Dạy học theo nhóm môn nghề tin học văn phòng cho học sinh lớp 11 trường THPT Bình Sơn Hòn Đất-Kiên Giang

Nội dung text: Dạy học theo nhóm môn nghề tin học văn phòng cho học sinh lớp 11 trường THPT Bình Sơn Hòn Đất-Kiên Giang

1. DẠY HỌC THEO NHÓM MÔN NGHỀ TIN HỌC VĂN PHÒNG CHO HỌC SINH LỚP 11 TRƯỜNG THPT BÌNH SƠN HÒN ĐẤT-KIÊN GIANG Group instruction in Microsoft office vocational school for students in grade 11 at Binh Son high school in Hon Dat in Kien Giang MAI VĂN CẢNH Học viên cao học khóa 2013-2015 Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Tp. Hồ Chí Minh TÓM TẮT Dạy học theo nhóm là một trong những phương pháp dạy học lấy học sinh làm trung tâm, trong đó, lớp học được chia ra nhiều thành nhiều nhóm nhỏ hoạt động. Nghề tin học văn phòng lớp 11 là môn học trong chương trình giáo dục phổ thông, giáo dục nghề nghiệp nhằm cung cấp kiến thức, kĩ năng, kĩ thuật, thái độ ban đầu cho học sinh phổ thông; Giúp học sinh thấy được những đòi hỏi về phẩm chất, năng lực và yêu cầu của nghề đối với người lao động, qua đó có sự lựa chọn nghề và định hướng trong học tập đáp ứng nhu cầu thực tiễn của xã hội trong thế kĩ XXI. Từ khóa: Dạy học theo nhóm, năng lực. 1
2. ABSTRACT Group instruction in Microsoft office vocational school for students in grade 11 at Binh Son high school in Hon Dat in Kien Giang Group instruction is one of the educational systems which students are center, in case, classes are divided into some small groups. Microsoft office vocational school for students in grade 11 is a subject in school education programs, helps to improve students’ knowledge, capabilities and their attitude for their careers in the future. The Microsoft office vocational school also provides a world class knowledge about different choices so the students can practically make their choices before they enter into the reality of the life. In addition to that. These programs also helps the youth understand the truth value of labor to meet the real needs of the society in 21st century. Keywords: Group instruction,competency. 1.Đặt vấn đề Dạy học theo nhóm là một phương pháp dạy học xuất hiện từ những năm 70 của thế kỉ 20 ở Trường Đại học Sư phạm của một số nước tiên tiến bắt đầu từ môn học "Năng động tập thể" một môn học dạy cho sinh viên làm việc tập thể. Dần dần môn học này chuyên rèn luyện kĩ năng làm việc theo nhóm. Ở Việt Nam phương pháp này được áp dụng rộng rãi trong dạy học từ những năm cuối của thế kỉ XX và đầu thế kỉ XXI. Hiện nay, dạy học theo nhóm vẫn đang được tiếp tiếp tục nghiên cứu và giúp cho những ai quan tâm đến hình thức tổ chức dạy học theo nhóm để định hướng, thành công khi giảng dạy thực tế và áp dụng vào đổi mới chương trình đào tạo ở các cấp học. Luật giáo dục 2005 điều 28 yêu cầu "Phương pháp giáo dục phổ thông phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh, bồi dưỡng phương pháp tự học, khả năng 2
