Đánh giá cảm nhận của du khách đối với các điểm tham quan du lịch nhân văn ở tỉnh Thừa Thiên - Huế

Nội dung text: Đánh giá cảm nhận của du khách đối với các điểm tham quan du lịch nhân văn ở tỉnh Thừa Thiên - Huế

1. TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Số 7(73) năm 2015 ___ ĐÁNH GIÁ CẢM NHẬN CỦA DU KHÁCH ĐỐI VỚI CÁC ĐIỂM THAM QUAN DU LỊCH NHÂN VĂN Ở TỈNH THỪA THIÊN - HUẾ NGUYỄN HÀ QUỲNH GIAO , PHẠM ĐỖ VĂN TRUNG , NGUYỄN HÀ QUỲNH NHƯ TÓM TẮT Với đặc trưng là nguồn tài nguyên du lịch nhân văn (TNDLNV) đa dạng và đặc sắc, các điểm tham quan du lịch nhân văn ở Thừa Thiên - Huế (TT-H) đã tạo sức hút to lớn đối với du khách trong và ngoài nước. Bài báo phân tích cảm nhận của du khách về các giá trị của tài nguyên, các yếu tố sản phẩm hàng hóa và dịch vụ cơ bản khi tham quan tại các điểm du lịch nhân văn. Kết quả của bài báo là cơ sở để nâng cao hiệu quả khai thác các điểm tham quan du lịch nhân văn (DLNV) nhằm đáp ứng tốt hơn nhu cầu của du khách. Từ khóa: điểm du lịch nhân văn, cảm nhận du khách. ABSTRACT Evaluating visitors’ perceptions of humanity tourist sites in Thua Thien - Hue province As plentiful and unique tourism resources, humanity tourist sites in Thua Thien – Hue have eventually made a great appeal to both domestic and international visitors. The article analyzes visitors’ perceptions of the values of resources as well as basic goods and services products during their visits. The result of the article is considered as a basis to help increase exploiting efficiency as well as to meet visitors’ demands better. Keywords: humanity tourist site, visitors’ perception. 1. Đặt vấn đề tăng trưởng nhanh chóng (tốc độ tăng Với bề dày lịch sử văn hóa lâu trung bình trong giai đoạn 2000-2013 là đời, TT-H sở hữu nguồn TNDLNV đặc 10,7%/năm) nhưng không ổn định và sắc và nổi bật, đóng vai trò vô cùng chưa tương xứng với tiềm năng du lịch quan trọng đối với sự phát triển du lịch của tỉnh. Ngoài các nguyên nhân khách ở TT-H. Phát triển du lịch dựa trên việc quan thì nguyên nhân chủ quan gắn liền khai thác nguồn TNDLNV tạo thành các với hoạt động tổ chức khai thác tài điểm tham quan du lịch đặc sắc có sức nguyên chưa thật sự hiệu quả, còn nhiều hấp dẫn du khách đã được tập trung đầu bất cập. Điều này tạo nên nhiều cảm nhận tư và xem đây là thế mạnh lâu dài của không mấy tích cực của du khách về các ngành du lịch Tỉnh. điểm tham quan DLNV của tỉnh, ảnh Hơn 10 năm qua, số lượng khách hưởng rất lớn đến phản ứng sau chuyến đến các điểm tham quan DLNV có sự đi của du khách như sự quay trở lại, sự ThS, Trường Đại học Sư phạm, Đại học Huế; Email: gomunvn@gmail.com ThS, Trường Đại học Sư phạm TPHCM ThS, Trường Đại học Ngoại ngữ, Đại học Huế 118
2. TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Nguyễn Hà Quỳnh Giao và tgk ___ truyền miệng Vì vậy, việc nghiên cứu, lựa chọn và câu hỏi mở; trong quá trình đánh giá cảm nhận của du khách khi phỏng vấn có kết hợp với việc quan sát, tham quan các điểm DLNV nhằm tạo cơ trao đổi về các vấn đề có liên quan. Du sở cho việc khai thác hiệu quả tài nguyên, khách được hỏi cảm nhận về các yếu tố nâng cao khả năng thu hút du khách là lịch sử, văn hóa của tài nguyên; các yếu việc làm cần thiết và có ý nghĩa thực tiễn tố môi trường và các dịch vụ bổ trợ mà cao. du khách có thể sử dụng khi đến các 2. Nội dung điểm tham quan. 