Giám sát chất lượng dữ liệu của cơ sở dữ liệu khoa học và công nghệ quốc tế

Nội dung text: Giám sát chất lượng dữ liệu của cơ sở dữ liệu khoa học và công nghệ quốc tế

1. Nghiïn cûáu - Trao àöíi GIAÁM SAÁT CHÊËT LÛÚÅNG DÛÄ LIÏÅU CUÃA CÚ SÚÃ DÛÄ LIÏÅU KHOA HOÅC VAÂ CÖNG NGHÏÅ QUÖËC TÏË ThS Phan Huy Quïë Cuåc Thöng tin KH&CN quöëc gia Tomá tùtæ : Phên tñch cacá tiïu chñ àanhá gia á chêtë lûúngå nöiå dung CSDL KH&CN quöcë tï.ë Giúiá thiïuå quy trònh giamá satá chêtë lûúngå dû ä liïuå cuaã CSDL KH&CN quöcë tï ë qua cacá cöng àoanå vênå hanhâ dûä liïu:å thu thêp,å chonå locå dû ä liïuå àêuì vao;â Xû ã ly,á cêpå nhêt,å lûu trû ä dû ä liïu;å Khai thac,á sû ã dungå dû ä liïuå àêuì ra. Àï ì xuêtë cacá giaiã phapá hö î trú å àanhá gia á chêtë lûúngå nöiå dung CSDL KH&CN quöcë tï.ë Tû â khoaá : Chêtë lûúngå dû ä liïu;å chêtë lûúngå thöng tin; nöiå dung thöng tin; CSDL KH&CN quöcë tï.ë Monitoring data quality of the International S&T Database Summary: Analyzes criteria for quality content evaluation of the international S&T database; presents process of monitoring data quality of the International S&T Database through stages of data operation: processing, updating and storing data, exploiting and utilizing output data; sets forth some solutions to supporting qualitative evaluation of international S&T database content. Keywords: Data quality; information quality; information content; International S&T Database. 1. Àùåt vêën àïì - Töí chûác KH&CN quöëc tïë; Möåt trong nhûäng nhiïåm vuå chuã yïëu cuãa Àïì - Chuyïn gia KH&CN quöëc tïë; aán höåi nhêåp quöëc tïë vïì khoa hoåc vaâ cöng nghïå - Chûúng trònh, dûå aán húåp taác quöëc tïë vaâ sûå (KH&CN) àïën nùm 2020 laâ tùng cûúâng kiïån KH&CN quöëc tïë; nguöìn lûåc thöng tin phuåc vuå höåi nhêåp quöëc tïë - Cöng nghïå muäi nhoån (cöng nghïå chuã vïì KH&CN nhùçm khai thaác kinh nghiïåm vaâ chöët). nguöìn lûåc tûâ bïn ngoaâi àïí phaát triïín nùng lûåc Trong qua á trònh xêy dûng,å khai thacá va â phatá nöåi sinh vïì KH&CN, taåo tiïìn àïì cho sûå phaát triïní CSDL KH&CN quöcë tï,ë ngoaiâ viïcå baoã triïín bïìn vûäng trong thïë kyã XXI, àöìng thúâi, àamã qua á trònh vênå hanhâ thöng suötë cuaã cacá tûâng bûúác phaát triïín nùng lûåc höåi nhêåp cuãa khöië dû ä liïuå noiá trïn, conâ mötå viïcå khöng kemá quöëc gia àöëi vúái nhûäng nöåi dung chuã yïëu cuãa phênì quan trongå la â baoã àamã chêtë lûúngå dû ä liïuå hoaåt àöång KH&CN quöëc tïë [1]. Àïí thûåc hiïån thöng qua hoatå àöngå giamá satá chêtë lûúngå dûä nhiïåm vuå noái trïn, àïì taâi “Nghiïn cûáu xêy liïu.