Giáo trình Hệ thống thoát nước

119 trang phuongnguyen 5380

Download

Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Giáo trình Hệ thống thoát nước", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

giao_trinh_he_thong_thoat_nuoc.pdf

Nội dung text: Giáo trình Hệ thống thoát nước

CÔNG TY MÔI TRƯỜNG TẦM NHÌN XANH GIÁO TRÌNH HỆ THỐNG THOÁT NƯỚC
Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)8114594 TAÀM NHÌN XANH GREE www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT CHÖÔNG 1 NHÖÕNG KHAÙI NIEÄM CÔ BAÛN 1.1 ÑÒNH NGHÓA Heä thoáng thoaùt nöôùc (HTTN) laø moät taäp hôïp goàm nhöõng coâng cuï, ñöôøng oáng vaø nhöõng coâng trình thöïc hieän 3 chöùc naêng: thu, vaän chuyeån vaø xöû lyù nöôùc thaûi tröôùc khi xaû ra nguoàn. 1.2 NÖÔÙC THAÛI Tuøy theo tính chaát vaø nguoàn goác, nöôùc thaûi ñöôïc phaân laøm ba loaïi chính: - Nöôùc thaûi sinh hoaït; - Nöôùc thaûi saûn xuaát; - Nöôùc möa nhieãm baån. Nöôùc thaûi ra sau khi söû duïng vaøo muïc ñích sinh hoaït nhö naáu nöôùng, taém giaët, töø nhaø xí, coù chöùa nhieàu chaát baån höõu cô vaø vi truøng ñöôïc goïi laø nöôùc thaûi sinh hoaït. Nöôùc thaûi saûn xuaát laø nöôùc thaûi ra töø quy trình coâng ngheä saûn xuaát, coù thaønh phaàn vaø tính chaát raát khaùc nhau tuøy thuoäc vaøo loaïi hình coâng nghieäp, nguyeân lieäu söû duïng, coâng ngheä aùp duïng cuõng nhö quy trình vaän haønh, Nöôùc möa sau khi rôi xuoáng, chaûy treân beà maët ñöôøng phoá, quaûng tröôøng, khu daân cö vaø xí nghieäp coâng nghieäp bò nhieãm baån, nhaát laø löôïng nöôùc möa ban ñaàu cuõng ñöôïc xem laø nöôùc thaûi. Neáu trong moät ñoâ thò, nöôùc thaûi sinh hoaït vaø nöôùc thaûi saûn xuaát ñöôïc daãn chung trong maïng löôùi thoaùt nöôùc, thì hoãn hôïp nöôùc thaûi naøy ñöôïc goïi laø nöôùc thaûi ñoâ thò. 1.3 CAÙC LOAÏI HEÄ THOÁNG THOAÙT NÖÔÙC Heä thoáng thoaùt nöôùc laø toå hôïp nhöõng coâng trình, thieát bò vaø caùc giaûi phaùp kyõ thuaät ñeå thoaùt nöôùc thaûi. Caên cöù vaøo vieäc vaän chuyeån nöôùc thaûi sinh hoaït chung hay rieâng ta coù theå coù caùc loaïi heä thoáng thoaùt nöôùc sau: - Heä thoáng thoaùt nöôùc chung; - Heä thoáng thoaùt nöôùc rieâng; - Heä thoáng thoaùt nöôùc nöûa rieâng; - Heä thoáng hoãn hôïp. TS: Nguyeãn Trung Vieät 1-1 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)8114594 TAÀM NHÌN XANH GREE www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT 1.3.1 Heä Thoáng Thoaùt Nöôùc Chung Heä thoáng thoaùt nöôùc chung laø heä thoáng maø taát caû caùc loaïi nöôùc thaûi (nöôùc thaûi sinh hoaït, nöôùc thaûi saûn xuaát, vaø nöôùc möa) ñöôïc xaû chung vaøo moät maïng löôùi vaø daãn ñeán coâng trình xöû lyù (Hình 1.1). Ñeå giaûm bôùt löôïng nöôùc möa ñeán traïm bôm vaø coâng trình xöû lyù, caùc mieäng xaû nöôùc möa (gieáng traøn) thöôøng ñöôïc xaây döïng ôû ñaàu caùc ñoaïn coáng goùp, coáng chính ñeå daãn phaàn lôùn löôïng nöôùc möa töø nhöõng traän möa to keùo daøi vaø ñoå ra nguoàn nöôùc caïnh ñoù. 3 2 1 5 4 1. Traïm xöû lyù 4. Coáng goùp chính 2. Traïm bôm 5. Coáng goùp 3. Gieáng traøn xaû nöôùc möa Hình 1.1 Sô ñoà heä thoáng thoaùt nöôùc chung * Öu Ñieåm + Ñaûm baûo toát nhaát veà maët veä sinh vì toaøn boä nöôùc thaûi ñeàu ñöôïc xöû lyù tröôùc khi xaû ra nguoàn; + Chieàu daøi maïng löôùi giaûm 30-40% so vôùi heä thoáng rieâng reõ hoaøn toaøn, chi phí quaûn lyù giaûm 15-20% ñoái vôùi nhöõng khu xaây döïng nhaø cao taàng, nhöõng khu ñoâ thò gaàn nguoàn nöôùc lôùn. * Nhöôïc Ñieåm TS: Nguyeãn Trung Vieät 1-2 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)8114594 TAÀM NHÌN XANH GREE www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT + Khoâng thích hôïp ñoái vôùi nhöõng khu nhaø thaáp taàng vaø phaân taùn; + Do löôïng nöôùc möa chaûy tôùi traïm bôm, traïm xöû lyù khoâng ñieàu hoøa neân coâng taùc quaûn lyù ñieàu phoái traïm bôm vaø traïm xöû lyù trôû neân phöùc taïp, khoù ñaït hieäu quaû mong muoán; + Ñöôøng kính oáng lôùn, muøa khoâ laøm vieäc laõng phí, vieäc söû duïng voán ñaàu tö khoâng hieäu quaû; + Voán xaây döïng boû ra cuøng moät luùc quaù lôùn. Heä thoáng thoaùt nöôùc chung thöôøng söû duïng ñoái vôùi nhöõng ñoâ thò xaây döïng nhaø nhieàu taàng: + Beân caïnh coù nguoàn nöôùc doøng chaûy maïnh, cho pheùp xaû nöôùc möa vaø nöôùc maët; + Vôùi soá löôïng bôm haïn cheá vaø aùp löïc bôm thaáp; + Coù cöôøng ñoä q20 nhoû hôn 80 l/s.ha. 1.3.2 Heä Thoáng Thoaùt Nöôùc Rieâng Heä thoáng thoaùt nöôùc rieâng (Hình 1.2) laø heä thoáng coù nhieàu hai hay nhieàu maïng löôùi rieâng bieät duøng ñeå: + Vaän chuyeån nöôùc baån nhieàu (nhö nöôùc thaûi sinh hoaït, nöôùc thaûi saûn xuaát) xaû vaøo heä thoáng xöû lyù; + Vaän chuyeån nöôùc ít baån hôn (nhö nöôùc möa, nöôùc thaûi saûn xuaát ít nhieãm baån) xaû thaúng vaøo nguoàn nhaän. * Öu Ñieåm + Chæ phaûi bôm vaø vaän chuyeån moät löôïng nöôùc thaûi beù hôn do ñoù kích thöôùc ñöôøng oáng nhoû; + Hieäu quaû söû duïng cao; + Voán xaây döïng coù theå chia thaønh töøng ñôït (phuø hôïp vôùi hoaøn caûnh cuûa nöôùc ta). * Nhöôïc Ñieåm + Toång chieàu daøi lôùn (lôùn hôn khoaûng 30-40%). Neáu nöôùc thaûi saûn xuaát coù chöùa caùc chaát ñoäc haïi thì nhaát thieát phaûi daãn qua moät heä thoáng rieâng bieät. + Moãi loaïi nöôùc thaûi ñöôïc vaän chuyeån trong heä thoáng thoaùt nöôùc rieâng bieät goïi laø heä thoáng thoaùt nöôùc rieâng hoaøn toaøn; + Khi chæ coù heä thoáng coáng ngaàm ñeå thoaùt nöôùc thaûi sinh hoaït vaø nöôùc thaûi saûn xuaát quy öôùc laø baån, coøn nöôùc möa vaø nöôùc thaûi saûn xuaát quy öôùc laø saïch chaûy theo maùng loä thieân, goïi laø heä thoáng rieâng khoâng hoaøn toaøn. TS: Nguyeãn Trung Vieät 1-3 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)8114594 TAÀM NHÌN XANH GREE www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT 4 3 2 1 1. Traïm xöû lyù 3. Heä thoáng thoaùt nöôùc möa 2. Traïm bôm 4. Heä thoáng thoaùt nöôùc thaûi sinh hoaït Hình 1.2 Sô ñoà heä thoáng thoaùt nöôùc rieâng * Öu Ñieåm + Coù lôïi hôn so vôùi heä thoáng thoaùt nöôùc chung veà maët xaây döïng vaø quaûn lyù; + Giaûm voán ñaàu tö xaây döïng ban ñaàu; + Cheá ñoä laøm vieäc cuûa heä thoáng oån ñònh. * Nhöôïc Ñieåm + Toàn taïi hai hay nhieàu maïng löôùi thoaùt nöôùc trong ñoâ thò; + Keùm veä sinh hôn heä thoáng thoaùt nöôùc chung. Heä thoáng thoaùt nöôùc rieâng hoaøn toaøn neân aùp duïng cho nhöõng ño thò lôùn vaø xaây döïng tieän nghi cuõng nhö cho caùc xí nghieäp coâng nghieäp: + Coù khaû naêng xaû toaøn boä löôïng nöôùc möa vaøo nguoàn nöôùc maët; + Theo ñieàu kieän ñòa hình phaûi xaây döïng nhieàu traïm bôm (> 3 traïm bôm) khu vöïc; + Cöôøng ñoä möa q20 > 80 l/s/ha; + Caàn thieát phaûi xöû lyù sinh hoùa nöôùc maët. TS: Nguyeãn Trung Vieät 1-4 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)8114594 TAÀM NHÌN XANH GREE www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT Heä thoáng rieâng khoâng hoaøn toaøn phuø hôïp vôùi nhöõng ñoâ thò vaø vuøng ngoaïi oâ coù cuøng möùc ñoä xaây döïng tieän nghi hoaëc giai ñoaïn ñaàu xaây döïng heä thoáng thoaùt nöôùc. 1.3.3 Heä Thoáng Thoaùt Nöôùc Rieâng Moät Nöûa Ñaây laø heä thoáng coù nhieàu öu ñieåm,khaéc phuïc ñöôïc nhöôïc ñieåm cuûa heä thoáng thoaùt nöôùc rieâng vaø chung. HTTN rieâng moät nöûa cuõng goàm hai heä thoáng: (1) thoaùt nöôùc thaûi sinh hoaït vaø nöôùc thaûi saûn xuaát vaø (2) thoaùt nöôùc möa. Heä thoáng naøy thu löôïng nöôùc möa buoåi ñaàu tieân ñeå xöû lyù tröôùc khi xaû ra nguoàn vaø ñeå thöïc hieän ngöôøi ta duøng coâng trình gieáng thu nöôùc möa trong heä thoáng thoaùt nöôùc rieâng moät nöûa. Heä thoáng thoaùt nöôùc nöûa rieâng phuø hôïp: + Ñoái vôùi nhöõng ñoâ thò coù daân soá lôùn hôn 50.000 ngöôøi; + Khi nguoàn nöôùc trong ñoâ thò coù löu löôïng ít, khoâng coù doøng chaûy; + Ñoái vôùi nhöõng nôi coù nguoàn nöôùc duøng ñeå taém, theå thao bôi loäi; + Khi yeâu caàu taêng cöôøng baûo veä nguoàn nöôùc khoûi söï nhieãm baån do nöôùc thaûi mang vaøo. 1.3.4 Heä Thoáng Thoaùt Nöôùc Hoãn Hôïp Heä thoáng thoaùt nöôùc hoãn hôïp laø söï keát hôïp caùc loaïi heä thoáng keå treân, thöôøng gaëp ôû nhöõng thaønh phoá caûi taïo môû roäng. Heä thoáng thoaùt nöôùc hoãn hôïp söû duïng hôïp lyù khi xaây döïng vaø caûi taïo heä thoáng thoaùt nöôùc trong nhöõng thaønh phoá lôùn (daân soá treân 100.000 ngöôøi) coù nhieàu vuøng vôùi möùc ñoä tieän nghi vaø ñòa hình khaùc nhau. 1.3.5 Löïa Choïn Heä Thoáng Thoaùt Nöôùc Vieäc löïa choïn heä thoáng vaø sô ñoà thoaùt nöôùc phuï thuoäc vaøo: - Tính chaát phuïc vuï laâu daøi vaø oån ñònh cuûa caùc coâng trình thieát bò treân heä thoáng; - Ñieàu kieän ñòa phöông; - Tính kinh teá, kyõ thuaät vaø yeâu caàu veä sinh moâi tröôøng. 1.4 CAÙC BOÄ PHAÄN CUÛA HEÄ THOÁNG THOAÙT NÖÔÙC Heä thoáng thoaùt nöôùc goàm nhöõng boä phaän chính sau: - Thieát bò thu vaø daãn beân trong nhaø; - Maïng löôùi thoaùt nöôùc beân ngoaøi nhaø; - Traïm bôm vaø oáng daãn aùp löïc; - Coâng trình xöû lyù; - Coáng vaø mieäng xaû nöôùc vaøo nguoàn. TS: Nguyeãn Trung Vieät 1-5 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)8114594 TAÀM NHÌN XANH GREE www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT Thieát bò thu vaø daãn beân trong nhaø Thieát bò thu vaø daãn nöôùc trong nhaø bao goàm: - Caùc thieát bò veä sinh: hoá xí, hoá tieåu, chaäu taém, chaäu röûa, - Maïng löôùi ñöôøng oáng: oáng nhaùnh, oáng ñöùng, oáng daãn nöôùc thaûi ra maïng löôùi ngoaøi nhaø. Nöôùc thaûi töø caùc thieát bò veä sinh OÁng nhaùnh OÁng ñöùng Maïng löôùi coáng raõnh ngoaøi nhaø. Caùc oáng ñöùng thöôøng ñaët döïa theo töôøng, goùc cuûa buoàng veä sinh vaø coù theå oáp laùt hoaëc che ñaäy kín ñaùo trong caùc hoäp baèng gaïch, beton hoaëc goã. OÁng ñöùng thöôøng ñaët cao hôn maùi nhaø khoaûng 0,7 m, vaø phaàn treân goïi laø oáng thoâng hôi. Giöõa maïng löôùi vaø caùc thieát bò veä sinh laép ñaët caùc khoùa thuûy löïc ñeå ngaên ngöøa hôi khí ñoäc xaâm thöïc vaøo buoàng veä sinh. Kieåm tra vaø taåy röûa oáng qua caùc cöûa kieåm tra vaø caùc oáng taåy röûa. Vò trí giao nhau giöõa maïng löôùi beân trong vaø beân ngoaøi nhaø caàn xaây döïng gieáng thaêm ñeå theo doõi cheá ñoä laøm vieäc cuûa maïng löôùi beân trong vaø taåy röûa khi caàn thieát. Maïng löôùi thoaùt nöôùc beân ngoaøi nhaø Maïng löôùi thoaùt nöôùc beân ngoaøi nhaø laø heä thoáng coáng ngaàm vaø möông loä thieân duøng ñeå daãn nöôùc baèng caùch töï chaûy tôùi traïm bôm, traïm xöû lyù hay ra soâng hoà. Tuøy theo vò trí, quy moâ vaø nhieäm vuï maø maïng löôùi thoaùt nöôùc beân ngoaøi nhaø coù theå laø: - Maïng löôùi thoaùt nöôùc saân nhaø (cho moät nhaø); - Maïng löôùi thoaùt nöôùc tieåu khu nhaän taát caû nöôùc thaûi töø caùc ngoâi nhaø trong tieåu khu vaø vaän chuyeån ra maïng löôùi ngoaøi phoá; - Maïng löôùi thoaùt nöôùc trong caùc xí nghieäp coâng nghieäp; - Maïng löôùi thoaùt nöôùc ñöôøng phoá (ngoaøi phoá), xaây döïng doïc theo caùc ñöôøng phoá vaø thu nhaän nöôùc thaûi töø caùc maïng löôùi trong nhaø, tieåu khu, thöôøng daãn nöôùc baèng töï chaûy. Ñeå kieåm tra cheá ñoä laøm vieäc cuûa maïng löôùi trong saân nhaø hay tieåu khu, gieáng thaêm ñöôïc xaây döïng ôû cuoái maïng löôùi. Ñoaïn nhaùnh noái lieàn töø gieáng kieåm tra tôùi coáng thoaùt ngoaøi phoá ngoaøi phoá goïi laø nhaùnh noái. Toaøn boä khu vöïc ñöôïc chia thaønh nhöõng löu vöïc thoaùt nöôùc maø giôùi haïn laø caùc ñöôøng phaân thuûy hay tuï thuûy. Nöôùc thaûi treân toaøn boä khu vöïc taäp trung veà caùc coáng goùp: thoaùt nöôùc löu vöïc, thoaùt nöôùc chính (cho nhieàu khu vöïc), thoaùt nöôùc ngoaøi phaïm vi thaønh phoá (khoâng coù coáng nhaùnh). Traïm bôm vaø oáng daãn aùp löïc - Duøng vaän chuyeån nöôùc thaûi trong tröôøng hôïp khoâng theå töï chaûy. TS: Nguyeãn Trung Vieät 1-6 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)8114594 TAÀM NHÌN XANH GREE www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT - Traïm bôm ñöôïc phaân thaønh: + Traïm bôm cuïc boä phuïc vuï cho moät hay vaøi coâng trình; + Traïm bôm khu vöïc phuïc vuï cho töøng vuøng rieâng bieät hay moät vaøi löu vöïc thoaùt nöôùc; + Traïm bôm chính duøng ñeå bôm toaøn boä nöôùc thaûi thaønh phoá leân traïm xöû lyù hoaëc xaû vaøo nguoàn. - Ñoaïn oáng daãn nöôùc thaûi töø traïm bôm ñeán coáng tuï chaûy hay ñeán coâng trình xöû lyù laø ñöôøng oáng aùp löïc. Khi oáng ñi ngang qua soâng hay gaëp chöôùng ngaïi phaûi xuoáng thaáp, ñoaïn oáng naøy cuõng laøm vieäc vôùi cheá ñoä coù aùp vaø nöûa aùp. Coâng trình xöû lyù Bao goàm taát caû caùc coâng trình duøng ñeå xöû lyù nöôùc thaûi vaø xöû lyù caën laéng. Coáng vaø mieäng xaû nöôùc vaøo nguoàn Duøng ñeå vaän chuyeån nöôùc thaûi töø coâng trình xöû lyù xaû vaøo nguoàn. Mieäng xaû nöôùc thöôøng xaây döïng coù boä phaän ñeå xaùo troän nöôùc thaûi vôùi nöôùc nguoàn. 