Giải pháp thực hiện khóa luận tốt nghiệp trong chương trình đào tạo khối ngành sư phạm kỹ thuật bậc đại học theo mô hình Tpack

Nội dung text: Giải pháp thực hiện khóa luận tốt nghiệp trong chương trình đào tạo khối ngành sư phạm kỹ thuật bậc đại học theo mô hình Tpack

1. GIẢI PHÁP THỰC HIỆN KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP TRONG CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO KHỐI NGÀNH SƯ PHẠM KỸ THUẬT BẬC ĐẠI HỌC THEO MÔ HÌNH TPACK SOLUTION ON IMPLEMENTING THE FINAL THESIS IN TECHNICAL EDUCATION PROGRAM AT THE UNIVERSITY LEVEL BY TPACK MODEL Châu Thị Trân Trường đại học Sư phạm Kỹ thuật TP.HCM TÓM TẮT Nâng cao năng lực của sinh viên khối ngành Sư phạm kỹ thuật (SPKT) được thực hiện ngay trong quá trình đào tạo, ngay khi sinh viên còn ngồi trên ghế nhà trường thông qua việc tích hợp các khối kiến thức nội dung kỹ thuật, kiến thức sư phạm và kiến thức công nghệ trong quá trình thực hiện khóa luận tốt nghiệp (KLTN) của sinh viên. Việc hướng dẫn sinh viên thực hiện KLTN theo mô hình TPACK giúp sinh viên các khối ngành SPKT tại trường đại học Sư phạm Kỹ thuật thành phố Hồ Chí Minh (ĐH SPKT TP.HCM) có khả năng vận dụng công nghệ trong dạy học, phát triển kỹ năng thực hành nghề, nâng cao năng lực dạy học chuyên ngành khi ra trường. Từ khóa: Khóa luận tốt nghiệp; Sư phạm Kỹ thuật; TPACK. ABSTRACT Enhancing capacity of Technical Education students (TE) is implemented through out the training procedure, at the in-school time via the intergration of knowledge from technical contents, pedagogical sections and technology matters during the time of doing the final thesis. Guiding students to perform the final thesis follow TPACK module helps students in Technical education major at Ho Chi Minh City University of Technology and Education (HCMUTE) having the ability to apply IT in teaching, developing practical skills and building specialized teaching capacity after graduation. Keywords: Final thesis; Technical Education; TPACK. 1. MỞ ĐẦU hiện nay cũng chỉ mới tập chung nghiên cứu Khóa luận tốt nghiệp là công trình khoa về kiến thức nội dung kỹ thuật mà chưa đi học kết thúc chương trình đào tạo toàn khóa sâu nghiên cứu kiến thức sư phạm và công của sinh viên đại học khối ngành Sư phạm kỹ nghệ. Chính vì vậy, giải pháp thực hiện khóa thuật. Nó là sản phẩm nghiên cứu thực tế của luận tốt nghiệp trong chương trình đào tạo sinh viên về kiến thức công nghệ và sư phạm khối ngành Sư phạm kỹ thuật bậc đại học sau những năm tháng được đào tạo. Do đó, theo mô hình TPACK là hết sức cần thiết thông qua khóa luận tốt nghiệp có thể đánh trong giai đoạn hiện nay. giá được chất lượng của sinh viên khi ra Ở các nước Bắc Mỹ, mô hình TPACK trường. Đối với sinh viên khối ngành sư được ứng dụng rộng rãi trong giáo dục. Tại phạm kỹ thuật khóa luận tốt nghiệp phải thể các nước có nền giáo dục phát triển như: Mỹ, hiện được kiến thức nội dung kỹ thuật, kiến Đức, Úc, Phần Lan việc tích hợp kiến thức thức về sư phạm và kiến thức về công nghệ. vào chương trình đào tạo và huấn luyện giáo Nhưng thực tế đào tạo hiện nay cho thấy viên kỹ thuật là rất triệt để và hiệu quả. Ở phần lớn chương trình đào tạo sinh viên khối nước ta những năm gần đây, dạy học tích hợp ngành Sư phạm kỹ thuật chủ yếu trang bị không còn là vấn đề quá mới, đã có nhiều kiến thức về nội dung kỹ thuật mà chưa chú công trình nghiên cứu về dạy học tích hợp, trọng đến kiến thức sư phạm và kiến thức về ứng dụng mô hình TPACK vào dạy học, công nghệ. Vì vậy, mà khóa luận tốt nghiệp tiêu biểu trong các công trình nghiên cứu đó của sinh viên khối ngành Sư phạm kỹ thuật chúng ta phải kể đến nghiên cứu: Phát triển
