Dạy học tích cực hóa người học môn “Phân tích hệ thống bản vẽ ống công nghệ” tại khoa cơ khí trường Cao đẳng nghề Lilama 2

Nội dung text: Dạy học tích cực hóa người học môn “Phân tích hệ thống bản vẽ ống công nghệ” tại khoa cơ khí trường Cao đẳng nghề Lilama 2

1. DẠY HỌC TÍCH CỰC HÓA NGƢỜI HỌC MÔN “ PHÂN TÍCH HỆ THỐNG BẢN VẼ ỐNG CÔNG NGHỆ” TẠI KHOA CƠ KHÍ TRƢỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ LILAMA 2 ACTIVE LEARNING SUBJECT “DRAWING ANALYSIS OF PIPING SYSTEMS TECHNOLOGY" IN MECHANICAL FACULTY IN LILAMA TECHNICAL AND TECHNOLOGY COLLEGE 2 Nguyễn Ngọc Phƣơng(1), Nguyễn Văn Tuấn (2), Trịnh Thị Thùy Linh (3) Đại học Sư Phạm Kỹ Thuật Thành Phố Hồ Chí Minh TÓM TẮT: Dạy học tích cực hóa người học đang được áp dụng trên cả nước nói chung và tại Trường Cao đẳng nghề LILAMA 2 nói riêng đang là xu hướng đổi mới giáo dục đúng đắn và phù hợp. Sau khi xem xét chất lượng dạy học trong nhà trường, người nghiên cứu đề xuất đưa ra giải pháp đổi mới phương pháp dạy học môn “ Phân tích hệ thống bản vẽ Ống công nghệ” tại khoa Cơ khí nhằm nâng cao chất lượng dạy và học trong Nhà trường. Từ khóa: dạy học tích cực hóa ABSTRACT: Active teaching is being applied in the country in general and in the Lilama technical and technology college 2 in particular is a trend innovation proper education and appropriate. After considering the quality of teaching in schools, authors propose a solution innovation of teaching methods subject “Drawing analysis of piping systems technology" in Mechanical faculty to improve the quality of teaching and learning in school. Key words: active learning 1. Mở đầu: Hiện nay, ở Việt Nam có rất nhiều trường dạy nghề đang thực hiện đào tạo nghề với quy mô tương đối lớn và cơ cấu ngành nghề phong phú. Tuy nhiên, chất lượng đào tạo ở hầu hết các trường dạy nghề chưa cao. Rất nhiều người sau khi đã tốt nghiệp các trường dạy nghề vẫn không đáp ứng được yêu cầu công việc. Một trong những nguyên nhân quan trọng của hiện tượng này là do chương trình dạy học và phương pháp dạy học chưa đáp ứng được nhu cầu xã hội và doanh nghiệp. Cung đào tạo do các trường dạy nghề đưa ra chủ yếu dựa trên khả năng của mình mà không tính tới đường cầu tương ứng từ các doanh nghiệp. Điều này dẫn đến sự mất cân đối cung – cầu đào tạo cả về quy mô, cơ cấu và đặc biệt là chất lượng, gây ra những lãng phí lớn và giảm hiệu quả đào tạo. Đổi mới phương pháp dạy học cho phù hợp đối với các trường dạy nghề là thực sự khó khăn. (1) PGS. TS. Nguyễn Ngọc Phương – Giảng viên Trường Đại học SPKT Tp.HCM (2) TS. Nguyễn Văn Tuấn – Giảng viên Trường Đại học SPKT Tp.HCM (3) Trịnh Thị Thùy Linh – Học viên cao học ngành LL&PPDH Trường Đại học SPKT Tp.HCM 1
