Các giải pháp hỗ trợ dạy học môn Nghệ thuật trình bày ấn phẩm cho các sinh viên ngành kỹ thuật

Nội dung text: Các giải pháp hỗ trợ dạy học môn Nghệ thuật trình bày ấn phẩm cho các sinh viên ngành kỹ thuật

1. CÁC GIẢI PHÁP HỖ TRỢ DẠY HỌC MÔN NGHỆ THUẬT TRÌNH BÀY ẤN PHẨM CHO CÁC SINH VIÊN NGÀNH KỸ THUẬT PGS.TS. NGÔ ANH TUẤN Viện Sư phạm Kỹ thuật LÊ KIM TỊNH Học viên cao học tại Viện Sư phạm Kỹ thuật, Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Tp. Hồ Chí Minh TÓM TẮT Bài viết tập trungvề các giải pháp hỗ trợ dạy học môn “Nghệ thuật trình bày ấn phẩm” cho các sinh viên chuyên ngành Kỹ thuật học môn Nghệ thuật tại Khoa In và Truyền thôngTrường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Tp. Hồ Chí Minh. Qua kết quả khảo sát 122sinh viên về nhận thức, thái độ, phương pháp vàkỹ năng học tập, tự nghiên cứu tài liệu, cho thấy rằng năng lực của các em SV còn thấp, tuy nhiêncó nhận thức tốtvề vai trò và ý nghĩa của việc học. Bên cạnh đó,ngườinghiêncứu đã nghiên cứu về khả năng hình thành được cảm xúc phân tích nghiên cứu, cảm giác ấn tượng, xây dựng ý tưởng, kỹ thuật chất liệu để biểu hiện trên sản phẩm như thế nào là tốt nhất, tư duy lập kế hoạch để giải quyết vấn đề, tự thực hiện kế hoạch và tự đánh giá kết quả làm việc của mình để nhận lại phản hồi giúp hoàn thiện nhiệm vụ được giao,thể hiện cái đẹp, thì dù không có khả năng hoàn chỉnh nhưng ít nhất cũng có khả năng sáng tạo và hiểu được cái hay nằm ở đâu để duy trì, giữ vững và tạo ra trong sản phẩm của chính mình. 1. Đặt vấn đề Môn NTTBAP là môn học cung cấp những kiến thức căn bản về màu mỹ thuật, các kỹ năng pha màu, khả năng cảm nhận cường độ và sắc độ của màu,về chữ viết, bố cục, cung cấp một số kĩ năng vẽ tay, phác hình bằng nét, cách thức xây dựng những mô- tip trang trí dựa trên các đối tượng thật, phương pháp trình bày ấn phẩm có kết hợp những nguyên tắc về thị giác và kết hợp khả năng sử dụng các phần mềm máy tính nhằm làm tăng tính thẩm mỹ và giá trị của ấn phẩm. Là môn học thiên về tính Nghệ thuật đòi 1
2. hỏi các em phải có năng khiếu về Nghệ thuật và tính thẩm mỹ mà các emlại là SV Ngành In chuyên về Kỹ thuật, nếukhông hiểu biết sâu sắc thì trong quá trình xử lý làm sao để vẫn giữ được giá trị nguyên vẹn của nó là điều vô cùng khó. Vấn đề lớn nhất hiện nay đặt ra là phải dạy môn này cho sinh viên ngành Kỹ thuật In như thế nào để mang lại hiệu quả cao nhất . Người nghiên cứu thực hiện đề tài các giải pháp hỗ trợ môn “Nghệ thuật trình bày ấn phẩm” cho các sinh viên ngành Kỹ thuật” tại Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Tp. Hồ Chí Minh” với hi vọng tìm ra những giải pháp phù hợp góp phần nâng cao năng lực hỗ trợ các em SV