Giải pháp nâng cao chất lượng đào tạo nghề cho LĐNT tỉnh Bình Dương trong quá trình chuyển dịch cơ cấu lao động

Nội dung text: Giải pháp nâng cao chất lượng đào tạo nghề cho LĐNT tỉnh Bình Dương trong quá trình chuyển dịch cơ cấu lao động

1. GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG ĐÀO TẠO NGHỀ CHO LĐNT TỈNH BÌNH DƢƠNG TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU LAO ĐỘNG Phan Thanh Hà – Học viên cao học giáo dục học - Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP Hồ Chí Minh (Bài đăng trên Tạp chí Giáo dục và Xã hội, số 21 (81) tháng 11/ 2012, trang 43) Đào tạo nghề cho lao động (LĐNT) là một chính sách mang tính nhân văn sâu sắc của Đảng và Nhà nước ta; hiện nay, đất nước ta đang trong giai đoạn phát triển theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa, Tỉnh Bình Dương đang đặt trong bối cảnh phấn đấu trở thành tỉnh công nghiệp theo hướng hiện đại và phấn đấu đến năm 2020 là thành phố trực thuộc trung ương. Bên cạnh việc đầu tư cơ sở hạ tầng phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, nguồn nhân lực có tay nghề là một vấn đề đang được đặt ra hàng đầu tại Bình Dương. Công tác quy hoạch phát triển đô thị, chuyển đổi nông dân thuần túy sang thị dân, giải quyết việc làm cho đối tượng bị thu hồi đất, bộ đội xuất ngũ, nâng cao hiệu quả canh tác tại những khu vực thuần nông trên địa bàn tỉnh cần phải thiết phải xây dựng một lộ trình cụ thể và có những giải pháp đột phá để nâng cao chất lượng nguồn lao động có tay nghề nhằm phục vụ tại chỗ là một việc làm cấp thiết và quan trọng. 1. Công tác đào tạo nghề cho LĐNT ở tỉnh Bình Dƣơng: Trong những năm qua, công tác dạy nghề cho LĐNT trên địa bàn tỉnh đã được sự đồng thuận của các cấp, các ngành và người lao động, nhiều người LĐNT tích cực tham gia học nghề theo Đề án, đã có sự chuyển biến trong nhận thức của người LĐNT về việc học nghề; tạo điều kiện cho người lao động vùng nông thôn có nghề nghiệp để tìm kiếm việc làm, tự tạo việc làm. Sau khi tốt nghiệp các khóa học, người lao động được các doanh nghiệp, chủ cơ sở kinh doanh trên địa bàn tỉnh nhận vào làm việc với mức lương ổn định và cao hơn trước. Bên cạnh đó một số lao động có thể tự tạo việc làm, mở tiệm hành nghề tại điạ phương như các nghề: May gia dụng, cắt uốn tóc, chăm sóc hoặc trồng sinh vật cảnh, trồng nấm. Việc đào tạo đã trang bị cho LĐNTcó tay nghề, am hiểu được khoa học kỹ thuật, tự tạo việc làm hoặc tìm việc làm để góp phần cải thiện đời sống nông thôn, thực hiện có hiệu quả chương trình mục tiêu xóa đói giảm nghèo và giải quyết việc làm cho người lao động. Học nghề gắn liền với sản xuất, tạo điều kiện thuận lợi cho Phan Thanh Hà Trang 1
2. những học viên có trình độ văn hóa thấp tham gia học tập. Việc tổ chức dạy nghề cho LĐNT đã góp phần nâng tỷ lệ lao động qua đào tạo, tăng tỷ lệ sử dụng thời gian lao động ở nông thôn, từng bước chuyển dịch cơ cấu lao động theo hướng công nghiệp hoá. Song bên cạnh những mặt làm được vẫn còn một số mặt hạn chế cần rút kinh nghiệm một cách nghiêm túc. Để công tác đào tạo nghề cho LĐNT của tỉnh đạt chất lượng và hiệu quả, đào tạo đúng đối tượng, không lãng phí ngân sách nhà nước; tạo điều kiện cho bà con nông dân tại vùng nông thôn, vùng bị thu hồi đất canh tác, bộ đội xuất ngũ được học nghề và tự tạo việc làm; thiết nghĩ cần phải có những giải pháp thật cụ thể mang tính chất đột phá. 2. Thực trạng chất lƣợng đào tạo nghề ngắn hạn cho LĐNT ở tỉnh Bình Dƣơng Về công tác tuyển sinh