Báo cáo Nghiên cứu, chế tạo hoàn thiện mô hình cấu tạo tổng quát các tổng thành chính trên ô tô (Phần 1)

Nội dung text: Báo cáo Nghiên cứu, chế tạo hoàn thiện mô hình cấu tạo tổng quát các tổng thành chính trên ô tô (Phần 1)

1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH BÁO CÁO TỔNG KẾT ĐỀ TÀI KH&CN CẤP TRƯỜNG NGHIÊN CỨU, CHẾ TẠO, HOÀN THIỆN MÔ HÌNH CẤU TẠO TỔNG QUÁT CÁC TỔNG THÀNH CHÍNHS K C 0 0 0 2 8 1 TRÊN ÔTÔ MÃ SỐ: T2011 - 08TĐ S K C 0 0 3 3 8 2 THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH, 2011
2. BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC SÖ PHAÏM KYÕ THUAÄT TP.HCM  BAÙO CAÙO TOÅNG KEÁT ÑEÀ TAØI KH&CN CAÁP TRÖÔØNG TROÏNG ÑIEÅM Nghieân cöùu, cheá taïo hoaøn thieän moâ hình caáu taïo toång quaùt caùc toång thaønh chính treân oâ toâ MAÕ SOÁ: T2011 – 08TÑ Chuû nhieäm ñeà taøi: GV.ThS. HUYØNH PHÖÔÙC SÔN Ñôn vò: Khoa Cô khí Ñoäng löïc TP. HOÀ CHÍ MINH – 11/2011
3. Lôøi noùi ñaàu Trong giaûng daïy thöïc haønh noùi chung, vaø ngaønh coâng ngheä oâtoâ noùi rieâng, caùc trôï huaán cuï giaûng daïy ñöôïc thieát keá döôùi daïng caùc moâ hình moâ phoûng caáu taïo, moâ hình caét, caùc baûn veõ kyõ thuaät, caùc phaàn meàm moâ phoûng caáu taïo vaø hoaït ñoäng cuûa caùc cuïm chi tieát, heä thoáng treân oâtoâ ñaõ ñoùng vai troø tích cực vaø quan troïng khoâng theå thieáu trong quaù trình giaûng daïy thöïc haønh. Nhôø coù söï hoã trôï ñaéc löïc cuûa caùc trôï huaán cuï, quaù trình daïy vaø hoïc trôû neân sinh ñoäng vaø ñaït hieäu quaû cao. Nhieàu naêm qua, khoa Cô khí Ñoäng löïc ñaõ coù raát nhieàu saùng kieán, ñeà taøi veà cheá taïo ñoà duøng vaø thieát bò daïy hoïc, phuïc vuï ñaéc löïc cho coâng taùc giaûng daïy thöïc haønh ngaønh coâng ngheä oâtoâ taïi Khoa vaø caùc tröôøng baïn. Ñieàu naøy khẳng định ñaây laø moät ñònh höôùng ñuùng, phaùt huy ñöôïc theá maïnh vaø vai troø ñaàu taøu cuûa Khoa vaø Nhaø tröôøng trong heä thoáng sö phaïm kyõ thuaät hieän nay cuûa caû nöôùc. Trên cơ sở một mô hình cấu tạo tổng quát hệ thống truyền lực trên ô tô (sản phẩm NCKH cấp trường đã nghiệm thu năm 2010), nhóm nghiên cứu tiếp tục nghiên cứu, phát triển, chế tạo hoàn thiện thành mô hình cấu tạo tổng quát các tổng thành chính trên ô tô. Đề tài “Nghiên cứu, chế tạo hoàn thiện mô hình cấu tạo tổng quát các tổng thành chính trên ô tô”, MS: T2011-08TĐ mang tính kế thừa và được thực hiện nhằm tạo ra một sản phẩm hoàn thiện hơn để phuïc vuï tốt hơn cho coâng taùc giaûng daïy thöïc haønh taïi Boä moân. Thaønh phoá Hoà Chí Minh, thaùng 11/ 2011 Chuû nhieäm ñeà taøi ThS. Huyønh Phöôùc Sôn 1