2. phương tiện dạy học môn Thực tập điện tử cơ bản theo mô hình TPACK tại trường đại học Sư phạm Kỹ thuật Tp.HCM của TS. Bùi Văn Hồng – TS. Nguyễn Thị Lưỡng (2013) [2]. Trong các nghiên cứu về ứng dụng mô hình TPACK còn có nghiên cứu về tích hợp kiến thức về công nghệ trong chương trình đào tạo giáo viên kỹ thuật của TS. Bùi Văn Hồng (12/2013) [1]. Kết quả các nghiên cứu trên đã đáp ứng yêu cầu về đổi mới phương pháp dạy học, qua đó nâng cao chất lượng dạy học cho các môn học. Tuy nhiên, chưa có nghiên cứu nào đề cập đến tích hợp kiến thức vào khóa luận tốt nghiệp của sinh viên Hình 1. Cấu trúc của mô hình TPACK [23] khối ngành Sư phạm kỹ thuật. Từ cấu trúc của mô hình TPACK ở hình Với mục đích nêu lên đặc điểm của sinh 1 cho thấy, việc tích hợp ba loại kiến thức cơ viên khối ngành Sư phạm kỹ thuật và đặc bản đứng độc lập nhau làm xuất hiện các loại điểm của khóa luận tốt nghiệp dành cho sinh kiến thức mới nằm trong các vùng giao nhau. viên khối ngành Sư phạm kỹ thuật, đề xuất Trong đó: cấu trúc và qui trình thực hiện khóa luận tốt (1) Tại vùng giao nhau giữa kiến thức sư nghiệp phù hợp với những đặc điểm của sinh phạm (PK) với kiến thức nội dung chuyên viên, bài báo này trình bày kết quả nghiên môn (CK), kiến thức nội dung sư phạm cứu mô hình TPACK, khóa luận tốt nghiệp (PCK) được hình thành. Đây chính là ý thực hiện theo mô hình TPACK và kiểm tưởng về kiến thức sư phạm được sử dụng nghiệm kết quả thực nghiệm của giải pháp vào việc dạy học một nội dung chuyên môn thực hiện khóa luận tốt nghiệp trong chương cụ thể. trình đào tạo khối ngành Sư phạm kỹ thuật bậc đại học theo mô hình TPACK. (2) Tại vùng giao nhau giữa kiến thức công nghệ (TK) với kiến thức nội dung 2. GIẢI PHÁP THỰC HIỆN KHÓA chuyên môn (CK), kiến thức nội dung công LUẬN TỐT NGHIỆP TRONG CHƯƠNG nghệ (TCK) được hình thành. Đây là kiến TRÌNH ĐÀO TẠO KHỐI NGÀNH SƯ thức về mối quan hệ giữa nội dung và công PHẠM KỸ THUẬT BẬC ĐẠI HỌC nghệ. Tức là những kiến thức công nghệ THEO MÔ HÌNH TPACK được sử dụng vào việc dạy học một nội dung 2.1 Mô hình TPACK của Matthew J. chuyên môn cụ thể. Koehler (3) Tại vùng giao nhau giữa kiến thức TPACK (Technological Pedagogical công nghệ (TK) với kiến thức sự phạm (PK), Content Knowledge) đã được Mishra & kiến thức sư phạm công nghệ được hình Koehler (2006) phát triển và có cấu trúc như thành (TPK), trong đó nhấn mạnh sự tồn tại, minh họa ở hình 1 [3]. Mô hình này là sự tích thành phần và khả năng của các thiết bị công hợp có tính chất phức tạp của ba loại hình nghệ mới được sử dụng trong dạy học. Hay kiến thức khác nhau, bao bồm: kiến thức về nói cách khác, đây chính là kiến thức sư nội dung (CK), kiến thức về sư phạm (PK) phạm trong việc sử dụng công nghệ mới vào và kiến thức về công nghệ (TK). Do đó, quá trình dạy học. TPACK có thể được hiểu như sau: TPACK là (4) Cuối cùng, tại vùng giao nhau của ba sự tích hợp kiến thức nội dung, sư phạm và loại hình kiến thức trên đã hình thành kiến công nghệ. Sự tích hợp này nhằm nói đến thức nội dung công nghệ sư phạm (TPACK). khả năng của giáo viên về chuyên môn, sư Kết quả này là sự tích hợp năng lực của giáo phạm và công nghệ trong quá trình dạy học. viên trong QTDH. Thực chất của sự tích hợp
