Cơ sở pháp lý cho hoạt động thông tin thống kê KH&CN

Nội dung text: Cơ sở pháp lý cho hoạt động thông tin thống kê KH&CN

1. Nghiïn cûáu - Trao àöíi CÚ SÚÃ PHAÁP LYÁ CHO HOAÅT ÀÖÅNG THÖNG TIN, THÖËNG KÏ KH&CN ThS Nguyïîn Tiïën Àûác Cuåc Thöng tin KH&CN Quöëc gia Giúiá thiïuå mötå cachá hï å thöngë toanâ bö å cacá vùn banã quy phamå phapá luêtå liïn quan trûcå tiïpë àïnë hoatå àöngå thöng tin, thöngë kï khoa hocå va â cöng nghï å àa ä àûúcå ban hanhâ tû â nùm 1972 àïnë nay. oaåt àöång thöng tin KH&CN (vaâ gêìn quan thöng tin trong giai àoaån múái phuåc vuå àêy caã hoaåt àöång thöëng kï KH&CN) CNH vaâ HÀH, àoá laâ: quy hoaåch phaát triïín Hluön àûúåc Àaãng vaâ Nhaâ nûúác quan Hïå thöëng; xêy dûång tiïìm lûåc: thöng tin, caán têm chó àaåo. Nhiïìu vùn baãn quy phaåm phaáp böå, àêìu tû kyä thuêåt, vaâ nhêët laâ viïåc àaãm baão luêåt (QPPL) cuå thïí hoaá chñnh saách phaát triïín kinh phñ. hoaåt àöång thöng tin, thöëng kï KH&CN, múái Nhûäng vùn baãn noái trïn laâ cú súã phaáp lyá nhêët laâ nhûäng vùn baãn vïì triïín khai vùn kiïån chuã yïëu àïí xêy dûång vaâ phaát triïín Hïå thöëng Àaåi höåi Àaãng lêìn thûá XI, àaä àûúåc ban haânh. thöng tin KH&CN úã nûúác ta trong mêëy Baâi viïët naây hïå thöëng hoaá cö àoång caác vùn baãn chuåc nùm vaâ Hïå thöëng naây àaä àaåt àûúåc chuã yïëu àïí caác töí chûác, caán böå thöng tin, nhûäng kïët quaã rêët àaáng khñch lïå. Tuy nhiïn, thöëng kï KH&CN vaâ baån àoåc quan têm coá thïí àïí hoaåt àöång thöng tin KH&CN coá thïí tiïëp cêån, nghiïn cûáu, vêån duång. phuåc vuå sêu saát vaâ hiïåu quaã hún nûäa trong I. VÙN BANÃ VÏ Ì THÖNG TIN KH&CN thúâi kyâ múái - thúâi kyâ CNH vaâ HÀH àêët A. Vùn baãn trûúác nùm 2000 nûúác - khuön khöí phaáp lyá cho hoaåt àöång naây cêìn àûúåc thay àöíi. 1. Nghõ quyïët 89-CP (ngaây 4/5/1972) cuãa Chñnh phuã vïì viïåc tùng cûúâng cöng taác Ngoaâi ra, cêìn àùåc biïåt quan têm nghiïn thöng tin KHKT. Nghõ quyïët naây àaä múã cûáu, quaán triïåt, thûåc hiïån Nghõ quyïët àêìu cho sûå hònh thaânh vaâ phaát triïín hïå Trung ûúng 2 Khoáa VIII (Nghõ quyïëtsöë thöëng thöng tin KH&CN röång khùæp trong 02-NQ/HNTW, ngaây 24/12/1996) vïì àõnh caã nûúác. hûúáng “Chiïën lûúåc phaát triïín KH&CN trong thúâi kyâ CNH, HÀH vaâ nhiïåm vuå àïën 2. Quyïët àõnh 133/QÀ (ngaây 2/4/1985) nùm 2000”. Tuy khöng phaãi laâ vùn baãn cuãa Chuã nhiïåm Uyã ban Khoa hoåc Nhaâ nûúác QPPL nhûng Nghõ quyïët naây laâ taâi liïåu chó (nay laâ Böå KH&CN) ban haânh keâm theo àaåo vö cuâng quan troång cuãa Àaãng, nhúâ àoá, “Quy àõnh thöëng nhêët vïì töí chûác vaâ hoaåt haâng loaåt vùn baãn QPPL àaä àûúåc khêín àöång thöng tin KHKT”. Trïn cú súã vùn baãn trûúng xêy dûång, trûúác hïët laâ Luêåt KH&CN naây, hoaåt àöång cuãa toaân Hïå thöëng Thöng tin (nùm 2000), vaâ sau àoá laâ caác nghõ KH&CN Quöëc gia àaä àûúåc tùng cûúâng toaân àõnh, thöng tû hûúáng dêîn nhû Nghõ diïån vïì töí chûác, liïn kïët cuäng nhû vïì phaát àõnh 159 vïì hoaåt àöång thöng tin KH&CN triïín caác saãn phêím, dõch vuå. (nùm 2004), v.v Sûå ra àúâi cuãa Nghõ quyïët 3. Chó thõ 95/CT (ngaây 04/04/1991) cuãa naây laâ möëc àùåc biïåt quan troång cuãa hoaåt Chuã tõch Höåi àöìng Böå trûúãng (nay laâ Thuã àöång KH&CN noái chung vaâ hoaåt àöång tûúáng Chñnh phuã) vïì cöng taác thöng tin thöng tin KH&CN noái riïng. Nhûäng muåc KH&CN. Vùn baãn naây nhêën maånh möåt söë tiïu, nöåi dung maâ Nghõ quyïët naây nïu ra nöåi dung, nhiïåm vuå troång têm cho caác cú hiïån vêîn àang àûúåc tiïëp tuåc thûåc hiïån. 18 THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 1/2012