1.5 SÔ ÑOÀ HEÄ THOÁNG THOAÙT NÖÔÙC Vieäc thieát laäp sô ñoà thoaùt nöôùc cho moät thaønh phoá hay moät khu daân cö raát phöùc taïp vaø khoù khaên vì phuï thuoäc vaøo nhieàu yeáu toá: - Ñieàu kieän ñòa hình; - Ñieàu kieän ñòa chaát coâng trình vaø ñòa chaát thuûy vaên; - Möùc ñoä phaùt trieån cuûa thaønh phoá hieän taïi vaø trong töông lai; - Vò trí ñaët coâng trình xöû lyù vaø xaû nöôùc thaûi. Tuøy theo ñòa hình, sô ñoà toång quaùt thoaùt nöôùc khu daân cö coù theå ñöôïc bieåu dieãn döôùi daïng: - Sô ñoà thaúng goùc söû duïng khi ñòa hình coù ñoä doác ñoå ra soâng hoà, chuû yeáu duøng ñeå thoaùt nöôùc möa vaø nöôùc thaûi saûn xuaát quy öôùc laø saïch, nöôùc xaû thaúng vaøo soâng hoà maø khoâng caàn xöû lyù. - Sô ñoà giao nhau khi ñieàu kieän ñòa hình gioáng nhö sô ñoà thaúng goùc nhöng nöôùc thaûi caàn phaûi ñöôïc xöû lyù tröôùc khi xaû vaøo nguoàn, neân coù coáng goùp chính chaïy song song vôùi doøng soâng ñeå daãn nöôùc thaûi leân coâng trình xöû lyù. - Sô ñoà phaân vuøng ñöôïc söû duïng trong tröôøng hôïp thaønh phoá chia laøm nhieàu khu vöïc rieâng bieät hay trong tröôøng hôïp thaønh phoá coù ñòa hình doác lôùn. Nöôùc thaûi vuøng thaáp thì bôm tröïc tieáp ñeán coâng trình xöû lyù hay bôm vaøo coáng goùp cuûa vuøng cao. TS: Nguyeãn Trung Vieät 1-7 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)8114594 TAÀM NHÌN XANH GREE www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT - Sô ñoà khoâng taäp trung söû duïng ñoái vôùi thaønh phoá lôùn hoaëc thaønh phoá coù cheânh leäch lôùn veà ñoä cao, ñòa hình phöùc taïp hoaëc thaønh phoá phaùt trieån theo kieåu hình troøn. Sô ñoà coù nhieàu traïm xöû lyù ñoäc laäp nhau. - Traùi vôùi sô ñoà khoâng taäp trung laø sô ñoà taäp trung, nghóa laø toaøn boä nöôùc thaûi ñöôïc taäp trung veà traïm xöû lyù chung. Quy Hoaïch Sô Ñoà Thoaùt Nöôùc Quy hoaïch sô ñoà thoaùt nöôùc cho heä thoáng thoaùt nöôùc ñaõ choïn phaûi xem xeùt: - Löu löôïng vaø noàng ñoä cuûa caùc loaïi nöôùc thaûi ôû giai ñoaïn xaây döïng; - Khaû naêng giaûm löu löôïng vaø noàng ñoä nhieãm baån cuûa nöôùc thaûi coâng nghieäp baèng vieäc aùp duïng caùc quaù trình coâng ngheä hôïp lyù vôùi vieäc söû duïng heä thoáng caáp thoaùt nöôùc tuaàn hoaøn hay noái tieáp trong khu coâng nghieäp; - Loaïi tröø hay taän duïng, thu hoài caùc chaát quyù coù chöùa trong nöôùc thaûi; - Lôïi ích cuûa vieäc xöû lyù chung nöôùc thaûi sinh hoaït vaø coâng nghieäp; - Khaùi quaùt veà chaát löôïng nöôùc taïi caùc ñieåm söû duïng vaø ñieåm xaû nöôùc thaûi. - Caùc ñieàu kieän ñòa phöông; - Khaû naêng phaùt trieån kinh teá quoác daân. Sô ñoà vaø heä thoáng löïa choïn laø sô ñoà vaø heä thoáng oån ñònh nhaát theo caùc chæ tieâu veä sinh, kinh teá nhaát theo giaù thaønh xaây döïng vaø quaûn lyù ñoái vôùi taát caû toå hôïp coâng trình bao goàm maïng löôùi, traïm bôm, vaø caùc coâng trình xöû lyù. Ñieàu Kieän Thu Nhaän Nöôùc Thaûi Vaøo Maïng Löôùi Thoaùt Nöôùc - Khoâng ñöôïc xaû nöôùc thaûi sinh hoaït vaø saûn xuaát vaøo maïng löôùi thoaùt nöôùc möa; - Nöôùc thaûi saûn xuaát chæ ñöôïc pheùp xaû vaøo maïng löôùi heä thoáng thoaùt nöôùc rieâng hoaëc chung khi ñaûm baûo khoâng gaây taùc haïi tôùi vaät lieäu laøm coáng vaø coâng trình xöû lyù cuõng nhö khoâng phaù hoaïi cheá ñoä laøm vieäc cuûa chuùng, chaúng haïn nhö: + Khoâng chöùa nhöõng chaát aên moøn; + Khoâng chöùa nhöõng chaát deã laøm taéc coáng hoaëc nhöõng chaát hôi khí taïo thaønh nhöõng hoãn hôïp deã gaây noå vaø chaùy; + Nhieät ñoä khoâng vöôït quaù 400C; + Khoâng chöùa nhöõng chaát laøm aûnh höôûng xaáu ñeán quaù trình xöû lyù sinh hoïc nöôùc thaûi; + Hoãn hôïp nöôùc thaûi sinh hoaït vaø saûn xuaát phaûi ñaûm baûo giaù trò pH = 6,5 – 8,5. - Caùc loaïi raùc, thöùc aên thöøa trong gia ñình chæ ñöôïc xaû vaøo maïng löôùi thoaùt nöôùc khi ñaõ ñöôïc nghieàn nhoû vôùi kích thöôùc 3 – 5 mm, vaø pha loaõng baèng nöôùc vôùi tyû leä 1 raùc 8 nöôùc. TS: Nguyeãn Trung Vieät 1-8 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)8114594 TAÀM NHÌN XANH GREE www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT CHÖÔNG 2 NHÖÕNG VAÁN ÑEÀ CÔ BAÛN VEÀ THIEÁT KEÁ HEÄ THOÁNG THOAÙT NÖÔÙC 2.1 QUY HOAÏCH MAËT BAÈNG VAØ TÌNH HÌNH XAÂY DÖÏNG Naém ñöôïc baûn ñoà quy hoaïch trong ñoù theå hieän roõ raøng daân cö vaø coâng nghieäp, baûn ñoà naøy ñöôïc caùc caáp coù thaåm quyeàn duyeät. Treân baûn ñoà phaûi theå hieän roõ bieân giôùi, cô sôû roõ raøng ñeå tính dieän tích, maät ñoä daân, toác ñoä phaùt trieån trong töông lai caû veà daân cö vaø coâng nghieäp, bieát ñöôïc caùc khu phuïc vuï coâng coäng, theå hieän roõ ñöôøng xaù giao thoâng. Am hieåu caùc taøi lieäu veà khí töôïng, nhieät ñoä, ñoä aåm, löôïng möa trung bình trong naêm, naém ñöôïc caùc taøi lieäu veà ñòa chaát thuûy vaên, cao trình (chuù yù soâng ñeå xaû nöôùc trong phaïm vi thieát keá, löu löôïng nöôùc soâng muøa kieät vaø muøa möa, toác ñoä vaø chieàu saâu cuûa doøng soâng, chính xaùc ñeán 95%, haøm löôïng chaát lô löûng, noàng ñoä oxy hoøa tan, khoaûng caùch töø ñieåm xaû ñeán nôi duøng nöôùc). Tyû leä cuûa baûn ñoà quy hoaïch 1:5000 - 1:10000, caùc möùc caùch nhau 1 m, ñòa hình baèng phaúng, caùch nhau 0,5-0,25 m. Ngoaøi ra coøn coù baûn ñoà phaùt trieån töông lai cuûa thaønh phoá vôùi tyû leä 1:25000 ñeå quyeát ñònh vò trí traïm xöû lyù nöôùc thaûi. Thöïc teá xaây döïng cho thaáy ña soá thaønh phoá lôùn ñeàu phaùt trieån töø thaønh phoá nhoû, do vaäy thaønh phoá môùi phaûi noùi roõ hieän traïng cuûa thaønh phoá cuõ, noùi roõ caùc ñöôøng oáng: caùp ñieän ngaàm, ñöôøng oáng caáp khí, caáp nöôùc, ñaëc bieät ñoái vôùi heä thoáng oáng nöôùc cuõ phaûi coù baûn veõ maët baèng vaø maët caét doïc. 2.2 THÔØI HAÏN TÍNH TOAÙN VAØ TRÌNH TÖÏ XAÂY DÖÏNG HEÄ THOÁNG THOAÙT NÖÔÙC 2.2.1 Thôøi Haïn Tính Toaùn Ñònh nghóa: Thôøi haïn tính toaùn laø thôøi haïn duøng ñeå tính toaùn heä thoáng thoaùt nöôùc cho tôùi khi thaønh phoá hoaëc khu coâng nghieäp phaùt trieån tôùi möùc ñoä môû roäng hoaøn toaøn maø HTTN khoâng phaûi caûi taïo, thöôøng laáy töø 20-30ê naêm. Heä thoáng thoaùt nöôùc laø coâng trình ngaàm, voán ñaàu tö caây döïng lôùn, vieäc caûi taïo gaëp nhieàu khoù khaên vaø toán keùm veà kinh phí, khoâng nhöõng theá coøn aûnh höôûng ñeán coâng trình treân maët ñaát neân khoâng deã daøng caûi taïo trong 5-10 naêm. 2.2.2 Trình Töï Xaây Döïng Trình töï xaây döïng heä thoáng thoaùt nöôùc thöôøng qua 3 giai ñoaïn: TS: Nguyeãn Trung Vieät 2-1 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)8114594 TAÀM NHÌN XANH GREE www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT - Xaây döïng ñöôøng oáng goùp chính, traïm bôm chính vaø moät ohaàn maïng löôùi thoaùt nöôùc thaûi sinh hoaït cho khu ñoâng daân hoaëc khu coâng coäng, song song ngöôøi ta cuõng xaây döïng ôû traïm xöû lyù caùc coâng trình xöû lyù cô hoaëc, caùc coáng raõnh xaû nöôùc ra nguoàn. - Xaây döïng caùc oáng goùp löu vöïc, xaây döïng maïng löôùi oï ôû ñöôøng phoá, xaây döïng caùc traïm bôm khu vöïc neáu coù, ñaët theâm maùy bôm vaøo traïm bôm chính, vaø xaâydöïng coâng trình xöû lyù sinh hoïc ôû traïm xöû lyù nöôùc thaûi. - Xaây döïng noát phaàn coøn laïi vaø hoaøn chænh heä thoáng thoaùt nöôùc. Ñoái vôùi xí nghieäp coâng nghieäp vieäc xaây döïng ñöôøng oáng thoaùt nöôùc chia laøm hai ñôït: - Xaây döïng cô baûn vaø ñöa nhaø maùy vaøo saûn xuaát; - Môû roäng ñeán coâng suaát thieát keá. 2.3 DAÂN SOÁ TÍNH TOAÙN Daân soá tính toaùn laø soá daân söû duïng heä thoáng thoaùt nöôùc cho ñeán cuoái thôøi gian döï tính quy hoaïch (thöôøng laáy 15-25 naêm) ñöôïc xaùc ñònh trong khi laäp ñoà aùn quy hoaïch chung cuûa ñoâ thò. Thôøi kyø hoaït ñoäng cuûa HTTN ñöôïc kyù hieäu laø N. Ngoaøi ra, soá ngöôøi soáng ôû ngoaïi thaønh, khoâng coù heä thoáng thoaùt nöôùc vaø vaøo laøm vieäc trong noäi thaønh seõ ñöôïc tính rieâng vaø chæ ñöôïc höôûng tieâu chuaån 8 giôø laøm vieäc trong ngaøy ôû cô quan. 2.3.1 Phöông Phaùp 1 Daân soá tính toaùn laø haøm soá cuûa maät ñoä daân soá (n): N = f(n). Maät ñoä daân soá n phuï thuoäc vaøo: - Ñieàu kieän trang thieát bò trong thaønh phoá; - Taäp quaùn sinh hoaït; - Ñieàu kieän söû duïng ñaát ôû. Maät ñoä daân soá trong khu taäp theå thöôøng raát cao, cao hôn haún caùc khu khaùc raát nhieàu, cheá ñoä thaûi nöôùc khu naøy raát phöùc taïp: phuï thuoäc vaøo thôøi gian bieåu, cheá ñoä laøm ca. Daân soá tính toaùn: N = Σni x Fi Trong ñoù: - ni : maät ñoä daân soá cuûa khu vöïc thöù i ôû cuoái thôøi haïn tính toaùn. - Fi : dieän tích khu vöïc töông öùng. TS: Nguyeãn Trung Vieät 2-2 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)8114594 TAÀM NHÌN XANH GREE www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT Neáu trong dieän tích cuûa thaønh phoá coù dieän tích coâng trình coâng coäng (nhaø haùt, coâng vieân, ), ta phaûi theâm heä soá hieäu chænh β. N = β Σni x FI β laø tyû soá giöõa dieän tích nhaø ôû vaø dieän tích khu phoá (β = 0,8-0,9). Ñoái vôùi caùc khu coâng nghieäp, nhaø maùy, cô quan, tröôøng hoïc ta phaûi tính ñöôïc soá ngaøy trong ñoù theo töøng ca, hay cheá ñoä haønh chính, ñeå coù cô sôû tính toaùn chính xaùc löôïng nöôùc thaûi. 2.3.2 Phöông Phaùp 2 Giaû söû toác ñoä taêng daân soá laø haèng soá k: dP = k dy P : daân soá (Population) y : naêm (Year) Pt 0 t0 ∫dP= ∫ kdy Pt t0 − t Pt0 – Pt = kt • Aùp duïng phöông phaùp bình phöông cöïc tieåu. 2.3.3 Phöông Phaùp 3 Giaû söû toác ñoä daân soá tyû leä thuaän vôùi daân soá hieän taïi. dP = kP dy Pt 0 dP t 0 = kdy ∫ ∫ P P t− t t 0 lnPt = lnPt0 – kt • AÙp duïng phöông phaùp bình phöông cöïc tieåu. 2.3.4 Phöông Phaùp 4 Giaû söû toác ñoä taêng daân soá tyû leä thuaän vôùi caû daân soá hieän taïi vaø ñoä giaûm daân soá. TS: Nguyeãn Trung Vieät 2-3 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)8114594 TAÀM NHÌN XANH GREE www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT PS : Daân soá baõo hoøa dP = kP() P− P dy S • AÙp duïng phöông phaùp bình phöông cöïc tieåu. 2.4 TIEÂU CHUAÅN THAÛI NÖÔÙC 2.4.1 Tieâu Chuaån Thaûi Nöôùc Thaûi Sinh Hoaït Ñònh nghóa: Tieâu chuaån thaûi nöôùc thaûi sinh hoaït laø löôïng nöôùc thaûi tính trung bình cho moät ngaøy ñeâm, thöôøng kyù hieäu laø q0 (l/ng.ngñ). Tieâu chuaån thaûi nöôùc thaûi q0 bao goàm: - Löôïng nöôùc thaûi sinh hoaït cuûa moãi ngöôøi ôû chính gia ñình mình; - Tieâu chuaån thaûi nöôùc ôû nôi coâng coäng; - Tieâu chuaån thaûi nöôùc ôû nôi laøm vieäc. q0 phuï thuoäc vaøo caùc yeáu toá sau ñaây: - Möùc soáng; - Ñieàu kieän khí haäu; - Phong tuïc taäp quaùn; - Möùc ñoä trang bò veä sinh trong nhaø. Khi thieát keá heä thoáng thoaùt nöôùc cho thaønh phoá thì tieâu chuaån thaûi nöôùc laáy baèng tieâu chuaån caáp nöôùc (thöïc teá laø gaàn ñuùng vì chæ 70% löông nöôùc caáp chaûy vaøo heä thoáng thoaùt nöôùc). Baûng 2.1 Tieâu chuaån thaûi nöôùc trong khu daân cö Möùc ñoä trang bò veä sinh Tieâu chuaån thaûi nöôùc q0 (l/ng.ngñ) trong nhaø Trung bình Trong nhöõng ngaøy coù löôïng nöôùc cöïc ñaïi 1. Caùc nhaø coù heä thoáng thoaùt 80-100 90-120 nöôùc trong nhaø, coù duïng cuï veä sinh nhöng khoâng coù thieát bò taém. 2. Nhö treân, nhöng coù thieát bò 110-140 120-180 taém. 3. Nhö treân, nhöng coù caáp 140-180 180-200 nöôùc noùng cuïc boä TS: Nguyeãn Trung Vieät 2-4 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)8114594 TAÀM NHÌN XANH GREE www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT Tieâu chuaån treân ñöôïc aùp duïng cho daân soáng ôû thaønh phoá coù heä thoáng thoaùt nöôùc. ÔÛ ngoaïi thaønh chæ coù 25 l/ng.ngñ. Cuõng vôùi tieâu chuaån nhö treân nhöng khi tính cho 20-30 naêm, ngöôøi ta phaûi nhaân vôùi heä soá 1,15-1,2. 