Cải tiến phương pháp dạy học môn may gia dụng theo hướng tích cực hóa người học tại trung tâm kỹ thuật tổng hợp-hướng nghiệp quận Bình Thạnh

Nội dung text: Cải tiến phương pháp dạy học môn may gia dụng theo hướng tích cực hóa người học tại trung tâm kỹ thuật tổng hợp-hướng nghiệp quận Bình Thạnh

1. CẢI TIẾN PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÔN MAY GIA DỤNG THEO HƯỚNG TÍCH CỰC HÓA NGƯỜI HỌC TẠI TRUNG TÂM KỸ THUẬT TỔNG HỢP-HƯỚNG NGHIỆP QUẬN BÌNH THẠNH Improve teaching methods subject Garment Appliance positive direction of the learner at the center of technical and vocational direction in Binh Thanh District Nguyễn Thị Thanh Loan Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh TÓM TẮT: Trong thời đại ngày nay, với nền kinh tế tri thức ngày càng đóng vai trò quan trọng, thì đòi hỏi công tác giáo dục trong các trường phổ thông không chỉ trang bị cho học sinh kiến thức, kỹ năng lao động, mà còn hình thành cho học sinh thái độ tự giác, tích cực sáng tạo trong học tập và trong lao động. Để thực hiện được những yêu cầu đó, thì giáo dục phải đổi mới, trong đó đổi mới, cải tiến phương pháp dạy học được xem là một trong những nhân tố cơ bản để nâng cao chất lượng đào tạo, đặc biệt là đổi mới phương pháp dạy học theo hướng tích cực hóa người học. Đề tài đã đề xuất giải pháp cải tiến phương pháp dạy học sao cho phát huy được tính tích cực, sáng tạo của người học đối với môn May gia dụng. ABSTRACT: In era nowadays, the knowledge economy increasingly important role, which requires the education in the high schools is not only to equip students with the knowledge and labor skills, but also formed for students self-consciousness, active creativity in study and work. Therefore, to meet those requirements, education requires innovation, in which innovation, improve teaching methods is considered one of the basic elements in order to improve the quality of education, especially the innovation teaching method direction positive learner activities. Topic proposed solutions to improve teaching methods that promote positive, creative study for subject Garment Appliance. Hiện nay đổi mới phương pháp dạy học đang là vấn đề quan tâm của toàn ngành giáo dục, vì đây là yếu tố quan trọng góp phần nâng cao chất lượng dạy và học. Việc đổi mới phương pháp dạy học cần được thực hiện ngay từ bậc phổ thông, điều này đã được 1
2. khẳng định trong Luật Giáo dục 2005: Phương pháp giáo dục phổ thông phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh1. Công tác dạy và học nghề phổ thông đã được Bộ Giáo dục và Đào tạo triển khai thực hiện từ lâu, với mục tiêu bổ sung cho học sinh các kỹ năng thực tế, vun đắp cho các em những tri thức về khoa học, về nghề nghiệp, về vệ sinh môi trường khi còn ngồi trên ghế nhà trường phổ thông. Như vậy để đáp ứng yêu cầu của nền kinh tế hội nhập thì công tác dạy nghề phổ thông cần phải thay đổi, sao cho giúp các em có được thông tin ban đầu về một số nghề trong xã hội, cũng như hình thành cho các em tính tích cực, tự giác, năng động, sáng tạo. Trong chiến lược phát triển giáo dục Việt Nam giai đoạn 2009-2020 (dự thảo lần thứ 14) đã nêu rõ: phải đào tạo được những con người Việt Nam có năng lực tư duy độc lập và sáng tạo có khả năng thích ứng, hợp tác và năng lực giải quyết vấn đề, có kiến thức và kỹ năng nghề nghiệp, có thể lực tốt, có bản lĩnh, trung thực, ý thức làm chủ và tinh thần trách nhiệm công dân, gắn bó với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội2. May mặc là một trong những nhu cầu thiết yếu của suộc sống và của mỗi người. Nếu ngày xưa nhu cầu của con