å Cú sú ã àï í giamá satá chêtë lûúngå dû ä liïuå laâ dûång khung vaâ hïå tiïu chñ phaát triïín CSDL cacá tiïu chñ àanhá gia á chêtë lûúngå dû ä liïuå CSDL KH&CN quöëc tïë cho hoaåt àöång höåi nhêåp quöëc KH&CN quöcë tï,ë àûúcå xêy dûngå dûaå trïn tïë vïì KH&CN cuãa Viïåt Nam”, maä söë nhûngä nguyïn tùcæ cú banã cuaã hoatå àöngå thöng KX06.02/11-15, do Cuåc Thöng tin KH&CN tin KH&CN àûúcå quy àõnh taiå Khoanã 1 va â 2 quöëc gia chuã trò thuöåc Chûúng trònh KH&CN Àiïuì 4 Nghõ àõnh sö ë 11/2014/NÀ-CP ngayâ 18 trong àiïím cêëp nhaâ nûúác giai àoaån 2011-2015 thangá 02 nùm 2014 cuaã Chñnh phu ã vï ì hoatå “Nghiïn cûáu vaâ phaát triïín höåi nhêåp quöëc tïë vïì àöngå thöng tin KH&CN, la:â chñnh xac,á khachá KH&CN”, àaä xaác àõnh muåc tiïu töíng thïí laâ quan, àêyì àu,ã kõp thúiâ va â àapá ûngá yïu cêuì cuaã xêy dûång böå khung vaâ caác tiïu chñ àïí phaát tö í chûc,á ca á nhên vï ì chêtë lûúng,å khöië lûúngå sanã triïín CSDL KH&CN quöëc tïë phuåc vuå cho phêm,í dõch vu å thöng tin KH&CN; hiïuå quaã hoaåt àöång höåi nhêåp quöëc tïë vïì KH&CN cuãa trong viïcå khai thac,á sû ã dungå va â quanã ly á thöng Viïåt Nam. Àêy laâ möåt hïå thöëng thöng tin tin KH&CN phucå vu å quanã ly á nha â nûúc,á phatá KH&CN tñch húåp göìm caác khöëi dûä liïåu vïì triïní KT-XH, baoã àamã an ninh, quöcë phongâ vaâ böën àöëi tûúång chuã yïëu sau àêy: höiå nhêpå quöcë tï ë cuaã àêtë nûúcá [2]. Cacá nguyïn THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 6/2014 11
2. Nghiïn cûáu - Trao àöíi tùcæ trïn àïuì nhùmæ túiá mucå àñch chu ã yïuë la â baoã cungä nhû vúiá àöië tûúngå cuaã cacá CSDL thanhâ àamã chêtë lûúngå thöng tin, phatá huy cao nhêtë phênì khac.á Vñ du:å tû â thöng tin vï ì mötå chuyïn gia hiïuå qua ã phucå vu å thöng tin KH&CN cho sûå KH&CN bêtë ky â trong CSDL chuyïn gia, co á thïí phatá triïní KT-XH cuaã àêtë nûúc.á truy cêpå àïnë trûúngâ dû ä liïuå núi chuyïn gia lamâ 2. Tiïu chñ àaánh giaá chêët lûúång dûä liïåu viïcå (CSDL tö í chûcá ), chûúng trònh, dû å aná quöcë tïë CSDL KH&CN quöëc tïë chuyïn gia hiïnå tham gia (CSDL chûúng trònh, Àöëi vúái CSDL KH&CN quöëc tïë, chêët dû å aná ), cöng nghï å ma â chuyïn gia la â tacá gia ã sangá lûúång dûä liïåu àûúåc phaãn aánh thöng qua caác chï ë (CSDL cöng nghï å chu ã chötë ) va â ngûúcå lai.å tiïu chñ chuã yïëu sau àêy: Tiïu chñ hï å thöngë giupá co á caiá nhòn toanâ diïnå vaâ sêu sùcæ hún vï ì àöië tûúngå cuaã CSDL. Àï í co á àûúcå a) Tiïu chñ chñnh xacá , gömì cacá nöiå dung sau: mötå cachá hï å thöngë nhûngä thöng tin vï ì àöië tûúng,å - Tñnh àuáng àùæn, chñnh xaác cuãa thöng tin ngûúiâ quanã trõ CSDL phaiã co á àêyì àu ã thöng tin vïì miïu taã àöëi tûúång so vúái nguöìn dûä liïåu göëc; àöië tûúng,å thöng tin phaiã àûúcå xû ã ly á chñnh xacá vaâ - Tñnh toaân veån vaâ khaách quan cuãa thöng phaiã àûúcå thûúngâ xuyïn cêpå nhêt.