2.4.2 Tieâu Chuaån Thaûu Nöôùc Thaûi Saûn Xuaát Tieâu chuaån thaûi nöôùc cuûa coâng nhaân ôû caùc xí nghieäp coâng nghieäp Ñoái vôùi coâng nhaân trong caùc xí nghieäp coâng nghieäp, ngoaøi höôûng tieâu chuaån thaûi nöôùc chung coøn höôûng tieâu chuaån thaûi nöôùc taïi nôi laøm vieäc nhö nöôùc taém giaët, Tuøy thuoäc vaøo tính chaát cuûa töøng ngaønh saûn xuaát maø tieâu chuaån thaûi nöôùc ñöôïc quy ñònh nhö sau: - Nöôùc thaûi sinh hoaït + Trong phaân xöôûng nguoäi : 25 L/ng.ca; + Trong phaân xöôûng noùng : 45 L/ng.ca; + Trong ngaønh saûn xuaát sinh ra buïi, caùc ngaønh yeâu caàu veä sinh trong moãi ca, coâng nhaân coøn coù tieâu chuaån taém. - Nöôùc taém + Phaân xöôûng nguoäi : 40 L/ng.laàn; + Phaân xöôûng noùng : 60 L/ng.laàn. Soá coâng nhaân ñöôïc taém trong moät ca tuøy thuoäc vaøo töøng ngaønh saûn xuaát laáy theo "tieâu chuaån veä sinh coâng nghieäp". Ví duï: - Coâng nhaân trong coâng nghieäp hoùa chaát: 40%; - Coâng nhaân trong coâng nghieäp thöïc phaåm: 70%. Tieâu chueån nöôùc thaûi saûn xuaát Ñònh nghóa: Tieâu chuaån nöôùc thaûi saûn xuaát laø löôïng nöôùc thaûi tính trung bình trong moät ñôn vò saûn phaåm hoaëc trong moät coå maùy hay moät ca laøm vieäc. Ñôn vò: m3/taán saûn phaåm, m3/coå maùy. TS: Nguyeãn Trung Vieät 2-5 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)8114594 TAÀM NHÌN XANH GREE www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT Tieâu chuaån thaûi nöôùc trong caùc ngaønh coâng nghieäp raát khaùc nhau ngay caû trong moät ngaønh nhöng coù daây chuyeàn coâng ngheä saûn xuaát khaùc nhau. Tieâu chuaån thaûi nöôùc thaûi saûn xuaát cuûa moät soá ngaønh coâng nghieäp nhö sau: - Saûn xuaát kính: 0,5 m3/taán saûn phaåm; - Saûn xuaát gang: 25-50 m3/taán saûn phaåm; - Saûn xuaát vaûi boùng: 600 m3/taán saûn phaåm; - Saûn xuaát tô nuoâi taèm: 1200 m3/taán saûn phaåm. Khi thieát keá cho nhaø maùy naøo phaûi tham khaûo yù kieán cuûa caùc chuyeân gia coâng ngheä cuûa nhaø maùy ñoù hoaëc ngaønh coâng nghieäp ñoù. 2.5 HEÄ SOÁ KHOÂNG ÑIEÀU HOØA Cuõng nhö vieäc duøng nöôùc, vieäc thaûi nöôùc trong caùc giôø khaùc nhau cuûa ngaøy raát thaát thöôøng: giôø saùng khaùc giôø tröa, giôø laøm vieäc khaùc giôø nghæ, hay vieäc thaûi nöôùc giöõa caùc ngaøy trong moät thaùng, muøa cuõng raát khaùc nhau. Toùm laïi, cheá ñoä thaûi nöôùc laø moät cheá ñoä khoâng ñieàu hoøa. 2.5.1 Heä Soá Khoâng Ñieàu Hoøa Ngaøy Heä soá khoâng ñieàu hoøa ngaøy laø tyû soá giöõa ngaøy coù löôïng nöôùc thaûi nhieàu nhaát vôùi ngaøy coù löôïng nöôùc thaûi trung bình trong moät naêm. Kyù hieäu laø Kng. Qng K = max ng ng QTB Kng laø heä soá phuï thuoäc vaøo thieát bò veä sinh trong nhaø vaø ñieàu kieän khí haäu. 2.5.2 Heä Soá Khoâng Ñieàu Hoøa Giôø Heä soá khoâng ñieàu hoøa giôø laø tyû soá giöõa löu löôïng giôø thaûi nöôùc lôùn nhaát vôùi löu löôïng giôø thaûi nöôùc trung bình trong ngaøy thaûi nöôùc nhieàu nhaát cuûa naêm. Kyù hieäu: Kh. Qh K = max h h QTB Kh phuï thuoäc vaøo giôø giaác sinh hoaït cuûa nhaân daân vuøng ñoù, phaûn aùnh möùc ñoä phaùt trieån coâng nghieäp cuûa nöôùc ñoù. 2.5.3 Heä Soá Khoâng Ñieàu Hoøa Chung Heä soá khoâng ñieàu hoøa chung laø tích soá cuûa heä soá khoâng ñieàu hoøa ngaøy vaø heä soá khoâng ñieàu hoøa giôø. Kch = Kng . Kh. TS: Nguyeãn Trung Vieät 2-6 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)8114594 TAÀM NHÌN XANH GREE www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT s Theo thoáng keâ, Kch phuï thuoäc vaøo löu löôïng trung bình giaáy qTB . s Baûng 2.2 Moái lieân heä giöõa qTB vaø Kch s qTB (l/s) 5 15 30 50 100 200 300 500 800 1250 Kch 3,00 2,50 2,00 1,80 1,60 1,40 1,35 1,25 1,20 1,15 Chuù yù - Cheá ñoä thaûi nöôùc töø caùc nhaø coâng coäng nhö tröôøng hoïc, beänh vieän, nhaø taém coâng coäng thöôøng laáy Kng = 1. Kh phuï thuoäc vaøo giôø laøm vieäc, tröôøng hoïc: Kh = 1,8, beänh vieän: Kh = 2,5. - Nhaø maùy, xí nghieäp coù cheá ñoä thoaùt nöôùc phuï thuoäc vaøo daây chuyeàn coâng ngheä saûn xuaát, do ñoù, neáu saûn xuaát oån ñònh trong caû naêm, Kng = 1. Neáu khoâng oån ñònh, laáy Kng = 1,5 - 2,2. - Khi xaây döïng moät thaønh phoá môùi hoaøn toaøn thì vieäc xaùc ñònh Kch cho thaønh phoá phaûi döïa vaøo keát quaû ñieàu tra töø caùc thaønh phoá ñaõ coù saün. 2.6 XAÙC ÑÒNH LÖU LÖÔÏNG TÍNH TOAÙN 2.6.1 Ñònh Nghóa Löu löôïng tính toaùn (Qtt) laø löu löôïng nöôùc thaûi maø caùc coâng trình cuûa heä thoáng thoaùt nöôùc phaûi vaän chuyeån vaø xöû lyù trong thôøi haïn tính toaùn. Töø ñònh nghóa ta thaáy, Qtt laø löu löôïng lôùn nhaát trong thôøi haïn tính toaùn. Qtt ñöôïc chia laøm löu löôïng trung bình vaø löu löôïng lôùn nhaát duøng ñeå tính toaùn cho caùc coâng trình khaùc nhau. Ví duï: - Khi thieát keá maïng löôùi thoaùt nöôùc Æ Qmax - Khi thieát keá traïm bôm nöôùc thaûi Æ Qmax vaø Qmin - Khi thieát keá caùc coâng trình laøm saïch cô hoïc Æ Qmax - Khi thieát keá caùc coâng trình laøm saïch sinh hoïc Æ Qtb 2.6.2 Xaùc Ñònh Löu Löôïng Tính Toaùn Nöôùc Thaûi Sinh Hoaït Töø Khu Daân Cö Caùch 1 Döïa treân N vaø q0 (daân soá tính toaùn vaø tieâu chuaån thaûi nöôùc) N.q q ng = 0 (m3/ngñ) TB 1000 qng qh = TB (m3/h) TB 24 TS: Nguyeãn Trung Vieät 2-7 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)8114594 TAÀM NHÌN XANH GREE www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT qh qs = TB (l/s) TB 3,60 s Sau khi coù qTB tra Baûng 2.2, ta coù Kch, töø ñoù tính ñöôïc löu löôïng lôùn nhaát: s s Qmax = qTB . Kch (l/s) Caùc coâng thöùc treân ñöôïc duøng ñeå tính toaùn caùc coâng trình cuûa maïng löôùi thoaùt nöôùc phuïc vuï cho moät thaønh phoá, ví duï: ñöôøng oáng thoaùt nöôùc, traïm bôm, traïm xöû lyù nöôùc thaûi. Khi xaùc ñònh löu löôïng cho töøng ñoaïn oáng phaûi döïa vaøo löu löôïng trung bình ñöôïc xaû ra töø dieän tích maø oáng phuïc vuï. Caùch 2 Döïa vaøo löu löôïng thoaùt nöôùc rieâng, laø löu löôïng trung bình cuûa nöôùc thaûi chaûy ra töø moät dieän tích 1 ha trong thôøi gian 1 giaây. n× q q = 0 (l/s.ha) r 86400 Trong ñoù, n laø maät ñoä daân soá, q0 laø tieâu chuaån thaûi nöôùc thaûi (l/ng.ngñ). Löu löôïng thoaùt nöôùc rieâng chæ tính cho töøng khu vöïc coù cuøng maät ñoä daân soá vaø cuøng tieâu chuaån thoaùt nöôùc. Neáu cuøng maät ñoä daân cö nhöng tieâu chuaån thaûi nöôùc khaùc nhau ta coù theå laáy s trung bình. Töø qr ta tính ñöôïc qTB : s qTB = qr . Fi s s Trong ñoù, Fi laø dieän tích löu vöïc maø ñoaïn oáng phuïc vuï. Töø giaù trò qTB tính ñöôïc Qmac : s s Qmax = qTB . Kch * Hai caùch xaùc ñònh löu löôïng treân coù theå sai soá vôùi nhau. Neáu sai soá nhoû hôn 15%, thì chaáp nhaän ñöôïc. Neáu sai soá lôùn hôn 15%, phaûi tính rieâng löôïng nöôùc thaûi töø caùc khu coâng coäng vaø sau ñoù xaùc ñònh laïi qr. Sai soá laø do caùch 1 chæ tính ñôn thuaàn cho daân soá coøn caùch 2 tính caû dieän tích caùc khu coâng coäng. (QQng − Σ ng ) ×1000 q = TB cc (l/s.ha) r 86400× F Hoaëc coù theå tính laø q× n q = n (l/s.ha) r 86400 TS: Nguyeãn Trung Vieät 2-8 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)8114594 TAÀM NHÌN XANH GREE www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT Trong ñoù: n 3 + Q tb : löu öôïng nöôùc thaûi trung bình trong moät ngaøy cuûa khu vöïc (m /ngñ) n 3 + ΣQ cc: löu löôïng nöôùc thaûi töø caùc nhaø coâng coäng thuoäc khu vöïc (m /ngñ) + F : dieän tích khu vöïc thaûi nöôùc (m2) + qn : phaàn tieâu chuaån coøn laïi sau khi tröø ñi phaàn thaûi nöôùc coâng coäng (l/ng.ngñ) qn = q0 – q0coâng coäng. ΣQcc qcc = (l/ng.ngñ) N ×1000 Ñoái vôùi thaønh phoá maø caùc coâng trình coâng coäng ñöôïc boá trí raõi raùc trong khaép khu vöïc thì tính toaùn theo löu löôïng thoaùt nöôùc rieâng seõ baûo ñaûm ñoä chính xaùc. ngñ * Neáu Σqcc > 5% QTB hoaëc 2 caùch tính löu löôïng leäch nhau thì phaûi tính laïi. 2.6.3 Xaùc Ñònh Löu Löôïng Tính Toaùn Nöôùc Thaûi Cuûa Caùc Coâng Trình Coâng Coäng Khi tính toaùn maïng löôùi thoaùt nöôùc thì löu löôïng nöôùc thaûi thoaùt ra töø caùc nhaø coâng coäng ñöôïc xem laø löu löôïng taäp trung. Vò trí cuûa caùc nhaø coâng coäng ñaõ ñöôïc boá trí treân maët baèng. Quy moâ cuûa caùc coâng trình coâng coäng coù theå saün coù theo soá lieäu cung caáp hoaëc öôùc tính theo tyû leä nhö sau: Baûng 2.3 Quy moâ vaø soá lieäu xaùc ñònh löu löôïng tính toaùn nöôùc thaûi töø caùc coâng trình coâng coäng Loaïi nhaø coâng coäng Qui moâ % N qcc (l/ng.ngñ) Kh Thôøi gian laøm vieäc - Tröôøng hoïïc PT 23 20 1,8 8 – 12 h/ngaøy - Beänh vieän 0,8 300 2,5 24 h/ngaøy - Nhaø taém coâng coäng 20 150 l/ng.laàn 1,0 12 h/ngaøy - Xöôûng giaät laø 20 150 l/ng.laàn 1,0 16 h/ngaøy Trong thöïc teá qui moâ vaø soá löôïng nhaø coâng coäng phaûi do cô quan coù thaåm quyeàn cung caáp. Töø soá lieäu treân ta coù theå xaùc ñònh qtt nhö sau: i ng Ni× q cc 3 QTB = (m/ng) 1000 Q ng Q h = TB (m3/h) TB 24 h h 3 Qmax = QTB x Kh (m /h) Q h Q s = max (m3/s) max 6,3 TS: Nguyeãn Trung Vieät 2-9 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)8114594 TAÀM NHÌN XANH GREE www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT Trong ñoù: Ni laø qui moâ cuûa caùc nhaø coâng coäng (soá ngöôøi trong tröôøng hoïc, beänh vieän ) i s q cc laø tieâu chuaån thaûi nöôùc cho moät ngaøy, khi tính toaùn ta phaûi tính baèng q max. 2.6.4 Xaùc Ñònh Löu Löôïng Tính Toaùn Nöôùc Thaûi Töø Caùc Xí Nghieäp Coâng Nghieäp Xaùc ñònh löu löôïng nöôùc thaûi sinh hoaït cuûa coâng nghieäp * Nöôùc thaûi sinh hoaït 25×NN+ 45 × Q ng = 1 2 (m3/ngñ) TB 1000 Trong ñoù: + N1 : toång soá coâng nhaân cuûa taát caû caùc ca laøm vieäc trong phaân xöôûng nguoäi + N2 : toång soá coâng nhaân cuûa taát caû caùc ca laøm vieäc trong phaân xöôûng noùng 25×NKNK ×1 +45 × × 2 Q h = 3 h 4 h (m3/h) max 1000×T + N3, N4 : soá coâng nhaân laøm vieäc ôû ca ñoâng nhaát ôû phaân xöôûng nguoäi, noùng. 1 2 + K h, K h : heä soá khoâng ñieàu hoøa ôû phaân xöôûng nguoäi, noùng. + T : thôøi gian laøm vieäc trong moät ca. Q h q s = max (l/s) max 6,3 s Giaù trò q max duøng ñeå tính toaùn maïng löôùi thoaùt nöôùc vaø laø löu löôïng taäp trung khi: + Nöôùc thaûi sinh hoaït cuûa xí nghieäp ñöôïc vaän chuyeån rieâng vaø nöôùc thaûi saûn xuaát rieâng; + Löu löôïng naøy lôùn hôn löu löôïng thaûi ra töø caùc nhaø taém höông sen cuûa coâng nhaân nhö trình baøy döôùi ñaây. * Xaùc ñònh löu löôïng nöôùc taém höông sen cuûa coâng nhaân 40×NN + 60 × Q ng = 5 6 (m3/ngñ) TB 1000 Trong ñoù, N5, N6 laø toång soá coâng nhaân ñöôïc taém laøm vieäc trong caùc phaân xöôûng nguoäi, noùng tính cho taát caû caùc ca. 40×NN + 60 × q s = 7 8 (l/s) max 45× 60 TS: Nguyeãn Trung Vieät 2-10 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)8114594 TAÀM NHÌN XANH GREE www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT N7, N8 laø soá coâng nhaân ñöôïc taém ñoâng nhaát trong caùc ca ôû phaân xöôûng nguoäi, noùng (45 laø soá s phuùt ñöôïc taém cho moãi ngöôøi). Giaù trò q max naøy seõ ñöôïc duøng ñeå tính toaùn maïng löôùi thoaùt nöôùc vaø löu löôïng taäp trung khi: + Nöôùc thaûi sinh hoaït cuûa xí nghieäp ñöôïc thoaùt rieâng so vôùi nöôùc thaûi saûn xuaát; s + Lôùn hôn q max tính theo nöôùc thaûi sinh hoaït cuûa saûn xuaát coâng nghieäp. Ngoaøi ra, trong caùc xí nghieäp cho bieát soá voøi höông sen coù theå tính löu löôïng theo coâng thöùc sau: h 500n× 45 Qmax = 60 h Q q s = max (l/s) max 3600 Trong ñoù, n laø soá voøi höông sen; 500 laø löu löôïng moät voøi höông sen (l/h) Xaùc ñònh löu löôïng nöôùc thaûi saûn xuaát coâng nghieäp Döïa vaøo tieâu chuaån nöôùc thaûi saûn xuaát. ng 3 QTB = M.m (m /ngñ). + M laø soá löôïng saûn phaåm saûn xuaát trong moät ngaøy (taán/ngaøy, caùi/ngaøy, chieác/ngaøy ) + m laø tieâu chuaån thoaùt nöôùc saûn xuaát (m3 /taán , m3/chieác ) M× m q s = 1 (l/s) max 6,3 ×T + M1 laø soá löôïng saûn phaåm cuûa ca coù naêng suaát cao nhaát. + T laø soá giôø laøm vieäc cuûa moät ca. Ngoaøi ra trong moät soá tröôøng hôïp cuï theå phaûi tính theo coã maùy vaø thôøi gian laøm vieäc cuûa noù. 2.7 SÖÏ DAO ÑOÄNG CUÛA LÖU LÖÔÏNG NÖÔÙC THAÛI ng ÔÛ phaàn treân ta ñaõ xaùc ñònh ñöôïc QTB , Qtt, tuy nhieân ñeå thieát keá ñöôïc heä thoáng thoaùt nöôùc moät caùch hôïp lyù caàn phaûi nghieân cöùu söï dao ñoäng cuûa nöôùc thaûi theo caùc giôø khaùc nhau trong ngaøy. 