›
›

Bài giảng Thuốc tác động lên hệ thần kinh (Tiếp)

pdf 37 trang phuongnguyen 2800
Download
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Bài giảng Thuốc tác động lên hệ thần kinh (Tiếp)", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

  • pdfbai_giang_thuoc_tac_dong_len_he_than_kinh_tiep.pdf

Nội dung text: Bài giảng Thuốc tác động lên hệ thần kinh (Tiếp)

  1. ị oa ọ ọ oa 1. THU C C CH H TH N KINH TRUNG Ư NG 1.1. Thu c mê 1.2. Thu c an th n, thu c ng , thu c ch ng co gi t 1.3. Thu c gi m au, h s t, ch ng viêm ( CH Ư NG KHÁNG VIÊM) 2. THU C KÍCH THÍCH H TH N KINH TRUNG Ư NG 3. THU C TÁC Ð NG TRÊN DÂY TH N KINH NGO I BIÊN 4. THU C TÁC D NG LÊN H TH N KINH T TR 4.1. Thu c kích thích dây th n kinh giao c m 4.2. Thu c li t giao c m 4.4. Thu c kích thích phó giao c m 4.5. Thu c li t phó giao c m
  2. a
  3.  Ch t dn truy n th n kinh kích thích: acetylcholin, epineprine, glutamate  Ch t dn truy n th n kinh c ch : dopamin, GABA, serotonin  Synapse th n kinh – c: luôn là sinapse hưng ph n  Synapse th n kinh – th n kinh: có c hưng ph n & c ch  synapse hưng ph n: tính th m ca màng sau synapse i vi Na + tng: kh cc, o cc, phát sinh dòng in ti p theo màng sau synapse  synapse c ch : tính th m ca màng sau synapse i vi Cl -, K+ tng: siêu cc, in cc c ch màng sau synapse, không dn truy n ư c
  4. Đọ c thêm o o
  5. NIKETHAMIDE (CORAMIN)   i ia  i a NIKETHAMIDE (CORAMIN)  
  6. CAFEIN  Li u dùng, ư ng c p Trâu, bò: 1-4 g/con /l n (PO/ SC x 2 l n/ ngày) Heo: 0.3-1.5 g /con /l n Chó: 50-250 mg con /l n Ng a: 0.5 g /con /l n  Ch ng ch nh: - Trong tr ư ng h p cao huy t áp -Bnh viêm th n c p trong cao huy t áp. -Cn th n khi dùng trên ng a có mang. STRYCHNINE   e →  → 
  7.  oo o oo o 
  8. STRYCHNINE - Là ch t ion hóa h p thu nhanh và hoàn toàn ti ru t non; phân b nhi u trong máu, gan th n; chuy n hóa t i gan; th i qua n ư c ti u - Li u dùng: 0,1mg/kg, SC dung d ch 0,1-1% PO, r ư u mã ti n 0,24-0,25% Gia súc PO (t i a) SC (t i a) Bò 150 mg 150 mg Heo, dê, c u 5 mg 5 mg Chó 1 mg 1 mg Mèo 0,5 mg 0,5 mg Ng a 100 mg 100 mg STRYCHNINE  LD 50 vi chó, trâu, bò, ng a, heo là 0.5 mg/kg; mèo 2mg/kg, chim ít m n c m nh t  Ng c do c du i h at ng quá m c so v i c co thú co gi t ki u gi t rung ch t do ng t và ki t s c Gi ải độ c:  Lo i b ch t c: than ho t tính 2-3mg/kg; gây nôn vi H 2O2 (1-2ml/kg, PO) ho c apomorphin (chó: 0.03mg/kg, IV); súc ru t (MgSO 4, 250mg/kg, PO  Dùng thu c i kháng ( c ch th n kinh= thu c mê): pentobarpital, IV; an th n: diazepam, xylazine  Tr hô h p nhân t o, n i yên t nh  Acid hóa n ư c ti u (b t và th i ion alkaloid): amonium chloride (100 mg/kg, PO); truy n d ch (5% manitol trong 0,9% mu i sinh lí)
  9. 1. THU C C CH H TH N KINH TRUNG Ư NG 1.1. Thu c mê 1.2. Thu c an th n, thu c ng , thu c ch ng co gi t 1.3. Thu c gi m au, h s t, ch ng viêm ( CH Ư NG KHÁNG VIÊM) 2. THU C KÍCH THÍCH H TH N KINH TRUNG Ư NG 3. THU C TÁC Ð NG TRÊN DÂY TH N KINH NGO I BIÊN 4. THU C TÁC D NG LÊN H TH N KINH T TR 4.1. Thu c kích thích dây th n kinh giao c m 4.2. Thu c li t giao c m 4.4. Thu c kích thích phó giao c m 4.5. Thu c li t phó giao c m aa
  10. THU C TÊ - LOCAL ANESTHETICS  o o  → → o ooo → Cocaine hydrochloride  Nh m t ng a, chó chu n b khám m t ho c gi i ph u. Dùng dung d ch 3 – 5 % nh th ng vào m t, 2 – 5 gi t  Gây tê màng nhày mi, thanh qu n, khoang mi ng thú l n ho c thú nh b ng cách nh mi, b m vào mi ng  Không dùng gây tê th m ho c màng c ng ty s ng
