Giáo dục đạo đức thông qua các hoạt động ngoại khóa cho học sinh trường Trung học Cơ sở Linh Đông, quận Thủ Đức, Thành phố Hồ Chí Minh

Nội dung text: Giáo dục đạo đức thông qua các hoạt động ngoại khóa cho học sinh trường Trung học Cơ sở Linh Đông, quận Thủ Đức, Thành phố Hồ Chí Minh

1. GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC THÔNG QUA CÁC HOẠT ĐỘNG NGOẠI KHÓA CHO HỌC SINH TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ LINH ĐÔNG, QUẬN THỦ ĐỨC, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH MORAL EDUCATION THROUGH OUTDOOR ACTIVITIES FOR STUDENTS AT LINH DONG SECONDARY SCHOOL, THU DUC DISTRICT, HO CHI MINH CITY PGS.TS. Dƣơng Thị Kim Oanh, Huỳnh Ngọc Dung Viện Sư Phạm Kỹ Thuật TPHCM, Học viên cao học trường ĐHSPKT TPHCM TÓM TẮT Trong những năm học phổ thông, học sinh không chỉ được học những kiến thức cơ bản mà còn được rèn dạy về đạo đức. Do đó giáo dục đạo đức cho học sinh THCS là vấn đề rất quan trọng, vì lứa tuổi này có nhiều sự biến đổi về tâm sinh lý, ảnh hưởng đến sự hình thành và phát triển nhân cách của con người. Để góp phần nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh trường THCS Linh Đông, quận Thủ Đức, Tp.HCM hiện nay, người nghiên cứu đã tiến hành nghiên cứu thực trạng công tác giáo dục đạo đức cho học sinh trường THCS Linh Đông, quận Thủ Đức, Tp.HCM và tổ chức các hoạt động ngoại khóa trong giáo dục đạo đức cho học sinh trường THCS Linh Đông, quận Thủ Đức, Tp.HCM. Từ khóa: giáo dục, hoạt động, hoạt động ngoại khóa. ABSTRACT During high school years, students are not only learned the basic knowledge but also trained in moral teaching. Therefore, moral education for students is an important issue because this age group has many physical changes, influencing the formation and development of the human personality. In order to contribute the quality of moral education increasing, the researcher has conducted a survey on the status of moral education for students at Linh Dong secondary school, Thu Duc district, Ho Chi Minh City and hold outdoor activities in moral education for students at Linh Dong secondary school, Thu Duc district, Ho Chi Minh City. Key words: education, moral, outdoor activity.
2. I. GIỚI THIỆU Hiện nay, để thực hiện công tác giáo dục đạo đức cho học sinh tại trường THCS Linh Đông và thực hiện chủ đề năm học theo quy định tại văn bản số 4323/BGDĐT_GDTH ngày 25/8/2015 của Bộ GD&ĐT về hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học 2015-2016 đối với các trường Mầm non, Tiểu học và THCS, BGH nhà trường, tập thể giáo viên cũng như công tác Đoàn, Đội thường xuyên đưa ra những hình thức, biện pháp trong quá trình giảng dạy để giáo dục học sinh. Song song đó, nhà trường cũng tổ chức cho các em tham gia các hoạt động ngoại khóa và tổ chức kỷ niệm các ngày lễ quan trọng cho các em học sinh bằng nhiều hình thức khác nhau nhằm mong muốn giáo dục đạo đức học sinh vì mục tiêu toàn diện của nhà trường đã xác định: đạo đức là phẩm chất quan trọng nhất của nhân cách, là nền tảng để xây dựng thế giới tâm hồn của mỗi con người. Trong những năm qua trường THCS Linh Đông đặc biệt quan tâm đến công tác giáo dục đạo đức học sinh và đã thực hiện rất nhiều các hoạt động, tuy nhiên, các hoạt động này còn mang tính lý thuyết chưa mang tính thực tiễn, dẫn đến còn tồn tại các hiện tượng một số học sinh lười học bài, trốn học ra ngoài chơi; một