2.7.1 Söï Dao Ñoäng Cuûa Löu Löôïng Nöôùc Thaûi ÔÛ Khu Daân Cö Phuï thuoäc vaøo Kch vaø qui luaät nhö trình baøy trong Baûng 2.4. TS: Nguyeãn Trung Vieät 2-11 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)8114594 TAÀM NHÌN XANH GREE www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT Baûng 2.4 Baûng phaân boá löu löôïng nöôùc thaûi theo giôø Tính theo % Qngñ phuï thuoäc heä soá khoâng ñieàu hoøa Kch Giôø trong ngaøy 1,90 1,80 1,70 1,60 1,40 1,35 1,25 1,20 1,15 00-01 1,20 1,25 1,25 1,55 1,65 1,85 2,00 2,25 2,60 01-02 1,20 1,25 1,25 1,55 1,65 1,85 2,00 2,25 2,60 02-03 1,20 1,25 1,25 1,55 1,65 1,85 2,00 2,25 2,60 03-04 1,20 1,25 1,25 1,55 1,65 1,85 2,00 2,25 2,60 04-05 1,20 1,25 1,25 1,55 1,65 1,85 2,00 2,25 2,60 05-06 3,10 3,30 3,50 4,35 4,20 4,80 5,05 4,90 4,80 06-07 4,80 5,00 5,20 5,95 5,80 5,00 5,50 4,90 4,80 07-08 7,40 7,20 7,00 5,80 5,80 5,00 5,50 5,00 4,80 08-09 7,95 7,50 7,10 6,70 5,85 5,65 5,20 5,00 4,80 09-10 7,95 7,50 7,10 6,70 5,85 5,65 5,20 5,00 4,80 10-11 7,95 7,50 7,10 6,70 5,85 5,65 5,20 5,00 4,80 11-12 6,30 6,40 6,50 4,80 5,05 5,25 5,10 5,00 4,70 12-13 3,60 3,70 3,80 3,95 4,20 5,00 5,00 4,80 4,80 13-14 3,60 3,70 3,80 5,55 5,80 5,25 5,10 5,00 4,80 14-15 3,80 4,00 4,20 6,05 5,80 5,25 5,20 5,00 4,80 15-16 5,60 5,70 5,80 6,05 5,80 5,25 5,20 5,00 4,80 16-17 6,20 6,30 6,40 5,60 5,80 5,25 5,20 5,00 4,70 17-18 6,20 6,30 6,40 5,60 5,75 4,85 5,15 5,00 4,80 18-19 6,20 6,30 6,40 4,30 5,20 4,85 5,10 5,00 4,80 19-20 5,25 5,25 5,35 4,35 4,75 1,85 5,10 5,00 4,80 20-21 3,40 3,40 3,40 4,35 4,10 4,85 5,10 5,00 4,80 21-22 2,20 2,20 2,20 2,35 2,85 3,45 3,80 4,50 4,80 22-23 1,25 1,25 1,25 1,55 1,65 1,85 2,00 2,40 3,00 23-24 1,25 1,25 1,25 1,55 1,65 1,85 2,00 2,25 2,60 2.7.2 Söï Dao Ñoäng Cuûa Löu Löôïng Nöôùc Thaûi Töø Caùc Coâng Trình Coâng Coäng Löu löôïng nöôùc thaûi töø caùc khu coâng coäng xaû vaøo heä thoáng thoaùt nöôùc phuï thuoäc cheá ñoä laøm vieäc vaø tính chaát phuïc vuï cuûa khu ñoù (Baûng 2.5). Baûng 2.5 Baûng phaân boá löu löôïng nöôùc thaûi cuûa caùc khu coâng coäng theo giôø trong ngaøy Giôø trong Beänh vieän Tröôøng hoïc Giô trong Beänh vieän Tröôøng hoïc ngaøy K = 2,5 K = 1,5 ngaøy K = 2,5 K = 1,5 00-01 0,20 12-13 9,40 15,2 01-02 0,20 13-14 6,00 7,55 02-03 0,20 14-15 5,00 7,55 03-04 0,20 15-16 8,10 7,55 TS: Nguyeãn Trung Vieät 2-12 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)8114594 TAÀM NHÌN XANH GREE www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT 04-05 0,50 16-17 5,50 7,55 05-06 0,50 17-18 5,00 8,43 06-07 3,00 8,42 18-19 5,00 07-08 5,00 7,55 19-20 5,00 08-09 8,00 7,55 20-21 3,70 09-10 10,40 7,55 21-22 2,00 10-11 6,00 7,55 22-23 1,00 11-12 9,60 7,55 23-24 0,50 2.7.3 Söï Dao Ñoäng Löu Löôïng Nöôùc Thaûi Coâng Nghieäp Söï dao ñoäng löu löôïng nöôùc thaûi sinh hoaït cuûa coâng nhaân * Nöôùc thaûi sinh hoaït Söï phaân boá nöôùc thaûi sinh hoaït cuûa coâng nhaân theo töøng giôø trong ca phuï thuoäc vaøo quaù trình saûn xuaát vaø heä soá khoâng ñieàu hoøa (Baûng 2.6). Baûng 2.6 Baûng phaân boá löu löôïng nöôùc thaûi sinh hoaït cuûa coâng nhaân theo töøng giôø trong ca Soá thöù töï giôø Phaân xöôûng nguoäi Phaân xöôûng noùng trong ca K = 3,5 K = 2,5 1 12,50 12,50 2 6,25 8,12 3 6,25 8,12 4 6,25 8,12 5 18,75 15,65 6 37,5 31,25 7 6,25 8,12 8 6,25 8,12 * Nöôùc taém: Nöôùc taém cuûa coâng nhaân ôû ca tröôùc ñoå vaøo giôø ñaàu cuûa ca sau. Söï dao ñoäng löu löôïng cuûa nöôùc thaûi saûn xuaát Trong xí nghieäp, nhaø maùy cheá ñoä nöôùc thaûi phuï thuoäc vaøo töøng ngaønh daây chuyeàn saûn xuaát, khi chöa coù taøi lieäu cuï theå ta taïm phaân: + Ca I : löôïng nöôùc thaûi chieám 40-50 % Qng. + Ca II : löôïng nöôùc thaûi chieám 30-35 % Qng. + Ca III : löôïng nöôùc thaûi chieám 20-30 % Qng. Tuøy theo caùch boá trí coâng nhaân trong moãi ca maø tyû leä naøy coù theå thay ñoåi. TS: Nguyeãn Trung Vieät 2-13 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)8114594 TAÀM NHÌN XANH GREE www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT Neáu nhaø maùy laøm vieäc 2 ca, taïm phaân nhö sau: + Ca I : löôïng nöôùc thaûi chieám 50-65 % Qng. + Ca II : löôïng nöôùc thaûi chieám 35-50 % Qng. Löôïng nöôùc thaûi saûn xuaát trong moãi giôø cuûa ca xem nhö baèng nhau. 2.8 THOÁNG KEÂ LÖU LÖÔÏNG NÖÔÙC THAÛI TOAØN THAØNH PHOÁ VAØ VEÕ ÑOÀ THÒ DAO ÑOÄNG CUÛA LÖU LÖÔÏNG NÖÔÙC THAÛI Trong moät thaønh phoá coù nhieàu ñoái töôïng thaûi nöôùc: daân cö, coâng trình coâng coäng, coâng nghieäp. Moãi moät ñoái töôïng naøy coù moät cheá ñoä thaûi nöôùc rieâng khaùc nhau. Qmax cuûa doøng chaûy chung khoâng baèng toång löu löôïng cuûa doøng chaûy thaønh phaàn (vì qmax cuûa khu daân cö, coâng coäng, saûn xuaát khaùc nhau ôû caùc giôø khaùc nhau). h Muoán xaùc ñònh Q max chung ta phaûi duøng baûng thoáng keâ löu löôïng. Döïa vaøo baûng naøy ñeå veõ ñoà thò dao ñoäng cuûa nöôùc thaûi. Baøi taäp 1 Tính toaùn daân soá naêm 2005 bieát soá lieäu thoáng keâ qua caùc naêm nhö sau: 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 135 000 137 230 142 460 144 690 146 000 150 450 151 880 154 600 157 450 Baøi taäp 2 Xaùc ñònh löu löôïng tính toaùn vaø veõ ñoà thò dao ñoäng cuûa löu löôïng nöôùc thaûi cho thaønh phoá coù 2 khu vöïc: 1 F1 = 200 ha; n1 = 350 ngöôøi/ha; q0 = 120 l/ng.ngñ; 2 F2 = 200 ha; n2 = 300 ng/ha; q0 = 100 l/ng.ngñ. Coâng nghieäp: trong thaønh phoá coù 1 nhaø maùy cô khí saûn xuaát theo 3 ca (1 ca laøm vieäc 8 giôø), 3 löu löôïng thaûi cuûa nhaø maùy laø QCN = 5000 m /ngñ ñöïc phaân ra nhö sau: CaI = 50%, CaII = 30%, CaIII = 20% Soá coâng nhaân cuûa nhaø maùy laø 2000 ngöôøi cuõng ñöôïc phaân ra theo caùc ca gioáng nhö tyû leä nöôùc thaûi. ÔÛ moãi ca, coâng nhaân laøm vieäc trong phaân xöôûng noùng laø 20% vaø phaân xöôûng nguoäi laø 80%. Soá coâng nhaân ñöôïc taém ôû phaân xöôûng noùng laø 80% vaø phaân xöôûng nguoäi laø 30%. Nöôùc thaûi cuûa nhaø maùy cho pheùp ñoå chung vaøo maïng löôùi thoaùt nöôùc thaûi cuûa thaønh phoá. TS: Nguyeãn Trung Vieät 2-14 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)8114594 TAÀM NHÌN XANH GREE www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT Baøi giaûi 1. Xaùc ñònh löu löôïng nöôùc thaûi töø khu daân cö - Tính toaùn daân soá: N1 = n1.F1.β1 = 350 x 200 x 0,85 = 59.500 ngöôøi N2 = n2.F2.β2 = 300 x 200 x 0,90 = 54.000 ngöôøi N = N1 + N2 = 59.500 + 54.000 = 113.500 ngöôøi - Xaùc ñònh löu löôïng nöôùc thaûi N× q 59000×120 Q ng1 = 1 01 = = 7140 (m3/ngñ) TB 1000 1000 N× q 5400×100 Q ng 2 = 2 02 = = 5400 (m3/ngñ) TB 1000 1000 ng ng1 ng2 3 QTB = QTB + QTB = 7140 + 5400 = 12540 (m /ngñ) ng1 s1 QTB 7140 q = = = 82 6, (l/s), tra Baûng 2.2 → Kch1 = 1,7 TB 24× 3,6 24 × 3,6 ng 2 s2 QTB 5400 q = = = 62 5, (l/s), tra Baûng 2.2 → Kch2 = 1,8 TB 24× 3,6 24 × 3,6 s s1 s2 qTB = qTB + qTB = 82,6 + 62,5 = 145,1 (l/s), tra Baûng 2.2 → Kch = 1,5 s1 s1 qmax = qTB x Kch1 = 82,6 x 1,7 = 140,42 (l/s) s2 s2 qmax = qTB x Kch2 = 62,5 x 1,8 = 112,5 (l/s) s s qmax = qTB x Kch = 145,1 x 1,5 = 217,65 (l/s) Toång keát vaøo Baûng 1. Baûng 1 Keát quaû tính toaùn löu löôïng nöôùc thaûi sinh hoaït töø khu daân cö ng s s Khu F n (ng./ha) N (ngöôøi) q0 QTB QTB Kch Qmax vöïc (ha) (l/.ng.ngñ) (m3/ngñ) (l/s) (l/s) I 200 350 59.500 120 7140 82,6 1,7 140,42 II 200 300 54.000 100 5400 62,5 1,8 112,50 Coäng 113.500 12.540 145,1 1,5 217,65 TS: Nguyeãn Trung Vieät 2-15 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)8114594 TAÀM NHÌN XANH GREE www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT s Döïa treân keát quaû tính Q tb, xaùc ñònh heä soá khoâng ñieàu hoøa Kc = 1.5 vaø noäi suy bieán thieân löu löôïng nöôùc thaûi sinh hoaït khu daân cö theo heä soá khoâng ñieàu hoøa. Keát quaû ñöôïc trình baøy trong Baûng 2. Baûng 2 Bieán thieán % löu löôïng theo heä soá khoâng ñieàu hoøa chung K K Giôø ch Giôø ch 1,60 1,40 1,50 1,60 1,40 1,50 00 – 01 1,55 1,65 1,60 12 – 13 3,95 4,20 4,08 01 – 02 1,55 1,65 1,60 13 – 14 5,55 5,80 5,68 02 – 03 1,55 1,65 1,60 14 – 15 6,05 5,80 5,93 03 – 04 1,55 1,65 1,60 15 – 16 6,05 5,80 5,93 04 – 05 1,55 1,65 1,60 16 – 17 5,60 5,80 5,70 05 – 06 4,35 4,20 4,28 17 – 18 5,60 5,75 5,68 06 – 07 5,95 5,80 5,88 18 – 19 4,30 5,20 4,75 07 – 08 5,80 5,80 5,80 19 – 20 4,35 4,72 4,54 08 – 09 6,70 5,85 6,28 20 – 21 4,35 4,10 4,23 09 – 10 6,70 5,85 6,28 21 – 22 2,35 2,85 2,60 10 – 11 6,70 5,85 6,28 22 – 23 1,55 1,65 1,60 11 – 12 4,80 5,05 4,93 23 - 24 1,55 1,65 1,60 2. Xaùc ñònh löu löôïng tính toaùn nöôùc thaûi töø caùc khu coâng coäng * Beänh vieän - Soá giöôøng beänh: 113.500 x 0,008 = 908 giöôøng - Löu löôïng nöôùc thaûi beänh vieän: 908 x 300 = 272.400 l/ngñ = 272,4 m3/ngñ * Tröôøng hoïc - Soá hoïc sinh: 113.500 x 0,23 = 26.105 hoïc sinh - Löu löôïng nöôùc thaûi töø tröôøng hoïc: 26.105 x 20 = 522.100 l/ngñ = 522,1 m3/ngñ 3. Xaùc ñònh löu löôïng tính toaùn nöôùc thaûi coâng nhaân * Nöôùc thaûi sinh hoaït vaø nöôùc taém cuûa coâng nhaân - Soá coâng nhaân cuûa caùc ca: + Ca I : 2000 x 0,5 = 1000 coâng nhaân; + Ca II : 2000 x 0,3 = 600 coâng nhaân; TS: Nguyeãn Trung Vieät 2-16 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)8114594 TAÀM NHÌN XANH GREE www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT + Ca III : 2000 x 0,2 = 400 coâng nhaân. - Thoáng keâ löu löôïng nöôùc thaûi vaø nöôùc taém cuûa coâng nhaân Baûng 3 Thoáng keâ löu löôïng nöôùc thaûi vaø nöôùc taém cuûa coâng nhaân Ca Phaân Coâng nhaân Nöôùc thaûi SH Nöôùc taém höông sen ng xöôûng % Soá q0 QTB % Soá CN q0 QTB löôïng l/ng.ngñ m3 /ca ñöôïc taém l/ng.laàn m3/ngñ I Noùng 20 200 45 9,0 80 160 60 9,6 Nguoäi 80 800 25 20,0 30 240 40 9,6 Toång coäng 100 1000 29,0 19,2 II Noùng 20 120 45 5,4 80 96 60 5,76 Nguoäi 80 480 25 12,0 30 144 40 5,76 Toång coäng 100 600 17,4 11,52 III Noùng 20 80 45 3,6 80 64 60 3,84 Nguoäi 80 320 25 8,0 30 96 40 3,84 Toång coäng 100 400 11,6 7,68 Coäng chung 58,0 38,4 Bieán thieán löu löôïng nöôùc thaûi sinh hoaït cuûa coâng nhaân ñöôïc trình baøy trong Baûng 4. Baûng 4 Bieán thieân löu löôïng nöôùc thaûi sinh hoaït cuûa coâng nhaân Ca Giôø trong ca % löu löôïng Löu löôïng (m3) PX. Nguoäi PX. Noùng PX. Nguoäi PX. Noùng Toång NTSH III 22-23 12,50 12,50 1,00 0,45 1,45 23-24 6,25 8,12 0,50 0,29 0,79 00-01 6,25 8,12 0,50 0,29 0,79 01-02 6,25 8,12 0,50 0,29 0,79 02-03 18,75 15,65 1,50 0,56 2,06 03-04 37,50 31,25 3,00 1,13 4,13 04-05 6,25 8,12 0,50 0,29 0,79 05-06 6,25 8,12 0,50 0,29 0,79 Coäng 8 3,6 11,6 I 06-07 12,50 12,50 2,50 1,13 3,63 07-08 6,25 8,12 1,25 0,73 1,98 08-09 6,25 8,12 1,25 0,73 1,98 09-10 6,25 8,12 1,25 0,73 1,98 10-11 18,75 15,65 3,75 1,41 5,16 TS: Nguyeãn Trung Vieät 2-17 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)8114594 TAÀM NHÌN XANH GREE www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT 11-12 37,50 31,25 7,50 2,81 10,31 12-13 6,25 8,12 1,25 0,73 1,98 13-14 6,25 8,12 1,25 0,73 1,98 Coäng 20 9 29 II 14-15 12,5 12,5 1,50 0,68 2,18 15-16 6,25 8,12 0,75 0,44 1,19 16-17 6,25 8,12 0,75 0,44 1,19 17-18 6,25 