Giáo trình Kinh tế: Hướng dẫn tìm hiểu chung về tín dụng ngân hàng (Phần 3)

Nội dung text: Giáo trình Kinh tế: Hướng dẫn tìm hiểu chung về tín dụng ngân hàng (Phần 3)

1. Change V -X ie F w e D r P w Click to buy NOW! Nghiệp vụ ngân hàng thương mại - 72 - w m w o .c .do k cu-trac - Có uy tín trong lĩnh vực bảo lãnh - Có truyền thống về năng lực tài chính lành mạnh - Có năng lực pháp lý theo quy định của pháp luật. CÂU HỎI ÔN TẬP 1. Tín dụng là gì? Nêu khái quát các phương thức phân loại tín dụng. 2. Thế nào là tín dụng có bảo đảm? Tín dụng không có bảo đảm? 3. Thế nào là tín dụng trả góp? Tín dụng phi trả góp? 4. Tín dụng bằng chữ ký có mấy loại? Bảo lãnh là loại hình tín dụng có bảo đảm hay không? 5. Quy trình tín dụng là gì? Tại sao các ngân hàng lại phải xây dụng cho mình một quy trình tín dụng cụ thể? 6. Quy trình tín dụng bao gồm nội dung gì? 7. Những yếu tố cần xem xét khi phân tích tín dụng? 8. Có mấy bộ phận chuyên môn hoá tham gia phân tích tín dụng? Bộ phận nào quan trọng nhất? 9. Nêu khái quát các bước trong quy trình tín dụng? 10. Bảo đảm tín dụng là gì? Có mấy hình thức bảo đảm? 11. Thế chấp là gì? Nêu quy trình thế chấp tài sản. 12. Cầm cố là gì? Có mấy phương pháp quản lý hàng hoá được cầm cố? ___ Lê Trung Thành Khoa Quản Trị Kinh Doanh
2. Change V -X ie F w e D r P w Click to buy NOW! Nghiệp vụ ngân hàng thương mại - 73 - w m w o .c .do k cu-trac PHỤ LỤC CHƯƠNG IV: QUY CHẾ CHO VAY CỦA NGÂN HÀNG NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM - VIETCOMBANK Đối tượng cho vay 1.1 - NHNT cho vay các đối tượng: (Hiện đang áp dụng chủ yếu ) 1.1.1 Giá trị vật tư, hàng hố, máy mĩc, thiết bị bao gồm cả thuế giá trị gia tăng nằm trong tổng giá trị lơ hàng và các khoản chi phí để thực hiện các dự án đầu tư, phương án sản xuất, kinh doanh, dịch vụ hoặc dự án đầu tư, phương án phục vụ đời sống; 1.1.2 Các nhu cầu tài chính của khách hàng sau đây: 1.1.2.1 Số tiền thuế xuất khẩu, nhập khẩu khách hàng phải nộp để làm thủ tục xuất khẩu, nhập khẩu mà giá trị lơ hàng đĩ NHNT cĩ tham gia cho vay; 1.1.2.2 Số lãi tiền vay trả cho NHNT trong thời hạn thi cơng, chưa bàn giao và đưa tài sản cố định vào sử dụng đối với cho vay trung hạn, dài hạn để đầu tư tài sản cố định mà khoản trả lãi được tính trong giá trị tài sản cố định đĩ; 1.1.2.3 Số tiền khách hàng vay để trả cho các khoản vay tài chính (bằng tiền) cho nước ngồi mà các khoản vay đĩ đã được các tổ chức tín dụng trong nước bảo lãnh, nếu cĩ đủ các điều kiện sau: Dự án đầu tư, phương án sản xuất, kinh doanh, dịch vụ hoặc dự án đầu tư, phương án phục vụ đời sống sử dụng khoản vay trên đang được thực hiện cĩ hiệu quả; khoản vay nằm trong hạn trả nợ; khách hàng đạt được điều kiện vay vốn thuận lợi hơn hoặc tiết