Chụp ảnh chân dung

Nội dung text: Chụp ảnh chân dung

1. Ch ụp ảnh chân dung 1.Khái ni ệm v ề ảnh chân dung Cng nh các ngành v n h c và ngh thu t khác, ngành nhi p nh c bi t quan tâm n vi c miêu t con ng i, b ng nh, thông qua cái máy nh k t h p vi vi c iu khi n ánh sáng và s d ng hoá ch t nh. Nhi p nh là m t ngh thu t có tác d ng qua l i r t m t thi t gi a n i dung và hình th c, gi a t t ng và k x o. Trong nhi p nh, nh chân dung là th lo i có s c thuy t ph c c bi t, quan tr ng b c nh t c a nh báo chí c ng nh nh ngh thu t, nên òi r t nhi u công phu. Nu ch p nh chân dung ch là ghi l i hình nh m t cách vô th ng vô ph t, ct làm sao nh cho sáng s a, rõ nét, k c ng ch ng có gì là khó vì ch c n h ng dn cách s d ng máy và m t s quy t c s d ng ánh sáng, t ch s ng kính, ch cn d m phút thôi là ai c ng có th ch p c. Nh t là ngày nay, nh ng máy hi n i, m i d li u ã c tính tr c. Nhà nhi p nh ch vi c b m máylà xong. Mt b c nh chân dung ngh thu t v a l t t c cái v b ngoài c a b mt, v a bi u hi n c th gi i n i tâm (t c tâm t tình c m c a ng i c ch p) là m t vi c r t khó kh n, và càng khó kh n h ơn n a i v i ngh s nhi p nh Vi t Nam là ph i th hi n c hình nh c a con ng i theo tâm h n và phong cách Vi t Nam ơ ng i. Ngh thu t và K thu t nu không iêu luy n thì khi ch p không di n t c m c ích, không làm n i b t c cái chính gi a, các m ng, chi ti t, r i ren ln x n, khó làm xúc ng ng i xem, không mang n cho ng i xem m t tác ng v tâm t tình c m và ý suy ngh , trong ó k c s c m thông v i tr ng thái ng i c m máy n a. Ch p nh chân dung là i vào m t trong nh ng l nh v c khó
2. nh t c a ngh thu t miêu t , trong ó, tài n ng c a ng i c m máy c th thách rt h c búa, khi n nhi u tay ngh ã t ng ph i “n m” nh ng th t b i chua cay. ã có không ít tay ngh eo ng ng kính t bu i thi u th i n tóc ã hoa râm mà v n ch a ch p c b c chân dung nào có giá tr . Tuy nhiên, v n có ng i ch mi b c vào ngh v i th i gian r t ng n ã có nhi u b c nh t n m c khi n m i ng i ph i khao khát. Tóm l i, trong cái th lo i nhi p nh, không có ph ơ ng pháp bi u hi n nào hp d n có ý ngh a m nh m b ng ph ơ ng pháp bi u hi n con ng i. Mu n nh n rõ s phong phú và nh y bén, phát hi n ra cái p in hình c a con ng i ngày nay, ph i t nâng cao v n s ng, trình nh n th c, không ch l i, t hào v k thu t, mà iu quan tr ng là nh lòng tin và ni m say mê h ng thú, m i t c nh ng hình nh chân th t và nên th ơ. 2.Th ế nào là m ột b ức chân dung gi ống ? Tuy nh là m t công c khoa h c,nh ng vì khi ch p và làm nh còn có nhi u nguyên nhân khác tác ng vào, khi n ki u nh khó thu n nh t, th m chí còn sai l ch khác h ng i t ng, nên ã n y ra v n gi ng và không gi ng, nh t là trong l nh v c nh chân dung. Nh ng nguyên nhà là trình k thu t c a con ng i và ch t l ng c a ph ơ ng ti n s d ng. Tuy hai nguyên nhân k trên có th kh c ph c c sao chép ra nh ng bc nh y h t nguyên hình c nh v t ho c con ng i ã xu t hi n tr c ng kính, nh ng i v i nh ngh thu t, quan ni m v cái gi ng khác h n v i s r p khuôn máy móc. T khi nhi p nh thâm nh p cu c s ng và ã tr thành công c ph c v c lc cho m i l nh v c trong xã h i, nh c hình thành ra nhi u th lo i theo m i yêu c u và tác d ng khác nhau. i v i các lo i nh ph c v cho vi c nghiên c u, ghi chép t li u thì cái gi ng c a nh hoàn toàn ơ n gi n, không c thêm b t, sáng t o, nh ng i v i
3. nh ngh thu t có tác d ng c i t o, khích l cu c s ng b ng cách ph n ánh cho con ng i nh n th y m i v p c a cu c s ng, nh t là nh ng cái hay cái p c a con ng i - ch nhân c a s s ng - b i v y, ng i ch p nh ngh thu t ph i bi t ch n, gn l c nh ng ng nét in hình, c s c nh t trong t ng v p và k t h p vào ó là nhi t tình sáng t o cho nó có v p h p dn h ơn, mi n sao không b a t gi to làm bi n i hình thái hi n th c. Gi ng và không gi ng i v i nh chân dung, ch y u là t p trung vào khuôn m t con ng i hi n ra trong nh, mà ng nét tiêu bi u d xác nh n là ôi mt, cái mi ng và m t s chi ti t n m trong hình th c a b m t; và dù nhà nhi p nh có sáng t o, miêu t theo ki u cách nào thì nh ng nét c ơ b n c a g ơ ng m t, cái mi ng, c p m t v n khi n ng i xem nh d dàng nh n ra v m t quen thu c nh th c t , không th l m ng i này v i ng i khác, ó là m t b c chân dung gi ng, m c dù s th t hình nh ã hi n ra duyên dáng h ơn h n con ng i b ng da bng th t! Gi ng nh th có ph i là sai s th t không? Vì sao v y? Ngh thu t t o hình trong nhi p nh cho phép ta gi u b t nh ng ng nét không m y p vào bóng t i và nâng v p lên m c hoàn m c n thi t, nh ng không cho phép b t c th pháp nào làm thay i hi n th c khách quan c a hình nh. Không ph i vì im tô thêm p mà c tình làm sai c v t nhiên. Tr nh ng tr ng h p c bi t cn s d ng k x o Lg ghép ph c v cho m c ích nào ó, nh v n là m t ngh thu t ph n ánh hi n th c c th , không th áp d ng bt c h c u nào theo ki u h i ho . i v i nh tin t c báo chí tuy t nhiên không c Lg ghép c nh v t này sang c nh v t khác. Có th dùng cách chi u sáng làm n i b t nét t ơ i vui ánh lên trong khoé mt và m ng lên nh ng vành môi, duyên dáng th t tha thêm n ơi mái tóc, nh ng nu s a ch a thêm t nh d u hi n thành s c s o, c p môi dày hoá m ng, mái tóc
4. ch t phác thành y u iu lng l ơ là l m d ng và nh v y làm nh m t gi ng, s tr thành vô giá tr . 3. Ăn ảnh là gì? Nh trên ta ã xác nh rõ là b t k i t ng nào c ng kính thu hình u mong nh p, và ngay chính b n thân nh ng ng i dùng máy nh c ng ch ng ai l i mu n tác ph m c a mình b i t ng không ng ý ho c ng i xem chê bai. Nh ng b c vào th hi n lo i nh chân dung th ng d x y ra hi n t ng nh sau: Có nh ng i t ng nhìn ng m thân hình và khuôn m t ch ng th y n i bt v gì là p, mà c ng kính thu hình b t k tr ng h p nào, hoàn c nh nào, iu ki n nào u th y nh r t p, không nh ng nh r t gi ng t c im hình th n phong cách mà còn th hi n y c n i tâm, có khi l i p h ơn, chân th c vì nó mang tính ch t in hình. Nh ng ng c l i, có nh ng i t ng thu c vào lo i p c ng i l n nét, khuôn m t và thân hình cân i, n i b t nhi u c im, a nhìn mà ch p ra nh thì l i ch ng th y m t nét nào h p d n khi n các tay c m máy r t v ng c ng th y khó kh n, công phu xoay s cách may ra m i th hi n c ki u nh ng ý. K c trong gi i nhi p nh và ông o qu n chúng yêu thích nh u kh ng nh hi n t ng này là do v n " n nh" r i d a vào nh ng hi n t ng ã xy ra suy di n thành nhi u quan ni m nh : - Ng ười nào có v ẻ ưa nhìn, có thân hình cân đối, nét m ặt xinh x ắn, phong cách hài hoà là ăn ảnh. - Ho ặc ai d ễ b ộc l ộ tình c ảm nh ư di ễn viên đều r ất ăn ảnh v.v Nh ng hi n t ng ng i này n nh h ơn ng i kia không ph i là không có.Các nhà nhi p nh lão thành c ng ph i th a nh n có nh ng i t ng r t khó th hi n chân dung, và t th c nghi m ng i ta ã phát hi n ra r ng nh ng nhân
5. vt c li t vào lo i không n nh không ph i vì màu da, nét m t h k ng kính mà th ng do hai nguyên nhân thu c v tr ng thái nh : - Không gi ữ được nét t ự nhiên khi ống kính máy ảnh ch ĩa vào, chính vì sự gò ép làm cho tình c ảm c ủa h ọ khó b ộc l ộ ra đúng nh ư lúc bình th ường. - Lo ại ng ười r ất ít b ộc l ộ tình c ảm ra nét m ặt, ho ặc m ỗi khi b ộc l ộ c ũng ch ỉ trong kho ảnh kh ắc là t ắt ng ấm ngay. Do ó n u không cho h c tho i mái t nhiên, ho c không tranh th bm máy k p th i, úng lúc thì dù t n n bao nhiêu phim v n ch c nh ng ki u nh c ng ơ , ngây ngô nh t ng g , làm sao mà miêu t c v áng yêu ca h b c nh tr thành tác ph m chân dung. Mu n th hi n nh chân dung t yêu c u v i i t ng này, nhà nhi p nh ph i t n công phu i sâu tìm hi u rõ tr ng thái di n bi n tình c m c bi t c a h , kt h p th pháp chuyên môn v i vi c t o iu ki n cho phù h p, và vi c quan tr ng trong th chnh m ng là ph i tìm m i cách bám ri t, rình c ơ h i thu n l i kp th i "ch p" g n m i m b o thành công. Khó kh n trong th pháp này là nh ng kho nh kh c thu n l i cho ta b m máy âu ph i lúc nào c ng y các iu ki n t o hình, b c c s n sàng theo ý mu n c a tài. Vi c " n nh" hay không chính là nh v y nh ng nói nh v y không có ngh a bó tay. V i nhi t tình vì ngh thu t, n u chúng ta ch u khó tìm hi u tâm lý con ng i, gi c quy t tâm b n b kiên nh n, khéo léo k t h p th pháp chuyên môn vi vi c b m máy kp th i, thì d u g p i t ng "khó n nh" n m y v n có th th c hi n theo ý nh.