số học sinh có lời nói và hành động vô lễ và một số học sinh đánh nhau, ăn cắp hoặc nghiện thuốc lá. Điều này có thể thấy qua một số hoạt động trong giờ sinh hoạt dưới cờ đầu tuần, mỗi tuần một lớp sẽ được phân công thực hiện ngoài giờ lên lớp trước toàn trường. Tuy nhiên, khi thực hiện hoạt động này, các lớp không có sự đầu tư đúng mức, làm qua loa, chiếu lệ cho xong, hoặc một số lớp không đưa nội dung cần giáo dục trong học đường mà hầu như các em chỉ thích chọn nhảy hiện đại, biểu diễn những bài nhạc mà được giới trẻ hiện nay yêu thích nhưng hoàn toàn không mang tính chất giáo dục. Bên cạnh đó, việc tổ chức các hoạt động ngoại khóa của nhà trường chưa đủ tính thực tế để học sinh trải nghiệm. Với mong muốn nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh, nhóm nghiên cứu đã thực hiện đề tài nghiên cứu “Giáo dục đạo đức thông qua các hoat động ngoại khóa cho học sinh trường THCS Linh Đông, quận Thủ Đức, Tp.HCM”. Đề tài này đã giải quyết các nhiệm vụ nghiên cứu như sau: Hệ thống hóa cơ sở lý luận về giáo dục đạo đức thông qua hoạt động ngoại khóa cho học sinh THCS; Nghiên cứu thực trạng công tác giáo dục đạo đức thông qua hoạt động ngoại khóa cho học sinh trường THCS Linh Đông, quận Thủ Đức, Tp.HCM; Tổ chức các hoạt động ngoại khóa trong giáo dục đạo đức cho học sinh trường THCS Linh Đông, quận Thủ Đức, Tp.HCM.
3. II. PHƢƠNG PHÁP NGHI N CỨU 1. Phƣơng pháp nghiên cứu lý luận Phân tích, tổng hợp và khái quát hóa những tài liệu liên quan đến các nghị quyết, chủ trương, chính sách và văn kiện của Đảng và chính phủ về GD&ĐT, các văn bản của Bộ GD&ĐT về công tác giáo dục đạo đức, các phương pháp và hình thức giáo dục đạo đức đã được xuất bản trong các ấn phẩm trong và ngoài nước để làm cơ sở lý luận cho đề tài. 2. Phƣơng pháp nghiên cứu thực tiễn 2.1. Phương pháp khảo sát bằng bảng hỏi Sử dụng phương pháp khảo sát bằng bảng hỏi để tìm hiểu thực trạng công tác giáo dục đạo đức cho học sinh trường THCS Linh Đông, quận Thủ Đức, thành phố Hồ Chí Minh. Bảng hỏi tìm hiểu thực trạng công tác giáo dục đạo đức cho học sinh trường THCS Linh Đông trên đối tượng khảo sát là cán bộ quản lý và giáo viên gồm các nội dung sau: - Mục đích và nội dung giáo dục đạo đức cho học sinh. - Hình thức và phương pháp giáo dục đạo đức cho học sinh. - Phương pháp tổ chức kiểm tra đánh giá. Bảng tìm hiểu thực trạng công tác giáo dục đạo đức cho học sinh trường THCS Linh Đông trên đối tượng khảo sát là học sinh gồm các nội dung sau: - Nhận thức về hoạt động rèn luyện đạo đức của học sinh. - Thái độ của học sinh đối với hoạt động rèn luyện đạo đức. - Tính tích cực rèn luyện đạo đức của học sinh. 2.2. Phương pháp phỏng vấn Tìm hiểu thực trạng giáo dục đạo đức cho học sinh tại trường THCS Linh Đông, quận Thủ Đức thông qua trò chuyện, trao đổi với cán bộ quản lý, giáo viên để làm rõ hình thức, phương pháp giáo dục đạo đức đang được áp dụng tại trường THCS Linh Đông và nhận thức, thái độ, tính tích cực rèn luyện đạo đức của học sinh. 2.3. Phương pháp quan sát Quan sát cử chỉ, thái độ, hành động, sự biểu hiện phẩm chất đạo đức qua hành vi của học sinh trong học tập, giao tiếp thông qua các giờ học trên lớp, quan sát các hoạt động ngoại khóa trên sân trường, hoạt động tập thể ngoài giờ lên lớp, để từ đó đề xuất cách thức tổ chức các hoạt động ngoại khóa trong giáo dục đạo đức cho học sinh trường THCS Linh Đông, quận Thủ Đức, Tp.HCM.