2. Nghiïn cûáu - Trao àöíi B. Vùn baãn tûâ nùm 2000 caác Àiïìu 25 vaâ Àiïìu 45, ngaây 31/8/2004, 1. Luêåt Khoa hoåc vaâ Cöng nghïå (ban Thuã tûúáng Chñnh phuã àaä kyá ban haânh Nghõ haânh 22/6/2000, coá hiïåu lûåc tûâ 01/01/2001). àõnh söë 159/2004/NÀ-CP cuãa Chñnh phuã vïì Luêåt KH&CN laâ khuön khöí phaáp lyá múái hoaåt àöång thöng tin KH&CN (goåi tùæt laâ vïì chêët cho hoaåt àöång thöng tin KH&CN. Nghõ àõnh 159). Nghõ àõnh thïí hiïån caác Ngoaâi nhûäng àiïìu chung quy àõnh hoaåt quan àiïím chó àaåo chuã yïëu sau: àöång KH&CN noái chung, Luêåt coá hai - Khùèng àõnh vai troâ cuãa Nhaâ nûúác trong àiïuì riïng vï ì thöng tin KH&CN. Ào á la â viïåc xêy dûång vaâ phaát triïín hïå thöëng thöng Àiïuì 25 “Àùng ky,á hiïnë tùng,å lûu giû ä kïtë tin KH&CN quöëc gia hiïån àaåi (bùçng chñnh qua ã nghiïn cûuá khoa hocå va â phatá triïní cöng saách vaâ caác biïån phaáp àaãm baão: cú chïë quaãn nghï”.å Khoanã 1 cuaã Àiïuì nayâ quy àõnh: lyá, taâi chñnh, nhên lûåc, nguöìn tin vaâ cú súã “Kïtë qua ã nghiïn cûuá khoa hocå va â phatá triïní vêåt chêët-kyä thuêåt); cöng nghï å co á sû ã dungå ngên sachá nha â nûúcá - Tùng cûúngâ quanã ly á nha â nûúcá àöië vúiá phaiã àûúcå àùng ky á taiå cú quan co á thêmí cacá nguönì tin KH&CN, àùcå biïtå la â nguönì tin quyïnì va â phaiã àûúcå lûu giû ä taiå cú quan lûu KH&CN trong nûúc,á nhêtë la â thöng tin, tû trû ä nha â nûúcá ”. Va â àùcå biït,å Àiïuì 45 “Thöng liïuå vï ì kïtë qua ã cacá nhiïmå vu å KH&CN tin khoa hocå va â cöng nghï”å khùngè àõnh vaâ (chûúng trònh, àï ì tai,â àï ì an,á dû å aná nghiïn cûuá chó ro:ä “Chñnh phu ã àêuì tû xêy dûngå hïå khoa hocå va â phatá triïní cöng nghï)å cacá nhiïmå thöngë thöng tin khoa hocå va â cöng nghï å quöcë vu å àiïuì tra cú banã co á sû ã dungå kinh phñ tûâ gia hiïnå àai,å baoã àamã thöng tin àêyì àu ã vaâ ngên sachá nha â nûúcá (cacá Àiïuì 15, 16,17); kõp thúiâ vï ì cacá thanhâ tûuå quan trongå trong - Àöíi múái cú chïë quaãn lyá nhaâ nûúác àöëi cacá lônh vûcå khoa hocå va â cöng nghï å trong vúái hoaåt àöång thöng tin KH&CN, nêng cao nûúcá va â trïn thï ë giúi;á ban hanhâ quy chïë quyïìn tûå chuã, tûå chõu traách nhiïåm cuãa caác töí quanã ly á thöng tin khoa hocå va â cöng nghï”.å chûác, caá nhên hoaåt àöång thöng tin Taiå Àiïuì 49 “Nöiå dung quanã ly á nha â nûúcá vïì KH&CN; khoa hocå va â cöng nghï”,å trong sö ë 11 nöiå - Àêíy maånh xaä höåi hoáa, taåo àiïìu kiïån dung/nhiïmå vu å co á nöiå dung thû á 8 vï ì “Töí thuêån lúåi cho moåi töí chûác, caá nhên tham gia chûc,á chó àaoå cöng tacá thöngë kï KH&CN”. hoaåt àöång thöng tin KH&CN, cung cêëp Cuäng theo caác àiïìu khoaãn chung cuãa dõch vuå thöng tin KH&CN; baão àaãm cho Luêåt, hoaåt àöång thöng tin KH&CN àûúåc caác töí chûác, caá nhên dïî daâng tiïëp cêån thöng hûúãng ûu tiïn trong chñnh saách thuïë cuãa tin KH&CN àûúåc taåo ra bùçng ngên saách Nhaâ nûúác, àêìu tû cho thöng tin àûúåc coi laâ nhaâ nûúác; àêìu tû cho phaát triïín vaâ thöng tin KH&CN - Àa daång hoáa nguöìn vöën àêìu tû cho phaát laâ möåt nöåi dung cú baãn cuãa quaãn lyá nhaâ triïín hoaåt àöång thöng tin KH&CN, khuyïën nûúác vïì KH&CN. khñch phaát triïín dõch vuå thöng tin KH&CN 2. Nghõ àõnh söë 159/2004/NÀ-CP cuãa coá thu, taåo lêåp thõ trûúâng thöng tin Chñnh phuã vïì hoaåt àöång thöng tin KH&CN, àaáp ûáng nhu cêìu tin cuãa caác töí KH&CN chûác, caá nhên trong xaä höåi. Nhùçm quaán triïåt vaâ hûúáng dêîn chi tiïët Nghõ àõnh 159 coá nhiïìu àiïìu, khoaãn quy viïåc thi haânh Luêåt KH&CN àöëi vúái hoaåt àõnh vïì viïåc Nhaâ nûúác àêìu tû xêy dûång cú àöång thöng tin KH&CN, àùåc biïåt laâ àöëi vúái súã vêåt chêët kyä thuêåt, taåo lêåp tiïìm lûåc cho töí THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 1/2012 19
