Định hướng nghề nghiệp của sinh viên chuyên ngành thư viện-thông tin học, trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn TP. Hồ Chí Minh

Nội dung text: Định hướng nghề nghiệp của sinh viên chuyên ngành thư viện-thông tin học, trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn TP. Hồ Chí Minh

1. Nghiïn cûáu - Trao àöíi ÀÕNH HÛÚÁNG NGHÏÌ NGHIÏÅP CUÃA SINH VIÏN CHUYÏN NGAÂNH THÛ VIÏÅN-THÖNG TIN HOÅC, TRÛÚÂNG ÀAÅI HOÅC KHOA HOÅC XAÄ HÖÅI VAÂ NHÊN VÙN THAÂNH PHÖË HÖÌ CHÑ MINH ThS Buâi Haâ Phûúng Trûúâng Àaåi hoåc KHXH&NV Tp. Höì Chñ Minh Toám tùæt: Trònh baây möåt söë neát chung vïì muåc tiïu chûúng trònh àaâo taåo hiïån nay cuãa Khoa Thû viïån-Thöng tin hoåc, Trûúâng Àaåi hoåc Khoa hoåc Xaä höåi vaâ Nhên vùn Tp. Höì Chñ Minh. Phên tñch hiïån traång àõnh hûúáng nghïì nghiïåp cuãa sinh viïn sau thúâi gian hoåc têåp taåi Trûúâng. Àïì xuêët möåt söë biïån phaáp goáp phêìn höî trúå sinh viïn hònh thaânh àõnh hûúáng nghïì nghiïåp àöëi vúái ngaânh Thû viïån-Thöng tin hoåc. Tûâ khoáa: Àõnh hûúáng nghïì nghiïåp; Thû viïån-Thöng tin hoåc; muåc tiïu àaâo taåo; sinh viïn ngaânh Thû viïån-Thöng tin hoåc. Career orientation of students major in Library and Information Science at the Ho Chi Minh City University of Social Sciences and Humanities Summary: Introducing main objectives of the training programs of the Faculty of Library and Information Science at the Ho Chi Minh City University of Social Sciences and Humanities. Analyzing the current career orientation of the students majoring in Library and Information Science. Suggesting solutions to support students to build careers in the field of Library and Information Science. Keywords: Career orientation; Library - Information Science; training objectives; students major in Library and Information Science. Àùåt vêën àïì 1. Àöi neát vïì muåc tiïu chûúng trònh àaâo Hiïån nay, trïn thïë giúái cuäng nhû úã Viïåt Nam taåo chuyïn ngaânh TV-TTH ngaânh hoåc Thû viïån-Thöng tin hoåc (TV-TTH) Trong hêìu hïët chûúng trònh àaâo taåo chuyïn àaä vaâ àang àûúåc àaâo taåo úã nhiïìu bêåc hoåc khaác ngaânh TV-TTH àïìu bao göìm muåc tiïu àaâo taåo nhau. Nhiïìu trûúâng àaåi hoåc, trong àoá coá cuäng nhû caác cú höåi nghïì nghiïåp nhùçm giuáp SV Trûúâng Àaåi hoåc KHXH&NV Tp. Höì Chñ coá caái nhòn bao quaát vaâ töíng quan vïì ngaânh hoåc Minh àang àaâo taåo bêåc thaåc syä vaâ cûã nhên maâ mònh àang theo àuöíi. TV-TTH. Ngoaâi viïåc àaáp ûáng nhu cêìu thûåc Muåc tiïu chung cuãa chûúng trònh àaâo taåo cûã tiïîn trïn cú súã àaãm baão muåc tiïu àaâo taåo cuãa nhên chuyïn ngaânh TV-TTH laâ: coá phêím chêët chûúng trònh vïì kiïën thûác, kyä nùng, thaái àöå chñnh trõ vaâ àaåo àûác nghïì nghiïåp töët, coá nùng cho ngûúâi hoåc, thò viïåc giaáo duåc niïìm àam lûåc giaãi quyïët caác cöng viïåc thuöåc lônh vûåc mï, tònh yïu nghïì nghiïåp àöëi vúái ngûúâi hoåc chuyïn mön, àaáp ûáng yïu cêìu höåi nhêåp khu vûåc coân laâ möåt trong nhûäng vêën àïì cêìn àûúåc quan vaâ quöëc tïë. SV töët nghiïåp coá àuã trònh àöå chuyïn têm. Àiïìu naây coá yá nghôa rêët lúán àöëi vúái viïåc mön vaâ nùng lûåc laâm cöng taác nghiïn cûáu, giaãng àõnh hûúáng nghïì nghiïåp cuãa ngûúâi hoåc noái daåy trong lônh vûåc TT-TV hoùåc àaãm nhêån cöng riïng vaâ muåc tiïu cuãa ngaânh hoåc noái chung. viïåc trong caác thû viïån, cú quan thöng tin Dûåa trïn kïët quaã phên tñch söë liïåu tûâ cuöåc (TV, CQTT), töí chûác kinh tïë, cú súã giaáo duåc- khaão saát sinh viïn (SV) nùm cuöëi cûã nhên àaâo taåo vaâ caác töí chûcá khaác coá liïn quan àïën TV-TTH, baâi viïët trònh baây bûác tranh töíng thïí cöng taác thöng tin-tû liïåu. Ngûúâi coá bùçng cûã vïì thûåc traång àõnh hûúáng nghïì nghiïåp cuãa SV nhên khoa hoåc TT-TV coá thïí hoåc tiïëp chûúng chuyïn ngaânh naây sau quaá trònh hoåc têåp vaâ reân trònh àaâo taåo sau àaåi hoåc theo chuyïn ngaânh àaä luyïån taåi Trûúâng. àaâo taåo hoùåc caác ngaânh liïn quan. 26 THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 4/2015