6. Ch ụp ảnh chân dung (Ph ần 2) 4.Th ể hi ện n ội tâm trong ảnh chân dung ngh ệ thu ật. Mu n hình nh con ng i th t gi ng ho c tr ra, m ng và t ơ i th m lên không ph i là khó i v i ng i có trình k thu t nhi p nh thành th o. Nh ng ch l t t c y cái v gi ng b ngoài c a con ng i ch a ph i là th hi n mt b c chân dung hoàn ch nh, vì ngh thu t không ph i là s sao chép ơ n thu n, mà chính là s chuy n hoá t ng i m u thành hình t ng ngh thu t, t c là dùng hình th c di n t n i dung, m c ích ca tác ph m trong ó nhà nhi p nh b c l tâm tình và b n l nh c a mình. Nhi m v chính c a nh chân dung th c i v i ho s c ng nh i v i ngh s nhi p nh là bi u hi n cho c không ch gi ng b ngoài mà còn ph i khám phá cho c cái th gi i bên trong c a con ng i b ng ph ơ ng ti n t o hình Mu n nh v y tr c h t nhà nhi p nh chân dung ph i làm quen v i nhân vt nh th hi n, tìm hi u tâm t h , hoà mình v i h , yêu m n h , kiên nh n ch i th i c ơ, và nh y c m k p th i phát hi n nh ng nét c áo có th ch thoáng qua m t l n trên b m t i t ng "ch p g n" l y b ng trình k thu t chính xác. Ngoài ra l i c n bi t khêu g i kích ng bi u l nh ng tình c m th m kín ca i t ng khi c n thi t, khi n cho nó b c l ra m t cách t nhiên, chân th t. ó là trách nhi m c a nhà nhi p nh ngh thu t i v i nhân v t, ví nh nhà th ơ ti p xúc, g n g i qu n chúng g i c m, tìm hi u, cô úc, chu n b cho tài sáng tác. Còn chính b n thân tác gi c a tác ph m nh chân dung c ng không nên
7. bt ng kính ph i thu hình m t cách g ng ép, ch p b ng c ph i t t o l y ni m h ng thú phát huy sáng t o và khi ã xúc c m ph i d n h t tâm tình, tài nng vào vi c th hi n m t cách nhi t tình nh nhà th ơ ã l a ch n c tiêu cn tranh th m i c m xúc d n ra ngòi bút. Có nh v y m i k p th i giành c kho nh kh c quý báu và m i th hi n c tác ph m th c t , chân th t, nh là m t ngh thu t miêu t tr c di n và chính xác nh t. Trong vi c miêu t con ng i nh chân dung ph i bi u hi n c cá tính, nhân cách, di n t c th gi i n i tâm c a nhân v t m i t yêu c u c a ngh thu t. ó là òi h i c a ngh thu t nhi p nh trong xu th v ơ n lên ngang t m v i các ngành ngh thu t khác. Ch p chân dung mà bi u l c th gi i n i tâm c a i t ng t c là ã trang b thêm ph n h n cho b c nh. M t b c nh có h n ngh a là t nh ng ng nét c a ng i trong nh n i b t s c s ng chân th t, khi n khi ng i ng m nh có cm giác nh ng i trong nh ang t thái , tâm s v i ta, g i cho ta th y nh ang ti p xúc v i ng i b ng da b ng th t, òi ta ph i l ng nghe tâm tình c a h . ây là v n òi h i n c m xúc, k t h p v i tài hoa c a tác gi . Trong ảnh chân dung c ũng nh ư trong hình th ể con ng ười, đôi m ắt, cái mi ệng và hai bàn tay là nh ững b ộ ph ận quan tr ọng nhất để b ộc l ộ thái độ và tình c ảm. Đó là các tr ọng điểm c ần t ập trung miêu t ả. 4.1.V ề đôi m ắt nh chân dung có gi ng, có p, t yêu c u ngh thu t hay không là do các ng nét th hi n trên khuôn m t quy t nh và trong toàn b g ơ ng m t, ôi mt là m c th c tiêu bi u nh t c a tâm h n. Qua ôi m t ng i ta d dàng phát hi n rõ tâm t , tình c m, hi u c t ng ni m vui ánh lên t ơ i t n, n i bu n r u au kh trong vành mi tr u n ng x u xu ng, ho c s c m thù gi n d làm giãn ng t , chau lông mày.
8. Cng t ôi m t d nh n rõ s th ơ ng yêu trìu m n c a ng i m , thái nghiêm kh c c a ng i cha, lòng quy t tâm c a ng i chi n s , v ph n ch n h hi sau khi hoàn thành nhi m v , khát v ng, hoài bão, s c u c u, van l ơn T t c m i iu th m kín nh t u r c lên ho c ng l i trong khoé m t. Nhà nhi p nh ph i bi t phân bi t cho rành rõ, t o hình thích h p, nh y bén vi nh ng v phát l tiêu bi u t tâm tr ng nhân v t m i b m máy úng kho nh kh c ánh lên t ôi m t. Có ng ười th ường tránh không để đối t ượng nhìn th ẳng vào ống kính máy ảnh b ất k ỳ ở ki ểu cách nào. T t nhiên là có nh ng ki u nh không th òi h i i tng nhìn vào ng kính c, nh ng n u m i tr ng h p u áp d ng nh v y là rp khuôn máy móc, d làm cho s bi u l ôi m t b h n ch , th m chí có khi còn gi m thi u nhi u tác d ng ho c ph n l i ý miêu t c a ng i ch p. Ch ụp ng ười đang ho ạt động d ĩ nhiên là t ầm m ắt b ắt bu ộc ph ải h ướng vào phía có s ự vi ệc liên quan , nh ng ch p ng i ang tr ng thái t nh, không có bi c nh nào c n thi t ph i cho i t ng h ng v ó, sao l i không th cho ôi mt h nhìn th ng vào ng kính, m t ng i trong nh b t g p ánh m t ng i xem nh, có d gây ra s lôi cu n thu hút h ơn không ? Chính nh ánh m t g p nhau d t o ra s h p d n, giao l u tình c m gi a ng i trong nh v i ng i xem. Ngay b n thân chúng ta, vì th khi nh n c m t b c chân dung c a ng i thân yêu lâu ngày xa v ng mà nhìn th y m t trong nh chi u th ng vào ta, ai không ít nhi u xúc ng, và nh c m th y ng i thân ang gi ánh m t vào trong nh nh ng n i ni m tu theo liên t ng m i lúc ta ng m nhìn. ôi m t th t s là sâu s c, th t là c i m , th t là n ng cháy, di u k . Bức chân dung có h ồn hay không ph ần l ớn là do s ự di ễn t ả v ề đôi m ắt. 4.2.V ề c ặp môi Sau c p m t ph i nói n cái mi ng, mà chính là vành môi. Tình c m do cp môi bi u hi n '' n kh p ng b '' v i ôi m t. Hai b ph n ph i h p h u c ơ
9. vi nhau. M t n i gi n t mi ng chúm l i hay vành môi mím l i. M t d u dàng trìu mn thì vành môi giãn dài ra làm môi c ng dài sang hai bên, m t bu n th m thì cp môi ch ch c méo x ch, m t d u dàng ng thu n thì môi nh mu n hé m , m t ng ơ ngác kinh ng c thì mi ng d m r ng thành há h c v.v Có nh ng c p môi th hi n r t rõ tâm tính con ng i nh : n ng n u, n ng cháy trên nét m t, chúm chím nh n hoa ch m n và chín m ng ng t ngào mi ng u th ơ, hay ng b cùng khoé m t a tình; ch b u cong c n c a k anh á dành hanh; b u ra khinh b c a k t cao t i, coi th ng ng i khác Có khi ch c n c t t vành m i tr xu ng h t cái c m, xem nh c ng có th hình dung c ph n nào tính n t ng i trong nh n u tác gi khó l t t ng nét. 4.3.V ề đôi bàn tay Khi ôi m t cái mi ng c coi nh c p bài trùng, g n v i nhau nh hình vi bóng? Thì k th 3: hai bàn tay c coi là y u t ph - nh ng chính chúng cng góp m t ph n áng k làm cho b c nh chân dung thêm sinh ng và h p dn, tuy là y u t ph nh ng ch coi th ng. Ph i nghiên c u hình dáng, t th , màu s c và v trí cho chúng, ng chúng làm nh h ng ho c át m t tình c m ca nét m t, nh ng c ng ng làm cho chúng thành ng ng ngh u ho c th a không bi t gi u i âu. n ây ch c nhi u Bác t t câu h i: Cái gì mình n t ng nh t, th ng là th mình ng m nhìn u tiên, và ó m i là cái n t ng nh t c a b c nh ch ? Các cu c th m dò, iu tra trên th gi i u cho cùng m t k t lu n là àn ông chúng ta khi g p m t ng i ph n , b ph n mà chúng ta ng m nhìn u tiên và ý nh t là ôi m t (theo tr ng phái c in) và m t th khác (theo tr ng phái hi n i) không ph i là mi ng hay tay . Là cái gì thì m i Bác t có k t qu nhé, ây ch là s g i ý mà thôi
10. Trong các nguyên nhân v s th t b i c a nh chân dung, m t ph n c ng do hai bàn tay vô v , c ng ơ nh g , nh k m t h n. Nhà o c h c Montaigne ng i Pháp r t n i ti ng v tài vi t ti u lu n ã t ôi tay r ng: '' ôi tay ? Chúng van xin, h a h n, kêu g i, xua ui, do n t, thách th c, n nh hót, ch gi u '' Vi t Nam ta có câu: ''Khôn ngoan hi n ra nét m t, què qu t hi n ra chân tay". Ngh a què qu t ây là nói bóng v s v ng v . N i tâm c a con ng i, nhi u khi ánh m t, c p môi th hi n ra ch a , mà còn nh thêm s b c l c a ôi tay m i di n t ý t c a thái và tâm tr ng: ngón tay cái n cong v ơ n lên rõ ràng là m t d u hi u giao c b o m; ngón tay tr ch a th ng yà ơ i ph ơ ng là c m t hành ng khinh mi t, v ch m t ch tên, ho c gí sát trán ai là hi n t ng chua ngoa s n s . Khi n o tính toán, lao lung suy ngh ta th ng gõ u hai ngón tay; khi t c gi n th nào c ng n m ch t, n i gân gu c và khi c m ng th nào bàn tay c ng th y run run Mt s nhà nhi p nh n i ti ng ã dành thì gi ghi l i các dáng iu, t th thân th ng, tháo vát và g i c m c a ôi tay trong các công vi c hàng ngày ca i s ng nhân dân. Nhi u khi xem in nh ho c xem bi u di n sân kh u chúng ta có d p c ch ng ki n nh ng iu mà ôi tay có th nói thay l i c, mc d u ôi khi có v c ng iu; nh ng ''không ai có th c m s c ng iu theo hng c a s chân th t'' Cng nh b t c ng i ngh s nào, nhà h i ho không th ch v m t cách bình th ng cái dáng d p bên ngoài c a i t ng mà còn ph i ph n ánh cho c mi quan h c a mình v i nhân v t y, n u không nh v y thì nh ng sáng tác c a h làm sao thuy t ph c n i qu n chúng ngoài t m v i thô c bôi màu trên giá v! Ng i ngh s chp nh chân dung hoàn toàn không ph i ch gi i thi u cái vt ch t bên ngoài c a nhân v t mà tr c h t c n gi i thích cho c cái th gi i
11. ni tâm c a h . Trong lúc tái hi n hình dáng m t con ng i c th b ng nh ng ph ơ ng ti n k thu t nhi p nh, nhà nhi p nh chân dung ngh thu t còn ph i bi u hi n c s hi u bi t c a mình v tính cách c a con ng i mình ch p, hay nói cách khác ng i ngh s nhi p nh không th là ho s d ng d ng. Ch p riêng b nh v ôi bàn tay i v i ng i yêu thích nhi p nh c ng là mt tài h p d n, ch ng h n v i nh ng ngh nh thêu, tu ng, chèo Bác nào th ch p nhé!