3. Nghiïn cûáu - Trao àöíi chûác thöng tin KH&CN, múã röång, khuyïën vïì khuyïën khñch dõch vuå cuãa Nghõ àõnh 159 khñch hoaåt àöång dõch vuå,v.v àùåc biïåt laâ àïìu tûúng thñch, höî trúå tû tûúãng, nöåi dung caác muåc, àiïìu sau àêy: Àiïìu 10 “Quyïìn cuãa Nghõ àõnh 115 (nêng cao quyïìn tûå chuã, cuãa töí chûác dõch vuå thöng tin KH&CN”; tûå chõu traách nhiïåm cuãa caác töí chûác thöng Àiïìu 25 “Xêy dûång cú súã vêåt chêët-kyä tin KH&CN). Tuy nhiïn, rêët nhiïìu nöåi dung thuêåt”; Muåc 1, Chûúng III “Taåo lêåp vaâ quy àõnh trong Nghõ àõnh 159 àïën nay vêîn quaãn lyá nguöìn tin KH&CN” göìm caác chûa àûúåc triïín khai röång raäi trong caác cú Àiïìu 14, 15, 16, 17 quy àõnh vïì viïåc tùng quan thöng tin KH&CN. cûúâng thu thêåp, xêy dûång CSDL, quaãn lyá 3. Nhûäng vùn baãn hûúáng dêîn thûåc nguöìn tin KH&CN; Muåc 2, Chûúng III hiïån Nghõ àõnh 159/2004/NÀ-CP “Dõch vuå thöng tin KH&CN” göìm caác Àiïìu Àï í triïní khai Nghõ àõnh 159/2004/NÀ-CP, 18, 19, 20, 21, 22, 23 quy àõnh vïì cú chïë vaâ Böå KH&CN àaä vaâ àang tiïëp tuåc chuã trò, viïåc khuyïën khñch hoaåt àöång dõch vuå thöng phöëi húåp vúái caác Böå, nganhâ liïn quan xêy tin KH&CN; Àiïìu 24 “Cú chïë taâi chñnh”; dûång nhûäng vùn baãn hûúáng dêîn cuå thïí maâ Àiïìu 27 “Chñnh saách thuïë, tñn duång, giaá trûúác hïët phaãi kïí àïën nhû sau: cûúác bûu chñnh viïîn thöng”. 3.1. Quyïët àõnh 03/2007/QÀ-BKHCN Nghõ àõnh 159 cuäng laâ vùn baãn àêìu tiïn vïì Quy chïë àùng kyá, lûu giûä vaâ sûã duång quy àõnh viïåc phaát triïín saãn phêím, dõch vuå kïët quaã thûåc hiïån nhiïåm vuå KH&CN vaâ thöng tin KH&CN theo hûúáng thõ trûúâng. Thöng tû 04/2011/TT-BKHCN vïì viïåc sûãa Khoaãn 3, Àiïìu 5 cuãa Nghõ àõnh nïu roä “Nhaâ àöíi, böí sung möåt söë àiïìu cuãa Quy chïë nûúác khuyïën khñch caác hoaåt àöång thöng tin Àïí triïín khai thûåc hiïån Àiïìu 25 Luêåt KH&CN, àùåc biïåt laâ thöng qua húåp àöìng KH&CN vaâ caác Àiïìu 15, 16 cuãa Nghõ dõch vuå àïí phuåc vuå tû vêën, chuyïín giao, àöíi àõnh 159 vïì hoaåt àöång thöng tin KH&CN, múái cöng nghïå vaâ caác hoaåt àöång khaác nhùçm ngaây 16/3/2007, Böå trûúãng Böå KH&CN àaä thuác àêíy phaát triïín thõ trûúâng KH&CN”; kyá Quyïët àõnh söë 03/2007/QÀ-BKHCN vïì Khoaãn 2, Àiïìu 10 cuãa Nghõ àõnh nïu roä, töí viïåc ban haânh “Quy chïë àùng kyá, lûu giûä vaâ chûác dõch vuå thöng tin KH&CN coá quyïìn sûã duång kïët quaã thûåc hiïån nhiïåm vuå “Kyá kïët húåp àöìng dõch vuå tiïën haânh caác KH&CN”. Quyïët àõnh naây thay thïë Quyïët hònh thûác vïì khai thaác, sûã duång thöng tin àõnh söë 271-QÀ-UBKHKTNN ngaây KH&CN theo quy àõnh cuãa phaáp luêåt”. Vaâ 06/6/1980 cuãa Chuã nhiïåm Uyã ban KHKT àùåc biïåt, toaân böå Muåc 2, Chûúng III “Dõch Nhaâ nûúác (nay laâ Böå KH&CN) vïì “Quy vuå thöng tin KH&CN” göìm 6 àiïìu (Àiïìu àõnh vïì àùng kyá nhaâ nûúác àïì taâi nghiïn cûáu 18. 19, 20, 21, 22, 23) quy àõnh cú chïë vaâ khoa hoåc kyä thuêåt vaâ nöåp baáo caáo kïët quaã viïåc khuyïën khñch hoaåt àöång dõch vuå thöng nghiïn cûáu”. Àïën 20/4/2011, Quy chïë naây tin KH&CN. àaä àûúåc böí sung theo hûúáng caãi caách haânh Hiïån taåi, Nghõ àõnh 159 laâ cú súã phaáp lyá chñnh bùçng viïåc ban haânh Thöng tû söë quan troång, toanâ diïån nhêët vïì töí chûác hoaåt 04/2011/TT-BKHCN cuãa Böå KH&CN vïì àöång thöng tin KH&CN cho têët caã caác viïåc sûãa àöíi, böí sung möåt söë àiïìu cuãa ngaânh, cêëp, àõa phûúng. Coá thïí noái, nhûäng Quy chïë àûúåc ban haânh ngaây 16/3/2007 tû tûúãng, nöåi dung àöíi múái, nhêët laâ vïì cú noái trïn. Trong thúâi gian túái, Quyïët àõnh chïë quaãn lyá, vïì àêìu tû, xêy dûång tiïìm lûåc, 03/2007/QÀ-BKHCN vaâ Thöng tû 20 THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 1/2012