2. Nghiïn cûáu - Trao àöíi Muåc tiïu cuå thïí cuãa chûúng trònh àaâo taåo cûã Baâi viïët töíng húåp, phên tñch kïët quaã nhên chuyïn ngaânh TV-TTH bao göìm: khaão saát 49 sinh viïn nùm cuöëi (34/49: nguyïån - Vïì kiïën thûác: göìm coá kiïën thûác cú baãn vïì voång 1- chiïëm 69,4%; 14/49: nguyïån khoa hoåc xaä höåi vaâ nhên vùn, kiïën thûác nïìn taãng vongå 2- chiïmë 28,6%; 1/49: tuyïní thùng-è chiïmë 2,0%) vïì ûáng duång cöng nghïå thöng tin trong hoaåt cuãa Trûúâng (vúái viïåc khaão saát bùçng baãng hoãi) àöång TT-TV; kiïën thûác chuyïn sêu vïì viïåc thu nhùçm tòm hiïíu nhêån thûác cuãa SV tûâ khi vaâo thêåp, xûã lyá, töí chûác, khai thaác nguöìn taâi nguyïn Trûúâng cho àïën khi töët nghiïåp ngaânh hoåc thöng tin vaâ cung cêëp thöng tin cho moåi àöëi TV-TTH, nùæm àûúåc àõnh hûúáng nghïì nghiïåp tûúång coá nhu cêìu; kiïën thûác cú baãn vïì töí chûác, cuãa SV, tûâ àoá àïì xuêët möåt söë giaãi phaáp cho SV quaãn lyá hoaåt àöång TT-TV trong caác TV, CQTT vïì àõnh hûúáng nghïì nghiïåp sau khi ra trûúâng. hoùåc caác töí chûác khaác; sûã duång àûúåc ñt nhêët möåt 2. Kïët quaã khaão saát vaâ àaánh giaá ngoaåi ngûä. Nöåi dung phiïuë khaão saát göìm coá möåt söë nöåi - Vïì nùng lûåc nhêån thûác, tû duy, kyä nùng dung cú baãn sau: nhûäng yïëu töë taác àöång àïën viïåc thûåc haânh: coá nùng lûåc nhêån tûác töët àïí giaãi choån ngaânh hoåc cuãa SV; kïët quaã hoåc têåp cuãa SV quyïët caác vêën àïì chuyïn mön; coá kyä nùng nghïì trong quaá trònh hoåc têåp; dûå àõnh nêng cao trònh nghiïåp cú baãn: thu thêåp, xûã lyá, khai thaác, cung àöå; dûå àõnh laâm viïåc trong TV, CQTT, Dûúái cêëp vaâ tû vêën thöng tin; kyä nùng giao tiïëp; kyä àêy laâ kïët quaã khaão saát vaâ möåt söë àaánh giaá. nùng laâm viïåc theo nhoám vaâ laâm viïåc àöåc lêåp; kyä nùng tûå nghiïn cûáu vaâ tûå hoåc; coá khaã nùng 2.1. Nhûäng yïëu töë aãnh hûúãng àïën viïåc lûåa tû duy saáng taåo. choån ngaânh hoåc - Vïì phêím chêët: coá phêím chêët chñnh trõ vaâ Coá rêët nhiïìu yïëu töë aãnh hûúãng àïën viïåc lûåa àaåo àûác nghïì nghiïåp töët, coá baãn lônh nghïì choån ngaânh hoåc cuãa SV chuyïn ngaânh nghiïåp, coá yá thûác phuåc vuå cöång àöìng, coá tinh TV-TTH, nhû: súã thñch caá nhên, sûå taác àöång thêìn cêìu tiïën vaâ coá khaã nùng thñch ûáng cao vúái cuãa möi trûúâng bïn ngoaâi, gia àònh, baån beâ, möi trûúâng laâm viïåc àa daång vaâ luön thay àöíi. thêìy cö vaâ caác yïëu töë khaác. Nhûäng kïnh thöng Àùåc biïåt, àiïìu maâ nhaâ trûúâng, khoa, caác cú tin khaác nhau cuäng phêìn naâo aãnh hûúãng àïën súã àaâo taåo noái chung vaâ SV quan têm chñnh laâ quyïët àõnh choån ngaânh hoåc cuãa SV, bao göìm: cú höåi nghïì nghiïåp. Cûã nhên ngaânh TV-TTH coá caác kïnh tû vêën tuyïín sinh cuãa trûúâng, cêím thïí àaãm nhiïåm caác cöng viïåc vaâ võ trñ cöng taác nang tuyïín sinh, gia àònh, baån beâ, tûå tòm hiïíu nhû: nghiïn cûáu, giaãng daåy trong caác trûúâng àaåi qua Internet. Möåt àiïím nöíi bêåt cuãa caác kïnh hoåc, cao àùèng, viïån nghiïn cûáu ; chuyïn gia thöng tin maâ SV biïët àïën chñnh laâ qua cêím TT-TV vaâ quaãn trõ thöng tin trong caác loaåi hònh nang tuyïín sinh (49,0%) vaâ tûå tòm hiïíu qua TV, CQTT, töí chûác tû