4. MUÏC LUÏC: Trang: Lôøi noùi ñaàu 1 A. ÑAËT VAÁN ÑEÀ 3 I. Tính caàn thieát cuûa ñeà taøi 3 II. Noäi dung nghieân cöùu 4 III. Muïc tieâu nghieân cöùu 4 IV. Phaïm vi öùng duïng cuûa ñeà taøi: 5 V. Phöông phaùp nghieân cöùu 5 B. GIỚI THIỆU CHUNG VỀ Ô TÔ 6 I. Phân loại ô tô 6 II. Các tổng thành chính trên ô tô 14 C. THIẾT KẾ, CHẾ TẠO MOÂ HÌNH 21 I. Nội dung thiết kế 21 II. Sản phẩm 23 D. ÖÙNG DUÏNG CUÛA MOÂ HÌNH 36 I. Caùc öùng duïng chính 36 II. Moät soá noäi dung chính höôùng daãn treân moâ hình 36 E. PHAÀN KEÁT LUAÄN 57 TAØI LIEÄU THAM KHAÛO 59 2
5. A. ÑAËT VAÁN ÑEÀ I. TÍNH CAÀN THIEÁT CUÛA ÑEÀ TAØI Trong giaûng daïy thöïc haønh noùi chung, vaø ngaønh coâng ngheä oâtoâ noùi rieâng, caùc trôï huaán cuï giaûng daïy ñöôïc thieát keá döôùi daïng caùc moâ hình moâ phoûng caáu taïo, moâ hình caét, caùc baûn veõ kyõ thuaät, caùc phaàn meàm moâ phoûng caáu taïo vaø hoaït ñoäng cuûa caùc cuïm chi tieát, heä thoáng treân oâtoâ ñaõ ñoùng vai troø tích cực vaø quan troïng khoâng theå thieáu trong quaù trình giaûng daïy thöïc haønh. Nhôø coù söï hoã trôï ñaéc löïc cuûa caùc trôï huaán cuï hay moâ hìnhï, quaù trình daïy vaø hoïc trôû neân sinh ñoäng vaø ñaït hieäu quaû cao. Giaùo vieân deã daøng minh hoïa cho baøi giaûng, söï truyeàn taûi thoâng tin ñöôïc nhanh choùng, coù söùc soáng ñoäng, thuyeát phuïc vaø loâi cuoán hôn, ngöôøi hoïc cuõng deã daøng tieáp thu baøi giaûng moät caùch tröïc quan vaø höùng thuù hôn vôùi nhöõng gì “maét thaáy, tai nghe”. Ñaëc bieät, vôùi xu höôùng ñaøo taïo theo chöông trình coâng ngheä hieän nay, thì phöông phaùp söû duïng moâ hình ñeå giaûng daïy caøng phaùt huy taùc duïng tích cöïc cuûa noù, giuùp ruùt ngaén thôøi gian giaûng daïy, giuùp ngöôøi hoïc phaùt huy khaû naêng tö duy nghieân cöùu, saùng taïo vaø reøn luyeän caùc kyõ naêng, kyõ xaûo ngheà nghieäp. Trong nhieàu naêm qua, coâng taùc ñaøo taïo thöïc haønh ngaønh coâng ngheä oâtoâ taïi Khoa Cô khí Ñoäng löïc, Tröôøng Ñaïi hoïc Sö phaïm Kyõ thuaät Thaønh phoá Hoà Chí Minh ñaõ coù nhöõng noã löïc vaø böôùc phaùt trieån ñaùng keå trong quaù trình naâng cao cô sôû vaät chaát vaø chöông trình giaûng daïy, ñang töøng böôùc tieäm caän vaø ñaùp öùng nhu caàu thöïc teá cuûa xaõ hoäi. Moät trong nhöõng nhieäm vuï quan troïng ñöôïc thöïc hieän lieân tuïc trong nhieàu naêm qua ôû Khoa laø ñaåy maïnh coâng taùc nghieân cöùu, cheá taïo caùc thieát bò, trôï huaán cuï, moâ hình daïy hoïc phuïc vuï cho coâng taùc giaûng daïy thöïc haønh taïi khoa vaø chuyeån giao coâng ngheä cho nhieàu ñôn vò khaùc. Ñeå giuùp caùc sinh vieân môùi nhaäp hoïc hoïc moân Nhaäp moân ngaønh Coâng ngheä OÂ toâ vaø caùc sinh vieân môùi böôùc vaøo hoïc moân Thöïc taäp OÂ toâ coù caùi nhìn thöïc teá 3