kiệm chi phí so với vay vốn nước ngồi và cĩ khả năng trả nợ; 1.1.2.4 Các nhu cầu tài chính khác phục vụ cho quá trình sản xuất, kinh doanh, dịch vụ và phục vụ đời sống theo quy định của Ngân hàng Nhà nước. 1.2 - Các đối tượng cho vay bằng ngoại tệ: 1.2.1 Cho vay để thanh tốn cho nước ngồi tiền nhập khẩu hàng hố và dịch vụ phục vụ hoạt động sản xuất, kinh doanh của Quý khách; 1.2.2 Cho vay các dự án đầu tư theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ; 1.2.3 Cho vay các dự án sản xuất, kinh doanh hàng xuất khẩu cĩ thị trường xuất khẩu; 1.2.4 Cho vay dưới hình thức chiết khấu bộ chứng từ xuất khẩu (mời Quý khách xem phần nghiệp vụ Chiết khấu); 1.2.5 Cho vay để trả nợ nước ngồi trước thời hạn nếu khoản vay nước ngồi đã được Tổ chức tín dụng trong nước bảo lãnh và cĩ đủ điều kiện sau: Dự án đầu tư, phương án sản xuất, kinh doanh, dịch vụ sử dụng khoản vay này đang được thực hiện cĩ hiệu quả; khoản vay nằm trong hạn trả nợ; Doanh nghiệp cĩ khả năng trả nợ; vay để trả nợ nước ngồi trước hạn đạt được các điều kiện vay vốn thuận lợi hơn hoặc tiết kiệm được chi phí so với vốn vay nước ngồi. Các điều kiện vay vốn: ___ Lê Trung Thành Khoa Quản Trị Kinh Doanh
3. Change V -X ie F w e D r P w Click to buy NOW! Nghiệp vụ ngân hàng thương mại - 74 - w m w o .c .do k cu-trac 2.1 - Cĩ năng lực Pháp luật dân sự, năng lực hành vi dân sự và chịu trách nhiệm dân sự theo quy định của Pháp luật, cụ thể: 2.1.1 - Pháp nhân phải cĩ năng lực Pháp luật dân sự: 2.1.1.1 Cĩ quyết định thành lập (nếu cĩ), cĩ giấy đăng ký kinh doanh và/hoặc cĩ giấy phép hành nghề của cơ quan nhà nước cĩ thẩm quyền cấp và đang cịn hiệu lực pháp lý (nếu cĩ); cĩ vốn điều lệ; cĩ quyết định bổ nhiệm người điều hành cao nhất của doanh nghiệp, Kế tốn trưởng/Trưởng phịng kế tốn hoặc người được uỷ quyền vay vốn; 2.1.1.2 Trường hợp khách hàng vay vốn là doanh nghiệp mà trong Điều lệ của doanh nghiệp khơng cho phép Tổng Giám đốc, Giám đốc hoặc người điều hành cao nhất của doanh nghiệp được đại diện vay vốn thì phải cĩ văn bản của Hội đồng quản trị doanh nghiệp hoặc văn bản thoả thuận của các đồng sở hữu hợp pháp của doanh nghiệp chỉ định người đại diện vay vốn; 2.1.1.3 Trường hợp khách hàng vay vốn là thành viên hạch tốn phụ thuộc của pháp nhân thì phải được pháp nhân cĩ văn bản cho phép hoặc uỷ quyền vay vốn tại NHNT hoặc/và bảo lãnh cam kết chịu trách nhiệm trả nợ thay của pháp nhân khi đơn vị phụ thuộc khơng trả được nợ vay; 2.1.1.4 Đối với các pháp nhân khác phải cĩ đủ các điều kiện được quy định tại Điều 94 của Bộ Luật Dân sự. 2.1.2 Thành viên hợp danh của Cơng ty hợp danh phải cĩ năng lực Pháp luật và năng lực hành vi dân sự của người thành niên (từ 18 tuổi trở lên) và khơng bị hạn chế hoặc mất năng