2.1. Phương pháp nghiên cứu Địa điểm khảo sát được lựa chọn là Để thu thập số liệu sơ cấp về cảm những điểm thu hút khách tham quan khi nhận của du khách đối với hoạt động khai đến TT-H. Để việc điều tra diễn ra một thác TNDLNV tỉnh TT-H, chúng tôi sử cách khách quan, khoa học và số mẫu điều dụng phương pháp điều tra xã hội học, tra có thể đại diện cho tổng thể, đối tượng bằng bảng hỏi và phỏng vấn bán cấu trúc điều tra được chọn một cách ngẫu nhiên đối với du khách ở Huế. Mức độ cảm và không lặp. Trên cơ sở chọn mẫu phân nhận của du khách được ước lượng bằng tổ và phi xác suất, số lượng mẫu được thang đo 5 cấp độ của Likert với 1 - Hoàn điều tra là 170 mẫu cho hai đối tượng toàn không đồng ý/Hoàn toàn hài lòng, 2 khách quốc tế và khách nội địa. Dựa vào tỉ - Không đồng ý/không hài lòng, 3 - Bình lệ khách quốc tế và khách nội địa ở TT-H, thường, 4 - Đồng ý/Hài lòng, 5 - Hoàn phân tổ cho hai đối tượng này 110 mẫu toàn đồng ý/Hoàn toàn hài lòng. khách nội địa và 60 mẫu khách quốc tế; Căn cứ vào giá trị nổi bật của tài trong mỗi nhóm, tiến hành lấy mẫu phi nguyên và thực trạng khai thác các điểm xác suất để lấy đủ số mẫu theo quy định. tham quan DLNV hiện nay ở TT-H, bài Phân bổ phiếu của khách nội địa là 80 báo tập trung khảo sát cảm nhận của du mẫu điều tra với điểm tham quan di tích – khách đối với các điểm tham quan du lịch công trình văn hóa và 30 mẫu điều tra với là các di tích lịch sử - văn hóa điểm tham quan làng nghề thủ công (DTLSVH), các làng nghề truyền thống truyền thống; phân bổ phiếu tương ứng (LNTT) và một số công trình văn hóa với khách quốc tế là 30/30. được khai thác cho hoạt động du lịch. Phần mềm SPSS 16.0 for Windows Bảng hỏi và nội dung phỏng vấn là công cụ trực tiếp để xử lí và phân tích được thiết kế riêng cho 2 nhóm tài dữ liệu. Các phương pháp phân tích dữ nguyên du lịch là các điểm tham quan liệu từ phần mềm được sử dụng trong DTLSVH và các công trình văn hóa (gọi nghiên cứu chủ yếu là phương pháp tắt là nhóm Di tích – công trình văn hóa) thống kê mô tả (Descriptive Statistic), và các điểm tham quan làng LNTT. Cấu phân tích giá trị trung bình (Mean) và trúc của bảng hỏi gồm 3 phần: Thông tin phân tích ANOVA. chuyến đi, cảm nhận của du khách và 2.2. Đánh giá cảm nhận của du khách thông tin cơ bản với hệ thống các câu hỏi đối với các điểm tham quan DLNV ở 119
3. TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Số 7(73) năm 2015 ___ tỉnh Thừa Thiên - Huế dạng trong đặc điểm nguồn khách gồm 2.2.1. Đặc điểm của đối tượng điều tra nhiều độ tuổi, nhiều ngành nghề, hầu hết Trong tổng số 170 phiếu điều tra có trình độ phù hợp với đối tượng tham không có sự chênh lệch nhiều về giới tính quan có đặc điểm nhận thức nhiều hơn với 89 nam (chiếm tỉ lệ 52,4%) và 81 nữ giải trí của TNDLNV và đến từ nhiều thị (chiếm tỉ lệ 47,6%). Khách bao gồm nhiều trường khách. Điều này phản ánh gần sát độ tuổi khác nhau, trong đó hầu hết là với đặc điểm khách du lịch đến Huế, đảm người lớn. Hai nhóm tuổi chiếm tỉ lệ lớn bảo đối tượng phỏng vấn có thể đại diện nhất lần lượt là nhóm 25-34 tuổi với cho tổng thể để nghiên cứu và kết quả 35,9% và nhóm từ 15-24 tuổi chiếm phỏng vấn có tính khách quan, tin cậy. 34,7%. Đây là nhóm tuổi thích sự khám 2.2.2. Thông tin về chuyến đi của du phá và trải nghiệm. Nhóm du khách từ 55 khách tuổi trở lên chiếm tỉ lệ thấp nhất