2. Để đáp ứng yêu cầu đó, việc đổi mới phương pháp dạy học là một trong những yêu cầu cấp thiết hiện nay. Phương pháp dạy học tích cực là một trong những mục tiêu giáo dục được nhiều nhà giáo dục nghiên cứu, đúc kết từ thực tiễn và xây dựng thành những lý luận mang tính khoa học và hệ thống. Vì vậy, mỗi khi lên lớp giảng dạy, điều băn khoăn lớn nhất của người giáo viên là làm sao luôn cảm thấy hứng thú với việc dạy và làm sao để học sinh luôn có cảm giác mới mẻ và say mê với việc học. Đặc biệt đối với môn “Phân tích bản vẽ Ống công nghệ” là một môn hết sức quan trọng trong nhà trường cũng như giúp ích cho học sinh khi đi làm thực tế ngoài công trường và khi xin việc sau này. Với những lý do đó, tác giả nghiên cứu đề tài: “Dạy học tích cực hóa người học môn “Phân tích hệ thống bản vẽ (PTHTBV) Ống công nghệ” tại khoa Cơ khí Trường Cao đẳng nghề LILAMA 2” nhằm nâng cao chất lươṇ g đào taọ trong nhà trường. 2. Thực trạng dạy và học môn học “ Phân tích hệ thống bản vẽ Ống công nghệ” trong nhà trƣờng Để thực hiện đề tài của mình, tác giả đã thực hiện các cuộc khảo sát với giáo viên, học sinh đã và đang tham gia vào việc dạy và học môn học này bằng cách trao đổi trực tiếp và phát phiếu khảo sát. Căn cứ vào kết quả khảo sát, người nghiên cứu nhận thấy rằng việc sử dụng các phương pháp giảng dạy bằng phương pháp thuyết trình chiếm tỉ lệ cao (50%) rất thường xuyên và 33% mức thường xuyên, đàm thoại chiếm 17% ở mức thường xuyên. Các phương pháp khác như thuyết trình kết hợp với phương tiện dạy học, hoặc tổ chức dạy học theo phương pháp thảo luận, hoặc thuyết trình kết hợp với thảo luận, nêu giải quyết vấn đề chiếm trên 40% được thể hiện trong biểu đồ thống kê. Bảng 1 Mức độ sử dụng các phương pháp giảng dạy của giáo viên. Mức độ Rất thường Thường Thỉnh Phương pháp xuyên xuyên thoảng 6 4 2 Thuyết trình 50% 33% 17% 2 2 8 Đàm thoại GV và SV 17% 17% 66% Thuyết trình kết hợp với trình 3 2 7 chiếu 25% 17% 58% 2
3. 2 3 7 Nêu và giải quyết vấn đề 17% 25% 58% 1 3 8 Thảo luận nhóm 8% 25% 67% Hình 1 Mức độ sử dụng các phương pháp giảng dạy của giáo viên. Kết quả trên cho thấy rằng việc lựa chọn phương pháp truyền thống cho quá trình tổ chức dạy học của giáo viên ở trường chiếm một tỉ lệ khá cao. Việc áp dụng các phương pháp dạy học theo hướng tích cực hóa người học cũng được áp dụng nhưng chưa phổ biến mà chỉ áp dụng phổ biến nhất khi hội giảng, không được áp dụng một cách thường xuyên trong suốt quá trình dạy học. Việc phối hợp các phương pháp giảng dạy như đàm thoại, thảo luận, thuyết trình chưa được đồng đều, đa dạng, chưa kích thích được tinh thần cởi mở, ham học hỏi của học viên. Tuy nhiên có một số giáo viên đã tổ chức dạy học theo nhóm, chia lớp ra thành nhiều nhóm để giải bài tập nhưng giáo viên quản lý nhóm chưa được tốt nên có một số sinh viên khá giỏi thì tích cực nhưng một số thành viên khác thì không vì chủ quan có người khác làm thay cho mình. Chính vì vậy mà giáo viên có tổ chức dạy học theo nhóm đã vô tình làm trái với tác dụng của việc học nhóm dẫn sự chênh lệch quá xa về trình độ kiến thức. Như vậy, qua kết quả khảo sát, người nghiên cứu nhận thấy việc dạy và học môn PTHTBV Ống công nghệ trong suốt thời gian vừa qua là thụ động, chỉ là kiến thức được truyền đạt 3
