Đề tài Thiết kế mô phỏng, hỗ trợ giảng dạy môn kỹ thuật may cơ bản (Phần 1)

Nội dung text: Đề tài Thiết kế mô phỏng, hỗ trợ giảng dạy môn kỹ thuật may cơ bản (Phần 1)

1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH BÁO CÁO TỔNG KẾT ĐỀ TÀI KH&CN CẤP TRƯỜNG THIẾT KẾ MƠ PHỎNG, HỖ TRỢ GIẢNG DẠY MƠN KỸ THUẬT MAY CƠ BẢN S K C 0 0 0 2 8 1 MÃ SỐ: T2011 - 115 S K C 0 0 3 3 0 0 THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH, 2011
2. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM KỸ THUẬT THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Đơn vị: Trƣờng Trung học Kỹ thuật Thực hành  BÁO CÁO TỔNG KẾT ĐỀ TÀI KH&CN CẤP TRƢỜNG THIẾT KẾ MƠ PHỎNG HỖ TRỢ GIẢNG DẠY MƠN KỸ THUẬT MAY CƠ BẢN MÃ SỐ: T2011-115 CHỦ NHIỆM ĐỀ TÀI: ThS. Nguyễn Thị Thanh Bạch TP. Hồ Chí Minh, 10/2011
3. DANH SÁCH NHỮNG NGƢỜI THAM GIA THỰC HIỆN ĐỀ TÀI VÀ ĐƠN VỊ PHỐI HỢP CHÍNH 1. ThS. Nguyễn Thị Thanh Bạch Chủ nhiệm đề tài 2. Trƣờng Trung học Kỹ thuật Thực hành Đơn vị phối hợp chính
4. Thiết kế mô phỏng hỗ trợ giảng dạy môn Kỹ thuật may cơ bản MỤC LỤC Trang Mục lục i Thơng tin kết quả nghiên cứu bằng tiếng Việt 1 1. Tổng quan tình hình nghiên cứu thuộc lĩnh vực của đề tài ở trong và ngồi nước 3 2. Tính cấp thiết của đề tài 3 3. Mục tiêu đề tài 3 4. Cách tiếp cận, phương pháp nghiên cứu, phạm vi nghiên cứu 4 5. Nội dung nghiên cứu 5 Chương 1: Cơ sở lý luận 1. Cơng nghệ dạy học và các học thuyêt tâm lý 6 2. Các lĩnh vực, lý thuyết và mơ hình (dạy học) liên quan 10 3. Tổng quan về đa phương tiện (MULTIMEDIA) dạy họ 13 4. Quan điểm dạy học theo hướng tích cực hĩa người học 17 5. Giới thiệu các phần mềm đồ họa ứng dụng để xây dựng phần mềm giảng dạy mơn học kỹ thuật may cơ bản 19 Chương 2: Thiết kế mơ phỏng 1. Các bước thiết kế 22 2. Nội dung kịch bản mơ phỏng trên phần mềm 23 6. Kết quả nghiên cứu 53 6.1 Các bước thực hiện 53 6.2 Một số kết quả giao diện mơ phỏng đã thực hiện 53 6.3 Thực nghiệm 57 7. Kết luận và kiến nghị 60 TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC Mục lục Trang i
5. Thiết kế mô phỏng hỗ trợ giảng dạy môn Kỹ thuật may cơ bản 1. TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU THUỘC LĨNH VỰC CỦA ĐỀ TÀI Ở TRONG VÀ NGỒI NƯỚC Hiện nay chương trình mơ phỏng mơn Kỹ thuật may cơ bản ứng dụng để giảng dạy được các nhà lập trình viên thiết kế thể hiện khơng sát chuyên mơn kỹ thuật ngành may và thiếu sĩt nhưng cĩ giá thành cao. Mơn Kỹ thuật may cơ bản do bộ mơn May Cơng nghiệp quản lý đã cĩ mơ hình may bằng vải dán trên giấy Ruky nhưng vẫn chưa tạo được hiệu ứng trực quan sinh động cho người học Ứng dụng cơng nghệ thơng tin trong việc thiết kế, xây dựng các chương trình mơ phỏng hỗ trợ giảng dạy đang là xu thế tất yếu trong việc đổi mới phương pháp dạy học để nâng cao hiệu quả đào tạo. Mặc dù cĩ những hạn chế nhất định, nhưng những hiệu quả thiết thực của đa phương tiện mang lại trong giáo dục khơng ai cĩ thể phủ nhận được. Đặc biệt trong lĩnh vực giáo dục dạy nghề, việc thiết kế các phần mềm mơ phỏng các thao tác trong sản xuất giúp người học dễ tiếp thu bài và tiếp cận thực tế một cách nhanh hơn, dễ dàng hơn. 2. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI Mơn Kỹ thuật may cơ bản là mơn học chuyên ngành đầu tiên và quan trọng của học sinh ngành May cơng nghiệp. Những kiến thức cơ bản về thiết kế và kỹ thuật may của mơn học này rất khĩ được học sinh tiếp thu nếu chưa biết gì về may. Quy trình lắp ráp hồn chỉnh một sản phẩm may phải được thực hiện qua nhiều bước. Mỗi bước đĩ lại cĩ những thao tác và kỹ thuật may riêng. Học sinh sẽ thấy khĩ khăn trong việc hiểu và thuộc bài nếu chỉ trình bày quy trình may bằng bảng phấn. Những hình vẽ phức tạp, cách may khơng trực quan sẽ làm học sinh thụ động, khơng hào hứng với bài giảng vì khơng cĩ minh họa cụ thể. Ngồi ra, các bảng quy trình may được dùng ở xưởng thực tập lại khơng đáp ứng được yêu cầu về thẩm mỹ, độ bền theo thời gian. Đặc thù của nghề may là cĩ nhiều sản phẩm đa dạng, cách thức lắp ráp cầu kỳ, phức tạp, nhiều lớp vải. Nếu chỉ minh họa bằng hình ảnh tĩnh, ghép nhiều lớp sẽ rất khĩ cho người học trong việc hình dung ra các bước thực hiện. Do vậy, việc Nội dung đề tài 3
6. Thiết kế mô phỏng hỗ trợ giảng dạy môn Kỹ thuật may cơ bản thiết kế một phần mềm mơ phỏng phục vụ cho cơng tác giảng dạy trên nền tảng của khoa học tâm lý dạy học và cơng nghệ thơng tin là rất cần thiết và bổ ích cho người dạy và cả người học, gĩp phần nâng cao hiệu quả đào tạo. Vì vậy, tác giả đã sử dụng phần mềm Macromedia Flash Player 8.0 để mơ phỏng các bài giảng nhằm minh họa kiến thức một cách trực quan sinh động. Kết quả thực nghiệm tạo được khơng khí lớp sinh động, tiếp thu bài học dễ dàng hơn. 3. MỤC TIÊU ĐỀ TÀI Đề tài “Thiết kế mơ phỏng hỗ trợ giảng dạy mơn Kỹ thuật may cơ bản” sẽ giúp cho học sinh sau khi học xong mơn Kỹ thuật may cơ bản sẽ cĩ những kiến thức và kỹ năng sau: - Xác định được cấu trúc chi tiết của một sản phẩm may cụ thể. - Trình bày được quy trình may của một sản phẩm may cụ thể. - Trình bày được yêu cầu kỹ thuật của sản phẩm may. - Phát hiện được những lỗi dễ mắc phải và cách khắc phục. 4. CÁCH TIẾP CẬN, PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU, PHẠM VI NGHIÊN CỨU 4.1 Phương pháp tham khảo tài liệu: - Tham khảo các tài liệu về phần mềm Macromedia Flash Player 8.0, Adobe Photoshop, Coreldraw. - Tham khảo giáo trình giảng dạy mơn học Kỹ thuật may cơ bản. 4.2 Phương pháp thực nghiệm - Xây dựng kịch bản cho từng quy trình may sản phẩm cụ thể. - Thiết kế quy trình may bằng phần mềm Macromedia Flash Player 8.0. - Thực nghiệm các bài thiết kế đã biên soạn. 4.3 Phạm vi nghiên cứu: Giáo trình mơn học Kỹ thuật may cơ bản bao gồm nội dung mơ tả mẫu, thiết kế , quy trình may và yêu cầu kỹ thuật của từng sản phẩm. Trong đề tài này, tác giả Nội dung đề tài 4
7. Thiết kế mô phỏng hỗ trợ giảng dạy môn Kỹ thuật may cơ bản chỉ nghiên cứu kỹ phần quy trình may và tiến hành thực hiện mơ phỏng từng quy trình may theo từng bước cụ thể. Số bài được chọn để thực hiện mơ phỏng là 9 bài trong giáo trình mơn học. Đây là những bài học tiêu biểu, gắn liền với các kiến thức cần thiết của mơn học. 5. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU Nội dung đề tài 5
8. Thiết kế mô phỏng hỗ trợ giảng dạy môn Kỹ thuật may cơ bản CHƢƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN 1. Cơng nghệ dạy học và các học thuyêt tâm lý 1.1 Sơ lược lịch sử cơng nghệ dạy học Trước chiến tranh thế giới thứ II, cơng nghệ dạy học (Instructional Technology) chỉ được xem là giai đoạn nghiên cứu các lý thuyết học tập, các phương tiện trực quan và nghe nhìn như truyền thanh, truyền hình, vào trong việc giảng dạy và học tập. Khi nghiên cứu về dạy học chương trình hố ra đời và phát triển thì cơng nghệ dạy học đã được xem xét ở những quan điểm tiến bộ hơn. Đĩ là việc ứng dụng những phương tiện truyền thơng hiện đại và những lý thuyết truyền thơng, lý thuyết học tập vào giảng dạy. Đặc biệt, giai đoạn 1950 -1970 trong nhà trường đã sử dụng máy tính như là một phương tiện hỗ trợ đắc lực cho việc học tập. Cùng lúc này cơng việc giảng dạy và học tập đã được phân tích, tổ chức thiết kế một cách tinh tế và hồn thiện hơn bởi 3 dịng tư tưởng của lý thuyết học tập gồm: thuyết hành vi, thuyết nhận thức và thuyết kiến tạo.  