3. làm việc theo nhóm, rèn luyện kĩ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn, tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú học tập cho học sinh" Vấn đề đặt ra trong các lĩnh vực lí luận và phương pháp dạy học nghề là tiếp cận, vận dụng dạy học theo nhóm vào dạy học trong giáo dục nghề phổ thông. Mục tiêu dạy nghề phổ thông là giúp cho học sinh tìm hiểu nghề, làm quen một số kĩ năng lao động nghề nghiệp, góp phần định hướng nghề nghiệp, tự tạo việc làm hoặc tiếp tục học lên trình độ cao hơn đáp ứng nhu cầu thực tiễn của xã hội, góp phần thực hiện tốt mục tiêu giáo dục nghề nghiệp. Dạy học theo nhóm môn nghề tin học văn phòng cho học sinh lớp 11 được xây dựng qua 3 biện pháp: Lập kế hoạch, tổ chức thực hiện và kiểm tra đánh giá. 2.Nội dung 2.1.Một số khái niệm công cụ *Khái niệm nhóm. (Group) Nhóm là tập hợp những con người tương tác với nhau, để thực hiện mục tiêu và thỏa mãn các nhu cầu của cá nhân. *Khái niệm dạy học theo nhóm: (Group instruction) Dạy học theo nhóm là một hình thức tổ chức dạy học, trong đó học sinh được chia thành từng nhóm, giúp đỡ, tranh luận, trao đổi với nhau để hoàn thành nhiệm vụ chung của nhóm mà giáo viên đã giao cho. Dạy học theo nhóm là một hình thức tổ chức dạy học, trong hoạt động nhóm dưới sự hướng dẫn của giáo viên, có nhiều mối quan hệ giao tiếp giữa giáo viên và học sinh, giữa học sinh với nhau. Dạy học theo nhóm còn có những tên gọi khác như; Dạy học nhóm; Dạy học theo nhóm nhỏ; Dạy học hợp tác; Dạy học hợp tác nhóm 3
4. Việc dạy học theo nhóm là kết quả của quá trình làm việc hướng tới sự hiểu biết về cách giải quyết một vấn đề. Vấn đề là cái gặp đầu tiên trong quá trình học tập một điều gì đó: Một câu hỏi, một bài toán, sự nghi ngờ, sự không chắc chắn, sự khó khăn cần được thảo luận để tìm giải pháp. Trong công trình nghiên cứu của tác giả Nguyễn Trọng Sửu có đề cập đến: "Dạy học nhóm và phương pháp dạy học tích cực" viết Dạy học nhóm là một hình thức của xã hội học tập, trong đó học sinh của mỗi lớp được chia thành nhiều nhóm nhỏ trong khoảng thời gian nhất định, mỗi nhóm tự lực hoàn thành các nhiệm vụ học tập trên cơ sở phân công và hợp tác làm việc, kết quả làm việc của mỗi nhóm sau đó được trình bày và đánh giá trước lớp.[7,21] Dạy học theo nhóm là một hoạt động học tập, có sự phân chia học sinh theo từng nhóm nhỏ với đủ các thành phần khác nhau về mọi mặt, về trình độ, về văn hóa, về ngôn ngữ, cùng trao đổi với nhau những ý tưởng và hội ý với các thành viên với nhau trong nhóm. Cùng nhau chia sẻ những băn khoăn, kinh nghiệm của bản thân và cùng nhau xây dựng phương pháp nhận thức mới. Dạy học theo nhóm là một phương pháp dạy học hiện đại, lấy người học làm trung tâm. Với phương pháp này người học được làm việc cùng nhau theo các nhóm nhỏ, mỗi thành viên và các thành viên trong một nhóm đều tham gia vào nhiệm vụ giải quyết học tập trong một khoảng thời gian nhất định dưới sự hướng dẫn và lãnh đạo của giáo viên. Từ các định nghĩa trên ta có thể đi đến kết luận; Dạy học theo nhóm thường được áp dụng để đi sâu, vận dụng, luyện tập, củng cố một chủ đề đã học, nhưng cũng có thể để tìm hiểu một chủ đề trong khoảng thời gian nhất định dưới sự chỉ đạo của giáo viên. Trong các môn học khoa học tự nhiên, các công việc 4