với 5,3%. Số lần đến và thời gian lưu lại Huế Về nghề nghiệp, phần lớn du khách (xem bảng 1) là công chức, viên chức chiếm 38,2%; Theo kết quả khảo sát, khoảng 1/2 doanh nhân chiếm 27,6%; học sinh, sinh đáp viên đến Huế lần đầu tiên và khoảng viên chiếm 11,2% và các nghề nghiệp 1/4 đến Huế lần thứ 2. Tỉ lệ khách đến khác như: nhà báo, nhân viên tổ chức Huế trên 3 lần chiếm tỉ lệ nhỏ với 9,4%. quốc tế và những người hưu trí chiếm tỉ Kiểm tra bảng chéo giữa số lần đến Huế lệ còn lại. Cơ cấu khách nội địa và quốc tế với các nhóm tuổi cho thấy tỉ lệ khách đến đến Huế thì khách trong tỉnh chiếm Huế từ lần 2 trở lên lớn nhất thuộc nhóm 13,5%, khách ngoài tỉnh chiếm 51,2%, từ 35-44 tuổi, tiếp đó là nhóm 25-34 tuổi. trong đó nhiều nhất là khách từ Bắc Trung Đây là hai nhóm tuổi vừa có sự chủ động Bộ và khách quốc tế chiếm 35,5%, trong trong chuyến đi và trong chi tiêu; thường đó châu Âu chiếm tỉ lệ lớn nhất. có công việc ổn định, có điều kiện sức Như vậy, đối tượng điều tra có sự đa khỏe tốt và thích đi du lịch. Bảng 1. Một số thông tin cơ bản về du khách đến Huế Số Phần Số Phần Một số thông tin Một số thông tin lượng trăm lượng trăm Số lần Lần đầu 86 50,59 Mức độ Quan tâm 134 78,82 đến Lần 2 47 27,65 quan tâm Ít quan tâm 29 17,06 Huế Lần 3 trở lên 37 21,76 TNDLNV Không quan tâm 7 4,12 1 - 2 ngày 103 60,59 Tự tổ chức 107 62,94 Hình thức Theo tour của 3 ngày 44 25,88 tổ chức 63 37,06 Thời công ti du lịch gian ở Tham quan 135 79,41 Huế 4 ngày trở Mục đích Học tập, nghiên 23 13,53 20 11,76 lên chuyến đi cứu Khác 15 8,82 Nguồn: Số liệu điều tra năm 2014 120
4. TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Nguyễn Hà Quỳnh Giao và tgk ___ Thời gian khách lưu lại Huế 1 và 2 68,2%, 61,8% và 47,1%; tiếp cận từ radio ngày chiếm 60,6%, 3 ngày chiếm 25,9% có tỉ lệ thấp nhất với 33,5%. và từ 4 ngày trở lên chiếm tỉ lệ thấp với Hình thức tiếp cận thông tin khác 13,5%. Mặc dù, số lượng khách đến Huế nhau giữa các nguồn khách. Khách nội lần 2, lần 3 và thời gian lưu lại Huế lớn địa có nguồn tiếp cận thông tin nhiều (trên 3 ngày) chưa nhiều, nhưng đây cũng nhất từ tivi: 82,7%; bạn bè, người thân: là dấu hiệu khả quan cho thấy sự hấp dẫn 75,5% và internet: 73,6%. Khách châu của du lịch TT-H dần được cải thiện vì số Âu, Úc, Mĩ, Phi có tỉ lệ lần lượt là khách đến lần 2 và thời gian lưu lại Huế 3 internet: 97,7%; sách hướng dẫn du lịch: ngày chiếm tỉ lệ tương đối lớn, và độ tuổi 88,4%; bạn bè, người thân: 60,5% (tương phần lớn khách đến Huế có nhiều thuận tự với nhóm khách châu Á lần lượt là lợi cho địa phương phát triển du lịch. 88,2%; 76,5% và 41,2%). Mức độ quan tâm về các điểm tham Như vậy, mức độ quảng bá về các quan DLNV điểm tham quan được phổ biến rộng rãi, Hầu hết du khách đến Huế đều khách có thể tiếp cận thông tin từ nhiều quan tâm đến các điểm tham quan nguồn và mỗi nguồn khách có nguồn tiếp DLNV. Tỉ lệ khách quan tâm và rất quan cận khác nhau. Tuy nhiên, đánh giá của tâm đến các điểm tham quan này chiếm du khách về nguồn thông tin không cao, 78,8% trong tổng số khách khảo sát. Mức radio và quảng cáo trên báo chí được độ quan tâm của du khách được phản ánh đánh giá tốt chiếm tỉ lệ thấp nhất lần lượt rõ hơn thông qua việc phân tích chéo là 24,6% và 26,3%, phần trăm còn lại là giữa thời gian khách lưu lại Huế với thời ở mức tạm được và cần cải thiện. Đối với gian dành cho