học tốt hơn môn học này. Trong khuôn khổ giới hạn của bài báo, bài viết này trình bày kết quả khảo sát khi sử dụng các giải pháp hỗ trợ thì kết quả học tập được nâng cao hơn. 2. Giải quyết vấn đề 2.1. Mẫu khảo sát và phương pháp nghiên cứu Để tìm hiểu thực trạngvề năng khiếu Nghệ thuật cũng như sự yêu thích môn học và khả năng cảm nhận Nghệ thuật của sinh viên Khoa In Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Tp. Hồ Chí Minh, người nghiên cứu đã tiến hành khảo sát để lấy ý kiến của 122 sinh viên Khoa In và Truyền thông lớp 13148CLC và lớp13148 đại trà . Các phương pháp nghiên cứu chính được sử dụng trong nghiên cứu này là: phương pháp điều tra bằng bảng hỏi, phương pháp phỏng vấn sâu Giáo viên và Sinh viên cùng phương pháp thống kê toán học. Số liệu thu được qua khảo sát được xử lý trên phần mềm SPSS. 2.2. Khái quát cơ sở lý luận Một số khái niệm - Nghệ thuật (Art): làmộtloạtnhữnghoạtđộngkhácnhaucủaconngườivànhữngsảnphẩmdonhữnghoạtđộngđótạo ra, chính là khả năng hay sự khéo léo. - Dạy nghệ thuật là dạy nghiên cứu về một kỹ năng sáng tạo, một quá trình sử dụng, một sản phẩm, hay trải nghiệm của người thưởng lãm về kỹ năng sáng tạo đó. - Dạy Nghệ thuật là dạy một cái gì đó kích thích tư duy, cảm xúc, niềm tin, hay ý tưởng của một người thông qua giác quan - Vềngữnghĩa"ấnphẩm"gồm2từđơnkếthợp"ấn"và"phẩm" và chúng cógốchántự. Nghĩanômtừ"ấn"làin,"phẩm"lànhữngvật,đồvật cho nên tấtcảnhữnggìlàsảnphẩmđượctạorabằngviệcsửdụngcôngnghệinthìgọilà"ấnphẩm". 2
3. - Mỹ học cónghĩalà“trithứcđượchiểuvàcảmnhận”.Đôikhingườitanhầmlẫnýnghĩamỹhọcvà cho rằngnghĩacủanólà“trithứcvềcáiđẹp”nhưng đólà:“trithứcvàcáiđượchiểuvàcảmnhận”.Điềunàycóýnghĩalàmỹhọccóthểbaogồmcảcáiđẹp vàcáixấu. - Nănglựclàtổhợpnhữngthuộctínhđộcđáocủacánhânphùhợpvớinhữngyêucầuđặctrưn gcủamộthoạtđộngnhấtđịnhnhằmđảmbảochohoạtđộngđóđạtkếtquảtốt. Nănglựclàkhảnăngbaogồmkiếnthức, kỹ năngvàtháiđộthựchiệnnhiệmvụmộtcáchthànhcôngtheochuẩnxácđịnh. - Năng lực tự học được hiểu là “tự mình tìm tòi, nhận thức và vận dụng kiến thức vào tình huống mới. Năng lực tự học thể hiện qua việc chủ thể tự xác định đúng đắn động cơ học tập cho mình, có khả năng tự quản lý việc học của mình, có thái độ tích cực trong các hoạt động để có thể tự làm việc, điều chỉnh hoạt động học tập và đánh giá kết quả học tập của chính mình để có thể độc lập làm việc và làm việc hợp tác với người khác”. Các giải pháp hỗ trợ dạy môn NTTBAP cho các sinh viên Ngành Kỹ:  DựatrêncơsởlýluậnvềviệcdạyMTđặcbiệtlàdạyMTchocácSVkhôngchuyênng ành MỹthuậtnhưKỹthuật In, từtìnhhìnhthựctếviệcgiảngdạytạikhoaInvàTruyềnthôngcủatrường ĐHSPKT, ngườinghiêncứuđềxuấtnhữnggiảipháphỗtrợdạyhọcmônNTTBAPnhằmnângcaochấtlượng