å Tiïu chñ hïå tin miïu taã àöëi tûúång, nghôa laâ khöng coá bêët thöngë phanã anhá chêtë lûúngå cuaã dû ä liïuå qua viïcå kyâ sûå “aáp àùåt” hoùåc “boáp meáo thöng tin” naâo tñch húpå va â cung cêpë “bûcá tranh dû ä liïuå toanâ tûâ phña töí chûác, caá nhên quaãn trõ CSDL. Trong canh”ã vï ì àöië tûúngå cuaã CSDL. Nhû vêy,å co á thïí trûúâng húåp naây, tiïu chñ chñnh xaác baão àaãm noi,á tiïu chñ hï å thöngë la â hï å qua ã cuaã cacá tiïu chñ tñnh khaách quan cuãa thöng tin trong CSDL. àêyì àu,ã tiïu chñ chñnh xacá va â tiïu chñ cêpå nhêt.å Ngoaiâ cacá nöiå dung trïn, tiïu chñ chñnh xacá e) Tiïu chñ tiïnå dung,å gömì cacá nöiå dung sau: conâ la â viïcå thï í hiïnå àungá àùnæ va â trung thûcå nguönì - Hònh thûác vaâ nöåi dung thöng tin àûúåc thïí thöng tin àûúcå trñch dên,î khöng chó taoå sû å tin cêyå hiïån àún giaãn, húåp lyá, baão àaãm thuêån lúåi cho ma â conâ taoå àiïuì kiïnå cho ngûúiâ sû ã dungå truy cêp,å quaá trònh khai thaác, sûã duång cuãa ngûúâi duâng khai thacá nguönì dû ä liïuå göcë khi co á nhu cêu.ì cuäng nhû quaá trònh chia seã, trao àöíi dûä liïåu vúái b) Tiïu chñ àêìy àu,ã göìm caác nöåi dung sau: caác hïå thöëng khaác; - Àöå àêìy àuã cuãa caác trûúâng dûä liïåu àaä xaác - Caác saãn phêím dõch vuå thöng tin cuãa àõnh àöëi vúái möîi àöëi tûúång cuãa caác CSDL CSDL àûúåc bao goái, trònh baây phuâ húåp vúái súã thaânh phêìn thuöåc CSDL KH&CN quöëc tïë; thñch cuãa tûâng nhoám ngûúâi duâng tin vaâ àûúåc - Àöå àêìy àuã cuãa caác thöng tin àaä xaác àõnh cung cêëp theo phûúng thûác phuâ húåp vúái yïu àöëi vúái möîi trûúâng dûä liïåu. Ngoaâi ra, àöå àêìy cêìu cuãa ngûúâi duâng tin. àuã cuãa dûä liïåu coân àûúåc àaánh giaá qua khaã Ngoaâi ra, tiïu chñ tiïån duång coân coá nhûäng nùng bao quaát vïì thúâi gian vaâ khöng gian cuãa nöåi dung nhû: thuêån tiïån, nhanh choáng trong thöng tin trong caác trûúâng dûä liïåu. truy cêåp dûä liïåu; àún gian,ã tin cêåy trong lûu c) Tiïu chñ cêåp nhêåt, göìm caác nöåi dung: trûä dûä liïåu; an toaân dûä liïåu - Hoatå àöngå cêpå nhêtå àõnh ky â hoùcå thûúngâ 3. Quy trònh giaám saát chêët lûúång dûä liïåu xuyïn thöng tin vï ì cacá àöië tûúngå múi.