4. 2.4. Phương pháp nghiên cứu sản phẩm hoạt động giáo dục Phương pháp nghiên cứu sản phẩm hoạt động giáo dục để thu thập những thông tin khoa học bằng cách tìm hiểu, phân tích sản phẩm hoạt động giáo dục, thông qua sản phẩm hoạt động học tập của học sinh để đánh giá ý thức, hứng thú, ttính tích cực khi tham gia vào các hoạt động giáo dục đạo đức của học sinh, hành vi ứng xử của học sinh trước các tình huống giáo dục đạo đức. 3. Phƣơng pháp thống kê toán học. Đề tài sử dụng phép thống kê tính phần trăm qua các số liệu thu được từ khảo sát bằng bảng hỏi và so sánh, phân tích các số liệu về thực trạng công tác giáo dục đạo đức và tổ chức các hoạt động ngoại khóa trong giáo dục đạo đức cho học sinh trường THCS Linh Đông, quận Thủ Đức, Tp.HCM. III. KẾT QUẢ TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG NGOẠI KHÓA TRONG GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC CHO HỌC SINH TRƢỜNG THCS LINH ĐÔNG, QUẬN THỦ ĐỨC, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Dực trên cơ sở lý luận và cơ sở thực tiễn được khảo sát, đánh giá thực trạng công tác giáo dục đạo đức cho học sinh trường THCS Linh Đông, quận Thủ Đức, Tp.HCM [1. Tr. 42-47], nhóm nghiên cứu tiến hành tổ chức 4 hoạt động ngoại khóa trong giáo dục đạo đức cho học sinh trường THCS Linh Đông, quận Thủ Đức, Tp.HCM như sau: - Tổ chức hội thi tìm hiểu tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh với chủ đề “Bác Hồ kính yêu”. - Tổ chức quyên góp giúp bạn vượt khó, cùng bạn vui xuân với chủ đề “Sáng tạo vì môi trường”. - Tổ chức tham quan thực tế mái ấm tình thương tại chùa Phật Minh tỉnh Bến Tre với chủ đề “Lá lành đùm lá rách”. - Tổ chức cho học sinh tham gia các hoạt động đền ơn đáp nghĩa, uống nước nhờ nguồn, thăm hỏi các gia đình liệt sĩ, các gia đình chính sách nhân ngày 30/4 với chủ đề “Uống nước nhớ nguồn”. Bài viết này chỉ trình bày 01 hoạt động “Tổ chức quyên góp giúp bạn vượt khó, cùng bạn vui xuân” với chủ đề “Sáng tạo vì môi trường”. 1. Mục đích của hoạt động Tổ chức quyên góp giúp bạn vượt khó, cùng bạn vui xuân nhằm giáo dục tinh thần yêu thương, lá lành đùm lá rách trong toàn Liên đội. Góp phần giáo dục nhân cách và kỹ
5. năng sống cho các em học sinh đồng thời tạo thói quen tiết kiệm trong các bạn học sinh, góp phần thiết thực chăm lo cho các bạn học sinh nghèo đang theo học tại trường THCS Linh Đông. Giáo dục các em biết bảo vệ môi trường xung quanh ta. 2. Nội dung hoạt động Để đạt được mục tiêu của hoạt động rèn luyện đạo đức này, tổ chức “Quyên góp giúp bạn vượt khó, cùng bạn vui xuân” được thực hiện theo các nội dung như sau: - Hội thu heo đất của học sinh các lớp, phong trào đã được phát động từ đầu năm học, thực hiện thói quen tiết kiệm. - Bán vé số gây quỹ từ thiện, kêu gọi sự đóng góp của tất cả mọi người tham gia mua vé số gây quỹ hoạt động. - Bán đấu giá các vật dụng tái chế do học sinh làm bằng cách các em sử dụng các vật cũ không thể sử dụng thành các vật hữu ích trong gia đình. - Hỗ trợ cho các bạn học sinh nghèo vượt khó trong học tập với số tiền là 500 ngàn/học sinh/lớp. - Tặng quà tết cho các bạn học sinh nghèo cùng vui xuân như gạo, nước mắm, nước tương, đường, 3. Cách thức thực hiện Tổng phụ trách Đội xin ý kiến của cấp ủy Đảng và chính quyền trường về việc tổ chức “Quyên góp giúp bạn vượt khó, cùng bạn vui xuân”. Sau đó triển khai đến giáo viên trong trường, lấy ý kiến đóng góp và hoàn chỉnh kế hoạch. Cuối cùng là triển khai kế hoạch đến tất cả học sinh để các em cùng đăng ký tham gia hoạt động. Tổng phụ trách Đội phổ biến nội dung “Quyên góp giúp bạn vượt khó, cùng bạn vui xuân” đến GVCN và học sinh các khối lớp. Dựa vào quy trình tổ chức các HĐNK trong giáo dục đạo đức cho học sinh [1. tr. 35], nhóm nghiên cứu tiến hành tổ chức theo các bước như sau: Bước 1: XÁC ĐỊNH MỤC ĐÍCH GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC + Giáo dục cho học sinh của trường về lòng nhân ái, biết quan tâm, chia sẻ, đồng cảm với những bạn có hoàn cảnh khó khăn. + Giáo dục cho học sinh tính tiết kiệm. + Giáo dục cho học sinh biết bảo vệ môi trường.