5. nhóm có thể được sử dụng để tiến hành các thí nghiệm, dạy nghề và tìm các giải pháp cho vấn đề được đặt ra. *Khái niệm nghề tin học văn phòng lớp 11. Nghề tin học văn phòng lớp 11 được hiểu là một môn học nghiên cứu về quá trình giáo dục nghề nghiệp hình thành kĩ năng lao động ban đầu chủ yếu là "Hướng nghiệp" trong các lĩnh vực sản xuất và phi sản xuất bao gồm nhiều bậc đào tạo. Môn Nghề Tin học văn phòng lớp 11 nằm trong kế hoạch dạy học, có nội dung, chương trình dạy nghề và danh mục nghề cho học sinh trường phổ thông bậc trung học. Đặc điểm của môn học như: Đối tượng lao động, nội dung công việc, công cụ lao động hoặc phương tiện lao động, điều kiện lao động, các yêu cầu của nghề đối với người lao động và chống chỉ định y học Tóm lại ta có thể hiểu: Nghề tin học văn phòng là một bộ môn học tự chọn, không ràng buộc mọi người ai cũng có thể học được, nghiên cứu về nội dung giáo dục kĩ thuật nghề nghiệp, sự hình thành ban đầu các kĩ năng - kĩ thuật nghề nghiệp, những phẩm chất nhân cách do yêu cầu nghề nghiệp và sự phát triển thói quen lao động của học sinh trong điều kiện của trường phổ thông. *Quan điểm về phương pháp dạy học theo nhóm. Cần kết hợp phương pháp dạy học theo nhóm với việc lựa chọn đúng phương pháp đặc trưng bộ môn trên cơ sở nội dung bài học và các phương pháp này phát huy tính tự giác, tích cực, chủ động, sáng tạo, làm việc theo sự phân công hợp tác của HS dưới sự tổ chức chỉ đạo của giáo viên. Phương pháp dạy học theo nhóm là tổ chức cho người học làm việc với nhau theo từng cặp hay từng nhóm để trao đổi, tương tác giữa người học với nhau trong một khoảng thời gian nhất định. Tóm lại: Phương pháp dạy học theo nhóm được sử dụng nhằm khai thác vốn kiến thức mà các em đã tích lũy, những 5
6. hiểu biết thực tế trong đời sống hoặc sẽ làm cho từng thành viên quen dần với sự phân công hợp tác trong lao động, mở rộng suy nghĩ, rèn luyện kĩ năng nói, kĩ năng giao tiếp, học sinh phát huy được vai trò cá nhân, hiệu quả trong học tập được nâng lên nhất là khi phải giải quyết những vấn đề khó, nhu cầu phối hợp giữa các nhân để hoàn thành công việc. *Biện pháp tổ chức dạy học theo nhóm  Biện pháp thứ nhất: Lập kế hoạch Bước 1: Phân tích và lựa chọn nội dung: Phân tích: Xác định các kiến thức trọng tập,mối liên hệ giữa các bài Chọn nội dung: Những nội dung mà HS không thể giải quyết được 1 mình cần phải có sự cộng tác với các thành viên khác. Bước 2. Xác định mục tiêu bài học Mục tiêu về kiến thức: Thể hiện cấp độ nhận thức như: Biết, hiểu, vận dụng, phân tích, tổng hợp và đánh giá. Mục tiêu về kĩ năng: Kĩ năng vận dụng kiến thức. Mục tiêu về thái độ: Hình thành thái độ học tập đúng đắn, tích cực Bước 3:Thiết kế các nhiệm vụ hoạt động. Thiết kế các nhiệm vụ trong hoạt động nhóm. Dự kiến cách chia nhóm. Số lượng thành viên trong nhóm.  Biện pháp thứ 2: Tổ chức thực hiện Bước 1: Làm việc nhóm Tùy theo hình thức tổ chức nhóm GV sắp xếp chỗ làm việc cho các nhóm, bố trí chỗ ngồi và chừa khoảng trống cho GV đi lại sang nhóm khác. GV giao nhiệm vụ cho các nhóm. Thỏa thuận quy tắc làm việc và đánh giá kết quả làm việc trong nhóm. 6