4. Nghiïn cûáu - Trao àöíi 04/2011/TT-BKHCN seä tiïëp tuåc àûúåc tùng múã. Ngoaâi caác àún võ cûáng (bùæt buöåc phaãi cûúâng triïín khai úã têët caã caác Böå, ngaânh, àõa coá), tuyâ theo àùåc àiïím cuãa tûâng àõa phûúng, phûúng. Àöìng thúâi, trong nùm 2011, Cuåc coá thïí thaânh lêåp caác phoâng nhû phoâng Quaãn Thöng tin KH&CN Quöëc gia (NASATI) lyá chuyïn ngaânh (quaãn lyá vïì SHTT, an toaân cuäng àaä hûúáng dêîn caác cú quan thöng tin bûác xaå vaâ haåt nhên, thöng tin vaâ thöëng kï KH&CN töí chûác laåi hai CSDL “KQNC” vaâ KH&CN, ); “DETAI” theo phêìn mïìm múái vaâ àïën - Àùåc biïåt chuá troång àïën hoaåt àöång thangá 11/2011 Hï å thöngë thöng tin Nghiïn cûuá KH&CN tuyïën huyïån (quy àõnh vïì mùåt töí va â Phatá triïní Viïtå Nam àa ä àûúcå hònh thanh.â chûác vaâ àaãm baão biïn chïë cho caác àún võ 3.2. Thöng tû liïn tõch hûúáng dêîn Nghõ phuâ húåp àïí hoaåt àöång); àõnh 159/2005/NÀ-CP Muåc II, Phêìn I “Súã Khoa hoåc vaâ Cöng Ngay sau khi Nghõ àõnh 159/2004/NÀ-CP nghïå (tónh/TP trûåc thuöåc Trung ûúng)” quy àûúåc ban haânh, Böå KH&CN àaä cuâng Böå àõnh Súã coá 18 nhiïåm vuå, vaâ cöng taác thöng Nöåi vuå soaån thaão “Thöng tû liïn tõch hûúáng tin, thöëng kï KH&CN àûúåc nïu cuå thïí taåi dêîn vïì nhiïåm vuå, quyïìn haån vaâ möëi quan hïå àiïím e thuöåc nhiïåm vuå 6 “Phaát triïín tiïìm cuãa caác töí chûác dõch vuå thöng tin KH&CN lûåc khoa hoåc vaâ cöng nghïå” nhû sau: “Töí cöng lêåp” nhûng chûa àûúåc ban haânh, vaâ chûác thûåc hiïån cöng taác thöng tin, truyïìn thaáng 11/2011, àûúåc àöíi tïn thaânh “Thöng thöng, thû viïån, thöëng kï khoa hoåc vaâ cöng tû liïn tõch quy àõnh chûác nùng, nhiïåm vuå, nghïå vaâ phaát triïín thõ trûúâng cöng nghïå; quyïìn haån, töí chûác vaâ biïn chïë cuãa Trung hûúáng dêîn hoaåt àöång cho caác töí chûác dõch têm Tin hoåc vaâ Thöng tin KH&CN thuöåc Súã vuå thöng tin khoa hoåc vaâ cöng nghïå; xêy KH&CN”, seä súám àûúåc ban haânh. dûång cú súã haå têìng kyä thuêåt cho thöng tin 4. Thöng tû liïn tõch sö ë 05/2008/TT vaâ thöëng kï khoa hoåc vaâ cöng nghïå, töí chûác LT-BKHCN-BNV (ngayâ 18/06/2008) caác chúå cöng nghïå vaâ thiïët bõ, caác trung Hûúáng dêîn chûác nùng, nhiïåm vuå, quyïìn têm giao dõch cöng nghïå, triïín laäm khoa haån vaâ cú cêëu töí chûác cuãa cú quan chuyïn hoåc vaâ cöng nghïå, xêy dûång cú súã dûä liïåu vïì mön vïì KH&CN thuöåc Uyã ban nhên dên nhên lûåc vaâ thaânh tûåu khoa hoåc vaâ cöng cêëp tónh, cêëp huyïån. nghïå, àêìu tû phaát triïín caác maång thöng tin Thöng tû naây thay cho Thöng tû liïn tõch khoa hoåc vaâ cöng nghïå tiïn tiïën kïët nöëi vúái söë 15/2003/TTLT nùm 2003, quaán triïåt nöåi trung ûúng vaâ caác àõa phûúng”. dung cuãa Nghõ àõnh 28/2008/NÀ-CP, trong Cú cêëu töí chûác vaâ biïn chïë cuãa Súã àoá coá maãng nhiïåm vuå thöng tin KH&CN, KH&CN àûúåc quy àõnh taåi Àiïím 2, Muåc thöëng kï KH&CN,v.v Nhûäng àiïím múái III, Phêìn I, trong àoá, nhûäng àiïím liïn quan cuãa Thöng tû naây laâ: àïën hoaåt àöång thöng tin KH&CN laâ: - Böí sung möåt söë chûác nùng, nhiïåm vuå - Viïåc quaãn lyá hoaåt àöång thöng tin cuãa cú quan chuyïn mön vïì KH&CN cêëp KH&CN do phoâng Quaãn lyá chuyïn ngaânh tónh, cêëp huyïån àïí àaáp ûáng yïu cêìu phaát (quaãn lyá caác lônh vûåc nhû súã hûäu trñ tuïå, ûáng triïín KH&CN trong tònh hònh múái úã àõa duång bûác xaå vaâ àöìng võ phoáng xaå, an toaân phûúng, trong àoá coá hoaåt àöång thöng tin, bûác xaå vaâ haåt nhên, thöng tin vaâ thöëng kï thöëng kï KH&CN; khoa hoåc vaâ cöng nghïå) tiïën haânh. Nïëu - Cho pheáp töí chûác böå maáy theo hûúáng khöng coá phoâng naây thò chûác nùng quaãn lyá THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 1/2012 21