lực hành vi dân sự theo quy định tại Điều 24 và 25 của Bộ Luật Dân sự. 2.1.3 Khách hàng vay vốn tại NHNT phải thuộc địa bàn khu vực đầu tư do Tổng giám đốc NHNTqui định. 2.2 - Cĩ khả năng tài chính đảm bảo trả nợ trong thời hạn cam kết: Cĩ đủ vốn pháp định đối với những ngành nghề kinh doanh Pháp luật cĩ quy định; pháp nhân khác mà Pháp luật khơng quy định vốn pháp định, Doanh nghiệp Nhà nước chưa được cấp đủ vốn điều lệ, hoặc doanh nghiệp cĩ vốn đầu tư nước ngồi gĩp vốn theo tiến độ - nhưng đảm bảo đủ các điều kiện vay vốn khác, thì tuỳ từng trường hợp cụ thể Ngân hàng Ngoại thương sẽ xem xét quyết định; 2.3 - Mục đích sử dụng vốn vay hợp pháp: phù hợp với mặt hàng, ngành nghề đã đăng ký kinh doanh và khơng trái với quy định của Pháp luật. 2.4 - Cĩ dự án đầu tư, phương án sản xuất, kinh doanh, dịch vụ khả thi, cĩ hiệu quả hoặc cĩ dự án đầu tư, phương án phục vụ đời sống khả thi kèm theo phương án trả nợ khả thi. 2.5 - Thực hiện các quy định về bảo đảm tiền vay theo quy định của NHNT. 2.6 - NHNT cĩ thể yêu cầu khách hàng phải cĩ mức vốn nhất định để tham gia vào phương án/dự án xin vay vốn của mình. Loại và thời hạn cho vay:  Cho vay ngắn hạn: ___ Lê Trung Thành Khoa Quản Trị Kinh Doanh
4. Change V -X ie F w e D r P w Click to buy NOW! Nghiệp vụ ngân hàng thương mại - 75 - w m w o .c .do k cu-trac Mục đích: NHNT cho khách hàng vay ngắn hạn nhằm đáp ứng nhu cầu vốn cho sản xuất, kinh doanh, dịch vụ, đời sống. Thời hạn: tối đa đến 12 tháng.  Cho vay trung hạn, dài hạn: Mục đích: NHNT cho khách hàng vay vốn trung hạn, dài hạn nhằm thực hiện các dự án đầu tư phát triển sản xuất, kinh doanh, dịch vụ, đời sống. Thời hạn: - Đối với cho vay trung hạn: từ trên 12 tháng đến 60 tháng; - Đối với cho vay dài hạn: từ trên 60 tháng trở lên; và khơng quá 15 năm đối với cho vay các dự án đầu tư phục vụ đời sống. Phương thức cho vay: 1- Cho vay từng lần: Mỗi lần vay vốn, khách hàng và NHNT làm thủ tục vay vốn cần thiết và ký kết hợp đồng tín dụng: NHNT áp dụng phương thức cho vay từng lần khi khách hàng vay cĩ nhu cầu vay vốn khơng thường xuyên. Mỗi lần cĩ nhu cầu vay vốn, khách hàng lập hồ sơ vay vốn theo quy định. 2 - Cho vay theo hạn mức tín dụng: NHNT và khách hàng xác định và thoả thuận một hạn mức tín dụng duy trì trong thời hạn nhất định hoặc theo chu kỳ sản xuất, kinh doanh. Cho vay theo hạn mức tín dụng được áp dụng đối với khách hàng vay cĩ nhu cầu vay vốn thường xuyên; 3 - Cho vay theo dự án đầu tư: NHNT cho khách hàng vay vốn để thực hiện các dự án đầu tư phát triển sản xuất, kinh doanh, dịch vụ và các dự án đầu tư phục vụ đời sống. 4 - Cho vay theo hạn mức tín dụng dự phịng: NHNT cam kết đảm bảo sẵn sàng cho khách hàng vay vốn trong phạm vi hạn mức tín dụng nhất định