Dạy học tích cực môn Công nghệ may trang phục 2 tại trường Đại học Công nghiệp Thực phẩm TP. Hồ Chí Minh

Nội dung text: Dạy học tích cực môn Công nghệ may trang phục 2 tại trường Đại học Công nghiệp Thực phẩm TP. Hồ Chí Minh

1. DẠY HỌC TÍCH CỰC MÔN CÔNG NGHỆ MAY TRANG PHỤC 2 TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP THỰC PHẨM TP. HỒ CHÍ MINH Tác giả: NGUYỄN MAI THANH THẢO Học viên cao học khóa 2011 – 2013, Trường Đại Học Sư Phạm Kỹ Thuật TP.HCM Tóm tắt: Để có thể đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của xã hội, của ngành cũng như trước những yêu cầu và thách thức về việc phải đổi mới nâng cao chất lượng đào tạo, trường Đại học Công Nghiệp Thực Phẩm thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM) đã và đang từng bước cải tiến, hoàn thiện nhằm nâng cao chất lượng đào tạo, trong đó khuyến khích việc vận dụng các phương pháp dạy học (PPDH) theo hướng tích cực hoá người học nhằm tăng tính tự giác, chủ động và sáng tạo nơi người học. Bên cạnh đó, việc giảng dạy các môn học thuộc chuyên ngành may nói chung và môn Công nghệ may trang phục 2 nói riêng của khoa Công nghệ may – Thiết kế thời trang và Da giày thuộc trường Đại học Công Nghiệp Thực Phẩm TP.HCM cũng được giảng viên (GV) trong khoa áp dụng các PPDH tích cực như: thảo luận, đàm thoại, dạy học theo nhóm, nhưng chỉ mang tính hình thức. Một phần do bản thân các em sinh viên (SV) chưa thật sự tự lực trong quá trình học để chiếm lĩnh tri thức. Mặt khác, giảng viên chưa biết cách vận dụng một cách khéo léo, nhuần nhuyễn, linh hoạt các phương pháp dạy học tích cực trong công tác giảng dạy của mình. Nôị dung bài viết này đề cập tới việc vận dụng qui trình tổ chức dạy học theo phương pháp dạy học tích cực gồm có 4 giai đoạn và 7 bước cho môn Công nghệ may trang phục phục 2 tại trường Đại học Công Nghiệp Thực Phẩm TP. Hồ Chí Minhnhằm góp phần tổ chức quá trình dạy học theo một qui trình hợp lý, nâng cao chất lượng dạy và học các chương của môn học này. I. ĐẶT VẤN ĐỀ Dạy học tích cực là một quan điểm dạy học nhằm góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy được Đảng và Nhà nước đặc biệt quan tâm. Cụ thể điều 5.2a của Luật Giáo Dục Đại Học 2012 đã nêu rõ mục tiêu đối với đào tạo trình độ cao đẳng, đại học là “Đào tạo trình độ cao đẳng để sinh viên có kiến thức chuyên môn cơ bản, kỹ năng thực hành thành thạo, hiểu biết được tác động của các nguyên lý, quy luật tự nhiên – xãhội trong thực tiễn và có khả năng giải quyết những vấn đề thông thường thuộc ngành được đào tạo” [2, tr.2]. Trong Chiến lược phát triển Giáo dục 2011-2020 nhiệm vụ thứ tư trong giai đoạn 1 (2013-2015) cũng nêu lên yêu cầu“Đổi mới nội dung, phương pháp dạy học, thi, kiểm tra và đánh giá chất lượng giáo dục”. Chính vì thế đổi mới phương pháp dạy học là vô cùng quan trọng và cần thiết nhằm đạt được mục tiêu phát triển Giáo dục đại học “ tăng cường năng lực thích ứng với việc làm trong xã hội, năng lực tự tạo việc làm cho mình và cho xã hội” [1, tr.84] Chính vì thế, đề tài “Dạy học tích cực môn Công nghệ may trang phục 2 tại trường Đại học Công Nghiệp Thực Phẩm Thành phố Hồ Chí Minh” là rất cần thiết, giúp cho giảng viên tổ chức dạy học theo trình tự hợp lý, sinh viên năng động, tích cực hơn trong quá trình học và tự chủ chiếm lĩnh tri thức. 1