người là “ăn no, mặc ấm”, thì ngày nay khi xã hội ngày càng phát triển thì nhu cầu con người cũng thay đổi đó là “ăn ngon, mặc đẹp”. Dù trong giai đoạn nào thì may mặc luôn đóng vai trò quan trọng trong cuộc sống, sản phẩm may mặc ngày càng đa dạng với nhiều mẫu mã khác nhau và hiện nay nó là một trong những ngành xuất khẩu mang lại lợi nhuận cho nền kinh tế quốc dân. Từ những lợi thế về thị trường may mặc hiện nay, thì việc dạy may sẽ giúp cho các em có cơ hội bước đầu tìm hiểu về cách tạo ra những bộ trang phục đó, cũng như rèn luyện cho các em sự khéo léo, phát triển khả năng sáng tạo thông qua những sản phẩm thực tế; đồng thời tạo cho các em thói quen làm việc theo quy trình, từ đó giúp các em biết quí trọng sức lao động và yêu thích lao động. Và đây cũng là cơ sở để các em có thể tiếp tục học lên để trở thành những kĩ sư giỏi, những nhà tạo mẫu thời trang. Nói cách khác, nội dung môn học cung cấp cho học sinh những tri thức kĩ thuật, bồi dưỡng thói quen lao động tốt, phong cách lao động khoa học góp phần giáo dục hướng nghiệp và tư vấn nghề cho học sinh. 1 Quốc hội Nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam (2005), Luật Giáo dục, tr.8. 2 Chiến lược phát triển giáo dục Việt Nam 2009 - 2020, Bộ Giáo dục và Đào tạo. 2
3. Nhưng thực tế việc giảng dạy tại trung tâm nói chung và môn May nói riêng, chưa được sự quan tâm của giáo viên cũng như ban Giám đốc trong việc đổi mới phương pháp dạy học, nên chưa phát huy được khả năng sáng tạo và tính tích cực của học sinh; cũng như chưa đạt được mục tiêu hướng nghiệp và tư vấn nghề cho học sinh, mà chỉ đơn thuần là học để có chiếc “phao cứu hộ” vào lớp 10. Cho nên để góp phần phát huy khả năng sáng tạo và tính tích cực của học sinh và nâng cao hiệu quả giảng dạy may, thì kế hoạch bài dạy cần phải thực hiện theo các hoạt động:  Hoạt động 1: Hướng dẫn quan sát và nêu nhận xét (định hướng 1: tạo bầu không khí học tập tích cực) - Mục tiêu của hoạt động: HS phải biết được đặc điểm về kiểu dáng, màu sắc, vật liệu, kích thước của vật mẫu và các chi tiết liên quan để tạo nên một sản phẩm hoàn chỉnh. Từ đó HS hình dung được công việc mình làm trong bài học và mong muốn làm được sản phẩm. - Yêu cầu đối với hoạt động:  GV phải tạo điều kiện cho HS quan sát và tự phát hiện các đặc điểm về kiểu dáng, màu sắc, vật liệu, kích thước của từng chi tiết và công dụng của nó trong việc tạo nên sản phẩm.  GV phải chuẩn bị đầy đủ sản phẩm mẫu, vật thật, hình ảnh phù hợp với nội dung bài học.  GV cần giúp cho HS đạt được mục đích của bài học: Kiến thức và kĩ năng cần đạt trước khi bắt đầu bài học bằng cách kiểm tra miệng, bài tập về nhà. Tạo sự chú ý và hứng thú cho HS bằng cách đặt câu hỏi về những thói quen sinh hoạt hằng ngày của HS, dùng tranh ảnh, vật thật. Giải thích cho HS hiểu rõ tầm quan trọng của bài học và ứng dụng của nó trong thực tế cuộc sống. Giải thích và hướng dẫn cho HS hiểu rõ những nội dung quan trọng của bài học mà các em cần phải ghi nhớ.  Hoạt động 2: Đưa ra quy trình thực hiện - Mục tiêu hoạt động: HS biết được qui trình và thực hiện được các thao tác trong qui trình để tạo ra sản phẩm. 3