3. này là nhấn mạnh đến khả năng hiểu biết và với bất kỳ ai điều chỉnh mối quan hệ giữa ba thành phần Tính sư phạm: Khóa luận tốt nghiệp kiến thức đó của giáo viên. Hay nói cách dành cho sinh viên theo mô hình TPACK khác, một giáo viên kỹ thuật năng lực phải phải đảm bảo tính sư phạm, đó chính là khả nằm trong vùng giao thoa giữa nội dung năng hệ thống các nội dung, kiến thức chuyên môn, sư phạm và công nghệ. chuyên môn và công nghệ thành một bài 2.2 Đặc điểm khóa luận tốt nghiệp của giảng để có thể giảng dạy lại cho người khác. sinh viên khối ngành sư phạm kỹ Sinh viên phải có khả năng vận dụng các thuật phương tiện và phương pháp dạy học để có Với đặc điểm của ngành sư phạm kỹ thể thích nghi với các môi trường học tập thuật của trường đại hoc Sư phạm Kỹ thuật khác nhau của người học. Tp.HCM thì khóa luận tốt nghiệp của sinh Tính công nghệ thông tin: Việc ứng viên khối ngành Sư phạm Kỹ thuật phải có dụng công nghệ thông tin (CNTT) trong những đặc điểm tương ứng để có thể đánh giảng dạy, học tập và quản lý giáo dục đã giá được chất lượng đào tạo: đang được triển khai rộng rãi ở mọi loại hình Tính công nghệ: Khóa luận tốt nghiệp cơ sở đào tạo. Thậm chí, thiết bị CNTT đã thể hiện những kiến thức kỹ thuật đúc kết trở thành vật “bất ly thân” của rất nhiều giáo được của sinh viên, thể hiện ở nội dung kỹ viên và học sinh. Trong khóa luận tốt nghiệp, thuật mà sinh viên tiến hạnh nghiên cứu. sinh viên phải thiết kế bài tóm tắt, báo cáo sao cho dễ hiểu nhất và ấn tượng nhất đối với Tính sư phạm: Là một người giáo tất cả người nghe, sử dụng các thiết bị và viên tương lai, sinh viên phải thiết kế phải công cụ CNTT để truyền tải tốt nhất nội giảng và tham gia giảng dạy cho công trình dung KLTN. nghiên cứu của mình. 2.4 Cấu trúc nội dung của khóa luận tốt Tính công nghệ thông tin: Bằng ứng nghiệp dụng công nghệ thông tin vào quá trình dạy học nhằm nâng cao khả năng truyền tài nội dung kiến thức đến người học. Chương 1 Tổng quan Như vậy, khóa luận tốt nghiệp của sinh Chương 2 Cơ sở lý thuyết về nội dung viên khối ngành Sư phạm kỹ thuật có những chuyên môn kỹ thuật đặc điểm tính công nghệ, tính sư phạm phải Chương 3 Thiết kế bài giảng được tích hợp vào trong khóa luận tốt nghiệp và kết hợp với công nghệ thông tin nhằm gia Chương 4 Thực nghiệm tăng giá trị của nội dung công nghệ và nội dung sư phạm. Kết luận và kiến nghị 2.3 Đặc điểm khóa luận tốt nghiệp theo Tài liệu tham khảo mô hình TPACK Phụ lục Tính kỹ thuật, công nghệ: Công nghệ Hình 2. Cấu trúc nội dung KLTN đang thay đổi mọi khía cạnh của cuộc sống nên giáo dục phải cập nhật thời xuyên không Hiện này, với thời gian đào tạo nối tiếp thể để tụt lại phía sau. Công nghệ làm cho gồm: 3.5 năm học về chuyên ngành kỹ thuật sinh viên học tập và nghiên cứu trở nên thú và 1 năm rèn luyện nghiệp vụ sư phạm, sau vị hơn với những phương pháp mới lạ và thời gian đào tạo trên sinh viên tiến hành mang tính tương tác cao. Trong khóa luận tốt thực hiện khóa luận tốt nghiệp, kết thúc nghiệp tính công nghệ thể hiện ở khả năng chương trình đào tạo đại học khối ngành sư làm việc nhóm, sự trao đổi với giáo viên phạm kỹ thuật. Cấu trúc của khóa luận tốt hướng dẫn, sinh viên có thể học tập và nghiệp này giúp sinh viên có thể hình dung nghiên cứu ở bất cứ đâu và trao đổi hợp tác và có cái nhìn tổng quan hơn về khóa tốt