dạyhọccũngnhưhiệuquảtốtđốivớiSV. - SỬDỤNGPHƢƠNGPHÁPDẠYMTTƢƠNGTÁC-SÁNGTẠO-THỰCHÀNH. Quy trình học, thực hành dựa trên việc thu thập thông tin từ môi trường bên ngoài thực tế và từ bên trong cơ thể cảm xúc cá nhân. Trong quá trình học, thực hành có bốn cách cảm nhận bằng giác quan, quan trọng trong việc làm thích ứng thông tin, tương tác, sáng tạo, thực hành. 1. Giác quan vận động Cơ thể là một phần của quá trình học. Sinh viên học tốt hơn khi chúng vận động. Chúng học tốt nhất trong những tình huống cụ thể có thật. 2. Xúc giác Có nhu cầu cần phải sờ tận tay. Sinh viên học tốt hơn khi chúng làm việc bằng chính đôi tay của mình trong các họat động thực hành (đi thực tế). 3. Thị giác Có nhu cầu cần phải quan sát, nhìn thấy bằng mắt trong khi học. Sinh viên học tốt hơn thông qua quan sát từ ngữ hoặc tranh ảnh hoặc các đồ vật. 3
4. 4. Thính giác Có nhu cầu phải nói chuyện, phải lắng nghe và trao đổi ý kiến. SV học tốt hơn bằng cách lắng nghe và trao đổi ý kiến. - ỨNG DỤNG HIỆU QUẢ HỌC THUYẾT TRÍ TUỆ CỦA HOWARD GARDNER. Howard Gardner phân biệt giữa các loại trí tuệ sau đây: 1. Loại trí tuệ vận động 2. Loại trí tuệ thị giác - không gian 3. Trí tuệ thiên về âm nhạc 4. Dạng trí tuệ ngôn ngữ 5. Trí tuệ lôgíc - toán học 6. Trí tuệ liên kết các cá nhân (thiên về giao tiếp giữa các cá nhân với nhau với xã hội) 7. Dạng trí tuệ nội tâm. - CHÚTRỌNGNĂMLĨNHVỰCNĂNGLỰC CỦA KRISTIAN PEDERSEN. Năm lĩnh vực năng lực: 1. Kinh nghiệm 2. Kỹ năng và kỹ thuật 3. Phân tích/giải trình 4. Thể hiện 5. Truyền thông tin và đánh giá 2.3. Kết quả nghiên cứu Trong quá trình khảo sát, người nghiên cứu đã phỏng vấn các Giáo viên, Sinh viên, lấy ý kiến của giáo viên, sinh viên Khoa In Trường Đại học Sư phạm Tp. Hồ Chí Minhvề: Mức độ phù hợp của dạy học môn NTTBAP với các giải pháp hỗ trợ; Sự phù hợp khi sử dụng các giải pháp hỗ trợ dạy học môn NTTBAP cho SV ngành Kỹ thuật In; Nhận xét của GV về mục tiêu bài học; Nhận xét của GV về khả năng nhận thức bài mới, ý tưởng sáng tạo của SV; Đánh giá GV đưa ra yêu cầu cụ thể cho từng nhiệm vụ bài học; Nhận xét về phương pháp giảng dạy; Đánh giá mức độ phù hợp khi áp dụng “Tương tác – Sáng tạo – Thực hành” để phát triển ý tưởng cảm xúc sáng tạo cho sinh viên. Sau đó, phân tích và tổng hợp các số liệu đã thu thập cho các yếu tố Thái độ của SV đối với PPDH của GV; Mức độ SVmuốn tự tìm đọc thêm tài liệu về Nghệ thuật; SV rèn 4