8,12 0,75 0,44 1,19 18-19 18,75 15,65 2,25 0,85 3,10 19-20 37,50 31,25 4,50 1,69 6,19 20-21 6,25 8,12 0,75 0,44 1,19 21-22 6,25 8,12 0,75 0,44 1,19 Coäng 12 5,4 17,4 * Nöôùc thaûi saûn xuaát - Löu löôïng nöôùc thaûi cuûa caùc ca: + Ca I : 5000 x 0,5 = 2500 m3/ca + Ca II : 5000 x 0,3 = 1500 m3/ca + Ca III : 5000 x 0,2 = 1000 m3/ca Baûng 5 Thoáng keâ löu löôïng nöôùc thaûi saûn xuaát Teân nhaø maùy Ca Löu löôïng nöôùc thaûi ng 3 h 3 s % QTB Qca (m /ca) Q (m /h) qmax (l/s) Nhaø maùy cô I 50 2500 312,5 86,81 khí II 30 1500 187,5 52,08 III 20 1000 125,00 34,72 4. Toång hôïp löu löôïng nöôùc thaûi cuûa toaøn thaønh phoá Baûng 6 Toång hôïp löu löôïng toaøn thaønh phoá Giôø Khu daân cö Beänh vieän Tröôøng hoïc Nhaø maùy cô khí Toång hôïp % m3 % m3 % m3 SH Taém SX m3 % 00 – 01 1,60 200,64 0,2 0,54 0,79 125,0 326,97 1,77 01 – 02 1,60 200,64 0,2 0,54 0,79 125,0 326,97 1,77 02 – 03 1,60 200,64 0,2 0,54 2,06 125,0 328,24 1,78 03 – 04 1,60 200,64 0,2 0,54 4,13 125,0 330,31 1,79 04 – 05 1,60 200,64 0,5 1,36 0,79 125,0 327,79 1,78 TS: Nguyeãn Trung Vieät 2-18 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)8114594 TAÀM NHÌN XANH GREE www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT 05 – 06 4,28 536,71 0,5 1,36 0,79 125,0 663,86 3,60 06 – 07 5,88 737,35 3,0 8,17 8,42 43,96 3,63 7,68 312,5 1113,29 6,04 07 – 08 5,80 727,32 5,0 13,62 7,55 39,42 1,98 312,5 1094,84 5,94 08 – 09 6,28 787,51 8,0 21,79 7,55 39,42 1,98 312,5 1163,02 6,31 09 – 10 6,28 787,51 10,4 28,33 7,55 39,42 1,98 312,5 1166,74 6,33 10 – 11 6,28 787,51 6,0 16,34 7,55 39,42 5,16 312,5 1160,93 6,29 11 – 12 4,93 618,22 9,6 26,15 7,55 39,42 10,31 312,5 1006,60 5,46 12 – 13 4,08 511,63 9,4 25,61 15,2 79,36 1,98 312,5 931,08 5,05 13 – 14 5,68 712,27 6,0 16,34 7,55 39,42 1,98 312,5 1082,51 5,87 14 – 15 5,93 743,62 5,0 13,62 7,55 39,42 2,18 19,2 187,5 1005,54 5,45 15 – 16 5,93 743,62 8,1 22,06 7,55 39,42 1,19 187,5 993,77 5,39 16 – 17 5,70 714,78 5,5 14,98 7,55 39,42 1,19 187,5 957,87 5,20 17 – 18 5,68 712,27 5,0 13,62 8,43 44,01 1,19 187,5 958,59 5,20 18 – 19 4,75 595,65 5,0 13,62 3,10 187,5 799,87 4,34 19 – 20 4,54 569,32 5,0 13,62 6,19 187,5 776,63 4,21 20 – 21 4,23 530,44 3,7 10,08 1,19 187,5 729,21 3,95 21 – 22 2,60 326,04 2,0 5,45 1,19 187,5 520,18 2,82 22 – 23 1,60 200,64 1,0 2,72 1,45 11,52 125,0 341,33 1,85 23 - 24 1,60 200,64 0,5 1,36 0,79 125,0 327,79 1,78 24 12540 272,4 522,1 58,00 38,40 5000 18433,93 TS: Nguyeãn Trung Vieät 2-19 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)8114594 TAÀM NHÌN XANH GREE www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT CHÖÔNG 3 THIEÁT KEÁ MAÏNG LÖÔÙI THOAÙT NÖÔÙC THAÛI SINH HOAÏT VAØ NÖÔÙC THAÛI SAÛN XUAÁT 3.1 CAÙC GIAI ÑOAÏN THIEÁT KEÁ Nhieäm vuï thieát keá: + Caûi taïo vaø môû roäng maïng löôùi cuõ: khoù khaên hôn; + Thieát keá cho moät thaønh phoá môùi hoaøn toaøn: deã hôn caû; + Thieát keá maïng löôùi thoaùt nöôùc cuïc boä cho moät xí nghieäp hay khu nhaø naøo ñoù: phaûi phuø hôïp vôùi heä thoáng thoaùt nöôùc chung. Thieát keá maïng löôùi thoaùt nöôùc thöôøng chia laøm 3 giai ñoaïn: * Giai ñoaïn 1: Thieát keá sô boä Thieát keá ñeán möùc ñoä coù theå tính khaùi toaùn coâng trình (giaù thaønh xaây döïng cô baûn, quaûn lyù, vaän chuyeån 1 m3 nöôùc ra khoûi thaønh phoá). Taøi lieäu söû duïng laø maët baèng quy hoaïch ñaõ ñöôïc duyeät vaø caùc taøi lieäu khaùc lieân quan ñeán ñòa chaát thuûy vaên, cao trình, khí haäu Theå hieän keát quaû thieát keá baèng baûn veõ thieát keá vaø thuyeát minh. Baûn veõ thieát keá - Maët baèng maïng löôùi thoaùt nöôùc cuûa thaønh phoá (tyû leä 1:5000 – 1:10000, neáu laø khu coâng nghieäp thì tyû leä 1:2000 – 1:5000) - Treân baûn veõ maët baèng thoaùt nöôùc phaûi theå hieän roõ: + Ñòa hình baèng ñöôøng ñoàng möùc 1 m - 0,5 m; + Soâng ngoøi, ñaát ñai, nuùi non xung quanh thaønh phoá; + Caùc tieåu khu, khu coâng vieân, nhaø coâng coäng, ñöôøng xaù, caàu coáng; + Maïng löôùi thoaùt nöôùc phaûi theå hieän noåi baät treân baûn veõ baèng caùc neùt ñaäm vaø to; + Vò trí cuûa traïm bôm nöôùc thaûi vaø traïm xöû lyù nöôùc thaûi; + Ngoaøi ra coøn coù theå phaûi trình baøy trình töï thi coâng. - Maët caét doïc tuyeán coáng tính toaùn AB Tyû leä ngang laáy ñuùng baèng tyû leä cuûa maët baèng. Tyû leä ñöùng laáy gaáp 100 laàn tyû leä ngang. TS: Nguyeãn Trung Vieät 3-1 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)8114594 TAÀM NHÌN XANH GREE www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT Treân baûn veõ naøy phaûi theå hieän roõ: + Löu löôïng, ñöôøng kính, ñoä doác, toác ñoä, ñoä ñaày, cao trình maët ñaát, cao trình ñaùy oáng, ñoä saâu ñaët oáng; + Theå hieän coâng trình ñöôøng oáng ngaàm cheùo nhau hoaëc caét nhau. • Chuù yù: Bao giôø cuõng veõ ñöôøng nöôùc chaûy töø tay traùi sang tay phaûi cuûa ngöôøi theå hieän. Thuyeát minh Trong thuyeát minh caàn trình baøy nhöõng noäi dung sau: I. Sô löôïc veà nhieäm vuï thieát keá - Tình hình chung cuûa vuøng; - Tình hình chung cuûa thaønh phoá; - Tình ñòa chaát coâng trình vaø ñòa chaát thuûy vaên cuûa thaønh phoá. II. Phaàn tính toaùn 1. Xaùc ñònh löu löôïng nöôùc thaûi cuûa thaønh phoá 2. Vaïch tuyeán maïng löôùi thoaùt nöôùc 3. Xaùc ñònh löu löôïng tính toaùn cuûa töøng ñoaïn oáng 4. Tính toaùn thuûy löïc cho tuyeán oáng tính toaùn 5. Tính toaùn traïm bôm thoaùt nöôùc 6. Tính toaùn kinh teá 7. Tính toaùn maïng löôùi thoaùt nöôùc möa III. Keát luaän Sau khi so saùnh caùc phöông aùn thieát keá sô boä vôùi nhau, choïn ñöôïc phöông aùn toái öu veà kinh teá vaø kyõ thuaät, ta chuyeån sang thieát keát giai ñoaïn 2. * Giai ñoaïn 2: Thieát keá kyõ thuaät Laø thieát keá töøng coâng trình ñôn vò cuï theå theå hieän baèng baûn veõ chi tieát (ñoïc baûn veõ coù theå thi coâng ñöôïc). * Giai ñoaïn 3: Thieát keá thi coâng Neáu 2 giai ñoaïn treân do moät phoøng hay noät vieän naûo ñoù thieát keá thì thieát keá thi coâng seõ do phoøng thieát keá thi coâng ñaûm nhaän. TS: Nguyeãn Trung Vieät 3-2 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)8114594 TAÀM NHÌN XANH GREE www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT Döïa vaøo baûn veõ sô boä vaø baûn veõ kyõ thuaät cuøng vôùi caùc duïng cuï ñeà ra bieän phaùp thi coâng. 3.2 LÖU VÖÏC TÖÏ NHIEÂN CUÛA DOØNG CHAÛY – LÖU VÖÏC THOAÙT NÖÔÙC 3.2.1 Löu Vöïc Töï Nhieân Cuûa Doøng Chaûy Löu vöïc laø moät vuøng ñaát vaø ñöôïc giôùi haïn bôûi caùc ñöôøng phaân thuûy vaø nghieâng veà moät phía goïi laø löu vöïc töï nhieân cuûa moät doøng chaûy. Ñöôøng phaân thuûy laø ñöôøng noái taát caû caùc ñieåm cao nhaát vôùi nhau. Ñöôøng phaân thuûy chia caùc löu vöïc vôùi nhau. Vì quaù trình thoaùt nöôùc ñeàu töï chaûy neân ta phaûi nghieân cöùu ñöôøng phaân thuûy. 3.2.2 Löu Vöïc Thoaùt Nöôùc Moät vuøng ñaát cuûa thaønh phoá ñöôïc giôùi haïn bôûi caùc ñöôøng phaân thuûy maø doác veà moät phía ñöôïc goïi laø löu vöïc thoaùt nöôùc. Soá löu vöïc thoaùt nöôùc phuï thuoäc vaøo ñieàu kieän ñòa hình, xaùc ñònh döïa vaøo ñöôøng ñoàng möùc treân baûn ñoà. h I i d II c j f g III TS: Nguyeãn Trung Vieät 3-3 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)8114594 TAÀM NHÌN XANH GREE www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT c Ñöôøng oáng thoaùt nöôùc ñöôøng phoá d Ñöôøng oáng thoaùt nöôùc chính cuûa löu vöïc e OÁng chuyeån f Traïm bôm khu vöïc g Traïm bôm chính h Ñöôøng phaân thuûy i Bieân giôùi cuûa thaønh phoá j Ñöôøng oáng cao aùp I II III Caùc löu vöïc thoaùt nöôùc. 3.3 VAÏCH TUYEÁN MAÏNG LÖÔÙI THOAÙT NÖÔÙC Laø moät coâng taùc raát quan troïng khi thieát keá, chuû yeáu baèng tröïc giaùc nhìn nhaän treân baûn ñoà ñòa hình. Giaù thaønh xaây döïng maïng löôùi chieám 60-70% giaù thaønh xaây döïng caû heä thoáng neân phaûi ñaàu tö thích hôïp thôøi gian vaøo vaïch tuyeán, chæ tính toaùn khi ñaõ thoáng nhaát phöông aùn vaïch tuyeán. * Vaïch tuyeán maïng löôùi thoaùt nöôùc caàn trieät ñeå tuaân theo caùc nguyeân taéc sau: + Phuø hôïp vôùi vieäc choïn heä thoáng thoaùt nöôùc (rieâng, chung, ); + Trieät ñeå lôïi duïng ñòa hình ñeán möùc cao nhaát, toát nhaát laø töï chaûy; + Phuø hôïp vôùi ñieàu kieän ñòa phöông; + Phuø hôïp vôùi söï phaùt trieån trong töông lai cuûa thaønh phoá; + Chuù yù ñeán caùc vò trí coù löôïng nöôùc thaûi taäp trung lôùn: khu coâng coäng, nhaø maùy, * Vaïch tuyeán maïng löôùi thoaùt nöôùc caàn theo trình töï sau: + Chia dieän tích thoaùt nöôùc thaønh caùc löu vöïc: baèng tröïc giaùc caên cöù vaøo baûn ñoà ñòa hình. Neáu gaëp ñòa hình baèng phaúng thì chia dieän tích sao cho vieäc taäp trung nöôùc ñöôïc nhanh choùng nhaát. + Xaùc ñònh vò trí traïm xöû lyù: ñaët caùch xa thaønh phoá töø 300 – 500 m, ôû phía cuoái thaønh phoá tính theo höôùng gioù vaø chieàu cuûa doøng chaûy. Neáu tröôøng hôïp khoâng theå phuø hôïp theo höôùng gioù thì vaãn ñaët bình thöôøng nhöng phaûi taêng khoaûng caùch vaø troàng caây ôû khoaûng caùch ñoù ñeå ngaên khoâng cho khí oâ nhieãm vaøo thaønh phoá. + Vaïch tuyeán coáng goùp chính Vaïch tuyeán laø xaùc ñònh vò trí vaø höôùng doøng chaûy. OÁng goùp chính coù nhieäm vuï thu toaøn boä nöôùc thaûi ôû löu vöïc daãn thaúng ñeán traïm xöû lyù hoaëc qua traïm bôm thoaùt nöôùc. Thöôøng oáng goùp chính naèm doïc theo trieàn soâng. TS: Nguyeãn Trung Vieät 3-4 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)8114594 TAÀM NHÌN XANH GREE www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT Neáu thaønh phoá baèng phaúng, oáng goùp chính naèm giöõa thaønh phoá ñeå thu nöôùc ñöôïc nhanh. + Vaïch tuyeán oáng thoaùt nöôùc löu vöïc OÁng thoaùt nöôùc löu vöïc thoaùt toaøn boä löu vöïc maø noù phuï traùch vaø cho chaûy vaøo ñöôøng oáng goùp chính. Coáng goùp löu vöïc naøy thöôøng naèm trong ñöôøng tuï thuûy cuûa löu vöïc. + Vaïch tuyeán oáng thoaùt nöôùc ñöôøng phoá Thu nöôùc töø caùc tieåu khu vaø ñoå ra coáng goùp löu vöïc, thöôøng baét ñaàu töø ñöôøng töø ñöôøng phaân thuûy. Vì oáng naøy coù ñöôøng kính nhoû nhöng toång chieàu daøi lôùn neân chi phí cao. Do ñoù caàn vaïch tuyeán hôïp lyù ñeå giaûm chi phí xaây döïng. Vaïch tuyeán oáng thoaùt nöôùc ñöôøng phoá phuï thuoäc vaøo kích thöôùc tieåu khu, ñòa hình, kieåu quy hoaïch cuûa thaønh phoá. * Caùc phöông aùn vaïch tuyeán + Vaïch tuyeán theo kieåu sô ñoà phaân khoái: maïng löôùi thoaùt nöôùc cuûa thaønh phoá phaûi ñaët ôû taát caû caùc phía cuûa tieâu khu. Vaïch tuyeán kieåu naøy seõ daãn ñeán toång chieàu daøi ñöôøng oáng thoaùt nöôùc ñöôøng phoá lôùn nhöng maïng löôùi thoaùt nöôùc tieåu khu nhoû. + Trong nhöõng khu vöïc xaây döïng theo quy hoaïch, khoaûng caùc giöõa caùc khu nhaø ñöôïc xaùc ñònh neân vieäc vaïch tuyeán khoâng caàn bao taát caû caùc phía cuûa tieåu khu maø chæ caàn 1 phía hay 2 phía. Sô ñoà vaïch tuyeán daïng naøy ñöôïc goïi laø vaïch tuyeán kieåu haï daàn, thöôøng aùp duïng cho nhöõng khu coù ñoä doác ñòa hình lôùn i0 ≥ 0,005. Vôùi daïng vaïch tuyeán naøy, toång chieàu daøi ñöôøng oáng thoaùt nöôùc ñöôøng phoá ngaén (so vôùi so ñoà phaân khoái) nhöng maïng löôùi thoaùt nöôùc tieåu khu daøi hôn. TS: Nguyeãn Trung Vieät 3-5 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)8114594 TAÀM NHÌN XANH GREE www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT + Ñeå ruùt ngaén chieàu daøi ñöôøng oáng thoaùt, thaønh phoá thöôøng xaây döïng ñöôøng oáng goùp chính ôû giöõa tieåu khu. Sô ñoà vaïch tuyeán daïng naøy ñöôïc goïi laø sô ñoà xuyeân taâm. Sô ñoà naøy ít ñöôïc söû duïng trong thöïc teá vì maïng löôùi thoaùt nöôùc ñaët ngaàm nhöng cuõng coøn nhieàu coâng trình khaùc ñaët ngaàm. Hieän nay, trong caùc thaønh phoá hieän ñaïi, dieän tích tieåu khu raát lôùn (5 – 20 ha), taïo thaønh 1 vuøng nhoû Æ haàu nhö heä thoáng thoaùt nöôùc ñöôøng phoá phaûi ñaët xung quanh Æ Sô ñoà phaân khoái hay duøng nhaát. * Chuù yù: Khi vaïch tuyeán maïng löôùi phaûi traùnh nhöõng ñieåm sau: + Khoâng neân vaïch tuyeán