á Noiá cachá CSDL KH&CN quöëc tïë khacá la â tùng cûúngâ sö ë lûúngå biïuí ghi cuaã CSDL; Cùn cûá àïí giaám saát chêët lûúång dûä liïåu - Cêpå nhêtå thay àöií cuaã thöng tin (nïuë co)á CSDL laâ caác tiïu chñ àaánh giaá chêët lûúång dûä trong cacá trûúngâ dû ä liïuå vï ì àöië tûúngå cuaã CSDL. liïåu, àûúåc aáp duång àöëi vúái ba cöng àoaån chñnh Tiïu chñ cêåp nhêåt thïí hiïån tñnh múái vaâ tñnh cuãa chu trònh vêån haânh dûä liïåu laâ: chêët phaát triïín cuãa CSDL. - Thu thêåp, choån loåc dûä liïåu àêìu vaâo; d) Tiïu chñ hïå thöëng, göìm caác nöåi dung: - Xûã lyá, cêåp nhêåt, lûu trûä dûä liïåu; - Tñnh bao quaát vïì thúâi gian vaâ khöng gian - Khai thaác, sûã duång dûä liïåu àêìu ra. cuãa dûä liïåu vïì àöëi tûúång cuãa CSDL; Quy trònh giamá satá chêtë lûúngå dû ä liïuå CSDL - Möië liïn kïtë chùtå che,ä lö-gñc vï ì thöng tin giûaä KH&CN quöcë tï ë àûúcå trònh bayâ trong bangã trûúngâ dû ä liïuå vï ì àöië tûúngå trong cungâ CSDL dûúiá àêy. 12 THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 6/2014
3. THÖNG TINva Baãng 1. Quy trònh giaám saát chêët lûúång dûä liïåu CSDL KH&CN quöëc tïë â TÛLIÏ /0413 ÅU -6/2014 N ghiïn cû áu - T rao àö íi
4. Nghiïn cûáu - Trao àöíi 14 THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 6/2014
5. Nghiïn cûáu - Trao àöíi THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 6/2014 15
6. Nghiïn cûáu - Trao àöíi 16 THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 6/2014
7. Nghiïn cûáu - Trao àöíi 4. Kïët luêån nguöìn dûä liïåu trong nûúác vaâ nguöìn dûä liïåu tûâ Giaám saát chêët lûúång dûä liïåu laâ möåt trong nûúác ngoaâi. Trong àiïìu kiïån hiïån nay, nguöìn nhûäng hoaåt àöång quan troång vaâ cêìn thiïët àïí dûä liïåu tûâ nûúác ngoaâi giûä vai troâ chuã àaåo trong nêng cao chêët lûúång CSDL KH&CN quöëc tïë. cú cêëu dûä liïåu àêìu vaâo cuãa CSDL. Cêìn têåp Tuy nhiïn, cêìn coá nhûäng giaãi phaáp höî trúå àïí trung àêìu tû cho viïåc khai thaác, choån loåc, baão triïín khai thûåc hiïån. Cuå thïí nhû sau: àaãm chêët lûúång nguöìn dûä liïåu àêuì vaâo quan - Choån lûåa cú quan nhaâ nûúác àuã tiïu chuêín troång naây; àïí giao traách nhiïåm xêy dûång vaâ quaãn trõ - Chuá troång hoaåt àöång xêy dûång vaâ aáp duång CSDL KH&CN quöëc tïë. Tiïu chuêín cú baãn tiïu chuêín, quy chuêín kyä thuêåt, ûu tiïn aáp àöëi vúái cú quan naây laâ: Kinh nghiïåm vaâ nùng duång caác tiïu chuêín hiïån àaåi, tiïn tiïën trong lûåc xêy dûång CSDL KH&CN; Kinh nghiïåm xêy dûång, duy trò vaâ phaát triïín CSDL vïì hoaåt àöång thöng tin KH&CN (do nöåi dung KH&CN quöëc tïë; chuã yïëu cuãa hoaåt àöång xêy dûång vaâ phaát triïín - Tùng cûúâng möëi quan hïå vúái ngûúâi duâng CSDL KH&CN quöëc tïë laâ thu thêåp, xûã lyá, lûu tin cuãa CSDL àïí thûúâng xuyïn tiïëp thu yá kiïën trûä