để giúp khách hàng chủ động thu xếp các nguồn vốn cần thiết nhằm thực hiện dự án đầu tư phát triển hoặc phương án sản xuất kinh doanh. Khách hàng cĩ quyền rút vốn trong thời hạn hiệu lực rút vốn của hợp đồng tín dụng dự phịng; Trong thời hạn hiệu lực rút vốn của hợp đồng khách hàng phải trả phí cam kết theo mức quy định của NHNT 5 - Cho vay thơng qua nghiệp vụ phát hành và sử dụng thẻ tín dụng: NHNT chấp thuận cho khách hàng được sử dụng số vốn vay trong phạm vi hạn mức tín dụng để thanh tốn tiền mua hàng hố, dịch vụ và rút tiền mặt tại máy rút tiền tự động hoặc điểm ứng tiền mặt là đại lý của NHNT. 6 - Cho vay hợp vốn: ___ Lê Trung Thành Khoa Quản Trị Kinh Doanh
5. Change V -X ie F w e D r P w Click to buy NOW! Nghiệp vụ ngân hàng thương mại - 76 - w m w o .c .do k cu-trac NHNT cùng một hoặc một số tổ chức tín dụng khác thực hiện cho vay đối với một dự án vay vốn hoặc phương án vay vốn của khách hàng; trong đĩ, NHNT hoặc một tổ chức tín dụng khác làm đầu mối dàn xếp. 7 - Vay theo hiệp định khung: Để hỗ trợ các doanh nghiệp Việt Nam nhập khẩu, Ngân hàng Ngoại thương đã ký một số Hiệp định vay vốn trung và dài hạn với các ngân hàng nước ngồi như: Đức, áo, Bỉ, Hàn Quốc, Hà Lan, Tây Ban Nha Mục đích: tài trợ các doanh nghiệp Việt Nam cĩ nhu cầu nhập khẩu tư liệu sản xuất để mở rộng sản xuất, đổi mới trang thiết bị và phát triển các dịch vụ Thời hạn tài trợ: thơng thường là 5 năm hoặc cĩ thể theo thoả thuận. Lãi suất: lãi suất cho vay được tính theo lãi suất quốc tế tại thời điểm rút vốn, các phụ phí ngân hàng nước ngồi và tỉ lệ lãi suất mà NHNT áp dụng. Lãi suất cho vay được điều chỉnh 6 tháng 1 lần. Số tiền được tài trợ: - Tối đa là 85% trị giá hợp đồng ngoại để thanh tốn cho người bán ngay sau khi giao hàng. - Đối với các hàng nhập khẩu từ Đức: mức cho vay tối thiểu của một hợp đồng lẻ là 500.000 DM. Đối với các hàng hố nhập khẩu từ Bỉ: mức cho vay tối thiểu của một hợp đồng lẻ là 12.000.000 BEF hoặc số tiền tương đương bằng ngoại tệ khác. 8 - Cho vay uỷ thác: NHNT cho vay theo ủy thác của Chính phủ, của tổ chức, cá nhân ở trong nước và ngồi nước theo hợp đồng nhận ủy thác cho vay đã ký kết với cơ quan đại diện của Chính phủ hoặc tổ chức, cá nhân ở trong nước và ngồi nước, các khoản vay như: Vay ODA (Official Development Aid): nguồn vốn từ các Chính phủ của Anh, Pháp, Đức, Thuỵ Điển, Đan Mạch, Nhật Bản, Ba Lan ); Các tổ chức như Ngân hàng Thế giới (WB), Ngân hàng phát triển châu á (ADB), OECF Để giúp Quý khách vay và sử dụng các khoản vay một cách cĩ hiệu quả nhất, NHNTVN cĩ thể: . Cung cấp thơng tin về các khoản vay . Tư vấn giúp khách hàng những cơ sở pháp lý và điều kiện vay cĩ lợi nhất Phần hồ sơ vay Khi cĩ nhu cầu vay vốn, khách hàng gửi cho NHNT các thơng tin, tài liệu liên quan cần thiết như sau: 1 - Giấy đề nghị vay vốn: (Theo mẫu) 2 - Các tài liêu chứng minh năng lực Pháp luật, năng lực hành vi dân sự, trách nhiệm dân sự của khách hàng (như quy định tại điểm 1.1 trong điều kiện vay vốn) khách hàng vay vốn từ lần thứ hai trở đi khơng phải gửi các tài liệu quy định tại điểm này, trừ trường hợp cĩ các sự thay đổi. ___ Lê Trung Thành Khoa Quản Trị Kinh Doanh
6. Change V -X ie F w e D r P w Click to buy NOW! Nghiệp vụ ngân hàng thương mại - 77 - w m w o .c .do k cu-trac 3 - Các tài liệu chứng minh tình hình sản xuất, kinh doanh, dịch vụ, đời sống, khả năng tài chính của khách hàng và của người bảo lãnh (nếu cĩ) như: các báo cáo tài chính, báo cáo kết quả sản xuất kinh doanh/dịch vụ trong thời gian gần nhất/các năm gần nhất; các tài liệu liên quan khác như Biên bản gĩp vốn điều lệ, Quyết định giao vốn Trường hợp cần thiết Ngân hàng cĩ thể yêu cầu khách hàng báo cáo nhanh tình hình tài chính (theo mẫu hướng dẫn của NHNT). 4 - Các tài liệu, chứng từ liên quan đến mục đích sử dụng vốn vay, tính khả thi và hiệu quả của dự án hoặc phương án vay vốn: tuỳ từng đối tượng vay vốn cụ thể mà NHNT sẽ yêu cầu khách hàng vay cung cấp các tài liệu, cĩ thể cĩ một số trong các loại tài liệu chứng từ sau (nếu cĩ): 4 .1 Hợp đồng kinh tế về mua, bán hàng hố, dịch vụ, hợp đồng bao tiêu sản phẩm, hợp đồng xuất nhập khẩu uỷ thác, thơng báo chỉ tiêu kế hoạch nhà nước giao, giấy phép xuất nhập khẩu, thư tín dụng, thư bảo lãnh và các tài liệu khác liên quan đến nhu cầu vay vốn và sử dụng vốn. 4.2 Đối với dự án vay vốn trung dài hạn, khách hàng sao gửi NHNT các hồ sơ pháp lý liên quan đến dự án đầu tư như: báo cáo khả thi, giấy phép xây dựng, giấy phép về vệ sinh mơi trường, dự tốn, hợp đồng thi cơng, kết quả đấu thầu và các tài liệu liên quan đến sử dụng vốn vay theo quy chế quản lý đầu tư và xây dụng cơ bản hiện hành của Nhà nước. 5 - Hồ sơ thế chấp, cầm cố hoặc bảo lãnh: thực hiện theo quy định của NHNT về bảo đảm tiền vay đối với từng trường hợp cho vay vốn. Lưu ý: Đối với vay bằng ngoại tệ: ngồi những tài liệu quy định như trên, khách hàng phải gửi cho NHNT: Giấy phép hoặc hạn ngạch nhập khẩu (nếu cĩ); hợp đồng nhập khẩu hoặc ủy thác nhập khẩu và tài liệu khác liên quan đến sử dụng vốn vay. Phần lãi suất Mức lãi suất cho vay của NHNT luơn hấp dẫn, tính cạnh tranh cao. NHNT và khách hàng cĩ thể thoả thuận áp dụng lãi suất theo các phương thức sau (trừ trường hợp Ngân hàng Nhà nước cĩ quy định khác): - Lãi suất cho vay VND: (theo biểu lãi suất hiện hành) - Lãi suất cho vay ngoại tệ: (theo biểu lãi suất hiện hành) Tín dụng ngồi nước: Là hình thức cho vay để hỗ trợ các doanh nghiệp nước ngồi nhập khẩu và tạo điều kiện cho các doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam trong việc tiêu thụ sản phẩm trên thị trường Quốc tế. Căn cứ vào uy tín hoạt động của các ngân hàng đại lý của mình mà NHNT dành những ưu đãi trong việc cấp hạn mức thanh tốn L/C, theo đĩ các nhà xuất khẩu VN cĩ thể được chiết khấu những chứng từ trong khi Hối phiếu chưa đến kỳ thanh tốn nhằm kích thích trao đổi thương mại giữa các doanh nghiệp của VN với các nước khác. Gần đây nhất, năm 2001 Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam là ngân hàng đầu tiên đã ký hiệp định với Ngân hàng Ngoại thương Nga về việc tài trợ một khoản tiền trị giá khoản 30 triệu Đơ la Mỹ và đang hồn thiện thủ tục ký tiếp với ngân hàng Quốc tế Moscow hạn mức tín dụng trị giá khoảng 20 triệu Đơ la Mỹ. Đây là những điểm rất hấp dẫn cho những nhà xuất khẩu VN và những nhà nhập khẩu tại Nga. ___ Lê Trung Thành Khoa Quản Trị Kinh Doanh
7. Change V -X ie F w e D r P w Click to buy NOW! Nghiệp vụ ngân hàng thương mại - 78 - w m w o .c .do k cu-trac CHƯƠNG 5: CHO VAY CÁC DOANH NGHIỆP Ngân hàng thương mại là người cung ứng chủ yếu các khoản vay cho các doanh nghiệp. Ngoài ra, ngân hàng thương mại thực hiện một khối lượng cho vay ngắn hạn, trung và dài hạn đáng kể đối với hộ nông dân, nhà môi giới chứng khoán và các tổ chức tài chính phi ngân hàng. Ngân hàng thương mại rất quan tâm đến các hình thức cho vay vì đây không chỉ là hình thức kinh doanh chủ yếu đem lại nguồn thu nhập giúp ngân hàng có thể bù đắp những khoản chi phí huy động vốn và có được một mức lợi nhuận như mong đợi mà còn là một hình thức thể hiện rõ nhất chức năng của một định chế tài chính phân biệt rõ nét nhất ngân hàng với những định chế tài chính phi ngân hàng khác. Việc nghiên cứu hoạt động cho vay của một ngân hàng rất quan trọng. Nó giúp chúng ta nhận thức được rõ ràng hơn đâu là một định chế ngân hàng trong môi trường tồn tại lẫn lộn quá nhiều tổ chức tài chính như hiện nay. I. CHO VAY NGẮN HẠN 1. Những vấn đề chung về cho vay ngắn hạn 1.1 Khái niệm: Có thể hiểu đơn giản cho vay là một quan hệ giao dịch giữa 2 chủ thể trong đó một bên chuyển giao tiền hoặc tài sản cho bên kia được sử dụng trong một thời gian nhất định đồng thời bên nhận tiền hoặc tài sản cam kết hoàn trả theo thời hạn đã thỏa thuận. Từ đó, cho vay ngắn hạn là những loại hình cho vay có khoảng thời gian kể từ khi bắt đầu giải ngân đến khi hoàn trả nợ vay, thường là dưới 1 năm. Xuất phát từ khái niệm trên ta có thể lý giải được tại sao cho vay ngắn hạn được sử dụng rộng rãi trong việc tài trợ mang tính thời vụ như tài trợ vốn lưu động, chi phí sản xuất kinh doanh. Các công ty bán lẻ, chế biến thực phẩm và các nhà sản xuất hoạt động theo thời vụ là những khách hàng vay ngắn hạn quan trọng nhất của