và tư vấn học nghề cho LĐNT: Nhìn chung, các ngành nghề đào tạo của tỉnh tương đối đa dạng, phần lớn các cơ sở dạy nghề chỉ đào tạo theo nhu cầu của người học, học viên đăng ký đúng sỉ số, Phòng Lao động – Thương binh và Xã hội chủ động liên hệ các đơn vị để tổ chức đào tạo. Tuy nhiên, một số học viên đăng ký tham gia các lớp học chỉ để biết và họ tranh thủ thời gian rãnh rỗi, tham gia khóa học chỉ để nhận kinh phí bồi dưỡng do nhà nước hỗ trợ. Điều này đã gây lãng phí rất lớn đối với nguồn ngân sách của nhà nước. Về điều kiện đảm bảo qui mô và chất lượng đào tạo: + Mạng lưới cơ sở đào tạo nghề của tỉnh: Đến nay toàn tỉnh có 51 cơ sở dạy nghề (1 trường Đại học có tham gia giảng dạy trình độ cao đẳng nghề, 5 trường cao đẳng nghề, 8 trường trung cấp nghề và 37 trung tâm hoặc các công ty có tham gia dạy nghề). Trong đó, các cơ sở dạy nghề tham gia công tác đào tạo nghề cho LĐNT chỉ bao gồm các trường trung cấp nghề, trung tâm dạy nghề cấp huyện và một số trung tâm giới thiệu việc làm của các đoàn thể được giao nhiệm vụ dạy nghề. + Cơ sở vật chất, trang thiết bị của các đơn vị: Việc xây dựng cơ sở vật chất khi thực hiện không có sự tham gia góp ý của cơ quan chuyên môn về dạy nghề nên mô hình xây dựng không đúng qui cách (đa phần theo mô hình của trường trung học phổ thông); trang thiết bị nhìn chung còn thiếu và lạc hậu. Phan Thanh Hà Trang 2
3. + Mục tiêu và nội dung chương trình đào tạo: Chưa phù hợp với thực tiễn, tính hiện đại và tính liên thông, chưa cân đối giữa số giờ lý thuyết và thực hành, giữa kiến thức liên quan và kiến thức chuyên ngành. Người học sau khi tốt nghiệp chưa đáp ứng được mục tiêu đào tạo đã xác định. Giáo trình, tài liệu giảng dạy: đa phần các đơn vị tự tổ chức biên soạn, thẩm định nhưng phần đông các thành viên trong hội đồng thẩm định là cán bộ quản lý, thiếu chuyên gia kinh nghiệp, thiếu những giáo viên có năng lực sư phạm nghề. Do vậy, hội đồng của đơn vị chỉ thẩm định qua loa, sơ sài chưa đánh giá được chất lượng của giáo trình, tài liệu giảng dạy. + Phương pháp giảng dạy: chưa được đổi mới và vận dụng một các linh hoạt vào từng tiết học, bài học cụ thể, chủ yếu tập trung vào thuyết giảng và ghi chép là chính. + Đội ngũ giáo viên chưa đủ về số lượng và chất lượng chưa đảm bảo (cả về năng lực chuyên môn và nghiệp vụ sư phạm). + Công tác kiểm tra, đánh giá chỉ mang tính chủ quan, chưa xác định được tiêu chuẩn kỹ năng nghề nghiệp của người học, sau khi tốt nghiệp khó tham gia vào thị trường lao động. 3. Giải pháp nâng cao chất lƣợng đào tạo nghề cho LĐNT tỉnh Bình Dƣơng trong quá trình chuyển dịch cơ cấu lao động Sau khi nghiên cứu và phân tích, người nghiên cứu nhận thấy chất lượng dạy học nói chung và chất lượng dạy nghề nói riêng do nhiều yếu tố tạo nên, chúng có mối quan hệ biện chứng với nhau, như: mục tiêu, chương trình đào tạo, đội ngũ giáo viên và phương pháp dạy học, học sinh và cơ sở vật chất, công tác tổ chức quản lý, cũng như mối quan hệ giữa đào tạo và sử dụng lao động. Do vậy người nghiên cứu xin đưa ra các giải pháp sau nhằm nâng cao chất lượng đào tạo nghề cho LĐNT ở tỉnh Bình Dương trong quá trình chuyển dịch cơ cấu lao động: Một là, tiến hành xây dựng hoặc biên soạn lại nội dung đào tạo nghề theo hướng tích hợp và tăng cường kỹ năng thực hành. Hai là, cần đổi mới phương pháp đào tạo nghề theo hướng tích cực và dạy thực hành theo nhóm và kết hợp các phương pháp một cách hài hòa. Phan Thanh Hà Trang 3