4. nghiệp phải thực hiện, dựa vào cấu trúc này Từ cấu trúc và qui trình thực hiện khóa sinh viên năm 2 có thể bước đầu hình thành luận tốt nghiệp của sinh viên khối ngành sư nên những ý tưởng về khóa luận và sinh viên phạm kỹ thuật theo mô hình TPACK, người năm 3 bắt đầu bắt tay vào bước đầu nghiên nghiên cứu đã đưa ra hai ví vụ minh họa để cứu và thực hiện. Đưa ra được cấu trúc nội kiểm nghiệm tính khả thi của đề tài. dung có tác dụng rất lớn trong việc cải thiện chất lượng của khóa luận tốt nghiệp dành cho sinh viên khối ngành sư phạm kỹ thuật hiện nay, giúp sinh viên đi đúng hướng và không quá thiên về kiến thức kỹ thuật mà không chú trọng đến kiến thức sư phạm, 2.5 Qui trình thực hiện khóa luận tốt nghiệp theo mô hình TPACK Bước 1: Chọn tên đề tài Biểu đồ 1. Mức độ khả thi của đề tài Bước 2: Thực hiện nghiên cứu về nội dung kỹ thuật Qua khảo sát cho thấy, đa phần các thầy cô tham gia khảo sát điều đồng ý với hướng Bước 3: Xây dựng hồ sơ dạy học nghiên cứu của đề tài: về cấu trúc 67% rất khả thi và 33% khả thi; về qui trình thực hiện Bước 4: Tổ chức dạy học có 58% rất khả thi và 42% khả thi; về thời điểm giao KLTN có 58% rất khả thi và 41% Bước 5: Đánh giá và hoàn chỉnh KLTN khả thi; về phiếu đánh giá của giáo viên phản biện có 83% rất khả thi và 17% khả thi; về Hình 3. Qui trình thực hiện KLTN phiếu đánh giá của hội đồng bảo vệ có 75% rất khả thi và 25% khả thi; về ví dụ minh họa Bước 1: Chọn tên đề tài: Sinh viên phải biết có 92% rất khả thi và 8% là khả thi. thế mạnh của mình về ngành học để lực chọn Với những đặc trưng riêng biệt của khối tên đề tài phù hợp với năng lực của bản thân. ngành sư phạm kỹ thuật đòi hỏi khóa luận tốt Lựa chọn tên đề tài càng sớm càng tốt. nghiệp cũng phải có những đặc điểm riêng Lựa chọn tên đề tài có hướng và mục tiêu rõ nhằm đảm bảo tính sư phạm, tính công nghệ ràng không nên chọn đề tài chung chung. và CNTT của KLTN và người nghiên cứu Tên đề tài có phạm vi nghiên cứu phù hợp, cũng phải xây dựng nên công cụ đánh giá không quá rộng. phù hợp với các đặc điểm đó. Bước 2: Thực hiện nghiên cứu về nội dung kỹ Qua kết quả kiểm nghiệm cho thấy, thuật: Sinh viên tìm kiếm tài liệu liên quan hướng dẫn sinh viên thực hiện khóa luận tốt đến lĩnh vực nghiên cứu, bắt tay vào nghiên nghiệp theo mô hình TPACK, giúp nâng cao cứu và viết nội dung kỹ thuật của đề tài. tay nghề của sinh viên khối ngành sư phạm Bước 3: Xây dựng hồ sơ dạy học: Viết bài kỹ thuật cả về chuyên môn kỹ thuật và kỹ giảng, bài tập, bài thực hành để chuẩn bị năng sư phạm, khả năng CNTT cũng dần cho công tác dạy học. được nâng cao. Thông qua vận dụng tích hợp Bước 4: Tổ chức dạy học: Sử dụng các kiến thức ở hai ví dụ minh họa cho thấy tính phương pháp dạy học, phương tiện dạy học hiệu quả của tích hợp, khẳng định tầm quan khác nhau để tiến hành dạy học phù hợp với trọng của từng loại kiến thức. từng đối tượng khác nhau. Bước 5: Đánh giá và hoàn chỉnh khóa luận tốt 3. KẾT LUẬN nghiệp: viết hoàn chỉnh khóa luận tốt nghiệp. Đề tài đã xây dựng được cấu trúc và qui 2.6 Kết quả kiểm nghiệm trình thực hiện khóa luận tốt nghiệp của sinh viên khối ngành Sư phạm kỹ thuật theo mô