5. Nghiïn cûáu - Trao àöíi seä do möåt àún võ khaác kiïm nhiïåm; thöng tin KH&CN. Àiïìu 2 “Nhiïåm vuå vaâ - Trung têm Tin hoåc vaâ Thöng tin quyïìn haån” àaä nïu roä 24 nhiïåm vuå, quyïìn KH&CN laâ möåt trong ba àún võ sûå nghiïåp haån cuãa Böå, trong àoá nhiïåm vuå 8, Muåc 8 cuãa Súã KH&CN, vò vêåy, seä phaãi chuyïín àöíi “Vïì phaát triïín tiïìm lûåc khoa hoåc vaâ cöng hoatå àöngå theo Nghõ àõnh 115/2005/NÀ-CP nghïå”, àiïím d, quy àõnh nhiïåm vuå quaãn lyá ngaây 5/9/2005 cuãa Chñnh phuã “Quy àõnh vïì hoaåt àöång thöng tin, thöëng kï KH&CN cuãa cú chïë tûå chuã, tûå chõu traách nhiïåm cuãa töí Böå, cuå thïí laâ: “Quy àõnh vaâ hûúáng dêîn hoaåt chûác KH&CN cöng lêåp”. àöång thöng tin, truyïìn thöng, thû viïån, thöëng kï khoa hoåc vaâ cöng nghïå vaâ phaát Thöng tû liïn tõch söë 05 naây cuäng quy triïín thõ trûúâng cöng nghïå; chó àaåo vaâ àõnh chûác nùng, nhiïåm vuå, quyïìn haån, cú hûúáng dêîn hoaåt àöång cuãa maång lûúái caác töí cêëu vaâ biïn chïë cuãa cú quan chuyïn mön vïì chûác dõch vuå thöng tin khoa hoåc vaâ cöng KH&CN taåi huyïån, quêån, thõ xaä, thaânh phöë nghïå; xêy dûång cú súã haå têìng kyä thuêåt cho trûåc thuöåc tónh. Àoá laâ Phoâng Kinh tïë hoùåc thöng tin vaâ thöëng kï khoa hoåc vaâ cöng Phoâng Cöng thûúng. nghïå, töí chûác caác chúå cöng nghïå vaâ thiïët bõ, 5. Nghõ àõnh 115/2005/NÀ-CP (ngaây caác trung têm giao dõch cöng nghïå, triïín 05/09/2005) vaâ Nghõ àõnh 96/2010/NÀ-CP laäm khoa hoåc vaâ cöng nghïå, xêy dûång cú súã (ngaây 20/09/2010) böí sung Nghõ àõnh 115 dûä liïåu vïì nhên lûåc vaâ thaânh tûåu khoa hoåc laâ nhûäng vùn baãn quan troång àaánh dêëu giai vaâ cöng nghïå, àêìu tû phaát triïín caác maång àoaån múái vïì chuyïín àöíi cú chïë hoaåt àöång thöng tin khoa hoåc vaâ cöng nghïå tiïn tiïën àöëi vúái caác töí chûác KH&CN cöng lêåp, kïët nöëi vúái khu vûåc vaâ quöëc tïë”. trong àoá coá cú quan thöng tin KH&CN. Trong Àiïìu 3 “Cú cêëu töí chûác cuãa Böå” Nghõ àõnh 115 coá thïí coi laâ khêu “àöåt phaá” coá böí sung hai cuåc laâ Cuåc Thöng tin Khoa vïì cú chïë tûå chuã àöëi vúái caác töí chûác hoåc vaâ Cöng nghïå Quöëc gia vaâ Cuåc Nùng KH&CN noái chung vaâ caác töí chûác thöng tin lûúång Nguyïn tûã. KH&CN noái riïng, taåo àiïìu kiïån vaâ thuác Ngaây 17/12/2009, Böå trûúãng Böå àêíy caác töí chûác naây chuyïín sang hûúáng tûå KH&CN àaä kyá Quyïët àõnh söë 2880/QÀ- chuã, tûå chõu traách nhiïåm, nùng àöång, chêët BKHCN vïì viïåc thaânh lêåp Cuåc Thöng tin lûúång, hiïåu quaã. KH&CN Quöëc gia trïn cú súã töí chûác laåi 6. Nghõ àõnh sö ë 28/2008/NÀ-CP quy àõnh Trung têm Thöng tin KH&CN Quöëc gia, chûcá nùng, nhiïmå vu,å quyïnì hanå va â cú cêuë vaâ ngaây 28/01/2010 - Quyïët àõnh cuaã Bö å KH&CN (ban hanhâ ngayâ 14/3/2008) söë 116/QÀ-BKHCN vïì viïåc ban haânh thay thïë Nghõ àõnh 54/2003/NÀ-CP “Àiïìu lïå töí chûác vaâ hoaåt àöång Cuåc Thöng ngayâ 19/5/2003 cuaã Chñnh phu ã quy àõnh chûcá tin KH&CN Quöëc gia” vúái 14 nhiïåm vuå nùng, nhiïmå vu,å quyïnì hanå va â cú cêuë tö í chûcá chñnh, trong àoá coá böën nhiïåm vuå vïì quaãn lyá cuaã Bö å KH&CN va â Nghõ àõnh 28/2004/NÀ-CP nhaâ nûúác (caác nhiïåm vuå 1,2,4, 5) vïì thöng ngayâ 16/01/2004 cuaã Chñnh phu ã vï ì sûaã àöi,í böí tin, thû viïån, thöëng kï KH&CN, phaát triïín sung mötå sö ë àiïuì cuaã Nghõ àõnh 54/2003/NÀ-CP). chúå cöng nghïå vaâ thiïët bõ, caác maång thöng Nghõ àõnh 28 quy àõnh thïm möåt söë chûác tin tiïn tiïën. Ngoaâi ra, coá möåt söë nhiïåm vuå nùng, nhiïåm vuå cuäng nhû cú cêëu töí chûác múái keâm theo nhû töí chûác vaâ thûåc hiïån múái cuãa Böå KH&CN nhùçm tùng cûúâng cöng taác thöëng kï KH&CN, vêån haânh vaâ cöng taác quaãn lyá cuãa Böå àöëi vúái hoaåt àöång phaát triïín Maång VinaREN (10,11),v.v 22 THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 1/2012