6. vaø toång quaùt veà caáu taïo chung cuûa moät oâ toâ, trong naêm 2010, taùc giaû ñaõ thöïc hieän ñeà taøi Nghieân cöùu khoa hoïc caáp Tröôøng “Thieát keá, cheá taïo mô hình cấu tạo tổng quát hệ thống truyền lực trên ô tô”, saûn phaåm cuûa ñeà taøi laø moät moâ hình caét heä thoáng truyeàn löïc treân oâ toâ bao goàm ñoäng cô, ly hôïp, hoäp soá, caùc-ñaêng vaø caàu chuû ñoäng. Saûn phaåm ñaõ phuïc vuï toát cho coâng taùc giaûng daïy taïi xöôûng. Vôùi mong muoán phaùt trieån moâ hình hieän coù thaønh moät moâ hình caáu taïo toång quaùt caùc heä thoáng chính treân oâ toâ, ñeà tài “Nghiên cứu, chế tạo hoàn thiện mô hình cấu tạo tổng quát các tổng thành chính trên ô tô”, MS: T2011-08TĐ đƣợc thực hiện treân cô sôû kế thừa ñeà taøi tröôùc nhằm tạo ra một sản phẩm hoàn thiện hơn để phuïc vuï tốt hơn cho coâng taùc giaûng daïy thöïc haønh taïi Khoa. II. NOÄI DUNG NGHIEÂN CÖÙU Noäi dung nghieân cöùu cuûa ñeà taøi bao goàm: - Nghieân cöùu caùc vaán ñeà veà lyù thuyeát caáu taïo, nguyeân lyù hoaït ñoäng chung cuûa ñoäng cô, heä thoáng truyeàn löïc vaø ñieàu khieån treân oâtoâ. - Thieát keá, cheá taïo moät moâ hình caét caáu taïo toång quaùt cuûa oâ toâ, theå hieän söï boá trí toång quaùt cuûa moät oâ toâ bao goàm ñoäng cô, heä thoáng truyeàn löïc vaø ñieàu khieån treân oâtoâ, ñoàng thôøi caét boå caùc chi tieát cho thaáy caáu taïo beân trong. Moâ hình hoaït ñoäng nhôø moät motor ñieän daãn ñoäng moâ taû doøng truyeàn coâng suaát treân oâ toâ. - Höôùng daãn söû duïng moâ hình. III. MUÏC TIEÂU NGHIEÂN CÖÙU - Taïo ra moät saûn phaåm thieát thöïc phuïc vuï cho coâng taùc giaûng daïy thöïc haønh veà caáu taïo vaø hoaït ñoäng toång quaùt cuûa oâ toâ. Ñoù laø moät moâ hình caét caáu taïo toång quaùt cuûa oâ toâ, bao goàm ñoäng cô, heä thoáng truyeàn löïc vaø ñieàu khieån treân oâ toâ vaø heä thoáng ñieän chieáu saùng vaø tín hieäu. - Giuùp cho ngöôøi daïy vaø hoïc deã tieáp caän vôùi heä thoáng, ngöôøi daïy deã daøng truyeàn ñaït caùc noäi dung baøi giaûng vaø ngöôøi hoïc nhanh choùng naém vöõng baøi hoïc, hieåu roõ veà caáu taïo, nguyeân lyù hoaït ñoäng cuûa moät soá heä thoáng treân oâtoâ. 4
7. IV. PHAÏM VI ÖÙNG DUÏNG CUÛA ÑEÀ TAØI Saûn phaåm cuûa ñeà taøi moät moâ hình caáu taïo toång quaùt oâ toâ duøng ñeå giaûng daïy thöïc haønh ngaønh coâng ngheä oâtoâ taïi Boä moân Khung gaàm – Khoa Cô khí Ñoäng löïc, Tröôøng Ñaïi hoïc Sö phaïm Kyõ thuaät Thaønh phoá Hoà Chí Minh. Ngoaøi ra, saûn phaåm coù theå cung caáp cho caùc tröôøng ñaïi hoïc, cao ñaúng, caùc trung taâm daïy ngheà coù ñaøo taïo ngaønh coâng ngheä oâtoâ. V. PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU Vôùi muïc tieâu laø thieát keá, cheá taïo moâ hình daïy hoïc thöïc haønh, neân phöông phaùp nghieân cöùu chính ôû ñaây laø phöông phaùp tham khaûo taøi lieäu keát hôïp vôùi phöông phaùp thöïc nghieäm, thieát keá, cheá taïo, phuø hôïp vôùi nhieäm vuï nghieân cöùu cuûa ñeà taøi.  5