7. Bước 2: Báo cáo kết quả Đại diện nhóm lên trình bày lại kết quả của nhóm mình, các nhóm còn lại ngồi nghe. Nhóm khác có ý kiến bổ sung, sửa chữa, nhận xét kết quả.  Biện pháp thứ 3: Kiểm tra, đánh giá kết quả làm việc của nhóm và rút kinh nghiệm. Bước 1: HS tự đánh giá kết quả Để HS tự đánh giá kết quả làm việc của nhóm thật sự có hiệu quả để HS thấy được những kĩ năng mình đã đạt và hạn chế để khắc phục lần sau. GV và HS tự xây dựng cho mình một tiêu chí đánh giá. Để HS tự chấm theo tiêu chí đã có sẵn. Bước 2: GV đánh giá kết quả làm việc của nhóm và chấm điểm GV nên cùng HS kiểm tra lại kết quả đánh giá của các nhóm có đúng không ? Chỗ nào chưa đúng thì chỉ ra cho nhóm và cả lớp biết vì sao lại sai. GV nên lắng nghe HS phản hồi về khó khăn khi tham gia bài học với hình thức tổ chức dạy học theo nhóm. GV công bố kết quả khi kết thúc hoạt động nhóm hoặc sau khi kết thúc bài học. Bước 3: Rút kinh nghiệm Rút kinh nghiệm được thực hiện khi kết thúc tiết học qua các mặt: - Xử lí kết quả hoạt động học của HS. - Mục tiêu đặt ra đã hoàn thành hay chưa ? - Trong quá trình hoạt động nhóm HS có vấn đề gì khó khăn không ? Thông qua việc tự đánh giá kết quả hoạt động của nhóm và cá nhân, các nhóm cũng cần điều chỉnh hoạt động cho lần sau. *Thiết kế bài dạy học theo nhóm  Xác định chuẩn đầu ra cho môn học 7
8. 1. Kiến thức: a. Biết thông tin cơ bản về nghề tin học văn phòng. b. Có ý thức tìm hiểu nghề và định hướng nghề cho tương lai. c. Biết được vị trí của nghề trong xã hội. 2. Kĩ năng a. Hiểu được một số vấn đề về nghề, hướng nghiệp, mục tiêu, yêu cầu hoạt động của nghề Tin học văn phòng lớp 11 b. Trình bày được khái niệm, các đối tượng do hệ điều hành quản lý. c. Hiểu được sơ lược về sự phát triển của Windows, khởi động, đóng, sao chép, tìm kiếm dữ liệu và thoát khỏi chương trình Windows 3. Thái độ nghề nghiệp a. Ý thức học tập nghiêm túc, ham tìm hiểu nghề và có định hướng đúng về việc chọn nghề trong tương lai. b. Rèn luyện phẩm chất đạo đức người học và hình thành nhân cách của một người lao động có tính toán trước khi bắt tay vào công việc. c. Biết kiểm tra an toàn lao động và vệ sinh gọn gàng nơi làm việc.  Tiến trình dạy học  Vào bài học Đầu tiên giáo viên thường dùng lời dẫn để thực hiện giới thiệu nội dung bài học thông qua thuyết trình, đàm thoại hoặc làm mẫu, những chỉ dẫn cần thiết. Thỉnh thoảng công việc này cũng được giao cho lớp trưởng nhưng với sự đồng ý của giáo viên và có sự chuẩn bị từ trước.  Chia nhóm Thông thường có nhiều cách để chia nhóm, tùy thuộc vào nội dung bài dạy mà giáo viên chia nhóm cho phù hợp, sau đây có một số cách chia nhóm thường dùng. 8
9. a. Chia nhóm theo vị trí ngồi sẵn Hai học sinh ngồi gần nhau. Các học sinh ngồi chung một bàn. Học sinh bàn trên quay xuống bàn dưới. Cách chia nhóm này tương đối đơn giản, không tốn nhiều thời gian để di chuyển vị trí, dễ thực hiện, dễ sắp xếp chỗ ngồi. Tuy nhiên trình độ trong nhóm không đồng đều. b. Chia nhóm theo danh sách có sẵn Nhóm học sinh có số thứ tự từ nhỏ đến lớn trong danh sách (1 - 8 HS). Nhóm học sinh có số thứ tự chẵn trong danh sách. Nhóm học sinh có số thứ tự lẻ trong danh sách. Nhóm học sinh theo tứ tự cách quảng trong danh sách. Cách chia này cũng đơn giản, dễ thực hiện. Tuy nhiên mất nhiều thời gian để di chuyển, sắp xếp chỗ ngồi và trình độ học sinh trong nhóm không đồng đều. c. Chia theo năng lực Nhóm có học sinh khá - Giỏi kèm học sinh yếu - Kém. Nhóm phân chia theo năng lực hoạt động những học sinh yếu - kém phụ trách câu hỏi, bài tập cơ bản, học sinh khá - Giỏi phụ trách câu hỏi khó hơn, những học sinh đặc biệt giỏi sẽ nhận thêm những câu hỏi, bài tập bổ sung Tuy nhiên cách làm này dễ dẫn đến các kết quả khác nhau trong học tập học sinh cảm thấy bị chia cắt thành những học sinh yếu -kém và học sinh giỏi d. Chia nhóm theo sở thích HS chọn nhóm theo sự hướng dẫn của giáo viên. Nhóm học sinh yêu thích thể thao. Nhóm học sinh yêu thích nghệ thuật. Nhóm học sinh yêu thích nghiên cứu. 9