6. Bước 2: XÂY DỰNG KẾ HOẠCH HOẠT ĐỘNG - Mục đích hoạt động + Tổ chức quyên góp giúp bạn vượt khó, cùng bạn vui xuân nhằm giáo dục tinh thần yêu thương, lá lành đùm lá rách trong toàn Liên đội, nhằm góp phần giáo dục nhân cách và kỹ năng sống cho các em học sinh đồng thời tạo thói quen tiết kiệm trong các bạn học sinh, góp phần thiết thực chăm lo cho các bạn học sinh nghèo đang theo học tại trường THCS Linh Đông. + Giáo dục các em biết bảo vệ môi trường xung quanh ta. - Nội dung hoạt động Các hoạt động của cuộc thi gồm có: + Hội thu heo đất. + Bán vé số gây quỹ từ thiện. + Bán đấu giá các vật dụng tái chế. + Hỗ trợ cho các bạn học sinh nghèo vượt khó trong học tập với số tiền là 500 ngàn/học sinh/lớp. + Tặng quà tết cho các bạn học sinh nghèo cùng vui xuân như gạo, nước mắm, nước tương, đường, - Phƣơng pháp, hình thức tổ chức + Tổ chức hội thu heo đất. + Tổ chức chương trình triễn lãm và bán đấu giá các sản phẩm của học sinh được làm từ vật tái chế. + Tổ chức chương trình quay xổ số. + Tặng quà cho các bạn học sinh khó khăn. - Điều kiện, phƣơng tiện tổ chức + Vận động nuôi heo đất. + Vận động kinh phí. - Phân công thực hiện + Ban tổ chức: xây dựng kế hoạch, chương trình, điều hành chương trình hoạt động và thành lập các ban hoạt động. + Ban tài chính: số lượng 03 người (Cô Nguyễn Thị Như Ái - Tổng phụ trách Đội, Cô Lê Nguyễn Minh Thùy Mai Ngọc Trâm - GVBM GDCD, Thầy Hoàng Văn Đồng - GVBM Văn) ghi chép lại các khoản thu, chi.
7. + Ban truyền thông: Tổng phụ trách và Ban chấp hành Liên Đội tuyên truyền thông tin về chương trình qua các phương tiện (bản tin Đội, phát thanh học đường), vận động quyên góp và tập trung thông tin, tư liệu, hình ảnh đăng tải lên bản tin Đội. + Ban nội dung: số lượng 04 người (cô Nguyễn Thị Hà - GVBM Lý, cô Trần Phương Thanh - GVBM Thể Dục, học sinh Nguyễn Thị Thanh Đào lớp 8A7, học sinh Tô Thị Hải Yến lớp 8A7) xây dựng nội dung quyên góp, chương trình hội thu kế hoạch nhỏ, chương trình bán đấu giá và quay xổ số. + Ban hậu cần: số lượng: 03 người (học sinh Nguyễn Hữu Danh, học sinh Trần Trí Đức lớp 9A3 và học sinh lớp Lưu Nguyễn Thục Đoan lớp 8A6) phụ trách công tác chuẩn bị, quản lý các vật dụng cần thiết. - Thời gian: 7g ngày 29/01/2016 (20 tháng chạp Âm lịch). - Địa điểm: Trường THCS Linh Đông. Bước 3: TỔ CHỨC THỰC HIỆN Hoạt động quyên góp giúp bạn vượt khó, cùng bạn vui xuân với chủ đề “Sáng tạo vì môi trường” được các giáo viên và học sinh tham gia và hỗ trợ nhiệt tình. Hội thu heo đất là một trong số hoạt động được hưởng ứng nhiều nhất từ các lớp, kết quả hội thu heo đất với tổng số tiền là 14.150.000 đồng/31 lớp. Chương trình bán đấu giá và quay số trúng thưởng cũng thu hút được sự quan tâm của các giáo viên, phụ huynh và các em học sinh, tổng số tiền thu được là 7.320.000 đồng. Dưới đây là một số kết quả có được trong hoạt động quyên góp. Hội thu heo đất hỗ trợ các bạn học sinh Trưng bày bán đấu giá sản phẩm do các em nghèo vượt khó lớp 7A2 học sinh làm từ những vật dụng tái chế