việc tham quan các điểm các nguồn thông tin khác, tỉ lệ đánh giá du lịch này. Kết quả cho thấy phần lớn tốt đều trên 50%, nhưng cao nhất chỉ trên 66% thời gian ở Huế của du khách 55,2% với nguồn từ bạn bè, người thân. và hơn 50% tổng số khách đều giành hơn Hình thức tổ chức một nửa thời gian ở Huế để tham quan Xu hướng hiện nay là khách thích các điểm DLNV. Điều này cho thấy sức đi theo hình thức du lịch tự do, không thu hút của các điểm tham quan này với mua chương trình qua các công ti du lịch, du khách và vai trò quan trọng của nó đối lữ hành. Khách du lịch thích được khám với du lịch TT-H. phá nhiều hơn và không thích ràng buộc Nguồn tiếp cận thông tin bởi một chương trình du lịch cố định. Khách tìm hiểu thông tin về các Trong 170 khách được hỏi thì có đến 107 điểm DLNV ở Huế từ nhiều nguồn khác khách, chiếm 62,9% chọn hình thức tự tổ nhau, trong đó số khách chọn từ internet chức, chỉ có 37,1% khách chọn hình thức và sách hướng dẫn du lịch chiếm tỉ lệ cao đi theo tour của công ti lữ hành (xem với 81,2% và 74,1%. Nguồn tiếp cận bảng 1). Tỉ lệ này có sự chênh lệch không thông tin từ bạn bè, người thân; tivi; đáng kể đối với khách quốc tế và khách quảng cáo trên báo chí có tỉ lệ lần lượt là nội địa. 121
5. TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Số 7(73) năm 2015 ___ Mục đích du khách Mức độ cảm nhận Đối với các Di tích - công trình văn Cảm nhận chung của du khách đối hóa, trong 110 khách được hỏi, mục đích với di tích - công trình văn hóa được đến các điểm du lịch này để tham quan phản ánh thông qua các nội dung về giá chiếm tỉ lệ chủ yếu với 80%, các mục trị lịch sử - văn hóa, hiện trạng của đích thực hành nghi lễ tôn giáo, tín công trình, phong cảnh, yếu tố môi ngưỡng; học tập, nghiên cứu và mục đích trường và các dịch vụ bổ trợ. Thang khác chiếm tỉ lệ nhỏ. Tương tự, các điểm điểm đánh giá 5 cấp với điểm trung du lịch là làng nghề truyền thống, mục bình của từng cấp như sau: Từ 1,00 - đích tham quan cũng chiếm tỉ lệ lớn với 1,80: Hoàn toàn không đồng ý/Hoàn 78,3% trong tổng số 60 khách điều tra; toàn không hài lòng; từ 1,81 - 2,60: mục đích mua sản phẩm thủ công truyền Không đồng ý/Không hài lòng; từ 2,61 thống; học tập, nghiên cứu và các mục - 3,40: Bình thường; từ 3,41 - 4,20: đích khác chiếm tỉ lệ nhỏ. Đồng ý/Hài lòng; từ 4,21 - 5,00: Hoàn 2.2.3. Cảm nhận của du khách toàn đồng ý/Hoàn toàn hài lòng. Với a. Cảm nhận về các điểm tham quan di 110 khách phỏng vấn, kết quả đánh giá tích - công trình văn hóa thể hiện ở bảng 2 sau đây: Bảng 2. Cảm nhận của du khách đối với các điểm tham quan Di tích - công trình văn hóa Thang điểm đánh giá (%) Trung STT Nội dung 1 2 3 4 5 bình 1 Phong cảnh đẹp 0,9 1,8 1,8 69,1 26,4 4,18 2 Công trình kiến trúc đẹp 0,9 0,9 5,5 73,6 19,1 4,09 3 Yếu tố lịch sử hấp dẫn 0,9 1,8 6,4 60,9 30,0 4,17 4 Yếu tố văn hóa, nghệ thuật hấp dẫn 0,0 17,3 21,8 43,6 17,3 3,61 5 Nhiều nội dung để tham quan 2,7 10,0 14,5 59,1 13,7 3,71 6 Thông tin hướng dẫn đầy đủ 2,7 12,7 20,9 52,8 10,9 3,56 7 Công trình, hiện vật được bảo quản tốt 3,6 10,9 20,0 59,1 6,4 3,54 8 Thái độ nhân viên nhiệt tình 1,8 8,2 15,5 57,3 17,2 3,80 9 Nhà vệ sinh sạch sẽ 4,5 47,3 40,0 8,2 0,0 2,52 10 An ninh, trật tự tốt 2,7 10,0 20,0 56,4 10,9 3,63 11 Rác thu gom tốt, sạch sẽ 6,4 24,5 21,8 40,0 7,3 3,17 12 Nhiều dịch vụ bổ trợ (ăn, uống .) 5,5 30,0 31,8 31,8 0,9 2,93 Nguồn: Số liệu điều tra năm 2014 122
6. TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Nguyễn Hà Quỳnh Giao và tgk ___ Bảng 2 cho thấy cảm nhận của du Kiểm định sự khác biệt về mức độ khách đối với tiêu chí nhà vệ sinh sạch cảm nhận của du khách sẽ, nhiều dịch vụ bổ trợ (ăn, uống ) và Các đặc điểm về giới tính, độ tuổi, rác thu gom tốt, sạch sẽ được đánh giá quốc tịch, nghề nghiệp và thông tin về số thấp nhất với lần lượt 2,52; 2,93 và 3,17 lần đến Huế ít hoặc nhiều có ảnh hưởng điểm; tương ứng ở mức không đồng ý và đến cảm nhận của du khách. Nghiên cứu bình thường. Các tiêu chí còn lại đều có sự khác biệt trong cảm nhận của các trung bình đánh giá trên 3,4 điểm tương nhóm khách sẽ giúp tạo cơ sở cho việc ứng với mức độ đồng ý. Trong đó, ba yếu xây dựng định hướng và giải pháp cụ thể tố phong cảnh đẹp, công trình kiến trúc đối với từng nhóm. Để kiểm tra việc có đẹp và yếu tố lịch sử hấp dẫn có điểm hay không có sự khác biệt về mức độ đánh giá trung bình cao nhất trên 4 điểm. cảm nhận đối với các Di tích - công trình Với kết quả này dẫn đến giá trị trung bình văn hóa theo các biến về giới tính, độ cảm nhận của du khách về các Di tích – tuổi, nghề nghiệp, quốc tịch, số lần đến công trình văn hóa đạt 3,58 điểm tương Huế, chúng tôi tiến hành so sánh trị trung ứng ở mức đồng ý với những tiêu chí đã bình với kĩ thuật phân tích Independent- đề ra hay hài lòng về các điểm tham quan Samples T-test (đối với biến có hai lựa này. Tuy nhiên, điểm đánh giá này nhìn chọn), One-way ANOVA (đối với biến chung chưa cao (thuộc ngưỡng dưới của có nhiều lựa chọn) kết hợp với phân tích mức đồng ý, tức dưới 3,8), cho thấy điểm ANOVA sâu bằng kiểm định Post-Hoc hạn chế lớn trong thực trạng khai thác test với phương pháp Bonferroni nhằm hiện nay đối với các điểm tham quan này tìm chỗ khác biệt. Kết quả kiểm định là vấn đề về vệ sinh và dịch vụ bổ trợ. được thể hiện ở bảng 3 sau đây: Bảng 3. Kiểm định sự khác biệt về cảm nhận của du khách đối với các điểm tham quan Di tích - công trình văn hóa Trung Biến độc lập – Sig. bình Số lần STT Nội dung Quốc Giới Nghề đánh Tuổi đến tịch tính nghiệp giá Huế 1 Phong cảnh đẹp 4,18 0,060 0,893 0,850 0,414 0,465 2 Công trình kiến trúc đẹp 4,09 0,033* 0,854 0,708 0,989 0,870 3 Yếu tố lịch sử hấp dẫn 4,17 0,025* 0,953 0,442 0,844 0,070 4 Yếu tố văn hóa, nghệ thuật hấp dẫn 3,61 0,000* 0,000* 0,003* 0,326 0,027* 5 Nhiều nội dung để tham quan 3,71 0,101 0,847 0,001* 0,002* 0,910 6 Thông tin hướng dẫn đầy đủ 3,56 0,125 0,970 0,707 0,623 0,554 7 Công trình, hiện vật được bảo quản tốt 3,54 0,158 0,240 0,929 0,235 0,014* 8 Thái độ nhân viên nhiệt tình 3,80 0,002* 0,372 0,578 0,952 0,332 9 Nhà vệ sinh sạch sẽ 2,52 0,002* 0,355 0,011* 0,970 0,047* 10 An ninh, trật tự tốt 3,63 0,618 0,134 0,006* 0,919 0,228 11 Rác thu gom tốt, sạch sẽ 3,17 0,011* 0,006* 0,151 0,107 0,008* 12 Nhiều dịch vụ bổ trợ (ăn, uống .) 2,93 0,004* 0,461 0,707 0,774 0,649 (*: Mức ý nghĩa p-value (sig.)≤ 0,05: sự khác biệt có ý nghĩa thống kê) 123
7. TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Số 7(73) năm 2015 ___ - So mức ý nghĩa p-value (sig). ≤ dẫn của nhóm từ 15 - 24 tuổi và từ 55 0,05, với biến quốc tịch, có sự khác biệt tuổi trở lên theo thứ tự là 3,06 điểm và về cảm nhận của 7 tiêu chí là công trình 4,43 điểm; còn điểm của yếu tố rác thu kiến trúc đẹp, yếu tố lịch sử hấp dẫn, yếu gom tốt, sạch sẽ lần lượt là 2,79 điểm và tố văn hóa nghệ thuật hấp dẫn, thái độ 4,00 điểm. nhân viên nhiệt tình, nhà vệ sinh sạch sẽ, - Theo giới tính, bốn yếu tố có sự rác thu gom tốt, sạch sẽ và nhiều dịch vụ khác biệt là yếu tố văn hóa, nghệ thuật bổ trợ (ăn, uống ); các tiêu chí còn lại hấp dẫn, nhiều nội dung để tham quan, an không có sự khác biệt. ninh trật tự tốt và nhà vệ sinh sạch sẽ với Phân tích Anova sâu giữa nhóm điểm đánh giá chung của nữ thấp hơn của khách nội địa, châu Á và châu Âu, Úc, nam; còn lại không có sự khác biệt. Mĩ, Phi cho thấy, có sự khác biệt có ý - Theo nghề nghiệp, hầu hết không có nghĩa giữa nhóm khách nội địa và châu sự khác biệt trong cảm nhận của du khách, Âu, Mĩ, Úc và Phi. So điểm trung bình, ngoại trừ yếu tố nhiều nội dung tham quan. yếu tố công trình kiến trúc đẹp, yếu tố Phân tích sâu cho thấy, công nhân viên lịch sử hấp dẫn, yếu tố văn hóa nghệ chức, doanh nhân, hưu trí có điểm đánh giá thuật hấp dẫn và thái độ nhân viên nhiệt trung bình cao hơn học sinh, sinh viên, tình thì khách Âu, Mĩ, Úc và Phi có điểm công nhân, nông dân. đánh giá (lần lượt 4,33 - 4,48 - 4,43 - - Đối với số lần đến Huế, điểm đánh 4,33) cao hơn so với khách nội địa (điểm giá yếu tố văn hóa, nghệ thuật hấp dẫn của lần lượt 4,00 - 4,06 - 3,36 - 3,63). Còn những khách đến Huế lần 2 trở lên giảm so với ba yếu tố nhà vệ sinh sạch sẽ, rác thu với lần đầu với điểm đánh giá lần 1 là 4,31 gom tốt, sạch sẽ và nhiều dịch vụ bổ trợ điểm khác với lần 3 và trên 3 lần với lần thì điểm đánh giá khách Âu, Mĩ, Úc và lượt 3,94 và 3,71 điểm. Trong khi, các yếu Phi (lần lượt 2,10 - 2,57 - 2,38) thấp hơn tố công trình hiện vật được bảo quản tốt, so với khách nội địa (điểm lần lượt 2,66 - nhà vệ sinh sạch sẽ, rác thu gom tốt, sạch 3,35 - 3,10). sẽ của những lần quay lại Huế cao hơn lần - Đối với nhóm tuổi, cảm nhận của đầu. Điều này cho thấy sự cải thiện về chất du khách hầu hết không có sự khác biệt, lượng dịch vụ tại các điểm tham quan và trừ yếu tố văn hóa, nghệ thuật hấp dẫn và cần khai thác nhiều hơn nữa các giá trị văn rác thu gom tốt, sạch sẽ. Hai yếu tố này hóa khác để phục vụ du khách. đều có sự khác biệt giữa nhóm từ 15 - 24 b. Cảm nhận về các điểm tham quan tuổi thấp hơn nhiều so với các nhóm còn làng nghề truyền thống lại; trong đó, chênh lệch lớn nhất là với Mức độ cảm nhận nhóm từ 55 tuổi trở lên do sự trưởng Du khách đến tham quan làng nghề thành và trải nghiệm trong cuộc sống đánh giá cao sự mến khách, thân thiện khác nhau giữa hai nhóm tuổi. Điểm của người dân; với 80% du khách cảm đánh giá yếu tố văn hóa, nghệ thuật hấp nhận ở mức hài lòng và hoàn toàn hài 124
8. TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Nguyễn Hà Quỳnh Giao và tgk ___ lòng. Các điểm tham quan làng nghề ở và trong lành. Vì vậy, cảm nhận hài lòng Huế gắn liền với những làng quê có của du khách với các tiêu chí này thể hiện phong cảnh, kiến trúc đẹp, đậm chất rõ trong bảng 4 sau đây: truyền thống; môi trường sống yên bình Bảng 4. Cảm nhận của du khách đối với các điểm tham quan LNTT Thang điểm đánh giá (%) Trung STT Tiêu chí bình 1 2 3 4 5 đánh giá 1 Phong cảnh làng quê đẹp 3,3 6,7 21,7 56,6 11,7 3,67 2 Kiến trúc làng quê cổ hấp dẫn 0,0 8,3 21,7 53,3 16,7 3,78 3 Lịch sử làng nghề hấp dẫn 0,0 13,3 21,7 46,7 18,3 3,70 4 Người dân mến khách, thân thiện 0,0 1,7 