12. Ch ụp ảnh chân dung (Ph ần 3) 5. Phân lo ại ảnh chân dung: nh ch p c ng nh tranh v , tu theo m c ích c a ki u nh và v trí, t th , t m vóc c a con ng i c th hi n ra trong nh mà ng i ta x p lo i, m i lo i, m i ki u cách c a nh chân dung u do cách b c c ã d ng ý hình thành ra nó.Hi n nay theo em c bi t là có 3 cách phân lo i nh chân dung, tu thu c và s ng i, tính ch t c a ch , nh 5.1. Cách phân lo ại th ứ nh ất: Nu hình con ng i trong môi tr ng ho c c nh trí nh t nh nào ó mà mt m i không rõ nét (không c t p trung di n t ) hình th con ng i chi m mt t l t ơ ng i nh so v i di n tích to àn b b c nh, thì ó ch thu c lo i nh sinh ho t ho c phong c nh trong ó có ng i. Nu con ng i c miêu t t p trung b m t; cách ch p làm n i các chi ti t và hình dáng, l i th hi n c c tình c m, n i tâm, ôi khi c t th iu b , thì lo i nh này thu c v lo i chân dung. Tuy nhiên, s phân chia c ng ch là tơ ng i. Ví d : t c các tiêu chí trên nh ng có nh c x p vào th lo i nh báo chí, phóng s
13. nh chân dung có th là c ng i (lo i này hi n nay ít dùng), n a ng i, hay riêng có b m t, và có khi ch c t có ôi m t, cái mi ng theo ki u in nh nh ang c ph bi n a thích trong a s i t ng thành th . Trong ch p nh chân d ng ng i ta còn phân chia thành hai th lo i, m c du ranh gi i gi a hai th lo i này nhi u khi không th t d t khoát, ó là chân dung th t nh và chân dung th ng . V i hai th lo i này, c n c vào trình và ph ơ ng pháp th hi n l i hình thành ra lo i chân dung l u ni m bình th ng không c u k v ý ngh a miêu t , và lo i chân dung c t òi h i c hình th c ln n i dung u ph i t tính ngh thu t cao. 5.1.1. nh chân dung t nh Khi con ng i c miêu t tr ng thái không ho t ng (th t nh t i, dù l à c ch p b t ng hay d ng ý cho ng kính thu hình) thu c vào th chân dung tnh. Th chân dung t nh ph n l n ng i ta ch p n a ng i, ít khi thu hình c ng i ho c 2/3 và c th hi n n i tâm b ng ng nét c bi t trong khuôn m t kt h p v i chi u sáng cho n i b t chi ti t theo ý mu n. Có nhi u nh chân dung m i tho t nhìn t ng nh là t nh, nh ng n u chú ý ng m k , th y tình c m c a nhân v t c bi u hi n ra r t mãnh li t các ng nét, khi n ng i xem nh c m thông c cu c s ng bên trong c a nhân v t, nhi u khi ôi m t th hi n trong nh r t t p trung, nhìn th ng vào phía ng i xem nh nh thu hút, chinh ph c, trìu m n, h n gi n, yêu th ơ ng B c chân dung miêu t c rõ ràng cá tính và nhân cách, tình ti t c a i t ng nh v y r t s ng, rt sâu s c, không ai l i có c m giác cho là t nh theo ngh a c ng . Ch p nh chân dung t nh ph i có s hòa h p gi a nhà nhi p nh và i tng, m c d u gi a hai ng i có cái máy nh ng n cách. Thi u s ng c m
14. này, nh t là thi u h ng ng và ng h c a i t ng ch p, b c chân dung r t khó mà thành công. Th chân dung t nh này r t th nh hành trong th i k u c a l ch s nhi p nh. Nh ng b c th y v th lo i nh này nh Talbot, Bayard, Le Gray, Octavius Hil1, Nadar, Nappelbaum tác ph m và tên tu i c a h v n c l u truy n t i ngày nay. n c ta, th chân dung t nh v n c c d ng trong m t s tr ng h p c bi t nh : ch p nh lãnh t ; ch p các nhân v t in hình, ch p nh h s ơ c n cc, s d ng trong thí nghi m, nghiên c u, l u ni m có tính ch t ngh thu t Tuy nhiên do tính ch t mà nó ít mang tính ngh th t m y. ây là trách nhi m c a các nhà nhi p nh ngh thu t chân chính trong vi c th hi n lo i nh chân dung ng trong báo chí, c n có nh ng ki u nh làm m c th c c ph bi n r ng kh p, b ng cách ó m i thúc y m i ng i c m máy nâng d n trình ngh thu t trong cách th hi n nh chân dung. 5.1.2. nh chân dung ng nh con ng i ang c ng trong làm vi c, sinh ho t, h c t p, chi n u u thu c th chân dung ng. Trong chân ung ng ng i ta có th th hi n con ng i th t rõ nét nh chân ung t nh ho c ch miêu t m t s c im nào ó v các b ph n ch y u trên khuôn m t, còn các chi ti t, ng nét khác cho m nhoè i bi u hi n rõ cái ng c a nhân v t theo s vi c c n k t h p b i c nh và u ch p b t ng . Th lo i nh này chính là ch p theo ki u chân dung phóng s : ''b t'', ''ch p" nh ng dáng iu, c ch và nét m t r t t nhiên tho i mái c a nhân v t, và ngay khi ta b m máy, b n thân i t ng không hay bi t.
15. nh chân dung c th hi n theo ki u này trông r t s ng, ng i xem nh d có c m giác nh ng tr c con ng i th t. S c s ng b ng kính ch p g n nh ng ng l i trong giây lát cho ng i xem nh có th i gian nhìn rõ, phân tích c ch hành ng c a con ng i ang s ng mà trong khi g n g i hàng ngày ít chú ý ho c không có iu ki n xác nh n ra. Nh ng n u ng i c m máy không trình iêu luy n, không nh ng khó ch p c th t úng th i c ơ b c l tình c m mang tính ch t tiêu bi u, in hình p nh t trong dáng d p, t th , iu b c a i t ng, mà còn d thành nh ng hình t ng h i h t, ngây ngô, th m chí ng i xem nh d hi u l m là tác gi ã bày t gi t o. Chân dung ng là th lo i c phát sinh và thông d ng cùng v i nh phóng s , sinh ho t, hi n nay ang c hâm m và ngày càng chinh ph c c s tín nhi m c a nh ng ng i yêu nh. 5.1.3. Ảnh chân dung đặc t ả Chân dung c t là lo i nh òi h i t tính ngh thu t cao v miêu t t hình th c n ý ngh a n i dung, n u không trình k thu t và ngh thu t iêu luy n, nh t là quan im nh n th c không rõ ràng d t khoát khó mà th hi n thành công, vì không nh ng ph i l a ch n th t chính xác nh ng c im tiêu bi u cho v m t, dáng ng i c a nhân v t, mà còn ph i khéo k t h p cách b c c có s c hp d n m nh, cách chi u sáng th t tinh t m i làm cho các ng nét r t khái quát mà ch a ch t ý ngh a súc tích c a n i tâm nhân v t, n kh p v i d ng ý ca tác gi , khi n ng i xem nh càng ng m nghía hình t ng càng nh n rõ ý ngh a phong phú, nh nghiên c u m t bài th ơ thâm thuý, càng nghi n ng m càng phát hi n ra ý t hay.
16. nh chân dung c t theo phong cách ngh thu t không l thu c vào khuôn kh , ki u cách, h u h t do cách sáng t o c a nhà nhi p nh và tài quy t nh. Ng i ta có th c t toàn thân i t ng b ng m t bóng en k t và dùng nh ng v t sáng r t c áo, d n gi i nh ng iu c n miêu t ; có th là t b m t theo ki u chân ph ơ ng; có th ch c n cho n i th t rõ nét ôi m t, cái mi ng, mái tóc k t h p v i các b ph n liên quan m nhoè làm b i c nh; l i có khi ch dùng hình bóng nhân v t in vào m t phông, ng dài trên n n t ho c soi t trên m t nc di n t tâm tr ng b ng m t vài nét r t c bi t v dáng d p và v m t nhân v t, mà khi xem nh v n nh ng ng nét thân quen, v n hi u chi ti t c a ni d ng c t . Do xu h ng và quan im ngh thu t ã phân bi t, nh chân dung c t phong cách th hi n khác h n nhau: 5.1.3.1 c t c th Dùng cách ch p th t g n, ghé sát ng kính vào i t ng ho c c ng có khi dùng ng kính ch p xa kéo nhân v t t xa l i. Thu hình t p trung, y , chính xác b ph n theo ý mu n. Ch ng h n nh c t m t b m t già nua, nh s n i b t t các n p nh n, l chân lông, t ng s i râu, tóc, lông mày n c v t tích trên da th t nhân v t, ho c c t v m t non tr thì không nh ng các lông t ơ, t ng s i tóc m m m i, mà n c v th ơ ngây trong ánh m t, cánh m i, vành môi, k r ng c ng c cách chi u sáng làm n i b t lên rt chu n xác, nh ng i trong nh ghé sát m t t i phía ng i xem Nhìn vào lo i nh này nh c m t th v n ch ơ ng chân th c c a m t áp án rành rõ mà l i vô cùng h p d n, giàu m c m.
17. 5.1.3.2. c t tr u t ưng Th ng dùng cách b c c r t ng ngh nh, c áo, chi u sáng r t c u k cho n i b t m t s ng nét khái quát nào ó cô ng m i ý t súc tích c a ni dung miêu t . Nh ng bóng en, v t sáng, c khi ch là m t nét r t nh , m t cái ch m c n con, m t s ng ngh ch có d ng ý, m t cách chia c t t ng t, m t s ch ng l p tinh vi bi u l ra m t nh là c m t dãy móc xích n kín ý tình sâu s c. Mi tho t nhìn lo i nh này r t có th ch ng nh n rõ iu gì mô t , th m chí có khi c n hình t ng ch a ch c ã phát hi n ra ngay là t th nào, nh ng nu t p trung suy ngh xét oán, s l n ra u m i và t ó s gi i áp sáng t d n theo cách hình dung liên t ng. Lo i nh này có th ví nh bài th ơ ý t thâm tr m, v n ch ơ ng h t s c trau chu t, tinh vi; h t nh bài tính u n khúc, ph c t p. Ngh thu t miêu t con ng i theo quan im c a ta là áp d ng cách c t th nh t, còn xu h ng c a tr ng phái các n c ph ơ ng Tây r t chu ng cách c t th hai. 5.2. Cách phân lo ại th ứ 2: Có th phân thành các lo i sau: (1) nh chân dung dàn d ng, (2) nh chân dung t nhiên, (3) nh chân dung sinh ho t, và (4) nh chân dung t p th .