8. Sản ph ẩm được làm từ bao nylon của Cô Bạch Thị Mộng Tuyền – Phó hiệu trưởng tập thể học sinh lớp 7A5 trường THCS Linh Đông quay số trúng thưởng Học sinh lớp 6A2 nhận phần quà giúp Lãnh đạo trường THCS Linh Đông phát bạn vượt khó trong học tập quà cho các em học sinh nghèo cùng vui xuân Bước 4: ĐÁNH GIÁ HOẠT ĐỘNG - Đánh giá hoạt động * Thuận lợi: + Bộ phận phụ trách công việc có tinh thần và ý thức trách nhiệm cao. + Học sinh thích thú tham gia hoạt động một cách tích cực, thể hiện khả năng hoạt động tập thể cao, phát huy được tinh thần tương thần tương ái. * Khó khăn: + Lực lượng hỗ trợ công tác quyên góp còn ít. + Một số học sinh còn thờ ơ, chưa quan tâm đến hoạt động mang tính nhân văn.
9. - Rút kinh nghiệm hoạt động + Tuyên dương những cá nhân, tập thể đã tích cực tham gia hoạt động một cách nhiệt tình. + Vẫn còn một số học sinh chưa tích cực, thiếu nhiệt tình cần phê bình để cải thiện hơn. + Nội dung hoạt động cần phong phú hơn, tham khảo thêm một số ý kiến từ nhiều phía để cải thiện cho các hoạt động sau. + Cần sự hỗ trợ từ các GVCN của mỗi lớp và Chi Đoàn giáo viên. IV. KẾT LUẬN Sau khi tiến hành tổ chức các hoạt động, nhóm nghiên cứu tiến hành khảo sát đánh giá nhận thức, thái độ, hành vi và tính tích cực của học sinh, kết quả là các em học sinh có những chuyển biến tích cực. Cụ thể là các em biết chia sẻ, biết quan tâm, giúp đỡ những bạn bè và các em nhỏ có hoàn cảnh khó khăn, biết yêu quê hương, yêu đồng bào, yêu ông bà cha mẹ, thầy cô và bạn bè, biết bảo vệ môi trường và tích cực trong học tập. Do đó, tổ chức các hoạt động ngoại khóa mà người nghiên cứu đề xuất đã góp phần cải thiện chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh trường THCS Linh Đông, quận Thủ Đức, Tp.HCM. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Huỳnh Ngọc Dung (2016). Giáo dục đạo đức thông qua các hoạt động ngoại khóa cho học sinh trường THCS Linh Đông quận Thủ Đức, Tp.HCM. Luận văn thạc sĩ. 2. Bộ Giáo dục đào tạo. Văn bản số 4323/BGDĐT-GDTH ngày 25 tháng 8 năm 2015 về việc hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học 2015-2016. Thông tin liên hệ tác giả: Họ và tên : Huỳnh Ngọc Dung Đơn vị : Trường THCS Linh Đông Điện thoại : 0903884282 Email : huynhngocdung2005@yahoo.com XÁC NHẬN CỦA GIÁO VI N HƢỚNG DẪN
10. BÀI BÁO KHOA HỌC THỰC HIỆN CÔNG BỐ THEO QUY CHẾ ĐÀO TẠO THẠC SỸ Bài báo khoa học của học viên có xác nhận và đề xuất cho đăng của Giảng viên hướng dẫn Bản tiếng Việt ©, TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT TP. HỒ CHÍ MINH và TÁC GIẢ Bản quyền tác phẩm đã được bảo hộ bởi Luật xuất bản và Luật Sở hữu trí tuệ Việt Nam. Nghiêm cấm mọi hình thức xuất bản, sao chụp, phát tán nội dung khi chưa có sự đồng ý của tác giả và Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP. Hồ Chí Minh. ĐỂ CÓ BÀI BÁO KHOA HỌC TỐT, CẦN CHUNG TAY BẢO VỆ TÁC QUYỀN! Thực hiện theo MTCL & KHTHMTCL Năm học 2017-2018 của Thư viện Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Tp. Hồ Chí Minh.