18,3 50,0 30,0 4,08 5 Ý thức giữ gìn, bảo tồn làng nghề cao 0,0 25,0 45,0 26,7 3,3 3,08 6 Môi trường trong lành 0,0 6,7 28,3 51,7 18,3 3,72 7 Phong tục truyền thống đặc sắc 0,0 8,3 36,7 43,3 11,7 3,58 8 Không khó chịu bởi tiếng ồn 5,0 25,0 23,3 40,0 6,7 3,18 9 Nhiều dịch vụ bổ trợ (ăn, uống ) 10,0 46,7 16,7 21,6 5,0 2,65 Nguồn: Số liệu điều tra năm 2014 Ngược lại, du khách đánh giá các với các tiêu chí khảo sát, với mức điểm là dịch vụ bổ trợ tại làng nghề ở mức bình 3,49. Tuy vậy, cũng giống với các điểm thường, với hơn 50% du khách không hài tham quan Di tích - công trình văn hóa, lòng về chỉ tiêu này. Bên cạnh đó, gần điểm đánh giá của du khách chưa cao, 1/3 du khách cảm thấy khó chịu vì tiếng đặc biệt các dịch vụ du lịch làng nghề ồn khi tham quan làng nghề (xem bảng còn nhiều hạn chế, cần phải lưu ý. 4). Điều này phù hợp với thực tế khai Kiểm định sự khác biệt về mức độ thác du lịch làng nghề ở Huế hiện nay cảm nhận của du khách còn tự phát hoặc được đầu tư với quy mô Cảm nhận của du khách theo các nhỏ lẻ, chưa bài bản. đặc điểm quốc tịch, tuổi, giới tính, nghề Nhìn chung, với các điểm tham nghiệp, số lần đến Huế qua kiểm định quan làng nghề truyền thống, cảm nhận hầu như ít có sự khác biệt. Điều này thể của du khách ở mức hài lòng hay đồng ý hiện qua bảng 5 sau đây: 125
9. TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Số 7(73) năm 2015 ___ Bảng 5. Kiểm định sự khác biệt về cảm nhận của du khách đối với điểm tham quan làng nghề truyền thống Trung Biến độc lập – Sig. bình Nghề Số lần STT Tiêu chí Quốc Giới đánh Tuổi nghiệp đến tịch tính giá Huế 1 Phong cảnh làng quê đẹp 3,67 0,005* 0,093 0,298 0,332 0,001* 2 Kiến trúc làng quê cổ hấp dẫn 3,77 0,001* 0,368 0,773 0,438 0,896 3 Lịch sử làng nghề hấp dẫn 3,70 0,001* 0,096 0,869 0,879 0,676 4 Người dân mến khách, thân thiện 4,08 0,000* 0,001* 0,421 0,434 0,115 5 Ý thức giữ gìn, bảo tồn làng nghề cao 3,08 0,349 0,454 0,833 0,582 0,446 6 Môi trường trong lành 3,80 0,000* 0,603 0,499 0,485 0,051 7 Phong tục truyền thống đặc sắc 3,58 0,014* 0,067 0,833 0,972 0,612 8 Không khó chịu bởi tiếng ồn 3,28 0,528 0,679 0,444 0,665 0,857 9 Nhiều dịch vụ bổ trợ (ăn, uống ) 2,72 0,993 0,640 0,050* 0,424 0,314 (*: Mức ý nghĩa p-value (sig.) ≤ 0,05: sự khác biệt có ý nghĩa thống kê) - Có 6 tiêu chí đánh giá có sự khác - Số lần đến Huế càng nhiều, cảm biệt giữa các nhóm du khách phân theo nhận về cảnh đẹp làng quê càng giảm. quốc tịch. Điểm trung bình đánh giá của Với những du khách đến Huế lần đầu, bốn yếu tố gồm phong cảnh làng quê đẹp, điểm trung bình là 4,0; du khách đến Huế kiến trúc làng quê cổ hấp dẫn, lịch sử trên 3 lần, điểm đánh giá chỉ còn 2,67. làng nghề hấp dẫn, người dân mến khách, Biến nghề nghiệp không có sự khác biệt thân thiện của nhóm khách Âu, Úc, Mĩ, trong cảm nhận của du khách. Bên cạnh Phi cao hơn của khách châu Á và khách đó, qua khảo sát du khách cho thấy các nội địa. Đối với yếu tố môi trường trong sản phẩm của các điểm tham quan làng lành và phong tục truyền thống đặc sắc nghề hiện nay ở TT-H chưa được du thì ngược lại, điểm đánh giá thấp nhất khách đánh giá cao về chất lượng và mẫu theo thứ tự các yếu tố lần lượt thuộc về mã. khách Âu, Úc, Mĩ, Phi và khách châu Á. Nhìn chung, du khách hài lòng về Điều này do bởi những khác biệt về văn các điểm DLNV của tỉnh TT-H. Du hóa và yêu cầu khác nhau của