6. Nghiïn cûáu - Trao àöíi II. VÙN BAÃN VÏÌ THÖËNG KÏ 11/5/2011 cuãa Böå Taâi chñnh quy àõnh viïåc KH&CN quaãn lyá, sûã duång vaâ quyïët toaán kinh phñ Àiïìu 51 “Thöëng kï KH&CN” cuãa Luêåt thûåc hiïån caác cuöåc àiïìu tra thöëng kï. Khoa hoåc vaâ Cöng nghïå nïu roä: “Hïå thöëng 10. Chó thõ söë 3595/CT-BKHCN ngaây tiïu chñ thöëng kï KH&CN àûúåc quy àõnh 22/11/2011 cuãa Böå trûúãng Böå KH&CN vïì thöëng nhêët trong caã nûúác. Caác Böå, cú quan viïåc tùng cûúâng cöng taác thöëng kï ngang Böå, cú quan thuöåc Chñnh phuã, KH&CN. UBND caác cêëp, töí chûác KH&CN, caá nhên III. VÙN BAÃN NÙM 2011 VÏÌ TRIÏÍN hoaåt àöång KH&CN coá traách nhiïåm baáo caáo KHAI VÙN KIÏåN CUÃA ÀAÅI HÖÅI àêìy àuã, trung thûåc söë liïåu thöëng kï ÀAÃNG LÊÌN THÛÁ XI KH&CN cho cú quan quaãn lyá nhaâ nûúác vïì Trûúác hïët cêìn quaán triïåt tinh thêìn chuã KH&CN coá thêím quyïìn theo sûå phên cêëp àaåo cuãa vùn kiïån “Chiïën lûúåc kinh tïë -xaä cuãa Chñnh phuã”. Dûúái àêy laâ caác vùn baãn höåi 2011-2020” cuãaÀaåi höåi àaåi biïíu toaân liïn quan àïën cöng taác thöëng kï KH&CN. quöëc lêìn thûá XI (thaáng 1/2011), phêìn IV 1. Luêåt Thöëng kï (2003). “Àõnh hûúáng phaát triïín kinh tïë-xaä höåi, àöíi 2. Nghõ àõnh 40/2004/NÀ-CP ngaây múái mö hònh tùng trûúãng, cú cêëu laåi nïìn 13/02/2004 cuãa Chñnh phuã quy àinh chi tiïët kinh tïë”, trong àoá, àõnh hûúáng thûá 10 “Phaát vaâ hûúáng dêîn thi haânh Luêåt Thöëng kï. triïín KH&CN thûåc sûå laâ àöång lûåc then chöët 3. Nghõ àõnh 30/2006/NÀ-CP vïì thöëng cuãa quaá trònh phaát triïín nhanh vaâ bïìn vûäng” kï KH&CN. àaä nïu roä: “Hûúáng troång têm hoaåt àöång khoa hoåc, cöng nghïå vaâo phuåc vuå CNH, 4. Nghõ àõnh 03/2010/NÀ-CP ngaây HÀH, phaát triïín theo chiïìu sêu goáp phêìn 13/01/2010 quy àõnh nhiïåm vuå, quyïìn haån tùng nhanh nùng suêët, chêët lûúång, hiïåu quaã vaâ töí chûác thöëng kï Böå, cú quan ngang Böå, vaâ nêng cao sûác caånh tranh cuãa nïìn kinh tïë. cú quan thuöåc Chñnh phuã. Thûåc hiïån àöìng böå caác nhiïåm vuå: nêng cao 5. Baãng phên loaåi thöëng kï KH&CN ban nùng lûåc, àöíi múái cú chïë quaãn lyá, àêíy maånh haânh keâm theo Quyïët àõnh söë 12/2008/QÀ- ûáng duång KH&CN, tùng cûúâng höåi nhêåp BKHCN ngaây 04/9/2008. quöëc tïë, ”, “Phaát triïín maånh thõ trûúâng 6. Thöng tû 05/2009/TT-BKHCN ngaây KH&CN”, “Hònh thaânh hïå thöëng àaánh giaá 30/3/2009 quy àõnh “Hïå thöëng chó tiïu kïët quaã, hiïåu quaã hoaåt àöång thöëng kï ngaânh khoa hoåc vaâ cöng nghïå”. KH&CN”,v.v 7. Thöng tû söë 05/2010/TT-BKHCN Trïn cú súã vùn kiïån naây, Chñnh phuã, Böå ngaây 2/7/2010 cuãa Böå trûúãng Böå KH&CN KH&CN àaä cuå thïí hoaá nhûäng àõnh hûúáng quy àõnh “Chïë àöå baáo caáo thöëng kï cú súã vïì chiïën lûúåc trong caác chûúng trònh haânh khoa hoåc vaâ cöng nghïå”. àöång maâ nhûäng nöåi dung quan troång liïn 8. Thöng tû söë 23/2011/TT-BKHCN quan àïën hoaåt àöång thöng tin KH&CN laâ: ngaây 22/09/2011 cuãa Böå trûúãng Böå 1. Nghõ quyïët 02/NQ-CP (ngaây KH&CN quy àõnh “Chïë àöå baáo caáo thöëng 09/01/2011) cuaã Chñnh phuã vï ì nhûngä giaiã kï töíng húåp vïì KH&CN aáp duång àöëi vúái phapá chu ã yïuë chó àao,å àiïuì hanhâ thûcå caác Súã KH&CN”. hiïnå kï ë hoachå phatá triïní kinh tï ë - xa ä höiå 9. Thöng tû söë 58/2011/TT-BTC ngaây va â dû å toaná ngên sachá nha â nûúcá nùm 2011. THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 1/2012 23