2. II. NỘI DUNG Thông qua việc hệ thống cơ sở lý luận về dạy học tích cực và khảo sát thực trạng dạy học môn Công nghệ may trang phục 2 tại trường Đại học Công Nghiệp Thực Phẩm TP. Hồ Chí Minh, tác giả đã tiến hành dạy thực nghiệm chương 1 theo 3 giáo án lý thuyết cho lớp thực nghiệm. Đối với lớp đối chứng, giảng viên giảng dạy cùng nội dung theo phương pháp dạy học đã áp dụng khi giảng dạy môn học này như các giờ học bình thường. Các phương pháp dạy học tích cựcmà tác giả kết hợp vận dụng khi giảng dạy môn Công nghệ may trang phục 2 đối với lớp thực nghiệm gồm có: – Phương pháp diễn giảng: thuyết trình kết hợp mô hình, trang ảnh, video clip minh hoạ. – Phương pháp đàm thoại – Phương pháp thảo luận – Dạy học theo nhóm – Các kỹ thuật dạy học tích cực: Kỹ thuật học tập hợp tác, động não, kỹ thuật 3 lần 3, sơ đồ tư duy và kỹ thuật đặt câu hỏi. Từ sự kết hợp linh hoạt giữa các phương pháp dạy học đã tạo được những chuyển biến rõ rệt đối với sinh viên như sau: – Tất cả các em đều tự suy nghĩ, tìm tòi để cho đáp án khi giảng viên yêu cầu (thông qua kỹ thuật đặt câu hỏi, phương pháp đàm thoại, thảo luận) một cách tích cực, không còn biểu hiện thái độ e dè, mất tự tin khi trả lời trước lớp. – Khi giảng viên dạy học theo nhóm, hầu hết các thành viên trong nhóm đều cùng hoạt động (qua phương pháp thảo luận, dạy học theo nhóm, các kỹ thuật dạy học tích cực mà giảng viên áp dụng theo giáo án). Người nghiên cứu nhận thấy các em không còn có thái độ ỷ lại bạn chung nhóm, hay phản kháng, quấy rối các bạn cùng nhóm khi nhóm hoạt động. Điều này cho thấy kỹ thuật học tập hợp tác mà giảng viên áp dụng rất hữu dụng. – Những bài tập làm theo nhóm qua các kỹ thuật dạy học tích cực giúp các em hệ thống lại được kiến thức đã học, hoàn thành bài tập rất tốt dưới sự hướng dẫn và yêu cầu của giảng viên. – Thái độ học tập tốt, việc chuẩn bị bài, xem bài trước ở nhà một cách tự giác. – Lớp học sôi nổi, sinh động hơn, và các em có nhiều cơ hội giao lưu học tập với nhau nhiều hơn. Bên cạnh đó, thông qua việc khảo sát ý kiến của sinh viên sau khi học lớp thực nghiệm về hiệu quả của các phương pháp dạy học mà giảng viên sử dụng, kết quả đạt được 100% các em đều không đồng ý về ý kiến số 7 cho rằng PPDH tích cực làm mất thời gian, gây nhàm chán. Và các ý kiến còn lại đều được SV tán thành ở mức rất đồng ý và đồng ý (chiếm hơn 50%). 2
3. Về kết quả của hai lần kiểm tra của lớp thực nghiệm và lớp đối chứng, so sánh việc đánh giá học lực củasinh viên hai lớp, ta có thể thấy được:lớp có vận dụng qui trình tổ chức dạy học theo PPDH tích cực luôn có sự chuyển biến cải thiện trong thành tích. Qua kết quả bài kiểm tra thứ nhất có 34,4% SV lớp thực nghiệm đạt loại xuất sắc và 31,3% SV đạt loại giỏi. Kết quả bài kiểm tra thứ hai, tỉ lệ SV đạt loại xuất sắc tăng lên đáng kể (65,6%). Ở các lớp đối chứng tuy có sự tăng lên ở loại xuất sắc, nhưng số lượng SV thuộc loại trung bình chưa giảm, chiếm 50% số lượng SV của lớp. Tóm lại, qua khảo sát ý kiến của giảng viên và sinh viên lớp thực nghiệm bằng phiếu