maïng löôùi thoaùt nöôùc giao nhau vôùi caùc doøng nöôùc maët, vôùi caùc ñöôøng giao thoâng vaø caùc coâng trình ngaàm khaùc; + Khoâng neân vaïch tuyeán maïng löôùi thoaùt nöôùc döôùi loøng ñöôøng coù maät ñoä giao thoâng lôùn. TS: Nguyeãn Trung Vieät 3-6 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)8114594 TAÀM NHÌN XANH GREE www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT 3.4 BOÁ TRÍ ÑÖÔØNG OÁNG HOAÙT NÖÔÙC TRONG MAËT CAÉT NGANG ÑÖÔØNG PHOÁ Trong caùc thaønh phoá hieän ñaïi, loøng ñöôøng phoá coù raát nhieàu ñöôøng oáng vaø coâng trình: caùp ñieän, khí ñoát, caáp nöôùc, nhöng trong ñoù ñöôøng oáng thoaùt nöôùc coù ñaëc ñieåm laø ñöôøng kính lôùn vaø ñoøi hoûi ñoä doác, neáu vôõ oáng seõ gaây oâ nhieãm Æ boá trí trong loøng ñöôøng gaëp nhieàu khoù khaên hôn caû neân khi boá trí caàn nghieân cöùu kyõ caùc coâng trình coâng coäng traùnh laøm aûnh höôûng ñeán caùc coâng trình ngaàm, noåi khaùc. Trong thieát keá quy ñònh khoaûng caùc töø ñöôøng oáng thoaùt nöôùc ñeán caùc coâng trình khaùc nhaèm muïc ñích sau: + Thuaän tieän trong xaây döïng vaø quaûn lyù; + Khoâng laøm xoùi lôû neàn moùng nhöõng coâng trình xung quanh; + Khoâng gaây oâ nhieãm khi bò vôõ. Caùc quy ñònh cuï theå khi thieát keá: c Khoaûng caùc meùp moùng nhaø vaø thaønh ngoaøi cuûa oáng thoaùt nöôùc + Neáu oáng coù aùp : l ≥ 5 m + Neáu oáng khoâng aùp : l ≥ 3 m l d Khoaûng caùch giöõa oáng thoaùt nöôùc vaø caáp nöôùc + Khi ñaët song song vôùi nhau vaø cuøng ñoä cao (coát): • Neáu oáng caáp nöôùc coù ñöôøng kính ≤ 200 thì l ≥ 1,5 m • Neáu oáng caáp nöôùc coù ñöôøng kính > 200 thì l > 3 m TS: Nguyeãn Trung Vieät 3-7 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)8114594 TAÀM NHÌN XANH GREE www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT C T l + Khi oáng thoaùt nöôùc ñaët cao hôn oáng caáp nöôùc • h > 0,5 m: neáu neàn khoâng thaám nöôùc l ≥ 4 m • h > 0,5 m: neá neàn thaám nöôùc l ≥ 5 m T h l e Khoaûng caùch giöõa meùp haøo thi coâng vaø truïc ñöôøng saét + Neáu ñöôøng saét laø ñöôøng xe löûa l ≥ 4 m + Neáu ñöôøng saét laø ñöôøng taøu ñieän l ≥ 1,5 m. l f Ñöôøng oáng caáp nöôùc vaø thoaùt nöôùc cheùo nhau Neân taïo ñieàu kieän ñeå ñöôøng oáng caáp nöôùc ñi cao hôn: h ≥ 0,5 m Neáu h ≈ 0 m thì ñöôøng oáng caáp nöôùc phaûi ñöôïc boïc baèng oáng theùp coù chieàu daøi oáng l: + Neáu ñaát khoâng thaám l = 10 m + Neáu ñaát thaám l = 20 m TS: Nguyeãn Trung Vieät 3-8 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)8114594 TAÀM NHÌN XANH GREE www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT C h T Vò trí ñöôøng oáng thoaùt nöôùc thöôøng ñaët giöõa loøng ñöôøng phoá nhöng neáu maät ñoä giao thoâng lôùn thì phaûi ñaët vaøo phía trong væa heø. 3.5 TRAÏNG THAÙI VAØ CHEÁ ÑOÄ CUÛA DOØNG CHAÛY TRONG MLTN Caên cöù vaøo chöùc naêng cuûa maïng löôùi thoaùt nöôùc laø vaän chuyeån nöôùc thaûi ra khoûi phaïm vi naøo ñoù nhöng phaûi ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu: + Vaän chuyeån nöôùc thaûi khoâng ñöôïc laéng ñoïng caën trong ñöôøng oáng; + Kinh teá nhaát. Ñaây laø hai yeâu caàu veà kyõ thuaät vaø kinh teá Æ nghieân cöùu traïng thaùi vaø cheá ñoä cuûa doøng chaûy laø raát caàn thieát. 3.5.1 Ñaëc Ñieåm Cuûa Nöôùc Thaûi Laø moät loaïi chaát loûng döôùi daïng ña phaân taùn vaø ñöôïc baõo hoøa bôûi caùc chaát keo tuï vaø huyeàn phuø raát khaùc nhau. Khoái löôïng, haøm löôïng caën vaø caùc chaát baån trong nöôùc thaûi luoân luoân thay ñoåi theo caùc giôø trong ngaøy vaø theo muøa trong naêm. 3.5.2 Traïng Thaùi Cuûa Doøng Nöôùc Trong Maïng Löôùi Thoaùt Nöôùc a. Chaûy taàng Laø moät doøng chaûy maø khoâng coù söï xaùo troän giöõa caùc lôùp vôùi nhau. b. Chaûy roái Caùc phaàn töû chaát loûng chaûy voâ traät töï vaø hoãn loaïn, giöõa caùc lôùp doøng chaûy coù söï xaùo troän vaøo nhau. Do söï khaùc nhau veà vaän toác giöõa caùc doøng chaûy maø taïo thaønh doøng xoaùy. Xoaùy töø döôùi loøng oáng xoaùy leân coù taùc duïng vaän chuyeån caën ñi theo loøng oáng veà phía cuoái choáng laéng caën. TS: Nguyeãn Trung Vieät 3-9 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)8114594 TAÀM NHÌN XANH GREE www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT 3.5.3 Cheá Ñoä Doøng Chaûy Trong Maïng Löôùi Thoaùt Nöôùc a. Chaûy ñeàu Khi toác ñoä trung bình taïi caùc maët caét ngang cuûa doøng chaûy khoâng thay ñoåi Æ chaûy ñeàu. Q1 Q2 V2 V2 Q1 = Q2 V1 = V2 b. Chaûy khoâng ñeàu Doøng chaûy khoâng ñeàu laø doøng chaûy coù toác ñoä trung bình taïi caùc maët caét khoâng baèng nhau. Trong maïng löôùi thoaùt nöôùc do löu löôïng luoân luoân thay ñoåi, chaát loûng laïi laø chaát ña phaân taùn, bò laéng caën, ñieàu kieän thi coâng khoâng chính xaùc neân cheá ñoä doøng chaûy trong maïng löôùi thoaùt nöôùc laø cheá ñoä chaûy roái, khoâng ñeàu, khoâng oån ñònh. 3.6 KHAÛ NAÊNG VAÄN CHUYEÅN CUÛA DOØNG NÖÔÙC Qua nghieân cöùu caùc nhaø baùc hoïc cho thaáy raèng nhöõng doøng xoaùy coù trong doøng nöôùc coù taùc duïng xaùo troän haït caën trong nöôùc vaø coù tính chaát quyeát ñònh ñeán keát caáu doøng chaûy. Trong doøng chaûy coù vaän toác khoâng ñeå cho caën laéng thì caùc haït raén phaân boá trong nöôùc nhö sau: 1. Caùc haït nhoû coù ñöôøng kính trung bình d = 0,03-0,05 mm seõ ñöôïc phaân boá ñeàu khaép chieàu cao cuûa doøng chaûy. 2. Haït coù ñöôøng kính trung bình d = 0,05-0,2 mm thì laéng. 3. Haït coù ñöôøng kính d > 0,2 mm vaø caùc caën voâ cô seõ laên theo ñöôøng oáng. Trong ñoù, löôïng haït caùt chieám 70-90% (do ñoù trong heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi caàn coù beå laéng caùt). Theo khaû naêng vaän chuyeån, maïng löôùi thoaùt nöôùc coù theå ñöôïc chia laøm 3 loaïi: + Coù khaû naêng vaän chuyeån toát, töùc laø khoâng bò laéng caën; + Coù ñuû khaû naêng vaän chuyeån (caùt troâi theo ñaùy oáng); + Khoâng coù ñuû khaû naêng vaän chuyeån: loaïi naøy caàn phaûi röûa thöôøng xuyeân, toán keùm veà chi phí quaûn lyù. TS: Nguyeãn Trung Vieät 3-10 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)8114594 TAÀM NHÌN XANH GREE www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT Qua nhieàu coâng trình nghieân cöùu, ngöôøi ta ruùt ra raèng, khaû naêng vaän chuyeån cuûa doøng chaûy phuï thuoäc vaøo: + Ñoä lôùn thuûy löïc cuûa caùc haït lô löûng; + Vaän toác cuûa doøng chaûy (ñaây laø thoâng soá quyeát ñònh vieäc vaän chuyeån caùc chaát lô löûng trong doøng chaûy); + Baùn kính thuûy löïc; + Ñoä doác ñaët oáng; + Ñoä nhaùm cuûa loøng oáng. Haøm löôïng chaát lô löûng sinh ra khoaûng 60 g/ngöôøi,ngñ, do ñoù neáu tieâu chuaån thaûi nöôùc q0 taêng thì haøm löôïng chaát lô löûng trong nöôùc thaûi giaûm Æ vaän chuyeån deã hôn. 3.7 NHÖÕNG CÔ SÔÛ TÍNH TOAÙN MLTN TRONG ÑIEÀU KIEÄN CHAÛY ÑEÀU Cheá ñoä doøng chaûy nöôùc thaûi laø chaûy roái, khoâng ñeàu nhöng trong thieát keá tính toaùn vôùi doøng chaûy ñeàu vì: - Trong moät ñoaïn oáng, löu löôïng nöôùc thaûi tính toaùn xem nhö khoâng thay ñoåi vaø ñöôïc ñoå vaøo ñaàu cuûa ñoaïn oáng aáy. Do quan nieäm nhö vaäy neân gaây sai soá. Khaéc phuïc ñieàu naøy baèng caùch tính toaùn oáng caøng ngaén caøng toát. Coá gaéng thi coâng caøng chính xaùc ñeå i = const. Thöôøng xuyeân naïo veùt ñeå taïo doøng chaûy ñeàu. - Neáu tính toaùn MLTN theo cheá ñoä chaûy khoâng ñeàu thì khoái löôïng tính toaùn raát nhieàu vaø khoâng caàn thieát. Do ñoù chæ duøng 2 coâng thöùc tính doøng chaûy ñeàu ñeå tính toaùn: + Coâng thöùc löu löôïng khoâng ñoåi: Q = ω.v + Coâng thöùc vaän toác : v = C (Ri)1/2 Trong ñoù: Q : löu löôïng (m3/s) ω : dieän tích tieát dieän öôùt (m2) v : vaän toác trung bình cuûa doøng chaûy (m/s) R : baùn kính thuûy löïc P : chu vi öôùt i : ñoä doác thuûy löïc (ñaùy oáng) TS: Nguyeãn Trung Vieät 3-11 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)8114594 TAÀM NHÌN XANH GREE www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT C : heä soá Sezi tính ñeán ñoä nhaùm treân beà maët trong cuûa coáng, hình daïng tieát dieän coáng vaø thaønh phaàn tính chaát cuûa nöôùc thaûi ω R = P Heä soá Sezi coù theå tính theo coâng thöùc sau: 1 C = Ry n Trong ñoù: n : heä soá ñoä nhaùm = 0,012 – 0,015 phuï thuoäc vaøo vaät lieäu laøm oáng vaø keânh y : chæ soá muõ, phuï thuoäc vaøo ñoä nhaùm, hình daùng vaø kích thöôùc cuûa coáng y = 2,5 n1/2 – 0,13 – 0,75 (n1/2 – 0,1) Neáu R < 1 Æ y = 1,5 n1/2 Khi d ≤ 4000 mm thì n = 0,013 Æ y = 1/6 Thay giaù trò y = 1/6 vaø coâng thöùc tính C vaøo coâng thöùc tính vaän toác, ta coù coâng thöùc Manning: 1 1 v = C (Ri)1/2 = R1/6. R1/2. I1/2 = . R2/3 . i1/2 n n Thöïc teá trong chuyeån ñoäng, doøng nöôùc thaûi ñaõ maát ñi moät ít naêng löôïng ñeå thaéng söùc caûn cuûa thaønh oáng, ñoä nhôùt cuûa chaát loûng, vaän chuyeån caën lô löûng Æ i khoâng chæ phuï thuoäc vaøo C (i = f(v, R, C). Heä soá söùc caûn ma saùt theo chieàu daøi λ coù keå ñeán ñoä nhôùt vaø coù nhieàu öu ñieån hôn C (i = f(v, R, λ)). Ñoä doác thuûy löïc xaùc ñònh theo coâng thöùc Dacxi: λ v2 λ v2 λ v2 i = . = . = . d 2g 4R 2g 8R g Trong ñoù: TS: Nguyeãn Trung Vieät 3-12 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)8114594 TAÀM NHÌN XANH GREE www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT i : ñoä doác thuûy löïc R : baùn kính thuûy löïc (m) v : vaän toác trung bình cuûa doøng chaûy (m/s) g : gia toác rôi töï do (m/s2) λ : heä soá söùc caûn ma saùt doïc ñöôøng hay coøn goïi laø heä soá Daxci. Heä soá maù saùt λ coù theå xaùc ñònh theo coâng thöùc: 1 Δe a2 = - 2 lg +- λ1/2 13,68R Re Δe : ñoä nhaùm töông ñöông (cm) a2 : heä soá tính ñeán ñaëc tính cuûa ñoä nhaùm thaønh coáng vaø thaønh phaàn chaát lô löûng cuûa nöôùc thaûi Re : heä soá Reynol ñaëc tröng cho cheá ñoä doøng chaûy v.d Re = ν Baûng 3.1 Giaù trò heä soá nhaùm Heä soá Vaät lieäu oáng vaø keânh ñoä nhaùm töông ñaëc tính ñoä nhaùm ñoä nhaùm, n ñöông, Δe (cm) cuûa vaät lieäu, a2 OÁng - Saønh 0,013 0,135 90 - Fibro ximaêng 0,012 0,060 73 - Beâtoâng, beâtoâng coát theùp 0,014 0,200 100 - Gang 0,013 0,100 83 - Theùp 0,012 0,080 79 Keânh - Gaïch 0,015 0,315 110 - Ñaù coù traùt vöõa xi maêng 0,017 0,635 150 * Söï lieân heä giöõa C vaø λ 2 v v - Töø coâng thöùc Sezi : C = → i = Ri C 2R λ v2 i = × TS: Nguyeãn Trung Vieät d 2g 3-13 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)8114594 TAÀM NHÌN XANH GREE www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT - Coâng thöùc Dacxi : - Töø hai coâng thöùc treân ta coù: 8g 8g C = Hay λ = 2 λ C Nhôø ñoù ta coù theå bieát moät heä soá khí bieát heä soá kia, nhöng coâng thöùc naøy chæ ñuùng vôùi v ≥ 1,5 m/s. 3.8 HÌNH DAÏNG MAÉT CAÉT NGANG CUÛA OÁNG VAØ KEÂNH. ÑAËC TÍNH THUÛY LÖÏC CUÛA CHUÙNG 3.8.1 Hình Daïng Maët Caét Ngang Cuûa OÁng Vaø Keânh Ña soá tröôøng hôïp ñöôøng oáng trong maïng löôùi thoaùt nöôùc laø ñöôøng ñeå vaän chuyeån nöôùc thaûi vaø luoân luoân bò moät taûi troïng taùc ñoäng: taûi troïng tónh, ñoäng vaø caùc taùc ñoäng baøo moøn, Do ñoù hình daùng maët caét ngang cuûa oáng phaûi thoûa maõn moät soá yeâu caàu sau: - Veà cô hoïc : chòu ñöôïc taùc duïng cô hoïc toát; - Veà thuûy löïc : baùn kính thuûy löïc lôùn; - Veà saûn xuaát : deã saûn xuaát; - Veà thi coâng : thuaän lôïi; - Veà vaän chuyeån : deã daøng vaø an toaøn; - Veà quaûn lyù : deã daøng naïo veùt, söûa chöõa vaø thay theá. Nhoùm troøn h R h 2R R R/2 2R a b c d a. OÁng troøn: duøng phoå bieán trong MLTN chieám 90% Öu ñieåm laø toán ít vaät lieäu, chòu löïc khaù, deã saûn xuaát, thuaän tieän trong thi coâng, quaûn lyù, vaän chuyeån, baùn kính thuûy löïc töông ñoái ñaït yeâu caàu (tuy khoâng lôùn laém). TS: Nguyeãn Trung Vieät 3-14 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)8114594 TAÀM NHÌN XANH GREE www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT b. OÁng nöûa troøn: duøng khi oáng thoaùt nöôùc ñi noâng, naép coù theå laø moät taám ñan beâtoâng. c. OÁng nöûa elip: ñöôïc duøng khi coù löu löôïng lôùn vaø caàn thieát ñeå giaûm chieàu daøy cuûa thaønh oáng (vì chòu löïc toát) baùn kính thuûy löïc lôùn. d. OÁng daïng (d ) chæ söû duïng khi löu löôïng thay ñoåi. Nhoùm cao a b c d a. OÁng hình tröùng b. OÁng hình xoan c. OÁng hai nöûa troøn coù thaønh oáng ñöùng d. OÁng hình tröùng ngöôïc OÁng nhoùm cao thöôøng duøng khi löu löôïng lôùn, khoâng oån ñònh vaø coù chieàu saâu ñaët coáng lôùn. Nhoùm beït a b c d a. OÁng ñaùy loøng mo b. OÁng naêm goùc c. Maùng chöõ nhaät d. Maùng hình thang TS: Nguyeãn Trung Vieät 3-15 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)8114594 TAÀM NHÌN XANH GREE www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT Nhoùm oáng beït duøng khi löu löôïng lôùn vaø oån ñònh. 3.8.2 Ñaëc Tính Thuûy Löïc Cuûa OÁng Chæ xeùt oáng coù tieát dieän troøn. Ñaëc tính thuûy löïc cuûa oáng coù tieát dieän troøn laø khaû naêng thoaùt nöôùc lôùn nhaát cuûa noù öùng vôùi ñoä doác vaø tieát dieän öôùt ω trong moät ñôn vò thôøi gian ñaõ cho. Ñôn vò (m3/s). Phaân bieät giöõa löu löôïng vaø ñaëc tính thuûy löïc: - Cuøng ñôn vò (m3/s) - Löu löôïng phaûn aùnh ñieàu kieän khaùch quan Q = f( N, q0) - Ñaëc tính thuûy löïc phaûn aùnh ñieàu kieän chuû quan Q = f(d,i) Ta coù Q = ω.v = ω.C.