5. thói quen đặt câu hỏi để giải quyết vấn đề; Đánh giá kỹ năng lập kế hoạch giải quyết vấn đề . Kết quả từ bảng khảo sát của SV lớp học Bảng 1:Tổng hợp ý kiến về thái độ, khả năng, kỹ năng học tập với các giải pháp hỗ trợ. Mức độ thực hiện (*) Hoàn toàn Không đồng Hoàn toàn Phƣơng pháp học tập không đồng Bình thƣờng Đồng ý ý đồng ý ý SL % SL % SL % SL % SL % 1.Ý kiến của SV đối với 19 15.6 23 18.9 20 16.4 22 18 38 31.1 PPDH của GV 10.7 18 14.8 22.1 34.4 2.Đánh giá kỹ năng lập kế 13 22 18 27 42 hoạch giải quyết vấn đề 16 13.1 27 22.1 20 16.4 20 16.4 39 32 3.Hoạt động nhóm để thực hiện các nhiệm vụ học tập 4.Đọc thêm tài liệu tham 11 9 26 21.3 16 13.1 20 16.4 49 40.2 khảo và nghiên cứu các tài liệu có liên quan tới nội dung học tập 5.Trao đổi thảo luận các 8 6.6 19 15.6 17 13.9 31 25.4 47 38.5 nội dung đã học với bạn và với giảng viên 3. Kết luận Vì đây là môn học nghệ thuật, có sự khác biệt khi khảo sát cảm nhận, mức độ hiểu bài của SV và giữa điểm số các lớp. Điều đó cho thấy khi áp dụng triển khai dạy học có sử dụng các giải pháp hỗ trợ giúp nâng cao chất lượng dạy học. Kết quả khảo sát cho thấy kết quả học tập của SV được nâng cao lên, năng lực tự học của sinh viên được khẳng định là do bản thân sinh viên: - Có thái độ tích cực, say mê và hứng thú trong học tập; - Tìm tòi và áp dụng các phương pháp tự học hiệu quả phù hợp với chính mình; - Thường xuyên rèn luyện các kỹ năng tự học; - Tự khắc phục những khó khăn trong tự học, đặc biệt là về mặt tâm lý vì mình không có năng khiếu về nghẹ thuật. 5
6. Đây chính là những cơ sở để đề xuất các giải pháp hỗ trợ môn “Nghệ thuật trình bày ấn phẩm cho các sinh viên ngành Kỹ thuật In Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Tp. HCM. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. UyênHuy (2005). Màu sắc và phương pháp sử dụng. Nhà xuất bản Thống kê, TpHCM. 2. Nguyễn Trọng Khanh. Phát triễn năng lực và tư duy kỹ thuật (2011). Nhà xuất bản Đại học Sư Phạm. 3. Nguyễn DuyLẫm. Thiết kế tiếp thị về bao bì, nhãn hiệu hiện nay, Tạp chí Mỹ thuật công nghiệp, chuyên đề đồ họa số tháng 3 năm 1997, Đại học Mỹ thuật công nghiệp, Hà Nội. 4. Piaget J. (1997). Tâm lý học trí khôn. Nhà xuất bản Giáo dục Hà Nội. 5. DươngThiệu Tống. Phươngphápnghiêncứukhoahọcgiáodục.NhàxuấtbảnKhoahọcXãhội. 6
7. BÀI BÁO KHOA HỌC THỰC HIỆN CÔNG BỐ THEO QUY CHẾ ĐÀO TẠO THẠC SỸ Bài báo khoa học của học viên có xác nhận và đề xuất cho đăng của Giảng viên hướng dẫn Bản tiếng Việt ©, TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT TP. HỒ CHÍ MINH và TÁC GIẢ Bản quyền tác phẩm đã được bảo hộ bởi Luật xuất bản và Luật Sở hữu trí tuệ Việt Nam. Nghiêm cấm mọi hình thức xuất bản, sao chụp, phát tán nội dung khi chưa có sự đồng ý của tác giả và Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP. Hồ Chí Minh. ĐỂ CÓ BÀI BÁO KHOA HỌC TỐT, CẦN CHUNG TAY BẢO VỆ TÁC QUYỀN! Thực hiện theo MTCL & KHTHMTCL Năm học 2016-2017 của Thư viện Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Tp. Hồ Chí Minh.