vêën, töí chûác kinh tïë, cú Internet (40,8%), trong söë 49 SV traã lúâi, khöng súã giaáo duåc, àaâo taåo, caác töí chûác kinh tïë, cú coá SV naâo biïët àïën ngaânh hoåc qua hoaåt àöång tû quan truyïìn thöng vêën tuyïín sinh cuãa trûúâng (0%). Baãng 1: Caác kïnh thöng tin aãnh hûúãng àïën viïåc choån ngaânh cuãa SV SV biïët àïën ngaânh hoåc thöng qua Söë lûúång Tyã lïå Tû vêën tuyïín sinh cuãa trûúâng 0 0 Cêím nang tuyïín sinh 24 49,0 Gia àònh, baån beâ 5 10,2 Tûå tòm hiïíu qua Internet 20 40,8 Khaác 0 0,0 Töíng 49 100 THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 4/2015 27
3. Nghiïn cûáu - Trao àöíi Viïåc choån lûåa ngaânh hoåc bêët kyâ thûúâng phuå àiïím chuêín phuâ húåp vúái khaã nùng cuãa baãn thên thuöåc vaâo möåt hoùåc nhiïìu yïëu töë khaác nhau. SV coá tyã lïå bùçng nhau (12,2%). Ngoaâi ra, möåt söë ñt chuyïn ngaânh TV-TTH àûúåc khaão saát cho SV giaãi thñch viïåc choån ngaânh hoåc laâ do gia rùçng, hoå choån ngaânh hoåc naây laâ ngêîu nhiïn àònh, thêìy/cö tû vêën (4,1%) vaâ àöi khi SV cho (40,8%), chiïëm tyã lïå cao nhêët so vúái caác lyá do rùçng, hoå khöng coân sûå lûåa choån naâo khaác cuäng khaác, tiïëp àïën laâ SV bõ thu huát búãi tïn ngaânh nhû choån ngaânh hoåc vò phuâ húåp vúái tñnh caách hoåc hêëp dêîn. Lyá do yïu thñch ngaânh hoåc vaâ cuãa baãn thên (2%). Baãng 2: Lyá do sinh viïn choån ngaânh hoåc TV- TTH Lyá do Söë lûúång Tyã lïå Choån ngêîu nhiïn 20 40,8 Yïu thñch 6 12,2 Gia àònh tû vêën 2 4,1 Thêìy cö tû vêën 2 4.1 Tïn ngaânh hoåc hêëp dêîn 8 16,3 Dïî xin viïåc laâm 0 0.0 Àiïím chuêín phuâ húåp khaã nùng 6 12,2 Khöng coân sûå lûåa choån khaác 4 8,2 Khaác 1 2,0 Töíng 49 100 2.2. Kïët quaã hoåc têåp cuãa SV trong quaá Kïët quaã cho thêëy, coá àïën gêìn 1/3 SV trong trònh hoåc têåp töíng söë 49 SV traã lúâi khaão saát àaä tûâng coá yá Kïët quaã hoåc têåp cuãa SV cuäng àûúåc xem àõnh chuyïín sang möåt ngaânh hoåc khaác. laâ möåt trong nhûäng tiïu chñ àïí xaác àõnh mûác “Caãm thêëy khöng phuâ húåp” laâ lyá do maâ àöå quan têm àïën ngaânh nghïì vaâ àõnh hûúáng SV giaãi thñch vïì yá àõnh chuyïín ngaânh nghïì nghiïåp cuãa SV. Tuy nhiïn, tiïu chñ (chiïëm 6,12 %). Ngoaâi ra, 2 SV coân cho naây chó phêìn naâo thïí hiïån àûúåc àiïìu àoá, búãi rùçng khöng thêëy hûáng thuá vúái ngaânh hoåc vaâ leä trïn thûåc tïë, SV àaåt kïët quaã hoåc têåp cao 1 SV khöng thñch ngaânh hoåc naây. Söë SV hay thêëp coân phuå thuöåc rêët nhiïìu vaâo caác coân laåi trong nhoám khöng trònh baây lyá do vïì yïëu töë khaác nhû: khaã nùng tiïëp thu cuãa SV, yá àõnh chuyïín ngaânh cuãa mònh. Mùåc duâ vêåy, SV cuäng nïu möåt söë ngaânh hoåc maâ hoå àöång cú hoåc têåp, Bïn caånh àoá, viïåc SV àaä yïu thñch nhû: Têm lyá hoåc, Luêåt, Du lõch, tûâng coá yá àõnh chuyïín ngaânh hoåc cuäng goáp Baáo chñ, Ngûä vùn Anh, Sû phaåm. phêìn chûáng toã thaái àöå cuãa SV àöëi vúái ngaânh hoåc àang theo àuöíi. Do vêåy, coá thïí phên Töíng húåp phên tñch kïët quaã hoåc têåp nùm thaânh hai nhoám SV trong khaão saát naây àïí cuöëi cuãa nhoám SV traã lúâi coá yá àõnh chuyïín phêìn naâo thêëy àûúåc sûå khaác biïåt giûäa nhoám ngaânh hoåc cho thêëy, SV àaåt kïët quaã hoåc têåp SV àaä tûâng coá yá àõnh chuyïín ngaânh vaâ tûâ nùm thûá Nhêët cho àïën nùm thûá Tû laâ tûúng nhoám SV khöng coá yá àõnh chuyïín ngaânh. àöëi öín àõnh vaâ cao. Àiïìu naây cho thêëy, duâ 28 THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 4/2015