10. Tuy nhiên cách này áp dụng trong thời gian dài dễ tạo ra sự tách biệt với các nhóm khác, làm cho học sinh khó hòa nhập với các nhóm khác. e. Chia nhóm ngẫu nhiên Được thành lập ngẫu nhiên bằng phương pháp đếm số, rút thăm, phát số, sắp xếp theo màu sắc, độ tuổi, chiều cao, nam, nữ Tuy nhiên cách làm này dễ dẫn đến nguy cơ trục trặc, hoạt động trong thời gian ngắn thì nhóm nhỏ có ít học sinh sẽ có hiệu quả cao hơn những nhóm có đông học sinh.  Làm việc trong nhóm a. Sắp xếp chỗ làm việc. Hướng dẫn học sinh sắp xếp lại chỗ ngồi, bố trí chỗ ngồi sau cho học sinh trong nhóm đối mặt nhau, dễ chia sẽ tài liệu học tập, sẽ trao đổi và nên chừa một lối nhỏ để đi và giữ được trật tự trong lớp học. b. Kế hoạch làm việc Chỉ dẫn học sinh các bước để hoạt động và cách hợp tác với các học sinh khác. Quy đinh thời gian hoàn thành nhiệm vụ. c. Tiến hành làm việc trong nhóm Ổn định chỗ ngồi, bầu nhóm trưởng và thư kí. Nhóm trưởng phân công nhiệm vụ từng cá nhân trong nhóm. Cá nhân thực hiện công việc được giao. Thảo luận, trao đổi ý kiến để giải quyết nhiệm vụ. Ghi lại ý kiến. Nếu có vướng mắc thì trao đổi với giáo viên. d. Trình bày kết quả của nhóm Các nhóm thảo luận, thống nhất lại kết quả. Sẵn sàng báo cáo mà giáo viên yêu cầu.  Báo cáo kết quả Một đại diện trong nhóm lên trình bày kết quả của nhóm. Các học sinh trong nhóm lắng nghe đối chiếu với kết quả. 10
11. Góp ý, bổ sung, sửa chữa (nếu cần thiết). GV nhận xét kết quả của các nhóm. 2.2.Tổ chức dạy học theo nhóm môn nghề tin học văn phòng lớp 11 trường THPT Bình Sơn-Hòn Đất-Kiên Giang Để thực hiện “Dạy học theo nhóm môn nghề tin học văn phòng lớp 11 trường THPT Bình Sơn-Hòn Đất-Kiên Giang” người nghiên cứu tiến hành thực hiện như sau. 2.2.1.Cấu trúc chương trình nghề tin học văn phòng lớp 11 Cấu trúc chương trình môn nghề tin học học văn phòng lớp 11 được chia thành bốn phần, gồm 50 bài trong đó có 19 bài thực hành, 5 bài ôn tập, 3 bài ôn tập tổng hợp. Tổng số tiết: 3 tiết x 35 tuần = 105 tiết. Tùy phân phối chương trình của mỗi trường còn có thêm các tiết ôn tập học kì và có thời gian ôn tập thực hành cho học sinh để thi nghề phổ thông. Bảng 2.1 Tổng quan về chương trình của môn nghề tin học văn phòng lớp 11. Số tiết dạy Tổng quan về Stt Lý Thực Ôn Kiểm chương trình Tổng thuyết hành tập tra 1 Phần mở đầu 2 0 0 0 2 Phần một: Hệ điều 2 7 3 2 1 13 hành Windows Phần hai: Soạn thảo 3 văn bản Microsoft 11 16 2 1 30 Word Phần ba: Microsoft 4 12 28 9 3 52 Excel Phần bốn: Mạng cục 4 3 0 4 1 8 bộ Tổng cộng 35 47 17 6 105  Lựa chọn hình thức dạy học theo nhóm phù hợp 11
