi giaáy thaûi boû cuøng vôùi chaát thaûi + Tieâu chuaån gal 20-55 30 in 15W x 12d x 43 H (30 gal) + Khoâng roø ræ gal 20-55 30 in 15W x 12d x 43 H (30 gal) + Choáng roø ræ gal 20-55 30 in 15W x 12d x 43 H (30 gal) - Tuùi nhöïa thaûi boû cuøng vôùi chaát thaûi in 18W x 15d x 40H (30 gal) 30W x 40H (30 gal) Trung bình - Thuøng chöùa yd3 1-10 4 in 72W x 42d x 65H (4 yd3) Lôùn - Thuøng chöùa + Môû naép, laên ñöôïc yd3 12-50 -b ft 8W x 6H x 20L (35 yd3) + Söû duïng keát hôïp vôùi maùy eùp coá ñònh yd3 20-40 -b ft 8W x 6H x 18L (30 yd3) + Keát hôïp vôùi cô caáu töï eùp yd3 20-40 -b ft 8W x 6H x 22L (30 yd3) - Thuøng chöùa, ñaët treân xe mooùc + Môû naép yd3 20-50 -b ft 8W x 12H x 20L (35 yd3) + Kín, keát hôïp vôùi cô caáu töï eùp yd3 20-40 -b ft 8W x 12H x 24L (35 yd3) TS: Nguyeãn Trung Vieät 4-8 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2007 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
  43. COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Tel: (08)5150181 GREE Fax: (08)4452694 TAÀM NHÌN XANH www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT a D = ñöôøng kính, H = chieàu cao, L = chieàu daøi, W = chieàu roäng, d = ñoä saâu. -b: Kích thöôùc thay ñoåi tuyø theo tính chaát chaát thaûi vaø ñieàu kieän ñòa phöông. Ghi chuù: - gal x 0,003785 = m3 - in x 2,54 = cm - yd3 x 0,7646 = m3 - ft x 0,3048 = m 4.2.2.1 Dòch vuï thu gom chaát thaûi thuû coâng, ôû leà ñöôøng, ñoái vôùi caùc caên hoä thaáp taàng. Do chaát thaûi raén ñöôïc thu gom thuû coâng ôû caùc leà ñöôøng ñoái vôùi haàu heát caùc caên hoä thaáp taàng rieâng leû, caùc thuøng chöùa phaûi ñuû nheï ñeå moät coâng nhaân thu gom coù theå xöû lyù moät caùch deã daøng khi thuøng chöùa ñaày raùc. Thoâng thöôøng, khoái löôïng lôùn nhaát giôùi haïn trong khoaûng 40-65 lb (18-29 kg). Thuøng chöùa kim loaïi maï keõm hoaëc thuøng nhöïa 30 gallon (114 L) laø loaïi thuøng chöùa reû tieàn phuø hôïp ñeå löu tröõ chaát thaûi taïi caùc caên hoä thaáp taàng rieâng leû. Vieäc löïa choïn thuøng chöùa tuyø thuoäc vaøo yù thích cuûa töøng hoä. Thuøng chöùa baèng kim loaïi maï keõm gaây oàn khi ñoå vaø cuõng deã bò hoûng. Maëc duø thuøng chöùa baèng nhöïa ít gaây oàn hôn nhöng moät soá thuøng deã bò nöùt döôùi taùc duïng cuûa tia töû ngoaïi cuûa aùnh saùng maët trôøi vaø ôû nhieät ñoä laïnh, tuy nhieân nhöõng thuøng chöùa baèng nhöïa ñaét tieàn hôn seõ khoâng bò tình traïng naøy. Caùc thuøng chöùa vaø thaûi boû chaát thaûi taïm thôøi nhö bao giaáy, hoäp carton, thuøng vaø tuùi nhöïa, thuøng goã thöôøng ñöôïc duøng laøm thuøng chöùa taïm thôøi chaát thaûi (Hình 4.7). Thoâng thöôøng caùc thuøng chöùa taïm naøy ñöôïc ñoå boû chung vôùi chaát thaûi. Vaán ñeà chính khi söû duïng thuøng chöùa taïm thôøi laø khoù khaên khi ñoå boû. Caùc thuøng giaáy vaø carton deã daøng bò raùch do ngaám nöôùc. Caùc tuùi nhöïa chöùa caønh caây deã bò raùch khi ñoå boû vaø coù theå gaây thöông tích cho coâng nhaân thu gom vì trong raùc thöôøng coù thuyû tinh vôõ vaø nhöõng chaát thaûi nguy haïi khaùc. Baûng 4.5 Phaïm vi öùng duïng vaø haïn cheá cuûa caùc loaïi thuøng chöùa chaát thaûi taïi nguoàn Loaïi thuøng chöùa Phaïm vi öùng duïng Haïn cheá Nhoû Thuøng nhöïa hoaëc Caùc nguoàn chaát thaûi coù theå tích raát nhoû Thuøng chöùa bò hoûng theo thôøi gian vaø kim loaïi maï keõm nhö chaát thaûi cuûa caùc hoä gia ñình rieâng leû, giaûm dung tích chöùa; caùc thuøng chöùa chaát thaûi ôû coâng vieân, caùc khu thöông maïi quaù taûi phaûi ñöôïc naâng leân khi thu nhoû ñoäc laäp, caùc khu daân cö nhaø thaáp taàng. gom; caùc thuøng chöùa khoâng ñuû dung tích ñeå chöùa chaát thaûi coàng keành. Tuùi giaáy coù theå Söû duïng cho caùc hoä gia ñình rieâng leû, coù Chi phí cao hôn; neáu thuøng chöùa ñaët thaûi boû cuøng vôùi theå chæ duøng thuøng chöùa hoaëc keát hôïp vôùi ôû leà ñöôøng, choù hoaëc caùc ñoäng vaät chaát thaûi lôùp loùt thuøng; duøng ôû khu daân cö nhaø thaáp khaùc coù theå xeù raùch tuùi vaø laøm rôi vaõi taàng hoaëc trung bình. raùc thaûi; baûn thaân tuùi giaáy cuõng laø chaát thaûi neân laøm taêng taûi löôïng thaûi. TS: Nguyeãn Trung Vieät 4-9 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2007 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.