4. Nghiïn cûáu - Trao àöíi cho SV coá yá àõnh chuyïín ngaânh hoåc trong SV trong nhoám (9/19) coá hoåc lûåc loaåi khaá. quaá trònh hoåc têåp thò kïët quaã hoåc têåp cuãa SV Qua àoá, coá thïí nhêån thêëy möëi quan hïå giûäa vêîn àaãm baão tûâ trung bònh trúã lïn (chó 3 SV nhêån thûác cuãa SV vïì yá àõnh chuyïín ngaânh coá xïëp loaåi trung bònh), trong khi coá gêìn 50% hoåc vaâ sûå nöî lûåc cuãa SV trong hoåc têåp. Baãng 3: Kïët quaã hoåc têåp cuãa nhoám SV coá yá àõnh chuyïín ngaânh Xïëp loaåi SV coá yá àõnh chuyïín ngaânh Söë lûúång Tyã lïå Xuêët sùæc 0 0 Gioãi 1 5,2 Khaá 9 47,4 Trung bònh khaá 6 31,6 Trung bònh 3 15,8 Yïëu 0 0 Töíng söë 19 100 Khoá àïí àûa ra sûå so saánh kïët quaã hoåc têåp vò söë lûúång hai nhoám khöng bùçng nhau. Tuy giûäa nhoám SV coá yá àõnh chuyïín ngaânh hoåc nhiïn, möåt thûåc tïë cho thêëy, tyã lïå SV àaåt kïët (sau àêy goåi laâ nhoám 1) vaâ nhoám 30 SV quaã khaá cuãa nhoám 2 (23,3%) laåi thêëp hún so khöng coá yá àõnh chuyïín ngaânh hoåc (nhoám 2) vúái nhoám 1 (47,4%). Baãng 4: Kïët quaã hoåc têåp cuãa nhoám SV khöng coá yá àõnh chuyïín ngaânh Xïëp loaåi Söë lûúång Tyã lïå Xuêët sùæc 0 0 Gioãi 1 3,33 Khaá 7 23,3 TB - Khaá 8 26,7 Trung bònh 11 36,7 Yïëu 0 0 Töíng söë 30 100 2.3. Dûå àõnh nêng cao trònh àöå naây àïí goáp phêìn hiïíu thïm vïì àõnh hûúáng nghïì nghiïåp cuãa SV trûúác khi töët nghiïåp. Caác Nêng cao trònh àöå sau khi töët nghiïåp cuäng chûúng trònh hoåc têåp nêng cao trònh àöå bao laâ möåt trong nhûäng nhu cêìu vaâ àoâi hoãi cêìn göìm: cao hoåc chuyïn ngaânh TV-TTH, cao hoåc thiïët cuãa baãn thên möîi SV cuäng nhû tûâ yïu cêìu ngaânh khaác, àaåi hoåc ngaânh khaác, caác khoáa hoåc phña nhaâ tuyïín duång. Viïåc khaão saát tiïu chñ ngùæn haån vaâ lúáp kyä nùng. Têët caã SV àûúåc khaão THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 4/2015 29
5. Nghiïn cûáu - Trao àöíi saát àïìu coá dûå àõnh hoåc caác chûúng trònh nêng nhoám SV naây chñnh laâ àïìu coá dûå àõnh tham gia cao trònh àöå. Vïì chuyïn mön nghiïåp vuå, coá 8 caác lúáp kyä nùng nhû ngoaåi ngûä, tin hoåc, kyä SV trong caã hai nhoám coá yá àõnh hoåc thaåc syä nùng phaát triïín baãn thên hoùåc theo hoåc àaåi hoåc chuyïn ngaânh TV-TTH (chiïëm 16,3%) vaâ 3 ngaânh khaác nhû: Luêåt vaâ Ngûä vùn Anh. Ngoaâi SV (6,12%) lûåa choån cao hoåc ngaânh khaác. ra, SV coân coá nhu cêìu hoåc caác khoáa hoåc ngùæn Ngoaâi ra, coá khoaãng 21,1% SV thuöåc nhoám coá haån nhû: nghiïåp vuå thû kyá, quaãn trõ vùn phoâng, yá àõnh chuyïín ngaânh dûå àõnh seä theo hoåc chûúng trònh àaåi hoåc cuãa möåt ngaânh hoåc khaác ngên haâng. Thûåc tïë naây chûáng toã rùçng trong maâ hoå yïu thñch, kïí caã nhoám khöng coá yá àõnh quaá trònh hoåc têåp, SV àaä dêìn xaác àõnh àûúåc chuyïín ngaânh cuäng coá nhu cêìu hoåc ngaânh hoåc àõnh hûúáng nghïì nghiïåp cuãa mònh möåt caách roä khaác (6,7%). Möåt àiïím nöíi bêåt cuãa caã hai raâng hún. Baãng 5: Dûå àõnh nêng cao trònh àöå cuãa SV Nhoám coá yá àõnh chuyïín ngaânh Nhoám khöng chuyïín ngaânh Trònh àöå Söë lûúång Tyã lïå Söë lûúång Tyã lïå Cao hoåc TV-TTH 3 15,8 5 16,7 Cao hoåc ngaânh khaác 1 5,3 2 6,7 Àaåi hoåc ngaânh khaác 4 21,1 2 6,7 Khoáa hoåc ngùæn haån 3 15,8 1 3,3 Lúáp kyä nùng 7 36,8 12 40,0 Khaác 1 5,3 8 26,7 Töíng söë 19 100 30 100 2.4. Dûå àõnh laâm viïåc trong thû viïån, cú CQTT vúái möåt söë lyá do nhû “khöng thñch” quan thöng tin (chiïëm 77,3 %). Àêy laâ lyá do chiïëm tyã lïå traã Coá nhiïìu lyá do aãnh hûúãng àïën viïåc SV lúâi cao nhêët, so vúái viïåc cho rùçng thu nhêåp quyïët àõnh lûåa choån laâm viïåc taåi möåt cú thêëp (13,6%) vaâ 4,5 % SV cho rùçng cöng quan, töí chûác nhêët àõnh. 22 SV cho rùçng seä viïåc trong caác TV, CQTT khöng phuâ húåp vúái khöng coá yá àõnh laâm viïåc trong caác TV, khaã nùng cuãa hoå. Baãng 6: Dûå àõnh laâm viïåc trong TV, CQTT Lyá do Söë lûúång Tyã lïå Khöng thñch 17 77,3 Thu nhêåp thêëp 3 13,6 Khöng phuâ húåp khaã nùng 1 4,5 Khaác 1 4,5 Töíng 22 100% 30 THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 4/2015