12. Để phát huy tính tích cực trong học tập của học sinh, người nghiên cứu thiết kế, triển khai các phương án dạy học theo hướng tổ chức hình thức hoạt động nhóm, do đó nội dung các kiến thức trong phân phối chương trình được cấu trúc theo 10 bài học. Bảng: 2.2. Chương trình nghề tin học văn phòng lớp 11 được cấu trúc lại. Tiết Chủ đề HTTC DH Bài 1: Tổng quan về hệ điều Nhóm cặp đôi chia 1 hành sẻ hay nhóm rì rầm Bài 1: Tổng quan về hệ soạn Nhóm cặp đôi chia 1 thảo văn bản sẻ hay nhóm rì rầm 1 Ôn tập Nhóm STAD Bài 8: Trình bày trang và in Nhóm ngoài lớp 3 ấn Bài 10: Biều đồ, định dạng Nhóm ngoài lớp 3 bảng tính, in dữ liệu Bài 5: Các hàm tính cơ bản Nhóm chuyên gia 1 trong Excel và nhóm hợp tác Bài 6: Các hàm tính cơ bản nhóm chuyên gia 1 trong Excel và nhóm hợp tác Bài thực hành số 4 Nhóm có sử dụng 3 thực hành Bài thực hành số 9 Nhóm có sử dụng 3 thực hành 1 Ôn tập Nhóm STAD 1 Kiểm tra 1 tiết Hình thức cá nhân 2.2.2.Soạn giáo án thực nghiệm Thiết kế bài học là soạn thảo một văn bản về quy trình tiến hành bài học cho một hoặc vài tiết lên lớp, trong đó nêu rõ: 12
13. Mục tiêu, nội dung, phương pháp, phương tiện, thời gian dạy học cho từng nội dung, nêu rõ sự phân vai và phối hợp hoạt động giữa giáo viên và học sinh trong từng hoạt động cụ thể. *Giáo án Giáo án Bài: BÀI 1: TỔNG QUAN VỀ HỆ ĐIỀU HÀNH. Là bài có nền tảng trong phần một về "Hệ điều hành Window". Khi thiết kế dạy học theo nhóm chúng tôi đã thiết kế những phiếu học tập định hướng bài học gần gũi với kiến thức nền tảng đã có, giúp HS dễ tìm hiểu. - Chức năng chính của hệ điều hành là gì ? - Không có hệ điều hành thì máy tính có hoạt động được không ? - Hệ điều hành là gì ? - Có mấy cách để khởi động và thoát khỏi hệ điều hành windows ? - Những thanh công cụ nào không thể thiếu trong hệ điều hành windows ? (Vận dụng hình thức nhóm theo hình thức cặp đôi chia sẻ hay nhóm rì rầm) I. Thông tin về giáo viên 1. Giáo viên: Mai Văn Cảnh 2.Tên bài: BÀI 1: TỔNG QUAN VỀ HỆ ĐIỀU HÀNH. 3.Thời gian thực hiện * Khung thời gian quy định cho khóa dạy nghề phổ thông. Theo công văn số 1112 của Sở GD - ĐT Kiên Giang về hướng dẫn dạy nghề phổ thông cấp THPT. - Đối tượng: Lớp 11 - Hình thức giảng dạy: Theo năm học. - Kế hoạch và thời gian: Khai giảng từ tuần đầu học kì I, học tròn năm học. 13
14. Là buổi học trái buổi, học một buổi 3 tiết / một tuần. - Dự thi nghề phổ thông cuối khóa: Tháng 5. 4.Ngày thực hiện Ngày tháng năm 2015 II. Mục tiêu bài học. 1.Kiến thức HS biết: Chọn cách khởi động windows, chọn các thanh công cụ trên màn hình nền, tìm hiểu các thanh công cụ, cửa sổ trên màn hình nền, chọn thư mục để mở một tài liệu và biết kết thúc để thoát ra khỏi phần windows. HS hiểu: Hiểu được nội dung các thao tác cơ bản để mở giao diện windows. Các chế độ hiện thị tên chương trình đang làm việc windows. 2. Kĩ năng Thành thạo các thao tác khởi động và kết thúc windows, Rèn luyện kĩ năng thực hành, kĩ năng quan sát. 3. Thái độ Tuân thủ quy trình thực hành - an toàn trong lao động. HS hứng thú với môn học, có ý thức tự học và tìm hiểu bài trước khi lên lớp. Có tinh thần hợp tác với các thành viên trong nhóm. III. Tổ chức thực hiện 1 Tên bài dạy: Bài 1: TỔNG QUAN VỀ HỆ ĐIỀU HÀNH. 2. Kiến thức - kĩ năng đã biết - Khởi động được máy tính. - Mở một tập tin/thư mục có trong ổ đĩa. 3. Kiến thức - kĩ năng chưa biết cần để dạy học theo nhóm - Khởi động giao diện màn hình windows. - Thoát khỏi giao diện màn hình windows. 14