  11. o oo o o The Examiner. Procaine hydrochloride  S d ng r ng rãi do c tính th p, hi u qu tc thì nh ưng th i gian gây tê ng n kt hp v i các thu c co m ch (adrenaline), ho c thu c trì ho n h p thu kéo dài th i gian gây tê  Áp d ng lâm sàng: - Ít dùng gây tê b m t do hi u qu kém h n cocaine, butacaine. - Gây tê th m: gi i ph u ngo i biên, thi n thú c (dd 2%, thú nh ; 4% thú l n) - Gây tê màng c ng t y s ng, dung d ch 2%.
  12. Procaine hydrochloride = Novocaine Lidocaine  Tác d ng nhanh và m nh h n 2 l n so v i procaine cùng n ng  Gây tê t i ch : dd 0,5% thú nh ; 1% thú l n  Gây tê màng c ng t y s ng: dd 1 – 2% thú nh ; 2 – 3% thú l n  Nên dùng chung v i adrenaline 1/100.000 kéo dài th i gian gây tê, gi m c tính o
  13. Lidocaine = Xylocaine  Ðc tính: tiêm quá nhi u mà không k t hp v i adrenaline thu c h p thu quá nhanh suy y u h th n kinh trung ư ng bu n ng , co rút c , h huy t áp, ói m a o ooo ooAA
  14. Xác nh v trí l th t lưng thiêng trên chó    o   o
  15. aa o 1. THU C C CH H TH N KINH TRUNG Ư NG 1.1. Thu c mê 1.2. Thu c an th n, thu c ng , thu c ch ng co gi t 1.3. Thu c gi m au, h s t, ch ng viêm ( CH Ư NG KHÁNG VIÊM) 2. THU C KÍCH THÍCH H TH N KINH TRUNG Ư NG 3. THU C TÁC Ð NG TRÊN DÂY TH N KINH NGO I BIÊN 4. THU C TÁC D NG LÊN H TH N KINH T TR 4.1. Thu c kích thích dây th n kinh giao c m 4.2. Thu c li t giao c m 4.4. Thu c kích thích phó giao c m 4.5. Thu c li t phó giao c m
  16. aa
  17. H TH N KINH TH C V T     → →  H TH N KINH TH C V T aa a →→→ a →→→ a E E a E
  18. i i i ii i i i i i i i i a a i 1. THU C C CH H TH N KINH TRUNG Ư NG 1.1. Thu c mê 1.2. Thu c an th n, thu c ng , thu c ch ng co gi t 1.3. Thu c gi m au, h s t, ch ng viêm ( CH Ư NG KHÁNG VIÊM) 2. THU C KÍCH THÍCH H TH N KINH TRUNG Ư NG 3. THU C TÁC Ð NG TRÊN DÂY TH N KINH NGO I BIÊN 4. THU C TÁC D NG LÊN H TH N KINH T TR 4.1. Thu c kích thích dây th n kinh giao c m 4.2. Thu c li t giao c m 4.4. Thu c kích thích phó giao c m 4.5. Thu c li t phó giao c m
  19. Tác dụng kích thích receptor hệ giao cảm a a a a a a Adrenaline (ch t ch vn βββ, ααα receptor)  Tác dng lên tim mch: tim p nhanh, co bóp mnh, cung lư ng máu tng, tng huy t áp. co mch máu ngo i biên nh ưng dãn mch ni tng.  Tác dng lên hô hp: dãn khí qu n, co mch máu niêm mc khí qu n  Tác dng lên tiêu hóa : gi m nhu ng ru t  Tác dng lên s chuy n hóa: tng nng glucose huy t.
  20. a Adrenaline Áp dng lâm sàng • Kéo dài th i gian gây tê (co mch), ph i hp vi t l 9 ph n thu c tê vi 1 ph n dung dch adrenalin 1/10.000 trong tr ư ng hp gây tê th m • Cm máu ti ch : phun màng nhày mi/ mô (dd 1/20.000 thú nh , 1/10.000 thú ln) • Ch ng shock trong ph n ng quá mn tc kh c: SC, dd 1/1.000 : 0,5 ml / heo • Ch ng ng ng tim : dd 1/1.000 chích th ng vào tim: t 0,5 – 1 ml / thú. a Adrenaline Li u dùng • SC, IM (dd 1/10.000) Ng a, bò : 20 – 80 ml Cu, heo : 10 – 30 ml Chó, mèo : 1 – 5 ml 1 • IV (dd 1/10.000) li u = /5 n ½ IM Ðc tính - Tai bi n tim m ch (t ng nh p tim, huy t áp) - Ho i t ch tiêm n u dùng dd 1/1.000 (co mch kéo dài t i vùng tiêm)
  21. Thu ốc kích thích ch ọn lọc α1 receptor  oo o  Thu ốc kích thích ch ọn lọc β1 receptor  o o