6. Nghiïn cûáu - Trao àöíi Trong khi àoá, 27 SV coá dûå àõnh laâm viïåc cú höåi. Möåt àiïím tûúng àöìng trong viïåc lûåa taåi caác TV, CQTT theo àuáng ngaânh nghïì choån naây chñnh laâ coá xêëp xó 15% SV àïìu mònh àûúåc àaâo taåo vúái nhiïìu lyá do khaác choån cöng viïåc taåi caác TV, CQTT vò chñnh nhau. Lyá do maâ SV ûu tiïn choån chñnh laâ coá niïìm yïu thñch cuãa mònh, yïu thñch ngaânh cöng viïåc öín àõnh (chiïëm 37%), coá 25,9% hoåc vaâ yïu thñch möi trûúâng laâm viïåc. Àiïìu SV laåi cho rùçng seä choån laâm viïåc taåi caác TV, naây chûáng toã hoå àaä coá àõnh hûúáng tûúng ûáng CQTT trong thúâi gian taåm thúâi, sau àoá seä giûäa sûå choån lûåa àêìu vaâo vaâ àêìu ra trong suöët chuyïín sang möi trûúâng laâm viïåc khaác khi coá quaá trònh hoåc têåp. Baãng 7: Lyá do SV lûåa choån laâm viïåc taåi caác TV, CQTT Lyá do Söë lûúång Tyã lïå Yïu thñch ngaânh naây 4 14,8 Thu nhêåp cao 1 3,7 Coá cöng viïåc öín àõnh 10 37,0 Yïu thñch möi trûúâng laâm viïåc 4 14,8 Laâm taåm thúâi vaâ chuyïín sang viïåc khaác khi coá cú höåi 7 25,9 Khaác 1 3,7 Töíng 27 100 Kïët quaã khaão saát cuäng cho thêëy, trong hoåc (2%). Àiïìu naây coá thïí dïî daâng lyá giaãi búãi trûúâng húåp SV àûúåc yïu cêìu lûåa choån núi laâm möåt söë lyá do nhû thû viïån àaåi hoåc laâ loaåi hònh viïåc laâ TV, CQTT thò hêìu hïët SV àïìu coá xu thû viïån phaát triïín, gêìn guäi vúái kiïën thûác cuãa hûúáng mong muöën laâm viïåc taåi thû viïån àaåi SV trong quaá trònh hoåc têåp. Khöng nhûäng vêåy, hoåc (51%), tiïëp àïën laâ cú quan thöng tin cuãa thúâi lûúång SV khaão saát, tham gia thûåc têåp, caác töí chûác, cöng ty nûúác ngoaâi (30.6%). Möåt thûåc tïë vaâ tiïëp cêån vúái TV àaåi hoåc nhiïìu hún söë SV khaác lûåa choån núi laâm viïåc mong muöën rêët nhiïìu so vúái caác loaåi hònh thû viïån thuöåc laâ TV cöng cöång (4,1%) vaâ thû viïån trûúâng caác hïå thöëng khaác. Baãng 8: Sûå lûåa choån núi laâm viïåc cuãa SV Loaåi hònh TV Söë lûúång Tyã lïå TV àaåi hoåc 25 51,0 TV trûúâng hoåc 1 2,0 TV tû nhên 1 2,0 TV cöng cöång 2 4,1 TV àùåc biïåt 0 0,0 CQTT cuãa caác töí chûác, cöng ty nûúác ngoaâi 15 30,6 Khaác 5 10,2 Töíng 49 100 THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 4/2015 31
7. Nghiïn cûáu - Trao àöíi 3. Möåt söë giaãi phaáp cho àõnh hûúáng nghïì thïí taåo caác hoaåt àöång àöåi nhoám, hoaåt àöång nghiïåp cuãa sinh viïn minh hoåa, taåo dûång tònh huöëng nghïì nghiïåp 3.1. Quaãng baá ngaânh nghïì àöëi vúái sinh tûúng lai. Àùåc biïåt, viïåc giúái thiïåu chûúng viïn trûúác khi lûåa choån ngaânh hoåc trònh àaâo taåo, caác dõch vuå, àiïìu kiïån giuáp tên Kïët quaã khaão saát cho thêëy, hêìu nhû khöng SV coá thïí àaåt àûúåc nhûäng kiïën thûác, kyä nùng coá SV naâo lûåa choån ngaânh hoåc tûâ kïnh tû vêën trong quaá trònh hoåc têåp taåi Trûúâng. tuyïín sinh cuãa Nhaâ trûúâng. Nhû vêåy, àïí taåo 3.3. Löìng gheáp kiïën thûác thûåc tiïîn trong nïn taác àöång ban àêìu àöëi vúái SV, Nhaâ trûúâng, chûúng trònh àaâo taåo Khoa cêìn chuá troång nhiïìu hún àïën hoaåt àöång Viïåc xêy dûång àõnh hûúáng nghïì nghiïåp cuãa quaãng baá hònh aãnh ngaânh TV-TTH nhû: töí SV chuyïn ngaânh TV-TTH àoâi hoãi tûâ nhiïìu chûác caác hoaåt àöång tû vêën tuyïín sinh taåi chñnh phña bao göìm: Trûúâng, Khoa àaâo taåo, àùåc biïåt cú súã àaâo taåo dûúái hònh thûác ngaây höåi thöng tin laâ baãn thên SV. Qua möåt söë yá kiïën àûúåc khaão daânh cho têët caã àöëi tûúång hoåc sinh trïn àõa baân saát tûâ SV, coá thïí thêëy, viïåc giaãm taãi lyá thuyïët, thaânh phöë; tû vêën tuyïín sinh löìng gheáp cung tùng thúâi gian thûåc haânh, thúâi gian tûå hoåc cuãa cêëp thöng tin bùçng túâ rúi giúái thiïåu Khoa, SV taåi TV laâ mong muöën cuãa SV trong quaá ngaânh hoåc nhùçm taåo êën tûúång cho hoåc sinh caác trònh hoåc têåp taåi Trûúâng. Hiïån nay, hêìu hïët caác tónh thaânh phña Nam. Bïn caånh àoá, viïåc xêy mön hoåc àïìu löìng gheáp kiïën thûác lyá thuyïët vaâ dûång trang thöng tin àiïån tûã cêåp nhêåt vaâ phaãn thûåc haânh daânh cho SV. Ngoaâi ra, SV coân coá aánh sinh àöång ngaânh nghïì àïí hoåc sinh coá thïí thúâi gian tûå hoåc, àïën tham quan thûåc tïë taåi möåt truy cêåp vaâ tòm hiïíu trûåc tuyïën. Trang thöng söë TV, CQTT theo yïu cêìu cuãa tûâng mön hoåc. tin àiïån tûã daång web coá thïí bao göìm caác clip Tuy nhiïn, nhùçm giuáp SV coá thïm cú höåi tûå giúái thiïåu ngaânh hoåc sinh àöång, caác cú höåi hoåc hoåc taåi caác TV, CQTT, caác thêìy/cö coá thïí yïu têåp, hònh aãnh hoaåt àöång vui chúi, giaãi trñ, àöåi cêìu SV àïën TV, CQTT àïí tòm thöng tin laâm nguä giaãng daåy, cú súã vêåt chêët àaáp ûáng nhu cêìu baâi têåp nhiïìu hún. Àêy cuäng àûúåc xem laâ cú hoåc têåp taåi Trûúâng vaâ Khoa. Àùåc biïåt, viïåc höåi töët giuáp SV tiïëp xuác vúái thûåc tiïîn nghïì cung cêëp thöng tin vïì tûúng lai nghïì nghiïåp nghiïåp vúái goác àöå vûâa laâ ngûúâi duâng tin cuãa cuãa ngaânh hoåc bùçng caác söë liïåu thöëng kï vïì TV, vûâa laâ ngûúâi caán böå thû viïån tûúng lai. cûåu SV sau khi töët nghiïåp vaâ tònh hònh viïåc Ngoaâi viïåc chuá troång àïën chûúng trònh àaâo laâm; hònh aãnh hoaåt àöång cuãa caác TV, CQTT. taåo chuyïn mön, Khoa vaâ Nhaâ trûúâng cêìn chuã Thûåc hiïån töët caác biïån phaáp naây seä thûåc sûå gêy àöång vaâ thûúâng xuyïn töí chûác caác lúáp reân àûúåc hiïåu ûáng ban àêìu àöëi vúái hoåc sinh àaä vaâ luyïån kyä nùng cho SV, bao göìm: kyä nùng àang coá yá àõnh lûåa choån ngaânh nghïì. ngoaåi ngûä, kyä nùng giao tiïëp, kyä nùng phoãng 3.2. Töí chûác ngaây àõnh hûúáng nghïì vêën xin viïåc vaâ möåt söë kyä nùng khaác giuáp SV nghiïåp daânh cho tên sinh viïn coá sûå chuêín bõ vaâ tûå tin trûúác khi bûúác vaâo Viïåc Khoa töí chûác caác ngaây höåi àõnh hûúáng cöng viïåc thûåc tïë. Àêy coá thïí laâ caác lúáp kyä nghïì nghiïåp daânh cho SV nùm thûá Nhêët cuäng nùng trong chûúng trònh tûå choån, viïåc quyïët cêìn àûúåc chuá troång thûåc hiïån nhùçm taåo cú höåi àõnh lûåa choån tham gia chûúng trònh reân luyïån cho tên SV laâm quen vúái Khoa, Nhaâ trûúâng, kyä nùng phuå thuöåc vaâo nhu cêìu cuãa SV. taåo dûång möëi quan hïå vúái caác SV àang hoåc taåi 3.4. Hònh thaânh àõnh hûúáng nghïì nghiïåp Trûúâng. Cuäng nhên caác buöíi àõnh hûúáng naây, qua quaá trònh tñch luäy kinh nghiïåm thûåc tïë Khoa vaâ caác töí chûác àoaân, höåi, cêu laåc böå coá SV cho rùçng viïåc trúã thaânh cöång taác viïn, 32 THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 4/2015