4. - Yêu cầu hoạt động:  GV phải thao tác chính xác theo đúng trình tự của qui trình kỹ thuật.  HS hiểu rõ và nắm được cách thực hiện từng thao tác và có thể tự mình thực hiện trong giờ thực hành.  Chuẩn bị đầy đủ vật liệu, dụng cụ, tranh qui trình.  Để thực hiện tốt hoạt động này thì GV cần xây dựng qui trình làm việc cho HS: Khơi gợi sự tò mò cho HS bằng sản phẩm thật và câu hỏi. GV phân nhóm và cho thảo luận để tìm ra qui trình. Nhóm trình bày kết quả lên bảng, sau đó GV nhận xét. GV làm mẫu. HS nhắc lại qui trình và thực hiện lại các bước, GV quan sát phát hiện chỗ sai và điều chỉnh. GV tóm tắt lại toàn bộ qui trình, HS ghi vào vở.  Hoạt động 3: Tổ chức cho cả lớp thực hành - Mục tiêu hoạt động: rèn luyện kĩ năng thực hành cho HS, giúp cho các em có thể tự mình làm được sản phẩm theo mục tiêu yêu cầu của bài học. Đồng thời rèn luyện cho các em thói quen làm việc theo qui trình, tinh thần hợp tác trong lao động và an toàn lao động. - Yêu cầu hoạt động:  HS vận dụng được kiến thức đã học để làm ra sản phẩm ngay tại lớp.  Thông qua thực hành GV sẽ củng cố kiến thức, rèn luyện kĩ năng cho HS, cũng như là tính sáng tạo, sự khéo léo ở HS; đồng thời giáo dục cho HS có thái độ đúng đắn trong lao động. - Đây là hoạt động giúp HS nhập tâm kiến thức qui trình đồng thời mở rộng và tinh lọc kiến thức, do đó GV cần:  Cho HS thực hành, lập thời gian biểu thực hành nhằm giúp cho HS thực hiện ngày càng nhanh và chính xác kiến thức qui trình trong một thời gian nhất định.  Trong quá trình thực hành GV gợi ý cách trang trí để giúp HS sáng tạo sao cho sản phẩm đẹp và hài hòa.  Hoạt động 4: Trình bày, nhận xét và đánh giá - Mục tiêu hoạt động: giúp HS tự phát hiện chỗ sai, từ đó dễ dàng tiếp thu bài và khắc sâu kiến thức. 4
5. - Yêu cầu hoạt động:  GV đưa ra những tiêu chí đánh giá sản phẩm.  HS trình bày sản phẩm.  HS tự đánh giá và đánh giá lẫn nhau theo những tiêu chí mà GV đã đưa ra.  GV nhận xét và đánh giá.  Hoạt động 5: Giao nhiệm vụ về nhà. - Mục tiêu hoạt động: tạo điều kiện để HS vận dụng kiến thức đã học vào thực tiễn cuộc sống. - Yêu cầu hoạt động:  GV giao bài tập phù hợp với nội dung bài học và thực tiễn.  HS hiểu được yêu cầu của bài tập và thực hiện nghiêm túc. Nâng cao chất lượng giáo dục là nhiệm vụ và yêu cầu bức thiết đối với ngành giáo dục và đào tạo trong giai đoạn hiện nay. Trong tất cả các yếu tố góp phần nâng cao chất lượng giáo dục của nhà trường thì việc đổi mới, cải tiến phương pháp dạy học là nhiệm vụ trọng tâm để khẳng định sự tồn tại và phát triển. Việc cải tiến phương pháp dạy học môn May gia dụng là một công việc thiết thực để đáp ứng nhiệm vụ giáo dục học sinh phát huy tính tích cực, chủ động và sáng tạo, đảm bảo nguyên lý dạy học: học đi đôi với hành, lý luận gắn liền với thực tiễn, khắc phục tính hàn lâm trong chương trình cũng như cách truyền dạy một chiều như hiện nay. Cũng như, phù hợp với nền giáo dục thế kỷ XXI dựa trên bốn trụ cột của UNESCO1 "Học để biết, học để làm, học để làm người, học để chung sống2". XÁC NHẬN CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN HỌC VIÊN TS. Lưu Đức Tiến Nguyễn Thị Thanh Loan 1 Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên Hiệp Quốc - United Nations Education, Scientific and Cultural Organnization. 2 Trần Khánh Đức (2010), Giáo dục và phát triển nguồn nhân lực trong thế kỷ 21, Nxb Giáo dục Việt Nam, Hà Nội. 5
6. BÀI BÁO KHOA HỌC THỰC HIỆN CÔNG BỐ THEO QUY CHẾ ĐÀO TẠO THẠC SỸ Bài báo khoa học của học viên có xác nhận và đề xuất cho đăng của Giảng viên hướng dẫn Bản tiếng Việt ©, TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT TP. HỒ CHÍ MINH và TÁC GIẢ Bản quyền tác phẩm đã được bảo hộ bởi Luật xuất bản và Luật Sở hữu trí tuệ Việt Nam. Nghiêm cấm mọi hình thức xuất bản, sao chụp, phát tán nội dung khi chưa có sự đồng ý của tác giả và Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP. Hồ Chí Minh. ĐỂ CÓ BÀI BÁO KHOA HỌC TỐT, CẦN CHUNG TAY BẢO VỆ TÁC QUYỀN! Thực hiện theo MTCL & KHTHMTCL Năm học 2016-2017 của Thư viện Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Tp. Hồ Chí Minh.