ngân hàng. Các ngân hàng thương mại cũng là người cung cấp vốn chủ yếu cho xây dựng nhà và các công ty cầm đồ. Do hầu hết việc thầu khoán xây dựng vay ít nhất một phần vốn để dự trữ nguyên vật liệu. Các công ty chứng khoán với chức năng chủ yếu là thực hiện các nghiệp vụ ngân hàng đầu tư, dịch vụ môi giới và kinh doanh chứng khoán ngắn hạn cũng là một đối tác vay vốn thường xuyên của ngân hàng. Do họ cần những khoản vốn ngắn hạn cho quá trình bảo lãnh và phát hành chứng khoán cho đến khi toàn bộ số chứng khoán được phát hành hết. ___ Lê Trung Thành Khoa Quản Trị Kinh Doanh
8. Change V -X ie F w e D r P w Click to buy NOW! Nghiệp vụ ngân hàng thương mại - 79 - w m w o .c .do k cu-trac Các công ty tài chính vẫn vay vốn ngắn hạn từ các ngân hàng mặc dù những công ty tài chính lớn có thể huy động vốn ngắn hạn trên thị trường trái phiếu. Tuy nhiên, các trái phiếu được phát hành phải được đảm bảo một khoản tiền để sao cho trong bất kỳ tình huống bất lợi nào xảy ra trái phiếu vẫn được thanh toán đúng hạn. Điều này đòi hỏi các công ty tài chính phải mở một tài khoản vay tại ngân hàng để đảm bảo đủ số tiền bảo chứng cho việc phát hành trái phiếu của họ. 1.2. Đánh giá nhu cầu vay ngắn hạn từ phía doanh nghiệp: • Đánh giá lưu chuyển tiền tệ: Một doanh nghiệp trong kinh doanh luôn đứng trước những yêu cầu về chi tiêu như chi tiền mua nguyên vật liệu, trả lương công nhân viên , bên cạnh đó doanh nghiệp cũng luôn có những khoản thu như thu tiền bán hàng, thu từ người mua hàng kỳ trước Chính những khoản chi - thu tiền này tạo ra luồng tiền ra và luồng tiền vào doanh nghiệp hình thành sự lưu chuyển tiền tệ của doanh nghiệp. Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân khác nhau mà luồng tiền ra và luồng tiền vào doanh nghiệp có sự chênh lệch về thời gian và quy mô. Hiện tượng này dẫn tới việc trong một số trường hợp doanh nghiệp thiếu hụt một lượng tiền mặt trong một khoảng thời gian cụ thể do luồng tiền ra lớn hơn luồng tiền vào làm xuất hiện nhu cầu tìm nguồn tài trợ cho lương tiền bị thiếu hụt đó. Việc phân tích lưu chuyển tiền tệ giúp ngân hàng đánh giá được đúng nhu cầu vay về thời gian của doanh nghiệp. Từ đó, ngân hàng có thể đưa ra được những phối thức cho vay phù hợp. Việc phân tích lưu chuyển tiền tệ tập trung chính vào hai nội dung đó là phân tích chu kỳ hoạt động và phân tích chu kỳ ngân quỹ. - Chu kỳ hoạt động: là khoảng thời gian từ khi bắt đầu mua nguyên vật liệu cho tới khi bán hàng thu được tiền. Chu kỳ hoạt động chia làm hai giai đoạn + Giai đoạn tồn kho: tính từ khi mua nguyên vật liệu tới khi bán hàng. Giai đoạn này dài hay ngắn tuỳ thuộc vào chính sách quản trị hàng tồn kho của doanh nghiệp. + Giai đoạn thu tiền: tính từ khi bán hàng tồn kho