Giải pháp liên kết đào tạo giữa cơ sở dạy nghề với doanh nghiệp

Nội dung text: Giải pháp liên kết đào tạo giữa cơ sở dạy nghề với doanh nghiệp

1. BÀI BÁO KHOA HỌC
2. GIẢI PHÁP LIÊN KẾT ĐÀO TẠO GIỮA CƠ SỞ DẠY NGHỀ VỚI DOANH NGHIỆP TẠ THỊ THU PHƢƠNG Lớp GDH 11B – ĐH Sư phạm Kỹ thuật Tp HCM Tóm tắt : Bài viết đề cập đến thực trạng về liên kết giữa cơ sở dạy nghề với doanh nghiệp hiện nay đứng từ phía cơ sở dạy nghề và doanh nghiệp. Trên cơ sở phân tích những nguyên nhân chủ quan và khách quan, ngƣời nghiên cứu đã đề xuất một số giải pháp đẩy mạnh sự liên kết giữa cơ sở dạy nghề và doanh nghiệp nhằm nâng cao chất lƣợng đào tạo. Qua bài viết, ngƣời nghiên cứu nhận định nguyên nhân không chỉ từ phía nhà trƣờng hay doanh nghiệp mà bao gồm cả nhà trƣờng, doanh nghiệp và xã hội. Từ đó, các giải pháp cũng mang tính toàn diện với sự hợp tác chặt chẽ giữa cơ sở dạy nghề, doanh nghiệp và xã hội. Abstract Article refers linkage between vocational college and company. After analyzing the causes of subjective and objective, researchers proposed measures to strengthen that linkage which improve the quality of training. Studier identified the causes not only from the home or business but also from social. Therefore, the solution is combination of vocational college, company and society. 1. Thực trạng về sự liên kết giữa cơ sở dạy nghề với doanh nghiệp. Hiện nay, ngày càng nhiều sinh viên ra trƣờng không có việc làm hoặc làm việc không đúng chuyên môn. Trong khi đó rất nhiều doanh nghiệp vẫn đang thiếu nguồn lao động cả về chất lƣợng lẫn số lƣợng. Điều này cho thấy cung chƣa đáp ứng đƣợc cầu. Trong nền kinh tế thị trƣờng, doanh nghiệp đang đứng trƣớc nhiều thách thức, mở rộng sản xuất, đổi mới công nghệ nhƣng lại thiếu hụt trầm trọng đội ngũ lao động có tay nghề cao. Song song đó các cơ sở dạy nghề cũng đang trăn trở để tìm chỗ đứng và khẳng định thƣơng hiệu của mình. Để tồn tại thì các cơ sở dạy nghề cũng phải đáp ứng đƣợc nhu cầu lao động của các doanh nghiệp về chất
3. lƣợng lẫn số lƣợng. Cần phải có sự liên kết chặt chẽ giữa nhà trƣờng với doanh nghiệp, đây là không chỉ là cầu nối giữa nhà tuyển dụng với sinh viên mà còn là cơ hội để nhà trƣờng tìm hiểu nhu cầu của doanh nghiệp nhằm đào tạo đáp ứng nhu cầu của doanh nghiệp hơn. Trƣớc tình hình đó, nhà nƣớc cũng đã có chủ trƣơng đào tạo gắn với nhu cầu phát triển kinh tế xã hội của đất nƣớc. Văn kiện đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI đã định hƣớng phát triển giáo dục và đào tạo trong thời gian tới là: “định hình quy mô giáo dục và đào tạo, điều chỉnh cơ cấu đào tạo, nhất là cơ cấu các cấp học, ngành nghề và cơ cấu theo lãnh thổ phù hợp với nhu cầu phát triển nguồn nhân lực phục vụ phát triển kinh tế xã hội”. Văn kiện đại hội đảng khóa XI cũng đã chỉ đạo: “Đẩy mạnh đào tạo nghề theo nhu cầu phát triển của xã hội; có cơ chế và chính sách thiết lập mối liên kết chặt chẽ giữa các doanh nghiệp với cơ sở đào tạo” [1]. Chiến lƣợc phát triển nhân lực việt nam thời kì 2011 – 2020 yêu cầu: “phải chuyển nhanh hệ thống đào tạo nhân lực sang hoạt động theo cơ chế đào tạo theo nhu cầu xã hội và thị trƣờng nhất là các ngành nghề trọng điểm.”