8. Nghiïn cûáu - Trao àöíi laâm viïåc baán thúâi gian taåi caác TV, CQTT laâ Thûá hai, xeát úã phaåm vi lúåi ñch cuãa caác TV, àiïìu kiïån cêìn thiïët àïí baãn thên möîi SV coá cú CQTT, viïåc SV tham gia cöång taác seä goáp phêìn höåi tñch luäy kinh nghiïåm thûåc tiïîn, àöëi saánh giaãi quyïët möåt phêìn cöng viïåc töìn àoång cuãa cú vaâ vêån duång vaâo thûåc tiïîn nhûäng kiïën thûác quan cuäng nhû nhûäng cöng viïåc thiïëu nhên sûå àûúåc àaâo taåo taåi trûúâng. Tûâ àoá, SV coá yá thûác, nhûng chûa coá àiïìu kiïån tuyïín duång chñnh thaái àöå gùæn boá vúái ngaânh hoåc hún cuäng nhû thûác. Mùåt khaác, sau quaá trònh laâm viïåc cuãa SV, kñch thñch niïìm àam mï nghïì nghiïåp. Thûåc caác TV, CQTT seä coá caách nhòn roä raâng nhêët vïì tïë cho thêëy, sau khi töët nghiïåp, möåt söë SV nùng lûåc cuãa SV, tûâ àoá, cên nhùæc vaâ tuyïín trong nhoám àûúåc khaão saát àaä tham gia laâm duång chñnh thûác khi cú quan coá nhu cêìu. Àiïìu viïåc baán thúâi gian vaâ cöång taác viïn taåi möåt söë naây giuáp cho TV, CQTT tuyïín duång nhên sûå TV, CQTT cuãa toâa soaån baáo, trûúâng àaåi hoåc khöng phaãi mêët quaá nhiïìu thúâi gian àïí SV thûã nhùçm tñch luäy kinh nghiïåm thûåc tïë vaâ coá viïåc vaâ khùèng àõnh baãn thên. thïm thu nhêåp trûúác khi coá cöng viïåc chñnh Thûá ba, SV àoáng vai troâ quyïët àõnh viïåc thûác. Nhû vêåy, àêy coá thïí xem laâ möåt giaãi tiïëp tuåc theo àuöíi ngaânh nghïì vúái tû caách laâ phaáp khaã thi àöëi vúái nhûäng SV coá àõnh cöång taác viïn cuãa TV, CQTT. Baãn thên möîi hûúáng nghïì nghiïåp tûúng àöëi roä raâng, búãi leä SV phaãi nhêån thûác àûúåc yá nghôa vaâ lúåi ñch trong quaá trònh cöång taác, laâm viïåc baán thúâi cuãa viïåc trúã thaânh cöång taác viïn cuãa gian taåi caác TV, CQTT, SV seä coá caách nhòn TV, CQTT. Traãi nghiïåm thûåc tiïîn nghïì thû toaân diïån vaâ mêåt thiïët vïì thûåc tiïîn ngaânh hoåc viïån - thöng tin trïn cú súã vêån duång kiïën thûác maâ mònh àaä hoaân thaânh vúái àõnh hûúáng nghïì àûúåc àaâo taåo laâ àiïìu quan troång àïí giuáp SV nghiïåp cuãa baãn thên. Tûâ àoá, SV lûåa choån vaâ coá thïm sûå tûå tin khi bûúác vaâo ngaânh nghïì coá quyïët àõnh theo àuöíi ngaânh nghïì theo chñnh thûác. Thûåc tïë, thúâi gian thûåc têåp taåi caác àuáng chuyïn mön àûúåc àaâo taåo. Àïí thûåc hiïån TV, CQTT àûúåc xem laâ phuâ húåp vúái viïåc àûúåc giaãi phaáp naây, Khoa vaâ caác TV, CQTT, phên böí chûúng trònh àaâo taåo vaâ SV cuäng coá àùåc biïåt laâ baãn thên SV cêìn coá sûå phöëi húåp, àûúåc möåt söë nhêån àõnh vaâ nhòn nhêån vïì ngaânh cuå thïí nhû sau: nghïì cuãa mònh. Tuy nhiïn, viïåc àaánh giaá SV Thûá nhêët, Khoa vaâ caác TV, CQTT cêìn tñch sau khi thûåc têåp taåi TV, CQTT àöi khi coân cûåc duy trò vaâ phaát triïín möëi quan hïå trong chûa thûåc sûå nghiïm khùæc. Àiïìu naây dêîn àïën viïåc höî trúå hoaåt àöång hoåc thuêåt cuãa Khoa vaâ thûåc tïë àöi khi SV coá caách nhòn khöng thûåc hoaåt àöång chuyïn mön, thûåc tiïîn cuãa TV, vïì giaá trõ cuãa baãn thên. Do vêåy, àêy thûåc sûå laâ CQTT. Noái caách khaác, ngoaâi viïåc caác TV, cú höåi àïí SV chûáng toã baãn thên vúái nhaâ tuyïín CQTT laâ núi taåo àiïìu kiïån cho SV thûåc têåp, duång tûúng lai cuäng nhû laâ cú höåi àïí SV thûåc tïë, tham quan trong quaá trònh àaâo taåo, thò quyïët àõnh vïì àõnh hûúáng nghïì nghiïåp maâ caác TV, CQTT cêìn xem xeát, cên nhùæc àiïìu mònh yïu thñch. kiïån thûåc tïë vaâ tiïëp tuåc nhêån SV vúái tû caách laâ cöång taác viïn chñnh thûác hoùåc baán thúâi gian. 3.5. Thaái àöå tñch cûåc goáp phêìn hònh Trûúác khi SV töët nghiïåp, Khoa seä cung cêëp thaânh àõnh hûúáng nghïì nghiïåp thöng tin chñnh thûác vïì viïåc tuyïín duång cöång Thaái àöå hoåc têåp cuãa SV cuäng nhû thaái àöå, taác viïn laâm viïåc baán thúâi gian (coá thuâ lao quan àiïím vïì ngaânh hoåc vaâ àõnh hûúáng nghïì hoùåc khöng coá thuâ lao) àïí SV cên nhùæc vaâ nghiïåp chuã yïëu phuå thuöåc vaâo baãn thên SV. quyïët àõnh. Sûå nöî lûåc cuãa SV trong hoåc têåp àïí àaåt kïët quaã THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 4/2015 33