khảo sát và quan sát, người nghiên cứu nhận thấy qui trình tổ chức dạy học theo phương pháp dạy học tích cực là hoàn toàn hợp lý, đem lại hiệu quả cao trong dạy học. Như vậy, để đạt được mục tiêu dạy học, nâng cao chất lượng đào tạo nghề thì giảng viên phải có sự vận dung phối hợp nhiều phương pháp dạy học một cách linh hoạt tuỳ thuộc vào từng nội dung đặc thù của môn học, và phải thật sự tâm huyết với nghề. III. KẾT LUẬN Đề tài Dạy học tích cực môn Công nghệ may trang phục 2 tại trường Đại học Công nghiệp thực phẩm TP.HCM sau quá trình hệ thống cơ sở lý luận về phương pháp dạy học tích cực, phân tích thực trạng dạy học cũng như tiến hành thực nghiệm tổ chức dạy học theo phương pháp dạy học tích cực đã làm rõ được những nội dung sau: 3
4. – Đề tài thực hiện được các nhiệm vụ nghiên cứu, làm rõ các khái niệm của phương pháp dạy học tích cực, các cơ sở lý luận và thực tiễn để lựa chọn phương pháp dạy học phù hợp, các kỹ thuật dạy học tích cực. – Nêu được thực trạng giảng dạy môn Công nghệ may trang phục 2 tại trường ĐH Công nghiệp thực phẩm TP.HCM, những khó khăn trong quá trình áp dụng phương pháp dạy học tích cực trong giảng dạy. – Sau khi phân tích những tiêu chí lựa chọn phương pháp dạy học tích cực, người nghiên cứu áp dụng quy trình dạy học theo hướng tích cực hóa người học để thiết kế giáo án cho môn Công nghệ may trang phục 2, tổ chức thực nghiệm và đã thu được kết quả khả quan về việc triển khai quan điểm dạy học mới này. Quy trình dạy học theo hướng tích cực hóa người học được sử dụng ở lớp thực nghiệm đã có tác động tốt đến tính tích cực học tập của học sinh. – Về mặt thực tiễn, qui trình tổ chức dạy học theo phương pháp dạy học tích cực mang tính ứng dụng và khả thi hơn so với các phương pháp dạy học cũ. – Về xử lý, đánh giá số liệu sau quá trình thực nghiệm có kết quả tương đồng nhau sau hai lần kiểm chứng ở lớp thực thực nghiệm và lớp đối chứng qua bài kiểm tra trên lớp, khẳng định tổ chức dạy học đạt hiệu quả như mong muốn. Bên cạnh kết quả đạt được, đề tài nghiên cứu chỉ mới được áp dụng cho một chương trong môn Công nghệ may trang phục 2, vì vậy kết quả nghiên cứu chỉ mang tính chất tương đối. TÀI LIỆU THAM KHẢO [1] Nguyễn Thanh Bình (2008), Giáo dục Việt Nam trong thời kỳ đổi mới, NXB Đại học Sư Phạm Hà Nội. [2] Luật Giáo Dục Đại Học số 08/2012/QH13 XÁC NHẬN CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN TP.HCM, ngày tháng năm 2014 Cán Bộ Hướng Dẫn TS. Võ Thị Ngọc Lan 4
5. BÀI BÁO KHOA HỌC THỰC HIỆN CÔNG BỐ THEO QUY CHẾ ĐÀO TẠO THẠC SỸ Bài báo khoa học của học viên có xác nhận và đề xuất cho đăng của Giảng viên hướng dẫn Bản tiếng Việt ©, TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT TP. HỒ CHÍ MINH và TÁC GIẢ Bản quyền tác phẩm đã được bảo hộ bởi Luật xuất bản và Luật Sở hữu trí tuệ Việt Nam. Nghiêm cấm mọi hình thức xuất bản, sao chụp, phát tán nội dung khi chưa có sự đồng ý của tác giả và Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP. Hồ Chí Minh. ĐỂ CÓ BÀI BÁO KHOA HỌC TỐT, CẦN CHUNG TAY BẢO VỆ TÁC QUYỀN! Thực hiện theo MTCL & KHTHMTCL Năm học 2016-2017 của Thư viện Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Tp. Hồ Chí Minh.