8. B. GIỚI THIỆU CHUNG VỀ ÔTÔ I. PHÂN LOẠI Ô TÔ Cấu tạo của ô tô ngày càng hiện đại, đa dạng, phong phú về chủng loại, mẫu mã. Tùy theo hình dáng, kết cấu, tính năng, ngƣời ta đƣa ra nhiều cách phân loại ô tô, dƣới đây là một số phân loại thông dụng. 1. Phân loại theo kết cấu, kiểu dáng a. Dòng xe Sedan Là loại xe du lịch phổ thông nhất, thƣờng có 4 cửa. Đặc điểm của loại xe này là mui xe kín, che phủ và kéo dài đến hết hàng ghế sau. Khoang hành lý riêng biệt, có nắp ca pô mở gập phía đuôi xe. Ví dụ một số xe ở Việt Nam thuộc dòng sedan nhƣ: Toyota Corolla Altis, Toyota Camry, Ford Mondeo, BMW 3series, Mercedes E-class, Hình 1: Toyota Camry – Dòng xe sedan. b. Dòng xe Hatchback Loại xe này có mui xe kéo dài đến hết đuôi xe. Xe không có khoang hành lý riêng biệt. Ghế sau có thể gập lại tạo không gian để hàng rất rộng. Hành khách có thể lấy hành lý bằng cửa phía sau xe, cửa đƣợc mở theo phƣơng thẳng đứng. Hình 2: Toyota Yaris. 6
9. Thông thƣờng, các dòng xe nhỏ thƣờng đƣợc thiết kế theo kiểu hatchback để có thể tận dụng đƣợc tối đa khoảng không gian cho khoang hành khách và thƣờng đƣợc thiết kế theo kiểu cửa sau xe cắt cụt để tạo kích thƣớc xe nhỏ gọn, phù hợp ở những nơi đƣờng phố nhỏ hẹp, động đúc dân cƣ. Một số xe ở Việt Nam thuộc dòng hatchback: Kia Pride CD5, Daewoo Matiz, Toyota Yaris Ngoài ra, tùy theo cơ cấu dẫn động, động cơ và chiều dài xe, dòng xe hatchback còn đƣợc chia thành các dòng nhƣ: c. Dòng xe SUV (Sport Utility Vehicle – xe địa hình) Loại xe SUV hay còn gọi là off-roader, hệ thống truyền lực 4WD là loại xe có khung và thân xe đƣợc thiết kế cứng cáp, khoảng sáng gầm xe cao để thích hợp chạy trên đƣờng gồ ghề hoặc đi qua những địa hình phức tạp. Đồng thời xe SUV còn kết hợp đƣợc cả tính năng chở hàng và hành khách của xe Station Wagon lớn hoặc xe minivan. Xe SUV có cả 4 bánh chủ động, đây là điểm khác biệt đối với các loại xe thông thƣờng khác chỉ có hoặc 2 bánh trƣớc hoặc 2 bánh sau truyền động mà thôi. Một số xe ở Việt Nam thuộc dòng SUV nhƣ: Landcruiser, Escape, Pajero, Trooper Hình 3: Toyota Landcruiser. d. Dòng xe Station Wagon Station wagon là loại xe sedan bình thƣờng nhƣng đƣợc thiết kế cách điệu với khoảng không gian phía sau rộng hơn để chất hành lý. Station wagon đƣợc phân biệt với các loại minivan (MPV) hoặc SUV bởi thiết kế phần phía trƣớc của xe đƣợc thiết kế giống nhƣ các loại xe du lịch 4-5 chỗ khác. Đây là loại xe đầu tiên đƣợc thiết kế với các ghế có thể gập đƣợc để phục vụ cho nhu cầu chở hành khách và hành lý. 7