  22. Thu ốc kích thích ch ọn lọc β2 receptor α1 α2 β1 β2 Salbutamol - - + +++ Terbutaline - - + +++ Clenbuterol - - + +++ • • Ng ư i dùng ma túy t ng h p có th gi t ng ư i vì o giác  aa o  oo o oo o  o → o oo ooooo oo
  23. Thu ốc ức ch ế giao cảm o α o o α o Aoo β Receptor cholinergic (phó giao cảm)  oo o o a  o oo o 
  24. a  Trên h tiêu hóa: tng nhu ng ru t, t ng tr ư ng l c d dày, kích thích t ng bài th i n ư c b t  Trên t cung: co bóp c t cung  Trên c ph qu n: co c , làm gi m ư ng thông khí ng d ng lâm sàng • au b ng do ngh n ru t (colic), li t ru t, ch ư ng h i (tympany): Dùng li u nh 1 - 2 mg, PO, c 30 phút l p li, sau khi ã cho u ng thu c x • Tr li t d c : Dùng 1 li u duy nh t 4 mg / 500 kg th tr ng, PO, có th gây c do ó nên chia làm 2 l n trong 30 - 60 phút. • T ng s n d ch b nh viêm t cung heo (không dùng trên thú mang thai): 2 mg / nái / l n, SC • Gây ói m a chó trong t ư ng h p n ph i ch t c: 0,25 - 1 ml dung d ch 1%, PO
  25. a PILOCARPIN NITRATE Tác dng • Kích thích bài ti t nư c bt, m hôi • Kích thích tng tr ư ng lc d dày - ru t • Dùng tr bnh chu ng hi, không tiêu, li t d c, tc d lá sách. • Dùng tr tng nhãn áp (glaucoma) Li u dùng: SC • Ng a: 100 - 200 mg • Bò: 200 - 400 mg • Heo: 2 - 50 mg • Chó: 5 - 20 mg • Mèo: 1 - 3 mg Ðc tính - Gây khó th do co c khí qu n - Gây ng ng tim - Tiêu ch y - au bng d di Gi i c: thu c i kháng atropin (tng li u nh ) Bethanechol  o o  o
  26. i i i ii i i i i i i i i a a i a Atropin sulphate  Thu c nhóm hyoscyamin, là alkaloid t Atropa belladona (cà c dư c, thiên tiên t)  Bt tr ng tan d trong nư c, tư ng k ch t ki m, tanin, th y ngân  Tác ng phong b receptor muscaric M1, M2 không ti p thu ư c ch t dn truy n th n kinh phó giao cm (acetylcholin) phong b phó giao cm  Tác dng dư c lí: gi m ti t dch (m hôi, nư c bt, dch v), dãn ph qu n, gi m co th t ư ng tiêu hóa, tng nh p tim, gi m th i nư c ti u, dãn ng t và c nh
  27. Cà c d ư c  Atropa belladona: o o o oo o  o o o  o o a Atropin sulphate Áp d ng lâm sàng: - Ch ng shock, d ng, phù ph i (gi m co th t khí ph qu n) - Ch ng tr y tim (t ng nh p tim, dãn m ch máu da) -Cm tiêu ch y (ch ng co th t c tr n) - Ti n mê (c ch bài ti t n ư c b t; ch t nh y khí qu n) - Gi i c pilocarpin, ch t kích thích giao c m (c ch giao c m); arecoline; dipterex; morphine; chloroform; các lo i thu c tr sâu nhóm phospho h u c
  28. a Atropin sulphate  Li u dùng - Ti n gây mê : 0,05 - 0,1mg / kg, SC - c ch bài ti t, ch ng co th t c tr n và các mc ích khác (SC) Ng a: 10 - 80 mg Trâu bò: 30-100 mg Heo: 10 - 30 mg Chó: 1 mg  Ng c: khô mi ng, khát n ư c, khó nu t, táo bón, tim p nhanh, th nhanh, s t, r i lo n vn ng, run c , co gi t, suy y u hô h p, ch t  Gi i c: thu c gây ói, r a d dày, than ho t tính (ng c ư ng tiêu hóa); physostigmine/ morphin; thu c mê (n u co gi t) Hôn mê vì ăn l ẩu hoa loa kèn vàng  o ooo  o  o ooo
  29. Ergotamin (Gynofort)  o  o    ooo o   A
  30. Thu c gi i c thay i s ph n c a ch t c  ee → e eeeee  ee eeee eee  eee eee eeee  Thu c gi i c cn tr t i v trí tác ng ca ch t c  e  e ee e eee e  e  eeee eeee e
  31. NG C VÀ Gi I C oo o Ao o o o o o o oo o o O o o NG C VÀ Gi I C o o o o O o o A o o o o O oo o o o
  32. NG C VÀ Gi I C o A o o O oo o o oo o O O A O A
  33. o
  34. NG C VÀ Gi I C O o o o o o o Aoo o oO oO o O
  35. Cu bé 10 tu i suýt ch t vì sn lu c  aaa a aa  o oo o aa a aa a
  36. Uống s ữa gi ải độ c ?