(Ri)1/2, ñoái vôùi moät ñoaïn oáng ñaõ bieát, Q = f(R) Khaûo saùt giaù trò R ñeå khaû naêng thoaùt nöôùc cuûa ñoaïn oáng laø lôùn nhaát d h Baûng 3.2 Bieán thieân R trong oáng troøn khi ñoä ñaày thay ñoåi h/d 0,1 0,3 0,5 0,7 0,8 0,9 1 R/d 0,0634 0,1709 0,2500 0,2963 0,3042 0,2981 0,2500 TS: Nguyeãn Trung Vieät 3-16 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)8114594 TAÀM NHÌN XANH GREE www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT 1.1 1.0 0.9 0.8 0.7 0.6 h/d 0.5 0.4 0.3 0.2 0.1 0.0 0 0.05 0.1 0.15 0.2 0.25 0.3 0.35 R/d 3.9 ÑÖÔØNG KÍNH NHOÛ NHAÁT. ÑOÄ ÑAÀY. TOÁC ÑOÄ. ÑOÄ DOÁC. CAÙC ÑOAÏN OÁNG KHOÂNG TÍNH TOAÙN CUÛA MLTN 3.9.1 Ñöôøng Kính Nhoû Nhaát Theo tieâu chuaån xaây döïng, ñöôøng kính nhoû nhaát cuûa MLTN ñöôïc quy ñònh nhö sau: - MLTN ñöôøng phoá : dmin = 200 mm - MLTN tieåu khu : dmin = 150 mm 3 Ñoái vôùi nhöõng vuøng daân cö nhoû Qngñ voán ñaàu tö xaây döïng ñöôøng oáng coù d = 150 khoâng ñaùng keå. 3.9.2 Ñoä Ñaày Trong ñöôøng oáng thoaùt nöôùc thaûi sinh hoaït vaø nöôùc thaûi saûn xuaát khi thieát keá khoâng cho nöôùc chaûy ñaày trong oáng vì: - Ñeà phoøng coù löu löôïng vöôït quaù löu löôïng tính toaùn; - Trong quaù trình vaän chuyeån chaát baån trong nöôùc thaûi bò phaân huûy do ñoù taïo thaønh khí H2S, CH4, CO2, NH3, Do ñoù caàn coù maët thoaùng, nhôø aùp suaát khí quyeån ñaåy khí naøy ra khoûi ñöôøng oáng ñeå traùnh noå vaø aên moøn ñöôøng oáng. - Trong nöôùc thaûi coù vaät noåi, caàn maët thoaùng ñeå vaän chuyeån ñi. • Ñoä ñaày kyù hieäu laø h/d (ñoái vôùi oáng troøn). Trong ñoù, h laø chieàu saâu lôùp nöôùc chaûy trong oáng vaø d laø ñöôøng kính oáng. TS: Nguyeãn Trung Vieät 3-17 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)8114594 TAÀM NHÌN XANH GREE www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT • h/H ñoái vôùi maùng, raõnh. Trong ñoù, h laø chieàu saâu lôùp nöôùc trong maùng, H laø ñoä saâu xaây döïng maùng. Theo tieâu chuaån xaây döïng II-32-74, ñoä ñaày tính toaùn ñöôïc quy ñònh nhö trình baøy trong Baûng 3.3. Baûng 3.3 Quy ñònh veà ñoä ñaày tính toaùn d h/d d h/d 150 - 300 ≤ 0,6 500 – 900 0,75 350 - 450 ≤ 0,7 > 900 0,80 • Ñoái vôùi oáng thoaùt nöôùc taém giaët d < 500 mm cho pheùp thieát keá chaûy ñaày; • Ñöôøng oáng thoaùt nöôùc möa hoaëc nöôùc quy öôùc saïch cho pheùp thieát keá chaûy ñaày hoaøn toaøn. 3.9.3 Toác Ñoä Toác ñoä cuûa doøng nöôùc thaûi trong oáng chính laø toác ñoä trung bình (Q/ω). Trong thöïc teá moãi ñieåm treân maët caét öôùt coù vaän toác khaùc nhau. Yeâu caàu toác ñoä doøng chaûy trong MLTN: - Khoâng ñeå xaûy ra hieän töôïng laéng caën, vmin: laø vaän toác töï laøm saïch. vmin = f(R, u0) laø haøm soá cuûa baùn kính thuûy löïc vaø ñoä lôùn thuûy löïc cuûa chaát lô löûng trong nöôùc thaûi. - Khoâng phaù vôõ loøng oáng: vì trong oáng coù caùt soûi, khi vaän toác lôùn gaây baøo moøn ñöôøng oáng. vmax: laø vaän toác max cho pheùp. Theo nghieân cöùu thöïc nghieäm cho thaáy 1/n vmin = 1,57 R Coâng thöùc naøy ñöôïc thieát laäp trong ñieàu kieän ñoä lôùn cuûa haït caën dao ñoäng töø 0,9 – 1 mm. Vaän toác vmin laø vaän toác töï röûa saïch tính baèng m/s; R laø baùn kính thuûy löïc tính baèng m; n laø chæ soá möùc ñoä (n = 3,5 + 0,5R). Theo nghieân cöùu cuûa 9Kobieb: 0,2 vmin = 12,5 u0.R 0,2 Trong ñoù, u0 laø ñoä lôùn thuûy löïc cuûa haït caùt vaø u0 = 0,1 m/s. Thay vaøo ta coù vmin = 1,25 R Coâng thöùc naøy chæ ñuùng cho moät côõ haït nhaát ñònh. Mapkynac ñaõ ñöa ra coâng thöùc toång quaùt hôn: TS: Nguyeãn Trung Vieät 3-18 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)8114594 TAÀM NHÌN XANH GREE www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT 1/n vmin = K.u0.R Neáu Ku0 = 1,57, u0 = 0,0944 Æ K = 16,63 Æ 1/n vmin = 16,63 u0 R u0 laø ñoä lôùn thuûy löïc cuûa taát caû caùc côõ haït tuøy thích. Quy ñònh vaän toác tính toaùn trong MLTN laø toác ñoä öùng vôùi löu löôïng tính toaùn lôùn hôn vmin vaø nhoû hôn vmax. Baûng 3.4 Quy ñònh toác ñoä tính toaùn d v (m/s) ≥ d v (m/s) ≥ 150 - 250 0,7 900 – 1200 1,15 300 - 400 0,8 1300 – 1500 1,30 450 - 500 0,9 > 1500 1,50 600 - 800 1,0 Löu yù: v = f(R) maø R = f(h/d) Æ v = f (h/d). Vaän toác coù trong Baûng 3.4 chæ coù giaù trò khi tuaân theo ñoä ñaày tính toaùn vaø ñoädoác tieâu chuaån. Vaän toác lôùn nhaát cho pheùp: - Ñoái vôùi oáng phi kim loaïi : vmax ≤ 4 m/s - Ñoái vôùi oáng kim loaïi : vmax ≤ 8 m/s 3.9.4 Ñoä Doác Trong MLTN, nöôùc töï chaûy ñöôïc laø do coù ñoä doác. Xeùt coâng thöùc v = C.(Ri)1/2: - Neáu R taêng Æ v taêng Æ Khaû naêng thoaùt nöôùc taêng (chæ xaûy ra khi h/d = 0,6 - 0,8) - Neáu i taêng Æ v taêng. Vôùi moät côõ oáng nhaát ñònh thì v ñaõ ñöôïc quy ñònh Æ muoán taêng v nöõa thì chæ coù caùch taêng i. Neáu i taêng thì v taêng nhöng ñöôøng oáng thoaùt nöôùc laïi sôùm bò ñaët saâu vaø ngöôïc laïi thì v < vmin gaây laéng caën. Töø 2 tröôøng hôïp treân daãn ñeán quy ñònh veà ñoä doác. Trong xaây döïng, ñoä doác quy ñònh theo Baûng 3.5. TS: Nguyeãn Trung Vieät 3-19 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)8114594 TAÀM NHÌN XANH GREE www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT Baûng 3.5 Ñoä doác quy ñònh d i ≥ 150 0,008 200 0,005 ≥ 1250 0,0005 Ngoaøi thöïc ñòa chæ thi coâng vôùi iin = 0,0005. Tuy nhieân, theo caùc nhaø nghieân cöùu Nga thì: 1 imin = d 3.9.5 Nhöõng Ñoaïn OÁng Khoâng Tính Toaùn Xuaát phaùt töø ñöôøng kính nhoû nhaát maø coù nhöõng ñoaïn oáng coù Q nhoû maø vaãn phaûi duøng ñöôøng oáng coù dmin. Chuù yù raèng ôû ñaàu nhöõng ñöôøng oáng naøy coù xaây döïng nhöõng gieáng röûa vì khoâng tính toaùn neân khoâng bieát v laø bao nhieâu ñeå röûa saïch. 3.10 ÑOÄ SAÂU ÑAËT OÁNG THOAÙT NÖÔÙC. ÑIEÅM KHOÁNG CHEÁ ÑOÄ SAÂU ÑAËT OÁNG ÑAÀU TIEÂN. CAÙCH NOÁI OÁNG 3.10.1 Ñoä Saâu Ñaët OÁng Thoaùt Nöôùc Ñoä saâu ñaët oáng thoaùt nöôùc ñöôïc quy ñònh ñeå coù theå thu ñöôïc nöôùc thaûi töø nhöõng nguoàn khaùc nhau: - Ñoä saâu tính toaùn thuûy löïc: chính laø ñoä saâu töø coát maët ñaát ñeán coát cuûa loøng oáng. - Ñoä saâu thi coâng: laø ñoä saâu tính toaùn thuûy löïc + beà daøy cuûa thaønh oáng. thuûy löïc Ñoä saâu tính toaùn Ñoä saâu thi coâng δ TS: Nguyeãn Trung Vieät 3-20 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)8114594 TAÀM NHÌN XANH GREE www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT Töø ñoù coù hai nhoùm yeâu caàu khaùc nhau: - Yeâu caàu ñaët ñuû saâu ñeå baûo veä ñöôøng oáng khoûi bò taùc duïng cô hoïc laøm vôõ: + Ñeå thu ñöôïc nöôùc thaûi töø caùc nhaùnh xa chaûy tôùi; + ÔÛ xöù laïnh, ñaët ñuû saâu ñeå traùnh bò ñoùng baêng. - Yeâu caàu ñaët caøng noâng caøng toát: ñeå giaûm chi phí xaäy döïng. ÔÛ nhöõng ñòa hình phöùc taïp, hai yeâu caàu treân caøng maâu thuaãn. Töø hai yeáu caàu naøy, ngöôøi ta quy ñònh ñoä saâu ñaët oáng ñeå phuø hôïp ñieàu kieän ñòa hình ñòa phöông vaø trung hoøa 2 yeâu caàu treân. Trong ñoù, chuù yù ñeán ñoä saâu ñaët oáng ñaàu tieân. 3.10.2 Ñieåm Khoáng Cheá Ñieåm khoáng cheá laø ñieåm thoaùt nöôùc baát lôïi nhaát trong toaøn löu vöïc thoaùt nöôùc, thoâng thöôøng laø ñieåm xa nhaát, thaáp nhaát so vôùi traïm xöû lyù. Neáu nöôùc thaûi töø ñieåm khoáng cheá coù theå töï chaûy ñeán traïm bôm hoaëc traïm xöû lyù nöôùc thaûi thì taát caû caùc ñieåm khaùc coù theå töï chaûy. Tìm ñieåm khoáng cheá do tröïc giaùc hoaëc tính toaùn sô boä. Ta thöôøng duøng phöông phaùp sau ñeå so saùnh tìm ra ñieåm khoáng cheá: A B C D CA - CD CB - CD CC - CD so saùnh vôùi so saùnh vôùi LAD LBD LCD Trong ñoù Ca, CB, CC, CD laø cao trình cuûa caùc ñieåm A, B, C, D. 3.10.3 Ñoä Saâu Ñaët OÁng Ñaàu Tieân Ñoä saâu ñaët oáng ñaàu tieân caàn phaûi xaùc ñònh khi tieán haønh thieát keá MLTN thöôøng taïi caùc ñieåm khoáng cheá. TS: Nguyeãn Trung Vieät 3-21 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)8114594 TAÀM NHÌN XANH GREE www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT Zc Z0 h d i1 H i2 Δd l L H = hd + L.i1 + l.i2 + Δd + Zc – Z0 H : ñoä saâu ñaët oáng ñaàu tieân cuûa ñöôøng oáng thoaùt nöôùc ñöôøng phoá; hd : ñoä saâu ñaët oáng ban ñaàu cuûa MLTN saân nhaø vaø tieåu khu; L, i1 : chieàu daøi vaø ñoä doác ñaët oáng cuûa MLTN tieåu khu; l, i2 : chieàu daøi vaø ñoä doác ñaët oáng cuûa ñoaïn oáng chuyeån tieáp töø tieåu khu ra ñöôøng phoá; Δd : ñoä cheânh veà coát cuûa 2 loøng oáng; Zc : coát maët ñaát taïi ñieåm ñaàu tieân cuûa MLTN beân ngoaøi; Z0 : coát maët ñaát taïi ñieåm ban ñaàu cuûa MLTN trong nhaø vaø tieåu khu. Quy ñònh: Ñoä saâu H khoâng ñöôïc quaù lôùn seõ aûnh höôûng ñeán toaøn boä oáng phía sau cho neân ta phaûi coù bieän phaùp ñeå giaûm H naøy: + Xaây döïng traïm bôm cuïc boä; + Thay theá vaät lieäu laøm oáng: Thay theá vaät lieäu töø tröôùc ñieåm coù ñoä cao H (töùc laø thay theá töø tieåu khu). Phöông phaùp naøy chæ aùp duïng khi H hôi saâu coøn khi H lôùn thì phaûi duøng bôm; + hd ñöôïc quy ñònh nhö sau: • OÁng phi kim loaïi, hd = 0,7 m ñeå taùc ñoäng cô hoïc khoâng phaù vôõ oáng • OÁng kim loaïi hd = 0,4 m. 3.10.4 Caùch Noái OÁng Caùch noái oáng quyeát ñònh ñoái vôùi vieäc ñöa doøng chaûy cuûa nöôùc thaûi veà chaûy ñeàu. Coù hai caùch: TS: Nguyeãn Trung Vieät 3-22 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)8114594 TAÀM NHÌN XANH GREE www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT - Khi noái oáng coù cuøng ñöôøng kính: d1 = d2, h1>h2, khi naøy caàn phaûi ñoå theâm nöôùc thaûi vaøo oáng 2" ñeå coù cuøng ñoä ñaày vaø chaûy ñeàu. Do ñoù phaûi noái theo möïc nöôùc, coát 2 möïc nöôùc phaûi baèng nhau. h1 h2 - Khi d2 > d1, h2 ≥ h1 cuõng noái theo möïc nöôùc. d2 d1 h1 h 2 - Khi d2 > d1, h2 < h1 coù theå noái theo 3 caùch: + Noái theo voøm oáng; + Noái theo möïc nöôùc; + Noái theo loøng oáng. Noái theo voøm oáng seõ coù lôïi veà thuûy löïc nhöng coù haïi veà ñoä saâu ñaët oáng. Caùch noái naøy thöôøng aùp duïng cho MLTN chung vaø coù ñòa hình thuaän lôïi. d 1 d 2 h1 h2 Noái theo loøng oáng laøm giaûm toác ñoä, gaây laõng phí oáng, chæ coù lôïi veà ñoä doác ñaët oáng. TS: Nguyeãn Trung Vieät 3-23 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)8114594 TAÀM NHÌN XANH GREE www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT d2 d1 h1 h2 Toùm laïi, thöôøng aùp duïng 2 kieåu noái oáng: - Noái theo möïc nöôùc laø caùch noái thoâng duïng nhaát; - Noái theo voøm oáng laø caùch noái aùp duïng cho MLTN möa vaø MLTN chung vôùi ñòa hình thuaän tieän coù ñoä doác lôùn; - Noái theo loøng oáng raát ít gaëp, chæ duøng khi caàn phaûi tieát kieäm ñoä saâu ñaët oáng. 3.11 XAÙC ÑÒNH LÖU LÖÔÏNG TÍNH TOAÙN CHO TÖØNG ÑOAÏN OÁNG Sau khi ñaõ vaïch tuyeán MLTN xong, xaùc ñònh ñöôïc ñieåm khoáng cheá, tieáp theo laø xaùc