18. 5.2.1. nh chân dung giàn d ng S thành th o k thu t và nh y bén v th giác ch a giúp ta v t qua nh ng khó kh n c a vi c ch p nh chân dung. thành công v i th lo i nh chân dung dang d ng (formalportait), c hai con ng i ph i cùng tham d vào ti n trình sáng t o và m i t ơ ng quan gi a hai con ng i là iu c t y u nh t. Vi iu ki n ch ng v k thu t và th i gian trong studio hay ngo i cnh, nh ng b c nh chân dung giàn d ng t yêu c u là nh ng b c nh trông không có gì là dàn d ng. Quan h c i m , thân m t gi a ng i c m máy và ng i m u là iu quan tr ng giúp cho ng i m u c m th y tho i mái, t nhiên. Bn thân ng i c m máy c ng ph i có phong thái t tin trong nh ng cách t o dáng cho ng i m u hay cách x lý k thu t cho mình. Ch n l a nh ng c im nào trên g ơ ng m t c n nh n m nh, hay c n gi m nh là m t s l a ch n khó kh n, tùy thu c vào ý c a ng i c m máy mu n làm p cho ch hay ph ơi bày tính cách c a ng i m u. Không c n nh ng k thu t ph c t p hay b c c khác th ng, g ơ ng m t con ng i t thân vn luôn h p d n, và n u ta có th ch p b t c m t bi u hi n thích h p trên nét mt c ng giúp cho b c nh thành công. N u là chân dung toàn thân hay ba ph n t chi u cao, c n ph i c bi t chú ý n hai bàn tay. Hình dáng và t th c a hai bàn tay có th cho bi t nhi u iu v ch ch ng kém gì g ơ ng m t. 5.2.2. nh chân dung t nhiên Có th nói nh chân dung t nhiên (informal portrait) là th lo i nh h p dn ng i c m máy nh, c dân nghi p d l n gi i chuyên nghi p. T m t a tr ang c i khúc khích tr c ng kính cho t i m t nhà s chìm l ng trong lúc ng i thi n, m i chân dung không dàn d ng, t o dáng studio hay t i nhà u có th coi là chân dung t nhiên.
19. Tuy không c n ph i thi t k , b trí gì, nh chân dung lo i này c ng òi h i ng i c m máy nhi u k n ng không kém gì vi c ch p nch chân dung trong studio. Ng i c m máy ph i luôn nh y bén có th quy t nh ch p nhoáng và ch p b t c m t t th p hay m t nét m t c áo c a ch th tr c khi các bi u hi n ó bi n m t. Trong tr ng h p ng i m u bi t mình c ch p nh, ta nên yêu c u h làm m t công vi c hay thao tác nào ó v n quen thu c v i h . M t ho s v tranh, mt nh c công ch ơi àn, m t ch bán hàng qu y ôi quang hàng, m t anh dân chài ang kéo l i, Nh ng thao tác hay công vi c quen thu c s giúp ng i m u thêm t nhiên và nh ng công c lao ng, ho c ng tác s góp ph n t ng thêm tính thông tin l n tính th m m cho b c nh. Trong studio, h u c nh ch óng vai trò th y u là nh m tôn ng i m u lên. Trong i th ưng, h u c nh –cho dù có h ơi m nhoè i – v n là m t ph n không th tách r i v i ch . M t b i c nh không phù h p s phá h ng không khí c m xúc và b c c c a hình nh. V i lo i hình nh này thì các ông kinh các Wied có tiêu c t 20mm n 35mm l i t ra h u hi u h ơn ng kính tele trong nhi u tr ng h p. 5.2.3.Ch p nh t p th nh chân dung t p th c ng c chia làm 2 lo i nh nh chân dung cá nhân: nh dàn d ng và nh t nhiên. nh chân dung t p th dàn d ng Dàn d ng m t b c nh chân dung t p th (Formal group portrait) là m t thách th c i v i trí t ng t ng và tài ngh c a ng i c m máy. T p th ng i mu ph i c b trí sao cho h p d n và cùng lúc ph i b t c s chú ý c a t t c nh ng ng i trong nhóm.
20. Vi c x lý b c c và ánh sáng cho nh chân dung t p th b h n ch r t nhi u nh ng dù v y, ph i h t s c tránh s ơ n iu c a các b trí m i ng i theo mt hàng ngang c ng nh c. ánh sáng t t nhiên ph i t o c không khí c m xúc cho vào nhóm ch không ph i ch nh n m nh m t hai cá nhân. T p th càng ông thì nên ch p càng nhi u phim b o m r ng trong b c nh cu i cùng không ng i nào nháy m t, cau mày, b che khu t hay nhìn i ch khác hay kho ng kh c quan tr ng. Vi t p th ông t 4 ng i tr lên, b trí m t hàng th ng là cách b trí r t vng v , nên chia làm nhi u nhóm nên t t h ơn. Dù b trí theo cách nào thì m t chân máy (tripod) là m t công c t i c n thi t khi ch p nh t p th có dàn d ng, bi vì nhà nhi p nh c n ph i di chuy n qua l i nh ng nhóm ng i m u và máy nh iu ch nh cách s p x p và ki m tra hi u qu qua kính ng m. nh chân dung t p th t nhiên Ch p nh chân dung t p th theo l i t nhiên (informal group portrait) là mt c ơ h i cho các tay ch ơi nh nghi p d thi th v i các nhà nhi p nh chuyên nghi p (B c nh c a Bác Letuananh y) . N u ch p nh chân dung t p th lo i dàn d ng c n ph i có s iêu luy n nhà ngh thành công thì lo i nh chân dung tp th t nhiên l i không c n iu ó b i vì m c tiêu c a lo i nh này là nghiên cu nh ng ng tác và t th tho i mái, b t ch t. Nh ng ng i ch ơi nh tài t , th ng là b n h u trong m t t p th nào ó, r t d có c ơ h i ch p nh nh ng ng i b n c a mình trong nh ng tình hu ng v m t lý thuy t có th nói là lý t ng. Trong lo i nh chân dung này, t p th ng i m u không c n thi t ph i nhìn vào ng kính, th m trí c ng không bi t n s hi n di n c a m t ng kính nào ó ang “soi mói”. Ngay c nh ng d p tr nh tr ng c ng là c ơ h i cho nh ng b c nh chân dung t nhiên. Trong khi m t nhà nhi p nh chuyên nghi p nào ó ang dàn dng, b trí m t chân dung t p th trang nghiêm, nh ng ng i ch ơi nh nghi p d
21. có c ơ h i t t h ơn th ch p b t nh ng b c nh s ng th c c a tình hu ng vào nh ng lúc mà nhà nhi p nh chuyên nghi p kia không có m t. Cm máy nh i d o quanh s n lùng nh ng hình nh th c s cho k t qu hay h ơn là s p x p m t t p th theo hàng l p ngay ng n tr c ng kính. Bí quy t ca nh chân dung lo i này là: càng ơ n gi n càng t t. Hãy ch n m t góc nhìn thích h p và ch i nh ng b c c p ng u nhiên, quan sát nh ng hành ng và nét m t, s d ng các t c tr p nhanh. 5.2.4.Làm Vi c và vui ch ơi Các nhà nhi p nh studio ngày x a th ng b trí ng i m u c a h tr c mt phông n n v phong c nh nên th ơ nh m cho ng i xem nh bi t thêm ôi iu v ng i trong nh. Trong tr ưng h p này, nh ng thông tin “b sung” y ch ơ n thu n là m t g i ý lãng m n nh ưng r t thô thi n – n u xét theo tiêu chu n ngày nay – v s sung túc hay h nh phúc. Khuynh h ưng hi n th c trung th c (honest realism) c a nhi p nh hi n ã thôi thúc nh ng ng ưi c m máy s n lùng ch trong môi tr ưng s ng th t. Thay vì áp t nh ng c nh trí kch tính, lý t ng hoá cho ng i m u, các nhà nhi p nh ngày nay l i mu n th hi n con ng i trong cu c theo ui m u sinh v i b i c nh quen thu c c a t ng con ng i trong ch . ng tác và v linh ho t c a con ng i khi làm vi c và vui ch ơi hi n nhiên là m t vùng t m u m cho nh ng tài nhi p nh. Khác v i ph n l n nh ng bc nh ch p trong studio trong ó s t ý th c l li u c a ng i m u v b n thân mình ã phá h ng c m xúc c a b c nh, nh ng chân dung t nhiên ch p nh ng con ng i hoàn toàn thu hút công vi c hay ni m vui th c s c a h l i toát ra m t sc di n c m m nh m , và t o cho b c nh m t tr ng thái tâm lý và tình c m c thù không chút g ng ép.
22. Mt nhà iêu kh c tr m t xem xét nh ng góc c nh c a m t t ng á, ng i leo núi ng l ng l tr c m t b v c hay m t a bé tung ng i b t trong m t tr n banh trên ng ph ; nh ng con ng i trong nh ng tình hu ng nh v y ch ng m y khi b n tâm n s có m t c a nhà nhi p nh nh y c m ang t do t nh p vào m t c nh i và ch p b t nh ng n i s hãi không che d u, ni m hoan l c tt cungc, n i tuy t v ng át, c ơn th nh n khôn d n hay th m trí c s ng ng ngung, b r i – mi n là s ng ng ngùng, b i r i y không ph i di chi c máy nh to ra. Nhi u ch có th hoàn toàn ý th c c s t nh p c a chi c máy nh, nh ng vì h ang b n r n v i m t ho t ng không th ng ng ngh , và c bi t là mt hành ng quen thu c, s t ý th c hi n nhiên c a ng i m u d dàng tan bi n ch còn l i m t chút dè d n hay tò mò trên m t. M t dân chài ang kéo l i có th nhìn th ng vào ng kính c a m t nhà nhi p nh nh nh ng thao tác kéo li c a anh ta ã thành m t ph n x t nhiên và anh ta v ng tin vào công vi c mình ang làm. Không h có chút gì gi t o hay g ng ép trong t th và dáng iu c a anh dân chài y. Ch p nh con ng i trong môi tr ng th c h còn giúp ta xác nh c ôi chút gì ó v tính cách c a ch , th ng là nh ng cá tính bt ng l ra. Ch p b t ưc nh ng ph n ng và bi u c m c a ch i v i m t công vi c hay m t trò ch ơi mà h ang tham d thì nh ng b c nh ch p ưc s h p dn h ơn là nh ng b c nh thu n tuý trình bày m t s vi c. Mi b c nh nh vy s là m t “nhát dao c t vào i s ng” y s c m nh và s thuy t ph c v i t t c nh ng h n bi tráng ích th c c a con ng i mà không c n gì n “ nh ng th pháp” hay “x o thu t” v hình th c. Nh ng ch khác th ng ch a ch c ã t o c m t b c nh c áo nh ng chúng có th kh ơi ngu n cho nhi u càm xúc m i. iu ó giúp ta hi u c t i sao nhi u nhà nhi p nh không qu n ng i chui xu ng c các ng lò âm u c a h m m , ng tr c ch bên nh ng giây truy n l p giáp
23. trong các công x ng, vào sâu trong h u tr ng c a các nhà hát, v.v s n cho nh ng ch m i l trong môi tr ng phát dinh ích th c c a nh ng n i bu n và ni m vui. nh chân dung t nhiên ch p nh ng con ng ưi ang tham d vào m t s vi c th c th ưng g i la nh i th ưng (candid photography) và ó chính là che c a th lo i nh phóng s (reportage photography).