15. - Thanh chứa tên của tệp, tên chương trình đang làm việc. - Thao tác để mở một menu dọc. 4.Các phương pháp dạy học Tổ chức dạy học nhóm bằng hình thức nhóm với hình thức cặp đôi chia sẻ hay nhóm rì rầm kết hợp với các phương pháp thuyết trình, giải quyết vấn đề, đàm thoại, nêu vấn đề. GV chuẩn bị một máy vi tính. Yêu cầu hai học sinh lên bảng làm mẫu cho cả lớp quan sát. Phân công mỗi nhóm phụ trách một số câu hỏi trong phiếu học tập. Trình bày kết quả thảo luận trong nhóm cho các thành viên khác được biết để nắm bài và làm bài kiểm tra cá nhân khi GV yêu cầu. GV hướng dẫn các thành viên trong nhóm tự đánh giá kết quả 5. Chuẩn bị của Giáo viên và Học sinh * Giáo viên: Chuẩn bị phiếu học tập. Dự kiến các tình huống xảy ra trong giờ học. Dụng cụ: Máy vi tính. Hướng dẫn HS các bước tham gia vào hoạt động nhóm. * Học sinh: HS nắm rõ các bước hoạt động học tập. HS thực hiện các yêu cầu của giáo viên. HS chuẩn bị Sách giáo khoa và vở ghi. 6. Những kĩ năng cần có Kĩ năng giao tiếp. Kĩ năng quan sát. Làm việc nhóm. Tìm, nghiên cứu tài liệu. 15
16. 7. Các môn học có liên quan. Không. 8. Nguồn tài liệu có liên quan Nguyễn Vũ quốc Hưng "Hoạt động giáo dục nghề phổ thông nghề Tin học văn phòng THPT", Nhà xuất bản đại học sư phạm [2011]. 9. Đánh giá kết quả học tập của nhóm Đánh giá cá nhân. Đánh giá theo nhóm. IV. Phương tiện chuẩn bị Máy chiếu, máy vi tính, bút, giấy, bảng phụ, cục hít, phấn và bảng từ Địa điểm: Phòng học máy chiếu có bàn ghế linh động, đủ chỗ cho 35- 45 HS. V. Tiến trình bài dạy 1. Ổn định lớp a) Điểm danh Lớp trưởng báo cáo sĩ số lớp học: Có mặt: Vắng mặt: b) Kiểm tra bài cũ Câu hỏi 1: Có mấy cách để mở một tập tin/thư mục ? Câu hỏi 2: Sao chép thư mục và tập tin ta thực hiện như thế nào ? 2. Nội dung bài mới Tên bài học: BÀI 1: TỔNG QUAN VỀ HỆ ĐIỀU HÀNH. Trong phần 1 của Hệ điều hành windows, các kiến thức như: Khởi động và thoát khỏi giao diện windows, các thanh công cụ để hỗ trợ khi thao tác với windows, vùng các cửa sổ, vùng nhập văn bản, con trỏ Do đó chúng tôi lựa chọn hình thức tổ chức hoạt động nhóm theo hình thức cặp đôi chia sẻ hay nhóm rì rầm để HS tự chủ chiếm lĩnh kiến thức. Hoạt động 1: (3 phút) Chia nhóm, bố trí chỗ ngồi (làm việc chung cả lớp) 16
17. Lớp học có 37 HS. Việc chia nhóm được tiến hành như sau: 2 HS ngồi gần nhau quay mặt vào nhau để tìm hiểu chung một nội dung Nội Hoạt động của dung Địa TG bài Giáo viên Học sinh điểm học. Đặt vấn đề giới thiệu về Quan sát 3 bài học: Nhận nhiệm Phòng Tổng quan hệ soạn thảo vụ từ GV. máy văn bản. chiếu Phổ biến cách học tập: 2 HS ngồi gần nhau quay mặt lại. Hoạt động 2: (30 phút) Tìm hiểu về khởi động Microsoft, thoát khỏi chương trình soạn thảo, giới thiệu màn hình soạn thảo (hoạt động nhóm theo hình thức cặp đôi chia sẻ hay nhóm rì rầm) Hoạt động của Địa Nội dung bài học. TG Giáo viên Học sinh điểm 1.Khái niệm hệ Phòng 30 điều hành - Khái niệm hệ điều - Trả lời máy Chức năng chính hành là gì ? các câu hỏi chiếu của hệ điều hành: của GV đặt Thực hiện các lệnh ra. theo yêu cầu của - Hiện nay có những hệ người sử dụng, điều hành nào ? - Trả lời quản lý, điều các câu hỏi khiển, quản lý, - Các đối tượng quản lý của GV đặt cung cấp các dịch là gì ? ra. vụ tiện ích 1.1.Các đối tượng - Xác định 17