các nhóm khách thường đánh giá cao vẻ đẹp, sự quốc tịch. hấp dẫn của tài nguyên, đặc biệt là nhóm - Với tiêu chí người dân thân thiện, du khách thuộc những nền văn hóa khác mến khách, nhóm khách từ 15 - 24 tuổi và biệt. Điều này cũng là minh chứng về thế từ 25 - 34 tuổi có điểm đánh giá trung mạnh du lịch văn hóa của Huế. Giữa các bình cao lần lượt 4,36 và 4,31 do tính cách điểm tham quan Di tích – công trình văn trẻ trung, sôi nổi và hòa đồng của tuổi trẻ; hóa và điểm tham quan làng nghề truyền nhóm du khách lớn tuổi (đặc biệt là trên thống, sự khác biệt về cảm nhận giữa các 55 tuổi) có điểm đánh giá thấp hơn. nhóm khách có khác nhau. Du khách hài 126
10. TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Nguyễn Hà Quỳnh Giao và tgk ___ lòng về các Di tích – công trình văn hóa Trong khi đó, các yếu tố về vệ sinh môi hơn nhưng đánh giá của du khách với trường sạch sẽ, sản phẩm làng nghề đa loại tài nguyên này cũng phân hóa hơn so dạng, chất lượng tốt và các dịch vụ bổ trợ với các làng nghề truyền thống. Tuy vậy, như mua sắm, ăn uống chưa tạo cơ hội du khách khá nhất quán trong đánh giá lựa chọn tốt nhất cho du khách. Điều này các dịch vụ bổ trợ, vệ sinh – môi trường làm giảm giá trị cảm nhận của du khách và cơ sở vật chất kĩ thuật phục vụ du lịch đối với các điểm tham quan DLNV ở TT- của các điểm tham quan. Đây cũng là H. Đồng thời, cảm nhận của du khách có điểm yếu chung của ngành du lịch tỉnh sự khác biệt giữa nhóm khách Âu, Úc, TT-H. Mĩ, Phi với nhóm khách châu Á và khách 3. Kết luận nội địa. Trong tương lai, vấn đề khai thác Trong những năm qua, việc phát các điểm tham quan cần được chú trọng huy các giá trị của nguồn TNDLNV đa đẩy mạnh hơn nữa trong việc đầu tư vật dạng và đặc sắc của TT-H đã thu được chất kĩ thuật, trùng tu, tôn tạo tài nguyên, những kết quả nhất định, giúp cho ngành nâng cao chất lượng dịch vụ để đáp ứng du lịch của tỉnh ngày càng phát triển. Kết tốt hơn nhu cầu của du khách và yêu cầu quả phân tích cảm nhận của du khách đối phát triển nhanh, lâu dài của ngành du với các điểm tham quan DLNV ở tỉnh lịch TT-H; đồng thời, phải hướng đến sự TT-H cho thấy phần lớn du khách đánh phát triển bền vững trong hoạt động khai giá cao về phong cảnh, giá trị văn hóa, thác tài nguyên. kiến trúc, nghệ thuật của TNDLNV. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Quốc hội nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam (2005), Luật du lịch, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội. 2. Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Thừa Thiên Huế (2013), Quy hoạch tổng thể phát triển du lịch Thừa Thiên Huế giai đoạn 2013-2020, định hướng đến 2030. 3. Bùi Thị Tám, Mai Lệ Quyên (2012), “Đánh giá khả năng thu hút du khách của điểm đến Huế”, Tạp chí khoa học, Đại học Huế, tập 72B, số 3. 4. Tổng cục du lịch (2013), Sổ tay hướng dẫn cấp nhãn du lịch xanh cho điểm tham quan du lịch, Hà Nội. 5. Hoàng Trọng, Chu Nguyễn Mộng Ngọc (2008), Phân tích dữ liệu nghiên cứu với SPSS (tập 1 & tập 2), Nxb Hồng Đức. 6. Nguyễn Minh Tuệ và nnk (2010), Địa lí Du lịch Việt Nam, Nxb Giáo dục Việt Nam. 7. Tribe J., Snaith T. (1998), From SERVQUAL to HOLSAT: holiday satisfaction in Varadero, Cuba, Tourism Management, 19 (1), 25-34. (Ngày Tòa soạn nhận được bài: 13-4-2015; ngày phản biện đánh giá: 22-6-2015; ngày chấp nhận đăng: 22-7-2015) 127