Thuyết hành vi (Behaviorism Theory ) nhấn mạnh hành vi quan sát hơn là suy nghĩ. Cơng nghệ dạy học dựa trên thuyết hành vi chú trọng đến việc thường xuyên luyện tập và thực hành. Chính điểm này đơi lúc làm cho con người vận dụng một cách máy mĩc và thụ động.  Thuyết nhận thức (Cognitive Theory),lại nhấn mạnh đến tầm quan trọng của khái niệm. Qua thuyết này, con người nhận thấy sự tương đồng giữa máy tính và trí não. Cĩ sự gần gũi giữa người và máy tính vì nĩ cũng cĩ thể tính tốn như một bộ não thực thụ. Việc nhận thức được chú trọng hơn hành vi trong học tập.  Thuyết kiến tạo (Structure Theory) lại đề cập đến việc trợ giúp của cơng nghệ và các phương tiện. Con người cĩ thể tham gia vào nhiều tình huống, lựa chọn cho sự diễn đạt và thể hiện ý tưởng. Bắt đầu từ năm 1990, máy tính multimedia phát triển và mơi trường học tập được nhìn nhận là mơi trường của sự tương tác, thu nhận thơng tin và con người cĩ thể chủ động trong các hoạt động học tập của mình. 1.2 Định nghĩa cơng nghệ dạy học Chương 1: Cơ sở lý luận 6
9. Thiết kế mô phỏng hỗ trợ giảng dạy môn Kỹ thuật may cơ bản Cơng nghệ dạy học đã được phát triển mạnh mẽ sau thế chiến thứ II và hiện nay đang là tâm điểm chú ý của xã hội nĩi chung và của ngành giáo dục nĩi riêng. Bước sang thế kỷ 21, nhưng mọi người đều chưa cĩ chung một định nghĩa thống nhất về cơng nghệ dạy học. Mỗi nhà nghiên cứu đều cĩ định nghĩa của riêng mình. Theo UNESCO, cơng nghệ dạy học là một tập hợp gắn bĩ chặt chẽ những phương pháp, phương tiện, kỹ thuật học tập và đánh giá, được nhận thức và được sử dụng tùy theo mục tiêu đang theo đuổi và cĩ liên hệ với những nội dung giáo dục và lợi ích của người học, người dạy phải biết sử dụng cơng nghệ dạy học thích hợp, biết tổ chức quá trình học tập và đảm bảo sự thành cơng của quá trình đĩ. Theo giáo sư Robert Reiser (thuộc đại học bang Florida) thì “Cơng nghệ dạy học là vấn đề phân tích, phác thảo giải pháp, phát triển ứng dụng, quản lý và đánh giá quá trình giảng dạy và nguồn lực để tạo điều kiện cho việc học, giảng dạy được tốt” “Cơng nghệ dạy học là ứng dụng cách tiếp cận hệ thống để giải quyết vấn đề về giảng dạy.” (Thomas Reeves, đại học Georgia) “Cơng nghệ dạy học là lý thuyết và thực hành của cơng việc thiết kế, phát triển, sử dụng, quản lý và đánh giá tiến trình và nguồn tài nguyên trong học tập” (Seels & Richey, Washington, D.C. Association for Communication and Technology) “Cơng nghệ dạy học là thiết kế dạy học từ triển vọng của người học hơn là tiếp cận từ nội dung của giáo dục truyền thống và sự huấn luyện” (Morrison, Ross, Kemp) “Cơng nghệ dạy học cung cấp cho trường sự thiết kế, chọn lựa, sự hiệu quả và sự đĩng gĩp về phương tiện dạy học” (San Diego State University Instructional Technology Services) 1.3 Đối tượng của cơng nghệ dạy học Dựa trên cơ sở việc học của con người, cơng nghệ dạy học cần nghiên cứu các vấn đề sau: Sử dụng cơng nghệ để thay đổi phương pháp dạy và học nhằm nâng cao hiệu quả dạy học Thực hiện quá trình dạy học như một cơng nghệ. Chương 1: Cơ sở lý luận 7