vaâ phuåc vuå thöng tin KH&CN); Haå têìng phaãn höìi vïì chêët lûúång SPDVTT cuãa CSDL maång thöng tin hiïån àaåi, tiïn tiïën; Àöåi nguä nhùçm caãi tiïën vaâ nêng cao chêët lûúång phuåc vuå nhên lûåc àuã sûác xêy dûång vaâ quaãn trõ CSDL thöng tin cuãa CSDL; KH&CN quöëc tïë, àùåc biïåt laâ àöåi nguä nhên lûåc - Töí chûác thûåc hiïån hoaåt àöång giaám saát chêët lûúång cao vïì nghiïåp vuå thöng tin chêët lûúång dûä liïåu KH&CN quöëc tïë vúái caác KH&CN; phûúng tiïån höî trúå cêìn thiïët vaâ àöåi nguä nhên - Xêy dûång cú chïë vïì taåo nguöìn dûä liïåu àêìu lûåc àaáp ûáng yïu cêìu thûåc hiïån hoaåt àöång giaám vaâo cuãa CSDL KH&CN quöëc tïë, bao göìm saát. Taâi liïåu tham khaão 1. Quyïët àõnh söë 735/QÀ-TTg ngaây 18/5/2011 cuãa Thuã 6. Nghiïn cûáu cú súã khoa hoåc vaâ thûåc tiïîn phaát triïín tûúáng Chñnh phuã phï duyïåt Àïì aán höåi nhêåp quöëc tïë vïì maång thöng tin tû liïåu vïì khoa hoåc vaâ cöng nghïå úã Viïåt KH&CN àïën nùm 2020. Nam. Àïì taâi cêëp böå.- Chuã nhiïåm àïì taâi: Taå Baá Hûng;Cú .- 2. Nghõ àõnh söë 11/2014-NÀ-CP ngaây 18/02/2014 cuãa quan chuã trò: Trung têm Thöng tin Tû liïåu KHCN Quöëc gia; Chñnh phuã vïì hoaåt àöång thöng tin KH&CN. Nùm hoaân thaânh BC: .-2001. 7. Nghiïn cûáu aáp duång caác chuêín lûu trûä vaâ trao àöíi 3. Nguyïîn Hûäu Huâng (2005). Thöng tin: tûâ lyá luêån túái thöng tin trong hïå thöëng thöng tin khoa hoåc vaâ cöng nghïå thûåc tiïîn.- H.: Vùn hoaá Thöng tin, 835 tr. quöëc gia.-Àïì taâi cêëp böå.-Chuã nhiïåm àïì taâi: Phan Huy Quïë.- 4. Thöng tin hoåc-Caách tiïëp cêån dûúái goác àöå àiïìu khiïín Cú quan chuã trò: Trung têm Thöng tin KHCNQG.-Nùm hoaân hoåc/Lï Troång Hiïín. - TC Thöng tin vaâ Tû liïåu, 2010, söë 1.- thaânh BC: 2003. tr.11-16. 8. Baãn thuyïët minh àïì taâi nghiïn cûáu Khoa hoåc xaä höåi 5. Nghiïn cûáu cú súã lyá luêån vaâ thûåc tiïîn cuãa viïåc hiïån vaâ Nhên vùn cêëp nhaâ nûúác: “Nghiïn cûáu xêy dûång khung vaâ àaåi hoáa Hïå thöëng thöng tin KH&CN quöëc gia Viïåt Nam trong hïå tiïu chñ phaát triïín cú súã dûä liïåu khoa hoåc vaâ cöng nghïå böëi caãnh höåi nhêåp quöëc tïë.-Àïì taâi cêëp böå.-Chuã nhiïåm àïì taâi: quöëc tïë cho hoaåt àöång höiå nhêåp quöëc tïë vïì khoa hoåc vaâ Nguyïîn Hûäu Huâng.- Cú quan chuã trò: Trung têm Thöng tin cöng nghïå”/CNÀT: Lï Xuên Àõnh.-Cú quan chuã trò: Cuåc Tû liïåu KHCN Quöëc gia.- Nùm hoaân thanhâ BC: 2005. Thöng tin KH&CN quöëc gia. (Ngaây Toâa soaån nhêån àûúåc baâi: 04-7-2014; Ngaây phaãn biïån àaánh giaá: 15-9-2014; Ngaây chêëp nhêån àùng: 15-10-2014). THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 6/2014 17