tới khi thu được tiền bán hàng. Chính sách tín dụng thương mại và chất lược các khoản phải thu của doanh nghiệp có ảnh tới độ dài của quá trình thu tiền bán hàng. - Chu kỳ ngân quỹ: là khoảng thời gian doanh nghiệp trả tiền mua nguyên vật liệu tới khi thu được tiền bán hàng. Như vậy, chu kỳ ngân quỹ được xác định: Chu kỳ ngân quỹ = Chu kỳ hoạt động - Thời gian phải trả người bán ___ Lê Trung Thành Khoa Quản Trị Kinh Doanh
9. Change V -X ie F w e D r P w Click to buy NOW! Nghiệp vụ ngân hàng thương mại - 80 - w m w o .c .do k cu-trac Sơ đồ 5.1 Phân tích lưu chuyển tiền tệ . Mua hàng tồn kho Bán hàng tồn kho Giai đoạn Giai đoạn tồn kho thu tiền Giai đoạn phải trả Chu kỳ ngân quỹ người bán Trả tiền hàng Thu tiền tồn kho Chu kỳ hoạt động Qua phân tích trên ta thấy doanh nghiệp cần tiền trong khoảng thời gian tính từ lúc thực sự chi tiền trả cho việc mua hàng tồn kho đến khi thực sự thu tiền đó chính là chu kỳ ngân quỹ. Trong khoảng thời gian này nếu doanh nghiệp cần vay tiền thì kỳ hạn vay được xác định dựa trên chu kỳ ngân quỹ. • Đánh giá quy mô nhu cầu tiền mặt thời vụ: Ngoài việc xác định thời gian cần tiền của doanh nghiệp, ngân hàng còn cần xác định lượng tiền mặt doanh nghiệp thiếu hụt trong giai đoạn thời vụ. Để từ đó có thể ra quyết định cho doanh nghiệp vay bao nhiêu là đủ. Thông thường, tổng nhu cầu về tài sản của doanh nghiệp trong một kỳ kinh doanh được chia thành nhiếu loại như tài sản cố định, tài sản lưu động thường xuyên, tài sản lưu động thời vụ. Để đáp ứng nhu cầu này doanh nghiệp sử dụng nhiều nguồn tài trợ khác nhau trong đó thông thường phần tài sản cố định và tài sản lưu động thường xuyên được tài trợ bằng nguồn vốn chủ sở hữu và vay dài hạn. Phần tài sản lưu động thời vụ doanh nghiệp sẽ tìm các nguồn tài trợ phi ngân hàng như tăng mua chịu, kéo dài thời gian các khoản phải trả, tăng cường thu tiền từ người mua, tăng nhận tiền ứng trước Nếu vẫn chưa đủ đáp ứng nhu cầu tài sản lưu động thời vụ thì doanh nghiệp tìm đến vay ngân hàng bù đắp phần còn thiếu. Đến đây một nhu cầu vay ngân hàng thực sự xuất hiện. Nhu cầu vay của một khách hàng được mô tả tổng quát trong Mô hình 5.2 dưới đây: phần đồ thị nằm vượt quá đường giới hạn tài trợ phi ngân hàng chính là phần vốn tài trợ ngắn hạn doanh nghiệp bị thiếu hụt cần tới sự tài trợ của ngân hàng thông qua những khoản vay. Căn cứ nhu cầu của khách hàng ngân hàng có thể dễ dàng tính toán mức cho vay phù hợp đảm bảo đáp ứng đủ nhu cầu vốn ngắn hạn cho doanh nghiệp, đồng thời tránh được tình trạng cho vay vượt quá nhu cầu của doanh nghiệp. Vì việc cho vay vượt quá nhu cầu của doanh nghiệp là một trong những rủi ro của món vay sẽ được xét tới ở những phần sau này. ___ Lê Trung Thành Khoa Quản Trị Kinh Doanh