18. do hệ điều hành các câu quản lý. lệnh. 1.2. Tập tin HS Ghi Tập tin là tập hợp chép thông tin, dữ liệu Thư mục là gì ? Thư mục 1.3.Thư mục là nơi cất Là nơi cất giữ các giữ thông tập tin theo một Tập tin là gì ? tin. chủ đề 1.4.Ổ đĩa ổ đĩa là nơi Ổ cứng: Đặt tên Ổ đĩa là gì ? dùng để C;D đọc, ghi dữ Ổ đĩa CD: có loại liệu khi dùng để đọc CD- cần. Rom, loại dùng để ghi CD-RW các thao 1.5.Đường dẫn tác như: Chỉ rõ thư mục nhấn phải cần truy xuất Đường dẫn là gì ? chuột, 2.Các thao tác khi nhấn trái sử dụng. chuột, rê -Nháy chuột: chuột. Nhấn mạnh và thả nút trái chuột bật/tắt Nháy đúp: Nhấn Các thao tác thanh công nhanh nút chuột 2 cụ là chọn lần Nháy chuột phải: thanh công Kéo thả: Nhấn và cụ để hiển giữ nút trái khi di thị và thao chuyển đến vị trí tác trên khác rồi nhả nút. thanh đó. Nháy chuột phải: Quan sát 18
19. Nhấn nhanh và thả GV nút phải Bật / tắt thanh công cụ 2.1.Bật/tắt thanh gồm có máy cách ? Tiếp nhận công cụ. Thao tác là Cách 1: Đưa chuột làm một vào thanh tiêu đề động tác và nháy phải chuột như mở và chọn thanh một văn công cụ: bản, tạo Cách 2: Nháy đường dẫn chuột chọn mục Tool trên thanh Nhóm menu/chọn trình bày customize/Close. kết quả 2.2.Thao tác với Thao tác với các cửa sổ chung. các cửa sổ là gì ? Các nhóm Mở một văn bản khác nhận mới: xét, góp ý, Chọn: File/New bổ sung hoặc Ctrl + N. Nhóm chấm Chọn ngẫu nhiên một điểm. HS lên trình bày. Tổ chức cho các nhóm tự đánh giá về kết quả học tập của cá nhân. Hoạt động 3: (12 phút) Tổng kết các hoạt động, củng cố và giao nhiệm vụ về nhà Hoạt động của Địa Nội dung bài học. TG Giáo viên Học sinh điểm 19
20. Các nhóm Phòng 12 Tổng kết các hoạt Yêu cầu các nhóm tự khác nhận máy động nhận xét kết quả hoạt xét, góp ý, chiếu động. bổ sung Đánh giá kết quả Đánh giá hoạt động Báo cáo học tập từng cá nhân và nhóm. kết quả. theo nhóm Cần nắm được cách Củng cố khởi động thoát khỏi Đối chiếu giao diện màn hình, các với kết quả bước để thao tác, nhận của GV và biết được các đường của nhóm dẫn để thao tác với các khác. cửa sổ. Giao nhiệm vụ về Về nhà xem lại các câu nhà lệnh từ mục 1 đến mục Ghi nhận 5. kết quả Về nhà xem trước bài 2: Hệ điều hành Windows. VI. Rút kinh nghiệm Cần thao tác lại các câu lệnh. 20
21. TÀI LIỆU THAM KHẢO [1].Nguyễn Vũ Quốc Hưng (chủ biên) "Hoạt động giáo dục nghề phổ thông, nghề Tin học văn phòng" - Tại công ty cổ phần in KH&CN Hà Nội, tháng 11/2011. [2].“Luật giáo dục 2005 - Được sửa đổi, bổ sung năm 2009” - Nhà xuất bản chính trị quốc gia, tháng 02/2012. [3].Quyết định số 1112/SGDĐT-GDtrH của Sở Giáo dục và Đào tạo Kiên Giang – “Hướng dẫn nghiệm vụ giáo dục trung học năm học 2013-2014” NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN Tp.HCM, ngày 19 tháng 5.năm 2016. Cán bộ nhận xét TS. Phan Gia Anh Vũ 21
22. BÀI BÁO KHOA HỌC THỰC HIỆN CÔNG BỐ THEO QUY CHẾ ĐÀO TẠO THẠC SỸ Bài báo khoa học của học viên có xác nhận và đề xuất cho đăng của Giảng viên hướng dẫn Bản tiếng Việt ©, TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT TP. HỒ CHÍ MINH và TÁC GIẢ Bản quyền tác phẩm đã được bảo hộ bởi Luật xuất bản và Luật Sở hữu trí tuệ Việt Nam. Nghiêm cấm mọi hình thức xuất bản, sao chụp, phát tán nội dung khi chưa có sự đồng ý của tác giả và Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP. Hồ Chí Minh. ĐỂ CÓ BÀI BÁO KHOA HỌC TỐT, CẦN CHUNG TAY BẢO VỆ TÁC QUYỀN! Thực hiện theo MTCL & KHTHMTCL Năm học 2017-2018 của Thư viện Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Tp. Hồ Chí Minh.