24. Ch ụp ảnh chân dung (Ph ần 4) 6.T ư th ế: T th là các v t ng tr ng cho thái , c tính c a con ng i phát l ra thành iu b , dáng d p b ngoài c a hình thái toàn thân. Khác h n v i h i ho ch c n th t gi ng v b m t, còn t th i t ng tha h h c u tu ý ho s v th nào nên th ; nh chân ung b t bu c ph i ghi l i m t cách chân th c úng nh t th nhân v t, vì ch c n ng c a nh là khích l thuy t ph c con ng i b ng ph ơ ng pháp tái hi n hi n th c. N u không ph n ánh y hi n th c khách quan thì làm sao kh i ng c c m xúc chân thành c a i tng và khán gi ? Hơn n a, t th c a con ng i không ch h tr c l c cho các v m t trong vi c bi u l , nh n m nh v thái phong cách, tâm tr ng, mà còn eo kh nng di n xu t c nhi u tr ng thái tình c m c th ; bi t v n d ng nó càng làm cho cách miêu t con ng i thêm tinh t , d gi i quy t nh ng tr ng h p v m t i t ng khó b c l tâm t , tình c m. Vi th th t cân b ng c a hai vai khi n Lg ng c v ơ n lên v a ph i, t l v nghiêm túc, s n sàng; v i hai tay khoanh vòng tr c ng c, khi xi t ch t l i t i mc co rúm hai vai, rõ ràng là thái khúm núm, khu t ph c; nh ng n u n i lng vòng tay h trên ng c, l i t ra khiêm t n, chín ch n, l ng nghe; ho c dáng ng i ng th ng, d ng chân, ch ng tay lên háng n u không ph i o tính khí
25. ngang tàng t là b t ch ra iu k c ; ho c Lg ng c v ơ n n l ch vai d th y ngay v thách th c t hào Cái tình ti t t t th con ng i phát l ra nh th ó! Da vào kh n ng, c tr ng c a t th , ng i ph ơ ng Tây th ng t n dng nó trong vi c mô t các lo i nh tâm lý ngh thu t nh : nh ng b c chân suy ngh , m c th m thi t c a cánh tay ghì ri t thân nhau, ho c s au n qu n qu i bng thân hình co qu p hay n c ng, nghiêng, ng Cng nh h i ho miêu t nhân v t, nh chân d ng ã d a theo c tính th hi n tâm tr ng c a con ng i th ng k t h p v i b m t cu c s ng th c t chia thân hình con ng i thành các th : bán thân, 2/3 ho c toàn thân, cho ti n theo tng cách di n t n i tâm; và m i hình th này l i tu theo c im v phong cách, thân hình i t ng và yêu c u m c ích c a ki u nh, k t h p v i b m t xp t cho nhân v t ng, ng i, n m, chúi v phía tr c, nghiêng ng sang hai bên hay v ơ n mình u n éo R i, chính t các t th c ơ b n này ã s n sinh ra vô vàn ki u cách theo ý sáng t o khác nh m c t theo ý th c c a nh ng ng i c m máy. 6.1.Th ế bán thân Ng i ta t tên cho th này là chân dung bán thân vì ng kính ch thu hình na ph n trên c a con ng i vào nh. Th c ra, mu n cho nh chân dung th này th t cân i, th ng ch ch p t ngang túi áo ng c tr lên, h ơn n a m c ích ch di n t t p trung b m t, vai và ng c, thông th ng ch cho cân x ng v i on c và u. Chân dung bán thân là m t th nh c t trung bình, ph n nhi u c th hi n theo ki u chân ph ơ ng ng n, tuy c ng nhi u khi s d ng c t tình cm c a nét m t theo phong cách ngh thu t, nh ng vì nó thoát ra ngoài khuôn kh b m t b c c t o hình ph c t p (nh t là b i c nh), cho nên nó thích h p vi ng i l n h ơn là tr em. Trong th c t , i t ng a chu ng th nh này nh t là l a tu i t trung niên tr lên.
26. Nói chung, th chân dung bán thân hi n nay v n r t thông d ng, thích ng trong nhi u tr ng h p, ph c v c l c cho các yêu c u v nh: c n c c, h chi u, ch ng minh th , nh lãnh t , nh gi i thi u các nhân v t in hình trên báo ch th m chí c nh qu ng cáo và nh l u ni m ho c c t ngh thu t c ng r t c n thi t th nh này, vì v i cách di n t t p trung vào b m t, các chi ti t c im ca v m t c bi u l y rõ ràng cho vi c th hi n b t k hoàn c nh nào, li không b khuôn kh h n ch dù v i yêu c u nh h p nh t v khuôn c v n m bo chính xác d nh n. Tuy nói là nh chân dung bán thân thu n ti n cho vi c th hi n nh: không b th i gian và không gian h n ch khi ch p, i t ng ch c n s a so n b tóc và cái áo, không òi h i c u k toàn b trang ph c, không câu n c ph i ng hay ng i mà c lúc ang n m v n ch p c vì ch c n có m t và b ng c, không m t nhi u công ch nh n các ng tác t th khó nh t c a tay chân nh ng th c ra, ch p c ki u nh chân dung bán thân t yêu c u ngh thu t không ph i là vi c gi n ơ n, và ngay c v i lo i chân dung l u ni m bình th ng mu n cho b c nh thu n m t, a nhìn, c ng không d dàng. Ngoài vi c ch y u c n c vào các ng nét c im t chu vi hình th n t ng chi ti t b m t i t ng nh : gò má, c p m t, g trán, s ng m i, cái mi ng, vành tai, n c cái c , cái c m, l m i, mái tóc, k t h p v i v b c l tình cm trên nét m t nghiêm trang, ch t phác, khô khan thô b o hay hóm h nh, duyên dáng, d u hi n, theo m i c nh bu n, vui, c m thù, ph n n , tin t ng, hy v ng, mãn nguy n, ng ng i x p ki u cho thích h p; mà còn ph i d a theo dáng dp c a thân hình, iu ki n ánh sáng cho phép, c n l a tu i c a i t ng n a, ch n l c, ch nh n t th cho cân x ng m i có th l a hình n kh p v i khuôn c nh t yêu c u c a th nh này. Vi i t ng l n tu i, nhân v t c bi t, lãnh t hay nh c n c c, ch ng minh th , h chi u, ho c t ơ ng t , c n l y t th ngay ng n ch nh t cho phù h p vi phong cách ng n, nghiêm trang, t nh . Tu theo cách th hi n, có th l y
27. th h ơi ch ch bên s n cho ng c nghiêng, hay nghiêng h n, hay vuông v c hai vai, nh ng c n cho thân nhi u h ơn m t m t chút (chi u cao c a thân kho ng g p r i mt là v a). N u t th th ng vuông v n cân b ng hai vai nên chú ý ch p v i góc h ơi ch ch ngang m t chút cho nh c ng. i t ng là thanh thi u niên, n u xét th y b ng c không có l i gì thêm cho m c m ho c không c n ph i k t h p v m t v i bàn tay ho c cánh tay nh n rõ n i tâm tình c m, nên rút ng n thân hình l i cho kh m t cao to h ơn. N u mu n di n t nét n nang c a Lg ng c, có th l y t ngang t m vú tr lên k c nam l n n , và th h ơi nghiêng ho c nghiêng h n cho n i b t ( th này ng i ta th ng thu hình th p xu ng phía d i vú cho kh m t nh l i trong khuôn khi in phóng nh d c t cúp l i theo úng ngh thu t). Khi c n l y bán thân th t dài cho m t nh b t i, t o các th nghiêng ng a cho duyên dáng, h p d n, ng i ta c ng có th áp d ng cách ch p thu nh l i cho khuôn r ng rãi d c t cúp khi in phóng nh. Nên l u ý r ng: th nghiêng ng a, v ơ n ng c th ng thích h p v i ph n , và th nghiêng chúi v phía th c th ng thích h p v i nam h ơn. Vi tr em, k c hài nhi, n u có th gi cho ng ng ng ngu y lúc ch p, vn có th dùng th bán thân th c hi n miêu t chân dung nh ng i l n. N u ch u khó b c c t o hình, c t cúp và tài hóm h nh, nhi u khi t c nh ng ki u nh có tính g i c m m nh và r t c áo v ngh thu t chân dung bán thân. 6.2.Th ế 2/3 ng ười nh chân dung ch p 2/3 ng i th ng c s d ng cho các tr ng h p và iu ki n nh : - V m t i t ng ch a di n t n i tâm theo m c ích yêu c u c a tài, c n k t h p thêm t th dáng d p, nh t là ôi tay cho th t rõ ý ngha. - Thân hình i t ng có nhi u ng nét h p d n m c m, có t th b c l rõ n i tâm và phong thái.
