Dạy học theo hướng tích cực hóa người học môn Tin học lớp 9 tại trường THCS Tam Đông 1 huyện Hóc Môn, TP HCM

Nội dung text: Dạy học theo hướng tích cực hóa người học môn Tin học lớp 9 tại trường THCS Tam Đông 1 huyện Hóc Môn, TP HCM

1. DẠY HỌC THEO HƯỚNG TÍCH CỰC HÓA NGƯỜI HỌC MÔN TIN HỌC LỚP 9 TẠI TRƯỜNG THCS TAM ĐÔNG 1 HUYỆN HÓC MÔN, TP HCM LÊ THANH NGUYỆT Học viên cao học khóa 2011 – 2013 Trường Đại Học Sư Phạm Kỹ Thuật TP.HCM Dạy học theo hướng tích cực hóa người học là quy trình dạy học mà tác giả đã áp dụng những phương pháp dạy học tích cực nhằm phát huy tốt mọi khả năng của người học giúp người học hứng thú, năng động, say mê tìm tòi và tiếp thu kiến thức nhanh nhất. Quy trình dạy học này được tác giả áp dụng dạy tại trường THCS Tam Đông 1 và được đánh giá rất cao khi áp dụng dạy môn Tin học lớp 9. Tác giả đã thực nghiệm 3 bài trong chương trình của môn học, sau khi thực nghiệm kết quả học tập của học sinh tăng lên rõ bên cạnh đó còn phát triển và nâng cao tính tích cực của học sinh, hình thành và phát triển hoạt động học tập của học sinh trong quá trình học tập. Trên cơ sở nghiên cứu lý luận của quá trình dạy học theo hướng tích cực hóa người học, tác giả đã tiến hành thực nghiệm trên sáu lớp, ba lớp dạy theo phương pháp truyền thống, ba lớp dạy học theo hướng tích cực hóa, sau khi thực nghiệm tác giả nghiên cứu tiến hành kiểm tra kiến thức và kết hợp phát phiếu lấy ý kiến của học sinh, từ kết quả thu được tác giả so sánh kết quả học tập của sáu lớp đồng thời lấy ý kiến trên phiếu khảo sát giáo viên dự giờ lớp đối chứng và lớp thực nghiệm để rút ra kết luận về sự ảnh hưởng của quy trình dạy học theo hướng tích cực hóa người học. Quy trình dạy học này tác giả đã vận dụng những phương pháp và kỹ thuật dạy học tích cực như phương pháp thuyết
2. trình giải quyết vấn đề, phương pháp dạy học theo nhóm, phương pháp nêu và giải quyết vấn đề, vấn đáp, kỹ thuật công não, kỹ thuật XYZ Từ sự kết hợp khéo léo giữa các phương pháp và kỹ thuật dạy học đã tạo được những chuyển biến rõ rệt đối với học sinh như sau: Thứ nhất, về phương pháp Đối với giáo viên thì 80% giáo Nhận định của giáo viên về PPDH viên dự giờ nhận thấy khi áp dụng 1. Rất phù hợp 2.Phù hợp 3. Không phù hợp PPDH theo hướng tích cực hóa người học trong giờ học môn Tin học 9 của 0% tác giả dạy thì rất phù hợp và 20% 20% giáo viên dự giờ cho rằng là phù hợp 80% và đặc biệt không có giáo viên nào cho là không phù hợp. Còn đối với học sinh thì qua khảo sát ta nhận thấy học sinh của các lớp được thực nghiệm đánh giá các phương pháp dạy học mà giáo viên đã sử dụng cho môn Tin học 9 là rất phù hợp chiếm 61,2% và phù hợp chiếm 38,8% hoàn toàn không có học sinh nào đánh giá là không phù hợp. Vậy việc vận dụng phương pháp rất quan trọng, tạo được sự lôi cuốn trong tiết giảng cũng như làm nghệ thuật, nếu không khéo léo không những gây mệt mỏi cho học sinh mà còn để lại hình ảnh xấu về người thầy. Việc kết hợp nhiều phương pháp và kỹ thuật phải phù hợp với nội dung của bài học, tạo sự mềm mại, nhẹ nhàng uyển chuyển để học sinh thấy rằng học với 64.3% Nhận định mức độ hiểu bài trên lớp của học sinh những phương pháp mới thấy thú 70 60 vị và hứng thú hơn phương pháp 50 43.1% 34.1% 40 31.5% 25.4% Lớp thực nghiệm cũ, như vậy thì tiết giảng mới 30 thành công. 20 Lớp đối chứng 10 1.6% Thứ hai, hiệu quả triền đạt 0 Từ 80% Từ 50% Từ 20% đến 100% đến 70% đến 40%