4. Ba là, cần phải bồi dưỡng năng lực sư phạm và kỹ năng nghề cho đội ngũ giáo viên đã có; ưu tiên tuyển chọn giáo viên tốt nghiệp từ các trường nghề hoặc là nghệ nhân, người có tay nghề cao đã qua bồi dường nghiệp vụ sư phạm dạy nghề. Bốn là, tiến hành xây dựng bộ tiêu chí kiểm tra - đánh giá (Chuẩn đầu ra) cho từng ngành nghề đang được đào tạo trong đề án đào tạo nghề cho LĐNT ở tỉnh Bình Dương. 4. Kết luận: Tóm lại, để tránh tình trạng người lao động nông thôn sau khi tham gia các lớp học chỉ “để biết, để vui, rồi để đó”, không tìm được việc làm và tiếp tục thất nghiệp; các đơn vị đào tạo, cơ quan chức năng khi quản lý đề án chỉ tuyển sinh và dạy cho đủ chỉ tiêu, giải ngân cho hết ngân sách được phân bổ, , Điều này gây lãng phí quá lớn! Đối với một đất nước còn đang phát triển, dân ta còn quá nghèo như hiện nay, việc sử dụng ngân sách phải thật sự đúng mục đích (đúng người, đúng việc), đừng để tình trạng đất nước cứ nghèo và nghèo mãi như vậy. Bài toán nguồn nhân lực để phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa – hiện đại hóa đất nước không phải là một bài toán quá khó, không có lời giải, chúng ta hãy giải nó bắt đầu từ những toán tử và phép toán đơn giản nhất. Đâu phải ai cũng có điều kiện học tập để trở thành những người lao động có kỹ thuật cao, rồi làm thầy thiên hạ, hãy quan tâm đến cái nôi xuất thân của ta - những người nông dân tay lắm chân bùn gần gủi. Đề án đào tạo nghề cho lao động nông thôn của cả nước nói chung và của tỉnh Bình Dương nói riêng là một chính sách hoàn toàn đúng đắn của Đảng và Nhà nước ta, nhưng để Đề án được thực hiện đúng nghĩa của nó, cần phải được tập trung nghiên cứu giải quyết thật cụ thể./. Tài liệu tham khảo 1. Trần Khánh Đức, Giáo dục và phát triển nguồn nhân lực trong thế kỷ 21, NXB Giáo dục, Hà Nội, 2010. 2. Thùy Linh – Việt Trinh (Sưu tầm và hệ thống hóa), Chiến lược phát triển dạy nghề và qui trình kiểm định chất lượng dạy nghề 2012, NXB Lao động, 2012. 3. Quý Long – Kim Thư (Sưu tầm và hệ thống hóa), Hệ thống tiêu chí, tiêu chuẩn kiểm định chất lượng trung tâm dạy nghề và trách nhiệm quản lý nhà nước về dạy nghề, NXB Lao động, 2010. Phan Thanh Hà Trang 4
5. 4. Dương Thiệu Tống, Trắc nghiệm và đo lường thành quả học tập, NXB Khoa học xã hội, 1995 Tóm tắt Đề án đào tạo nghề cho lao động nông thôn của cả nước nói chung và của tỉnh Bình Dương nói riêng là một chính sách hoàn toàn đúng đắn của Đảng và Nhà nước ta, nhưng để Đề án được thực hiện đúng nghĩa của nó, cần phải được tập trung nghiên cứu giải quyết thật cụ thể. Sau khi nghiên cứu về chất lượng dạy học nói chung và chất lượng dạy nghề nói riêng, người nghiên cứu xin đưa ra các giải pháp sau nhằm nâng cao chất lượng đào tạo nghề cho LĐNT ở tỉnh Bình Dương trong quá trình chuyển dịch cơ cấu lao động. Phan Thanh Hà Trang 5
6. BÀI BÁO KHOA HỌC THỰC HIỆN CÔNG BỐ THEO QUY CHẾ ĐÀO TẠO THẠC SỸ Bài báo khoa học của học viên có xác nhận và đề xuất cho đăng của Giảng viên hướng dẫn Bản tiếng Việt ©, TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT TP. HỒ CHÍ MINH và TÁC GIẢ Bản quyền tác phẩm đã được bảo hộ bởi Luật xuất bản và Luật Sở hữu trí tuệ Việt Nam. Nghiêm cấm mọi hình thức xuất bản, sao chụp, phát tán nội dung khi chưa có sự đồng ý của tác giả và Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP. Hồ Chí Minh. ĐỂ CÓ BÀI BÁO KHOA HỌC TỐT, CẦN CHUNG TAY BẢO VỆ TÁC QUYỀN! Thực hiện theo MTCL & KHTHMTCL Năm học 2016-2017 của Thư viện Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Tp. Hồ Chí Minh.