[2]. Tuy nhiên, trên thực tế sự liên kết vẫn còn lỏng lẻo, các doanh nghiệp chƣa thực sự quan tâm và mặn mà với các cơ sở dạy nghề. Các cơ sở dạy nghề chủ yếu vẫn đào tạo theo cung của mình chứ không đáp ứng nhu cầu của các doanh nghiệp. Trong báo cáo của đại hội đảng bộ lần thứ XI cũng nêu ra một số tồn tại hạn chế: - Chất lƣợng giáo dục đào tạo chƣa đáp ứng đƣợc nhu cầu phát triển, đào tạo nguồn nhân lực trình độ cao vẫn còn hạn chế, chƣa đẩy mạnh đào tạo đáp ứng nhu cầu xã hội. Sinh viên khi đƣợc các doanh nghiệp tiếp nhận thì bị than phiền không đủ năng lực, phải đào tạo lại. Đội ngũ nhân lực đƣợc đào tạo hằng năm không nhỏ, nhƣng vẫn chƣa thể đáp ứng nhu cầu của các doanh nghiệp. Một bộ phận học sinh, sinh viên tốt nghiệp ra trƣờng vẫn khó tìm việc vì trình độ, kỹ năng nghề yếu, không sát với yêu cầu doanh nghiệp. Điều đó có nguyên nhân từ nội dung, chƣơng trình nặng nề, dàn trải; cơ sở vật chất, trang thiết bị máy móc phục vụ cho giảng dạy, học tập còn lạc hậu; phƣơng pháp dạy và học chuyển biến chậm, thời gian thực hành ít - Chƣơng trình, nội dung, phƣơng pháp còn lạc hậu, đổi mới chậm, chƣa đáp ứng đƣợc yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nƣớc. Cơ cấu ngành, nghề vẫn chƣa phù hợp; chƣa bổ sung thƣờng xuyên các nghề đào tạo mới theo yêu cầu của
4. thị trƣờng lao động; thiếu lao động kỹ thuật trình độ cao cung cấp cho các doanh nghiệp thuộc các ngành kinh tế mũi nhọn, ngành kinh tế trọng điểm và cho xuất khẩu lao động. Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên, ngƣời nghiên cứu phân tích và đƣa ra một số nguyên nhân sau: Thứ nhất, cơ sở dạy nghề chƣa thực sự quan tâm đến việc làm của sinh viên sau khi ra trƣờng, coi đây là phạm vi nằm ngoài trách nhiệm của nhà trƣờng. Vì vậy, chƣa nhìn nhận thẳng vào vấn đề là sản phẩm đào tạo của cơ sở mình có đáp ứng đƣợc nhu cầu của thị trƣờng hay không. Thứ hai, sự liên kết giữa cơ sở dạy nghề với doanh nghiệp còn lỏng lẻo và chƣa tạo đƣợc sự liên kết có tính lâu dài và bền vững. Cơ sở dạy nghề vẫn chƣa thực sự quan tâm nắm bắt nhu cầu của các doanh nghiệp, nếu có thì cũng chỉ là tìm hiểu nhu cầu trên lý thuyết, chứ chƣa điều tra nhu cầu thực tế tại các doanh nghiệp. Hiện nay số lƣợng sinh viên vào đại học rất lớn, các cơ sở dạy nghề chỉ chú trọng tuyển sinh cho đủ chỉ tiêu của nhà trƣờng hoặc tập trung nâng cao chỉ tiêu trong tuyển sinh các nghề chứ chƣa thực sự quan tâm, điều tra nắm bắt các nhu cầu các doanh nghiệp. Ngƣợc lại, mặc dù biết là sau khi tiếp nhận sinh viên họ phải đào tạo lại nhƣng doanh nghiệp cũng không mấy mặn mà với các cơ sở dạy nghề vì nhiều nguyên nhân nhƣng chủ yếu là do nhận thức chƣa đúng về sự liên kết đào tạo với các cơ sở dạy nghề của các doanh nghiệp. Họ thấy chi phí đào tạo cao mà lại không đem lại lợi ích thực tế gì cho các doanh nghiệp. Thứ ba, chƣơng trình đào tạo còn thiếu sự cân đối giữa hàm lƣợng lý thuyết và thực hành; phƣơng pháp đào tạo chƣa đƣợc đổi mới, sinh viên ít đƣợc tiếp cận với công việc thực tế. thời gian thực tập ở các doanh nghiệp ngắn, sinh viên không đƣợc va chạm với thực tế công việc nhiều. Trong số những nguyên nhân trên thì nguyên nhân mang tính quyết định và chủ chốt nhất là chƣa có sự liên kết chặt chẽ giữa cơ sở dạy nghề và doanh nghiệp dẫn tới cung không đáp ứng đƣợc cầu, nguồn lao động vừa thừa lại vừa thiếu. 2. Giải pháp đẩy mạnh sự liên kết giữa cơ sở dạy nghề với doanh nghiệp. Để nâng cao đƣợc sự liên kết giữa các cơ sở dạy nghề với doanh nghiệp nhằm nâng cao hiệu quả đào tạo ngƣời nghiên cứu đƣa ra một số giải pháp:
5. Thứ nhất, Phát triển hệ thống thông tin giữa cơ sở dạy nghề với doanh nghiệp. - Thiết kế mạng lƣới thông tin về nhu cầu cung cầu giữa cơ sở dạy nghề với doanh nghiệp. Các doanh nghiệp phải thƣờng xuyên cung cấp thông tin về nhu cầu lao động với những tiêu chí về trình độ, cấp độ kĩ năng, số lƣợng và có phản hồi ngƣợc lại với cơ sở dạy nghề về chất lƣợng đào tạo của các cơ sở dạy nghề. - Các cơ sở dạy nghề cũng phải thƣờng xuyên cung cấp thông tin về năng lực đào tạo và các nghề đào tạo của cơ sở mình cho các doanh nghiệp. - Cơ sở dạy nghề và doanh nghiệp cùng thảo luận bàn bạc nhằm xác định đúng mục tiêu, đối tƣợng, biên soạn giáo trình đào tạo phù hợp, rõ ràng, chi tiết, cụ thể nhằm nâng cao chất lƣợng và hiệu quả đào tạo đáp ứng đƣợc nhu cầu của các doanh nghiệp. Thứ hai, phát triển các hình thức tổ chức thực hành, thực tập nghề tại doanh nghiệp - Cơ sở dạy nghề và doanh nghiệp phải cùng bàn bạc cụ thể về kế hoạch và tiến độ thực tập của sinh viên tại các doanh nghiệp nhằm đem lại hiệu quả đào tạo cho các cơ sở dạy nghề và lợi ích cho các doanh nghiệp sử dụng lao động. - Cho học sinh tại các cơ sở dạy nghề đƣợc thực tập nghề, thực tập tốt nghiệp, tham gia một phần vào quy trình sản xuất thực tế của các doanh nghiệp. - Thƣờng xuyên cho giáo viên tham quan thực tế, tham gia vào việc chuyển giao công nghệ các máy móc, thiết bị hoặc công trình mới có liên quan đến ngành nghề đào tạo tại doanh nghiệp. - Thƣờng xuyên kiểm tra đánh giá việc liên kết đào tạo giữa cơ sở dạy nghề và doanh nghiệp nhằm kịp thời điều chỉnh những sai sót, đảm bảo hiệu quả liên kết. Thứ ba, thành lập các trung tâm nghiên cứu và đào tạo ngay trong cơ sở dạy nghề phục vụ nhu cầu của doanh nghiệp với sự phối hợp của cơ sở dạy nghề và doanh nghiệp. Doanh nghiệp cung cấp các thiết bị, máy móc mới nhằm phục vụ công tác nghiên cứu của cơ sở dạy nghề phù hợp với nhu cầu của doanh nghiệp. Thứ tư, thành lập bộ phận chuyên trách về liên kết đào tạo giữa cơ sở dạy nghề với doanh nghiệp nhằm tổ chức, theo dõi, kiểm tra công tác liên kết đào tạo. Đồng thời là cầu nối giữa ngƣời lao động và doanh nghiệp sử dụng lao động trong việc giới thiệu việc làm và nhu cầu tuyển dụng lao động.
6. Tài liệu tham khảo 1. Đảng cộng sản Việt Nam, Văn kiện đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI, Hà Nội (2011). 2. Đảng cộng sản Việt Nam, Chiến lƣợc phát triển kinh tế - xã hội 2011 - 2020, Hà Nội (2011). 3. Trịnh Thị Mai Hoa, “Liên kết đào tạo giữa nhà trường đại học với doanh nghiệp ở Việt Nam” Tạp chí khoa học ĐHQGHN, Kinh tế - Luật 24 (2008) 30 – 34 4. Trần Anh Tài, “Gắn đào tạo với sử dụng, nhà trường với doanh nghiệp”, Tạp chí khoa học ĐHQGHN, Kinh tế và Kinh doanh 25 (2009) 77-80 Tạ Thị Thu Phƣơng Hƣớng dẫn khoa học Lớp GDH 11B ĐH Sƣ phạm kỹ thuật Tp Hồ Chí Minh TS. Nguyễn Trần Nghĩa
7. BÀI BÁO KHOA HỌC THỰC HIỆN CÔNG BỐ THEO QUY CHẾ ĐÀO TẠO THẠC SỸ Bài báo khoa học của học viên có xác nhận và đề xuất cho đăng của Giảng viên hướng dẫn Bản tiếng Việt ©, TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT TP. HỒ CHÍ MINH và TÁC GIẢ Bản quyền tác phẩm đã được bảo hộ bởi Luật xuất bản và Luật Sở hữu trí tuệ Việt Nam. Nghiêm cấm mọi hình thức xuất bản, sao chụp, phát tán nội dung khi chưa có sự đồng ý của tác giả và Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP. Hồ Chí Minh. ĐỂ CÓ BÀI BÁO KHOA HỌC TỐT, CẦN CHUNG TAY BẢO VỆ TÁC QUYỀN! Thực hiện theo MTCL & KHTHMTCL Năm học 2016-2017 của Thư viện Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Tp. Hồ Chí Minh.