3. Sau khi thực nghiệm tác giả đã khảo sát bằng phiếu thì thu được kết quả tỷ lệ hiểu bài từ 80% đến 100% nội dung bài học của các lớp thực nghiệm chiếm tỷ số rất cao (64,3%). Các lớp đối chứng hiểu từ 50% đến 70% nội dung bài học được các học sinh chọn cao nhất chiếm chỉ 43,1%. Điều này chứng tỏ các lớp thực nghiệm đã nhận được phương pháp dạy học tốt hơn so với các lớp không được thực nghiệm. Theo nhận xét của giáo viên thì Đánh giá của thầy/cô về hiệu quả 40% giáo viên dự giờ nhận thấy hiệu truyền đạt kiến thức quả truyền đạt kiến thức rất cao và 60% 1. Rất cao 2. Cao 3. Bình thường giáo viên dự giờ cho rằng là cao, không 0% 40% có giáo viên nào cho rằng PPDH là 60% bình thường. Qua kết quả khảo sát giáo viên và học sinh đều đánh giá tốt về phương pháp dạy học của tác giả khi dạy thực nghiệm bởi vì giáo viên đã gây húng thú học tập cho học sinh, làm chủ kiến thức, phát huy khả năng tư duy, tính tích cực, độc lập và sáng tạo ở học sinh, còn giúúp học sinh vận dụng kiến thức được trang bị một cách linh hoạt, tiếp cận kiến thức thực tế. Đặc biệt tăng kỹ năng tìm hiểu, khai thác thông tin, từ đó hiệu quả học tập tăng lên. Thứ ba, về kỹ năng Những học sinh được áp dụng phương pháp dạy học tích cực thì có kỹ năng hỏi và trả lời câu hỏi tốt hơn (chiếm 51,2% ) so Đánh giá niềm tin vào bản thân của học với các lớp dạy theo phương pháp dạy sinh học truyền thống thì chiếm 12,3% và có Có niềm tin Không có niềm tin 92.2% đến 30% học sinh không có kỹ năng 78.5% này. Khả năng tư duy, phát hiện và giải quyết vấn đề thì những lớp sử dụng 21.5% 7.8% phương pháp tác giả nghiên cứu cao hơn 25,8% (TN: 62,0% - ĐC: 36,2%) bên Lớp thực nghiệm Lớp đối chứng cạnh đó lớp không áp dụng phương pháp
4. dạy học tích cực còn đến 20,0% không phát hiện vấn đề. Chính vì những yếu tố này đã làm cho các lớp đối chứng có đến 21,5% học sinh không có niềm tin vào bản thân. Thứ tư, về kết quả bài kiểm tra Từ kết quả của các bài Kết quả bài kiểm tra kiểm tra qua 2 lần, việc đánh 100% giá khả năng học lực của các 90% lớp áp dụng thực nghiệm, ta có 80% thể nhận thấy được là các lớp 70% có áp dụng phương pháp về 60% việc tổ chức dạy học theo 50% hướng tích cực hóa luôn có sự 87% 40% cải thiện trong thành tích, phần 30% lớn các học sinh trong lớp đều 20% nằm trong khoảng xuất sắc và 10% 10% 2% 2%0% giỏi. Ở các lớp đối chứng tuy 0% có sự tăng lên ở loại xuất sắc, Xuất sắc Giỏi Khá Trung bình Yếu nhưng vẫn còn những học sinh Lớp Thực nghiệm Lần 1 Lớp Thực nghiệm Lần 2 Lớp Đối chứng Lần 1 Lớp Đối chứng Lần 2 thuộc loại yếu và trung bình. Từ những kết quả về phương pháp, hiệu quả học tập, kỹ năng Khả năng vận dụng những kiến thức tin học và điểm số các bài kiểm tra đã một lần 90 vào thực tiễn 80 89.1% nữa khẳng định khả năng vận dụng kiến 70 55.4% thức môn Tin học vào thực tiễn giữa lớp 60 44.6% 50 Có thực nghiệm và lớp đối chứng có sự khác 40 30 Không 10.9% biệt. Học sinh những lớp thực nghiệm có 20 đến 89,1% vận dụng kiến thức vào thực 10 0 tiễn, trong khi đó những lớp đối chứng có Lớp thực Lớp đối chứng nghiệm đến 55,4% học sinh không vận dụng kiến môn Tin học vào thực tiễn.