ñònh löu löôïng tính toaùn cho tuyeán oáng khoáng cheá. Tuyeán oáng khoáng cheá laø tuyeán oáng noái töø ñieåm khoáng cheá ñeán traïm xöû lyù nöôùc thaûi hoaëc traïm bôm chính. Löu löôïng tính toaùn cuûûa ñoaïn oáng ñöôïc coi nhö chaûy vaøo ñaàu cuûa ñoaïn oáng aáy vaø goàm 4 thaønh phaàn: 12 qvc c Löu löôïng doïc ñöôøng 1 - Coâng thöùc chung: n a a qdñ = ∑ Fi.qri d d c d c b c b - Ví duï: 2 12 a qdñ = F1b.qr1 + F2d.qr2 d d a f e c b c b d Löu löôïng nhaùnh beân 3 n - Coâng thöùc chung: qnb = ∑ Fi.qrI 12 - Ví duï: qnb = F1a.qr1 + F2a.qr2 TS: Nguyeãn Trung Vieät 3-24 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)8114594 TAÀM NHÌN XANH GREE www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT e Löu löôïng vaän chuyeån n n-1 n-1 n-1 - Coâng thöùc chung: qvc = qdñ + qnb + qvc 23 12 12 12 - Ví duï: qvc = qdñ + qnb + qvc f Löu löôïng taäp trung Löu löôïng taäp trung laø löu löôïng töø caùc khu coâng coäng vaø caùc xí nghieäp. Moät caùch toång quaùt, löu löôïng tính toaùn ñöôïc xaùc ñònh nhö sau: n n n n qtt = (qdñ + qnb + qvc ) . Kch + ∑qttr Chuù yù löu löôïng doïc ñöôøng thöïc teá khoâng phaûi chaûy vaøo ñaàu cuûa ñöôøng oáng maø noù ñöôïc thu doïc suoát chieàu daøi cuûa ñoaïn oáng. Nhö vaäy, quy öôùc löu öôïng doïc ñöôøng chaûy vaøo ñaàu ñöôøng oáng seõ gaây sai soá trong quaù trình tính toaùn. Khi tyû soá giöõa qdñ/qtt lôùn thì ñoä chính xaùc cuûa keát cuûa tính toaùn seõ thaáp. Ñieàu naøy coù theå khaéc phuïc baèng caùch chia ñoaïn tính toaùn ngaén laïi. Cuõng coù theå aùp duïng phöông phaùp chieàu daøi, döïa vaøo löu löôïng tính cho 1 m daøi cuûa ñöôøng oáng q (l/s-m): n s qTB =qdai × ∑ li i=1 3.12 TÍNH TOAÙN THUÛY LÖÏC MLTN 3.12.1 Nhieäm Vuï - Bieát qtt tìm ñöôøng kính, h/d, v, i trong khoaûng hôïp lyù; - Bieát d, h/d, i tìm q, v. Ñeå tieän cho vieäc tính toaùn, ngöôøi ta laäp baûng coù ñaày ñuû 5 thoâng soá treân trong ñieàu kieän cho pheùp. 3.12.2 Moät Soá Löu YÙ - Choïn ñoä doác ñaët ñöôøng oáng neân laáy töông ñöông vôùi i0. Trong tröôøng hôïp ñòa hình quaù doác, i0 ≥ 0,005, khi naøy neân vaïch tuyeán theo kieåu chöõ chi. Trong tröôøng hôïp ñòa hình baèng phaúng, i ≤ 0,003, neân laáy i = imin = 1/d. - Khi trong baûng soá khoâng coù giaù trò ta ñang duøng ñeán thì phaûi duøng pheùp noäi suy. TS: Nguyeãn Trung Vieät 3-25 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)8114594 TAÀM NHÌN XANH GREE www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT Ví duï Bieát qtt = 19,5 l/s, haõy xaùc ñònh d, h/d, v, i. Tra baûng khoâng coù giaù trò q = 19,5 l/s maø coù: q1 = 18,6 l/s, q2 = 21,3 l/s, d = 250 h1/d = 0,5, v1 = 0,74 m/s, i1 = 0,004, h2/d = 0,55, v2 = 0,77, i2 = 0,004. h h1 qtt − q1 ⎛ h2h 1 ⎞ = + ×⎜ − ⎟ = 0,52 d d q2− q 1 ⎝ d d ⎠ q− q v = v + tt 1 ×()v − v = 0,75 1 q− q 2 1 2 1 Nhö vaäy, khi qtt = 19,5 l/s, d = 250, i = 0,004, h/d = 0,52, v = 0,75 m/s. Ví duï Bieát qtt = 200 l/s, d = 500, h/d = 0,75, tìm i vaø v. Tra baûng khoâng coù qtt = 200 l/s maø chæ coù: q1 = 184,81 l/s, i1 = 0,003, v1 = 1,17 m/s, d = 500, h/d = 0,75 q2 = 213, 15 l/s, i2 = 0,004, v2 = 1,35 m/s, d = 500, h/d = 0,75 Vaäy: qtt − q1 i =i1 + ×()i2 − i 1 = 0,0035 q2− q 1 q− q v = v + tt 1 ×()v − v = 1,27m / s 1 q− q 2 1 2 1 - Khi tính toaùn thuûy löïc caàn nhôù ñeán quy taéc noái oáng: h2 > h1, noái oáng theo möïc nöôùc; h2 < h1 noái theo loøng oáng khi caàn tieát kieäm ñoä saâu ñaët oáng, neáu khoâng thì noái theo voøm oáng. - Song song vôùi vieäc tính toaùn MLTN neân veõ maët caét doïc tuyeán oáng ñeå duøng hình veõ kieåm tra tính toaùn vaø coâng taùc vaïch tuyeán. 3.13 TÍNH TOAÙN TOÅN THAÁT CUÏC BOÄ TREÂN MLTN Toån thaát theo chieàu daøi oáng: h = I. l. Trong ñoù, I laø toån thaát ñoái vôùi 1 m chieàu daøi oáng. Ngoaøi toån thaát theo chieàu daøi, trong MLTN coøn coù toån thaát cuïc boä ôû nhöõng vò trí ñoåi höôùng, noái oáng nhaùnh, thay ñoåi ñoä doác, Khi löu löôïng hoaëc tieát dieän bò thay ñoåi seõ laøm cho vaän toác doøng chaûy thay ñoåi, doøng chaûy trong oáng khoâng chaûy ñeàu. Neáu vaän toác quaù nhoû seõ gaây laéng caën trong ñöôøng oáng. Toån thaát cuïc boä ñöôïc tính toaùn theo coâng thöùc sau: v2 h =ξ × cb 2g TS: Nguyeãn Trung Vieät 3-26 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)8114594 TAÀM NHÌN XANH GREE www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT Trong ñoù, v laø vaän toác doøng chaûy (m/s), ξ laø heä soá toån thaát cuïc boä phuï thuoäc vaøo soá Re vaø h/d. Toång toån thaát: H = h + hcb. Baûng 3.6 Baûng giaù trò heä soá toån thaát cuïc boä ξ Chi tieát phuï tuøng ξ Chi tieát phuï tuøng ξ Cuùt cuoán ñeàu 300 0,07 Van 1 chieàu 5,00 Cuùt cuoán ñeàu 450 0,18 Vaøo keânh vôùi mieäng phaúng 0,10 Cuùt cuoán ñeàu 750 0,63 Vaøo oáng vôùi meùp phaúng 0,50 Cuùt cuoán ñeàu 900 0,98 Chaûy ra khoûi oáng 1,00 Khoùa môû hoaøn toaøn 0,05 T reõ doøng: Khoùa môû 7/8 0,07 + qr/qch = 0,1 0,50 Khoùa môû 6/8 0,26 + qr/qch = 0,2 1,00 Khoùa môû 5/8 0,81 + qr/qch = 0,3 1,60 Khoùa môû 4/8 2,06 + qr/qch = 0,4 2,00 Khoùa môû 3/8 5,52 + qr/qch = 0,5 3,10 Khoùa môû 2/8 17,00 + qr/qch = 0,6 4,30 Khoùa môû 1/8 97,80 + qr/qch = 0,7 5,50 3.14 TÍNH TOAÙN ÑÖÔØNG OÁNG AÙP LÖÏC Trong MLTN, chuû yeáu laø töï chaûy nhöng cuõng coù moät soá ñöôøng oáng laøm vieäc coù aùp nhö coáng luoàn. Nhieäm vuï tính toaùn: - Bieát qtt, xaùc ñònh d, v, h: 4Q Döïa vaøo Q = ω.v, d = πv - Q laø löu löôïng tính baèng m3/s; - v laø vaän toác doøng chaûy laáy trong khoaûng kinh teá, v = 1,0 - 2,5 m/s. Sau khi tính ñöôïc d, ta phaûi kieåm tra laïi v öùng vôùi Qmin. Neáu v > vmin thì ñaït yeâu caàu (vmin = 0,7 m/s). H = hl + hcb TS: Nguyeãn Trung Vieät 3-27 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)8114594 TAÀM NHÌN XANH GREE www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT h v2 h= I × l = × × l l d 2g v2 h= l × l C 2.R Khi v ≥ 1,5 m/s: v2 h =ξ × cb 2g ξ laø heä soá toån thaát cuïc boä cuûa caùc chi tieát vaø phuï tuøng khi v ≥ 1,5 m/s - 2,5 m/s. Giaù trò ξ laáy theo Baûng 3.6. Trong tính toaùn, ngöôøi ta laáy hcb = 10-15% hl, do ñoù: H = (1,1 - 1,15) hl. Nhöõng nghieân cöùu veà chuyeån ñoäng cuûa nöôùc thaûi H.φ. φegopob ñaõ nghieân cöùu veà chuyeån ñoäng cuûa nöôùc thaûi töï chaûy, coù aùp vôùi ñöôøng kính oáng d = 68 – 300 mm ñaëc bieät chuù yù ñeán noàng ñoä, thaønh phaàn, nhieät ñoä cuûa nöôùc thaûi cho thaáy: - Ñoái vôùi doøng töï chaûy: + Khi nöôùc thaûi chuyeån ñoäng trong oáng thì noù ôû traïng thaùi chaûy roái trong caû ba vuøng: vuøng trôn, vuøng nhaùm vaø vuøng chuyeån tieáp. + Khi nöôùc thaûi chuyeån ñoäng coù noàng ñoä baån ≤ 500 mg/L vaø haøm löôïng chaát höõu cô >50% thì toån thaát aùp löïc trong vuøng nhaùm coù nhoû hôn so vôùi nöôùc saïch VÍ DUÏ TÍNH TOAÙN MLTN Thieát keá MLTN cho khu daân cö bieát caùc döõ lieäu sau: - Maët baèng quy hoaïch nhö hình veõ; - Maät ñoä daân soá 220 ngöôøi/ha; - Tieâu chuaån thaûi nöôùc q0 = 273 l/ng.ngñ; - Caùc coâng trình coâng coäng: + 3 tröôøng hoïc, moãi tröôøng coù qtt = 1,17 l/s; + 1 nhaø taém coâng coäng qtt = 2,5 l/s; + 1 xöôûng giaët laø qtt = 7,5 l/s; TS: Nguyeãn Trung Vieät 3-28 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)8114594 TAÀM NHÌN XANH GREE www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT 29 28 20 19 TXLNT TH b b b b a c c a d c a e c a f c d d d d TH XNCN 27 26 25 24 23 22 21 18 17 b c b b b a jd a g c a h c a i c d d d 11 TH 12 16 14 13 15 97 96 95 94 93 - Caùc xí nghieäp coâng nghieäp qtt = 55 l/s, nöôùc thaûi saûn xuaát cuûa XNCN cho pheùp chaûy vaøo MLTN cuûa thaønh phoá. I TÍNH TOAÙN THEÁT KEÁ 1. Vaïch Tuyeán Maïng Löôùi - Ñònh vò traïm xöû lyù nöôùc thaûi ôû cuoái thaønh phoá; - Phöông aùn 1: vaïch tuyeán theo sô ñoà haï thaáp; - Phöông aùn 2: vaïch tuyeán theo sô ñoà phaân khoái. 2. Chuaån Bò Tính Toaùn - Chia dieän tích caùc tieåu khu thaønh caùc dieän tích thoaùt nöôùc ra ñöôøng oáng thoaùt nöôùc ñöôøng phoá vaø ño dieän tích cuûa caùc phaàn ñoù (Baûng 3.7). Baûng 3.7 Dieän tích phaàn thoaùt nöôùc Kyù hieäu F (ha) Kyù hieäu F (ha) Kyù hieäu F (ha) Kyù hieäu F (ha) 1a 4,0 3a 4,0 5a 4,0 7a 4,0 1b 4,0 3b 4,0 5b 4,0 7b 3,5 TS: Nguyeãn Trung Vieät 3-29 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)8114594 TAÀM NHÌN XANH GREE www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT 1c 4,0 3c 4,0 5c 4,0 7c 3,0 1d 4,0 3d 4,0 5d 4,0 7d 3,0 2a 4,0 4a 4,0 6a 4,0 8a 2,5 2b 4,0 4b 4,0 6b 4,0 8b 3,0 2c 4,0 4c 4,0 6c 4,0 8c 1,5 2d 4,0 4d 4,0 6d 4, 8d 2,5 - Ñaùnh soá caùc ñieåm tính toaùn vaø caùc nuùt; - Xaùc ñònh löu löôïng rieâng cho töøng khu: n× q0 220× 273 qr = = = 0,695l / s . ha 86400 86400 3. Xaùc Ñònh Löu Löôïng Tính Toaùn Cho Töøng Ñoaïn OÁng Löu löôïng tính toaùn cho töøng ñoaïn oáng ñöôïc trình baøy trong Baûng 3.8. Baûng 3.8 Löu löôïng tính toaùn cho töøng ñoaïn oáng Ñoaïn Thöù töï caùc phaàn Dieän tích (ha) qr Löu löôïng trung bình khu daân cö (l/s) Kch Löu löôïng lôùn nhaát (l/s) oáng dieän tích l/s.ha Doïc Nhaùnh beân Doïc Nhaùnh Doïc Nhaùnh Vaän chuyeån Coäng Khu Coâng nghieäp Tính ñöôøng ñöôøng beân ñöôøng beân DC - khu CC toaùn Taïi Vaän choã chuyeån 16-15 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 55 0 55,0 15-14 5d 5a, 1a 4,0 8,0 0,695 2,78 5,56 0 8,34 2,67 22,3 0 55,00 77,3 14-13 6d 5c, 5b, 1d, 4,0 28,0 0,695 2,78 19,46 = 0 + 2,78 + 30,58 2,0 61,2 2,34 55,00 118, 1c, 1b, 6a, 5,56 = 8,34 5 2a 13-12 7d 6c, 6b, 2b, 4,0 28,0 0,695 2,78 19,46 = 0 +2,78 + 52,82 1,79 94,5 10,00 57,34 161, 2c, 2d, 7a, 5,56 + 2,78 + 8 3a 19,46 = 30,58 12-11 8d 7c, 7b, 3c, 4,0 25,0 0,695 2,78 17,38 =0 +2,78 + 70,9 1,72 121,9 1,17 67,34 190, 3b, 3d, 4a, 5,56 + 2,78 + 4 8a 19,46 + 2,78 + 17,38 = 50,74 11-10 0 8c, 8b, 4d, 0 16,5 0,695 0 14,47 = 0 +2,78 + 79,68 1,68 133,9 0 68,51 202, 4c, 4b 5,56 + 2,78 + 4 19,46 + 2,78 17,38 + 0 + 14,47 = 65,21 TS: Nguyeãn Trung Vieät 3-30 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.
Tel: (08)5150181 COÂNG TY MOÂI TRÖÔØNG Fax: (08)8114594 TAÀM NHÌN XANH GREE www.gree-vn.com GREEN EYE ENVIRONMENT 4 Tính Toaùn Thuûy Löïc Cho Tuyeán Coáng Chính Laáy giaù trò löu löôïng xaùc ñònh ñöôïc, tra baûng, xaùc ñònh ñöôïc v, hd, i, d, h/d. Baûng 3.9 Tính toaùn thuûy löïc tuyeán coáng chính Ñoaïn Löu Chieà Ñoä Toån Ñöôøng Ñoä ñaày Toác Cao ñoä tính toaùn Ñoä saâu ñaët oáng löôïng u daøi doác thaát kính d ñoä oáng (m) tính toaùn (m) i aùp löïc (mm) h/d hd (m/s) Maët ñaát Maët nöôùc Loøng oáng Ñaàu Cuoái (l/s) h (m) (m) Ñaàu Cuoái Ñaàu Cuoái Ñaàu Cuoái 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 16-15 55,0 280 15-14 77,3 400 14-13 118,5 400 13-12 161,8 410 12-11 190,4 410 11-10 202,4 200 - Döïa vaøo löu löôïng tính toaùn cuûa Baûng 3.8, ta choïn I, h/d, v trong khoaûng hôïp lyù vaø duøng baûng tính toaùn thuûy löïc cho MLTN ñeå tìm ñöôïc ñöôøng kính oáng daãn. - 2*: chieàu saâu ñaët oáng sau xí nghieäp coâng nghieäp thì laáy khoáng cheá laø 2 m, neáu saâu hôn phaûi töï bôm leân. Neáu khoâng coù xí nghieäp coâng nghieäp thì laáy theo ñoä saâu ñaët oáng ñaàu tieân ñöôïc tính theo cao trình. Chuù yù - Vaän toác doïc theo tuyeán coáng phaûi lôùn daàn, coù nhö vaäy khaû naêng vaän chuyeån môùi toát ñöôïc; - Caùch kieåm tra: * Coát maët nöôùc ñaàu - coát maët nöôùc cuoái = coát loøng oáng ñaàu - coát loøng oáng cuoái = i.l = h * Coát maët nöôùc ñaàu - coát loøng oáng ñaàu = coát maët nöôùc cuoái -coát loøng oáng cuoái = hd * Khi noái giöõa 2 oáng phaûi chuù yù hd cuûa ñoaïn oáng tröôùc vaø hd cuûa ñoaïn oáng sau ñeå coù bieän phaùp noái oáng hôïp lyù. Neáu coù nhöõng nhaùnh thoaùt nöôùc quaù xa so vôùi ñieåm tính toaùn thì ta phaûi kieåm tra ñeå traùnh hieän töôïng oáng thoaùt nöôùc chính khoâng thu ñöôïc nöôùc thaûi cuûa caùc oáng thoaùt nöôùc phuï. TS: Nguyeãn Trung Vieät 3-31 TS: Traàn Thò Myõ Dieäu © Copyright 2006 gree-vn.com, All rights reserved. Xin ghi rõ nguồn khi bạn phát hành lại thông tin từ trang này.