5. hình TPACK một cách rõ ràng, giúp sinh phạm – công nghệ hay chỉ cần khối kiến thức viên có thể thực hiện khóa luận tốt nghiệp kỹ thuật – sư phạm. một cách một cách dễ dàng và thuận lợi hơn LỜI CẢM ƠN rất nhiều. Đồng thời, thông qua đề tài tác giả cũng đã góp phần giải quyết vấn đề đang tồn Trong suốt thời gian thực hiện đề tài: tại hiện nay trong ngành giáo dục đối với các “Giải pháp thực hiên khóa luận tốt nghiệp khối ngành Sư phạm kỹ thuật là khóa luận tốt trong chương trình đào tạo khối ngành sư nghiệp của sinh viên chỉ đi sâu nghiên cứu phạm kỹ thuật bậc đại học theo mô hình khối kiến thức kỹ thuật mà chưa chú trọng TPACK” ngoài nổ lực của bản thân, tôi đã đến khối kiến thức về sư phạm và công nghệ. nhận được sự khích lệ rất nhiều từ bạn bè và Thông qua đề tài, giúp giáo viên có thể đánh gia đình. Trước tiên, tôi xin chân thành gửi giá được chất lượng sinh viên khi ra trường, lời cám ơn đến cán bộ hướng dẫn khoa học có đảm bảo yêu cầu của một giáo viên kỹ PGS. TS. Thái Bá Cần, thầy đã tận tình chỉ thuật trong tương lai hay không. dạy, hướng dẫn tôi trong suốt quá trình thực hiện luận văn. Cám ơn TS. Bùi Văn Hồng đã Tuy nhiên đề tài cần được nghiên cứu hết lòng hỗ trợ và giúp đỡ, động viên tôi thêm để có thể đáp ứng và phù hợp hơn với hoàn thành đề tài này. Cuối cùng, tôi xin cám thực tế từng trường và từng sinh viên. Cụ thể ơn thầy trưởng phòng và các anh chị đồng có phải khóa luận tốt nghiệp nào của sinh nghiệp đã tạo điều kiện cho tôi hoàn thành viên cũng gồm khối kiến thức kỹ thuật – sư khóa học và luận văn kịp tiến độ. TÀI LIỆU THAM KHẢO [1] TS. Bùi Văn Hồng (2013), Tích hợp kiến thức công nghệ trong chương trình đào tạo giáo viên kỹ thuật, Tạp chí Thiết bị Giáo dục, số 100 (12/2013), tr 6-8. [2] TS. Bùi Văn Hồng – TS. Nguyễn Thị Lưỡng,(2013), Phát triển phương tiện dạy học môn thực tập điện tử cơ bản theo mô hình TPACK tại trường Đại học Sư phạm kỹ thuật Tp. Hồ Chí Minh, Tạp chí Thiết bị Giáo dục, số 92 (04/2013), tr 1-4. [3] Punya Mishra, Matthew J. Koehler (2006), Technological pedagogical content knowledge: a Framework for teacher knowledge, Teachers College Record Volume 108, Number 6, June 2006, tr. 1017–1054. Tác giả chịu trách nhiệm bài viết: Họ tên: Châu Thị Trân Đơn vị: Phòng Đào tạo Không chính quy - Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật Tp.HCM Điện thoại: 0902.607.422 Email: tranct@hcmute.edu.vn XÁC NHẬN CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN PGS. TS. Thái Bá Cần
6. BÀI BÁO KHOA HỌC THỰC HIỆN CÔNG BỐ THEO QUY CHẾ ĐÀO TẠO THẠC SỸ Bài báo khoa học của học viên có xác nhận và đề xuất cho đăng của Giảng viên hướng dẫn Bản tiếng Việt ©, TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT TP. HỒ CHÍ MINH và TÁC GIẢ Bản quyền tác phẩm đã được bảo hộ bởi Luật xuất bản và Luật Sở hữu trí tuệ Việt Nam. Nghiêm cấm mọi hình thức xuất bản, sao chụp, phát tán nội dung khi chưa có sự đồng ý của tác giả và Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP. Hồ Chí Minh. ĐỂ CÓ BÀI BÁO KHOA HỌC TỐT, CẦN CHUNG TAY BẢO VỆ TÁC QUYỀN! Thực hiện theo MTCL & KHTHMTCL Năm học 2017-2018 của Thư viện Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Tp. Hồ Chí Minh.