4. một chiều từ phía giáo viên, chưa phát huy được tính tích cực chủ động của SV khi tham gia vào lớp học. Vì thế, để góp phần nâng cao chất lượng dạy học cho môn PTHTBV Ống công nghệ cũng như đáp ứng được mục tiêu đào tạo chung của nhà trường, người nghiên cứu đề xuất triển khai dạy học môn PTHTBV Ống công nghệ theo hướng tích cực hóa người học bằng cách:  Tổ chức các hoạt động dạy học theo hướng tích cực bằng cách tổ chức dạy học kết hợp giữa các phương pháp dạy học tích cực, đó là tăng cường dạy học thông qua trực quan, thường xuyên tổ chức dạy học giải quyết vấn đề, dạy học theo nhóm hoặc toàn lớp.  Phối hợp sử dụng linh hoạt các kỹ thuật dạy học trong các buổi lên lớp nhằm phát huy tính tích cực, hứng thú học tập của sinh viên trong quá trình học tập. 3. Kết luận: Qua quá trình nghiên cứu và căn cứ vào kết quả quá trình thực nghiệm thì phương pháp dạy học theo hướng tích cực hóa người học đã tạo được những chuyển biến rõ rệt như sau: Thứ nhất, học sinh đã tích cực và chủ động hơn trong học tập, học tập trong tinh thần hợp tác, tự giác học tập, tự thể hiện mình qua việc nêu lên quan điểm cá nhân và cố gắng hoàn thành nhiệm vụ học tập được giao, học sinh có động cơ học tập tốt hơn. Thứ hai, xuất phát từ việc học có động cơ, có mục đích rõ ràng, cộng với quá trình học tập nhóm, nên kỹ năng làm việc nhóm, kỹ năng giao tiếp, kỹ năng nghề nghiệp của học sinh tốt hơn, hiệu quả hơn, đáp ứng yêu cầu chuẩn đầu ra của ngành nghề đào tạo. Thứ ba, khi tinh thần học tập của học sinh đã có chuyển biến tích cực, kết quả học tập đã dần nâng lên thì giáo viên sẽ có động lực để tìm tòi khám phá tri thức, cải tiến phương pháp dạy học, dần chuyển vai trò người dạy là truyền thụ sang tổ chức, điều khiển quá trình học. Từ đó, tác giả nhận thấy rằng việc áp dụng phương pháp dạy học tích cực hóa người học môn PTHTBV Ống công nghệ là phù hợp và hiệu quả. Sau khi thực hiện xong đề tài này, tác giả sẽ tiếp tục nghiên cứu xây dựng hoàn thiện toàn bộ các bài giảng còn lại của môn Phân tích hệ thống bản vẽ Ống công nghệ theo hướng tích cực hóa người học và triển khai và nhân rộng đề tài áp dụng cho tất cả các môn học trong khoa Cơ khí và các môn học ở khoa khác./. 4
5. TÀI LIỆU THAM KHẢO: 1. Nguyễn Đức Trí, 2005,Tài liệu bồi dưỡng phương pháp dạy học đào tạo nhân rộng, Hà Nội. 2. Nguyễn Văn Khôi, Nguyễn Văn Bính, Phương pháp luận nghiên cứu sư phạm kỹ thuật, NXB ĐHSP 3. Thông tin liên hệ: Họ tên: Trịnh Thị Thùy Linh ĐT: 0909278683 Email: trinhthuylinhdn@gmail.com 5
6. BÀI BÁO KHOA HỌC THỰC HIỆN CÔNG BỐ THEO QUY CHẾ ĐÀO TẠO THẠC SỸ Bài báo khoa học của học viên có xác nhận và đề xuất cho đăng của Giảng viên hướng dẫn Bản tiếng Việt ©, TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT TP. HỒ CHÍ MINH và TÁC GIẢ Bản quyền tác phẩm đã được bảo hộ bởi Luật xuất bản và Luật Sở hữu trí tuệ Việt Nam. Nghiêm cấm mọi hình thức xuất bản, sao chụp, phát tán nội dung khi chưa có sự đồng ý của tác giả và Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP. Hồ Chí Minh. ĐỂ CÓ BÀI BÁO KHOA HỌC TỐT, CẦN CHUNG TAY BẢO VỆ TÁC QUYỀN! Thực hiện theo MTCL & KHTHMTCL Năm học 2016-2017 của Thư viện Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Tp. Hồ Chí Minh.