28. - on t u g i xu ng bàn chân i t ng không có dáng d p gì có l i cho di n t nh : thô x u, d m t t nhiên ho c d i chân và quanh chân i tng có nh ng ch ng ng i nh h ng không t t n n i dung và hình th c b c nh. - Nh nhàng, mu n l y t u n chân nh ng không lùi máy c mà l i không có ng kính góc r ng y xa hình nh. - Mu n cho thân hình và khuôn m t to y trong khuôn h ơn thì ch p c khuôn hình. Khi ch p th nh chân dung này, ng i ta th ng l y t trên u g i m t ít tr lên (t c là g n h t toàn b chi u dài ùi c a nhân v t), nh ng ôi khi tu theo ý thích c a i t ng k t h p v i nhà nhi p nh, còn có th ch p c t ngang gi a ùi ho c cao h ơn (t i ngang hông là cùng n u rút ng n t b ng tr lên s thành th bán thân). Th nh này ch thích h p v i i t ng có thân hình cân i, n nang, t th duyên dáng ho c nh c ng b , dáng d p a nhìn; còn i v i nhân v t gy y u hom hem thân hình m t cân d i, ph n có mang, àn ông b ng ph , c vi ng i m c qu n áo lôi thôi dúm dó u không th áp d ng th ch p này. Ch p 2/3 ng i h u h t l y th ng cho d th hi n, th ng i và n m ch áp d ng cho lo i chân dung ng k t h p v i b i c nh mà không th cho ng d y c, còn r t hãn h u dùng n. Cn l a ch n th ng cho thích h p v i t ng i t ng, ví d nh ng i có b ng c n nang, c p mông tròn tr nh, m t b u b nh, qu n áo th t g n có n p là p nên ng nghiêng; n u không t yêu c u nh v y t t ph i ng h ng b m t thân hình vào ng kính, th ng quan tr ng nh t là ôi tay, ph i c n c vào phong thái i t ng b c c m i thích h p, không nên máy móc tu ti n, ai
29. cng ch ng tay lên háng ho c khoanh tay tr c ng c, ho c cho i t ng c m nh ng v t ng c c nh, c ng Nu nhân v t th p lùn ho c cao quá kh , có th áp d ng th máy ch p ng c lên, chúc xu ng t o r t m vóc theo ý mu n. Nh ng tr ng h p có b i c nh thêm ng i hay phong c nh, không nên cho i t ng nhô lên n n tr i quá cao vì nh s gây cho ng i xem c m giác nh nhân v t v ơ n lên kh i, thoát ly cu c s ng ho c quá cao nhân v t. Dùng bóng in vào phông c ng có khi gây c hi u qu ngh thu t v i i t ng nào thích h p. Nên nh r ng bóng n m trên m t t không th dùng cho th chân dung 2/3 này. 6.3.Th ế toàn thân Chân dung toàn thân là th lo i nh dùng di n t t ng h p v con ng i bng cách cho nhân v t b c l tình c nh t v m t k t h p v i t th ng tác c a thân hình và các chân tay, nhi u khi l i liên k t v i c im c a hình thái, v trí i t ng xu t hi n th hi n n i tâm và ý ngh a n i dung b c nh. Th nh này th ng ch p các lãnh t , nhân v t in hình, c bi t ho c chân dung l u ni m có k t h p thêm c nh v t có ý ngh a, th này ph n nhi u ng i ta cho i t ng ng và ng i h ơn là t th n m. Khi ch p không nên nóng v i và c ng không nên s a t th quá nhi u, c n i t ng th t tho i mái theo phong cách th ng ngày, sau ó nh n xét l a ch n góc ch p k t h p h ng d n cho i t ng ch nh n l i, và khi th y n nh t yêu c u là k p th i b m máy. Tu theo v m t, dáng ng i, tâm tr ng và thói quen c a i t ng mà cho hng m t theo góc thích h p, tránh gò ép l y c. Vi c khó nh t khi th hin là làm sao cho chân tay i t ng bi u l c tình c m ra ng tác t th mà v n gi c v t nhiên. Cho nên, tr c khi b trí
30. ch p c n hi u rõ th thích h p s n, nhanh chóng ch nh n, l a ki u cách cho h và ph i ch ng n u không iu khi n c con ng i thì nên dùng th pháp k thu t cho ng kính thu hình k p th i úng lúc m i d t hi u qu t t. Ch p chính di n t i ky i t ng ng i trên gh u ho c ng i nghiêm ch nh mà l ng không có cái t a (ra nh s gi ng nh ng i ng i x m). nh chân dung d nhiên là ph i l y vi c mô t b m t là chính, nh ng n u th này mà c loay hoay v cách l a ki u m t, s lãng quên m t vi c ch nh l i t th chân tay cho i t ng, r i, ch c n m t chi ti t nh v ng tác ngây ngô ng ngh ch c a i t ng s làm phí c v m t r t p ã l a ch n. kh c ph c nh c im này, tr c h t là ta s a t th , b c c cho tay chân i t ng th t t nhiên n kh p v i nhau xong r i hãy t p trung vào khuôn m t, và khi s p b m máy c n ki m tra l i toàn b cho th t y m i không x y ra hi n t ng áng ti c. i v i các c già, dù ng i hay ng u r t d n c tay chân, nên ã có không ít các '' nh th '' các c th ng xoè 10 ngón tay bày hàng ra phía tr c trông nh .t ng g , ho c ng c l i, l rõ v gò bó cng ơ theo t th c hng d n, còn i v i thanh niên, n u ta không gi i thích cho h rõ t th l b ch ph n m thu t, t t khó tránh kh i tình tr ng ngh ch ng m c n ng n c òi ch p theo ''th t nhiên'' m t cách không thích h p v i kh n ng thu hình ca ng kính, s h ng ki u nh nh ch ơi, ch ng h n nh tay ch p ra sau l ng mà c òi ch p chính di n t ra nh s thành cô hay c u th ơ ng binh, hay cái v ng i ''b què" tng là duyên dáng, nh ng ã vô tình b t ng kính c t c t c 2 chân. Tr ng h p k t hp ng i v i c nh nên ch n ch c nh nào ít r m r p bc nh sáng s a n i b t ng i. Ch nên l a l y m t ph m vi c bi t kh n ng tiêu bi u cho a im, ch vì c nh s c h u tình mà tham l y quá nhi u c nh d thành nh phong c nh, m t ý ngh a t ng i c a nh chân dung; và, có m t iu cn cao c nh giác tr ng h p này là ''nh ng màu s c và hình t ng m t ta nh n th y p, r t có th ch là nh ng m h n n tr ng en khi ra nh kia y''.
31. Ch ụp ảnh chân dung (Ph ần 5) 7. V ề b ộ m ặt Ph n tr ng y u trong cách th hi n con ng i c a nh chân dung là b m t. T con ng i mà hình nh không nh n rõ m t m i nhân v t là ai thì còn gì là tác dng c a nh chân dung n a. Ch p chân dung không nh ng mô t mà còn có m c ích ca ng i v p ca con ng i khích l , c i t o và b o v s s ng, cho nên nh v a ph i gi ng nh th c v a tôn thêm giá tr c a v p nhân v t m i t tính chân th c và tiêu chu n t o hình ngh thu t. Ph ơ ng ngôn ta có câu: ''Trông m t mà b t hình dong'', vì m t là n ơi t p trung nh t trong thái , tình c m, v m t là tiêu bi u cho vi c th hi n tâm tr ng con ng i. Mu n xác nh n rõ v m t ng i trong nh, không nh ng ng nét c ơ bn ph i th t chính xác, mà n c các chi ti t nh ca t ng b ph n trong khuôn mt c ng ph i n i b t b ng ki u cách thích h p v i phong thái và n i tâm nhân v t. Do ó ng i ch p nh chân dung ngh thu t c n có trách nhi m nghiên c u n m vng các iu c n thi t v cách nh n xét và th pháp t o hình b c c b m t i tng di n t c chính xác y b n ch t c a v m t t ng ng i.
32. nh ch có kh n ng thu hình theo b m t i di n tr c ti p c a i t ng, không th h p th toàn th m t cách tinh t nh th giác, con ng i l i muôn hình muôn v , ch ng ai gi ng ai, khuôn m t m i ng i l i có nh ng nét c tr ng riêng c a th ch t và cá tính; nên khi ch p ph i bi t ch n b nào, im nào i di n, tiêu bi u nh t, khi n ng i xem nh d c n c vào ó hình dung úng khuôn m t th c, ng th i còn ph i h ng ng kính vào ng nét u n, có mu s c hài hòa nh t và k t h p v i th pháp t o hình b c c khôn khéo cho n i bt cho thu n m t thu g n l y các chi ti t in hình c bi t trên nét m t c a nhân v t m i t hi u qu nh mong mu n. Ph ơ ng pháp nh n nh các c im thu n l i hay b t l i cho vi c thu hình khuôn kh v m t i t ng, c ng không khác gì cách phân bi t x u hay p c a b m t theo s nhìn ng m thông th ng. Khi b t g p m t b m t, tr c h t ng i ta th ng khái quát xem khuôn kh c a nó tròn, vuông, trái xoan hay ng n ng i, dài ngo ng hay b u b nh, gân gu c hay hom hem k ó là b ánh giá v s c di n xem thu c lo i h ng hào, xám ng t, xanh b ng, tr ng tr o hay xam en, bánh m t; r i m i t p trung ng m nghía k càng t ng nét, chi ti t và v bi u l tình c m c a các b ph n tr ng yu nh ôi m t, cái m i, cái mi ng, gò má, mái tóc ôi m t n i b t lên là vành mi n ng n hay nh nhõm; uôi con m t h p, rng x ch hay ngang, xuôi; lông mày r m, th a, d t n hay thanh tú, ngang bng hay ng c ng o; toàn th con m t thu c lo i tr , sâu, ti hí, lá d m hay m t mí, b câu và c n c vào ó nh n ra v bi u l tính n t tâm tr ng c a con ng i nh : hi n t, chân th c, s c s o, hung hãn, sâu xa, n ng cháy hay h i h t, nông c n. Nh ng qu ng m t sâu hay nông, s c t ơ ng ph n v s c và di n tích gi a lòng en v i lòng tr ng, dài ng n c a hai hàng lông mi có th ch ng minh giúp ta k t lu n nh ng nh n xét c a ta.
33. cái m i là s ng m i cao, th p, d c d a hay lõ, t t; l m i r ng hay hin, mi qu m di u hâu hay h ch lên nh m i ng a hí cái mi ng, hai vành môi là tiêu bi u c a s c g i c m tu theo nó vào lo i dày m ng hay cong c n, hai mép r ng, h p, g n hay thô, hàm r ng u, hay kh nh, vu; khi c i chúm chím, toe toét hay méo x ch Ri n gò má cao hay th p, gày hóp hay núng nính, vành tai có gì khác th ng, cái c có gì c bi t v.v và v.v Nh ng m ng l i lõm, ng nét u n éo nh to, cao th p, y n, m nh d , nng n hay nh nhõm, ho m sâu c a các b ph n ch y u trên khuôn mt, s cho ta m c ti p nh n ánh sáng, bóng t i c a nó và kh n ng nhi m hình s ra sao ca phim âm, nh ó m i quy t nh ra ki u cách t th thích h p và t o cách chi u sáng cho n i b t theo m c ích c n mô t . 7.1.Ki ểu cách chân dung Ki u cách c a b c nh chân dung là dáng d p c nh v t ho c con ng i, c s p x p, trình bày theo hình thái m thay hi u qu h p d n m c m trong ng i xem. Ki u cách trong nh chân ung ngh thu t chính là cách hình t ng khái quát, di n t v p con ng i b ng th pháp tái th hi n các iu b v hình dáng, t th và v m t theo thói quen c a nhân v t vào hình nh, nh s c m nh n t th c t c g n l c, cô úc m t cách t nh sáng t o c a tác gi . Ch p nh chân ung có sáng t o c nhi u ki u cách l m t m i không làm ng i xem nhàm chán c ng nh ki u cách mà kh c ph c c các hi n t ng không bình th ng do t t x u trên khuôn m t t o ra. Nh ng, mu n di n t con
34. ng i theo hình thái m thu t nào c ng c n ph i phù h p v i phong cách, v m t i t ng và ý miêu t mi t c ch t l ng ngh thu t. Ví nh mái tóc, c n u n, ch i, ài, t t, c p nh th nào cho thích h p v i tng khuôn m t và dáng ng i, m i thu n m t, t ng thêm v p, bi u l úng b n ch t theo nh thành ng Vi t Nam: ''Cái tóc là vóc con ng i''. B c c ki u cách cho m t b c nh ch ng khác nào cách trình bày m t bài vn bài th ơ v a có tác d ng p m t v a t ng tr ng c tình ti t c a n i dung, ng i ta có th dùng các l i ch : ng, ng , vi t hoa, vi t th ng, chân ph ơ ng hay bay b m Tuy v y, dù nh chân dung có c in t thành thiên hình v n tr ng theo tài hoa ngh thu t n b c nào ch ng n a, v n ph i d a theo t th và b m t th c c a i t ng m i tiêu chu n v giá tr ngh thu t, m i có tác d ng tái hi n hi n th c. Nh ng ki u cách thông d ng mà c ng là c ơ b n nh t c a nh chân dung th ng c th hi n nh sau: 7.1.1.Ki ểu chân ph ươ ng Còn g i là ki u ch p chính di n, ch p th ng, vì i t ng h ng b m t và thân hình tr c di n v i ng kính máy nh. i t ng ng i hay ng theo t th th t t nhiên tho i mái, m t v a tm th ng b ng ngay ng n (không ng a ho c cúi hay nghiêng), m t nhìn th ng vào tr c ng kính hai tai u th y rõ ràng cân i v i nhau. Tóm l i là nhân v t t th th t ch nh t ngay ng n, nh ng v m t thì tu , có th là nghiêm ch nh, vui tơ i h n h , c i, ho c c m thù d t n mà không làm nh h ng n th cân bng ngay ng n là c. C n chú ý trong khi x p ki u, ch nh n t th ng i t ng b gò bó, nh s c ng m t linh ho t.