5. Tóm lại: Qua thời gian nghiên cứu đề tài, tác giả đã hoàn thành được các công việc sau: - Làm sáng tỏ cơ sở lý luận về dạy học theo hướng tích cực hóa người học, phân tích và tổng hợp các PPDH để làm cơ sở cho việc đổi mới PPDH trong môn học Tin học lớp 9. Đồng thời nghiên cứu cơ sở thực tiễn việc triển khai dạy học theo hướng tích cực hóa người học tại trường THCS Tam Đông 1 huyện Hóc Môn, TP.HCM. - Qua kết quả khảo sát thực tiễn người nghiên cứu thấy rằng PPDH mà giáo viên đang sử dụng đã quá cũ cho nên không phát huy được tính tích cực chủ động ở học sinh, học sinh còn thụ động chỉ biết trông chờ vào người khác. Để nâng cao chất lượng dạy học môn Tin học lớp 9 người nghiên cứu đã ứng dụng dạy học theo hướng tích cực hóa người học và nội dung môn học này ứng dụng theo PP dạy học này rất phù hợp. - Tác giả đã vận dụng dạy học theo hướng tích cực hóa vào việc thiết kế và triển khai thực nghiệm trên ba bài trong môn Tin học lớp 9 và kết quả thực nghiệm thông qua việc xử lý số liệu thu thập một kết quả tương đối là rất tốt. Như vậy qua những kết quả của học sinh, càng khẳng định thêm ý nghĩa thực tiễn của việc áp dụng PPDH theo hướng tích cực hóa người học, điều đó chứng tỏ PPDH tích cực mang lại hiệu quả hơn PPDH theo kiểu truyền thống.
6. XÁC NHẬN CỦA CÁN BỘ HƯỚNG DẪN ĐỀ TÀI LUẬN VĂN THẠC SĨ TP.HCM, ngày tháng năm 2013 Cán Bộ Hướng Dẫn TS. PHAN GIA ANH VŨ
7. BÀI BÁO KHOA HỌC THỰC HIỆN CÔNG BỐ THEO QUY CHẾ ĐÀO TẠO THẠC SỸ Bài báo khoa học của học viên có xác nhận và đề xuất cho đăng của Giảng viên hướng dẫn Bản tiếng Việt ©, TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT TP. HỒ CHÍ MINH và TÁC GIẢ Bản quyền tác phẩm đã được bảo hộ bởi Luật xuất bản và Luật Sở hữu trí tuệ Việt Nam. Nghiêm cấm mọi hình thức xuất bản, sao chụp, phát tán nội dung khi chưa có sự đồng ý của tác giả và Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP. Hồ Chí Minh. ĐỂ CÓ BÀI BÁO KHOA HỌC TỐT, CẦN CHUNG TAY BẢO VỆ TÁC QUYỀN! Thực hiện theo MTCL & KHTHMTCL Năm học 2016-2017 của Thư viện Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Tp. Hồ Chí Minh.