7. Nghiïn cûáu - Trao àöíi Taåi àiïím 3 “Àêíy maånh ûáng duång Hoaåt àöång thöng tin, thöëng kï KH&CN KH&CN”, Chñnh phu ã giao Bö å KH&CN chuã àûúåc coi laâ möåt trong böën nöåi dung cuãa phaát trò, phöië húpå cacá Bö,å cú quan, àõa phûúng: triïín tiïìm lûåc KH&CN, cuå thïí laâ phaãi - “Coá biïån phaáp àêíy maånh phaát triïín caác “Nêng cêëp, phaát huy hiïåu quaã hïå thöëng hoaåt àöång dõch vuå KH&CN, àùåc biïåt laâ dõch thöng tin, thöëng kï KH&CN” (Phêìn I, 2, vuå thöng tin, tû vêën, möi giúái, àaánh giaá, àiïím a). thêím àõnh vaâ giaám àõnh cöng nghïå, ” “Àêíy maånh phaát triïín Maång thöng tin -“Phaát triïín vaâ kiïån toaân hïå thöëng caác KH&CN Viïåt Nam (VISTA), múã röång kïët trung têm thöng tin KH&CN, ; thuác àêíy nöëi Maång nghiïn cûáu vaâ àaâo taåo Viïåt Nam phaát triïín thõ trûúâng KH&CN, caác loaåi hònh chúå cöng nghïå vaâ thiïët bõ, caác saân giao dõch (VinaREN) túái 100% caác viïån nghiïn cûáu, àiïån tûã; hònh thaânh caác trung têm giao dõch caác phoâng thñ nghiïåm troång àiïím, caác cöng nghïå taåi caác vuâng kinh tïë lúán”. trûúâng àaåi hoåc, caác bïånh viïån lúán, caác 2. Chûúng trònh haânh àöång cuãa Böå trung têm thöng tin - thû viïån quan troång” KH&CN thûcå hiïnå Nghõ quyïtë 02/NQ-CP vaâ “Triïín khai Chûúng trònh phaát triïín thõ ngaây 09/01/2011 cuãa Chñnh phuã (Quyïët trûúâng cöng nghïå, hònh thaânh vaâ phaát triïín àõnh söë 496/QÀ-BKHCN ngaây 09/03/2011 caác töí chûác dõch vuå KH&CN, dõch vuå cuãa Böå trûúãng Böå KH&CN). chuyïín giao cöng nghïå ” (Phêìn II, àiïím c Chûúng trònh hanhâ àöngå cu å thï í gömì mucå vaâ e). tiïu va â nhiïmå vu å va â nhûngä giaiã phapá chu ã yïuë . Trong Phuå luåc keâm theo “Danh muåc Muåc 3 “Nêng cao tiïìm lûåc KH&CN nhûäng nhiïåm vuå chuã yïëu thuöåc Chûúng Quöëc gia” cuãa “Nhiïåm vuå vaâ giaãi phaáp chuã trònh haânh àöång”, Böå KH&CN àaä giao yïëu” àaä àïì cêåp àïën caác nöåi dung nhû “b) NASATI chuã trò thûåc hiïån caác nhiïåm vuå Phaát triïín maånh caác hoaåt àöång dõch vuå sau: KH&CN, àùåc biïåt laâ dõch vuå thöng tin, tû vêën ”; “c) Nêng cao nùng lûåc hïå thöëng “Nhiïåm vuå 5. Phaát triïín vaâ kiïån toaân hïå caác trung têm thöng tin KH&CN, xêy thöëng caác trung têm thöng tin, thöëng kï dûång àïì aán tùng cûúâng tiïìm lûåc cho caác KH&CN. Nêng cêëp, phaát huy hiïåu quaã vaâ trung têm ào lûúâng, thûã nghiïåm, trung têm múã röång kïët nöëi Maång thöng tin KH&CN thöng tin, cuãa caác àõa phûúng”. Viïåt Nam (VISTA), Maång Nghiïn cûáu vaâ Phuå luåc cuãa Chûúng trònh coá 15 nhiïåm àaâo taåo Viïåt Nam (VinaRen). Xêy dûång vuå vaâ nhiïåm vuå thûá 15 laâ: “Xêy dûång vaâ CSDL quöëc gia vïì KH&CN. Tùng cûúâng triïín khai thûåc hiïån kïë hoaåch thöng tin, cöng taác truyïìn thöng KH&CN”. tuyïn truyïìn vïì KH&CN” do NASATI “Nhiïåm vuå 10. Àêíy maånh thûåc hiïån cuâng Trung têm Nghiïn cûáu vaâ phaát triïín cöng taác thöëng kï vaâ àaánh giaá hoaåt àöång Truyïìn thöng KH&CN chuã trò thûåc hiïån. KH&CN”. 3. Chûúng trònh haânh àöång cuãa Böå KH&CN triïín khai thûåc hiïån Chiïën lûúåc “Nhiïåm vuå 18. Hònh thaânh vaâ phaát triïín phaát triïín kinh tïë-xaä höåi 2011-2020 caác töí chûác möi giúái, dõch vuå tû vêën (Quyïët àõnh söë 809/QÀ-BKHCN ngaây KH&CN, caác trung têm giao dõch cöng 25/03/2011 cuãa Böå trûúãng Böå KH&CN). nghïå, CSDL quöëc gia vïì cöng nghïå”. 24 THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 1/2012
8. Nghiïn cûáu - Trao àöíi 4. Quyïët àõnh söë 1244/QÀ-TTg ngaây àêìy àuã, vêån duång kõp thúâi nöåi dung cuãa 25/07/2011 cuãa Thuã tûúáng Chñnh phuã caác vùn baãn. Trûúác hïët, phaãi nhanh choáng “Vïì viïåc phï duyïåt phûúng hûúáng, muåc cuå thïí hoaá vaâ töí chûác thûåc hiïån thaânh tiïu, nhiïåm vuå KH&CN chuã yïëu giai cöng Chûúng trònh haânh àöång cuãa Böå àoaån 2011 -2015”. KH&CN vïì triïín khai thûåc hiïån Chiïën Taåi caác Muåc IV, àiïím 1g; Muåc IV, àiïím lûúåc phaát triïín kinh tïë-xaä höåi 2011-2020, 4b, àiïím 4e vaâ àùåc biïåt taåi Muåc IV, àiïím 4b trong àoá coá Chûúng trònh quöëc gia vïì hiïån àaä nïu: “ tùng cûúâng àêìu tû vaâ nêng