35. Ki u này khi dùng cho nh h chi u thì dùng c phim 4 x 6cm, cho m t to va ph i không c i, không c eo kính râm ho c ng m thu c lá. Ki u chân ph ơ ng r t thích h p khi ch p chung nhi u ng i có tính ch t lu ni m. 7.1.2.Ki ểu nghiêng 3/4 in hình c a ki u nh này 1à ho i ch ng minh th , c phim 4 x 6cm ho c 3 x 4cm. Vì nh th hi n rõ t i 3/4 khuôn m t (h ơi nghiêng) nên g i là ki u nghiêng 3/4. i t ng t th h ơi nghiêng so v i tr c ng kính. M t quay v bên trái sao cho khuôn ng m máy nh nhìn th y rõ 3/4 khuôn m t là c. M t nhìn theo h ng m t, tai ph i l rõ còn tai trái v a khu t h t. nh này cho ch ng minh th th ng l y m t to h ơn nh th ng m t chút (tu theo quy nh c a công an a ph ơ ng, thông th ng chi u cao c a khuôn mt tính t c m n chân tóc, t c là im h t trán, là 2cm), c ng ph i gi v m t nghiêm ch nh, không c eo kính râm và ng m thu c lá. N u i t ng là vi n hay c n th có th eo kính tr ng ch p. 7.1.3.Ki ểu bán di ện ki u nh này ch y u là khuôn m t, còn t th c a thân hình i t ng thì tu có th ng i, ng, th ng, nghiêng ho c quay l ng l i ng kính. Mt i t ng qay nghiêng h n m t góc 90o, t máy nh nhìn ra ch còn th y n a con m t c a m t bên m t, ng vi n t trán, s ng m i, n n a mi ng na c m nh m t v ch chia ôi d c khuôn m t thành hai ph n th t u nhau (do ó g i là bán di n: 1/2 b m t - profine).
36. Tu theo t ng tr ng h p ch th và t th mà cho ng c m t nhìn lên ho c nhìn ngang t m m t theo h ng m t. Có th ng a hay cúi m t v a ph i. Cn chú ý là ki u này ch thích h p v i khuôn m t b u b nh, có v p th nhìn nghiêng nh m i d c d a, có b tóc p, lông mi dài, cong. i v i nhng ng i m t gãy, gày còm, gò má cao, m t sâu ho c l i, c m quá dài ho c quá ng n, m i quá t t, r ng v u, móm ho c m t có nh ng t t x u nhìn nghiêng l r t rõ, u t i k ki u bán di n này. Vi ki u nh bán di n này, ng i ta th ng dùng cách chi u sáng h t hình bóng in vào m t phông t o thành th hình v i bóng ki u ngh thu t. Chân dung bán di n là lo i nh nhi u tính ngh thu t, nên k t h p các cách chi u sáng ngh thu t nh sáng ven, sáng ng c cho n i bóng dáng khuôn m t. 8. Điểm ch ụp thu ận l ợi với đối t ượng không bình th ường Vi các i t ng có khuôn m t và thân hình không bình th ng nh các tt hay d u v t, các b ph n c a c ơ th không cân i l rõ, không th áp d ng ki u cách tu ti n nh ng i lành l n c mà ph i tìm m i bi n pháp c t xén, che gi u nh ng c im x u b ng cách b c c chi u sáng ho c b i c nh th t thích hp b c chân dung t yêu c u th m m . im ch p thu n l i là c im a nhìn nh t, thích h p nh t cho vi c di n t nh chân dung mà nhà nhi p nh phát hi n th y v m t và thân hình i t ng, ã hình dung r ng n u ch a th ng ng kính vào ó mà b m máy ch c ch n s c ki u nh thu n m t. Vi i t ng không bình th ng thì im ch p thu n l i l i có tác d ng che gi u c các ph n không p m t l rõ ra b m t hay thân hình i t ng.
37. Mt s c im và cách l i d ng im ch p thu n l i t o cho nh chân dung p m t, che gi u c các d u v t, t t b nh x u c a i t ng d n gi i mc này, s là nh ng ph ơ ng h ng c ơ b n các b n phát huy tài hoa sáng t o. Với ng ười m ặt g ầy, má hóp, gò má cao Không nên èn chi u t cao nh v i ng i bình th ng, c n h th p èn ho c l i d ng góc chi u sáng th p cho các bóng t i các vùng lõm gi m b t i bao nhiêu càng t t. Dùng lo i sáng d u và ng viên i t ng c i cho béo ra. Nu không kh c ph c c b ng cách chi u sáng, có th dùng bi n pháp thoa ph n vào các ph n lõm cho ánh èn d u i và ch nên x p ki u chân ph ơ ng (ch p chính di n), t i k ki u nghiêng 3/4. Với ng ười m ắt sâu, m ặt g ẫy Cn h th p èn chính h ơn bình th ng, chi u sáng d u và h ơi th ng m t (h ơi ch ch m t chút) tránh ra nh m t thành hai hõm en nh eo kính râm. ng kính i ngang t m m t mà ch p. T i k ki u bán di n, không nên ch p ki u nghiêng 3/4. Với ng ười m ặt có t ật Tu theo tr ng h p c th x p ki u nghiêng ho c l a góc ch ch ch p. N u ch p i t ng th t nh c n h ng d n cách nhìn ra nh không th y nh c im (ví d lác bên trái thì cho li c sang ph i, ch t m t cho nghiêng lp i và k t h p nhìn theo h ng m t, m t ti hý không nên nhìn xu ng, m t c nh i tránh nhìn ng c lên ). N u i t ng th ng, dùng nh ng ng tác bên ngoài ánh l a theo ý mu n. Với ng ười mi ệng có t ật
38. Nu mi ng l ch thì cho quay m t nghiêng th nào không nhìn rõ l ch. Nu c i méo ming thì gi v nghiêm ch nh, ng c l i c i s làm mi ng ht méo thì c ng viên cho c i. Rmg en, r ng sún, th a, kh p kh nh ho c khi c i làm m t nh n nhúm không t ơ i thì ch nên cho c i. Rng v u, c i b h l i nhi u, mi ng quá r ng, môi quá m ng, ch nên cho ci chúm chím (ho c ch p l y th i c ơ v a tho t v t ơ i hay lúc n c i v a ch m h t). Ng i r ng v mà gi v m t nghiêm ch nh mím môi l i s nh ng m cái gì y m m, còn x u h ơn là h ơi c i, v i i t ng này t i k ki u bán di n ho c ki u nghiêng. Môi dày nên ng viên c i cho m ng b t. Môi s t thì x p ki u nghiêng 3/4 hay bán di n che l p ch s t ho c che tay làm iu x u h , c m hoa ng i v.v Với ng ười tai v ểnh, c ụp, s ứt Tránh ch p chính di n, tìm cách x p quay nghiêng cho khu t i. Với ng ười c ằm l ẹm, nh ọn, dài, ng ắn Vi lo i c m l m, nh n, dài, ng n không nên ch p nghiêng ho c bán di n, xp ki u h ơi nghiêng lao v phía tr c, m t h ơi ng a lên m t chút cho c m tròn. Tránh ch p chúc máy t trên xu ng và không nên cho cúi m t vì s làm c m dài nh n thêm ra trong nh. Nu quai hàm to, b nh, không nên ch p th ng chính di n, x p quay nghiêng ho c ch p ch ch sao che l p nh c im này i.
39. Với ng ười c ổ dài, c ổ ng ẳng Xp ki u ng i cúi lao v phía tr c, m t h ơi ng a lên, x c cao c áo ho c quàng kh n cho ng n b t c . Với ng ười c ổ ng ắn, so vai, r ụt c ổ Xp ki u ng i v ơ n lên, quay nghiêng m t h ơi cúi, m c áo s ơ mi c b , không nên quàng kh n. Với ng ười m ũi t ẹt, m ặt b ẹt và m ỏng Không nên ch p nghiêng và ng a m t nhìn lên ho c n ng a v phía sau. Với ng ười đeo huy hi ệu, huân ch ươ ng Không eo th p quá ch p s ph i dài thân làm nh m t cân i nên hng d n cho i t ng eo cao h ơn bình th ng m t chút. Khi chi u èn n u th y loá sáng do ph n chi u thì nên cho huy hi u hay huân ch ơ ng h ơi ng xu ng s h t ph n x . Với ng ười đeo kính tr ắng i v i ng i vi n hay c n th c n eo kính tr ng khi ch p, mu n chi u èn không b loé sáng nên chi u cao h ơn bình th ng, m t h ơi cúi. Với ng ười m ũi h ếch, vành m ũi to Không nên x p ki u bán di n hay chính di n, v i ki u nghiêng 3/4 khi ch p nên chúc máy cho b t i.
40. Với thi ếu n ữ c ặp tóc Nên n i c p xu ng th p ho c b xoã cho hai bên tóc bè ra m t tí, tránh cp g n quá trông nh con trai. Ng u v phía nào nên tóc buông v phía y, nên tóc phía sau. Tr ng h p có b tóc dài p, nên cho t t thành uôi sam t hai vai hay m t vai xu ng phía tr c nh ng tránh che l p ng c ho c m t m t ph n cánh tay làm gy i. Ngày nay có nhi u ki u tóc tiên ti n, r t p. Ng i ch p bi t nhìn ra s có c b c chân dung p. Mí m ắt trùng Yêu c u i t ng nhìn lên, thêm m sáng trong m t (catch light).