9. Nghiïn cûáu - Trao àöíi töët cuäng nhû yá thûác nghïì nghiïåp seä taác àöång hoåc viïn cao hoåc àaä vaâ àang laâm viïåc taåi caác trûåc tiïëp àïën quyïët àõnh choån núi laâm viïåc cú quan àuáng ngaânh nghïì àûúåc xem laâ möåt cuãa SV sau khi töët nghiïåp. Tuy nhiïn, SV àöi trong nhûäng biïån phaáp giuáp SV dêìn hònh khi coân chõu nhiïìu yïëu töë khaác taác àöång àïën thaânh thaái àöå tñch cûåc àöëi vúái ngaânh nghïì maâ thaái àöå cuãa mònh nhû: möi trûúâng, gia àònh, mònh àang theo hoåc. Thöng qua caác hoaåt baån beâ vaâ thêìy cö. Nhû vêåy, giaáo viïn àoáng àöång naây, SV coá thïí tiïëp thu, hoåc hoãi nhûäng vai troâ rêët quan troång viïåc taác àöång àïën thaái kinh nghiïåm cuãa nhûäng ngûúâi ài trûúác vaâ tûå àöå cuãa SV àöëi vúái ngaânh hoåc. Thaái àöå cuãa lûåa choån, cên nhùæc cho mònh hûúáng ài phuâ giaáo viïn àöëi vúái nghïì nghiïåp, hoaåt àöång húåp. Tûâ àoá, SV cuäng coá thïí tûå xêy dûång möëi giaãng daåy, phûúng phaáp giaãng daåy, cuäng laâ quan hïå lêu daâi vaâ tòm kiïëm cú höåi laâm viïåc, nhûäng yïëu töë aãnh hûúãng àïën thaái àöå cuãa SV. cöång taác vúái cûåu giaãng viïn, sinh viïn vaâ hoåc Trong quaá trònh giaãng daåy trïn lúáp vaâ ngoaâi viïn cao hoåc trong suöët quaá trònh hoåc têåp vaâ xaä höåi, giaáo viïn cêìn chuã àöång thïí hiïån sûå sau khi töët nghiïåp. nhiïåt huyïët, gùæn boá vaâ niïìm àam mï nghïì Kïët luêån nghiïåp àöëi vúái SV chuyïn ngaânh. Thaái àöå cuãa Nhû vêåy, viïåc lûåa choån ngaânh nghïì, cöng giaáo viïn àöëi vúái ngaânh nghïì seä goáp phêìn viïåc trûúác khi lûåa choån ngaânh hoåc vïì sau khi hònh thaânh thaái àöå cuãa SV àöëi vúái ngaânh hoåc töët nghiïåp cuãa SV chuyïn ngaânh TV-TTH noái riïng, nghïì nghiïåp noái chung. Àùåc biïåt, phuå thuöåc vaâo nhiïìu yïëu töë khaác nhau bao nhûäng giaáo viïn vûâa àaãm nhiïåm cöng taác göìm: yïëu töë chuã quan (niïìm àam mï, yïu giaãng daåy, vûâa nghiïn cûáu khoa hoåc vaâ vûâa thñch, nùng lûåc baãn thên, v.v ) vaâ yïëu töë tham gia hoaåt àöång thûåc tiïîn taåi caác TV, khaách quan tûâ gia àònh, baån beâ, thêìy/cö, möi CQTT hay caác hoaåt àöång cöång àöìng khaác, seä trûúâng giaáo duåc, möi trûúâng xaä höåi. Duâ bêët cûá laâ hònh aãnh töët goáp phêìn giuáp SV àõnh hònh lyá do hay lûåa choån naâo thò àõnh hûúáng nghïì àûúåc viïîn caãnh nghïì nghiïåp cuãa baãn thên sau nghiïåp cuãa möîi SV cuäng phaãn aánh möåt phêìn khi töët nghiïåp. möëi liïn hïå giûäa quaá trònh àaâo taåo cuãa Khoa, Bïn caånh àoá, vai troâ cuãa Khoa, àùåc biïåt laâ Nhaâ trûúâng àöëi vúái SV. Do vêåy, viïåc àïì ra caác töí chûác àoaân, höåi, cêu laåc böå hoåc thuêåt caác giaãi phaáp, biïån phaáp phuâ húåp nhùçm cuãa Khoa cuäng coá thïí phöëi húåp töí chûác caác hûúáng cho SV caách nhòn àuáng àùæn vïì ngaânh hoaåt àöång liïn quan àïën àõnh hûúáng nghïì TV-TTH laâ àiïìu thûåc sûå quan troång khöng chó nghiïåp. Chùèng haån, viïåc töí chûác caác buöíi gùåp àöëi vúái cú súã àaâo taåo maâ coân àöëi vúái caác TV, mùåt, giao lûu giûäa cûåu giaãng viïn, sinh viïn, CQTT hiïån nay. Taâi liïåu tham khaão 1. Chûúng trònh àaâo taåo chuyïn ngaânh Thû 2. Monaliza C. Mugot/ Students Awareness viïån - Thöng tin/ Khoa Thû viïån - Thöng tin hoåc. and Motivation in the Choice of Library and Infor- mation Science (LIS as a Career): Basis for Pro- motional Strategies. – =1393153008423&cat=1359337400440. Truy tional_research_office/publications/vol.15no.7/6. cêåp ngaây 15/01/2014. html. Truy cêåp ngaây 13/12/2014. (Ngaây Toâa soaån nhêån àûúåc baâi: 06-3-2015; Ngaây phaãn biïån àaánh giaá: 20-4-2015; Ngaây chêëp nhêån àùng: 20-6-2015). 34 THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 4/2015