cao àaåi hoaá cöng taác thöng tin, thû viïån, thöëng nùng lûåc, hiïåu quaã hoaåt àöång cuãa caác phoâng thñ nghiïåm troång àiïím quöëc gia, caác kï KH&CN (seä àûúåc xêy dûång trònh trung têm thöng tin khoa hoåc vaâ cöng Chñnh phuã phï duyïåt vaâ töí chûác triïín khai nghïå, ”. Quyïët àõnh söë 1244/QÀ-TTg àaä tûâ 2012). nïu ra nhûäng yïu cêìu rêët cuå thïí laâm cú súã NASATI, vúái chûác nùng tham mûu, giuáp àïí àõnh hûúáng phuåc vuå thöng tin KH&CN Böå trûúãng Böå KH&CN thûåc hiïån quaãn lyá trong giai àoaån 2011-2015. nhaâ nûúác vaâ töí chûác thûåc hiïån caác hoaåt IV. KÏËT LUÊÅN àöång sûå nghiïåp thöng tin, thû viïån, thöëng kï Túái àêy, Böå KH&CN vaâ caác cú quan KH&CN coá vai troâ àêìu taâu trong chó àaåo vaâ quaãn lyá KH&CN caác ngaânh, caác cêëp seä höî trúå vïì caác mùåt hoaåt àöång àïí Hïå thöëng tùng cûúâng viïåc chó àaåo, hûúáng dêîn triïín thöng tin, thöëng kï KH&CN Viïåt Nam phaát khai cuå thïí caác vùn baãn QPPL vïì thöng triïín àuáng hûúáng, phuåc vuå ngaây caâng hiïåu tin, thöëng kï KH&CN, àöìng thúâi, baãn quaã cho phaát triïín kinh tïë -xaä höåi noái thên caác cú quan thöng tin, thöëng kï chung, cho KH&CN noái riïng trong sûå KH&CN cuäng cêìn chuã àöång quaán triïåt nghiïåp CNH vaâ HÀH àêët nûúác. Taâi liïåu tham khaão 1. Chiïën lûúåc kinh tïë-xaä höåi 2011-2020.- Vùn kiïån Àaåi höåi àaåi biïíu haânh keâm theo Quyïët àõnh 03/2007/QQD-KHCN ngaây toaân quöëc lêìn thûá XI.- H. 2011, tr.91- 147. 16/03/2007 cuãa Böå trûúãng Böå KH&CN. 2. Luêåt Khoa hoåc vaâ Cöng nghïå.-H, 2000. 9. Thöng tû liïn tõch söë 05/2008/TTLT - BKHCN-BNV ngaây 3. Nghõ àõnh söë 159/2004/NÀ-CP ngaây 31/8/2004 cuãa Chñnh phuã 18/06/2008 cuãa Böå KH&CN vaâ Böå Nöåi vuå Hûúáng dêîn chûác nùng, vïì hoaåt àöång thöng tin KH&CN. nhiïåm vuå, quyïìn haån vaâ cú cêëu töí chûác cuãa cú quan chuyïn mön 4. Nghõ àõnh söë 115/2005/NÀ-CP ngaây 5/9/2005 cuãa Chñnh phuã vïì KH&CN thuöåc UÃy ban nhên dên cêëp tónh, cêëp huyïån. quy àõnh cú chïë tûå chuã, tûå chõu traách nhiïåm cuãa töí chûác khoa hoåc 10. Têåp vùn baãn phaáp quy vïì cöng taác thöng tin vaâ tû liïåu.-Haâ vaâ cöng nghïå cöng lêåp. Nöåi, 1977. 5. Nghõ àõnh 28/2008/NÀ-CP ngaây 14/03/2008 cuãa Chñnh phuã quy 11. Nghõ quyïtë 02/NQ-CP cuaã Chñnh phu ã (ngayâ 09/01/2011) “Vïì àõnh chûác nùng, nhiïåm vuå, quyïìn haån vaâ cú cêëu cuãa Böå Khoa nhûngä giaiã phapá chu ã yïuë chó àao,å àiïuì hanhâ thûcå hiïnå kï ë hoachå phatá hoåc vaâ Cöng nghïå. triïní kinh tï-xaë ä höiå va â dû å toaná ngên sachá nha â nûúcá nùm 2011”. 6. Àiïìu lïå töí chûác vaâ hoaåt àöång Cuåc Thöng tin KH&CN Quöëc gia 12. Chûúng trònh haânh àöång cuãa Böå KH&CN thûåc hiïån Nghõ quyïët (Quyïët àõnh söë 116/QÀ-BKHCN ngaây 28/01/2010 cuãa Böå trûúãng 02/NQ-CP ngaây 09/01/2011 cuãa Chñnh phuã (Quyïët àõnh söë Böå KH&CN). 496/QÀ-BKHCN ngaây 09/03/2011 cuãa Böå trûúãng Böå KH&CN). 7. Quy chïë àùng kyá, lûu giûä vaâ sûã duång kïët quaã thûåc hiïån nhiïåm 13. Chûúng trònh haânh àöång cuãa Böå KH&CN triïín khai thûåc hiïån vu å KH&CN (Quyïët àõnh söë 03/2007/QÀ-BKHCN ngaây 16/03/2007 Chiïën lûúåc phaát triïín kinh tïë-xaä höåi 2011-2020 (Quyïët àõnh söë cuãa Böå trûoãng Böå KH&CN). 809/QÀ-BKHCN ngaây 25/03/2011 cuãa Böå trûúãng Böå KH&CN). 8. Thöng tû 04/2011/TT-BKHCN ngaây 20/04/2011 cuãa Böå 14. Quyïët àõnh söë 1244/QÀ-TTg ngaây 25/07/2011 cuãa Thuã tûúáng KH&CN vïì viïåc sûãa àöíi, böí sung möåt söë àiïìu cuãa Quy chïë àùng Chñnh phuã “Vïì viïåc phï duyïåt phûúng hûúáng, muåc tiïu, nhiïåm vuå kyá, lûu giûä vaâ sûã duång kïët quaã thûåc hiïån nhiïåm vuå KH&CN ban KH&CN chuã yïëu giai àoaån 2011 -2015”. THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 1/2012 25