41. Ch ụp ảnh chân dung (Ph ần 6) 9.Góc độ ch ụp Ngoài vi c áp d ng ki u cách và im ch p thu n l i còn c n chú ý n góc ch p tránh m i s bi n d ng hình nh do nh ưc im c a th u kính gây nên, m t khác góc ch p còn có tác d ng kh c ph c ưc m t s nhưc im mt cân i c a nhân v t, bi t l i d ng thích h p s r t thu n ti n, nh t là khi ch p chân dung ng. V trí c a máy ch p t cao hay th p u có nh h ưng n m c chính xác ca hình nh, ch ng khác nào th giác, khi nhìn ta có thói quen là nhìn ngang t m mt, do ó góc nhìn th ng là m t th t nhiên bình th ưng nh t. Nh ưng khi ng t d ưi th p ng ưc nhìn lên (th giác l ưt theo b d c) ta l i c m th y v t ta nhìn có v to cao, ng ưc l i trên cao nhìn xu ng th p ta l i th y v t lùn bé l i (nht là nhìn th ng t nh u xu ng - nhìn i nh). Do ó th máy khi ch p cao hay th p quá t l ng ưi s sai l ch hình nh, nh t là ch p c ly g n. Vi góc ch p chân dung, n u máy cao quá s t o ra nhi u vùng t i khuôn m t làm ng n chùm m t l i, máy th p quá thì ph i ch p h t lên làm l rõ c hai l m i trông r t thô và m t có th dài ra, c m to h n lên. Ch p nh bán thân (ki u ch ng minh th ư) ng kính nên t ngang t m m t i t ưng. i v i ng ưi m i h ch cho máy cao lên m t chút, còn ng ưi c ng n ta h b t máy m t chút.
42. Ch p già n a hay c ng ưi (ki u 2/3 và toàn thân) nên ng kính ngang tm c ho c ng c i t ưng. Tr ưng h p ch p chân dung ng, ng ưi g n li n v i ho t ng c a h (nh ư lo i nh ng ưi t t vi c t t ch ng h n) c n theo sát cách ho t ng và t ư th ng tác c a i t ưng, do ó góc c ng ph i b thay i cho phù h p v i ý ch p. Khi ó máy t âu, cao hay th p là tu thu c vào h ưng ho t ng và hưng chi u sáng c a i t ưng. Khuôn m t c a nhân v t nên chính di n, 3/4 hay bán di n c n ph i dùng khuôn ng m c a máy ng m l a ch n cho thích h p tránh nh ng ưng gãy khúc làm cho ưng vi n c a khuôn m t thành góc c nh, l i lõm. C g ng phát hi n các nét c bi t v hình thái và các chi ti t giúp cho vi c di n t n i tâm. Nh ng quy t c v góc k trên là c ơ s có ph ươ ng h ưng sáng t o trong áp d ng th c t , không nh t thi t r p khuôn máy móc, d theo ph ươ ng pháp thích ng biên ch ra ch c ch n s không ph m sai l m v cách s d ng góc ch p. 10.C ự ly ch ụp C ly ch p là kho ng cách gi a ng kính và i t ưng khi ch p. C ly ch p gi a b ph n g n nh t và b ph n xa nh t c a nhân v t i v i gn kính u có nh h ưng n s cân i th ng b ng c a hình nh. N u tay hay chân nào c a i tưng quá g n ng kính, nh s to ra, mà xa thì bé l i. Ngay cùng trong khuôn mt, n u khi ch p i t ưng v ươ n c m v ng kính thì nh c m s phình ra nh ư b s ưng, trán s ng n l i. ó là c tính c a th u kính. Nói chung, tr tr ưng h p c t c n thi t, không nên máy vào g n i tưng quá vì 2 lý do: - i t ưng s m t t nhiên, d lúng túng, m t c v chân th t nét m t.
43. - Ch p quá g n d méo hình và nh do s sai l ch c a c tính vi n c n. Nh ng ph n sát ng kính nh ư: m i, c m, s to lên r t nhi u so v i các b ph n khác, nh t là 2 bàn tay, nhi u khi to n n i trông r t ch ưng m t. Nh ưng c ng không c ng nh c c ph i t máy xa. Có nh ng ki u c t nh trông r t h p d n. Cái khó là làm th nào gi i quy t ưc 2 nh ưc im k trên ng ưi trong nh không b thu kính làm bi n d ng và khi ch p không làm i t ưng m t t nhiên là ưc. Th c t ư a ng kính vào g n i t ưng hình nh s càng rõ nét, sinh ng, ni b t ưc y chi ti t, d gây c m xúc cho ng ưi xem nh (nh ư ghé nhìn sát tn m t). Tr ưng h p này dùng ng kính có tiêu c dài s gi i quy t ưc 2 nh ưc im trên tuy hình nh có kém en tr ng và không ưc m ng l m. 11.B ố c ục và b ối c ảnh B c c trong nh chân dung là cách s p x p l a ch n các ng tác t ư th ca nhân v t cho n kh p v i ki u cách ã l a ưc. Cn chú ý nhi u n ưng nét c a khuôn m t, thân hình, hai tay hai chân, làm sao cho toàn b b c nh cân i nh p nhàng, tu theo th ch t c a i t ưng mà th hi n m m m i d u dàng hay kho m nh ch c n ch. Tr ưng h p trong ki u nh có t 2 i t ưng tr lên, l i ang th ng thì b c c s khó kh n ph c t p, ưc ng ưi này d h ng ng ưi kia. iu c ơ b n c n n m v ng là làm th nào các nhân v t g n bó m t thi t vi nhau n u kh«ng toàn v n v hình th c v m t th hi n tình c m, tâm tr ng tránh r i r c không g n bó v i nhau m t m i. i v i th chân dung t nh mà ch p nhi u ng ưi chung m t ki u, tránh các i t ưng t do l n x n thành t n m n, nh t là trong ó l i có nh ng ôi nh ng t p có c m tình riêng thích ng ng i sát c nh nhau, chú ý s c c u màu da và qu n áo k c n cao th p và v m t t ng ng ưi, không thì r t d x y ra hi n t ưng m t cân x ng cho ki u nh .
44. Bi c nh không nên quá r ưm rà, c u k và quá l li u. C n t o ra b i c nh ng màu, d u, m nh t. Nh ng b i c nh n i b t rõ en tr ng ơ n thu n u không áp d ng vào nh câhn dung. N u b i c nh là màu tr ng có sáng ln chi u vào s là m t i t ưng b en, trái l i b i c nh en m s làm cho tóc và áo qu n màu s m l n v i b i c nh và t m nh s có s c quá en tr ng. c bi t chú ý là c nh ph i h p v i ng ưi, ch ng h n ch p ng ưi nông dân thì ph i l y c nh nông thôn hay các v t có liên quan n h mà ph ho . Ch p công nhân l i ph i l y c nh nhà máy, công tr ưng, thành th b i c nh ph hay công viên m i phù h p, v trí c a i t ưng và c h ưng ng kính thu hình, không nên trên u ho c phía sau, d ưi t có nh ng v t linh tinh nh ư dây ph ơi qu n áo, c t èn, cây c i 12. T ĩnh và động T khi con ng ưi phát minh ra nhi p nh, khó có lo i hình ngh thu t nào miêu t v chân dung con ng ưi sát th c nh ư nhi p nh. Và tài chân dung ngh thu t v con ng ưi luôn ưc các ngh s nhi p nh chú ý nhi u nh t. R t ơ n gi n vì i t ưng chính c a VHNT (trong ó có nhi p nh) là con ng ưi. Nh ưng mc ích c a nh chân dung ngh thu t là con ưng d n t i c m xúc, c m ơ, vui s ưng hay au kh c ng nh ư n i lo âu c a con ng ưi ưc hi n h u trên t m hình, v ưt ra ngoài cái hi n th c thông th ưng ta v n nhìn th y hàng ngày. Ng ưi ch p nh chân dung ngh thu t là ng ưi i tìm h ơi th c a cu c s ng con ng ưi. Nh ưng t ưc m t b c nh chân dung ngh thu t, ng ưi ngh s ph i bi t tìm nh ng nét in hình c a nhân v t trên khuôn m t nh ư ôi m t, cái mi ng hay c ch c a ôi tay. Van G c víet : "m c ích c a tôi không ph i là v mm t cánh tay tay mà là v m t ng tác ". Công vi c chính c a ng ưi ch p nh chân dung ngh thu t là ng ưi i tìm ưng nét in hình, cá tính và khái quát nó lên hình tưng ngh thu t, có th là c t hay tr u t ưng, nh công c chi c máy nh b ng cách dàn d ng hay "ch p" l y hình t ưng in hình ó.
45. Ch p nh chân dung ngh thu t, ng ưi ch p có th th c hi n theo hai ph ươ ng pháp ch ng dàn d ng ch quan hay "ch p". nh chân dung ngh thu t cng th ưng chia làm hai l nh v c: t nh và ng. 1. nh chân dung t nh là i t ưng ưc ch p trong hoàn c nh không ho t ng. Th ưng có s dàn d ng hay can thi p tr c ti p c a ng ưi ngh s trong ó cng có c nh ng kho nh kh c, cú "ch p" c a ng ưi ch p. L i ch p nh này th ưng ưc c t hình 2/3 hay g n nh ư c t , c n c nh. Cách ch p này nhi u NSNA c a ta r t thành công cho dù s ng n cách gi a ng ưi ch p và ng ưi ưc ch p là chi c máy nh và c ng vì có s ng n cách c a chiéc máy nh mà thi u cái nhìn tinh t v cách ch n nh ng nét in hình c a nh chân dung mà nhi u nhà nhi p nh hao s c, tón phim v lo i nh này. Tóm l i ng ưi NSNA ch p nh chân dung ngh thu t f t nh hay ng u ph i khám phá cho ưc nét in hình c a chân dung con ng ưi. 2. nh chân dung ng là i t ưng ưc ch p vào tr ng thái ghi hình tr c ti p ang ho t ng, làm vi c c ng nh ư sinh ho t (víd : m t ng ưi th ang vn hành máy, m t ng ưi nông dân ang lao ng ). Lo i nh chân dung ng th ưng ưc b t hình ki u phóng s nh báo chí v con ng ưi. Th lo i nh này cn s k t h p hài hoà gi a s c thái con ng ưi và g n li n v i công vi c, c ch , ng tác, c t hình có th là bán thân hay c ng ưi và c ng có th c nhóm ng ưi. Ngày nay máy móc ã ơ n gi n hoá các thao tác k thu t ghi hình nh ư v ánh sáng, ch nh nét t ng giúp cho ng ưi NS, chú tâm vào nh ng cú ch p xu t th n. Nh ưng xem ra l i mòn c a nh chân dung ngh thu t v n khá ph bi n. Con ưng i tìm tính in hình c a nh chân dung ngh thu t n m trong cái nhìn và s c m nh n c a m i chúng ta. nh chân dung ng s r t hi u qu khi nhà nhi p nh bi t d ng l i m t n c ưi hay m t c ch yêu, ghét, h n d i rõ ràng nht, ó là giây phút in hình ngh thu t c a nh chân dung.